Υγιεινή τροφίμων Εμφιαλωμένα νερά Πεδίο εφαρμογής Κανόνες Υγιεινής και ειδικές απαιτήσεις εφαρμόζονται στα παρακάτω στάδια: Συλλογή Επεξεργασία Συσκευασία Αποθήκευση Μεταφορά Διανομή Πώληση 1
Είδη Εμφιαλωμένων νερών Οδηγία 2009/54/ΕΚ: Φυσικό Μεταλλικό Νερό (Natural Mineral Water). Νερό Πηγής (Spring Water) Επιτραπέζιο Εμφιαλωμένο Νερό (Table Water) Τα παραπάνω μπορεί να είναι αεριούχα ή μη αεριούχα. Φυσικό Μεταλλικό Νερό Προέρχεται από συγκεκριμένη και καθορισμένη υπόγεια πηγή η οποία πρέπει να προστατεύεται από κάθε τύπο ρύπανσης (Παρ Ι.Ι.1, 2009/54/ΕΚ) Χαρακτηρίζεται από φυσική καθαρότητα, μικροβιολογική υγιεινή και σταθερή σύνθεση Κατά περίπτωση από ιδιότητες ωφέλιμες για την υγεία. Εμφιαλώνεται στην πηγή και σφραγίζεται με πώμα ασφαλείας Δεν απολυμαίνεται (ελάχιστη ή καθόλου επεξεργασία) Τα Brand names και οι πηγές έχουν αναγνωριστεί από την ΕΕ και δημοσιεύονται σε φύλο της Εφημερίδας της ΕΕ. (http://ec.europa.eu/food/food/labellingnutrition/water/mw_eulist_en.pdf) (Ελλάδα : 42 ονομασίες) 2
Νερό Πηγής Σύμφωνα με το άρθρο 9 παράγραφος 4 της οδηγίας 2009/54/ΕΚ, το ΝΠ πρέπει να πληροί και αυτό πρότυπα υψηλής ποιότητας. Πρέπει να είναι ασφαλές προς πόση στην έξοδο και μπορεί να μην έχει υποστεί απολύμανση. Ωστόσο, το ΝΠ δεν χρειάζεται να έχει την ίδια περιεκτικότητα σε ανόργανα άλατα με το ΦΜΝ και η χημική σύνθεσή του δεν χρειάζεται να αναφέρεται στην ετικέτα Επιτραπέζιο Νερό Το ΕΝ διέπεται από την οδηγία 98/83/EΚ, της 3ης Νοεμβρίου 1998, σχετικά με την ποιότητα του νερού ανθρώπινης κατανάλωσης. Το «επιτραπέζιο νερό», είναι η περιγραφή που δίνεται στο νερό το οποίο μπορεί να είναι διαφόρων προελεύσεων, μεταξύ άλλων από επιφανειακά ύδατα ή από δημοτικό σύστημα υδροδότησης. Το ΕΠΝ τυγχάνει εν γένει επεξεργασίας και απολύμανσης, καθώς και αποϊονισμού και εμπλουτισμού με ανόργανα άλατα κατά περίπτωση. 3
Ενισχυμένα Αρωματισμένα Αναψυκτικά Με ανθρακικό Σόδες Άλλοι τύποι νερών Σχετική Νομοθεσία Κανονισμός (EΚ) αριθ. 178/2002 για τον καθορισμό των γενικών αρχών και απαιτήσεων της νομοθεσίας για τα τρόφιμα, για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Αρχής για την Ασφάλεια των Τροφίμων και τον καθορισμό διαδικασιών σε θέματα ασφαλείας των τροφίμων. Κανονισμός (EΚ) αριθ. 852/2004 για την υγιεινή των τροφίμων Οδηγία 2009/54/EΚ του Συμβουλίου σχετικά με την εκμετάλλευση και τη θέση στο εμπόριο των φυσικών μεταλλικών νερών. Οδηγία 2003/40/ΕΚ της Επιτροπής για τον καθορισμό του καταλόγου, των οριακών τιμών συγκεντρώσεων και των ενδείξεων για την επισήμανση των συστατικών των φυσικών μεταλλικών νερών, καθώς και των όρων χρήσης του εμπλουτισμένου με όζον αέρα στην κατεργασία ορισμένων φυσικών μεταλλικών νερών και νερών πηγής. Κανονισμός (EΕ) αριθ. 115/2010 της Επιτροπής, της 9ης Φεβρουαρίου 2010, για τον καθορισμό των ειδικών όρων που διέπουν τη χρήση ενεργοποιημένης αλουμίνας για την απομάκρυνση των φθοριούχων ιόντων από ορισμένα φυσικά μεταλλικά νερά και νερά πηγής. Οδηγία 98/83/EΚ του Συμβουλίου σχετικά με την ποιότητα του νερού ανθρώπινης κατανάλωσης. Οδηγία 2000/60/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 23 ης Οκτωβρίου 2000, για τη θέσπιση πλαισίου κοινοτικής δράσης στον τομέα της πολιτικής των υδάτων. Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 882/2004 για τη διενέργεια επισήμων ελέγχων της συμμόρφωσης προς τη νομοθεσία περί ζωοτροφών και τροφίμων και προς τους κανόνες για την υγεία και την καλή διαβίωση των ζώων. 4
Γενικές Αρχές διαχείρισης ποιότητας και ασφάλειας τροφίμων Τα συστήματα διαχείρισης της ποιότητας και της ασφάλειας των τροφίμων πρέπει να βασίζονται σε αρχές συνεχούς βελτίωσης και να αναπτύσσονται βάσει των προτύπων ISO 9001 και 22000. Τα συστήματα, για να είναι αποτελεσματικά, πρέπει: να προσδιορίζουν τις απαιτούμενες διεργασίες, να καθορίζουν την αλληλουχία και την αλληλεπίδραση αυτών των διεργασιών, να ορίζουν τις κατάλληλες μετρήσεις που απαιτούνται για να καταδεικνύεται η αποτελεσματικότητα τόσο της λειτουργίας όσο και του ελέγχου αυτών των διεργασιών, να εξασφαλίζουν τη διαθεσιμότητα επαρκών πόρων και πληροφοριών προς στήριξη της δραστηριότητας, να παρακολουθούν, να μετρούν και να αναλύουν αυτές τις διεργασίες, να εξασφαλίζουν τον έλεγχο κάθε διαδικασίας που ανατίθεται εξωτερικά και η οποία επηρεάζει τη συμμόρφωση προς τις απαιτήσεις, να λαμβάνουν όλα τα απαραίτητα μέτρα προκειμένου να διατίθενται προϊόντα που πληρούν τις απαιτήσεις των καταναλωτών και τηρούν όλες τις ισχύουσες νομοθετικές και ρυθμιστικές διατάξεις, να καθορίζουν δράσεις για την επίτευξη σχεδιαζόμενων αποτελεσμάτων που εξασφαλίζουν συνεχή βελτίωση της ποιότητας του προϊόντος και της ασφάλειας των τροφίμων. Τεκμηρίωση Η τεκμηρίωση των συστημάτων διαχείρισης της ποιότητας και της ασφάλειας των τροφίμων που τηρεί ο οργανισμός πρέπει να περιλαμβάνει: τεκμηριωμένες εκθέσεις σχετικά με την πολιτική και τους στόχους της ποιότητας και της ασφάλειας των τροφίμων εγχειρίδιο για την ποιότητα με γραπτές διαδικασίες και μεθόδους (ή αναφορά σε αυτές), στις οποίες συμπεριλαμβάνονται εκείνες που απαιτούνται από τους πελάτες και από τις ισχύουσες νομοθετικές και ρυθμιστικές διατάξεις έγγραφα που χρειάζεται ο οργανισμός για να εξασφαλίζει τον αποτελεσματικό σχεδιασμό, λειτουργία και έλεγχο των διεργασιών του τυχόν μητρώα που απαιτούνται από τους καταναλωτές και από τις ισχύουσες νομοθετικές και ρυθμιστικές διατάξεις. 5
Ευθύνη της διαχείρισης Δέσμευση και στόχοι της διαχείρισης Πολιτική για την ποιότητα και την ασφάλεια των τροφίμων Σχεδιασμός των συστημάτων διαχείρισης της ποιότητας και της ασφάλειας των τροφίμων Ευθύνη, δικαιοδοσία και εσωτερική και εξωτερική επικοινωνία Επανεξέταση από τη διοίκηση Παροχή πόρων Ανθρώπινο δυναμικό Υποδομές και εργασιακό περιβάλλον Υποχρεώσεις της διαχείρισης Έλεγχος της ποιότητας και της ασφάλειας του προϊόντος Μέτρηση, ανάλυση και βελτίωση Παρακολούθηση και μέτρηση Ανάλυση δεδομένων Συνεχής βελτίωση Πληροφόρηση σχετικά με το προϊόν και ενημέρωση του καταναλωτή 6
Υδάτινοι πόροι Θέματα άντλησης και διαχείρισης του νερού Τεχνική ανάλυση για την κατανόηση της φύσης και της προέλευσης των υδάτινων πόρων (υδρογεωλογική μελέτη) Εκτίμηση κινδύνου σε σχέση με πιθανές απειλές για την ποσότητα και την ποιότητα του νερού Προστασία των πόρων (καθορισμός ζωνών προστασίας, τεχνικές παρεμβάσεις και απαιτήσεις εξοπλισμού για άντληση, μεταφορά, αποθήκευση) Ζητήματα επεξεργασίας ανάλογα με το είδος του νερού Παρακολούθηση της ποιότητας Συντήρηση Διορθωτικές δράσεις Συναφή θέματα Υγιεινής Κατασκευή και διαρρύθμιση των κτιρίων Διαρρύθμιση εγκαταστάσεων και χώρου εργασίας Αγαθά κοινής ωφέλειας: νερό, αέρας, ενέργεια, φωτισμός Διαχείριση αποβλήτων και διάθεση λυμάτων 7