ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΒΙΟΛΟΓΙΑ / Β Λ ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑΣ Γ Λ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 05/03/2017 ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑΤΟΣ : ΝΟΤΑ ΛΑΖΑΡΑΚΗ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑ Α Να επιλέξετε τη φράση που συμπληρώνει ορθά κάθε μία από τις ακόλουθες προτάσεις: 1. Στο DNA των μιτοχονδρίων περιέχονται πληροφορίες για: Όλες τις πρωτεΐνες τους Όλες τις λειτουργίες τους Τη φωτοσύνθεση Την οξειδωτική φωσφορυλίωση 2. Από τον καρυότυπο ενός ανθρώπου δεν είναι δυνατό να συμπεράνουμε: Τον αριθμό των χρωμοσωμάτων του Τη μορφολογία των χρωμοσωμάτων του Τον αριθμό των αζωτούχων βάσεων Α (αδενίνη) στο DNA του Το φύλο του 3. Η γονιδιακή έκφραση περιλαμβάνει τις διαδικασίες της: Αντιγραφής, μεταγραφής και μετάφρασης Αντιγραφής και μεταγραφής Αντιγραφής και μετάφρασης Μεταγραφής και μετάφρασης Σελίδα 1 από 5
4. Το φύλο στους ποντικούς καθορίζεται όπως στον άνθρωπο. Σε σωματικό κύτταρο φυσιολογικού ποντικού στην αρχή της μεσόφασης το πυρηνικό DNA αποτελείται από 4 109 ζεύγη βάσεων. Στον πυρήνα σπερματοζωαρίου ποντικού υπάρχουν: 4 109 ζεύγη βάσεων 2 109 ή λιγότερα από 2 109 ζεύγη βάσεων 109 ζεύγη βάσεων 8 109 ζεύγη βάσεων 5. Δίκλωνο κυκλικό DNA δεν είναι δυνατό να υπάρχει σε ένα(ν): Μιτοχόνδριο Χλωροπλάστη Πυρήνα ευκαρυωτικού κυττάρου Ιό ΜΟΝΑΔΕΣ 25 ΘΕΜΑ Β Β1. Να κατατάξετε κατά σειρά αυξανόμενου μεγέθους τα ακόλουθα: 1. Νουκλεοτίδιο 2. Γουανίνη 3. Μεταφασικό χρωμόσωμα 4. Καρυότυπος 5. Αδελφή χρωματίδα 6. Βραχίονας 7. Νουκλεόσωμα ΜΟΝΑΔΕΣ 7 2 1 7 6 5 3 4 Σελίδα 2 από 5
Β2. Να χαρακτηρίστε κάθε μία από τις ακόλουθες προτάσεις ως σωστή (Σ) ή λανθασμένη (Λ). i. Τα μόρια trna μεταφέρουν τη γενετική πληροφορία στα ριβοσώματα. ii. Το ριβόσωμα αποτελείται από RNA και πρωτεΐνες. iii. Το RNA των ιών είναι δυνατό να αυτοδιπλασιάζεται. iv. Κατά την αντίστροφη μεταγραφή συντίθεται RNA. v. Η μετάφραση χρησιμοποιεί τη γενετική πληροφορία για τη σύνθεση ενός νουκλεϊκού οξέος. vi. Η μεταγραφή καθορίζει ποια γονίδια θα εκφραστούν σε κάθε κύτταρο. ΜΟΝΑΔΕΣ 6 i. Λ ii. Σ iii. Σ iv. Λ v. Λ vi. Σ Β3. Να γράψετε τον ορισμό του γονιδίου και τις κατηγορίες των γονιδίων. ΜΟΝΑΔΕΣ 6 (2+4) Β4. Να γράψετε ποιες οδηγίες είναι αποθηκευμένες στο DNA των διαφόρων οργανισμών. ΜΟΝΑΔΕΣ 6 ΘΕΜΑ Γ Γ1. Στο σχήμα απεικονίζεται τμήμα DNA που αποτελείται από μη ραδιενεργά νουκλεοτίδια. 5 GAGAAGATGGAGCTCTTACGCT 3 3 CTCTTCTACCTCGAGAATGCGA 5 Σελίδα 3 από 5
Το τμήμα μεταφέρεται σε περιβάλλον με ραδιενεργά νουκλεοτίδια Α και C και μη ραδιενεργά νουκλεοτίδια G και Τ, όπου και αντιγράφεται 2 φορές. i. ii. iii. Πόσα ραδιενεργά νουκλεοτίδια Α θα υπάρχουν σε κάθε ένα νέο μόριο μετά την πρώτη αντιγραφή; Πόσα ραδιενεργά νουκλεοτίδια C και πόσα μη ραδιενεργά νουκλεοτίδια G θα υπάρχουν σε κάθε νέο μόριο μετά τη δεύτερη αντιγραφή; Να αιτιολογήσετε τις απαντήσεις σας. ΜΟΝΑΔΕΣ 12 (4+4+4) i. Στο ένα μόριο θα υπάρχουν 6 ραδιενεργά νουκλεοτίδια Α και στο άλλο 5. ii. Στο ένα μόριο θα υπάρχουν 7 ραδιενεργά νουκλεοτίδια C και στο άλλο 4. Ομοίως θα υπάρχουν 4 μη ραδιενεργά G στο ένα και 7 στο άλλο. iii. Από θεωρία, ημισυντηρητικός μηχανισμός. Γ2. Να συμπληρώσετε τον ακόλουθο πίνακα για το πυρηνικό DNA των κυττάρων του ανθρώπου. Κύτταρο Ζεύγη βάσεων Χρωμοσώματα Χρωματίδες Μόρια Συνολικό μήκος Σωματικό DNA DNA σε m 6 109-2 12 109 92 92 4 3 109 23-23 1 αρχή μεσόφασης Σωματικό στη μετάφαση Γαμέτης ΜΟΝΑΔΕΣ 8 Γ3. Να εξηγήσετε τους λόγους για τους οποίους τα αγόρια κληρονομούν περισσότερο γενετικό υλικό από τη μητέρα συγκριτικά με τον πατέρα. ΜΟΝΑΔΕΣ 5 Από θεωρία: μιτοχονδριακό DNA και το Χ χρωμόσωμα είναι μεγαλύτερο από το Υ. Σελίδα 4 από 5
ΘΕΜΑ Δ Η αλληλουχία αποτελεί μισή θηλιά αντιγραφής και τα βέλη υποδεικνύουν τη θέση έναρξης αντιγραφής (Θ.Ε.). Θ.Ε. (Ι) 5 ATTCCCATGTACGGGAAATGAACTGATC 3 (ΙΙ) 3 TAAGGGTACATGCCCTTTACTTGACTAG 5 Θ.Ε. Δ1. Ποια αλυσίδα (Ι ή ΙΙ) αντιγράφεται με τρόπο συνεχή; Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας. ΜΟΝΑΔΕΣ 8 (2+6) Συνεχώς αντιγράφεται η αλυσίδα Ι. Αιτιολόγηση από θεωρία. Δ2. Να εξηγήσετε τι είναι το πρωταρχικό τμήμα και για ποιο λόγο δημιουργείται. Δ3. Δεδομένου ότι το πρωταρχικό τμήμα αποτελείται από 5 νουκλεοτίδια, να γράψετε την αλληλουχία βάσεων του πρωταρχικού τμήματος που συντίθεται στη θέση έναρξης αντιγραφής της αλληλουχίας αυτής. ΜΟΝΑΔΕΣ 5 5 GAUCA 3 Δ4. Να εξηγήσετε τον ρόλο της DNA δεσμάσης στην αντιγραφή του DNA. Δ5. Ποιοι μηχανισμοί εξασφαλίζουν την ακρίβεια με την οποία γίνεται η αντιγραφή του DNA;. Σελίδα 5 από 5