1. Διασυνδέσεις νησιών και ΥΚΩ ΕΚΠΟΙΖΩ ROKAS RENEWABLES ΕΛΕΤΑΕΝ Διασύνδεση νησιών Οι χρεώσεις ΥΚΩ που επιβαρύνουν τους καταναλωτές, επιβάλλονται κατά κύριο λόγο με σκοπό την παροχή ηλεκτρικής ενέργειας στους κατοίκους των μη διασυνδεδεμένων νησιών σε ίδιες τιμές με αυτές των κατοίκων της ηπειρωτικής χώρας. Παρά το μεγάλο ύψος των χρεώσεων ΥΚΩ, οι οποίες σύμφωνα με τη ΡΑΕ ανήλθαν το προηγούμενο έτος σε 681,7 εκατ. Ευρώ, στο υπό διαβούλευση ΔΠΑ δεν προβλέπονται ενέργειες από τον ΑΔΜΗΕ για την όσο το δυνατόν γρηγορότερη διασύνδεση των νησιών, ώστε να απαλλαγούν οι καταναλωτές από αυτήν την τεράστια επιβάρυνση. Προτεραιότητα διασύνδεσης νησιών με παράλληλη ανάπτυξη έργων ΑΠΕ Το βέλτιστο τεχνικοοικονομικό κριτήριο που πρέπει να τεθεί από τον ΑΔΜΗΕ στο σχεδιασμό των διασυνδέσεων είναι η αξιολόγηση κάθε πρότασης με γνώμονα την προκύπτουσα υπεραξία για την Ελληνική Πολιτεία, συμψηφίζοντας την εξοικονόμηση Εθνικών πόρων που καταβάλλονται για την αντιστάθμιση του υψηλού κόστους παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας στα νησιά (ΥΚΩ) και την ανάπτυξη ΑΠΕ σε περιοχές όπου είναι διαθέσιμος ο απαραίτητος πόρος. Διασύνδεση νησιών Τα έργα διασύνδεσης των νησιών, πέραν των άλλων, δημιουργούν σημαντική υπεραξία για την Ελληνική οικονομία και κοινωνία, συμψηφίζοντας την εξοικονόμηση εθνικών πόρων που καταβάλλονται για την αντιστάθμιση του υψηλού κόστους παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας στα νησιά (ΥΚΩ) και την ανάπτυξη ΑΠΕ σε περιοχές όπου υπάρχει διαθέσιμος ο απαραίτητος πόρος. Επιβάλλεται τέτοια έργα που είναι ήδη ώριμα και αφορούν κυρίως την περιοχή του Αιγαίου, να ενταχθούν στο ΔΠΑ εντός της τρέχουσας δεκαετίας και όχι μετά, όπως αναφέρεται στη σελ.116. Γενικότερα είναι αναγκαίο τα έργα αυτά να ιδωθούν υπό ένα συνολικότερο εθνικό πρίσμα δημιουργίας τέτοιων ηλεκτρικών υποδομών που θα επιτρέψουν σταδιακά την εξαγωγή της παραγόμενης αιολικής ενέργειας. Αυτό θα γίνει με την περαιτέρω ανάπτυξη των διεθνών διασυνδέσεων και τη δημιουργία κατάλληλων διασυνδετικών διαύλων μεταξύ αυτών και των έργων διασύνδεσης των νησιών. Το ΔΠΑ ορθώς εντοπίζει αυτό το θέμα στην παρ. 3.9 (Μακροπρόθεσμη Στρατηγική). Όμως απαιτείται μεγαλύτερη συγκεκριμενοποίηση των σχετικών προτάσεων που περιλαμβάνονται στο ΔΠΑ, δεδομένου ότι πλέον ο χρονικός ορίζοντάς του είναι δεκαετής. Προς την κατεύθυνση αυτή η ΕΛΕΤΑΕΝ έχει στο πρόσφατο παρελθόν καταθέσει τις προτάσεις της με αφορμή το νέο υπό κατάρτιση Κανονισμό της Ε.Ε. για τα έργα κοινού ενδιαφέροντος και ο ΑΔΜΗΕ καλείται να σταθεί αρωγός στηρίζοντας τις σχετικές προσπάθειες. Προτεραιότητα υλοποίησης έργων του Συστήματος Παράλληλα με την ασφάλεια τροφοδοσίας, είναι αναγκαία η ύπαρξη προτεραιότητας: σε έργα Συστήματος τα οποία σχετίζονται με την ανάπτυξη έργων ΑΠΕ και σε έργα διασύνδεσης νησιών με παράλληλη ανάπτυξη έργων ΑΠΕ, τόσο λόγω του πολλαπλασιαστικού αναπτυξιακού τους χαρακτήρα, αλλά και επειδή σε πολλές περιπτώσεις αυτά χρηματοδοτούνται και από ιδιωτικά κεφάλαια. Η διασύνδεση των νησιών με το ηπειρωτικό Σύστημα οδηγεί πράγματι σε σημαντική εξοικονόμηση ΥΚΩ λόγω της διαφοράς κόστους μεταξύ της παραγόμενης ενέργειας από πετρελαϊκές μονάδες και αυτής στο Διασυνδεμένο Σύστημα. Σε καμία περίπτωση όμως δεν επιτυγχάνεται μηδενισμός των ΥΚΩ και τούτο για τους πιο κάτω λόγους: (α) Μετά τη διασύνδεση ενός νησιωτικού συμπλέγματος δεν είναι δυνατόν να αποξηλωθεί η συμβατική ισχύς. Ένα σημαντικό μέρος αυτής πρέπει να παραμείνει για λόγους ασφάλειας τροφοδότησης. Τα υποβρύχια καλώδια είναι μεν εξαιρετικά ασφαλή και αξιόπιστα, κατά τη διάρκεια όμως της πολυετούς λειτουργίας τους είναι δυνατόν να παρουσιάσουν σοβαρές βλάβες που απαιτούν μεγάλο χρόνο αποκατάστασης 1. To ποσοστό της παραμένουσας ισχύος από συμβατική παραγωγή εξαρτάται από τον τρόπο της διασύνδεσης, τα μήκη που εμπλέκονται, τις τεχνολογίες και το μέγεθος του εξυπηρετούμενου φορτίου σε κάθε νησιωτικό σύμπλεγμα ή νήσο. (β) Για λόγους δυναμικής ασφάλειας (κίνδυνος σβέσεως σε περίπτωση διαταραχής) σε νησιά με μεγάλα φορτία, όπως π.χ. στην Κρήτη, δεν είναι δυνατόν να μηδενίζεται η εν λειτουργία τοπική παραγωγή. Τα έργα διασύνδεσης των νησιών είναι ιδιαίτερα μεγάλου επενδυτικού κόστους. Κατά συνέπεια, για την υλοποίησή τους απαιτούνται σημαντικά κεφάλαια, τα οποία πρέπει να αποσβεστούν. Λαμβάνοντας υπόψη τα πιο πάνω, καθώς και την τρέχουσα οικονομική συγκυρία, ο ΑΔΜΗΕ προχωρά στην υλοποίηση του έργου των Κυκλάδων και στη συνέχεια προγραμματίζεται η σύνδεση της Κρήτης με τα βήματα που περιγράφονται στο ΔΠΑ. Είναι επίσης γνωστό, ότι έργα ΑΠΕ μεγάλης εγκαταστημένης ισχύος έχουν αδειοδοτηθεί με πρόβλεψη στη σχετική άδεια ότι ο ενδιαφερόμενος επενδυτής θα υλοποιήσει τα έργα διασύνδεσης. Μετά τη λήψη ΕΠΟ για τα υπόψη έργα και την έκδοση οριστικής Προσφοράς Σύνδεσης θα συμπεριληφθούν σε αντίστοιχο ΔΠΑ. 1 CIGRE Technical Brochure No 379, Update of Service Experience of HV Underground and Submarine Cable Systems, WG B1.10, 2009 1
2. Διασύνδεση Κρήτης ΕΚΠΟΙΖΩ ΔΕΗ ΕΣΑΗ Η διασύνδεση της Κρήτης που αναφέρεται στο ΔΠΑ φαίνεται ότι παραπέμπεται στο μέλλον, χωρίς σαφείς και άμεσες ενέργειες για την προώθησή της. Σχετικά με τη χωροθέτηση του υποσταθμού υποδοχής των καλωδίων διασύνδεσης της Κρήτης: Σύμφωνα με την προγραμματική Συμφωνία Γαζίου που έχει προσυπογραφεί μεταξύ της ΔΕΗ ΑΕ και των ΥΠΕΧΩΔΕ, ΥΠΑΝ, ΔΕΗ, ΡΑΕ, ΔΕΠΑ, Περιφέρειας Κρήτης, Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Ηρακλείου και Δήμου Γαζίου (νυν Δ. Μαλεβιζίου) προβλέπεται α) η κατασκευή του Νέου ΑΗΣ Κρήτης στην περιοχή Κορακιάς και η σταδιακή μετεγκατάσταση του ΑΗΣ Λινοπεραμάτων (η ΔΕΗ το 2011 προχώρησε στην Ανακοίνωση Αναγκαστικής Απαλλοτρίωσης έκτασης περίπου 2700 στρ. στην θέση Κορακιά για την κατασκευή του Σταθμού) και β) δεν αναφέρεται η εγκατάσταση υποσταθμού υποδοχής καλωδίου στον χώρο του ΑΗΣ Λινοπεραμάτων. Ειδικότερα, αναφέρεται ότι θα υπάρξει αποχαρακτηρισμός από το ΥΠΕΧΩΔΕ της περιοχής των Λινοπεραμάτων από βιοτεχνική και χαρακτηρισμός της σε περιοχή κατοικίας και αναψυχής κατόπιν μετεγκατάστασης των οχλουσών δραστηριοτήτων της περιοχής. Λόγω της εξαιρετικής σημαντικότητας του έργου, το χρονοδιάγραμμα υλοποίησής του θα πρέπει να συντμηθεί σημαντικά, αξιοποιώντας τις ήδη υπάρχουσες σχετικές μελέτες και συντονίζοντας αποτελεσματικά όλους τους εμπλεκόμενους φορείς, ιδιαίτερα κατά τη διαδικασία αδειοδότησης. Ο ΑΔΜΗΕ έχει περιλάβει στο ΔΠΑ σχετικό χρονοδιάγραμμα. Η χωροθέτηση του έργου και η αδειοδότησή του, τόσο στην Κρήτη, όσο και στην Αττική, αποτελεί μαζί με την εξασφάλιση οικονομικών πόρων κομβικό σημείο για την ομαλή εξέλιξη του χρονοδιαγράμματος. Οι σχετικές μελέτες και διερευνήσεις είναι σε εξέλιξη. Τα στοιχεία αυτά δείχνουν ότι το έργο της διασύνδεσης της Κρήτης δεν παραπέμπεται αορίστως στο μέλλον, αλλά έχει δρομολογηθεί και προγραμματίζεται με εντατικούς ρυθμούς, λαμβανομένων πάντοτε υπόψη των περιορισμών που τίθενται από αστάθμητους παράγοντες και τη τρέχουσα συγκυρία. Δεδομένου επίσης, ότι τόσο η αδειοδοτική διαδικασία, όσο και η υποδοχή που θα επιφυλάξουν στο έργο οι τοπικοί φορείς και οι κάτοικοι των εμπλεκόμενων περιοχών, αποτελούν παράγοντες που δεν εξαρτώνται από τις τεχνικές δυνατότητες του ΑΔΜΗΕ, η επίσπευση του χρονοδιαγράμματος υλοποίησης είναι ανέφικτη. Τα παραπάνω αναφερθέντα θα πρέπει να συνεκτιμηθούν προκειμένου να ληφθεί η οριστική απόφαση για τη χωροθέτηση του υποσταθμού υποδοχής των καλωδίων διασύνδεσης της Κρήτης. 2
3. Επιμέρους έργα διασύνδεσης νησιών ROKAS RENEWABLES Διασύνδεση νησιών ΒΑ Αιγαίου («Αιγαία Ζεύξη») Σύμφωνα με το ΥΠΕΚΑ, στον Οδικό Χάρτη Ενεργειακού Σχεδιασμού για το 2050, η διασύνδεση των νησιών του ΒΑ Αιγαίου (Λέσβος, Λήμνος, Χίος) παρουσιάζεται ως έργο με ορίζοντα υλοποίησης το 2020. Επίσης, το εν λόγω έργο έχει περιληφθεί στο δεκαετές Περιφερειακό Πλάνο Ανάπτυξης του ηλεκτρικού συστήματος της ΝΑ Ευρώπης. Η «Αιγαία Ζεύξη» είναι ώριμο μελετητικά, τεχνικά και αδειοδοτικά έργο και συνεπώς θα πρέπει να περιλαμβάνεται στο ΔΠΑ 2014-2023. Διασύνδεση Κυκλάδων ΕΛΙΚΑ Σχετικά με τη σχεδιαζόμενη από τον Όμιλο ΕΛΙΚΑ διασύνδεση των Κυκλάδων με το ΕΣΜΗΕ, οι διασυνδέσεις Νάξου-Πάρου, Πάρου- Σύρου και Σύρου-Άνδρου προτείνεται να εξεταστεί η δυνατότητα να ενταχθούν στο σχεδιασμό του ΑΔΜΗΕ, ώστε να μην χρειαστεί να γίνουν δύο παράλληλες διαδικασίες (μία από τον ΑΔΜΗΕ και μία από τον Όμιλο ΕΛΙΚΑ), έχοντας προφανώς αυξημένο κόστος. Διασύνδεση νησιών Κυκλάδων (Πάρου, Νάξου, Τήνου, Άνδρου) με το ΚΥΤ Παλλήνης Δεν απεικονίζεται στον Χάρτη του ΔΠΑ ούτε και αναφέρεται στο κείμενο, το σχεδιαζόμενο από τον Όμιλο ΕΛΙΚΑ, έργο εγκατάστασης Αιολικών Σταθμών στις νήσους Πάρο, Νάξο, Τήνο, Άνδρο και η υλοποίηση ανεξάρτητης διασύνδεσής τους, με το ΕΣΜΗΕ μέσω διπλής υποβρύχιας γραμμής μεταφοράς 150kV, στο ΚΥΤ Παλλήνης, για το οποίο έχει εκδοθεί η υπ αριθμόν πρωτοκόλλου ΑΡ./ΗΜ./ΔΕΣΜΗΕ/180/7.1.2011 Προσφορά Σύνδεσης. Διασύνδεση Κρήτης με το ΚΥΤ Αχαρνών Δεν απεικονίζεται στο Χάρτη του ΔΠΑ, η διασύνδεση Κρήτης- ΕΣΜΗΕ, με σημείο απορρόφησης το ΚΥΤ Αχαρνών, για την οποία ο Όμιλός μας έχει καταθέσει σχετικά έγγραφα στον ΑΔΜΗΕ και έχει λάβει την υπ αριθμόν πρωτοκόλλου ΑΡ./ΗΜ./ΔΕΣΜΗΕ/9919/23.06.2011 Προσφορά Σύνδεσης. Άρθρο 273, παρ. 1 του ΚΔΣ: «Τα έργα επέκτασης για σύνδεση νέων Χρηστών για τα οποία έχουν συναφθεί συμβάσεις σύνδεσης εντάσσονται στη ΜΑΣΜ. Επίσης στη ΜΑΣΜ περιγράφονται συνοπτικά και τα έργα για τα οποία έχουν χορηγηθεί όροι σύνδεσης και δεν έχουν υπογραφεί οι σχετικές συμβάσεις.» Στο ΔΠΑ περιγράφονται αναλυτικά εκείνα τα έργα επέκτασης για σύνδεση Χρηστών, για τα οποία έχει συναφθεί σύμβαση σύνδεσης, καθώς και αυτά για τα οποία έχουν χορηγηθεί Οριστικές Προσφορές Σύνδεσης. Τέλος, ο ΑΔΜΗΕ δημοσιεύει και ενημερώνει ανά τακτά χρονικά διαστήματα στην ιστοσελίδα του αναλυτικούς πίνακες, αναφορικά με την τρέχουσα κατάσταση όλων των αιτημάτων για χορήγηση Προσφορών Σύνδεσης που του έχουν υποβληθεί. 4. Καθυστερήσεις στην αδειοδότηση έργων ΕΣΑΗ ΕΛΕΤΑΕΝ Προβλήματα στη χωροθέτηση και την περιβαλλοντική αδειοδότηση έργων Σε αυτές τις φάσεις των έργων εμφανίζονται καθυστερήσεις ή αντιδράσεις τοπικών φορέων, λόγω (κατά κανόνα) έλλειψης ή στρεβλής πληροφόρησης. Με δεδομένο ότι τα έργα ανάπτυξης του συστήματος μεταφοράς είναι έργα εθνικής σημασίας, ο ΑΔΜΗΕ θα πρέπει να προβεί στην κινητοποίηση των εμπλεκόμενων στις διαδικασίες αυτές φορέων, όχι μόνο σε επίπεδο αποκεντρωμένης αυτοδιοίκησης, περιφέρειας και ΟΤΑ, αλλά και στο ανώτατο κυβερνητικό επίπεδο. Προς την κατεύθυνση αυτή ο ΕΣΑΗ προθυμοποιείται να συνδράμει με όλες του τις δυνάμεις. Καθυστερήσεις κρίσιμων έργων Εκφράζεται προβληματισμός για τις διαρκείς καθυστερήσεις που παρατηρούνται στην εξέλιξη κρίσιμων έργων ενίσχυσης του Συστήματος, τα οποία θα επιτρέψουν την απορρόφηση αιολικής παραγωγής σε περιοχές που ήδη θεωρούνται κορεσμένες ή τείνουν να κορεσθούν. Προφανώς αυτές οι καθυστερήσεις δεν οφείλονται -σε μεγάλο βαθμό- στον ΑΔΜΗΕ αλλά σε αίτια τα οποία το ίδιο το ΔΠΑ καταγράφει λεπτομερώς, όπως καθυστερήσεις στην αδειοδοτική διαδικασία, αντιδράσεις τοπικών κοινωνιών, δικαστικές διαμάχες που χρονίζουν κλπ.. Παραταύτα, είναι αναγκαίο πλέον να υπάρχει τουλάχιστον για τα έργα στρατηγικής σημασίας για την ανάπτυξη των Α.Π.Ε.- ένας μηχανισμός εσωτερικού ελέγχου του λεπτομερούς χρονοδιαγράμματος υλοποίησης και σύγκρισης της εξέλιξης του με τα προηγούμενα ΔΠΑ, ώστε να εκτελούνται εγκαίρως διορθωτικές κινήσεις με την παρέμβαση της Πολιτείας και γιατί όχι- των άμεσα ενδιαφερόμενων παραγωγών. Περαιτέρω, θα πρέπει να περιγράφεται και να τεκμηριώνεται κατά το δυνατό ο τρόπος εξασφάλισης των αναγκαίων επενδυτικών πόρων. Όσο πιο συγκεκριμένα και ελεγχόμενα από πλευράς ΑΔΜΗΕ είναι τα ανωτέρω στοιχεία για τα έργα του ΔΠΑ, τόσο πιο συγκεκριμένα και ρεαλιστικά θα γίνονται και τα έργα Α.Π.Ε. τα οποία πρόκειται να τα αξιοποιήσουν. Ο ΑΔΜΗΕ προβαίνει σταθερά και επίμονα σε όλες τις δυνατές ενέργειες σε κάθε επίπεδο. Δυστυχώς, η επιτυχής έκβαση των προσπαθειών αυτών δεν είναι πάντοτε δυνατή. Για παράδειγμα, στο έργο ζεύξης Ν. Μάκρης Πολυποτάμου, όπου ο ΑΔΜΗΕ έχει δαπανήσει μεγάλους οικονομικούς πόρους και έχει καταβάλει τεράστιες προσπάθειες, είναι ακόμη σε εκκρεμότητα η άδεια εκσκαφής που αφορά μεν ένα πολύ μικρό μέρος του συνόλου του έργου, αλλά που είναι απαραίτητο για την επιτυχή ολοκλήρωσή του. 3
5. Κορεσμός Δικτύων ROKAS RENEWABLES ΕΛΕΤΑΕΝ Το Σύστημα Μεταφοράς παρουσιάζεται σε πολλά σημεία του κορεσμένο λόγω της έκδοσης δεσμευτικών προσφορών σύνδεσης έργων ΑΠΕ. Το πρόβλημα αυτό αντιμετωπίζεται μερικώς και προσωρινώς με την έκδοση από τον ΑΔΜΗΕ προσφορών σύνδεσης πέραν της ονομαστικής ικανότητας μεταφοράς των δικτύων (overbooking), μεθοδολογία που προτείνεται να συνεχιστεί. Η πιστή εφαρμογή του νομοθετικού και κανονιστικού πλαισίου επαρκεί για την οριστική άρση του φαινομενικού αυτού κορεσμού, με την ανάκληση των ανενεργών αδειών παραγωγής, αλλά και των προσφορών σύνδεσης που έχουν λήξει. Το Σύστημα Μεταφοράς παρουσιάζεται σε πολλά σημεία του κορεσμένο λόγω της έκδοσης δεσμευτικών πρόσφορών σύνδεσης έργων ΑΠΕ. Το πρόβλημα αυτό, όπως αναφέρεται και στο υπό διαβούλευση ΔΠΑ, αντιμετωπίζεται μερικώς με την έκδοση από τον ΑΔΜΗΕ προσφορών σύνδεσης πέραν της ονομαστικής ικανότητας μεταφοράς των δικτύων (overbooking). Η μεθοδολογία αυτή προτείνουμε να συνεχιστεί, λαμβανομένης υπόψη της τρέχουσας συγκυρίας, αλλά με πιο συγκεκριμένο θεσμικά τρόπο για τον οποίο έχουμε κατά καιρούς καταθέσει τις προτάσεις μας. Ενδεικτικά αναφέρουμε την πλέον πρόσφατη συγκεκριμένη πρόταση για νομοθετική ρύθμιση που περιλαμβάνεται στο «Αναπτυξιακό Πακέτο για τις ΑΠΕ με έμφαση στην Αιολική Ενέργεια» και συγκριμένα στις σελ. 53-58 (Παράρτημα Π.12). Περαιτέρω, η πιστή και αυστηρή εφαρμογή του νομοθετικού και κανονιστικού πλαισίου (Ν. 3468/06 όπως ισχύει, Ν. 3734/09 και Κανονισμός Άδειων Παραγωγής από ΑΠΕ) επαρκεί για την οριστική και αποτελεσματική άρση του φαινομενικού αυτού κορεσμού. Όπως έχουν πολλές φορές δηλώσει πολλοί συλλογικοί φορείς των ΑΠΕ και επιχειρήσεις μέλη τους, υπάρχει η διάθεση υποστήριξης αυτής της διαδικασίας σε όλα τα επίπεδα. Σε κάθε περίπτωση, μπορεί να γίνει επεξεργασία ενός κοινά αποδεκτού πλαισίου, που όμως θα υποβοηθήσει πραγματικά και δεν θα στραγγαλίσει τα υπό ανάπτυξη έργα. Το πνεύμα και το περιεχόμενο των συζητήσεων και των συναντήσεων με επιχειρήσεις μέλη της ΕΛΕΤΑΕΝ, πείθει για το εφικτό τέτοιων λύσεων που δεν θα περιλαμβάνουν τις αντιαναπτυξιακές λύσεις της εγγυοδοσίας ή άλλα ανάλογα μέτρα. 1. Ο κορεσμός, τουλάχιστον όσον αφορά το Σύστημα Μεταφοράς, δεν είναι «φαινομενικός», αλλά υπαρκτός, δεδομένου ότι οι Οριστικές Προσφορές Σύνδεσης συνεπάγονται πολύ σοβαρές υποχρεώσεις για τον ΑΔΜΗΕ. 2. Το θέμα της ανάκλησης αδειών παραγωγής δεν εμπίπτει στις αρμοδιότητες του ΑΔΜΗΕ και δεν σχετίζεται με το ΔΠΑ. 6. Χωροταξικός σχεδιασμός ανάπτυξης έργων ΑΠΕ ROKAS RENEWABLES Πέραν του υφιστάμενου Εθνικού Χωροταξικού Πλαισίου (ΕΧΠ) για τις ΑΠΕ, με το οποίο έχει καθορισθεί σαφώς το περίγραμμα των περιοχών αιολικής προτεραιότητας και καταλληλότητας, καθώς και τα αυστηρά κριτήρια της φέρουσας ικανότητας κάθε περιοχής της Επικράτειας για την εγκατάσταση αιολικών πάρκων, προτείνεται στο υπό διαβούλευση ΔΠΑ η σύνταξη ενός εθνικού χωροταξικού σχεδιασμού ανάπτυξης των ΑΠΕ. Η πρόταση αυτή ανατρέπει την έως σήμερα πρακτική ανάπτυξης των ΑΠΕ, η οποία έχει εναρμονιστεί με τις διατάξεις του ΕΧΠ για τις ΑΠΕ και επιπρόσθετα έρχεται σε αντίθεση με τη διαδικασία που περιγράφεται από τον ίδιο το ΔΕΣΜΗΕ στην Εισαγωγή ( 1.1) της Φάσης Α της Μελέτης Διασύνδεσης των Νησιών του Αιγαίου στο Ηπειρωτικό Σύστημα. Η ανάπτυξη πολύπλοκων έργων, όπως η διασύνδεση των νησιών, θα επιτευχθεί μέσω της εφαρμογής ενός σταθερού χωροταξικού πλαισίου και του ευρύτερου ενεργειακού σχεδιασμού που περιλαμβάνει τα υπό αδειοδότηση έργα διασύνδεσης των νησιών και όχι μέσω τροποποιήσεων ή αλλαγών στους υφιστάμενους κανόνες. Ο όρος «χωροταξικός σχεδιασμός» (σελ. 93 του προκαταρκτικού σχεδίου ΔΠΑ) αφορά στο «να εξειδικευθούν οι στόχοι (προσδοκώμενη εγκατεστημένη ισχύς ανά τεχνολογία και περιοχή), λαμβανομένων υπόψη και των νήσων του Αιγαίου. Διαφορετικά, δεν είναι δυνατό να προγραμματισθεί η ανάπτυξη του Συστήματος και ειδικότερα ο σχεδιασμός διασυνδέσεων των νήσων με έργα που απαιτούν υψηλότατες επενδυτικές δαπάνες, χωρίς ένα γενικότερο «χωροταξικό» σχεδιασμό των ΑΠΕ σε αυτά.» Είναι πράγματι αδύνατον για το Διαχειριστή να προβεί σε ορθολογικό σχεδιασμό ανάπτυξης του Συστήματος, όταν από τα αδειοδοτημένα ΑΠΕ δεν είναι γνωστό πόσα, ποια και πού θα υλοποιηθούν. Επισημαίνεται ότι η χωροταξική συμβατότητα των ΑΠΕ κρίνεται πολλαπλώς πριν και κατά τη διάρκεια της περιβαλλοντικής αδειοδότησης σε κεντρικό και τοπικό επίπεδο. 4
7. Αναφορές σχετικά με μη υλοποίηση επενδύσεων σταθμών ΑΠΕ ΕΛΕΤΑΕΝ Τα εμπόδια που συναντά ο ΑΔΜΗΕ για την υλοποίηση των έργων του, τα συναντούν, ίσως σε μεγαλύτερο βαθμό, τα Α/Π που αναπτύσσονται στη χώρα. Είναι άδικες για την αιολική ενέργεια, οι διαρκείς αναφορές του κειμένου του ΔΠΑ σε δέσμευση ηλεκτρικού χώρου από Α/Π που δεν υλοποιούνται, σε αδυναμία ορθολογικού προγραμματισμού της ανάπτυξης του Συστήματος λόγω αβεβαιότητας των έργων ΑΠΕ που θα υλοποιηθούν και σε έλλειψη επαρκούς χωροταξικού σχεδιασμού των έργων ΑΠΕ. Ύστερα από τόσα χρόνια (προσπάθειας) ανάπτυξης της αιολικής ενέργειας, έχουν πλέον καταγραφεί με απόλυτη σαφήνεια οι βασικές ανάγκες ανάπτυξης του Συστήματος και έχουν χαρτογραφηθεί με επαρκή λεπτομέρεια οι αναγκαίες βασικές υποδομές που πρέπει να κατασκευαστούν για την υποδοχή πληθώρας έργων ΑΠΕ, ώριμων προς υλοποίηση. Τα έργα αυτά του Συστήματος έχουν στη μεγάλη πλειοψηφία τους ορθώς καταγραφεί στο ΔΠΑ και το ζητούμενο πλέον είναι η αξιόπιστη υλοποίησή τους που θα πυροδοτήσει την υλοποίηση των σχεδιαζόμενων Α/Π. Προς επίρρωση των ανωτέρω, αναφέρεται κατ αναλογία το παράδειγμα των Φ/Β, όπου τα τελευταία έτη και παρά την οικονομική κρίση, υπήρξε τεράστια επιτάχυνση του ρυθμού υλοποίησής τους, ακριβώς επειδή οι αδειοδοτικές και λοιπές παθογένειες εμφανίσθηκαν σε μικρότερο βαθμό, ενώ δεν υπήρξε η ανάγκη αναμονής για την κατασκευή σημαντικών έργων ανάπτυξης του Συστήματος. Η γενεσιουργός αιτία του προβλήματος λοιπόν δεν πρέπει να επικεντρώνεται στην επικαλούμενη από πολλούς «απροθυμία» ή «αδυναμία» των ενδιαφερομένων να υλοποιήσουν τα Α/Π που αναπτύσσουν. Η σημερινή συγκυρία θα πρέπει να εξετάζεται και να αξιολογείται υπό το πρίσμα της παρούσας οικονομικής κρίσης και της κρίσης «επενδυτικής αξιοπιστίας» που εμφανίζει η χώρα. Επιπλέον, επισημαίνεται ότι οι ΑΠΕ και ειδικά τα Α/Π, διέπονται από ένα εξαιρετικά αναλυτικό, αυστηρό και περιοριστικό Πλαίσιο Χωροταξικού Σχεδιασμού, που χαρακτηρίζεται από επάρκεια και ικανοποιητική σαφήνεια και το οποίο διαμορφώθηκε μετά από μακροχρόνιες μελέτες (συμπεριλαμβανομένης της Στρατηγικής Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων) και διαβουλεύσεις στις οποίες συμμετείχαν πλήθος φορέων, επιστημόνων, το σύνολο των Περιφερειακών Συμβουλίων, το Ανώτατο Συμβούλιο Χωροταξίας κλπ. Το Πλαίσιο αυτό εφαρμόζεται τα τελευταία έτη και έχει συμβάλει, παρά την αυστηρότητά του, στην εμπέδωση κλίματος ασφάλειας δικαίου. Συνεπώς, οι σχετικές αναφορές που περιέχονται στο ΔΠΑ θα πρέπει να απαλειφθούν, προκειμένου να μην δημιουργούν λανθασμένες εντυπώσεις. Η διαπίστωση του ΑΔΜΗΕ είναι ότι ακόμη και έργα ΑΠΕ που έχουν λάβει ΕΠΟ και Οριστικές Προσφορές Σύνδεσης υλοποιούνται με πολύ αργούς ρυθμούς. Αποτέλεσμα είναι η δέσμευση ηλεκτρικού χώρου από έργα που είναι μεν αδειοδοτικά ώριμα, αλλά δεν προχωρούν. 8. Διεθνείς διασυνδέσεις ΕΣΑΗ Ενίσχυση διεθνών διασυνδέσεων Στο πλαίσιο της πολιτικής της Ε.Ε. για τη δημιουργία της ενιαίας εσωτερικής αγοράς ηλεκτρισμού, η ανάπτυξη των διεθνών διασυνδέσεων της χώρας αποτελεί αναγκαία συνθήκη για την επίτευξη αυτού του στόχου. Κατά συνέπεια, αν και οι διασυνδέσεις της Ελλάδας με τις γειτονικές χώρες έχουν σημαντικά ενισχυθεί τα τελευταία χρόνια, είναι αναγκαία η περαιτέρω ανάπτυξή τους και αυτό θα πρέπει να αποτυπώνεται με ευκρίνεια και στο ΔΠΑ. Προτεραιότητα υλοποίησης έργων του Συστήματος Η προτεραιότητα πρόσβασης των ΑΠΕ στο Σύστημα είναι επιταγή της ευρωπαϊκής νομοθεσίας. Η προτεραιότητα αυτή πρέπει να λαμβάνεται ισχυρά και δεσμευτικά υπόψη και κατά το σχεδιασμό και την αξιοποίηση των διεθνών διασυνδέσεων της χώρας. Ο ΑΔΜΗΕ και οι φορείς τους οποίους αυτός διαδέχθηκε (η Γενική Διεύθυνση Μεταφοράς της ΔΕΗ και ο ΔΕΣΜΗΕ) έχουν υλοποιήσει την τελευταία πενταετία σημαντικότατα έργα νέων διασυνδέσεων, όπως η δεύτερη Γ.Μ. 400 kv με την ΠΓΔΜ και η Γ.Μ. 400 kv με την Τουρκία. Επίσης, ο ΑΔΜΗΕ θα υλοποιήσει έγκαιρα και δεύτερη διασύνδεση με τη Βουλγαρία (όπως αναφέρεται στο ΔΠΑ), εφόσον υπάρξει δεσμευτική συμφωνία με τον αντίστοιχο εκεί Διαχειριστή. Επιπρόσθετα, το 2006-7 ο ΔΕΣΜΗΕ είχε έρθει σε επαφή με την αντίστοιχη Ιταλική πλευρά για ενίσχυση (διπλασιασμό ισχύος) της Διασύνδεσης Συνεχούς Ρεύματος, χωρίς όμως ανταπόκριση. Η υφιστάμενη μεταφορική ισχύς από τη χώρα μας προς Βορρά είναι ήδη πολύ υψηλή. Περιορισμοί τίθενται από γειτονικά δίκτυα και όχι από τις διασυνδέσεις της χώρας μας. 5
9. Έργα 400 kv στην Πελοπόννησο ΔΕΗ Σύμφωνα με την Προσφορά Σύνδεσης με το Σύστημα της Μονάδας V της Μεγαλόπολης, τα έργα που αναφέρονται πιο κάτω είναι «έργα ενίσχυσης του Συστήματος 400 kv στη περιοχή», ήτοι εντάσσονται στην περιουσιακή βάση του ΑΔΜΗΕ και το κόστος υλοποίησης αυτών θα βαρύνει τον ΑΔΜΗΕ. Επομένως απαιτείται να γίνουν οι ακόλουθες τροποποιήσεις : Στη σελ. 32, παρ.2, να αντικατασταθεί η έκφραση «Την επέκταση του Συστήματος 400 kv προς την Πελοπόννησο» ως εξής: «Την ενίσχυση του Συστήματος 400 kv προς την Πελοπόννησο». Στη σελ. 39, παρ. 3.3.4, να αντικατασταθεί ο τίτλος: «Επέκταση Συστήματος 400 kv προς την Πελοπόννησο» ως εξής: «Ενίσχυση Συστήματος 400 kv προς την Πελοπόννησο» Στη σελ. 40, παρ. 3.3.4.1, στη δεύτερη παράγραφο, να αντικατασταθεί η έκφραση: «Τα έργα επέκτασης των 400 kv στην Πελοπόννησο.» ως εξής: «Τα έργα ενίσχυσης των 400 kv στην Πελοπόννησο.» Η έκφραση «ενίσχυση του Συστήματος προς την Πελοπόννησο» δεν είναι δόκιμη. Ούτως ή άλλως, δεν δικαιολογείται οποιαδήποτε ανησυχία παρανόησης στο χαρακτηρισμό των έργων. Ο τίτλος «έργα επέκτασης του Συστήματος 400 kv προς την Πελοπόννησο» αποτελεί απλώς σύντομη περιγραφή των έργων που απαιτούνται για την επέκταση του υφιστάμενου Συστήματος 400 kv προς την Πελοπόννησο και δε σχετίζεται σε καμία περίπτωση με τον τρόπο ανάκτησης των δαπανών υλοποίησης. Ο τίτλος αυτός είναι παντελώς άσχετος με το χαρακτηρισμό κάποιων έργων ως «έργα επέκτασης για σύνδεση Χρήστη», με την έννοια των Άρθρων 238, 270 και 273 του Κώδικα Διαχείρισης του ΕΣΜΗΕ, που υποδηλώνει σαφώς τον τρόπο ανάκτησης των δαπανών υλοποίησης (επιβάρυνση του Χρήστη εν προκειμένω). Σε κάθε περίπτωση, ο χαρακτηρισμός των έργων ως «έργα ενίσχυσης» ή «έργα επέκτασης για σύνδεση», καθορίζεται μονοσήμαντα από τον κωδικό του έργου που παρατίθεται στην πρώτη στήλη των πινάκων έργων (υπόμνημα κωδικών στην παράγραφο Ι.2 του Παραρτήματος Ι) 10. Παλαιότητα εξοπλισμού Συστήματος Μεταφοράς ΕΛΙΚΑ Ως γνωστόν, οι υπάρχουσες Γ.Μ. 150kV ελαφρού τύπου και βαρέος τύπου έχουν σχεδιαστεί στις αρχές της δεκαετίας του 1950 από την EBASCO, οι Γ.Μ. 400kV διδύμων αγωγών ανά φάση έχουν σχεδιασθεί στο τέλος της δεκαετίας του 60 αρχές του 70 από τη ΔΕΗ, Δ/νση Μελετών Συστήματος, η δε Γ.Μ. 400kV τριπλών αγωγών ανά φάση έχει σχεδιασθεί στα μέσα της δεκαετίας του 80 από τη ΔΕΗ, Δ/νση Μελετών Συστημάτων Παραγωγής Μεταφοράς. Οι Γ.Μ. σχεδιάζονται για να καλύψουν μία τριακονταετία. Βάσει του ΔΠΑ 2012-2023 οι τύποι της Γ.Μ. 150kV θα καλύψουν περίοδο ζωής τουλάχιστον ογδόντα τριών ετών, οι Γ.Μ. 400kV διδύμων αγωγών ανά φάση θα καλύψουν περίοδο ζωής τουλάχιστον πενήντα τριών ετών, οι δε Γ.Μ. 400kV τριπλών αγωγών ανά φάση θα καλύψουν περίοδο ζωής τουλάχιστον σαράντα ετών. Οι οικονομικές και περιβαλλοντικές συνέπειες της καθυστέρησης επανασχεδίασης του Συστήματος Μεταφοράς (Γ.Μ. και Υ/Σ) είναι πρόδηλες (πολλά δις ευρώ θα επιβαρύνουν την Εθνική μας Οικονομία). Είναι διεθνώς παραδεκτό, ότι η τακτική συντήρηση του υφιστάμενου εξοπλισμού του Συστήματος Μεταφοράς και η λειτουργία του εντός των προβλεπομένων από τις προδιαγραφές ορίων, καθιστούν δυνατή την αποδοτική χρησιμοποίησή του και πέραν της τυποποιημένης διάρκειας ζωής του. Το γεγονός αυτό επιτρέπει στον ΑΔΜΗΕ να πραγματοποιεί την αντικατάσταση του παλαιού εξοπλισμού σταδιακά και κυρίως παράλληλα με έργα ανάπτυξης του Συστήματος που υλοποιούνται στα ίδια σημεία, όπως π.χ. αναβαθμίσεις Γ.Μ. απλού κυκλώματος σε Γ.Μ. διπλού κυκλώματος, υπογειοποίηση εναέριων Γ.Μ., αναβάθμιση απλοποιημένων πυλών σε πλήρεις πύλες. Πέραν τούτων, δεν είναι αμελητέα και η υιοθέτηση νέων τεχνολογιών για τα νέα έργα ανάπτυξης του Συστήματος (Υ/Σ και ΚΥΤ GIS, Γ.Μ. με αγωγούς ελαφρού τύπου με αυξημένο θερμικό όριο, πύλες συνεπτυγμένου τύπου κλπ.), που έχει ήδη ξεκινήσει τα τελευταία χρόνια και θα συνεχιστεί και στο μέλλον. Πλείστες τέτοιες αναβαθμίσεις υλοποιούνται και περιλαμβάνονται στο ΔΠΑ. Με τον τρόπο αυτόν, αποφεύγεται η κατάρτιση ενός δαπανηρού προγράμματος μαζικής και εκτεταμένης αντικατάστασης υφιστάμενου εξοπλισμού που λειτουργεί ικανοποιητικά. Δηλαδή, αποφεύγεται η κατασπατάληση οικονομικών πόρων. 11. Εισαγωγή επιπέδου τάσεως 30 kv ΕΛΙΚΑ Προτείνεται η σύνταξη Τεχνικών Προδιαγραφών και η εισαγωγή επιπέδου τάσεως 30kV στην Μ.Τ. (Υ/Σ 150/30kV), το οποίο παρουσιάζει ποικίλα πλεονεκτήματα από τεχνική και οικονομική σκοπιά π.χ. μικρότερες απώλειες ενέργειας και μικρότερο κόστος αρχικής επένδυσης για την ίδια ονομαστική ικανότητα μεταφοράς με αντίστοιχο δίκτυο Μ.Τ. 20kV. Το θέμα δεν αφορά το Δεκαετές Πρόγραμμα Ανάπτυξης του Συστήματος Μεταφοράς. Το επίπεδο τάσεως 30kV αφορά το Δίκτυο Διανομής. 6
12. Εξομοίωση ΔΕΔΔΗΕ με λοιπούς Χρήστες ΔΕΗ Στον πίνακα Ο3 (σελ. 158-159) γίνεται αναφορά στα έργα «επέκτασης για σύνδεση Χρηστών ή Δικτύου» τα οποία και θα χρηματοδοτηθούν από τους χρήστες του Συστήματος. Στους χρήστες Συστήματος συμπεριλαμβάνεται και η ΔΕΗ (Ορυχεία, Παραγωγή και ΕΔΔΗΕ), έργα της οποίας αναφέρονται στον συγκεκριμένο πίνακα (Αναδιάταξη Γ.Μ λόγω επέκτασης των Ορυχείων Πτολεμαΐδας, σύνδεση ΥΗΣ Ιλαρίωνα με το Σύστημα, νέοι υποσταθμοί). Στον πίνακα συμπεριλαμβάνονται επίσης τα σημαντικά έργα διασύνδεσης Κυκλάδων και κατασκευής Υ/Σ επί των νήσων, συνολικού κόστους 15 εκατ., για τα οποία απαιτούνται διευκρινίσεις αν αφορούν μόνο τον ΔΕΔΔΗΕ ή/και άλλους χρήστες. Το κόστος σύνδεσης των έργων αυτών, εφόσον χαρακτηρίζονται ως «έργα επέκτασης», δεν θα μπορεί να ανακτηθεί από τον ΔΕΔΔΗΕ αφού τα έργα θα περιέλθουν χωρίς αντάλλαγμα στην ιδιοκτησία του ΑΔΜΗΕ, χωρίς να μπορούν να ενσωματωθούν στη Ρυθμιζόμενη Περιουσιακή Βάση του ΔΕΔΔΗΕ. Κατά συνέπεια η ΔΕΗ Α.Ε., ως μητρική εταιρεία, θα κληθεί να επιβαρυνθεί κατά τρόπο μη ανταγωνιστικό σε σχέση με λοιπούς παραγωγούς και προμηθευτές, για επενδύσεις που αφορούν το Δίκτυο (δηλ. το σύνολο της κατανάλωσης Η/Ε) αφού η θυγατρική εταιρεία ΔΕΔΔΗΕ θα ανατρέχει στη μητρική για χρηματοδότηση, ελλείψει περιουσιακών στοιχείων. Γίνεται λοιπόν αντιληπτό ότι η ΔΕΗ δεν είναι δυνατόν να καταβάλλει κόστη για περιουσιακά στοιχεία τα οποία δεν θα περιλαμβάνονται στα πάγιά της. Κατά συνέπεια προτείνεται: Να συνεχίσει ο ΑΔΜΗΕ να χρηματοδοτεί τα έργα σύνδεσης των Υ/Σ ΥΤ/ΜΤ ΔΕΔΔΗΕ, αυτά να περιέρχονται στην κυριότητά του ώστε να συνεχίσει να απολαμβάνει τα επενδυτικά πλεονεκτήματα που προαναφέρθηκαν, χωρίς παράλληλα να δημιουργούνται ανισοβαρείς επιπτώσεις για τον ΔΕΔΔΗΕ ή τη ΔΕΗ. Τα εν λόγω πάγια να εντάσσονται με ειδικό τρόπο στη Ρυθμιζόμενη Περιουσιακή Βάση του ΑΔΜΗΕ (π.χ. σε ειδικό παράρτημα της ΡΠΒ ή με ειδικό χαρακτηρισμό στο Μητρώο Παγίων του ΑΔΜΗΕ), ώστε το κόστος που σχετίζεται με αυτά (αποσβέσεις, κόστος κεφαλαίου ) να προσδιορίζεται διακριτά και η χρέωση που προκύπτει για την ανάκτηση του παραπάνω κόστους να ενσωματώνεται στις χρεώσεις χρήσης του ΕΔΔΗΕ, όπως άλλωστε χρειάζεται να συμβαίνει και για το σχετικό κόστος εκμετάλλευσης των συνδέσεων ΥΤ & των Υ/Σ ΥΤ/ΜΤ ΔΕΔΔΗΕ. Να προωθηθούν οι αναγκαίες τροποποιήσεις στα άρθρα του σχετικού Κώδικα, ώστε να αντικατοπτρίζουν την προφανή ιδιαιτερότητα του Δικτύου ως ειδικού Χρήστη. Ο χαρακτηρισμός των έργων που περιλαμβάνονται στο ΔΠΑ είτε ως «έργα ενίσχυσης», είτε ως «έργα επέκτασης για σύνδεση Χρηστών» έγινε με βάση το ισχύον ρυθμιστικό πλαίσιο (Άρθρο 2 παρ. 3(λ) του Ν. 4001/2011). 1. Στις προηγούμενες εγκεκριμένες ΜΑΣΜ, τα έργα των Υ/Σ που ζητούσε ο Διαχειριστής Δικτύου και των Γ.Μ. για τη σύνδεσή τους με το Σύστημα, είχαν περιληφθεί στην κατηγορία των έργων επέκτασης για σύνδεση Χρηστών. 2. Η ΡΑΕ δεν περιλαμβάνει τις δαπάνες των υπόψη έργων στον υπολογισμό της ετήσιας Χρέωσης Χρήσης του Συστήματος. 3. Ο μηχανισμός ανάκτησης του κόστους των έργων επέκτασης για σύνδεση Υ/Σ αρμοδιότητας ΔΕΔΔΗΕ είναι πιο σωστό να εμπλέκει μόνον το φορέα που αιτείται τη σύνδεση και όχι τον ΑΔΜΗΕ. Κατά συνέπεια, αντί της προτεινόμενης από τη ΔΕΗ Α.Ε. τροποποίησης του υφιστάμενου θεσμικού πλαισίου, θα ήταν πιο λογική μία πολύ απλούστερη τροποποίηση που δεν εμπλέκει τον ΑΔΜΗΕ και που συνίσταται στην ακόλουθη προσθήκη: «Το κόστος υλοποίησης των έργων σύνδεσης για τους νέους υποσταθμούς 150 kv/μ.τ. αρμοδιότητας του Διαχειριστή Δικτύου βαρύνει τον Κύριο του Δικτύου, ο οποίος ακολούθως ανακτά το κόστος αυτό μέσω της χρέωσης χρήσης του Δικτύου.» 4. Τυχόν συμπερίληψη των έργων κατασκευής Υ/Σ ΔΕΔΔΗΕ και σύνδεσής τους με το Σύστημα στα έργα ενίσχυσης, θα μεταφέρει την ευθύνη για την εξασφάλιση χρηματοδότησής τους στον ΑΔΜΗΕ. Αυτό θα έχει σαν επακόλουθο να μην υφίσταται ουσιαστικό κίνητρο για διερεύνηση άλλων εναλλακτικών λύσεων (όπως για παράδειγμα ενίσχυση των Δικτύων Διανομής), καθώς η κατασκευή νέων Υ/Σ θα συνιστά εξ ολοκλήρου δαπάνη μόνο για τον ΑΔΜΗΕ. 13. Διορθώσεις ΕΛΙΚΑ ΔΕΗ Σχετικά με το έργο του Ομίλου ΕΛΙΚΑ που αφορά στην εγκατάσταση αιολικών σταθμών επί της Εύβοιας και στη διασύνδεσή τους μέσω γραμμής υψηλής τάσης στο ΚΥΤ Παλλήνης (Έργο Καφηρέα), η γραμμή υψηλής τάσης επί της Αττικής (Ραφήνα έως ΚΥΤ Παλλήνης) προβλέπεται να υλοποιηθεί με υπόγεια καλώδια 150kV και όχι με εναέρια Γ.Μ., τύπου 2Β/150kV, όπως απεικονίζεται στο χάρτη του Δεκαετούς Προγράμματος Ανάπτυξης (ΔΠΑ). Χρήζουν τροποποίησης οι ακόλουθες εκφράσεις : Στη σελ. 132 παρ. 14.4 ΚΥΤ.Σ.4, να αντικατασταθεί η έκφραση «2ΑΜΣ + πηνία 30kV» ως εξής: «4ΑΜΣ + πηνία 30kV» Στη σελ. 161 να αντικατασταθεί η έκφραση «Αρχικός εξοπλισμός» ΚΥΤ.Σ.4 αντί για «2ΑΜΣ + πηνία 30kV» ως εξής: «4ΑΜΣ + πηνία 30kV». Επίσης στη στήλη «Παρατηρήσεις» να αντικατασταθεί η έκφραση «ΚΥΤ κλειστού τύπου GIS» ως εξής: «ΚΥΤ ανοιχτού τύπου» Στη σελ. 202 και στη στήλη «Αρχικός εξοπλισμός» ΚΥΤ.Σ.4 να αντικατασταθεί η έκφραση «2ΑΜΣ + πηνία 30kV» ως εξής : «4ΑΜΣ + πηνία 30kV». Επίσης στη στήλη «Παρατηρήσεις», να αντικατασταθεί η έκφραση «ΚΥΤ κλειστού τύπου GIS» ως εξής: «ΚΥΤ ανοιχτού τύπου» Πρέπει να ληφθεί υπόψη στον προγραμματισμό και να συμπεριληφθεί στον Πίνακα IV - Αδειοδοτημένες Συμβατικές Μονάδες Παραγωγής στο Διασυνδεδεμένο Σύστημα, στην κατηγορία «Θερμοηλεκτρικοί Σταθμοί (Λιγνίτης)» της ΔΕΗ Α.Ε. η αδειοδοτημένη Μονάδα της ΔΕΗ «ΑΗΣ Μελίτης -Μονάδα ΙΙ» στη Φλώρινα, δεδομένου ότι τον Ιούλιο του 2009 εκδόθηκε από το ΥΠΑΝ (νυν ΥΠΕΚΑ) η υπ αριθμ. Δ5/ΗΛ/Α/Φ7/2910/28976/ 27.07.09 Απόφαση για τον καθορισμό των όρων και προϋποθέσεων της Άδειας Παραγωγής για την εγκατάσταση ατμοηλεκτρικής Μονάδας της ΔΕΗ Α.Ε. στον ΑΗΣ Μελίτης (Μονάδα ΙΙ) στη Φλώρινα μικτής ονομαστικής ισχύος 450 MW με καύσιμο λιγνίτη και Άδεια Διανομής Θερμικής Ενέργειας ισχύος 70 MWth για τηλεθέρμανση. Επίσης, στον υπόψη Πίνακα IV, στην κατηγορία «Θερμοηλεκτρικοί Σταθμοί (Φυσικό Αέριο)» της ΔΕΗ Α.Ε., να διαγραφεί η Μονάδα Πτολεμαΐδα, στη γεωγραφική θέση ΚΥΤ Πτολεμαΐδας, ισχύος 660 MW. Έχουν γίνει οι απαραίτητες διορθώσεις στα αντίστοιχα μέρη του τεύχους ΔΠΑ (Κείμενο, Πίνακες, Χάρτης) 7
14. Μελέτες σκοπιμότητας κόστος προγράμματος ΕΚΠΟΙΖΩ Σύμφωνα με το Άρθρο 108 του Ν. 4001/2011, το ΔΠΑ πρέπει να παρέχει τεχνοοικονομική ανάλυση σκοπιμότητας για τα σημαντικά έργα μεταφοράς, η έναρξη υλοποίησης των οποίων προβλέπεται μέσα στην επόμενη τριετία. Στο υπό διαβούλευση ΔΠΑ δεν περιλαμβάνονται σχετικές αναλύσεις για κανένα από τα προτεινόμενα έργα. Λόγω της δυσμενούς οικονομικής συγκυρίας κρίνεται απαραίτητο να ενημερωθούν οι καταναλωτές, οι οποίοι και επιβαρύνονται με το κόστος των έργων, για το κατά πόσο τα έργα του ΔΠΑ θα βελτιώσουν την ποιότητα των υπηρεσιών που τους παρέχεται ή θα μειώσουν μεσοπρόθεσμα το συνολικό κόστος του ηλεκτρικού συστήματος. Πέραν τούτου, η τεχνοοικονομική ανάλυση σκοπιμότητας θα έπρεπε να αφορά όχι μόνον τα σημαντικά έργα, αλλά όλα τα έργα του ΔΠΑ. Η τεχνοοικονομική ανάλυση θα πρέπει να επιτρέπει την ιεράρχηση των έργων, ώστε ο ΑΔΜΗΕ να προωθεί μόνον τα έργα με το μεγαλύτερο όφελος και να αναβάλλει τα έργα μικρότερου οφέλους, με τελικό σκοπό των περιορισμό των επενδύσεων και των σχετικών δαπανών και συνεπακόλουθα την ελάφρυνση του καταναλωτή. Η ένταξη των έργων μεταφοράς δεν αποτιμάται πάντοτε με στενά οικονομικά κριτήρια. Υπάρχουν έργα, τα οποία είναι εξόχως σημαντικά για πολλούς λόγους (βελτίωση αξιοπιστίας, δυνατότητα ανάπτυξης παραγωγής από ΑΠΕ, μείωση απωλειών κλπ.), αλλά για την υλοποίησή τους απαιτούνται ιδιαίτερα χρονοβόρες διαδικασίες περιβαλλοντικών αδειοδοτήσεων και απαλλοτριώσεων. Συνεπώς, η υλοποίηση τέτοιων έργων τίθεται χρονικά μετά την υλοποίηση άλλων έργων που είναι σε προχωρημένο στάδιο κατασκευής, χωρίς αυτό κατ ανάγκη να αντικατοπτρίζει την ιεράρχηση των έργων από πλευράς σπουδαιότητας. Η σκοπιμότητα των έργων αξιολογείται σε σχέση με την ικανοποίηση των κριτηρίων ασφαλείας λειτουργίας του Συστήματος, όπως καθορίζονται στο Κεφάλαιο 51 του Κώδικα Διαχείρισης του ΕΣΜΗΕ. Η βασική υποχρέωση του ΑΔΜΗΕ είναι να αναπτύσσει το Σύστημα ώστε να ικανοποιούνται οι ανάγκες κάλυψης της ζήτησης, καθώς και οι ευρύτερες ανάγκες ανάπτυξης νέου παραγωγικού δυναμικού. Στο πλαίσιο εναρμόνισης με τους εθνικούς στόχους που έχουν τεθεί για την ένταξη ΑΠΕ μεγάλης συνολικής ισχύος, καθώς και την ανάπτυξη των διεθνών διασυνδέσεων στο πλαίσιο της ενοποίημένης Ευρωπαϊκής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, επιχειρήθηκε η αξιολόγηση της σκοπιμότητας των έργων στη βάση των γενικών κατευθυντήριων γραμμών που περιλαμβάνονται στο σχέδιο της μεθοδολογίας του ENTSO-E για εκπόνηση μελετών κόστους-οφέλους (Guidelines for Cost Benefit Analysis for Grid Development Projects) και οι οποίες συνοψίζονται στα ακόλουθα: Βελτίωση της ασφάλειας τροφοδότησης Μείωση των Απωλειών του ΕΣΜΗΕ Αύξηση της μεταφορικής ικανότητος Αύξηση της ικανότητας απορρόφησης παραγωγής ΑΠΕ Μείωση του κόστους παραγόμενης ενέργειας Επιδίωξη της μεθοδολογίας του ENTSO-E είναι η εφαρμογή των πιο πάνω κριτηρίων σε διασυνδέσεις μεταξύ χωρών ή σε μεγάλα έργα που αποσκοπούν στην επίτευξη πολύ μεγάλης διείσδυσης ΑΠΕ. Η ποσοτική αποτίμηση των πιο πάνω σε έργα μικρότερης κλίμακας δεν είναι πάντοτε εφικτή. Για κάθε ομάδα έργων που έχουν ενταχθεί στο ΔΠΑ επεξηγούνται (στα κεφ. 3.3 και 3.4 και τους πίνακες Ο1 και Ο2) οι στόχοι που ικανοποιούνται από αυτά. Λόγω της μείωσης της ζήτησης, ως αποτέλεσμα της οικονομικής ύφεσης και του χαμηλού ρυθμού μελλοντικής εξέλιξης, η υλοποίηση πολλών έργων Μεταφοράς που περιλαμβάνονταν σε προγενέστερες ΜΑΣΜ, όπως και οι αντίστοιχες επενδυτικές δαπάνες, έχουν ήδη μετατεθεί χρονικά. Στο τεύχος ΔΠΑ που υποβάλλεται στη ΡΑΕ, έχει περιληφθεί αναλυτική έκθεση σκοπιμότητας για τρία σημαντικά έργα της πρώτης τριετίας, δηλαδή τη Γ.Μ. 400 kv ΚΥΤ Φιλίππων ΚΥΤ Λαγκαδά, τον πρώτο άξονα 400 kv προς την Πελοπόννησο και το έργο διασύνδεσης των Κυκλάδων. Η έκθεση περιλαμβάνει και την αποτίμηση των οικονομικών ωφελειών από την υλοποίηση των έργων αυτών. Τα έργα αυτά καλύπτουν περίπου το 85% των δαπανών των έργων ενίσχυσης του Συστήματος της πρώτης τριετίας Ειδικά για το έργο Διασύνδεσης των Κυκλάδων έχει πραγματοποιηθεί μία εκτενής ανάλυση σκοπιμότητος, η οποία περιλαμβάνεται σε ξεχωριστό παράρτημα του ΔΠΑ που υποβάλλεται στη ΡΑΕ. 8