OIKONOMIA Η ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΤΗΣ ΛΙΘΟΥΑΝΙΑΣ Η οικονομία της χώρας βασίζεται κυρίως στη γεωργία. Επίσης αναπτυγμένη είναι και η κτηνοτροφία. Υπάρχουν μεταλλοτεχνίες εχ ες και ελαφρές βιομηχανικές μονάδες. Το νόμισμα της χώρας από το 1993 είναι το λίτας. ΤΟ ΝΟΜΙΣΜΑ To ευρώ (EUR ή ) είναι το κοινό νόμισμα 17 κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τα οποία αποτελούν την Ευρωζώνη. Τα κέρματα έχουν μια κοινή όψη και για τις 17 χώρες και μια εθνική όψη που περιλαμβάνει ένα σχέδιο επιλεγμένο από το κράτος-μέλος για λογαριασμό του οποίου γίνεται η κοπή. Η Λιθουανία δε συμμετέχει ακόμη στην Ευρωζώνη, οπότε νόμισμά της παραμένει το λίτας. Η Λιθουανία προσχώρησε στην Ευρωπαϊκή Ένωση το 2004 και σχεδιάζει να υιοθετήσει το κοινό νόμισμα από την 1η Ιανουαρίου 2010. Τα λιθουανικά κέρματα ευρώ έχουν ένα κοινό σχέδιο σε όλα τα νομίσματα. Είναι το «Vytis» (έφιππος διώκτης), το οποίο είναι το εθνόσημο της χώρας. Υπάρχει επίσης η λέξη «LIETUVA» (Λιθουανία) και τα 12 αστέρια της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το σχέδιο είναι δημιουργία του γλύπτη Antanas Zukauskas και ενδέχεται να υποστεί κάποιες μικρές τροποποιήσεις ως την έναρξη κοπής του.
ΙΣΤΟΡΙΑ Τον 14ο αιώνα η Λιθουανία ήταν η μεγαλύτερη χώρα στην Ευρώπη. Παράλληλα οι Λιθουανοί ήταν ειδωλολάτρες και εκχριστιανίστηκαν μόλις το 1386. Το 1410, στην Μάχη του Γκρούνβαλντ, οι Λιθουανοί μαζί με τους Πολωνούς συνέτριψαν τους Τεύτονες Ιππότες. Ενωμένες πλέον, η Λιθουανία και Πολωνία, αποτελούσαν το ισχυρότερο κράτος στην Ευρώπη. Το 1569 ιδρύθηκε η Πολωνολιθουανική Κοινοπολιτεία, γνωστή και ως Rzeczpospolita. To 1795 όμως η Λιθουανία βρέθηκε υπό ρωσική κυριαρχία. Το 1905 οι Λιθουανοί απέκτησαν το δικαίωμα να διδάσκεται η γλώσσα τους. Το 1915 οι Γερμανοί κατέκτησαν τη χώρα, αλλά 3 χρόνια αργότερα απελευθερώθηκε και ανακηρύχθηκε ανεξάρτητη δημοκρατία. Στις 9 Οκτωβρίου 1920 οι Πολωνοί κατέκτησαν το Βίλνιους. Πρωτεύουσα τότε έγινε η Κάουνας. Στις 17 εκεμβρίου 1926 επιβλήθηκε αυταρχικό καθεστώς μετά το πραξικόπημα του Αουγκουστίνας Βολντεμάρας. Όμως το 1929 ανατράπηκε από τον Αντάνας Σμετόνας. Στις 23 Αυγούστου 1939 δεν συμπεριελήφθηκε στο Σύμφωνο Μολότωφ - Ρίμπεντροπ.
Καταλήφθηκε από τους Σοβιετικούς τον Ιούνιο 1940 και ενσωματώθηκε στην Σοβιετική Ένωση δύο μήνες αργότερα. Οι Γερμανοί την κατείχαν από το 1941 και για 3 χρόνια, οπότε ξανακαταλήφθηκε από την Σοβιετική Ένωση και έγινε ξανά σοσιαλιστική δημοκρατία. Η Λιθουανία ήταν σοβιετική δημοκρατία από το 1944 έως την ανεξαρτησία της στις 11 Μαρτίου 1990. Στις 4 Φεβρουαρίου 1991 η Ισλανδία ήταν η πρώτη χώρα η οποία αναγνώρισε την ανεξαρτησία της Λιθουανίας. Η Λιθουανία έγινε μέλος του Ο.Η.Ε. στις 17 Σεπτεμβρίου 1991. Το λίτας αντικατέστησε το ρούβλι ως επίσημο νόμισμα το 1993. Έγινε μέλος του ΝΑΤΟ στις 29 Μαρτίου 2004 και την 1 η Μαϊου 2004 εντάχθηκε στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Στις 16 Ιανουαρίου του 2009 έγιναν έντονες αντικυβερνητικές διαδηλώσεις στη Βίλνιους, σε διαμαρτυρία για την οικονομική κρίση, Οι διαδηλωτές επεχείρησαν να καταλάβουν το Κοινοβούλιο.
ΣΗΜΑΙΑ Η σημαία της Λιθουανίας είναι τρίχρωμη με οριζόντιες λωρίδες. Τα χρώματα είναι κίτρινο, πράσινο και κόκκινο. Η σημαία καθιερώθηκε στις 20 Μαρτίου 1989 έπειτα από την επανίδρυση του κράτους. Πριν επαναφερθεί, η σημαία ήταν σε χρήση από το 1918 μέχρι το 1940, οπότε η Λιθουανία ήταν υπό σοβιετική κατοχή και προσαρτημένη στη Σοβιετική Ένωση. Έπειτα από βραχύχρονη Ναζιστική Κατοχή (1941 1945), από το 1945 μέχρι το 1989, η Λιθουανία είχε σημαία στα πλαίσια του σοβιετικού προτύπου. Έπειτα,, η σημαία άλλαξε και έγινε κόκκινη με άσπρο και πράσινο. Η τελευταία αλλαγή στη σημαία έλαβε χώρα το 2004 όταν ο λόγος της σημαίας άλλαξε από 1:2 σε 3:5
ΠΟΛΙΤΙΚΗ Η Λιθουανία ανήκει στην ομάδα των χωρών που έγιναν μέλη της Ευρωπαϊκής Ενωσης το 2004, ωστόσο οι πολίτες της δεν δείχνουν να ενδιαφέρονται ιδιαίτερα για τις ευρωεκλογές. Πριν από πέντε χρόνια το ποσοστό συμμετοχής ήταν μόλις 48%. Εφέτος ένα από τα βασικά ζητούμενα για το πολιτικό προσωπικό της χώρας είναι να αυξηθεί το ενδιαφέρον των πολιτών για τα συμβαίνοντα στις Βρυξέλλες. Ωστόσο το διακύβευμα των εκλογών αφορά το εσωτερικό πολιτικό τοπίο. Οι κάλπες θα δείξουν πόσο υποχώρησε η δημοφιλία του κεντροδεξιού πρωθυπουργού Αντριους Κουμπίλιους μετά τη νίκη του στις εκλογές του περασμένου Οκτωβρίου. Το κλίμα χάλασε για το κυβερνητικό στρατόπεδο μετά την εξαγγελία του προγράμματος λιτότητας στην αρχή του έτους, που είχε στόχο την αντιμετώπιση των δραματικών παρενεργειών της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης. Οι διαδηλώσεις στην πρωτεύουσα Βίλνιους πήραν βίαιη μορφή. Εργαζόμενοι και συνταξιούχοι βγήκαν στους δρόμους να διαμαρτυρηθούν για τις μεταρρυθμίσεις του πρωθυπουργού, αλλά τα πράγματα πήραν άσχημη τροπή όταν η αστυνομία τούς εμπόδισε να εισέλθουν στη Βουλή, με αποτέλεσμα να πέσουν δακρυγόνα και να τραυματιστούν 15 άνθρωποι. Η οικονομία στη χώρα της Βαλτικής αντιμετωπίζει τη χειρότερη ύφεση από το 1993. Λόγω της διεθνούς κρίσης κατέγραψε συρρίκνωση του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος της κατά 12,6% το πρώτο τρίμηνο του 2009 σε σύγκριση με το αντίστοιχο περυσινό διάστημα. Βασικές πληγές για την οικονομία της Λιθουανίας είναι η κατάρρευση της βιομηχανικής παραγωγής και της ζήτησης για εξαγόμενα αγαθά.
Τα παραπάνω καθιστούν δυσχερή τη θέση του πρωθυπουργού Αντριους Κουμπίλιους, ο οποίος παραδέχτηκε ότι αναμένει συρρίκνωση του ΑΕΠ κατά 10,5% το 2009. «Καλό θα ήταν να δούμε μια πιο συντονισμένη προσέγγιση από την ΕΕ» παραπονέθηκε ο λιθουανός πρωθυπουργός στην αρχή του έτους, βλέποντας την κατάσταση να ξεφεύγει από τον έλεγχο. Παρά τα συσσωρευμένα προβλήματα και την κοινωνική ένταση που αντιμετώπισε κατά τους πρώτους μήνες της διακυβέρνησής του, διεθνείς αναλυτές εκτιμούν ότι το κόμμα Ενωση της Πατρίδας- Χριστιανοδημοκρατικό Κόμμα του Κουμπίλιους θα βγει ενισχυμένο από τις ευρωεκλογές.
ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ Η Λιθουανική είναι η επίσημη γλώσσα της Λιθουανίας. Ομιλείται από περίπου 4 εκατομμύρια γηγενών Λιθουανών. Η λιθουανική ονομασία της γλώσσας είναι lietuvių i kalba. Η λιθουανική γλώσσα είναι η μόνη που διατηρεί ακόμη πολλά από τις αρχικές ιδιαιτερότητες της φωνητικής και της μορφολογίας του ονόματος της αρχικής Ινδοευρωπαϊκής γλώσσας και έτσι προσφέρει εξαιρετικό ενδιαφέρον για γλωσσολογική έρευνα. Το παλαιότερο γνωστό κείμενο στα λιθουανικά είναι μία μετάφραση ύμνου από το 1545. Τυπωμένα βιβλία υπάρχουν από το 1547. Τα λιθουανικά αποτελούν την επίσημη γλώσσα της Λιθουανίας από το 1918. Κατά τη Σοβιετική περίοδο χρησιμοποιούνταν επισήμως παράλληλα με τα Ρώσικα, τα οποία ως επίσημη γλώσσα της Σοβιετικής Ένωσης απέκτησαν προβάδισμα έναντι των Λιθουανικών. Σήμερα τα Λιθουανικά αποτελούν και μία από τις επίσημες γλώσσες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
ΕΘΝΟΣΗΜΟ Εθνόσημο της Λιθουανίας (1991) Το εθνόσημο της Λιθουανίας ονομάζεται Vytis (σημαίνει «ο Ιππότης») ) ή Raitelis («Καβαλάρης»). Κ β Αποτελεί ένα από τα παλαιότερα εθνόσημα στην Ευρώπη. Με το άρθρο 15 του Λιθουανικού Συντάγματος, το οποίο εγκρίθηκε με δημοψήφισμα το 1992, ορίζεται ρητά ότι «το Εθνόσημο του Κράτους πρέπει να είναι ένας άσπρος Ιππότης σε κόκκινο φόντο». Ο σύγχρονος θυρεός καθιερώθηκε το 1991 και δείχνει έναν καβαλάρη σε άλογο, ο οποίος βρίσκεται σε ερυθρό φόντο. Ο Ιππότης κρατάει στο δεξί του χέρι ένα σπαθί, πάνω από το κεφάλι του. Από τον αριστερό ώμο του ιππέα κρέμεται μια ασπίδα που έχει πάνω της έναν διπλό σταυρό, χρώματος χρυσού. Το χρυσό είναι το χρώμα που επικρατεί σε όλα τα υπόλοιπα στοιχεία, όπως στα πέταλα, στα ηνία κλπ.
ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ ΚΑΤΣΕΛΗΣ ΣΚΑΡΣΟΥΛΗΣ ΒΑΣΙΛΗΣ ΜΙΓΟΠΟΥΛΟΣ ΧΡΗΣΤΟΣ ΣΤΑΘΟΠΟΥΛΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΤΟΥΝΤΑ ΚΛΕΟΠΑΤΡΑ