ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΙΣ 1940-1975

ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΙΣ 1940-1975 2004 ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ: ΝΙΚΟΛΑΚΟΠΟΥΛΟΥ ΕΜΜΑΝΟΥΕΛΑ ΑΡ.ΜΗΤΡΩΟΥ: 1340200400303 ΜΑΘΗΜΑ: ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ ΔΙΔΑΣΚΩΝ: ΚοςΔΗΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΔΡΕΑΣ ΣΧΟΛΗ: ΝΟΜΙΚΗ ΑΘΗΝΩΝ

Η ιστορία των ελληνικών κυβερνήσεων από το 1940 έως το 1975 χωρίζεται σε τρεις περιόδους.η πρώτη είναι αυτή της Β Βασιλευομένης δημοκρατίας (1935-1967) με πρωταγωνιστές τους:σ.βενιζέλο,ν.πλαστήρα,π.κανελλόπουλο,κ. Τσαλδάρη,Θ.Σοφούλη,Α.Παπάγο κ.α. Και η δεύτερη έχει ως αφετηρία την 21 η Απριλίου 1967 με την επιβολή της δικτατορίας των συνταγματαρχών με πρωτεργάτες τους:γ.παπαδόπουλο και Στ.Παττακό.Η δεύτερη περίοδος λήγει το 1974 με την πτώση της δικτατορίας και τη Μεταπολίτευση. Ο Ι.ΜΕΤΑΞΑΣ Το 1940 πρωθυπουργός της Ελλάδας είναι ο Ι.Μεταξάς ο οποίος,με την ανοχή του παλατιού και του τότε βασιλιά Γεωργίου του Β,κατήργησε το Σύνταγμα και επέβαλε δικτατορία στις 4 Αυγούστου 1936.Η δικτατορία του ανέκοψε την πολιτική εξέλιξη της χώρας και την οδήγησε στα διοικητικά συστήματα των ολοκληρωτικών κρατών της Ευρώπης.Ο υπουργός Ασφαλείας Κωνσταντίνος Μανιαδάκης εφάρμοζε πρωτοποριακές μεθόδους εξευτελισμού και βασανιστηρίων σε σημείο να ενοχληθούν και να διαμαρτυρηθούν ακόμα και εκπρόσωποι της Δεξιάς και καθηγητές πανεπιστημίου τους οποίους ο Ι.Μεταξάς δε δίστασε να φυλακίσει. Στις 28 Οκτωβρίου 1940 ο Μεταξάς απέρριψε το τελεσίγραφο με το οποίο η Ιταλία ζητούσε την ελεύθερη δίοδο των στρατευμάτων της από το ελληνικό έδαφος ως εκφραστής της κοινής θέλησης

του ελληνικού λαού,ίσως παρά τη βαθύτερη θέλησή του.έτσι,το καθεστώς της 4 ης Αυγούστου συστρατεύθηκε με το,αδύνατο τότε,αντιγερμανικό στρατόπεδο(μ.βρετανία κυρίως)σε μία ξαφνική εθνική ενότητα με τη συντριπτική πλειοψηφία του λαού.ο Ι.Μεταξάς πέθανε στις 6 Ιανουαρίου 1941,ενώ η Ελλάδα βρισκόταν σε πόλεμο με την Ιταλία από τον προηγούμενο Οκτώβριο.Παρά την ευκαιρία που προσέφερε ο λαός στον Γεώργιο να καταργήσει τη δικτατορία,η άρνησή του συνέβαλε στις επακόλουθες πολιτειακές ανωμαλίες. Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΚΑΙ ΟΙ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΙΣ ΤΩΝ ΓΕΡΜΑΝΩΝ Οι Γερμανοί εισέβαλαν στη χώρα στις 6 Απριλίου 1941 και στην Αθήνα στις 27 Απριλίου του ίδιου έτους.τότε ο μονάρχης και η από αυτόν διορισμένη κυβέρνηση του Ε.Τσουδερού(και Κορυζή) εγκατέλειψαν την Αθήνα.Κατέφυγαν στην Κρήτη απ όπου,μετά την γερμανική επίθεση κατά του νησιού,συνέχισαν τη φυγή για τη Μέση Ανατολή.Στο τέλος Ιουνίου 1941,ο βασιλιας,ο Τσουδερός και οι περισσότεροι υπουργοί(π.χ.π.κανελλόπουλος αντιπρόεδρος και υπουργός Εθνικής Άμυνας) αναχώρησαν για τη Νότιο Αφρική και στη συνέχεια στο Λονδίνο.Οι Γερμανοί,μετά την είσοδό τους στην Αθήνα,όρκισαν κυβέρνηση «κουϊσλιγκς» με πρωθυπουργό το στρατηγό Γεώργιο Τσολάκογλου που τον Απρίλιο του 1941 είχε υπογράψει τη συνθηκολόγηση του Ελληνικού Στρατού.

ΟΙ ΑΝΤΙΣΤΑΣΙΑΚΕΣ ΟΡΓΑΝΩΣΕΙΣ Ενώ,λοιπόν,η ελληνική βασιλική κυβέρνηση, που είχε καταφύγει στο Κάιρο,ήταν εντελώς αποκομμένη από τη χώρα,οι υπόδουλοι Έλληνες άρχισαν να αναζητούν τρόπους αντίστασης στον κατακτητή και να οργανώνονται.στις 16 Ιουλίου 1941 οι σημαντικότερες συνδικαλιστικές παρατάξεις ίδρυσαν το «Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο»(Ε.Ε.Α.Μ.).Στις 11 Σεπτεμβρίου 1941 αναγγέλλεται η ίδρυση του «Εθνικού Δημοκρατικού Ελληνικού Συνδέσμου»(Ε.Δ.Ε.Σ.) με πολιτικό αρχηγό το στρατηγό Ν.Πλαστήρα και στρατιωτικό το στρατηγό Ν.Ζέρβα.Λίγο αργότερα ιδρύεται η «Εθνική και Κοινωνική Απελευθέρωση»(Ε.Κ.Κ.Α.) με αρχηγούς το συνταγματάρχη Ε.Μπακιρτζή,το συνταγματάρχη Δ.Ψαρρό και τον Γ.Καρτάλη ως πολιτικό εκφραστή.τέλος,στις 28 Σεπτεμβρίου 1941 με διάγγελμα γνωστοποιείται η ίδρυση του «Εθνικού Απελευθερωτικού Μετώπου»(Ε.Α.Μ.) του οποίου την ιδρυτική πράξη υπέγραφαν οι αντιπρόσωποι τεσσάρων κομμάτων,του ΚΚΕ(Λ.Αποστόλου),του ΣΚΕ(Χ.Χωμανίδης),της ΕΛΔ(Η.Τσιριμώκος) και του ΑΚΕ(Α.Βογιατζής).Ανάμεσα στα άλλα,σκοπός του ήταν:ο σχηματισμός προσωρινής κυβέρνησης του ΕΑΜ μετά την απελευθέρωση,με τη συνεργασία όσο το δυνατόν περισσοτέρων αστικών κομμάτων. Παράλληλα,την ημέρα που ο Γ.Τσολάκογλου ανακήρυξε την αβασίλευτη «Ελληνική Πολιτεία»,εκπρόσωποι του παλαιού πολιτικού

κόσμου αναγνώρισαν την κυβέρνησή του ως «κυβέρνηση εθνικής ανάγκης».στις αρχές του 1942 Ο συναρχηγός των Φιλελευθέρων Στ.Γονατάς κήρυξε έκπτωτο τον Γεώργιο με υπόμνημα στη Μέση Ανατολή.Οι συζητήσεις των παλαιών κομμάτων κατέληξαν στις 30 Μαρτίου 1942 σε πρακτικό που ζητούσε τη διεξαγωγή ελεύθερου δημοψηφίσματος για τη λύση του πολιτειακού ζητήματος,το οποίο δεν υπέγραψαν οι Κ.Τσαλδάρης και Π.Κανελλόπουλος για διαφορετικούς λόγους ο καθένας. Τόσο το ΕΑΜ όσο και ο ΕΔΕΣ(και η ΕΚΚΑ)ίδρυσαν ένοπλα αντάρκτικα τμήματα τον «Εθνικό Λαϊκό Απελευθερωτικό Στρατό»(ΕΛΑΣ) και τις «Εθνικές Ομάδες Ελλήνων Ανταρτών»(ΕΟΕΑ) αντίστοιχα.άλλες μικρότερες οργανώσεις που ιδρύθηκαν ήταν η «Εθνική Πανελλαδική Οργάνωση Νεολαίας» (ΕΠΟΝ),η «Εθνική Αλληλεγγύη»,η «Μπουμπουλίνα»,η «Σπίθα»,η «Στρατιά Σκλαβωμένων Νικητών»(ΣΣΝ),η «Πανελλήνιος Ένωσις Αγωνιζομένων Νέων»(ΠΕΑΝ),η «ΡΑΝ»(Ρωμυλία-Αυλώνα-Νήσοι) κ.α. ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΚΡΙΣΗΣ Παρά την αρχική συνεργασία τους,οι τρεις αντιστασιακές οργανώσεις από τα μέσα του 1943- διορισμένος πρωθυπουργός ο Ι.Ράλλης- άρχισαν να εμφανίζουν τα πρώτα σημάδια ανταγωνισμού ανάμεσά τους.εδεσ και ΕΚΚΑ δυσανασχετούσαν καθώς το ΕΑΜ στο πλαίσιό του κύριο ρόλο έπαιζε το Κομμουνιστικό Κόμμα-είχε μία αναμφισβήτητη πολιτική κυριαρχία.έτσι στην προσπάθειά τους να

εμποδίσουν ένα ρεύμα προς τα αριστερά μετά τη λήξη του πολέμου,επεχείρησαν να συσπειρωθούν και να οργανώσουν μια στρατιωτική δύναμη ίση ή μεγαλύτερη από αυτή του ΕΛΑΣ.Αποτέλεσμα αυτής της προσπάθειας ήταν η ίδρυση της «Λαϊκής Απελευθερωτικής Ένωσις»(ΛΑΕ) η οποία διευρύνθηκε σε «Εθνικό Δημοκρατικό Ελευθερωτικό Μέτωπο»(ΕΔΕΜ) λίγο αργότερα. Από την πλευρά του,το ΕΑΜ γινόταν όλο και πιο εχθρικό απέναντι στις υπόλοιπες οργανώσεις που αμφισβητούσαν την εξουσία του.έτσι η επιθυμία των οργανώσεων να ενισχύσουν τις δυνάμεις τους απέκτησε έντονη πολιτική απόχρωση με τις αντιεαμικές οργανώσεις να αναζητούν υποστήριξη στη βασιλική κυβέρνηση του Καϊρου, τη μόνη νόμιμη αντιπρόσωπο του ελληνικού κράτους με την υποστήριξη των Άγγλων.Όλα τα παραπάνω οδήγησαν σε συγκρούσεις μεταξύ των οργανώσεων με αποτέλεσμα τις παραμονές της απελευθέρωσης,ο ΕΛΑΣ να κυριαρχεί στην ελληνική ύπαιθρο. Η ΠΕΕΑ ΚΑΙ ΟΙ ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΤΗΣ Στις 10 Μαρτίου 1944 το ΕΑΜ δημιούργησε την «Πολιτική Επιτροπή Εθνικής Απελευθέρωσης»(Π.Ε.Ε.Α.),ένα είδος κυβέρνησης της ελεύθερης Ελλάδας,στη Βίνιανη της Ευρυτανίας ανταποκρινόμενο στις υπέρτατες εθνικές αναγκες.πρώτος πρόεδρος ήταν ο σοσιαλίζων συνταγματάρχης Ευριπίδης Μπακιρτζής και γραμματείς οι:γιώργης Σιάντος,Ηλίας Τσιριμώκος,Κώστας Γαβριηλίδης και ο στρατηγός

Εμμανουήλ Μάντακας.Από τις 18 Απριλίου 1944 πρόεδρος,γραμματέας Εξωτερικών,Παιδείας και Θρησκευμάτων και γραμματέας της Λαϊκής Διαφώτισης ανέλαβε ο διαπρεπής συνταγματολόγος και καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών Αλέξανδρος Σβώλος.Οι Άγγελος Αγγελόπουλος,Πέτρος Κόκκαλης,Νίκος Ασκούτσης και Σταμάτης Χατζήμπεης ανέλαβαν τις γραμματείες Οικονομικών,Κοινωνικής Πρόνοιας,Συγκοινωνίας και Εθνικής Οικονομίας αντίστοιχα.ο Μπακιρτζής έγινε αντιπρόεδρος και γραμματέας Επισιτισμού,ενώ οι Τσιριμώκος.Σίαντος,Μάντακας και Γαβριηλίδης διατήρησαν τις γραμματείες Δικαιοσύνης,Εσωτερικών,Στρατιωτικών και Γεωργίας αντίστοιχα. Αποστολή της ΠΕΕΑ ήταν να κατευθύνει τον απελευθερωτικό αγώνα,να διοικήσει τις μέχρι τότε ελεύθερες περιοχές και να εξασφαλίσει τη λαϊκή κυριαρχία σε όλη τη χώρα. Στα τέλη Απριλίου διοργανώνονται μυστικές εκλογές τόσο στην ελεύθερη Ελλάδα όσο και στην κατεχόμενη με πρωτοβουλία της ΠΕΕΑ.Πάνω από ένα εκατομμύριο Έλληνες ψηφίζουν και στέλνουν αντιπροσώπους σε μία εθνοσυνέλευση με το όνομα «Εθνικό Συμβούλιο»-είχε θεσμοθετηθεί από την ΠΕΕΑ ως Βουλή της Εθνικής Αντίστασης- που συνέρχεται για πρώτη φορά στο χωριό Κορυσχάδες της Ευρυτανίας.Το Συμβούλιο συνεδριάζει από τις 14 έως τις 27 Μαϊου επικυρώνοντας την εξουσία της ΠΕΕΑ ως αντιπροσωπευτικής κυβέρνησης με έδρα την Ελλάδα και δημιουργώντας έτσι μία δεύτερη ελληνική αρχή παράλληλη με τη νόμιμη κυβέρνηση του Καϊρου.Στόχος της ΠΕΕΑ ήταν η αντικατάσταση της κυβέρνησης Τσουδερού,στην

Αίγυπτο,με κυβέρνηση εθνικής ενότητας,στην οποία θα μετείχε και η ίδια.στον στόχο αυτό σύμφωνα ήταν και τα στρατιωτικά σώματα που μάχονταν στη Μέση Ανατολή.Έτσι,στις 30 Μαρτίου συντονιστική επιτροπή των δύο όπλων υποβάλλει υπόμνημα στον πρωθυπουργό Εμμανουήλ Τσουδερό υπογραμμένο από τους περισσότερους στρατιώτες,ναύτες και αξιωματικούς με το οποίο ζητείται παραίτηση της κυβέρνησης του και άμεση συγκρότηση κυβέρνησης εθνικής ενότητας. Η ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΕΘΝΙΚΗΣ ΕΝΟΤΗΤΑΣ Η άρνηση του Τσουδερού,κάτω από την πίεση των Άγγλων,κατέληξε σε ανταρσία των στρατιωτικών σωμάτων η οποία κατεπνίγη από τους Άγγλους.Μετά την κατάπνιξη της ανταρσίας ο Τσουδερός παραιτήθηκε και πρωθυπουργός ανέλαβε ο Σοφοκλής Βενιζέλος στις 14 Απριλίου 1944. Στις 27 Απριλίου τον διαδέχτηκε στην πρωθυπουργία ο Γεώργιος Παπανδρέου,πρώην υπουργός του Ελευθερίου Βενιζέλου και γνωστός για τα συνεπή δημοκρατικά του φρονήματα.ο τελευταίος,ύστερα από δύσκολες διαπραγματεύσεις,κατόρθωσε να συγκαλέσει τον Μάϊο του 1944 διάσκεψη στο Λίβανο όπου μετείχαν αντιπρόσωποι όλων των κομμάτων και των αντιστασιακών οργανώσεων.ενδεικτικά οι:π.ρούσσος από το ΚΚΕ,Μ.Πορφυρογένης από το ΕΑΜ,Α.Σβώλος,και Α.Αγγελόπουλος από την ΠΕΕΑ και ο αρχηγός του ΕΛΑΣ Στ.Σαράφης. Η διάσκεψη κατέληξε σε συμφωνία συγκρότησης κυβέρνησης εθνικής ενότητας με

πρωθυπουργό τον Γ.Παπανδρέου,στην οποία θα συμμετείχε και η ΠΕΕΑ.Το κείμενο που προέκυψε στις 20 Μαϊου από το Συνέδριο βασιζόταν στις προγραμματικές διακηρύξεις του Παπανδρέου.Προέβλεψε σχηματισμό ενιαίας κυβέρνησης χωρίς όμως να καθοριστεί ο αριθμός και τα συγκεκριμένα Υπουργεία που θα λάμβανε το ΕΑΜ. Αναφερόταν ακόμα και στην κατοχύρωση των πολιτικών ελευθεριών,στο δικαίωμα του λαού να αποφασίζει με ελεύθερες εκλογές την κυβέρνηση και το Πολίτευμά του κ.α. Το πρώτο κλιμάκιο της κυβέρνησης ορκίστηκε στις 24 Μαϊου στο Καίρο πρωθυπουργός και προσωρινός υπουργός Στρατιωτικών αναλάμβανε ο Γ.Παπανδρέου,αντιπρόεδρος ο Σ.Βενιζέλος,υφυπουργός Εξωτερικών ο Φ.Δραγούμης,υφυπουργός παρά τω πρωθυπουργώ ο Λ.Λαμπριανίδης,υπουργός Ναυτικών ο Α.Μυλωνάς,υπουργός Αεροπορίας ο Π.Ράλλης και υπουργός άνευ Χαρτοφυλακίου ο Γ.Σακαλής.Στις 8 Ιουνίου ορκίστηκε το δεύτερο κλιμάκιο με τους Π.Κανελλόπουλο ως Υπουργό Ανασυγκροτήσεως και προσωρινώς Οικονομικών,Θ.Τσάτσο(Δικαιοσύνης),Γ.Καρτάλη (Τύπου),Σ.Θεοτόκη(Επισιτισμού).Έμειναν ακόμα κάποιες κενές θέσεις που προορίζονταν για τους εκπροσώπους του ΕΑΜ. Σχετικά με το καθεστωτικό,ο Παπανδρέου στο πρώτο Υπουργικό Συμβούλιο στις 12 Ιουνίου δήλωσε ότι δεν υπήρχε θέμα καθώς ο βασιλιάς είχε δηλώσει πως θα ακολουθούσε τη συμβουλή της κυβέρνησης,η οποία επέμενε ότι ο Γεώργιος όφειλε να αναμείνει την έκφραση της λαϊκής

βούλησης,δηλ.ήταν δεσμευμένος να αποδεχτεί τη διενέργεια δημοψηφίσματος πριν από την επιστροφή του στη χώρα-λύση που αποδέχτηκαν και οι Άγγλοι. Στις 2 Σεπτεμβρίου,ορκίστηκαν οι υπουργοί του ΕΑΜ:ο Α.Σβώλος υπουργός Οικονομικών,ο Η.Τσιριμώκος Εθνικής Οικονομίας,ο Ν.Ασκούτσης Συγκοινωνιών,ο Μ.Πορφυρογένης Εργασίας,ο Ι.Ζεύγος Γεωργίας και ο Α.Αγγελόπουλος υφυπουργός Οικονομικών.Μετά από δύο μέρες,με διάγγελμα,η κυβέρνηση επιβεβαίωσε ότι το Εθνικό Συμβόλαιο του Λιβάνου αποτελούσε το πολιτικό της πρόγραμμα με κύριους στόχους την εθνική απελευθέρωση και τη λαϊκή κυριαρχία.τέλος, κατήγγειλε τα Τάγματα Ασφαλείας-αίτημα του ΕΑΜ.Έτσι,στις 3 Σεπτεμβρίου 1944 σχηματίστηκε η νέα κυβέρνηση,η οποία μεταφέρθηκε στην Ιταλία στις 7 του μηνός. Η εγκατάλειψη της Αθήνας από τους Γερμανούς έγινε στις 12 Οκτωβρίου και στις 18 ο πρωθυπουργός και τα μέλη της εθνικής κυβέρνησης εισήλθαν στην πόλη,ενώ τη στρατιωτική διοίκηση της πρωτεύουσας είχε αναλάβει,τέσσερις μέρες πριν,ο Άγγλος στρατηγός Σκόμπι. Ο ΕΜΦΥΛΙΟΣ ΚΙ Η ΣΥΜΦΩΝΙΑ ΤΗΣ ΒΑΡΚΙΖΑΣ Ενώ,λοιπόν,ο λαός επιζητούσε ειρήνη για την επούλωση των πληγών της κατοχής,η εθνική κυβέρνηση αντιμετώπιζε εσωτερικές αντιθέσεις που την παρέλυαν.παράλληλα οι Άγγλοι επενέβαιναν φανερά πλέον στα εσωτερικά της χώρας και όξυναν

ακόμα περισσότερο την κατάσταση.το κυριότερο πρόβλημα που αντιμετώπιζε ο Γ.Παπανδρέου ήταν ο αφοπλισμός των ανταρκτικών ομάδων και η συγκρότηση ενός ενιαίου στρατού.ο πρωθυπουργός πρότεινε τον γενικό αφοπλισμό εκτός από την τρίτη ελληνική ορεινή ταξιαρχία και τον Ιερό Λόχο-μονάδες συγκροτημένες από τους Άγγλους.Οι υπουργοί του ΕΑΜ αντιπρότειναν το γενικό αφοπλισμό όλων των ανταρκτικών σωμάτων και στρατιωτικών σχηματισμών, πρόταση που απερρίφθη. Έτσι, στις 2 Δεκεμβρίου 1944 οι εαμικοί υπουργοί παραιτήθηκαν και την επόμενη μέρα το ΕΑΜ οργάνωσε διαδήλωση διαμαρτυρίας εναντίον των Άγγλων στην πλατεία Συντάγματος η οποία κατέληξε σε αιματοχυσία με 28 νεκρούς και 100 τραυματίες. Οι μάχες ανάμεσα στις δύο παρατάξεις διήρκησαν περίπου ένα μήνα.ο Γ.Παπανδρέου παραιτήθηκε και στις 26 Δεκεμβρίου έφτασε στην Αθήνα ο πρωθυπουργός της Αγγλίας Ουίνστον Τσώρτσιλ που προσπάθησε να επιβάλει μια λύση. Οι προτάσεις του ωστόσο δεν έγιναν δεκτές εκτός από μία:ο βασιλιάς Γεώργιος δέχτηκε να ορίσει αντιβασιλέα τον αρχιεπίσκοπο Αθηνών Δαμασκηνό στις 31 Δεκεμβρίου 1944.Στις 2 Ιανουαρίου 1945 η κυβέρνηση του Παπανδρέου παραιτήθηκε και σχηματίστηκε νέα κυβέρνηση με πρωθυπουργό τον στρατηγό Νικόλαο Πλαστήρα και στις 11 του ίδιου μήνα οι μάχες σταμάτησαν. Η κυβέρνηση Πλαστήρα υπέγραψε με το ΕΑΜ στις 12 Φεβρουαρίου 1945 τη Συνθήκη της Βάρκιζας η οποία έθεσε και τυπικά πλέον τέρμα στη

σύγκρουση.τη συμφωνία από την πλευρά του ΕΑΜ υπέγραψαν οι:σιάντος,παρτσαλίδης και Τσιριμώκος και από την κυβερνητική πλευρά οι:ι.σοφιανόπουλος,ι.μαρκόπουλος και Π.Ράλλης.Κύριος στόχος της ήταν η δημιουργία των απαραίτητων συνθηκών για τη διεξαγωγή εκλογών και δημοψηφίσματος που θα έκρινε την τύχη της μοναρχίας στην Ελλάδα.Ακόμα προέβλεπε παράδοση των όπλων του ΕΛΑΣ και αμνηστία στους στρατιώτες του.τη συμφωνία δε δέχτηκαν όλες οι μονάδες-και ο Βελουχιώτης-τις οποίες το ΕΑΜ αποκήρυξε.έτσι η συμφωνία της Βάρκιζας τερμάτισε τη πρώτη φάση του εμφυλίου. ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΑΣΤΑΘΕΙΑ ΜΕΤΑ ΤΗ ΣΥΜΦΩΝΙΑ Εξαιτίας κάποιας παράλειψης της Συμφωνίας της Βάρκιζας,το κλίμα της συμφιλίωσης δηλητηριάστηκε.η κυβέρνηση του Πλαστήρα διατηρήθηκε,συνολικά,94 μέρες και παραιτήθηκε στις 8 Απριλίου 1945 και ανέλαβε το σχηματισμό της νέας κυβέρνησης ο ναύαρχος Πέτρος Βούλγαρης.Η κυβέρνηση αυτή αποτελούταν κυρίως από αξιωματικούς του Στρατού και του Ναυτικού και περιελάμβανε και τον Ι.Σοφιανόπουλο ως υπουργό Εξωτερικών,ενώ τον Ιούνιο ορκίστηκε ως υπουργός Εφοδιασμού ο Κ.Βαρβαρέσος.Η βρετανική κυβέρνηση επέβαλε την ελληνική και Βρετανούς συμβούλους. Στις 9 Οκτωβρίου,ο Βούλγαρης παραιτήθηκε και ακολούθησε μία περίοδος σύγχυσης καθώς η χώρα δεν είχε κυβέρνηση για τρεις εβδομάδες.στις 17 Οκτωβρίου 1945 ανέλαβε την πρωθυπουργία ο

ίδιος ο αντιβασιλέας.την 1 η Νοεμβρίου 1945 σχημάτισε κυβέρνηση ο Π.Κανελλόπουλος,αρχηγός του Εθνικού Ενωτικού Κόμματος.Στις 22 του μηνός σχηματίστηκε νέα κυβέρνηση με πρωθυπουργό τον αρχηγό των Φιλελευθέρων Θεμ.Σοφούλη που ως κύριο έργο της θα είχε τη διεξαγωγή εκλογών.η κυβέρνηση ορκίστηκε από τον αντιβασιλέα,ο οποίος έκρινε ότι έπρεπε να υποβάλει την παραίτησή του.ωστόσο μετά από βρετανικές προτροπές δήλωσε ότι θα παρέμενε στο αξίωμά του μέχρι τις επόμενες εκλογές. Η σύνθεση της νέας κυβέρνησης είχε ευρύ κεντροαριστερό χαρακτήρα και περιελάμβανε άτομα όπως:ο Ε.Τσουδερός,ο Γ.Καφαντάρης(ως αντιπρόεδρος),ο Ι.Σοφιανόπουλος(ως υπουργός Εξωτερικών),ο Μυλωνάς,ο Γ.Καρτάλης.Δεν είχε σχηματιστεί πάνω σε κομματικές γραμμές αλλά το έργο που επεδίωκε να υλοποιήσει το υποστήριζαν οι Βρετανοί. ΟΙ ΕΚΛΟΓΕΣ ΤΟΥ ΜΑΡΤΙΟΥ 1946 Στις 31 Μαρτίου 1946 διενεργήθηκαν εκλογές με αποχή των εαμικών κομμάτων.το Λαϊκό Κόμμα υπό την ηγεσία των Κ.Τσαλδάρη,Σ.Γονατά και Α.Αλεξανδρή κέρδισε τη συντριπτική πλειοψηφία(55,1% των ψήφων) και 205 έδρες από τις 354.Η Εθνική Πολιτική Ένωσις υπό τους Σ.Βενιζέλο,Γ.Παπανδρέου και Π.Κανελλόπουλο έλαβε 19.3% και 68 έδρες,το Κόμμα των Φιλελευθέρων υπό τον Σοφούλη 14,4% και 48 έδρες,το Εθνικό Κόμμα Ελλάδος υπό τον Ν.Ζέρβα 6% και 23 έδρες και μικρότερα κόμματα 10 έδρες.

Στις 17 Απριλίου ο Τσαλδάρης σχημάτισε κυβέρνηση.έχοντας κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας ως κύριο στόχο του την επαναφορά του βασιλιά Γεωργίου του Β,το Λαϊκό Κόμμα την 1 η Σεπτεμβρίου του 1946 διενέργησε δημοψήφισμα που απέβη υπέρ της μοναρχίας με 69%.Έτσι,στις 27 Σεπτεμβρίου ο Γεώργιος επέστρεψε στην Ελλάδα και οι κομμουνιστές κατηγόρησαν το δημοψήφισμα ως νόθο.ο Γ.Γραμματέας του ΚΚΕ Ν.Ζαχαριάδης ανέθεσε στο Μάρκο Βαφειάδη τη συγκρότηση «Δημοκρατικού Στρατού» στα βουνά και η χώρα κατευθυνόταν σε εμφύλιο πόλεμο. Η ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΜΑΞΙΜΟΥ Κατά τη διάρκεια της πρώτης περιόδου του πολέμου(1946-1947),η κυβέρνηση του Τσαλδάρη κατέφυγε στα Ηνωμένα Έθνη και ζήτησε τη σύσταση ειδικής Επιτροπής που θα εξέταζε την κατάσταση στην Ελλάδα.Τον Ιανουάριο του 1947 παραιτήθηκε η κυβέρνησή του και στις 24 του μηνός σχηματίστηκε νέα υπό την προεδρία του Δ.Μάξιμου στην οποία μετείχαν επίσης ο Κ.Τσαλδάρης ως αντιπρόεδρος και υπουργός Άνευ Χαρτοφυλακίου,ο Γ.Παπανδρέου ως υπουργός Εσωτερικών,ο Α.Αλεξανδρής Δικαιοσύνης,ο Γ.Στράτος Στρατιωτικών,ο Π.Κανελλόπουλος Ναυτικών,ο Δ.Χέλμης Οικονομικών,ο Στ.Στεφανόπουλος Συντονισμού και ο νέος τότε πολιτικός Κ.Καραμανλής Εργασίας.Στις αρχές του Φεβρουαρίου έγιναν αλλαγές στην ηγεσία των Ενόπλων Δυνάμεων,ενώ την 1 η Απριλίου 1947 ο

βασιλιάς Γεώργιος ο Β πεθαίνει και τον διαδέχεται ο αδερφός του Παύλος. Η ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΣΟΦΟΥΛΗ ΚΑΙ ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΟΥ ΕΜΦΥΛΙΟΥ Στις 23 Αυγούστου ο Μάξιμος παραιτήθηκε και ο βασιλιάς Παύλος,σύμφωνα με το Σύνταγμα,ζήτησε από τον Κ.Τσαλδάρη,αρχηγό του μεγαλύτερου κόμματος,να σχηματίσει κυβέρνηση.στις 7 Σεπτεμβρίου,στην Αθήνα,παραιτήθηκε η κυβέρνηση Τσαλδάρη και σχηματίστηκε κυβέρνηση συνασπισμού Λαϊκών(14)και Φιλελευθέρων(10) με πρωθυπουργό το γηραιό αρχηγό των Φιλελευθέρων Θ.Σοφούλη.Αντιπρόεδρος και υπουργός Εξωτερικών έγινε ο Τσαλδάρης,υπουργός Στρατιωτικών ο Γ.Στράτος,Συντονισμού ο Στ.Στεφανόπουλος,Οικονομικών ο Δ.Χέλμης,Εσωτερικών ο Γ.Μαυρομιχάλης,Δημόσιας Τάξης ο Κ.Ρέντης και Δικαιοσύνης ο Χ.Λαδάς. Στις 23 Δεκεμβρίου 1947 οι κομμουνιστές σχημάτισαν την «Προσωρινή Δημοκρατική Κυβέρνηση της Ελεύθερης Ελλάδας» με την εξής σύνθεση:πρωθυπουργός-υπουργός Στρατιωτικών ο Μ.Βαφειάδης,αντιπρόεδρος και υπουργός Εσωτερικών ο Γ.Ιωαννίδης,υπουργός Δικαιοσύνης ο Μ.Πορφυρογένης,υπουργός Προνοίας ο Π.Κόκαλης,υπουργός Εθνικής Οικονομίας ο Λ.Στρίγκος,υπουργός Οικονομικών ο Β.Μπαρτζιώτας,υπουργός Γεωργίας ο Δ.Βλαντάς και υπουργός Εξωτερικών ο Π.Ρούσος.Ο εμφύλιος

έληξε γύρω στα μέσα Οκτωβρίου 1949 με ήττα των ανταρτών. Το τέλος του εμφυλίου βρήκε στην εξουσία την κυβέρνηση «Εθνικής Ενότητας» η οποία συνεργαζόταν με το Λαϊκό Κόμμα και το Κόμμα Φιλελευθέρων.Στις 6 Ιανουαρίου 1950 παραιτήθηκε η κυβέρνηση του Α.Διομήδη την οποία διαδέχτηκε υπηρεσιακή από εξωκομματικές προσωπικότητες με πρωθυπουργό τον τέως πρόεδρο της Βουλής Ι.Θεοτόκη που προκήρυξε εκλογές για τις 19 Φεβρουαρίου 1950.Ωστόσο,οι εκλογές αναβλήθηκαν για δύο εβδομάδες,στις 5 Μαρτίου 1950,λόγω διαπραγματεύσεων για το εκλογικό σύστημα. Μετά από εσωτερικές διαβουλεύσεις, κυβέρνηση σχηματίστηκε από τα κόμματα του Κέντρου.Πρωθυπουργός ορκίστηκε ο Ν.Πλαστήρας,αντιπρόεδρος και υπουργός Εσωτερικών ο Γ.Παπανδρέου(με υπουργό Δημόσιας Τάξης τον Π.Γαρουφαλιά),υπουργός Συντονισμού ο Ε.Τσουδερός(με υπουργό Οικονομικών τον Γ.Καρτάλη),ενώ ο Σ.Βενιζέλος αρνήθηκε να συμμετάσχει προσωπικά.η κυβέρνηση αυτή παρέμεινε στην εξουσία τέσσερις μήνες. ΟΙ ΕΚΛΟΓΕΣ ΤΟΥ ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 1951 Οι επόμενες εκλογές έγιναν στις 9 Σεπτεμβρίου 1951 και ανέδειξαν περίπου ισοδύναμες τις δύο κύριες πολιτικές παρατάξεις(αριστερά-κέντρο) με μικρή υπεροχή του Κέντρου.Έτσι στις 27 Οκτωβρίου η πρωθυπουργία ανατέθηκε στον Ν.Πλαστήρα,ο οποίος σχημάτισε κυβέρνηση ΕΠΕΚ

και Κόμματος Φιλελευθέρων με αντιπρόεδρο και υπουργό Εξωτερικών τον Σ.Βενιζέλο,υπουργό Συντονισμού τον Γ.Καρτάλη και εξωκοινοβουλευτικό υπουργό Εθνικής Αμύνης τον ναύαρχο Α.Σακελλαρίου.Η νέα αυτή κυβέρνηση ανέλαβε την ψήφιση Συντάγματος που εκκρεμούσε από το 1949 και το οποίο δημοσιεύτηκε την 1 η Ιανουαρίου 1952.Έμεινε στην εξουσία περίπου ένα χρόνο(11 Οκτωβρίου 1952)και από τα σημαντικότερα επιτεύγματά της ήταν η είσοδος της χώρας στο ΝΑΤΟ. Μετά την ψήφιση του εκλογικού νόμου(4 Οκτωβρίου),η κυβέρνηση δημοσίευσε διάταγμα για τη διάλυση της Βουλής και τη διεξαγωγή εκλογών για τις 16 Νοεμβρίου 1952.Την επόμενη μέρα παραιτήθηκε και αντικαταστάθηκε από υπηρεσιακή κυβέρνηση με πρόεδρο τον Δ.Κιουσόπουλο,εισαγγελέα του Αρείου Πάγου. Ο ΣΥΝΑΓΕΡΜΟΣ ΣΤΗΝ ΕΞΟΥΣΙΑ Τα αποτελέσματα των εκλογών έφεραν το κόμμα του Συναγερμού στην εξουσία με αρχηγό τον Α.Παπάγο.Η πρώτη κυβέρνησή του ορκίστηκε στις 19 Νοεμβρίου 1952 και περιελάμβανε:τον Σ.Μαρκεζίνη ως υπουργό Συντονισμού,τον Σ.Στεφανόπουλο ως υπουργό Εξωτερικών τον Π.Κανελλόπουλο Εθνικής Αμύνης,τον Κ.Παπαγιάννη Οικονομικών,τον Θ.Καψάλη Εμπορίου,τον Π.Λυκουρέζο Εσωτερικών,τον Π.Σιφναίο Προεδρίας και τον Κ.Καραμανλή Δημοσίων Έργων.Η κυβέρνηση αυτή έδρασε στον οικονομικό τομέα με τη συγχώνευση της Εθνικής

Τράπεζας με την Τράπεζα Αθηνών,δημιουργώντας ένα πανίσχυρο πιστωτικό ίδρυμα και στον χώρο της εξωτερικής πολιτικής όπου σταθεροποίησε τον φιλοαμερικανικό προσανατολισμό της Ελλάδας.Ωστόσο,διαμάχες των μελών της(παπάγου και Μαρκεζίνη κυρίως)οδήγησαν στη φθορά της. ΟΙ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΙΣ ΚΑΡΑΜΑΝΛΗ Στις 4 Οκτωβρίου 1955 πέθανε ο Παπάγος και ο βασιλιάς Παύλος ζήτησε την παραίτηση της κυβέρνησης αναθέτοντας στον Καραμανλή την εντολή σχηματισμού κυβέρνησης,η οποία ορκίστηκε στις 6 Οκτωβρίου 1955.Παρά τις αρχικές αντιδράσεις,η κυβέρνηση υπερψηφίστηκε από 200 βουλευτές και διαμορφώθηκε ως εξής:ο Κ.Καραμανλής διατήρησε το υπουργείο Εθνικής Αμύνης,ο Α.Αποστολίδης ανέλαβε υπουργός Οικονομικών,ο Σ.Θεοτόκης Εξωτερικών,ο Γ.Ράλλης Προεδρίας,ο Α.Γεροκωστόπουλος Παιδείας και ο Γ.Βογιατζής Εμπορικής Ναυτιλίας.Τα υφυπουργεία Οικονομικών,Εθνικής Αμύνης και Εσωτερικών ανέλαβαν οι Λ.Δερτιλής,Δ.Βουρδουμπάς και Ε.Καλαντζής αντίστοιχα.έτσι, η πρώτη κυβέρνηση Καραμανλή εμφανιζόταν περισσότερο ως συνέχεια των συναγερμικών κυβερνήσεων παρά τον παραγκωνισμό των Στεφανόπουλου και Κανελλόπουλου και την αποχώρηση του Τσουδερού από την πολιτική.κύριος στόχος της ήταν η ανατροπή του δυσμενούς πολιτικού κλίματος που είχε διαμορφωθεί.

Ο Καραμανλής προσδιόρισε τις επόμενες εκλογές για τις 19 Φεβρουαρίου 1956,προχώρησε στη ίδρυση νέου πολιτικού κόμματος με το όνομα Εθνική Ριζοσπαστική Ένωσις(ΕΡΕ) και μετά από δέκα μέρες σχημάτισε τη δεύτερη κυβέρνησή του, έχοντας κερδίσει τις εκλογές,όπου ανέλαβαν οι: Α.Αποστολίδης αντιπρόεδρος,ο Σ.Θεοτόκης υπουργός Εξωτερικών(ο οποίος παραιτήθηκε αργότερα και τη θέση του ανέλαβε ο Αβέρωφ μέχρι το 1963),ο Κ.Παπακωνσταντίνου Δικαιοσύνης,Γ.Ράλλης Συγκοινωνιών και Δημοσίων Έργων,Π.Λεβαντής Παιδείας,Β.Παπαρηγόπουλος Βορείου Ελλάδας,Α.Πρωτοπαπαδάκης Εθνικής Αμύνης.Π.Παπαληγούρας Εμπορίου,Δ.Μακρής Εσωτερικών,Ε.Αβέρωφ Φεωργίας,Κ.Τσάτσος Προεδρίας.Γ.Κασιμάτης Άνευ Χαρτοφυλακίου,Δ.Χέλμης Συντονισμού,Χ.Θηβαίος Οικονομικών και ορκίστηκε και η πρώτη γυναίκα υπουργός,η Λίνα Τσαλδάρη στο υπουργείο Κοινωνικής Πρόνοιας.Αυτή η κυβέρνηση βρέθηκε αντιμέτωπη με την όξυνση του Κυπριακού και των ελληνοτουρκικών σχέσεων. Στις 5 Μαρτίου 1958 ο βασιλιάς Παύλος,εξαιτίας εσωτερικών διαταραχών,προχώρησε στον σχηματισμό εξωκοινοβουλευτικής κυβέρνησης με πρωθυπουργό τον Κ.Γεωργακόπουλο,στην οποία και ανέθεσε τη διεξαγωγή νέων εκλογών(11 Μαϊου 1958) Οι εκλογές ανέδειξαν στην εξουσία την ΕΡΕ και ο Κ.Καραμανλής σχημάτισε στις 17 Μαϊου 1958 την τρίτη διαδοχικά κυβέρνησή του με τους:ε.αβέρωφ υπουργό Εξωτερικών, Δ.Μακρή Εσωτερικών,

Κ.Τσάτσο Προεδρίας,Α.Πρωτοπαπαδάκη Συντονισμού,Κ.Παπακωνσταντίνου Οικονομικών,Λ.Δερτιλή και Ν.Μάρτη Βιομηχανίας.Το υπουργείο Εθνικής Αμύνης ανέλαβε ο ίδιος ο πρωθυπουργός.η κυβέρνηση αυτή,χωρίς πλέον τους Χέλμη,Θηβαίο και Παπαληγούρα διατηρήθηκε μέχρι το φθινόπωρο του 1961.Τον Ιανουάριο του 1959 προσχώρησε στην ΕΡΕ και ο Π.Κανελλόπουλος που ανέλαβε την Αντιπροεδρία της κυβέρνησης.πρώτη προτεραιότητά της ήταν η επίλυση του Κυπριακού και ακολούθησαν και διαπραγματεύσεις για τη Σύνδεση της Ελλάδας με την ΕΟΚ οι οποίες άρχισαν τον Ιούλιο του 1959,ενώ η επίσημη υπογραφή της συμφωνίας έγινε στην Αθήνα στις 9 Ιουλίου 1961. Οι επόμενες εκλογές καθορίστηκαν για τις 29 Οκτωβρίου 1961.Στις 20 Σεπτεμβρίου 1961 η κυβέρνηση Καραμανλή παραιτήθηκε παραχωρώντας τη θέση της σε «υπηρεσιακή» με πρωθυπουργό τον στρατηγό Κ.Δόβα.Το αποτέλεσμα των εκλογών προσέφερε στην ΕΡΕ απόλυτη πλειοψηφία και στη Βουλή(176 έδρες) και στο εκλογικό σώμα(50,8%).έτσι,ο Κ.Καραμανλής σχημάτισε την τέταρτη κυβέρνησή του με την εξής οργάνωση:αντιπρόεδρος ο Π.Κανελλόπουλος, υπουργός Εξωτερικών ο Ε.Αβέρωφ,Εθνικής Αμύνης ο Α.Πρωτοπαπαδάκης,Εσωτερικών ο Γ.Ράλλης,Δικαιοσύνης ο Κ.Παπακωνσταντίνου, Προεδρίας ο Δ.Μακρής,Συντονισμού ο Π.Παπαληγούρας,Οικονομικών ο Σ.Θεοτόκης και Εμπορίου ο Π.Πιπινέλης.

Την κυβέρνηση Καραμανλή διαδέχτηκε «πολιτικοϋπηρεσιακή»με πρωθυπουργό τον Π.Πιπινέλη,η οποία καθόρισε ημερομηνία διεξαγωγής εκλογών τις 3 Νοεμβρίου 1963.Στις 27 Σεπτεμβρίου 1963 παραιτήθηκε η μεταβατική κυβέρνηση του Πιπινέλη και ο βασιλιάς Παύλος διόρισε υπηρεσιακή κυβέρνηση υπό τον πρόεδρο του Αρείου Πάγου Στ.Μαυρομιχάλη,που είχε ως έργο τη διενέργεια εκλογών στις 3 Νοεμβρίου. Η ΕΝΩΣΗ ΚΕΝΤΡΟΥ ΣΤΗΝ ΕΞΟΥΣΙΑ Ο βασιλιάς Παύλος ανέθεσε την πρωθυπουργία στον Γ.Παπανδρέου (Ένωση Κέντρου)και η νέα κυβέρνηση ορκίστηκε στις 8 Νοεμβρίου με τους:σ.βενιζέλο αντιπρόεδρο και υπουργό Εξωτερικών,Γ.Μαύρο Συντονισμού και Κ.Μητσοτάκη Οικονομικών.Υπουργός Εθνικής Άμυνας παρέμεινε ο υπηρεσιακός υπουργός Δ.Παπανικολόπουλου με απαίτηση των Ανακτόρων.Ο Παπανδρέου παραιτήθηκε στις 30 Δεκεμβρίου και σχηματίστηκε υπηρεσιακή κυβέρνηση υπό την προεδρία του Ι.Παρασκευόπουλου για τη διεξαγωγή νέων εκλογών στις 16 Φεβρουαρίου 1964. Στις 19 Φεβρουαρίου ορκίστηκε η δεύτερη κυβέρνηση του Παπανδρέου.Ο νέος πρωθυπουργός διατήρησε το υπουργείο Παιδείας,ενώ τα υπουργεία Εθνικής Άμυνας,Εξωτερικών,Συντονισμού,Οικονομικών και Εσωτερικών ανατέθηκαν στους:π.γαρουφαλιά,σ.κωστόπουλο,γ.μαύρο,

Κ.Μητσοτάκη και Ι.Τούμπα αντίστοιχα.ακόμα,το υπουργείο Προεδρίας δόθηκε στον γιο του πρωθυπουργού Α.Παπανδρέου.Στις 6 Μαρτίου πέθανε ο βασιλιάς Παύλος τον οποίο διαδέχτηκε στον θρόνο ο γιος του Κωνσταντίνος ο Β.Ανάμεσα στους στόχους τη συγκεκριμένης κυβέρνησης ήταν η καθιέρωση δωρεάν παιδείας και ελέγχου του στρατεύματος.ωστόσο,το κύρος της μείωσε σημαντικά η υπόθεση ΑΣΠΙΔΑ που ήρθε στο φως της δημοσιότητας στις 18 Μαϊου 1965 και σύμφωνα με την οποία λειτουργούσαν στους κόλπους του στρατού δύο συνωμοτικές οργανώσεις.η υπόθεση αυτή είχε σαν αποτέλεσμα,ανάμεσα στα άλλα,και ρήξη στις σχέσεις Παπανδρέου-Γαρουφαλιά και Παπανδρέου-Κωνσταντίνου. ΟΙ ΒΑΣΙΛΙΚΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΚΑΙ Η ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΚΑΝΕΛΛΟΠΟΥΛΟΥ Ο βασιλιάς,μετά τις εξελίξεις,εξανάγκασε τον Γ.Παπανδρέου να παραιτηθεί σε μία προσπάθεια διάσπασης της «Ενώσεως Κέντρου».Εν αγνοία,λοιπόν,του Παπανδρέου,ο Κωνσταντίνος ανέθεσε εντολή στον πρόεδρο της Βουλής Γ.Αθανασιάδη-Νόβα ο οποίος ορκίστηκε πρωθυπουργός.μαζί του ορκίστηκαν υπουργοί ο Ι.Τούμπας(Εσωτερικών και Δημοσίας Τάξεως) και Σ.Κωστόπουλος(Εθνικής Αμύνης).Λίγο αργότερα η κυβέρνηση συμπληρώθηκε με τους Μητσοτάκη,Μπακατσέλου,Παπασπύρου,Αλλαμανή και άλλων.η νέα κυβέρνηση εμφανίστηκε στη Βουλή στις 30 Ιουλίου και η κρίσιμη ψηφοφορία

έγινε στις 5 Αυγούστου στην οποία καταψηφίστηκε με 167 αρνητικές ψήφους έναντι 131 θετικών. Στις 18 Αυγούστου ο βασιλιάς ανέθεσε την εντολή στον Η.Τσιριμώκο(από την Αριστερά),ο οποίος σχημάτισε κυβέρνηση στις 20 Αυγούστουχωρίς τη συμμετοχή του Μητσοτάκη.Η κυβέρνηση αυτή εμφανίστηκε στη Βουλή στις 25 του μηνός,ενώ στις 28 αποδοκιμάστηκε με 159 αρνητικές ψήφους έναντι 135 θετικών. Ο Κωνσταντίνος,αντί να καταφύγει στη μόνη συνταγματικά και πολιτικά άψογη λύση(διάλυση Βουλής και προσφυγή στις κάλπες),συνέχισε τις προσπάθειες συγκρότησης μιας τρίτης κυβέρνησης «αποστατών».έτσι,μετά τις εργασίες του Συμβουλίου του Στέμματος την πρωθυπουργία ανέλαβε ο Σ.Στεφανόπουλος,ο οποίος σχημάτισε κυβέρνηση στις 18 Σεπτεμβρίου εξασφαλίζοντας οριακά την εμπιστοσύνη της Βουλής με 152 θετικές ψήφους.η κυβέρνηση Στεφανόπουλου παρέμεινε στην εξουσία μέχρι τα τέλη του 1966 αφήνοντας ουσιαστικό έργο σε πολλούς τομείς της δημόσιας ζωής. Στις 20 Δεκεμβρίου ο Π.Κανελλόπουλος απέσυρε την εμπιστοσύνη της ΕΡΕ από την κυβέρνηση προκαλώντας έτσι την ανατροπή της.δύο μέρες αργότερα ορκίστηκε υπηρεσιακή κυβέρνηση υπό τον Ι.Παρασκευόπουλο επιφορτισμένη με τη διεξαγωγή εκλογών στα τέλη Μαϊου του 1967.Ωστόσο,στις 24 Φεβρουαρίου 1967 ασκήθηκε ποινική δίωξη εναντίον του Α.Παπανδρέου για συμμετοχή στην ΑΣΠΙΔΑ,ενώ στις 29 Μαρτίου 1967 τα δύο μεγάλα κόμματα διαφώνησαν για την άρση ή μη της ασυλίας των

βουλευτών μετά τη διάλυση της Βουλής.Τα δύο αυτά γεγονότα ανάγκασαν την κυβέρνηση Παρασκευοπούλου να παραιτηθεί.τότε ήταν που ο βασιλιάς ανέθεσε την πρωθυπουργία στον πρόεδρο της ΕΡΕ Π.Κανελλόπουλο του οποίου η κυβέρνηση ανέλαβε τη διεξαγωγή των εκλογών στις 28 Μαϊου και ορκίστηκε στις 3 Απριλίου 1967.Ο Κανελλόπουλος διέλυσε στις 14 Απριλίου η Βουλή του 1964 και ξεκίνησε τις προετοιμασίες για τις εκλογές του Μαϊου οι οποίες όμως δεν έγιναν ποτέ. Η ΔΙΚΤΑΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΑΡΧΩΝ Το απόγευμα της 20ής Απριλίου 1967 οι συνταγματάρχες και αντισυνταγματάρχες:γεώργιος και Κωνσταντίνος Παπαδόπουλος,Ν.Μακαρέζος,Ι.Λαδάς,Κ.Ασλανίδης,Ι.Ρουφογάλης,Δ.Ιωαννίδης,Μ.Μπαλόπουλος, Α.Μέξης,Α.Λέκκας,Ν.Γκατώνας,Καραμπέρης, Δ.Σταματελόπουλος,Ι.Αναστασόπουλος και ο ταξίαρχος Στ.Παττακός είχαν μία μυστική συνάντηση στην οποία και αποφασίστηκε η πραγματοποίηση του από πολύ καιρό σχεδιαζόμενου κινήματος.την επόμενη μέρα την προσδιόρισαν ως χρονικό σημείο της ενέργειάς τους αφού πρώτα κατέλαβαν νευραλγικά σημεία και φρόντισαν να συλλάβουν διάφορες πολιτικές προσωπικότητες. Έτσι,ο βασιλιάς,με την ελπίδα να αποκτήσει τον έλεγχο αργότερα,δέχτηκε το απόγευμα της 21 ης Απριλίου να ορκίσει «επαναστατική κυβέρνηση» θέτοντας ως όρο τη μη ανάληψη της πρωθυπουργίας από στρατιωτικό.το

πρώτο,λοιπόν,κλιμάκιο ορκίστηκε στις 7 το απόγευμα της 21 ης Απριλίου και περιελάμβανε μόνο πέντε μέλη:πρωθυπουργός ανέλαβε ο εισαγγελέας του Αρείου Πάγου Κ.Κόλλιας,αντιπρόεδρος και υπουργός Εθνικής Αμύνης ο στρατηγός Σπαντιδάκης και υπουργοί Προεδρίας,Εσωτερικών και Συντονισμού οι τρεις ηγέτες του κινήματος Παπαδόπουλος,Παττακός και Μακαρέζος αντίστοιχα. Η «επαναστατική κυβέρνηση» συμπληρώθηκε στις 22 Απριλίου και συμπεριέλαβε τον στρατηγό Ζωιτάκη ως υφυπουργό Άμυνας.Τα περισσότερα μέλη ήταν συνταξιούχοι δικαστικοί χωρίς ουσιαστική εξουσία την οποία είχαν στα χέρια τους οι συνταγματάρχες.ακόμα συμμετείχαν ένας πρέσβης ως υπουργός Εξωτερικών,ένας απόστρατος ναύαρχος ως υπουργός Εμπορικής Ναυτιλίας και κάποιοι ανώτεροι ιδιωτικοί υπάλληλοι.διαδεδομένες πρακτικές της κυβέρνησης ήταν οι εκτοπίσεις αντιφρονούντων αριστερών πολιτικών και οι μαζικές εκκαθαρίσεις και στις Ένοπλες Δυνάμεις.Την ουσιαστική πολιτική εξουσία είχε το «επαναστατικό συμβούλιο» με 16 μέλη(μετά τη προσθήκη του συνταγματάρχη Καρύδα) το οποίο ο Παπαδόπουλος προσπαθούσε να συνέρχεται αραιά και μόνο για μείζονα θέματα. Την περίοδο αυτή οι ελληνοτουρκικές σχέσειςμε αφορμή και το Κυπριακό-επιδεινώθηκαν και ο Κωνσταντίνος αντιλήφθηκε την αδυναμία του να κυριαρχήσει και να ελέγξει την κατάσταση παρά τις προσπάθειές του(«αντιεπανάσταση»-βασιλικό κίνημα).μόλις αυτή εξερράγη,η «επαναστατική επιτροπή» αποφάσισε ο Ζωιτάκης να αναλάβει

αντιβασιλιάς και ο Γ.Παπαδόπουλος πρωθυπουργός.η κυβέρνηση εισήγαγε και έναν «καταστατικό χάρτη» για τη δημιουργία μιας ελεγχόμενης δημοκρατίας,ο οποίος υπερψηφίστηκε από τον λαό με 92% στις 29 Σεπτεμβρίου 1968. Η μελλοντική πορεία του καθεστώτος κρίθηκε σε σύσκεψη των πρώην πραξικοπηματιών,το καλοκαίρι του 1971,όταν ο Δ.Ιωαννίδης-μέλος της επαναστατικής επιτροπής και εν ενεργεία στρατιωτικός-αναγνώρισε ως αρχηγό της «επαναστάσεως» μόνο τον Παπαδόπουλο,ο οποίος και στις 6 Οκτωβρίου ανακοίνωσε την κατάργηση των πιστοποιητικών κοινωνικών φρονημάτων. Τον Ιούλιο του 1972 έγινε κυβερνητικός ανασχηματισμός και η κυβέρνηση περιελάμβανε 42 μέλη.ο Παπαδόπουλος,εκτός από πρωθυπουργός και αντιβασιλέας(ο Ζιωτάκης είχε παυθεί),ανέλαβε και υπουργός Εθνικής Αμύνης,Εξωτερικών,Προγραμματισμού και Κυβερνητικής Πολιτικής,ενώ υπήρχαν και πέντε υπουργοί ή υφυπουργοί παρά τω πρωθυπουργώ. Με την πάροδο του χρόνου,το δικτατορικό καθεστώς όδευε προς στην πτώση του με πρωθυπουργό της «μετάβασης»από τις 8 Οκτωβρίου 1973 τον Μαρκεζίνη και την κυβέρνηση να περιλαμβάνει 39 μέλη.οι λαϊκές εξεγέρσεις ήταν μαζικές και σηματοδότησαν την πτώση. Στις 25 Νοεμβρίου 1973 ο Δ.Ιωαννίδης ανέτρεψε με αιφνίδιο πραξικόπημα τον Παπαδόπουλο και ορκίστηκε νέο κυβερνητικό σχήμα χωρίς στρατιωτικούς με πρόεδρο τον Α.Ανδρουτσόπουλο και υπουργός Προεδρίας ο Κ.Ράλλης.

Η ΜΕΤΑΠΟΛΙΤΕΥΣΗ ΚΑΙ Η ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΤΟΥ ΚΑΡΑΜΑΝΛΗ Εξαιτίας της διεθνούς κατακραυγής κατά της Ελλάδας,της διπλωματικής απομόνωσης και της γενικότερης αποτυχίας της κυβέρνησης,οι στρατιωτικοί οδηγήθηκαν στο να καλέσουν τους παλιούς πολιτικούς να αναλάβουν ξανά κυβερνητικές θέσεις.παρά την αρχική σκέψη για κυβέρνηση εθνικής ενότητας υπό τον τελευταίο αρχηγό της ΕΡΕ Π.Κανελλόπουλο,η ηγετική ομάδα του καθεστώτος κατέληξε να καλέσει από το Παρίσι τον Κ.Καραμανλή τον οποίο ο στρατηγός Γκιζίκης όρκισε πρωθυπουργό τη νύχτα της 23 ης προς την 24 η Ιουλίου 1974. Ο Καραμανλής ορκίστηκε,μόνος, πρωθυπουργός τα ξημερώματα της 24 ης Ιουλίου και αμέσως ασχολήθηκε με το σχηματισμό κυβέρνησης Εθνικής Ενότητας.Προσέφερε τη θέση των αντιπροέδρων στους Π.Κανελλόπουλο και Γ.Μαύρο.Ο πρώτος αρνήθηκε και ο δεύτερος ορκίστηκε αντιπρόεδρος και υπουργός Εξωτερικών.Το απόγευμα της 24 ης Ιουλίου ορκίστηκε το πρώτο κλιμάκιο υπουργών της νέας κυβέρνησης με τους:ξ.ζολώτα-υπουργό Συντονισμού,Ε.Αβέρωφ-Εθνικής Αμύνης,Γ.Ράλλη- Εσωτερικών και παρά τω πρωθυπουργώ,κ.παπακωνσταντίνου- Δικαιοσύνης,Σ.Γκίκα-Δημοσίας Τάξεως,Κ.Τσάτσο- Πολιτισμού,Κ.Λάσκαρη-Απασχολήσεως,Α.Κοκκέβη- Κοινωνικών Υπηρεσιών,Ν.Λούρο-Παιδείας και Π.Λαμπριά-υφυπουργό παρά τω

πρωθυπουργώ.στις 26 Ιουλίου η κυβέρνηση συμπληρώθηκε με τους:ι.πεσμαζόγλου-υπουργό Οικονομικών,Χ.Πρωτοπαππά- Βιομηχανίας,Α.Κανελλόπουλου-Εμπορίου,Γ.- Α.Μαγκάκη Δημοσίων Έργων και Γ.Μυλωνά- Μεταφορών.Υφυπουργοί ορκίστηκαν οι:ι.μπούτος παρά τω πρωθυπουργώ,ι.βαρβιτσιώτης- Εσωτερικών,Δ.Τσάτσος- Παιδείας,Κ.Στεφανόπουλος- Εμπορίου,Α.Τσαλδάρης-Κοινωνικών Υπηρεσιών και Ε.Κεφαλογιάννης-Μεταφορών. Στις 29 Ιουλίου το Υπουργικό Συμβούλιο απέλυσε όλους τους γενικούς γραμματείς των υπουργείων και τους νομάρχες και επανέφερε τους αιρετούς άρχοντες της τοπικής αυτοδιοίκησης από τις προηγούμενες δημοτικές και κοινοτικές εκλογές.ανακατατάξεις έγιναν και σε άλλες δημόσιες θέσεις από την εποχή της δικτατορίας και η νέα κυβέρνηση ανέλαβε δράση και για το Κυπριακό. Η κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας συνεδρίασε για τελευταία φορά στις 8 Οκτωβρίου και αντικαταστάθηκε από υπηρεσιακή υπό τον Καραμανλή με τους Μαύρο,Γκίκα και Αβέρωφ.Ενώ στις 17 Νοεμβρίου 1974 στις πρώτες ελεύθερες εκλογές επικράτησε η νεοϊδρυθείσα τότε ΝΔ με 54,3% ψήφους και 220 βουλευτές.στη νέα κυβέρνηση ορκίστηκαν ως υπουργοί Συντονισμού ο Π.Παπαληγούρας,παρά τω πρωθυπουργώ ο Γ.Ράλλης,Εξωτερικών ο Δ.Μπίτσιος,Εσωτερικών ο Κ.Στεφανόπουλος,ενώ οι Αβέρωφ και Γκίκας διατήρησαν τα υπουργεία τους.στις 8 Δεκεμβρίου 1974 διενεργήθηκε δημοψήφισμα για τη μορφή του

πολιτεύματος και στις 17 του μηνός εξελέγη από τη Βουλή με 206 ψήφους ο Μ.Στασινόπουλος ως προσωρινός πρόεδρος της Δημοκρατίας. Στα τέλη Φεβρουαρίου 1975 εξαρθρώθηκε το στρατιωτικό κίνημα του Ιωαννίδη με συλλήψεις πολλών αξιωματικών,ενώ στις 7 Ιουνίου 1975 ψηφίστηκε στη Βουλή το νέο Σύνταγμα που ανακήρυσσε τη χώρα προεδρευόμενη κοινοβουλευτική δημοκρατία,όριζε θεμέλιο του πολιτεύματος την αρχή της λαϊκής κυριαρχίας και όλες τις εξουσίες να πηγάζουν από τον λαό και να ασκούνται υπέρ αυτού και του έθνους.στις 19 Ιουνίου 1975 εξελέγη ως πρώτος πρόεδρος της Δημοκρατίας υπό το νέο Σύνταγμα ο Κ.Τσάτσος με 210 ψήφους από τις παρατάξεις της ΝΔ.Τέλος μέσα στο 1975 δικάστηκαν και καταδικάστηκαν οι πραξικοπηματίες. Οι ελληνικές κυβερνήσεις από το 1940 μέχρι το 1975 ήταν πολυάριθμες και με πλούσια δραστηριότητα.τα πολιτικά γεγονότα της περιόδου διαμόρφωσαν την ιστορία της χώρα και οι εκάστοτε ηγέτες με τις αποφάσεις τους σημάδεψαν τις συνειδήσεις του λαού της,χαράζοντας τις μνήμες του.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ -Αλεξανδρής Α.,Αργυρίου Α.,Βερέμης Θ., Δεσποτόπουλος Α.,Διαμαντόπουλος Θ.,Δημαράς Α., Ετμεκτσόλγου Γ.,Ιωσήφ Ι.,Καζάκος Π.,Κόντης Β., Κοτζαγεώργη-Ζυμαρή Ξ.,Κουλούμπης Θ., Κουφουδάκης Β.,Κωτίδης Α.,Κωφός Ε.,Λυριντζής Χ.,Νικολακόπουλος Η.,Ροζάκης Χ.,Σβολόπουλος Κ.,Στεφανίδης Ι.,Τζερμίας Π.,Τσουνάκος Ο., Φλαϊσερ Χ.,Χασιώτης Ι. και Χατζηβασιλείου Ε.,Ιστορία Του Ελληνικού Έθνους, ΙΣΤ Τόμος,Αθήνα,Εκδοτική Αθηνών Α.Ε.,2000 -Μπρούσαλης Κ.,Πατριδογνωσία,2 ος Τόμος, Αθήνα, Πήγασος Εκδοτική και Εκτυπωτική Α.Ε.,1998 -Σκουλάτου Β.,Δημακοπούλου Ν. και Κόνδη Σ.,Ιστορία νεότερη και σύγχρονη,2 0 Τεύχος,Αθήνα,Οργανισμός Εκδόσεων Διδακτικών Βιβλίων,2002

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ -Ο Ι.Μεταξάς σελ.1 -Η ελληνική βασιλική κυβέρνηση και οι κυβερνήσεις των Γερμανών σελ.2 -Οι αντιστασιακές οργανώσεις σελ.3 -Συμπτώματα κρίσης σελ.4 -Η ΠΕΕΑ και οι ενέργειές της σελ.5 -Η κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας σελ.7 -Ο Εμφύλιος και η συμφωνία της Βάρκιζας σελ.9 -Πολιτική αστάθεια μετά τη συμφωνία σελ.11 -Οι εκλογές του Μαρτίου 1946 σελ.12 -Η κυβέρνηση Μαξίμου σελ.13 -Η κυβέρνηση Σοφούλη και το τέλος του Εμφυλίου σελ.14 -Οι εκλογές του Σεπτεμβρίου 1951 σελ.15 -Ο Συναγερμός στην εξουσία σελ.16 -Οι κυβερνήσεις Καραμανλή σελ.17 -Η Ένωση Κέντρου στην εξουσία σελ.20 -Οι βασιλικές ενέργειες και η κυβέρνηση Κανελλόπουλου σελ.21 -Η δικτατορία των Συνταγματαρχών σελ.23 -Η Μεταπολίτευση και η κυβέρνηση του Καραμανλή σελ.26 -Βιβλιογραφία σελ.28