ΘΕΜΑ Α Α1. α. Σωστό ΑΡΧΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ (14.06.2017) ΟΜΑΔΑ ΠΡΩΤΗ β. Λάθος γ. Λάθος δ. Λάθος ε. Σωστό Α2. Σωστή επιλογή (γ) Α3. Σωστή επιλογή (δ) ΘΕΜΑ Β Β1. Σχολικό Βιβλίο (σελ. 16-17) ΟΜΑΔΑ ΔΕΥΤΕΡΗ «Τα στοιχεία που συντελούν στην παραγωγική διαδικασία..... τα εργαλεία, τα σκεύη, κλπ» Β2. Σχολικό Βιβλίο (σελ. 17) «Πολλοί οικονομολόγοι υποστηρίζουν..... στον ορισμό του πρώτου παραγωγικού συντελεστή» Β3. Σχολικό Βιβλίο (σελ. 17) Ενότητα (ii) Το κύριο οικονομικό πρόβλημα «Το οικονομικό πρόβλημα κάθε κοινωνίας......είναι μόνιμο και απασχολεί κάθε κοινωνία»
ΘΕΜΑ Γ Γ1. ΟΜΑΔΑ ΤΡΙΤΗ Δίνεται: TC = 50 + wl + cq Γνωρίζουμε ότι: TC = FC + VC Οπότε: FC = 50 και VC = wl + cq Προκειμένου να υπολογίσουμε το w, c, θα χρησιμοποιήσουμε δυο συνδυασμού μεταβλητού κόστους από τον αρχικό πίνακα και στη συνέχεια θα λύσουμε σύστημα αυτών. Αναλυτικότερα: Για L=20, VC 20 = 320 320 = w*20 + c*60 (1) Για L=30, VC 30 = 540 540 = w*30 + c*120 (2) Λύνοντας σύστημα των εξισώσεων (1), (2) προκύπτει ότι: w = 10 και c = 2, άρα η συνάρτηση μεταβλητού κόστους διαμορφώνεται ως εξής: Συμπλήρωση πρώτου κενού: Χρησιμοποιούμε την σχέση 3 οπότε έχουμε: VC 10 = 10*10 + 2*20 = 100 + 40 = 140 Δίνεται: Για L=50 μεγιστοποιείται το μέσο προϊόν Γνωρίζουμε ότι: VC = 10*L + 2*Q (3) VC 10 = 140 Όταν μεγιστοποιείται το μέσο προϊόν (ΑΡ) είναι ίσο με το οριακό προϊόν (ΜΡ), δηλαδή θα χρησιμοποιήσουμε την σχέση: ΑΡ 50 = ΜΡ 50. Αναλυτικότερα: Από την σχέση: Q 50 / L 50 = (Q 50 Q 40 ) / (L 50 L 40 ) Προκύπτει Q 50 = 250
Οπότε: AP 50 = 250/50 = 5 και ΜΡ 50 = AP 50 = 5 Για τον υπολογισμό του οριακού κόστους χρησιμοποιούμε τον τύπο: MC 60 = ΔVC/ΔQ = (1140-1000)/(270-250) = 7 Γ2. MC 60 = 7 Από την πορεία του οριακού προϊόντος (ΜΡ), όπου στην αρχή αυξάνεται και έπειτα μειώνεται συμπεραίνουμε πως ισχύει ο νόμος της φθίνουσας ή μη ανάλογης απόδοσης. (με την προσθήκη του 41 ου εργάτη, καθώς MP 50 < MP 40 ). Γ3. Το μέσο σταθερό κόστος δίνεται από τον τύπο: AFC = FC/ Q Γ4. AFC 25 = 50/25 = 2 Για L=42 πρέπει να βρούμε το Q. Θα χρησιμοποιήσουμε τα στοιχεία του ακόλουθου πίνακα: L Q MP 40 200 42 Q 42 50 250 5 Χρησιμοποιώντας το ΜΡ = 5 υπολογίζουμε το Q 42 = 210 Άρα VC 42 = 10*42 + 2*210 = 420 + 420 = 840 VC 42 = 840 Με αντίστοιχο τρόπο: Για L=58 πρέπει να βρούμε το Q. Θα χρησιμοποιήσουμε τα στοιχεία του ακόλουθου πίνακα: L Q MP 50 250 58 Q 58 60 270 7 Χρησιμοποιώντας το ΜΡ = 7 υπολογίζουμε το Q 58 = 266 Άρα VC 58 = 10*58 + 2*266 = 580 + 532 = 1.112 VC 58 = 1.112
Οπότε καθώς οι εργάτες αυξάνονται από 42 σε 58 το κόστος της επιχείρησης αυξάνεται από 840 σε 1.112. Δηλαδή υπάρχει μεταβολή ίση με: Γ5. Μεταβολή Κόστους = VC 58 VC 42 = 1.112 840 = 272 μονάδες. Από την θεωρία γνωρίζουμε ότι η επιχείρηση παράγει για τιμές ίσες με το οριακό κόστος όταν το οριακό κόστος υπερβαίνει το μέσο μεταβλητό, δηλαδή: P=MC για MC >=AVC Με βάση αυτή την σχέση στη συγκεκριμένη περίπτωση ο πίνακας προσφοράς είναι ο ακόλουθος: Για Ρ = 3,2: P=MC (MC >=AVC) Q 4 250 7 270 12 280 MC = 3.2 και AVC = 4 Δεν ικανοποιείται η παραπάνω συνθήκη οπότε η επιχείρηση ΔΕΝ παράγει για Ρ = 3,2. ΘΕΜΑ Δ Δ1. ΟΜΑΔΑ ΤΕΤΑΡΤΗ Για την ισορροπία εξισώνουμε την συνάρτηση ζήτησης (δίνεται: Q D = 10.000 200P) με την συνάρτηση προσφοράς την οποία θα πρέπει να υπολογίσουμε. Αναλυτικότερα: Δίνεται ο ατομικός πίνακας προσφοράς, δεδομένου ότι στον κλάδο δραστηριοποιούνται 100 όμοιες επιχειρήσεις για κάθε επίπεδο τιμής υπολογίζουμε την αγοραία προσφερόμενη ποσότητα: Τιμή (Ρ) Προσφερόμενη Ποσότητα (Q S) Προσφερόμενη Ποσότητα (Q S) 3 74 =100*74 = 7.400 6 98 =100*98 = 9.800 Χρησιμοποιώντας την γραμμική συνάρτηση προσφοράς: Q S = γ + δρ αντικαθιστώντας τα παραπάνω δυο σημεία (αγοραία ποσότητα) λύνουμε σύστημα: 7.400 = γ + 3 δ (1) 9.800 = γ + 6 δ (2) Από (1) και (2) προκύπτει δ = 800 και γ = 5000. Οπότε:
Αγοραία συνάρτηση προσφοράς: Q s = 5.000 + 800*Ρ Για την ισορροπία: ΖΗΤΗΣΗ = ΠΡΟΣΦΟΡΑ (Q D = Q S ) 10.000 200P = 5.000 + 800 P, Οπότε η τιμή ισορροπία είναι: Ρ Ε = 5 Αντικαθιστώντας την τιμή ισορροπίας Ρ Ε = 5 στις συναρτήσεις ζήτησης και προσφοράς προκύπτει: Q DE = 10.000-200*5 = 9.000 Q SE = 5.000 + 800*5 = 9.000 Άρα το σημείο ισορροπίας είναι: Ε (Ρ Ε = 5 και Q E = 9.000) Δ2. Αυξάνεται ο αριθμός επιχειρήσεων (200 όμοιες) μεταβάλλεται η συνάρτηση προσφοράς, οπότε αξιοποιώντας τον αρχικό πίνακα προσφοράς (ατομική επιχείρηση) μπορούμε να βρούμε την νέα συνάρτηση προσφοράς: ποσότητα: Τιμή (Ρ) Προσφερόμενη Ποσότητα (Q S ) Προσφερόμενη Ποσότητα (Q S ) 3 74 =200*74 = 14.800 6 98 =200*98 = 19.600 Χρησιμοποιώντας την γραμμική συνάρτηση προσφοράς: Q S = γ + δρ αντικαθιστώντας τα παραπάνω δυο σημεία (αγοραία ποσότητα) λύνουμε σύστημα: 14.800 = γ + 3 δ (2) 19.600 = γ + 6 δ (3) Από (2) και (3) προκύπτει δ = 1.600 και γ = 10.000 Δηλαδή η νέα συνάρτηση προσφοράς είναι: Q s = 10.000 + 1.600 P Η τιμή ισορροπίας παραμένει σταθερή, οπότε Ρ Ε = Ρ Ε = 5 Αντικαθιστώντας την τιμή ισορροπίας στην νέα συνάρτηση προσφορά βρίσκουμε πως η νέα ποσότητα ισορροπίας είναι: Για την νέα καμπύλη ζήτησης: Q s = 10.000 + 1.600 *5 = 18.000 Μετατοπίζεται παράλληλα δηλαδή ο νέος συντελεστής διεύθυνσης είναι ίσος με τον αρχικό: β = β = -200 Το νέο σημείο ισορροπίας αποτελεί σημείο και της νέας καμπύλης ζήτησης οπότε:
Q D = a 200 *P 18.000 = a 200 * 5 a = 19.000 Άρα η νέα συνάρτηση ζήτησης έχει ως εξής: Δ3. Q D = 19.000-200*P Ο τύπος της εισοδηματικής ελαστικότητας είναι: Ε Υ = (ΔQ/Q)/ (ΔΥ/Υ) Το εισόδημα αυξάνεται κατά 20% άρα: ΔΥ/Υ = 20% Για Ρ=5 Q E = 9.000 Q E = 10.000 Οπότε: ΔQ/Q = 100% Άρα Ε Υ = 100%/ 20% = 5 Δηλαδή η εισοδηματική ελαστικότητα είναι 5 (θετική, ΚΑΝΟΝΙΚΟ αγαθό) Δ4. Στην αρχική ισορροπία P E = 5 η συνολική ποσότητα είναι Q E = 9.000 Άρα κάθε μια από τις 100 επιχειρήσεις προσφέρει: Q S1 = 9.000/100 = 90. Στην νέα ισορροπία P E = 5 η συνολική ποσότητα είναι Q E = 18.000 Άρα κάθε μια από τις 200 επιχειρήσεις προσφέρει: Q S1 = 18.000/200 = 90. Παρατηρούμε ότι η προσφερόμενη ποσότητα της επιχείρησης παραμένει σταθερή παρά τις μεταβολές σε ζήτηση και προσφορά. Αναμενόμενο καθώς αναφορικά με την προσφορά μεταβλήθηκε ο αριθμός των επιχειρήσεων, προσδιοριστικός παράγοντας που επηρεάζει ΜΟΝΟ την ΑΓΟΡΑΙΑ καμπύλη προσφοράς και ΟΧΙ την ΑΤΟΜΙΚΗ.