Σύζευξη Έρευνας & Παραγωγής στην Ελλάδα ρ Βασίλης Τσάκαλος Συντονιστής ΠΡΑΞΗ 26/6/2007
Περιεχόµενα Κύρια σχήµατα σύζευξης έρευνας και παραγωγής Η ελληνική παθολογία Ψευδο-διλήµµατα προς αποφυγήν Μέτρα για τη σύγκλιση έρευνας και βιοµηχανίας ιεθνοποίηση και σύζευξη έρευνας και παραγωγής Επιτυχηµένα παραδείγµατα µε τη βοήθεια του ΠΡΑΞΗ
Κύρια σχήµατα σύζευξης έρευνας και παραγωγής Μεταφορά ώριµης τεχνολογίας Συµφωνία εκχωρήσεως δικαιωµάτων ευρεσιτεχνίας Αξιοποίηση υψηλής τεχνολογίας µέσω τεχνοβλαστού (spin-off) Στρατηγική συνεργασία (διαρκής µετάγγιση υψηλής τεχνολογίας) Υπηρεσίες
Μεταφορά Τεχνολογίας (ΜΤ) και το χάσµα έρευνας βιοµηχανίας Έρευνα Παραγωγή των ερευνητικών αποτελεσµάτων. Συνήθως ΑΕΙ & ΕΚ αλλά και ιδιωτικές επιχειρήσεις τεχνολογικής εντάσεως Το χάσµα Νοοτροπία και έλλειψη παραδόσεως Προκαταλήψεις Έλλειψη στελεχών Ανεπαρκές κεφάλαιο ρίσκου Ανεπαρκές εθνικό πλαίσιο στηρίξεως Μηχανισµοί για την επιτυχή µεταφορά τεχνολογίας Βιοµηχανία (επιχείρηση) Αφοµοίωση, χρήση ή και περαιτέρω ανάπτυξη των αποτελεσµάτων της τεχνολογικής έρευνας
Έχουν πολυσυζητηθεί... Τα Ελληνικά µειονεκτήµατα (τύπος βιοµηχανικής δραστηριότητας, αντίκτυπος της ερευνητικής δραστηριότητας, κρίση στα Πανεπιστήµια, έλλειψη εξωστρέφειας, δηµόσια διοίκηση και πλαίσιο, το κλίµα στην κοινωνία) Τα Ελληνικά πλεονεκτήµατα (θύλακες αριστείας, περιφερειακή υπεροχή, λανθάνουσα διαθεσιµότητα πόρων...) Η απροθυµία των ερευνητών (άλλες προτεραιότητες, προκαταλήψεις, υπεροψία,...) Η απροθυµία των επιχειρήσεων (άλλες προτεραιότητες, προκαταλήψεις, έλλειψη παράδοσης,...) Το αρνητικό διοικητικό περιβάλλον Το αρνητικό κοινωνικό περιβάλλον
Ψευδο-διλήµµατα Η Βιοµηχανία επενδύει στη «γνώση» ή εστιάζεται στην «παραγωγή»; Το κράτος επιδοτεί ή ενδυναµώνει τον ερευνητή και τον επιχειρηµατία χρήστη; Η αξιοποίηση της έρευνας είναι θέµα πόρων ή µηχανισµών & περιβάλλοντος (κανονιστικού & κοινωνικού); Το νοµο-κανονιστικό πλαίσιο περιορίζει την ασυδοσία ή διευκολύνει την αδράνεια και την αυθαιρεσία της γραφειοκρατίας; Βασική ή εφαρµοσµένη & βιοµηχανική έρευνα Τα ΑΕΙ & ΕΚ καλλιεργούν τη «γνώση» στην κοινωνία ή προάγουν την καινοτοµία στην οικονοµία και τη σύνδεση µε την παραγωγή;
Ι. Γενικό περιβάλλον (1/2) Μέτρα για τη σύγκλιση Έρευνας Βιοµηχανίας Αναβάθµιση της εκπαίδευσης και κατάρτισης σε όλες τις βαθµίδες. Καλλιέργεια µιας υγιέστερης νοοτροπίας σε όλους τους κοινωνικούς χώρους. Ανάπτυξη Εθνικής Πολιτικής στην Ε&ΤΑ. Συνεπής εφαρµογή αυτής και τακτική αναθεώρηση βάσει αποτελεσµάτων και στόχων. Υποστήριξη της βασικής έρευνας µε βασικόκριτήριοτην αριστεία. Γενναία ενίσχυση της Ε&ΤΑ µε γνώµονα την Εθνική Πολιτική για Ε&ΤΑ.
Μέτρα για τη σύγκλιση Έρευνας Βιοµηχανίας Ι. Γενικό περιβάλλον (2/2) Περιοδική αξιολόγηση των Ερευνητών των ΑΕΙ & ΕΚ και ουσιαστική και συστηµατική ενίσχυση των αρίστων. Περιοδική αξιολόγηση των µηχανισµών µεταφοράς τεχνολογίας και έµπρακτη προώθηση των αρίστων. Συστηµατική αξιοποίηση (επί τέλους) του ανθρώπινου δυναµικού της διασποράς. Απλούστευση του νοµο-κανονιστικού περιβάλλοντος για το επιχειρείν. Καλλιέργεια και διευκόλυνση της δια βίου εκπαιδεύσεως.
ΙΙ. ΕΚ, ΑΕΙ & ΤΕΙ (1/2) Μέτρα για τη σύγκλιση Έρευνας Βιοµηχανίας Έµφασηστηνκατοχύρωσητηςβιοµηχανικής ιδιοκτησίας (αφού γίνει σαφές ότι -αν λειτουργούν οι κατάλληλοι µηχανισµοί- αυτό δεν είναι ανάγκη να είναι «εργασία πλήρους απασχολήσεως» για τον ερευνητή) Παρακολούθηση από τους ερευνητές των επιχειρηµατικών εξελίξεων στον τεχνολογικό τους τοµέα. Αυτό συνεισφέρει στον έγκαιρο προσανατολισµό της έρευνας. Έµφαση σε συµφωνίες εκχωρήσεως δικαιωµάτων (license agreements), αποκόλληση από την εµµονή στη δηµιουργία τεχνοβλαστών (ελάχιστες τεχνολογίες και ελάχιστοι ερευνητές είναι κατάλληλοι για spin-off)
Μέτρα για τη σύγκλιση Έρευνας Βιοµηχανίας ΙΙ. ΕΚ, ΑΕΙ & ΤΕΙ (2/2) Ενδυνάµωση των Γραφείων Μεταφοράς Τεχνολογίας µέσα στα ΑΕΙ και τα ΕΚ (από την Πολιτεία και τα ίδια τα Ιδρύµατα) µε αυστηρή αξιολόγηση, εφόσον προηγουµένως καθοριστούν κοινά αποδεκτοί στόχοι και δείκτες αποδόσεως. Οικονοµικά κίνητρα στους ερευνητές για σύναψη συνεργασιών µε τη βιοµηχανία (πέραν των από το δηµόσιο χρηµατοδοτούµενων έργων) Προώθηση µικρής κλίµακας συνεργασιών µεταξύ ερευνητών και επιχειρήσεων σε µελέτες και εµπειρογνωµοδότηση για λύση συγκεκριµένων προβληµάτων ή εκτέλεση µικρών έργων αναπτύξεως. Επιδίωξη στρατηγικών συµπράξεων µε επιχειρήσεις της Ελλάδας και του εξωτερικού
ΙΙΙ. Επιχειρήσεις (1/2) Μέτρα για τη σύγκλιση Έρευνας Βιοµηχανίας Γενναία βήµατα γνωριµίας µε τα ΑΕΙ& ΕΚ παρουσιάζοντας σε αυτά τα προβλήµατάαλλάκαιτακαινοτόµα σχέδιάτους. Συνεπής συνεργασία µε την Πολιτεία και συνεισφορά στον προσδιορισµό των προτεραιοτήτων των ερευνητικών προγραµµάτων. Ανάπτυξη εµπειρίας στη διεξαγωγή έρευνας µέσω της υλοποίησης σηµαντικών τµηµάτων από τα κοινά ερευνητικά έργα µε ΑΕΙ& ΕΚ (και όχι µόνο στον προσδιορισµό του προβλήµατος-στόχου ή την παροχή δοκιµίων...)
ΙΙΙ. Επιχειρήσεις (2/2) Μέτρα για τη σύγκλιση Έρευνας Βιοµηχανίας Συνεργασία µε ξένες επιχειρήσεις υψηλής τεχνολογίας και προώθηση της δηµιουργίας πλειάδων ( clustering ) µε ελληνικές και ξένες επιχειρήσεις. Πρόσληψη στελεχών µε εµπειρία στην έρευνα καθώς και στελεχών µε διεθνή εµπειρία στην ανάπτυξη καινοτόµων προϊόντων. Ανάπτυξη εξωστρέφειας και διεθνούς ορίζοντα.
ιεθνοποίηση και σύνδεση έρευνας µε παραγωγή Με βάση την απόσταση που χωρίζει τις ελληνικές επιχειρήσεις από τα ελληνικά εργαστήρια η µεταφορά (υψηλής) τεχνολογίας µεταξύ τους είναι κατά κανόνα απίθανη Στην παγκοσµιοποιηµένη οικονοµία της γνώσης δεν είναι ζωτικής σηµασίας ο δότης και ο δέκτης της τεχνολογίας να βρίσκονται στην ίδια χώρα Οι επιχειρήσεις πρέπει να µη διστάζουν να αναζητήσουν ενδιαφέρουσες τεχνολογίες στη διεθνή αγορά (και µάλιστα προερχόµενες από ξένες επιχειρήσεις) Τα εργαστήρια που θεωρούν ότι διαθέτουν διεθνές συγκριτικό πλεονέκτηµα οφείλουν να αναζητήσουν πιθανούς χρήστες των ευρεσιτεχνιών τους στο εξωτερικό. Η δηµιουργία spin-off οδηγεί σε διεθνοποίηση της µεταφοράς τεχνολογίας αφού οι επιχειρήσεις αυτές αν είναι πραγµατικά υψηλής τεχνολογίας- απευθύνονται στη διεθνή αγορά.
Η συνεισφορά του ικτύου ΠΡΑΞΗ στη σύνδεση της έρευνας µε την παραγωγή Γραφείο µεταφοράς τεχνολογίας προϊόν στρατηγικής συνεργασίας των ΙΤΕ, ΣΕΒ, ΣΒΒΕ. Λειτουργεί από το 1992. ιασυνδέει τις ελληνικές επιχειρήσεις και εργαστήρια µε ελληνικές και ξένες επιχειρήσεις και εργαστήρια. Παρέχει υπηρεσίες προώθησης ελληνικών τεχνολογιών στο εξωτερικό, αναζήτησης τεχνολογιών για λογαριασµό επιχειρήσεων στο εσωτερικό και εξωτερικό, υποστήριξης για την εµπορική αξιοποίηση ερευνητικών αποτελεσµάτων, υποστήριξης για την αξιοποίηση εθνικών και ευρωπαϊκών προγραµµάτων Ανήκει σε ευρωπαϊκά ίκτυα µεταφοράς τεχνολογίας (best IRC 2002), είναι Εθνικό Σηµείο Επαφής για µεγάλο µέρος του FP7, λειτουργεί το Γραφείο ιαµεσολάβησης του ΙΤΕ Αναπτύσσει και υποστηρίζει clusters επιχειρήσεων (πχ Hellenic Bio Cluster) Technology portal, µηνιαίο περιοδικό, ηµερίδες µεταφοράς τεχνολογίας, Venture Capital Forum,...
Παραδείγµατα τεχνοβλαστών που δηµιουργήθηκαν µε συνεισφορά του ΠΡΑΞΗ FORTH Photonics (ΙΤΕ): Πολυφασµατικές κάµερες για ιατρικές και άλλες εφαρµογές i-sieve ( ΗΜΟΚΡΙΤΟΣ): Τεχνολογία διαχειρίσεως περιεχοµένου στο διαδίκτυο Geomations (ΓΠΑ): Συστήµατα ελέγχου υδροπονικών καλλιεργειών BIOMEDCODE Hellas (ΦΛΕΜΙΝΓΚ): Προκλινικός έλεγχος φαρµακευτικών σκευασµάτων NANOthinx (ΙΤΕ): Νανοσωλήνες άνθρακα χαµηλού κόστους παραγωγής Nanochronous Logic (ΙΤΕ): Λογισµικό σχεδιασµού κυκλωµάτων σε νανο- κλίµακα