ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΗ ΓΙΑΝΝΗ ΣΓΟΥΡΟΥ, ΕΠΙΚΕΦΑΛΗΣ ΠΑΡΑΤΑΞΗΣ «ΑΤΤΙΚΗ» ΣΤΗ ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΓΙΑ ΤΟΝ ΠΡΟΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟ ΕΤΟΥΣ 2016 Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, Αθήνα, 17/12/2016 Τόσο στο ελληνικό κοινοβούλιο, όσο και στις αίθουσες των περιφερειακών και δημοτικών συμβουλίων, στις συζητήσεις για την ψήφιση του προϋπολογισμού, η συνηθισμένη εικόνα που παρατηρεί κανείς είναι η εξής: Από τη μία πλευρά βρίσκεται η πλειοψηφούσα παράταξη που υπεραμύνεται των επιλογών της, θεωρώντας ότι ο προϋπολογισμός που κατάρτισε είναι πλήρης και άρτιος. Πρώτα βέβαια έχει φροντίσει να απαξιώσει πλήρως το έργο της προηγούμενης αρχής για να αναδείξει το δικό της έργο ως καλύτερο. Από την άλλη πλευρά βρίσκεται η αντιπολίτευση που εξαπολύει μύδρους αδιακρίτως. Οι μεν εξωραΐζουν, οι δε ισοπεδώνουν. Από την πλειοδοσία των εκατέρωθεν διαξιφισμών, απουσιάζει το μέτρο, εκλείπουν τα επιχειρήματα, η κοινή λογική, τα τόσο αναγκαία ευήκοα ώτα. Είναι ο γνωστός «διάλογος κωφών». Η παράταξή μας και στη σημερινή συζήτηση, θα απέχει συνειδητά από κάθε επιδίωξη ή διάθεση για μικροκομματική στείρα αντιπαράθεση. Δεν θα αναπαράγουμε τις παθογένειες της κεντρικής πολιτικής σκηνής στην αυτοδιοίκηση, όπως δεν το κάναμε ποτέ. Δεν θα κάνουμε αντιπολίτευση για την αντιπολίτευση. 1
Δεν θα ενδώσουμε στο λαϊκισμό. Και αυτό - σας προειδοποιώ - μην το εκλάβετε ως αδυναμία. Είναι συνειδητή επιλογή. Επιλογή διαχρονική και συνεπής. Το ίδιο κάναμε και όταν ασκούσαμε διοίκηση. Ποτέ δεν κάναμε προσωπική πολιτική με τα λεφτά της Νομαρχίας και μετέπειτα Περιφέρειας. Ξέραμε και εμείς να κάνουμε Αναπτυξιακές Εταιρείες, Πολιτιστικούς, Περιβαλλοντικούς Οργανισμούς, όμως δεν το κάναμε. Σεβαστήκαμε και το τελευταίο ευρώ σαν να ήταν δικό μας. Έτσι δημιουργήθηκε το ταμειακό πλεόνασμα της Περιφέρειας Αττικής που αποτελεί μοναδική περίπτωση, εύρωστου και οικονομικά υγιούς οργανισμού στη χρεοκοπημένη Ελλάδα. Και αυτό ήταν το προσόν και η αδυναμία μας μαζί. Προσόν, διότι κανείς δεν μπορούσε να μας προσάψει τίποτε. Αδυναμία, διότι η άσκηση διοίκησης χωρίς διάθεση για συμβιβασμούς, έφερε συγκρούσεις με όλες σχεδόν τις Κυβερνήσεις. Παράλληλα πρέπει να γνωρίζετε ότι σεβαστήκαμε και δώσαμε δύναμη στη φωνή της αντιπολίτευσης. Γιατί ξέραμε ότι με αυτόν τον τρόπο θα γινόμασταν καλύτεροι. Έτσι και τώρα η κριτική μας απέναντί σας θα είναι στοιχειοθετημένη, τεκμηριωμένη και πολύ συγκεκριμένη. 2
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, Κάθε συζήτηση για τον προϋπολογισμό ενέχει εκ των πραγμάτων και απολογιστικά στοιχεία. Η ολοκληρωμένη κριτική για το τι έγινε την χρονιά που διανύουμε θα γίνει ασφαλώς στη συζήτηση του Απολογισμού. Υπάρχουν όμως τα στοιχεία για να δούμε τι προβλέπατε πέρσι και τι πετύχατε τώρα, που κλείνει η χρονιά. Να δούμε, τι λέγατε και τι κάνατε. Αντλώ αυτούσιες φράσεις από τα πρακτικά της περσινής συνεδρίασης και από τις εξαγγελίες σας για τους άξονες στους οποίους λέγατε, πομπωδώς, ότι θα δώσετε έμφαση : 1 ον Μιλήσατε για την ενίσχυση της κοινωνικής πολιτικής. Διαφημίσατε με τυμπανοκρουσίες τον εξαπλασιασμό των δαπανών για κοινωνικές ανάγκες έναντι της δικής μας «κοινωνικής αναλγησίας». Το αποτέλεσμα σας προσγείωσε απότομα στην πραγματικότητα, αφού οι εκταμιεύσεις υπήρξαν σχεδόν μηδαμινές. Πλειοδοτήσατε σε υποσχέσεις και χρεοκοπήσατε σε αποτέλεσμα. Αυτό λέγεται κοινωνικός εμπαιγμός. 2 ον Μιλήσατε για αναπτυξιακή ώθηση, έναντι του δικού μας δήθεν «πλεονάσματος επενδυτικής απραξίας». Και τι βλέπουμε; Ότι σύμφωνα με τους πίνακες των Τεχνικών Υπηρεσιών, το 2014 καταβλήθηκαν 47,3 εκ. για έργα από ίδιους πόρους και το 2015, 22,8 εκ.. Μείωση δηλαδή της τάξης του 52 %!!! Αντί για ώθηση προς τα μπρος, δώσατε ώθηση προς τα πίσω 3 ον Μιλήσατε για την ενίσχυση της συνεργατικής οικονομίας και της καινοτόμου νεανικής επιχειρηματικότητας. Όσο τα είδατε εσείς άλλο τόσο τα είδαμε και εμείς. 4 ον Μιλήσατε για έργα που στηρίζουν την ενδογενή παραγωγή και τον πρωτογενή τομέα. Δεν υπήρξε καμία απορρόφηση πόρων. 3
5 ον Ιδιαίτερη έμφαση είπατε ότι θα δώσετε σε ζητήματα καθημερινότητας, με προτεραιότητα στην οδική ασφάλεια. Αποτύχατε και εκεί. Σύμφωνα με τα στοιχεία εκτέλεσης του προϋπολογισμού το 2014 πληρώθηκαν 6,5 εκ. από ίδιους πόρους της Περιφέρειας για οδικά έργα και το 2015 θα καταβληθούν μόλις 4,1 εκ.. Μείωση δηλαδή της τάξης του 37 %. 6 ον Εξαγγείλατε συνολικό σχέδιο για επίλυση των προβλημάτων από πλημμυρικά φαινόμενα σε όλη την Αττική. Εδώ όχι μόνο σχέδιο δεν εκπονήθηκε, αλλά αντιθέτως η Αττική βίωσε τις χειρότερες καταστροφές από πλημμύρες εδώ και πολλά χρόνια. 7 ον Αντί να μας πείτε ένα «ευχαριστώ» για το οικονομικό νοικοκύρεμα που παραλάβατε, συνεχίσατε να αναμασάτε τα περί αποθέματος απραξίας. Τώρα τι έχετε να πείτε, που από τα 313 εκ. τα ταμειακά διαθέσιμα εκτιμάτε να αυξηθούν στα 355 εκ. ; Ό,τι και να πείτε είναι λίγο. Διαπιστώσατε επιτέλους και εσείς, ότι η απόσταση που χωρίζει τα λόγια και τις προθέσεις, από τις πράξεις είναι μεγάλη. Ότι η απόσταση που χωρίζει την εγγραφή μιας πίστωσης στον προϋπολογισμό από την υλοποίησή της είναι τεράστια. Και στην περίπτωση σας αποδείχτηκε χαώδης. Τώρα ίσως επιτέλους να αντιλαμβάνεστε πόσο επιπόλαιη και ρηχή ήταν η κριτική που ασκούσατε, τόσο προεκλογικά, όσο και ως παράταξη στο Περιφερειακό Συμβούλιο Αττικής. Θυμίζω ότι είχατε μιλήσει προεκλογικά για ανθρώπους που υπηρετούν τα εγχώρια μεγαλοσυμφέροντα. Για εκλεκτούς των μνημονιακών δυνάμεων. Για πρωτεργάτες των μνημονίων και πολλά άλλα. Είχατε βάλει την γνωστή κασέτα της λάσπης και όποιον πάρει ο χάρος. Η κριτική σας ήταν πάντοτε επιδερμική και στον υπερθετικό βαθμό. 4
Τώρα σας ρωτώ : Ποιος είναι ο μνημονιακός, ποιος ο νεομνημονιακός και ποιος ο αντιμνημονιακός; Ποιος είναι ο επιχειρησιακά επαρκής και ποιος ο ανεπαρκής; Ποιος είναι ο κοινωνικά ευαίσθητος και ποιος ο ανάλγητος; Ποιος είπε αλήθειες και ποιος πούλησε ψεύτικες ελπίδες; Δεν χρειάζεται να πω περισσότερα γιατί οι αριθμοί είναι αμείλικτοι. Απολογιστικά λοιπόν θα λέγαμε ότι το 2015 ήταν μια πολύ κακή χρονιά για την Περιφέρεια Αττικής. Με αθλητικούς όρους, η χρονιά που πέρασε ήταν για την Περιφέρεια Αττικής «ως μη γενόμενη». Όχι μόνο, γιατί δεν τηρήσατε τις βασικές σας εξαγγελίες, όπως σας τις περιέγραψα παραπάνω. Αλλά γιατί δεν κάνατε ούτε τα αυτονόητα. Αυτά που παραλάβατε σε τροχιά υλοποίησης, που βρίσκονταν, όπως συνηθίζουμε να λέμε, στον αυτόματο πιλότο. Συγκεκριμένα: 1. Υπήρξε στάση πληρωμών προς τρίτους για μεγάλο χρονικό διάστημα, με αποτέλεσμα η απορρόφηση πόρων το 2015 να είναι η χειρότερη από συστάσεως της αιρετής Περιφέρειας. Στο 1,99 % είχε φτάσει το τρίτο τρίμηνο σύμφωνα με τα δικά σας στοιχεία. 2. Υπήρξαν επίσημες και ανεπίσημες διακοπές εργασιών σε πάρα πολλά μικρά και μεγάλα έργα υποδομών. Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση του εμβληματικού έργου των ακαθάρτων Κρωπίας Παιανίας για το οποίο πληρώνουμε ως χώρα πρόστιμα μετά την απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου. 5
3. Εξαιτίας της στάσης πληρωμών πήγαν πίσω όλα τα συγχρηματοδοτούμενα έργα. Και με δεδομένο ότι 31-12- 2015 σταματάνε οι πληρωμές από το ΠΕΠ Αττικής 2007-2013 προκύπτει μία απώλεια πόρων της τάξεως των 70 εκ.. 4. Για να μην μείνουν τα έργα στη μέση και κινδυνεύσουμε με καταλογισμό των χρημάτων θα πρέπει να βρεθούν πηγές χρηματοδότησης και τα έργα να ολοκληρωθούν. Αυτό σημαίνει ότι είτε θα αναπληρωθούν με πόρους από το νέο ΠΕΠ εφόσον βέβαια μπορούν να ενταχθούν, είτε από πόρους του ΠΔΕ ή ακόμη και της Περιφέρειας Αττικής. 5. Τέλος δεσμεύσατε ποσό ύψους 220 εκ. από το αποθεματικό της Περιφέρειας στην Τράπεζα της Ελλάδος για να ικανοποιηθούν οι ανάγκες ρευστότητας της χώρας, με άγνωστη ημερομηνία επιστροφής του. Εμάς κατηγορούσατε ότι αράξαμε τα λεφτά, από εσάς όμως τα αρπάξανε τα λεφτά. Και δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι θα βελτιωθούν και το προσεχές χρονικό διάστημα. Και θα σας εξηγήσω αμέσως τώρα γιατί. Στον προϋπολογισμό του 2016 οι αριθμοί ευημερούν σε βάρος της αποτελεσματικότητας και της σκληρής πραγματικότητας. Ειδικότερα : Τα έργα που έχουν προταχθεί δεν υπακούουν σε ένα ευρύτερο και ολοκληρωμένο στρατηγικό σχεδιασμό. Το γεγονός αυτό επιβεβαιώνεται από το ό,τι ενάμιση χρόνο από την ανάληψη των καθηκόντων σας δεν έχετε εκπονήσει ως οφείλατε το 5ετές επιχειρησιακό σχέδιο της Περιφέρειας Αττικής. Βαδίζετε με τη λογική του βλέποντας και κάνοντας. Έχετε εγγράψει έναν εξαιρετικά μεγάλο αριθμό έργων, προϋπολογισμού 800 περίπου εκ.. Το αποτέλεσμα είναι να έχετε ήδη υπερδεσμεύσει τα έσοδα της Περιφέρειας Αττικής έως το 2019 και να μην μπορείτε να εντάξετε στο εξής κανένα νέο έργο. Σε μια εποχή που χαρακτηρίζεται από οικονομική αβεβαιότητα και ανασφάλεια είναι ιδιαίτερα ριψοκίνδυνο να δαπανώνται πόροι που 6
στο μέλλον δεν θα μπορούν να αναπληρωθούν. Προβλέπω ισχυρό τον κίνδυνο σε τρία χρόνια από σήμερα η οικονομική ευρωστία και υγεία της Περιφέρειας Αττικής να έχει εξανεμιστεί. Ελπίζω να διαψευστώ πανηγυρικά και να μην επιβεβαιωθεί στην Περιφέρεια Αττικής ο Αισώπειος μύθος του μέρμηγκα και του τζίτζικα. Απουσιάζει ο αναπτυξιακός χαρακτήρας. Αν και ο κύριος ρόλος της αιρετής Περιφέρειας σύμφωνα με τον Καλλικράτη είναι η ανάπτυξη, από τον προϋπολογισμό σας απουσιάζει πλήρως αυτή η έννοια. Πολλά από τα έργα που φιλοδοξείτε να υλοποιηθούν είναι συντηρήσεων, αποκαταστάσεων, ενώ τα περισσότερα δεν ξεπερνούν τα όρια της απευθείας ανάθεσης ή του πρόχειρου διαγωνισμού. Έχετε εισάγει ένα εξαιρετικά μεγάλο αριθμό μελετών που ο προϋπολογισμός τους αγγίζει τα 15 εκ.. Λαμβάνοντας υπόψη ότι το κόστος υλοποίησης αυτών των μελετών θα ξεπεράσει τα 150 εκ., δεν προκύπτει από πού θα βρεθούν τα χρήματα για να μετουσιωθούν σε έργα αυτές οι μελέτες. Είναι αδιευκρίνιστη η τύχη των συγχρηματοδοτούμενων έργων που δεν έχουν ακόμα ολοκληρωθεί και που μετά την 31/12/2015 μένουν «ορφανά». Πόσα και ποια θα ενταχθούν στο νέο ΠΕΠ; Πόσα θα καλυφθούν από το ΠΔΕ και πόσα από την Περιφέρεια Αττικής; Είναι προφανές ότι το επιπρόσθετο κόστος που θα προκύψει θα δημιουργήσει αυτομάτως πρόβλημα στην εκτέλεση του προϋπολογισμού. Χρήζει διερεύνησης και σε κάθε περίπτωση απάντησης, εάν τα 220 εκ. που έχουν δεσμευτεί στην Τράπεζα της Ελλάδας είναι άμεσα διαθέσιμα. Διότι εάν δεν είναι τότε υπάρχει πρόβλημα με την υλοποίηση των εγγεγραμμένων πιστώσεων και έργων. Οι δαπάνες κοινωνικού χαρακτήρα αν και εμφανίζονται με μηδενικά αποτελέσματα υλοποίησης μέχρι 31/12/2015, εντούτοις προϋπολογίζονται αυξημένες στα 13,8 εκ.. Ως προς τα έσοδα οφείλουμε να επισημάνουμε τις υπεραισιόδοξες προσδοκίες για υψηλές αποδόσεις των διαθεσίμων της Περιφέρειας μετά την μεταφορά τους στην Τράπεζα της Ελλάδος που όμως δεν απέδωσαν τα αναμενόμενα. 7
Τα έσοδα από τους τόκους καταθέσεων περιορίζονται στα 5 εκατομμύρια περίπου ενώ το 2013 οι καταθέσεις από τόκους στις εμπορικές τράπεζες είχαν αποδώσει 8,9 εκατομμύρια. Οι προβλέψεις για τις δαπάνες μεταφοράς μαθητών παρουσιάζουν έλλειμμα ύψους 10,6 εκατομμυρίων ευρώ (36.228.000 25.559.643,76),ομοίως και οι προβλέψεις για την επιχορήγηση των ιδρυμάτων, που παρουσιάζουν επίσης έλλειμμα ύψους 2 εκατομμυρίων (6.390.000 4.320.000). Το συνολικό αυτό έλλειμμα ύψους 12,6 εκατομμυρίων για δαπάνες τρίτων καλύπτεται από τα διαθέσιμα της Περιφέρειας και όχι από τον κρατικό προϋπολογισμό, όπως ο νόμος ορίζει. Είναι επομένως σκόπιμο να αποσαφηνιστεί αν αποτελεί πρόθεση της διοίκησης να επιβαρυνθεί η Περιφέρεια με τα χρήματα αυτά. Η έκθεση του οικονομικού παρατηρητηρίου όσο και η έκθεση της Υ.Δ.Ε επισημαίνουν την απόκλιση του σχεδίου του προϋπολογισμού όσον αφορά στην εγγραφή πιστώσεων για την μισθοδοσία του προσωπικού. Η συμμόρφωση στις οδηγίες της Κ.Υ.Α είναι πλέον μονόδρομος και θα οδηγήσει σε καθυστερήσεις έναρξης εκτέλεσης του προϋπολογισμού, αφού είναι βέβαιο ότι η αποκεντρωμένη διοίκηση δεν θα τον εγκρίνει. Τέλος και σε ό,τι αφορά στα θέματα μισθοδοσίας του προσωπικού της Περιφέρειας είναι σκόπιμο να ανοιχθεί ειδικός τραπεζικός λογαριασμός, με τον χαρακτηρισμό «ακατάσχετος», στον οποίο να κατατεθεί το προβλεπόμενο ετήσιο κόστος μισθοδοσίας του προσωπικού, όπως αυτό έχει εκτιμηθεί από τις υπηρεσίες και από τον οποίο κάθε φορά θα πληρώνεται το προσωπικό της Περιφέρειας. Βέβαια δεν μπορεί να παραγνωριστεί ότι άσχετα με το τι λέγατε προεκλογικά, συνεχίζετε πολλά από τα έργα που υπήρχαν στους δικούς μας προϋπολογισμούς. Για παράδειγμα τα αθλητικά έργα, που λέγατε ότι «δεν θα χρηματοδοτήσετε κοτζαμπάσηδες του ελληνικού ποδοσφαίρου» από ό,τι βλέπουμε παραμένει. Το έργο στο ΧΥΤΑ Γραμματικού που είχατε χαρακτηρίσει περιβαλλοντικό έγκλημα επίσης συνεχίζεται κανονικά. Και πάρα πολλά ακόμα. 8
Η κατεύθυνση σύνταξης του προϋπολογισμού βλέπουμε ότι είναι η ίδια. Οι εξαγγελίες σας είναι αυτές που μένουν στο ράφι, η αποτελεσματικότητά σας είναι αυτή που ελέγχεται ως μηδενική και ασφαλώς η διγλωσσία σας είναι μέχρι σήμερα παροιμιώδης. Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, Για τα επιμέρους έργα και δαπάνες θα τοποθετηθούν οι συνάδελφοι περιφερειακοί σύμβουλοι της παράταξής μας, ο καθένας για την περιοχή ευθύνης του. Η παράταξή μας, όπως σας είπα, δεν θα πορευτεί με πυξίδα τον μικροκομματισμό και τη σκοπιμότητα. Τα χούγια της κεντρικής πολιτικής σκηνής δεν θα τα μεταφέρουμε στο Περιφερειακό Συμβούλιο. Από το ναι σε όλα και από το όχι σε όλα, η κοινωνία μας χόρτασε. Άλλωστε είδαμε μετά, ποιοι την έκαναν γυριστή, και από το όχι πήγαν στο ναι και από το ναι στο όχι. Εμείς λοιπόν θα ψηφίσουμε τον προτεινόμενο προϋπολογισμό επί της αρχής, και τούτο διότι η δομή, οι βασικές αρχές και κατευθύνσεις του, κινούνται στα ίδια πλαίσια με τον δικό μας. Αν δεν τον ψηφίζαμε, θα ήταν υποκρισία, θα ήταν σα να γυρίζαμε την πλάτη στο δικό μας έργο. Με πολλούς βέβαια αστερίσκους, όπως σας ανέλυσα πιο πάνω. Εκεί που θα κριθείτε πάρα πολύ αυστηρά και σας το λέμε εκ των προτέρων, είναι στον Απολογισμό, όπου οι αριθμοί είναι αμείλικτοι και δεν επιδέχονται καμίας αμφισβήτησης και ωραιοποίησης. Σας ευχαριστώ 9