11 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1.1 1.2 1.3 1.4 2.1 2.2 2.3 2.4 2.5 2.6 3.1 3.2 3.3 3.3.1 3.3.2 3.4 3.5 3.6 3.7 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 ΟΙ ΘΑΛΑΙΕ ΜΕΣΑΦΟΡΕ Οι μεταφορζσ βαςικόσ κλάδοσ τθσ παγκόςμιασ οικονομίασ. Τα καλάςςια μεταφορικά μζςα. Η εξζλιξθ των καλάςςιων μεταφορϊν. Η ςθμερινι κζςθ των καλάςςιων μεταφορϊν ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΝΑΤΣΙΛΙΑ ΑΝΑΠΣΤΞΗ ΚΑΙ ΧΑΡΑΚΣΗΡΙΣΙΚΑ Οι παράγοντεσ ανάπτυξθσ του ελλθνικοφ ςτόλου Θεςμικό πλαίςιο.. Ελλθνικόσ ςτόλοσ. Ελλθνόκτθτοσ ςτόλοσ Σφνδεςθ με τθν ελλθνικι οικονομία. ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 ΣΟ ΠΛΟΙΟ Η ζννοια του πλοίου.. Νομικά χαρακτθριςτικά του πλοίου.. Μονάδεσ μζτρθςθσ τθσ μεταφορικισ ικανότθτασ του πλοίου Μονάδεσ μετριςεωσ όγκου. Μονάδεσ μετριςεωσ βάρουσ.. Η ςθμαία των πλοίων Σθμαίεσ ευκολίασ ι ευκαιρίασ Κατθγορίεσ των πλοίων Ναυτιλιακά ζγγραφα και βιβλία του πλοίου 21 23 26 29 37 38 39 39 41 46 51 54 57 57 58 59 61 63 65
12 3.8 Νθογνϊμονεσ 66 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4 ΝΑΤΣΙΛΙΑΚΕ ΕΠΙΧΕΙΡΗΕΙ 4.1 4.2 4.3 4.4 4.5 4.6 4.7 4.8 4.9 4.9.1 4.9.2 4.9.3 4.9.4 4.9.5 5.1 5.2 5.3 5.4 5.5 5.6 5.7 5.8 5.9 5.10 5.11 Μορφζσ ναυτιλιακϊν επιχειριςεων.. Συμπλοιοκτθςία. Ναυτικι εταιρεία του ν. 959/79. Εταιρείεσ λαϊκισ βάςθσ του ν. 849/78 Ειδικι ανϊνυμθ ναυτιλιακι εταιρεία Αλλοδαπζσ επιχειριςεισ του ν. 89/67 Ναυτιλιακι εταιρεία πλοίων αναψυχισ. Εταιρεία ιδιωτικϊν πλοίων αναψυχισ.. Οργάνωςθ ναυτιλιακϊν επιχειριςεων. Τμιμα ναυλϊςεων Τμιμα ανεφοδιαςμοφ Τεχνικό τμιμα.. Τμιμα οικονομικϊν υπθρεςιϊν. Τμιμα λογιςτθρίου. Αντικείμενο τθσ ναυτιλιακισ λογιςτικισ.. Προβλιματα ςτθν οργάνωςθ τθσ λογιςτικισ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5 ΜΕΛΕΣΗ ΣΟΤ ΛΟΓΙΣΙΚΟΤ ΧΕΔΙΟΤ ΣΩΝ ΝΑΤΣΙΛΙΑΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΕΩΝ Ομάδεσ λογαριαςμϊν... Κωδικοποίθςθ λογαριαςμϊν.. Λογ/μοί παγίου ενεργθτικοφ (ομάδα 1 θ ). Λογ/μοί αποκεμάτων (ομάδα 2 θ ). Λογ/μοί απαιτιςεων και διακεςίμων (ομάδα 3 θ ). Λογ/μοί Κακαρισ κζςθσ-προβλζψεων-μακροπρόκεςμων Υποχρεϊςεων (ομάδα 4 θ ) Λογ/μοί Βραχυπρόκεςμων υποχρεϊςεων (ομάδα 5 θ ).. Λογ/μοί Οργανικϊν εξόδων κατ είδοσ (ομάδα 6 θ ) Λογ/μοί Οργανικϊν εςόδων κατ είδοσ (ομάδα 7 θ ).. Λογ/μοί αποτελεςμάτων (ομάδα 8 θ ).. 71 73 76 80 82 86 90 94 95 96 97 98 98 99 100 102 105 106 107 109 122 125 133 138 145 166 174
13 5.12 Λογ/μοί τάξεωσ (ομάδα 10 θ ). 182 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6 ΠΑΓΙΟ ΕΝΕΡΓΗΣΙΚΟ (1η ΟΜΑΔΑ) 6.1 6.2 6.3 6.3.1 6.3.2 6.4 6.4.1 6.4.2 6.4.3 7.1 7.2 7.3 7.4 7.5 7.6 7.7 7.8 7.9 7.10 7.11 7.11.1 7.11.2 7.12 Γενικά. Πλοία.. Τρόποι κτιςθσ του πλοίου.. Ναυπιγθςθ πλοίου. Απαλλαγι από το ΦΠΑ τθσ καταςκευισ ςκαφϊν. Αγορά μεταχειριςμζνου πλοίου. Απαλλαγι τθσ παράδοςθσ πλοίων από ΦΠΑ Λογιςτικζσ εγγραφζσ απόκτθςθσ πλοίων. Παρακολοφκθςθ ναυπιγθςθσ πλοίου με προςωπικό λογαριαςμό Παρακολοφκθςθ ναυπιγθςθσ πλοίου με λογαριαςμό αξίασ Λογιςτικζσ εγγραφζσ κατά τθν αγορά μεταχειριςμζνου πλοίου ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7 ΑΠΟΘΕΜΑΣΑ (2η ΟΜΑΔΑ) Εφόδια πλοίων Καφςιμα Λιπαντικά. Τρόφιμα Είδθ κυλικείου. Χρϊματα Χθμικά Νερό Διάφορα εφόδια πλοίου. Ανταλλακτικά μθχανϊν και εφοδίων πλοίων. Αποτίμθςθ αποκεμάτων απογραφισ Μζκοδοσ τθσ μζςθσ ςτακμικισ τιμισ. Μζκοδοσ τθσ ςειράσ εξαντλιςεωσ.. Απαλλαγι από το ΦΠΑ των εφοδίων. 185 185 188 188 190 192 194 194 194 197 203 207 208 210 212 214 216 217 217 221 221 222 223 225 227
14 8.1 8.2 8.2.1 8.2.2 8.2.3 8.2.4 8.2.5 8.2.6 8.3 8.4 8.5 8.6 8.6.1 8.7 8.8 8.8.1 8.8.2 8.8.3 8.9 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8 ΑΠΑΙΣΗΕΙ ΚΑΙ ΔΙΑΘΕΙΜΑ (3η ΟΜΑΔΑ) Ναυλωτζσ Η ναφλωςθ για ζνα ι περιςςότερα ταξίδια. Η χρονοναφλωςθ.. Η ναφλωςθ γυμνοφ ςκάφουσ Απαλλαγι τθσ ναφλωςθσ ςκαφϊν από ΦΠΑ. Η λειτουργία του λογ. Ναυλωτζσ Παράδειγμα... Η ναφλωςθ ςτα επιβατθγά πλοία. Γραμμάτια ειςπρακτζα. Παραγγελίεσ ςτο εξωτερικό.. Χρεϊςτεσ διάφοροι. Αςφαλιςτικζσ απαιτιςεισ Η λειτουργία του λογ. «Αςφαλιςτικζσ απαιτιςεισ» Χρεόγραφα. Λογ. διαχειρίςεωσ προκαταβολϊν και πιςτϊςεων Ο λογ/ςμόσ του Πλοιάρχου Ο Γενικόσ Λογ/μόσ Πλοιάρχου (M.G.A). Παραδείγματα. Πράκτορεσ.. Η λειτουργία του λογ/μοφ «Πράκτορεσ». Προβλιματα ςτθ λειτουργία του λογ. πράκτορεσ. Μεταβατικοί λογαριαςμοί ενεργθτικοφ... 229 229 231 235 237 238 239 242 245 247 249 249 250 250 252 255 258 258 259 264 281 300 302 304 309 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 9 ΠΡΟΒΛΕΨΕΙ ΚΑΙ ΜΑΚΡΟΠΡΟΘΕΜΕ ΤΠΟΧΡΕΩΕΙ (4η ΟΜΑΔΑ) 9.1 9.2 9.3 9.4 Οι λογ/μοί των προβλζψεων Οι προβλζψεισ εκμεταλλεφςεωσ Προβλζψεισ για εξαιρετικοφσ κινδφνουσ και ζκτακτα 315 316 317
15 9.5 10.1 10.2 10.3 10.4 10.5 10.5.1 10.6 10.7 10.8 10.9 10.10 10.11 10.12 10.13 10.14 11.1 11.2 11.3 11.4 11.5 11.6 11.7 11.8 11.9 11.10 11.11 11.12 11.12.1 ζξοδα. Μακροπρόκεςμεσ υποχρεϊςεισ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 10 ΒΡΑΧΤΠΡΟΘΕΜΕ ΤΠΟΧΡΕΩΕΙ (5η ΟΜΑΔΑ) Καταςκευαςτζσ επιςκευαςτζσ Πωλθτζσ πλοίων. Τράπεηεσ λογ/μοί βραχυπρόκεςμων υποχρεϊςεων Πιςτωτζσ διάφοροι.. Αποδοχζσ προςωπικοφ πλθρωτζεσ και οφειλόμενεσ.. Αςφαλιςτζσ και αςφαλομεςίτεσ. Νθογνϊμονεσ.. Υποχρεϊςεισ ςε P & I clubs. Ναυλομεςίτεσ.. Δικαιϊματα τρίτων επί ειςιτθρίων επιβατϊν.. Υποχρεϊςεισ από φόρουσ και τζλθ.. Αςφαλιςτικοί οργανιςμοί Μεταβατικοί λογ/μοί πακθτικοφ.. Λογ/μοί περιοδικισ κατανομισ.. ΚΕΦΑΛΑΙΟ 11 ΟΡΓΑΝΙΚΑ ΕΞΟΔΑ ΚΑΣ ΕΙΔΟ (6η ΟΜΑΔΑ) Αμοιβζσ και ζξοδα προςωπικοφ Αμοιβζσ και ζξοδα τρίτων Παροχζσ τρίτων.. Αςφάλιςτρα και ζξοδα αςφαλίςεωσ.. Ζξοδα επιςκευϊν και ςυντθριςεων πλοίου. Απαλλαγι από ΦΠΑ τθσ ςυντιρθςθσ & επιςκευισ πλοίων Ζξοδα ταξιδίων πλοίου.. Φόροι Τζλθ Διάφορα ζξοδα Τόκοι και ςυναφι ζξοδα. Αποςβζςεισ παγίων ςτοιχείων. Η απόςβεςθ των πλοίων. 321 325 329 330 331 331 332 333 337 340 341 341 342 342 345 348 349 353 353 356 357 357 363 367 368 371 371 374 374 375
16 12.1 12.2 12.3 12.4 12.5 12.6 12.7 12.8 13.1 13.2 13.3 13.3.1 13.4 13.5 13.6 13.7 13.8 13.9 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 12 ΟΡΓΑΝΙΚΑ ΕΟΔΑ ΚΑΣ ΕΙΔΟ (7η ΟΜΑΔΑ) Ναφλοι.. Μιςκϊματα.. Σταλίεσ.. Επιςπεφςεισ.. Απαλλαγι τθσ ναφλωςθσ ςκαφϊν από ΦΠΑ Λοιποί λογ/μοί εςόδων.. Επιχορθγιςεισ ακτοπλοϊκϊν γραμμϊν ΚΕΦΑΛΑΙΟ 13 ΛΟΓΑΡΙΑΜΟΙ ΑΠΟΣΕΛΕΜΑΣΩΝ (8η ΟΜΑΔΑ) Ο λογ/μόσ «Γενικι εκμετάλλευςθ» Ο λογ. «Ζκτακτα και ανόργανα αποτελζςματα».. Αβαρίεσ. Ο λογ. «Προβλζψεισ για ζκτακτουσ κινδφνουσ».. Ο λογ.«ζςοδα από προβλζψεισ προθγουμζνων χριςεων» Ο λογ. «Αποτελζςματα χριςεωσ» Ο λογ. «Αποτελζςματα προσ διάκεςθ».. Ο λογ/μόσ «Ιςολογιςμόσ». Λειτουργία λογ/μοφ «Εκμετάλλευςθ πλοίου» 379 380 381 382 384 385 386 386 387 388 392 394 396 397 398 399 403 404 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 14 ΝΑΤΣΙΛΙΑΚΕ ΕΠΙΧΕΙΡΗΕΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΗ ΠΛΟΙΩΝ ΞΕΝΗ ΙΔΙΟΚΣΗΙΑ 14.1 14.2 Λογιςτικι αντιμετϊπιςθ.. 425 426
17 15.1 15.1.1 15.1.2 15.2 15.3 15.4 15.5 15.6 15.6.1 15.6.2 15.7 15.7.1 15.7.2 15.8 15.9 15.9.1 15.9.2 15.10 16.1 16.2 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 15 ΛΟΓΙΣΙΚΗ ΤΝΑΛΛΑΓΜΑΣΟ Σχετικζσ ζννοιεσ.. Μεκοδολογία καταχϊρθςθσ ςυναλλαγϊν. Αγορά παγίων, αποκεμάτων, αναλωςίμων... Ακινθτοποιιςεισ ςτο εξωτερικό. Χρεόγραφα και άλλοι τίτλοι ςυμμετοχϊν Αποτίμθςθ διακεςίμων. Παραδείγματα. Βραχυπρόκεςμεσ απαιτιςεισ.. Είςπραξθ απαιτιςεων.. Αποτίμθςθ απαιτιςεων Παραδείγματα. Βραχυπρόκεςμεσ υποχρεϊςεισ.. Εξόφλθςθ υποχρεϊςεων. Αποτίμθςθ υποχρεϊςεων Υποχρεϊςεισ από πιςτϊςεισ ι δάνεια για αγορά παγίων Παραδείγματα. Λοιπζσ μακροπρόκεςμεσ απαιτιςεισ υποχρεϊςεισ Είςπραξθ απαιτιςεων και εξόφλθςθ υποχρεϊςεων. Αποτίμθςθ λοιπϊν μακροπρόκεςμων απαιτιςεων και υποχρεϊςεων.. Παραδείγματα. Περιλθπτικοί πίνακεσ χειριςμοφ ςυναλλαγματικϊν διαφορϊν ΚΕΦΑΛΑΙΟ 16 ΑΝΑΛΤΣΙΚΗ ΛΟΓΙΣΙΚΗ ΕΚΜΕΣΑΛΛΕΤΕΩ (9η ΟΜΑΔΑ) Ζννοια του κόςτουσ ταξιδίων Στοιχεία του κόςτουσ ταξιδίων 433 433 436 437 438 438 439 440 441 441 444 441 441 446 446 451 451 452 454 455 471 474 486 486 486 488 491 493 494
18 16.3 16.4 16.5 16.6 16.7 16.8 16.9 16.10 16.11 16.11.1 16.11.2 16.11.3 16.11.4 16.11.5 16.11.6 16.11.7 16.12 16.13 17.1 17.1.1 17.1.2 17.1.3 17.1.4 Κοςτολογικι διάρκρωςθ ναυτιλιακισ επιχείρθςθσ Τελικόσ φορζασ κόςτουσ. Ο καταλογιςμόσ των εξόδων των βοθκθτικϊν κζντρων ςε κφρια κζντρα κόςτουσ.. Ο διαχωριςμόσ του κόςτουσ ςε άμεςο και ζμμεςο και κριτιρια κατανομισ του ζμμεςου κόςτουσ.. Ανάγκθ διαχωριςμοφ του κόςτουσ ςε ςτακερό και μεταβλθτό.. Η διαδικαςία προςδιοριςμοφ του κόςτουσ Εςωλογιςτικι και εξωλογιςτικι κοςτολόγθςθ Το ςχζδιο λογ/μϊν τθσ αναλυτικισ λογιςτικισ.. Λειτουργία και ςυνδεςμολογία των λογ/μϊν.. 90 Διάμεςοι Αντικρυηόμενοι λογ/μοί. 91 Ανακατάταξθ εξόδων εςόδων.. 92 Κζντρα κόςτουσ κζντρα κζρδουσ 93 Κόςτοσ ταξιδίων.. 94 Αποκζματα. 96 Ζςοδα Μικτά αναλυτικά αποτελζςματα.. 98 Αναλυτικά αποτελζςματα.. Στοιχεία του κόςτουσ ταξιδίων Παράδειγμα εξωλογιςτικισ και εςωλογιςτικισ κοςτολόγθςθσ.... ΚΕΦΑΛΑΙΟ 17 ΦΟΡΟΛΟΓΙΑ Φορολογία πλοίων. Κατάταξθ πλοίων Μείωςθ φόρου και ειςφοράσ λόγω αργίασ Φορολογία πλοίων Α κατθγορίασ που νθολογικθκαν με ελλθνικι ςθμαία μετά τισ 22/4/75 Διλωςθ και καταβολι φόρου. Προκεςμία επιδόςεωσ διλωςθσ και καταβολισ φόρου. Συνζπειεσ παράλειψθσ ι υποβολισ εκπρόκεςμθσ διλωςθσ.. Παράδειγμα. Απαλλαγζσ και μειϊςεισ φόρου 495 497 498 500 501 505 507 508 521 521 526 530 532 532 534 536 537 537 555 555 556 558 559 560 562 563 564 565
19 17.1.5 17.1.6 17.1.7 17.2 17.3 17.4 Φορολογία πλοίων Α κατθγορίασ που νθολογικθκαν με ελλθνικι ςθμαία μζχρι τισ 22/4/75. Απαλλαγζσ και μειϊςεισ φόρου.. Ειςφορά πλοίων Α κατθγορίασ που νθολογικθκαν με ελλθνικι ςθμαία μζχρι τισ 22/4/75.. Απαλλαγζσ και μειϊςεισ ειςφοράσ.. Φορολογία πλοίων Β κατθγορίασ.. Απαλλαγζσ και μειϊςεισ φόρου. Φορολογία ναυτιλιακϊν επιχειριςεων Φορολογία μεταβίβαςθσ πλοίων.. Φορολογία ναυτικϊν... 566 567 567 568 569 569 570 571 572 574 575 576 577 ΠΑΡΑΡΣΗΜΑ Ναυτιλιακι Αγγλικι Ορολογία.. Βιβλιογραφία. 583 591
20