Σύγχρονος χορός: Ιστορία, εκπαίδευση, σύνθεση και χορογραφία Ενότητα 5: Contact improvisation. Γαλάνη Μαρία (Μάρω) PhD Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης 1
Σκοπός της ενότητας Η θεωρητική προσέγγιση του contact improvisation ως: Τρόπο διερεύνησης των εκφραστικών ικανοτήτων του σώματος σε σχέση και επαφή με άλλο κινούμενο σώμα. Πηγή απόλαυσης από τη συνδημιουργία στο χορό Σε πρακτικό επίπεδο κατά την κίνηση κι επαφή με άλλο σώμα Ξεπέρασμα του φόβου του αγγίγματος Εξερεύνηση της κίνησης Ανάπτυξη της ικανότητας να ακολουθούν το σημείο επαφής, να μοιράζονται την ισορροπία και τη δύναμη, να συνεργάζονται. 2
Περιεχόμενα ενότητας CONTACT IMPROVISATION Η ΤΕΧΝΙΚΗ CONTACT IMPROVISATION 3
CONTACT IMPROVISATION Η θεωρητική προσέγγιση του θέματος προκύπτει από την σπουδή και εμπειρία της διδάσκουσας και το θεωρητικό πλαίσιο όπως αυτό ορίζεται από τη Novack Cynthia J. (1990) Sharing the Dance Contact Improvisation and American Culture New Directions in Anthropological Writing George F. Marcus and James Clifford, Series Editors. 4
CONTACT IMPROVISATION Εκτελείται σε ντουέτο αντλεί στοιχεία από τον κοινωνικό χορό Laban, τον αθλητισμό, την ακροβατική, τις πολεμικές τέχνες, το παιχνίδι των μικρών παιδιών. Κατά τη λειτουργία του δύο σώματα συναντιούνται και συν_κινούνται με ενδιάμεσο ένα σημείο επαφής (πλάτη με πλάτη, καρπό, ώμο, μηρό, κεφάλι, πόδια/οι επιλογές είναι ατελείωτες) για να δημιουργήσουν έναν κινητικό διάλογο με πλήρη την εμπλοκή των συμμετεχόντων, για να δώσει ο ένας το βάρος του στο άλλον. Βασίζεται σε δύο δυνάμεις : το βάρος και την αντίσταση. «δίνω βάρος και παίρνω αντίσταση». 5
Το contact improvisation είναι χορός που συντελείται αυτοσχεδιαστικά, με έμφαση στα σημεία φυσικής επαφή ανάμεσα σε δυο (ή περισσότερα) πρόσωπα. Θεμελιώθηκε ως τεχνική του σύγχρονου χορού από τον Steve Paxton το 1972 σε μια παράσταση contact improvisation με εργαλεία κίνησης: την πάλη, τις πτώσεις, τα άλματα και τα κυλίσματα. Ασκείται ως κοινωνικός χορός και ως jam sessions: πρόκειται για μια συνάντηση χορευτών και μουσικών που συναντιούνται για να εξερευνήσουν οι μεν μουσικοί μουσικές φόρμες και ιδέες οι δε χορευτές κινητικές φόρμες και μονοπάτια συν_κίνησης με βάση έναν δομικό άξονα και ορισμένες επιμέρους συμφωνίες για τον τρόπο και τη διάρκεια της διερεύνησης. 6
CONTACT IMPROVISATION ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ Το contact improvisation στην εκπαίδευση μπορεί να λειτουργήσει ως: τρόπο διερεύνησης των εκφραστικών ικανοτήτων του σώματος σε σχέση και επαφή με άλλο κινούμενο σώμα. ξεπέρασμα του φόβου του αγγίγματος διαδικασία αποσεξουαλικοποίησης του σώματος και επανεκπαίδευση του παιδιού στην σωματικότητα και την σωματική επαφή χαρά και απόλαυση συνδημιουργίας στο χορό 7
ΠΑΡΟΤΙ ΕΙΝΑΙ ΜΙΑ ΑΥΘΟΡΜΗΤΗ ΜΟΡΦΗ ΧΟΡΟΥ, ΔΙΕΠΕΤΑΙ ΑΠΟ ΤΕΧΝΙΚΗ Ζέσταμα σωματικό - Το κέντρο Ζέσταμα ψυχικό - Ξεπέρασμα του φόβου της οικειότητας του αγγίγματος Ασφάλεια - Εμπιστοσύνη Σημείο επαφής ( touching, pivoting, rolling, sliding, pushing ) Μεταβατικό έργο Ανύψωση, κράτημα βάρους, μετακίνηση με βάρος Κυλίσματα & πτώσεις Κατακόρυφη θέση Από τη αργή κίνηση στην ορμή και την πάλη https://www.youtube.com/watch?v=s28-ogvdaek https://www.youtube.com/watch?v=xue2iz3-d4s 8
Η ΑΣΦΑΛΕΙΑ Η ασφάλεια είναι η πρώτη προτεραιότητα στον εξ επαφής αυτοσχεδιασμό. Στην έναρξη της συνάντησης χρειάζεται καλό ζέσταμα των μυών και των αρθρώσεων. Κατά τη διάρκεια της συνάντησης είναι απαραίτητη, συνεχής και αδιάλειπτη η ουσιαστική παρουσία του κάθε παρτενέρ ως σώμα, μυαλό, ευαισθησία, ενσυναίσθηση. 9
ΓΝΩΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΠΟΦΥΓΗ ΤΡΑΥΜΑΤΙΣΜΩΝ: γνώση τρόπου κυλίσματος του σώματος πάνω σε άλλο σώμα & γη υπευθυνότητα για τις κινήσεις του ο καθένας τεχνική γνώση του τρόπου με τον οποίο το σώμα θα σηκώσει άλλον υπευθυνότητα για το βάρος του παρτενέρ όταν κρατείται γνώση του τρόπου με τον οποίο φεύγει το σώμα από την επαφή γνώση του τρόπου προστασίας των ευαίσθητων σημείων σώματος αποφυγή βάρους σε αστράγαλους, γόνατα ή το κεφάλι του άλλου η γνώση της στιγμής που πρέπει να παύσει η στήριξη του βάρους του παρτενέρ με πρωτοβουλία του «ανασηκωτή» ή του «ανασηκωμένου» όχι βάρος στην περιοχή κοντά στην βάση των μεγάλων δαχτύλων των ποδιών, όχι βάρος στο κεφάλι και όχι βάρος κατά μήκος της σπονδυλικής στήλης 10
ΑΝΙΧΝΕΥΟΝΤΑΣ ΤΟ ΠΕΔΙΟ ΤΗΣ ΣΥΓΚΙΝΗΣΗΣ ΜΕ CONTACT IMPROVISATION Εξερεύνηση του σημείου επαφής για: άγγιγμα περιστροφή κύλισμα γλίστρημα ώθηση 11
ΤΟ ΒΑΡΟΣ ΤΟΥ ΠΑΡΤΕΝΕΡ Η ανύψωση και το κράτημα του βάρους του παρτενέρ: είναι το πιο δύσκολο στοιχείο στο ξεκίνημα για αρχάριο contacter και το πιο ηδονικό για τους προχωρημένους. Προϋποθέσεις για ανύψωση είναι: η ασφάλεια, η επίγνωση του σωματικού κέντρου, η εμπιστοσύνη σε αυτόν που σηκώνει, η συνεννόηση για την επιθυμία να ανυψώσεις ή να ανυψωθείς. Στάδια ανάπτυξης είναι: ανύψωση, κράτημα βάρους, μετακίνηση με βάρος. 12
ΑΠΟ ΤΗ ΑΡΓΗ ΚΙΝΗΣΗ ΣΤΗΝ ΟΡΜΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΠΑΛΗ Η διαδοχικότητα στο CONTACT IMPROVISATION αφορά εκτός των άλλων και στον τρόπο διαχείρισης του χρόνου, της ενέργειας και του βάρους. Στην αρχή της ενασχόλησης με το είδος ο χορός είναι αργός με κινήσεις απαλές. Όσο γρηγορότερα και βαρύτερα κινούνται οι παρτενέρ τόσο περισσότερη είναι η ορμή. 13
Τέλος Ενότητας 14
Σημείωμα Αναφοράς Copyright Πανεπιστήμιο Πατρών, Γαλάνη Μαρία (Μάρω). «Σύγχρονος χορός: Ιστορία, εκπαίδευση, σύνθεση και χορογραφία». Έκδοση: 1.0. Πάτρα 2015. Διαθέσιμο από τη δικτυακή διεύθυνση: https://eclass.upatras.gr/courses/pde1465/ 15
Σημείωμα Αδειοδότησης Το παρόν υλικό διατίθεται με τους όρους της άδειας χρήσης Creative Commons Αναφορά, Μη Εμπορική Χρήση Παρόμοια Διανομή 4.0 [1] ή μεταγενέστερη, Διεθνής Έκδοση. Εξαιρούνται τα αυτοτελή έργα τρίτων π.χ. φωτογραφίες, διαγράμματα κ.λ.π., τα οποία εμπεριέχονται σε αυτό και τα οποία αναφέρονται μαζί με τους όρους χρήσης τους στο «Σημείωμα Χρήσης Έργων Τρίτων». [1] http://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/ Ως Μη Εμπορική ορίζεται η χρήση: που δεν περιλαμβάνει άμεσο ή έμμεσο οικονομικό όφελος από την χρήση του έργου, για το διανομέα του έργου και αδειοδόχο που δεν περιλαμβάνει οικονομική συναλλαγή ως προϋπόθεση για τη χρήση ή πρόσβαση στο έργο που δεν προσπορίζει στο διανομέα του έργου και αδειοδόχο έμμεσο οικονομικό όφελος (π.χ. διαφημίσεις) από την προβολή του έργου σε διαδικτυακό τόπο Ο δικαιούχος μπορεί να παρέχει στον αδειοδόχο ξεχωριστή άδεια να χρησιμοποιεί το έργο για εμπορική χρήση, εφόσον αυτό του ζητηθεί. 16
Χρηματοδότηση Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στo πλαίσιo του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα. Το έργο «Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο Πανεπιστήμιο Αθηνών» έχει χρηματοδοτήσει μόνο την αναδιαμόρφωση του εκπαιδευτικού υλικού. Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους. 17