Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Βρυξέλλες, 17 Μαρτίου 2015 (OR. en) 7281/15 COVEME 4 ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΩΝ ΕΡΓΑΣΙΩΝ Αποστολέας: Αποδέκτης: Θέμα: Γενική Γραμματεία του Συμβουλίου Αντιπροσωπίες Συμπεράσματα του Συμβουλίου σχετικά με τον μηχανισμό συνεργασίας και ελέγχου Επισυνάπτονται για τις αντιπροσωπίες τα συμπεράσματα του Συμβουλίου σχετικά με τον μηχανισμό συνεργασίας και ελέγχου, όπως εγκρίθηκαν από το Συμβούλιο στις 17 Μαρτίου 2015. 7281/15 ΜΑΚ/νκ 1 DG C 2A EL
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Συμπεράσματα του Συμβουλίου σχετικά με τον μηχανισμό συνεργασίας και ελέγχου 1. Επιβεβαιώνοντας τα προηγούμενα συμπεράσματά του, το Συμβούλιο εκφράζει ικανοποίηση για τις εκθέσεις της Επιτροπής σχετικά με την πρόοδο της Βουλγαρίας και της Ρουμανίας στο πλαίσιο του μηχανισμού συνεργασίας και ελέγχου. Οι εκθέσεις παρέχουν έγκαιρη αξιολόγηση των βασικών εξελίξεων όσον αφορά την επίτευξη των στόχων του Μηχανισμού. Το Συμβούλιο συγχαίρει την Επιτροπή για το έργο που επιτέλεσε και τη μεθοδολογία που ακολούθησε και συμμερίζεται πλήρως την αντικειμενική και ισορροπημένη ανάλυση και τις συστάσεις που περιλαμβάνονται στην εν λόγω έκθεση. Στο πλαίσιο αυτό, το Συμβούλιο εκτιμά τη συνεχή καλή συνεργασία της Βουλγαρίας και της Ρουμανίας με την Επιτροπή και τα λοιπά κράτη μέλη στα πλαίσια του μηχανισμού. 2. Το Συμβούλιο επαναλαμβάνει την προσήλωσή του στις αξίες και τις αρχές της ΕΕ, υπενθυμίζοντας επίσης τη σημασία που έχει η απερίφραστη, σταθερή και ευρέος φάσματος πολιτική δέσμευση για την υλοποίηση των στόχων του μηχανισμού. Η ουσιαστική υλοποίηση των μεταρρυθμίσεων με έμφαση σε αποτελέσματα διαρκείας και πειστικές επιδόσεις διατηρεί την ιδιαίτερη σημασία της. Η ύπαρξη αμερόληπτου, ανεξάρτητου και αποτελεσματικού διοικητικού και δικαστικού συστήματος, με επαρκείς πόρους και υποστήριξη από όλα τα δημοσία θεσμικά όργανα, εξακολουθεί να είναι απαραίτητη για την ορθή λειτουργία των πολιτικών της ΕΕ και την πλήρη αξιοποίηση από τους πολίτες όλων των δυνατοτήτων που προσφέρει η συμμετοχή στην Ένωση. 3. Το Συμβούλιο σημειώνει ότι η συνολική πρόοδος στη Βουλγαρία υπήρξε αργή κυρίως λόγω της εγχώριας πολιτικής αβεβαιότητας. Το Συμβούλιο σημειώνει επίσης ότι η Βουλγαρία έκανε ορισμένα θετικά βήματα κατά την περίοδο αναφοράς. Σε διαφόρους τομείς έχουν διαπιστωθεί προβλήματα και έχουν αρχίσει να διαφαίνονται λύσεις. Ειδικότερα, το Συμβούλιο χαιρετίζει την πολιτική δέσμευση υπέρ της διαδικασίας μεταρρύθμισης που εξέφρασε η σημερινή κυβέρνηση. Η πρόσφατη έγκριση της στρατηγικής για τη δικαστική μεταρρύθμιση ήταν σημαντικό βήμα το οποίο παρέχει μια στερεά βάση για μελλοντικές δράσεις έγκριση συγκεκριμένων σχεδίων δράσης και αποτελεσματική εφαρμογή αναμένεται να ακολουθήσουν συντόμως. Σημαντική πρόοδος έχει σημειωθεί στην εφαρμογή του σχεδίου δράσης που πρότεινε ο Γενικός Εισαγγελέας το 2013. Πρέπει επίσης να αναγνωριστεί η ισχυρή προσδοκία του κόσμου στην Βουλγαρία για μεταρρυθμίσεις. 7281/15 ΜΑΚ/νκ 2
Ωστόσο, στην συνολική αξιολόγηση της Επιτροπής επισημαίνονται επίσης διάφορα προβλήματα που είναι αναγκαίο να αντιμετωπισθούν. Μεταξύ τους περιλαμβάνονται συνεχιζόμενα ζητήματα ακεραιότητας των διορισμών και ενδοιασμοί σχετικά με τις πολιτικές επιρροές που δέχεται το δικαστικό σύστημα, προσέτι δε η ανάγκη να βελτιωθεί η παρακολούθηση και η αντιμετώπιση των ελλείψεων και, επίσης, η ουσιαστική εκτέλεση των δικαστικών αποφάσεων. Ιδιαίτερη ευθύνη για την επίλυση μακροχρόνιων προβλημάτων όπως η κατανομή των υποθέσεων φέρει το Ανώτατο Δικαστικό Συμβούλιο. Το Συμβούλιο σημειώνει επίσης ότι, δεδομένου του μέχρι τώρα πολύ περιορισμένου αριθμού υποθέσεων διαφθοράς και οργανωμένου εγκλήματος που έχουν τελεσιδικήσει, η εξέταση των λόγων για τις ανεπάρκειες αυτές πρέπει να αποτελέσει μεγάλη προτεραιότητα. 4. Με βάση την επιτευχθείσα πρόοδο και την πρόσφατη στρατηγική κατεύθυνση της Βουλγαρίας, το Συμβούλιο προτρέπει περαιτέρω επιτάχυνση των προσπαθειών ώστε να υλοποιηθούν όλες οι συστάσεις που περιλαμβάνονται στην έκθεση της Επιτροπής και αναμένει συγκεκριμένα βήματα και απτή πρόοδο πριν από την επόμενη έκθεση της Επιτροπής. Η Βουλγαρία πρέπει να παγιώσει και να ενισχύσει την πολιτική βούλησή της για την επίτευξη μεταρρυθμίσεων και απτής προόδου, μεταξύ άλλων με την βελτίωση και την διαφύλαξη της ανεξαρτησίας, της λογοδοσίας και της ακεραιότητας του δικαστικού κλάδου, και να συνεχίσει την μεταρρύθμιση του δικαστικού συστήματος, όπως με την αναδιοργάνωση της λειτουργίας του Ανωτάτου Δικαστικού Συμβουλίου και στοχευμένες τροποποιήσεις του ποινικού κώδικα. Η καταπολέμηση της διαφθοράς, ιδίως σε υψηλά επίπεδα, πρέπει να ενταθεί για να επιτευχθούν συγκεκριμένα και διαρκή αποτελέσματα. Σε αυτό το πλαίσιο, το Συμβούλιο σημειώνει ότι η επικείμενη αξιολόγηση των υφιστάμενων μέτρων για την καταπολέμηση της διαφθοράς στην Βουλγαρία θα παράσχει στοιχεία ωφέλιμα για τον καθορισμό μιάς στερεάς εθνικής στρατηγικής κατά της διαφθοράς, την ενίσχυση της διαφάνειας, καθώς και συνέργειες μεταξύ των διαφόρων θεσμικών οργάνων καταπολέμησης της διαφθοράς, καθώς και για την βελτίωση της εφαρμογής όσον αφορά τόσο την πρόληψη όσο και την αποτελεσματική δίωξη. Στο ίδιο πνεύμα απαιτούνται στοχευμένες και αποτελεσματικές προσπάθειες για την καταπολέμηση του οργανωμένου εγκλήματος, κυρίως με την αύξηση του επαγγελματισμού των αρχών επιβολής του νόμου και διαρκείς, αποτελεσματικές και επιτυχείς έρευνες ακολουθούμενες από αποτρεπτικές κυρώσεις, και συμπεριλαμβανομένης της συνεργασίας με άλλα κράτη μέλη της ΕΕ, εφόσον συντρέχει λόγος. Το Συμβούλιο επαναλαμβάνει επίσης την σημασία του διορισμού βασικών δημοσίων λειτουργών, όπως νέο επικεφαλής επιθεωρητή της δικαστικής επιθεώρησης. 7281/15 ΜΑΚ/νκ 3
5. Το Συμβούλιο εκφράζει ικανοποίηση για τη σταθερή και σημαντική πρόοδο της Ρουμανίας σε πολλούς τομείς, ορισμένοι εκ των οποίων αρχίζουν να εμφανίζουν σημάδια βιωσιμότητας, και σημειώνει την θετική ανταπόκριση του κοινού στις βελτιώσεις των τελευταίων ετών. Τούτο οφείλεται ιδίως στις επιδόσεις σχετικά με τις υποθέσεις διαφθοράς σε υψηλά επίπεδα. Η δράση που αναλήφθηκε από τα βασικά θεσμικά όργανα στον τομέα της δικαιοσύνης και της ακεραιότητας για την αντιμετώπιση της διαφθοράς σε υψηλό επίπεδο διατήρησε μια εντυπωσιακή δυναμική, αυξάνοντας την εμπιστοσύνη του κοινού στο δικαστικό σύστημα εν γένει και ειδικότερα στις προσπάθειες που καταβάλλονται από τις εισαγγελικές αρχές για την καταπολέμηση της διαφθοράς. Ο επαγγελματισμός έχει αυξηθεί στο σύνολο του δικαστικού συστήματος της Ρουμανίας. Το Συμβούλιο εκφράζει ικανοποίηση για τις προσπάθειες προς τον εκσυγχρονισμό του δικαστικού συστήματος μέσω της εφαρμογής τεσσάρων νέων νομικών κωδίκων, καθώς και την θέσπιση της στρατηγικής για την ανάπτυξη του δικαστικού συστήματος για την περίοδο 2015-2020, με στόχο τον περαιτέρω εξορθολογισμό των προσπαθειών στον τομέα της δικαιοσύνης. Το Συμβούλιο θεωρεί ότι, στο μέλλον, η Ρουμανία θα μπορέσει να επιτύχει τους σχετικούς στόχους του μηχανισμού, υπό την προϋπόθεση ότι διατηρεί την τρέχουσα δυναμική και εξακολουθήσει να παγιώνει την επιτελούμενη πρόοδο διασφαλίζοντας την βιωσιμότητα των μεταρρυθμίσεων. Στην αξιολόγηση της Επιτροπής επισημαίνονται επίσης δυσκολίες σε ορισμένους τομείς που πρέπει να αντιμετωπισθούν, κυρίως όσον αφορά την ανάγκη για αυξημένη πολιτική δέσμευση σε διαρκείς μεταρρυθμίσεις από όλους τους δημοσίους οργανισμούς και πολιτικούς φορείς, όπως καταδεικνύεται, μεταξύ άλλων, από δημόσιες δηλώσεις αμφισβήτησης βασικών θεσμών της δικαιοσύνης και της καταπολέμησης της διαφθοράς. Τα εκκρεμή νομοθετικά ζητήματα, καθώς και οι ανακολουθίες στην εφαρμογή από τα δικαστήρια, πρέπει επίσης να αντιμετωπισθούν. 6. Με βάση την ήδη επιτευχθείσα πρόοδο, το Συμβούλιο προτρέπει την Ρουμανία να διατηρήσει την δυναμική των προσπαθειών ώστε να υλοποιηθούν όλες οι συστάσεις που περιλαμβάνονται στην έκθεση της Επιτροπής και αναμένει περαιτέρω βήματα προς την εδραίωση και την διαφύλαξη της προόδου πριν από την επόμενη έκθεση της Επιτροπής. 7281/15 ΜΑΚ/νκ 4
Η Ρουμανία πρέπει εξακολουθήσει να επικεντρώνει τις προσπάθειές της, μεταξύ άλλων, σε περαιτέρω μέτρα για την εδραίωση της προόδου όσον αφορά την εξασφάλιση ακράδαντου σεβασμού και προάσπισης της ανεξαρτησίας της δικαιοσύνης. Θα πρέπει δε να περιλαμβάνουν διαδικασίες διορισμού που επικεντρώνονται στην ακεραιότητα και τον επαγγελματισμό. Η ανεξαρτησία της δικαιοσύνης και η λειτουργία της στο πλαίσιο ενός συστήματος ελέγχων και εξισορροπήσεων πρέπει να ληφθεί δεόντως υπόψη στην υπό εξέλιξη αναθεώρηση του Συντάγματος. Πρέπει να συνεχιστεί η πρόοδος στη μεταρρύθμιση της δικαιοσύνης, μεταξύ άλλων με την ολοκλήρωση των απαραιτήτων προσαρμογών των ποινικών κωδίκων και την προετοιμασία για την εφαρμογή του τελευταίου σταδίου της μεταρρυθμίσεως. Τα μέτρα περί ακεραιότητας χρειάζονται περαιτέρω εδραίωση. Το Συμβούλιο σημειώνει ότι μια συνολική, συνεχής πολιτική δέσμευση για διαρκείς μεταρρυθμίσεις και τον σεβασμό της ανεξαρτησίας της δικαιοσύνης έχει ουσιώδη σημασία προκειμένου να εξασφαλισθεί η διατηρησιμότητα της επιτελούμενης προόδου. Οι δικαστικές αποφάσεις, συμπεριλαμβανομένων όσων επιβεβαιώνουν τις αποφάσεις περί ακεραιότητας, πρέπει να εφαρμόζονται και να υλοποιούνται από όλες τις υπηρεσίες και τα όργανα χωρίς καθυστέρηση. Πρέπει δε να εξακολουθήσουν να αποτελούν ζήτημα προτεραιότητας οι διαρκείς περαιτέρω προσπάθειες πρόληψης και καταπολέμησης της διαφθοράς, μεταξύ άλλων με αποτελεσματική και αποτρεπτική αντιμετώπισή της σε όλα τα επίπεδα. 7. Το Συμβούλιο επαναλαμβάνει ότι ο μηχανισμός συνεργασίας και ελέγχου εξακολουθεί να έχει καθοριστική σημασία για την πρόοδο. Παραμένει δε κατάλληλο εργαλείο για να συνεπικουρήσει και τα δύο κράτη μέλη στις μεταρρυθμιστικές τους προσπάθειες, ώστε να έχουν απτά και μόνιμα αποτελέσματα για την επίτευξη των σκοπών του μηχανισμού. Το Συμβούλιο υπενθυμίζει ότι είναι έτοιμο να στηρίξει τις προσπάθειές της Βουλγαρίας και της Ρουμανίας εν προκειμένω μέσω ενωσιακής και διμερούς βοήθειας. Εν αναμονή των προσδοκώμενων αποτελεσμάτων στο συγκεκριμένο πλαίσιο, ο μηχανισμός θα εξακολουθήσει να ισχύει. Στο πλαίσιο αυτό, το Συμβούλιο προσβλέπει στις επόμενες εκθέσεις της Επιτροπής σχετικά με τη Βουλγαρία και τη Ρουμανία που αναμένονται εντός ενός έτους και εκφράζει ικανοποίηση για την πρόθεση της Επιτροπής να εξακολουθήσει να παρακολουθεί εκ του σύνεγγυς την κατάσταση στη Βουλγαρία και τη Ρουμανία και να ενημερώνει τακτικά το Συμβούλιο. 7281/15 ΜΑΚ/νκ 5