ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, 20.9.2017 COM(2017) 542 final ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ, ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ, ΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ, ΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΉ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ Ενίσχυση της ενοποιημένης εποπτείας για την ισχυροποίηση της Ένωσης Κεφαλαιαγορών και της χρηματοπιστωτικής ενοποίησης σε ένα μεταβαλλόμενο περιβάλλον EL EL
1. Εισαγωγή Η χρηματοπιστωτική ενοποίηση βρίσκεται στο επίκεντρο της Ενιαίας Αγοράς και της Οικονομικής και Νομισματικής Ένωσης και αποφέρει σημαντικά και ουσιαστικά οικονομικά οφέλη για τη ζώνη του ευρώ και την ΕΕ στο σύνολό της. Μετά από μια οπισθοδρόμηση λόγω της χρηματοπιστωτικής κρίσης, η ολοκλήρωση του χρηματοπιστωτικού τομέα στην Ευρωπαϊκή Ένωση εντείνεται και πάλι από το 2011 1. Οι επενδυτές της ΕΕ έχουν αυξήσει τα διασυνοριακά τους χαρτοφυλάκια περιουσιακών στοιχείων. Οι ενδοενωσιακές επενδύσεις χαρτοφυλακίου σε χρεωστικούς και συμμετοχικούς τίτλους αυξήθηκαν κατά 2 τρισεκατομμύρια ευρώ μεταξύ 2006 και 2015. Οι βασιζόμενοι στις τιμές δείκτες χρηματοπιστωτικής ενοποίησης δείχνουν ότι η συνολική σύγκλιση σχεδόν διπλασιάστηκε κατά την εν λόγω περίοδο 2. Βάσει των ανωτέρω, και δεδομένου ότι η οικονομία της ΕΕ εξακολουθεί να ανακάμπτει, είναι σημαντικό να αξιοποιηθεί η δυναμική αυτή και να προχωρήσουν οι αναγκαίες ενέργειες για την εμβάθυνση της χρηματοπιστωτικής ενοποίησης στην ΕΕ. Η σημασία της Ένωσης Κεφαλαιαγορών και της ισχυρότερης Εσωτερικής Αγοράς υπογραμμίστηκε από τον Πρόεδρο Juncker στην ομιλία του για την κατάσταση της Ένωσης στις 13 Σεπτεμβρίου 2017 3. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο 4 και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο 5 έχουν επίσης επανειλημμένα ζητήσει την ολοκλήρωση της Ένωσης Κεφαλαιαγορών. Η ενιαία αγορά χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών προωθεί την απασχόληση, την ανάπτυξη και τις επενδύσεις σε όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ, μέσω της αποτελεσματικότερης διοχέτευσης των αποταμιεύσεων στις πιο παραγωγικές χρήσεις τους. Εάν υπάρχει πραγματική ενοποίηση των αγορών, οι αποταμιευτές και οι επενδυτές μπορούν να επιτυγχάνουν υψηλότερες αποδόσεις, ενώ οι καταναλωτές και οι επιχειρήσεις μπορούν να εξασφαλίζουν ευνοϊκότερους όρους χρηματοδότησης - με βάση μια πληρέστερη και πιο ανταγωνιστική προσφορά χρηματοπιστωτικών μέσων. Ειδικότερα, η χρηματοπιστωτική ολοκλήρωση μπορεί να αξιοποιήσει ακόμη περισσότερο την επιτυχία του Επενδυτικού Σχεδίου για την Ευρώπη προκειμένου να καλύψει το επενδυτικό κενό στην ΕΕ, διευκολύνοντας παράλληλα τη μετάβαση σε μια οικονομία χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών και πιο αποδοτική ως προς τη χρήση των πόρων. 1 Βλέπε το έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής (2017), οικονομική ανάλυση που συνοδεύει την ανακοίνωση για την ενδιάμεση επανεξέταση της Ένωση Κεφαλαιαγορών, κεφάλαιο 1, σ. 11 Ευρωπαϊκή Επιτροπή (2017), Επισκόπηση της Ευρωπαϊκής Ενοποίησης και Σταθερότητας (European Financial Integration and Stability Review), Μάιος, σ. 18 Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (2017), Χρηματοπιστωτική ενοποίηση στην Ευρώπη (Financial Integration in Europe), σ. 3 (δείκτες FINTEC). 2 Πηγή: ΕΚΤ, δείκτες χρηματοπιστωτικής ενοποίησης. 3 https://ec.europa.eu/commission/state-union-2017_en. 4 Συμπεράσματα της συνόδου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στις 22-23 Ιουνίου 2017. 5 Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 9ης Ιουλίου 2015 σχετικά με την Οικοδόμηση μιας Ένωσης Κεφαλαιαγορών (2015/2634 (RSP)), 9.7.2015. 2
Η συνέχιση της χρηματοπιστωτικής ενοποίησης έχει επίσης καθοριστική σημασία για την ισχυροποίηση της Οικονομικής και Νομισματικής Ένωσης. Η ύπαρξη βάθους και ρευστότητας στις αγορές αυξάνει την ανθεκτικότητα σε δυσμενείς κλυδωνισμούς και διευκολύνει σημαντικά τον ιδιωτικό επιμερισμό των κινδύνων σε διασυνοριακό επίπεδο, ενώ ταυτόχρονα μειώνει την ανάγκη δημόσιου επιμερισμού των κινδύνων. Για τους σκοπούς αυτούς, στην έκθεση των πέντε Προέδρων σχετικά με την ολοκλήρωση της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Νομισματικής Ένωσης και στο πιο πρόσφατο έγγραφο προβληματισμού της Επιτροπής σχετικά με την εμβάθυνση της Οικονομικής και Νομισματικής Ένωσης επισημαίνεται η αναγκαιότητα ολοκλήρωσης της Χρηματοοικονομικής Ένωσης - που περιλαμβάνει τόσο μια Τραπεζική Ένωση και μια Ένωση Κεφαλαιαγορών - έως το 2019, ώστε να διασφαλίζεται η ακεραιότητα της ζώνης του ευρώ και να βελτιωθεί η λειτουργία της ζώνης του ευρώ και της ΕΕ στο σύνολό της. Όλα αυτά τα πλεονεκτήματα της ενοποίησης ενισχύονται από τις νέες δυνατότητες που προσφέρουν οι τεχνολογικές εξελίξεις στον χρηματοπιστωτικό τομέα (χρηματοοικονομική τεχνολογία/fintech). Πράγματι, η χρηματοοικονομική τεχνολογία αναμένεται να διαδραματίσει κεντρικό ρόλο στη διαμόρφωση του μέλλοντος του χρηματοπιστωτικού τομέα της ΕΕ με τη διευκόλυνση της πρόσβασης σε χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες, τη βελτίωση της επιχειρησιακής αποδοτικότητας και τη διεύρυνση των επιλογών. Συγχρόνως, η τεχνολογική εξέλιξη εγείρει, επίσης, ζητήματα σχετικά με την ασφάλεια στον κυβερνοχώρο και την ασφάλεια των πληρωμών που πρέπει να αντιμετωπιστούν καταλλήλως. Στο πλαίσιο αυτό, προτεραιότητα της Επιτροπής Juncker είναι η ταχεία ολοκλήρωση της Τραπεζικής Ένωσης και η εξασφάλιση όλων των εναπομενόντων δομοστοιχείων για την υλοποίηση της Ένωσης Κεφαλαιαγορών έως το 2019. Για τον σκοπό αυτό, η ΕΕ πρέπει να προβεί κατά προτεραιότητα στην ενίσχυση και ενοποίηση του εποπτικού πλαισίου της. Η ισχυρή και ολοένα και πιο ενοποιημένη χρηματοπιστωτική εποπτεία θα διαδραματίσει βασικό ρόλο στην εξασφάλιση των πλεονεκτημάτων και τη διαχείριση των προκλήσεων που σχετίζονται με την περαιτέρω ενοποίηση των χρηματοπιστωτικών αγορών της ΕΕ, την ανάπτυξη χρηματοοικονομικών τεχνολογιών και τον ρόλο του χρηματοπιστωτικού τομέα για τη στήριξη της βιώσιμης οικονομικής ανάπτυξης. Κατά την ενδιάμεση επανεξέταση της Ένωσης των Κεφαλαιαγορών 6, ως εκ τούτου, η Επιτροπή ανακοίνωσε προτάσεις για ενισχυμένη εποπτεία ως πρώτη νέα προτεραιότητα για την επιτάχυνση της ενοποίησης των αγορών. Οι νομοθετικές προτάσεις που συνοδεύουν την παρούσα ανακοίνωση περιλαμβάνουν τα επόμενα αυτά μέτρα τα οποία η ΕΕ πρέπει τώρα να υλοποιήσει γρήγορα για να ενισχύσει το εποπτικό πλαίσιο. 6 Ανακοίνωση της Επιτροπής σχετικά με την ενδιάμεση επανεξέταση του σχεδίου δράσης για την Ένωση Κεφαλαιαγορών COM(2017) 292 final. 3
2. «Περισσότερο ενοποιημένη εποπτεία για την ενδυνάμωση της Ένωσης Κεφαλαιαγορών και της χρηματοπιστωτικής ενοποίησης» Η πρόοδος της χρηματοπιστωτικής ενοποίησης θα απαιτήσει ένα πιο ολοκληρωμένο πλαίσιο εποπτείας της ΕΕ για δύο κύριους λόγους. - Πρώτον, είναι ευκολότερη η άσκηση χρηματοπιστωτικών δραστηριοτήτων σε διασυνοριακό επίπεδο, εάν οι εν λόγω δραστηριότητες ρυθμίζονται και εποπτεύονται με συνέπεια σε όλα τα κράτη μέλη. Οι πάροχοι χρηματοπιστωτικών προϊόντων επωφελούνται από ίσους όρους ανταγωνισμού σε ολόκληρη την ενιαία αγορά όσο και οι πάροχοι υπηρεσιών μπορούν να διευρύνουν τα προσφερόμενα προϊόντα τους και να επωφεληθούν από τις οικονομίες κλίμακας. Οι χρήστες των χρηματοπιστωτικών προϊόντων και υπηρεσιών - οι καταναλωτές καθώς και οι επιχειρήσεις - μπορούν να επωφεληθούν από μια ευρύτερη επιλογή χωρίς επιφυλάξεις σχετικά με την προστασία των καταναλωτών ή την ακεραιότητα της αγοράς. - Δεύτερον, η χρηματοπιστωτική ενοποίηση - παρά όλα τα οφέλη της - επεκτείνει επίσης τους διαύλους μετάδοσης των επιπτώσεων μεταξύ των κρατών μελών σε περίπτωση δυσμενών εξελίξεων, όπως βιώσαμε κατά τη διάρκεια της χρηματοπιστωτικής κρίσης. Η ανεπαρκής εποπτεία σε ένα κράτος μέλος μπορεί συνεπώς να αποτελέσει επίσης πηγή κινδύνου για τους συμμετέχοντες στις χρηματοπιστωτικές αγορές και τους καταναλωτές σε άλλα κράτη μέλη. Επιπλέον, υπάρχει κίνδυνος οι συμμετέχοντες στην αγορά να εκμεταλλευτούν ενεργά τις εν λόγω διαφορές στην εποπτεία προκειμένου να αυξήσουν τα δικά τους βραχυπρόθεσμα κέρδη 7. Με τη δημιουργία του Ευρωπαϊκού Συστήματος Χρηματοπιστωτικής Εποπτείας το 2010-11, το ενωσιακό εποπτικό πλαίσιο έχει ενισχυθεί σημαντικά για την αντιμετώπιση της χρηματοπιστωτικής κρίσης. Το Ευρωπαϊκό Σύστημα Χρηματοπιστωτικής Εποπτείας περιλαμβάνει τόσο την μικροπροληπτική εποπτεία, η οποία συντονίζεται από τις τρεις Ευρωπαϊκές Εποπτικές Αρχές, όσο και τη μακροπροληπτική εποπτεία, η οποία συντονίζεται από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Συστημικού Κινδύνου. Τον Νοέμβριο του 2014, ο Ενιαίος Εποπτικός Μηχανισμός άρχισε να λειτουργεί και είναι πλέον αρμόδιος για την εποπτεία των μεγάλων και συστημικών τραπεζών σε χώρες που συμμετέχουν στην Τραπεζική Ένωση. Η εξυγίανση των τραπεζών στο πλαίσιο της Τραπεζικής Ένωσης έχει ανατεθεί σε ένα νέο ευρωπαϊκό όργανο, το Ενιαίο Συμβούλιο Εξυγίανσης. Η πρόοδος που σημειώθηκε κατά τη διάρκεια 10 ετών, από τότε που εκδηλώθηκε η χειρότερη μεταπολεμική οικονομική κρίση, είναι σημαντική. Ωστόσο, το πλαίσιο εποπτείας της ΕΕ είναι ακόμα σε εξέλιξη και απαιτείται περαιτέρω ισχυροποίηση για 7 Ο αποκαλούμενος κίνδυνος «ρυθμιστικού αρμπιτράζ» έχει ιδιαίτερη σημασία στην παρούσα φάση, και η απόφαση του Ηνωμένου Βασιλείου να αποχωρήσει από την ΕΕ να παρακινεί τον χρηματοπιστωτικό τομέα σε αναδιάρθρωση της παρουσίας του στην ΕΕ και μετεγκατάσταση ορισμένων δραστηριοτήτων. 4
την αντιμετώπιση των νέων προκλήσεων που συνδέονται με την εν εξελίξει διαδικασία χρηματοπιστωτικής ολοκλήρωσης τόσο στο εσωτερικό της ΕΕ όσο και σε παγκόσμιο επίπεδο. Πιο συγκεκριμένα, η απόφαση του Ηνωμένου Βασιλείου να αποχωρήσει από την ΕΕ ενισχύει την ανάγκη για περισσότερο ενοποιημένη εποπτεία εντός της ΕΕ 27 και επανεκτίμηση των εποπτικών σχέσεων με τις τρίτες χώρες, ώστε να εξασφαλισθεί ορθή διαχείριση όλων των κινδύνων στον χρηματοπιστωτικό τομέα. Ο τραπεζικός τομέας επωφελείται ήδη από συνεπή εποπτεία από τον Ενιαίο Εποπτικό Μηχανισμό εντός της Τραπεζικής Ένωσης, στον οποίο συμμετέχουν 19 κράτη μέλη. Το γεωγραφικό πεδίο εφαρμογής του Ενιαίου Εποπτικού Μηχανισμού θα διευρυνθεί καθώς θα προσχωρούν επιπλέον κράτη μέλη στην τραπεζική Ένωση. Ωστόσο, ο Ενιαίος Εποπτικός Μηχανισμός είναι σημαντικό να λειτουργεί μέσα σε ένα συνεκτικό εποπτικό πλαίσιο για την ευρύτερη ΕΕ. Αυτό θα εξασφαλίσει ισότιμους όρους ανταγωνισμού μεταξύ των κρατών μελών που συμμετέχουν και των μη συμμετεχόντων κρατών μελών και θα συμβάλει στην ομαλή μελλοντική μετάβαση των μη συμμετεχόντων κρατών μελών στην Τραπεζική Ένωση. Για τον σκοπό αυτό πρέπει να ενισχυθεί ο ρόλος της Ευρωπαϊκής Αρχής Τραπεζών στην προώθηση της εποπτικής σύγκλισης στον τραπεζικό τομέα της ΕΕ. Με λίγες εξαιρέσεις, οι κεφαλαιαγορές της ΕΕ εποπτεύονται σε εθνικό επίπεδο. Η έκθεση των πέντε Προέδρων έθεσε ως πιο μακροπρόθεσμο στόχο μια ενιαία ευρωπαϊκή αρχή εποπτείας των κεφαλαιαγορών και στο έγγραφο προβληματισμού σχετικά με την εμβάθυνση της Οικονομικής και Νομισματικής Ένωσης, ανακοινώθηκε ότι τα πρώτα βήματα προς την επίτευξη του στόχου αυτού θα πρέπει να πραγματοποιηθούν στο πλαίσιο της επανεξέτασης του Ευρωπαϊκού Συστήματος Χρηματοπιστωτικής Εποπτείας. Καθώς η Ένωση Κεφαλαιαγορών θα επιφέρει περαιτέρω ενοποίηση του χρηματοπιστωτικού τομέα, είναι ζωτικής σημασίας να ενισχυθεί η ικανότητα των Ευρωπαϊκών Εποπτικών Αρχών ως προς τη διασφάλιση συνεπούς εποπτείας και ομοιόμορφης εφαρμογής του ενιαίου εγχειριδίου κανόνων. Με τον τρόπο αυτό θα στηριχθεί η εύρυθμη λειτουργία των κεφαλαιαγορών μέσω μείωσης των φραγμών στις διασυνοριακές επενδύσεις, απλοποίησης του επιχειρηματικού περιβάλλοντος και μείωσης του κόστους συμμόρφωσης για τις επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται σε διασυνοριακή βάση, λόγω αποκλίνουσας εφαρμογής των κανόνων. Από την πλευρά του επενδυτή, η συνεπής εποπτεία και η ομοιόμορφη εφαρμογή των κανόνων συμβάλλει στην ενίσχυση της προστασίας των επενδυτών και στην οικοδόμηση εμπιστοσύνης στις αγορές κεφαλαίων. Επιπλέον, η άμεση εποπτεία από την Ευρωπαϊκή Αρχή Κινητών Αξιών και Αγορών μπορεί να συμβάλει σημαντικά στη διασφάλιση συνεπούς εποπτείας και αντικατοπτρίζει τα πρώτα συγκεκριμένα προς την κατεύθυνση ενιαίας ευρωπαϊκής αρχής εποπτείας των κεφαλαιαγορών. Σε αυτό το πλαίσιο, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έχει επίσης τονίσει ότι τα νομικά και εποπτικά πλαίσια θα πρέπει να διαδραματίζουν θεμελιώδη ρόλο στην αποφυγή της υπερβολικής ανάληψης κινδύνων και αστάθειας στις χρηματοπιστωτικές αγορές, και υπογράμμισε ότι μια ισχυρή Ένωση 5
Κεφαλαιαγορών θα πρέπει να συνοδεύεται από ισχυρή εποπτεία σε επίπεδο ΕΕ και σε εθνικό επίπεδο 8. Οι αγορές ασφαλίσεων και συντάξεων της ΕΕ επιτρέπουν στους πολίτες της ΕΕ να αμβλύνουν τους κινδύνους, να σχεδιάσουν τη συνταξιοδότησή τους και να αποταμιεύσουν για τα γηρατειά τους, ενώ παράλληλα έχουν επίσης τη δυνατότητα να προωθήσουν τις διασυνοριακές επενδύσεις σε μια Ένωση Κεφαλαιαγορών. Ενώ κρίνεται σκόπιμο στην παρούσα φάση να παραμείνει η εποπτεία βάσει του προσφάτως εισαχθέντος πλαισίου «Φερεγγυότητα ΙΙ» στο εθνικό επίπεδο, η περαιτέρω σύγκλιση των εποπτικών πρακτικών, πρέπει να διασφαλιστεί και ενταθεί υπό την αιγίδα της Ευρωπαϊκής Αρχής Ασφαλίσεων και Επαγγελματικών Συντάξεων, ώστε να αντιμετωπιστούν οποιεσδήποτε ανησυχίες και πρακτικά προβλήματα που προκαλούνται από την αποκλίνουσα εφαρμογή των κανόνων από τις εθνικές εποπτικές αρχές. Καθώς η ΕΕ προσπαθεί για την περαιτέρω ενοποίηση των χρηματοπιστωτικών αγορών, η μακροπροληπτική επιτήρηση, δηλαδή η παρακολούθηση των κινδύνων για τη σταθερότητα του χρηματοπιστωτικού συστήματος ως συνόλου, θα είναι ακόμη πιο σημαντική. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Συστημικού Κινδύνου, με βάση το ευρύ φάσμα συμμετοχής, συμπεριλαμβανομένων των εθνικών κεντρικών τραπεζών, των εποπτικών αρχών και των ευρωπαϊκών θεσμικών οργάνων, χρειάζεται να διαδραματίσει ακόμη ισχυρότερο ρόλο στο μέλλον, στηριζόμενο σε μια βελτιωμένη δομή διακυβέρνησης για τη διασφάλιση ταχύτερων διαδικασιών. Είναι σημαντικό ότι τα μέτρα προς ένα ενισχυμένο πλαίσιο εποπτείας πρέπει να εφαρμόζονται σε χρηματοπιστωτικές αγορές σε όλα τα κράτη μέλη, έτσι ώστε όλα τα κράτη μέλη να μπορούν να αποκομίζουν όλα τα οφέλη από τις πιο ενοποιημένες χρηματοπιστωτικές αγορές, διατηρώντας παράλληλα ισότιμους όρους ανταγωνισμού σε ολόκληρη την ΕΕ. Με βάση τα ανωτέρω, η Επιτροπή προτείνει σήμερα νομοθετικά μέτρα για την ισχυροποίηση των Ευρωπαϊκών Εποπτικών Αρχών και του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Συστημικού Κινδύνου. Οι προτάσεις βασίζονται στην πείρα άνω των έξι ετών λειτουργίας και στις συνεισφορές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, των κρατών μελών, του Συμβουλίου, μιας δημόσιας διαβούλευσης με περισσότερες από 200 απαντήσεις και ενός εντατικού διαλόγου με όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη. 8 Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 9ης Ιουλίου 2015 σχετικά με την Οικοδόμηση μιας Ένωσης Κεφαλαιαγορών (2015/2634 (RSP)), 9.7.2015. 6
3. Τα βασικά στοιχεία ενός ισχυρού εποπτικού πλαισίου Εντεινόμενη εποπτική σύγκλιση Οι εξουσίες ενισχυμένου συντονισμού θα διασφαλίσουν τη σύγκλιση στον τρόπο με τον οποίο οι εθνικές αρχές ασκούν την εποπτεία του χρηματοπιστωτικού τομέα και θα προετοιμάσουν το έδαφος για περαιτέρω βήματα προς μια ενιαία εποπτική αρχή, ιδίως όσον αφορά τις αγορές κεφαλαίων. Οι Ευρωπαϊκές Εποπτικές Αρχές έχουν ήδη συμβάλει σε περισσότερο συγκλίνουσα και αποτελεσματική χρηματοπιστωτική εποπτεία με ορατά αποτελέσματα, για παράδειγμα μέσω κατευθυντήριων οδηγιών προς τις εθνικές εποπτικές αρχές, διαμεσολάβησης σε διαφορές απόψεων μεταξύ εθνικών εποπτικών αρχών, ή με τη διενέργεια αξιολογήσεων εθνικών αρχών από ομοτίμους. Ωστόσο, απαιτούνται βελτιώσεις σε αυτόν τον τομέα ώστε να ενισχυθεί η ικανότητα των Ευρωπαϊκών Εποπτικών Αρχών να διασφαλίζουν συνεπή εποπτεία και ομοιόμορφη εφαρμογή του ενιαίου εγχειριδίου κανόνων. Οι σημερινές προτάσεις ισχυροποιούν τον ρόλο των Ευρωπαϊκών Εποπτικών Αρχών όσον αφορά τον συντονισμό των δραστηριοτήτων των εθνικών αρχών ως εξής: - Οι υφιστάμενες εξουσίες των Ευρωπαϊκών Εποπτικών Αρχών για τη διασφάλιση της εποπτικής σύγκλισης θα ενισχυθούν, για παράδειγμα μέσω ανεξάρτητων ελέγχων των δραστηριοτήτων των εθνικών αρχών, ενός νέου ρόλου στον καθορισμό των προτεραιοτήτων για την εποπτεία σε επίπεδο ΕΕ και της έγκαιρης παρέμβασης σε περιπτώσεις πιθανού εποπτικού αρμπιτράζ. - Η Ευρωπαϊκή Αρχή Κινητών Αξιών και Αγορών θα λαμβάνει δεδομένα συναλλαγών απευθείας από τους συμμετέχοντες στην αγορά, ώστε να δημιουργηθεί σημαντική εμπειρογνωσία σε θέματα αγοράς, να γίνεται καλύτερη χρήση των εποπτικών αρμοδιοτήτων της και να εξασφαλίζονται ίσοι όρους ανταγωνισμού σε ολόκληρη την ΕΕ. Εξάλλου, η Ευρωπαϊκή Αρχή Κινητών Αξιών και Αγορών θα διαθέτει αυξημένο ρόλο συντονισμού προκειμένου να καθιερωθεί ως κόμβος ερευνών για περιπτώσεις κατάχρησης αγοράς σε υποθέσεις με διασυνοριακό χαρακτήρα. - Η Ευρωπαϊκή Αρχή Ασφαλίσεων και Επαγγελματικών Συντάξεων θα διαδραματίζει μεγαλύτερο ρόλο στον συντονισμό της έγκρισης μοντέλων εσωτερικής μέτρησης του κινδύνου ασφαλιστικών και αντασφαλιστικών εταιρειών, ώστε να αποτρέπεται ο κίνδυνος αποκλινόντων εποπτικών προτύπων και αποτελεσμάτων. - Παράλληλα με αυτά τα μέτρα, η Επιτροπή προτείνει την βελτίωση των διαδικασιών των Ευρωπαϊκών Εποπτικών Αρχών για την έκδοση κατευθυντήριων γραμμών και συστάσεων ώστε να αντικατοπτρίζουν τη σημασία των εν λόγω εργαλείων. Αυτό αντικατοπτρίζει ένα πάγιο αίτημα πολλών ενδιαφερομένων μερών. Για τον σκοπό αυτό, οι Ευρωπαϊκές Εποπτικές Αρχές θα πρέπει να υποχρεούνται να διεξάγουν ανάλυση κόστους-οφέλους και 7
οι συναφείς ομάδες ενδιαφερομένων θα έχουν το δικαίωμα να ζητούν την παρέμβαση της Επιτροπής εάν θεωρούν ότι τα μέσα υπερβαίνουν τις αρμοδιότητες που ανατίθενται στις Ευρωπαϊκές Εποπτικές Αρχές από το δίκαιο της ΕΕ. Μια στέρεη βάση για τη διακυβέρνηση και τη χρηματοδότηση των Ευρωπαϊκών Εποπτικών Αρχών Για την εκπλήρωση των εντολών τους και τη διασφάλιση της εποπτικής σύγκλισης στο εσωτερικό της ΕΕ, οι Ευρωπαϊκές Εποπτικές Αρχές πρέπει να διαθέτουν μια άρτια δομή διακυβέρνησης. Αφενός, είναι σκόπιμο να διατηρηθεί ο σημαντικός ρόλος των εθνικών αρχών που θα συνεχίσουν να θέτουν τις γενικές κατευθύνσεις και να λαμβάνουν αποφάσεις επί ρυθμιστικών θεμάτων. Αφετέρου, οι Ευρωπαϊκές Εποπτικές Αρχές θα πρέπει να διαθέτουν επίσης ένα ανεξάρτητο εκτελεστικό συμβούλιο με μέλη πλήρους απασχόλησης, που θα διασφαλίζει τη λήψη αποτελεσματικών, αμερόληπτων και με ενωσιακό προσανατολισμό αποφάσεων σχετικά με τον συντονισμό των εποπτικών πρακτικών. 8
Προτεινόμενη νέα διακυβέρνηση Επιπλέον, οι σημερινές προτάσεις εξασφαλίζουν ότι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο δύνανται να διαθέσουν στις Ευρωπαϊκές Εποπτικές Αρχές τα αναγκαία δημοσιονομικά μέσα ενόψει των νέων τους καθήκοντα και αρμοδιοτήτων. Ενώ η εθνική εμπειρία δείχνει ότι ένα στοιχείο δημόσιας χρηματοδότησης μπορεί να είναι χρήσιμο για την καλή λειτουργία των εποπτικών αρχών, και ως εκ τούτου θα πρέπει να διατηρηθεί, είναι, ωστόσο, σκόπιμο να εξασφαλιστούν περισσότερο διαφοροποιημένες πηγές χρηματοδότησης για τις Ευρωπαϊκές Εποπτικές Αρχές. Ο κλάδος και οι συμμετέχοντες στην αγορά, που επωφελούνται πλέον άμεσα από την εποπτική σύγκλιση η οποία προωθείται από τις Ευρωπαϊκές Εποπτικές Αρχές, θα πρέπει να διαδραματίσουν πολύ πιο σημαντικό ρόλο στην χρηματοδότησή τους. Οι συνεισφορές πρέπει να είναι δίκαιες και αναλογικές προς το όφελος που αποκομίζουν οι οικείοι κλάδοι και συμμετέχοντες στην αγορά από το έργο των Ευρωπαϊκών Εποπτικών Αρχών. 9
Αλλαγές στη χρηματοδότηση των Ευρωπαϊκών Εποπτικών Αρχών Προς μια Ενιαία Ευρωπαϊκή Αρχή Εποπτείας Κεφαλαιαγορών Η άμεση εποπτεία σε ενωσιακό επίπεδο ΕΕ αποτελεί σε πολλές περιπτώσεις τον πλέον αποτελεσματικό τρόπο για την επίτευξη εποπτικής σύγκλισης, εξαλείφοντας με τον τρόπο αυτό τα εμπόδια στις διασυνοριακές δραστηριότητες και τα περιθώρια για ρυθμιστικό αρμπιτράζ. Ωστόσο, επί του παρόντος, η άμεση εποπτεία από την Ευρωπαϊκή Αρχή Κινητών Αξιών και Αγορών εφαρμόζεται μόνο σε πολύ περιορισμένο αριθμό φορέων και δραστηριοτήτων της αγοράς, ήτοι για οργανισμούς αξιολόγησης πιστοληπτικής ικανότητας και αρχεία καταγραφής συναλλαγών. Η Επιτροπή ήδη πρότεινε πρόσφατα έναν πιο ολοκληρωμένο εποπτικό μηχανισμό της ΕΕ για κεντρικούς αντισυμβαλλομένους, 9 και πιο ισχυρό ρόλο της Ευρωπαϊκής Αρχής Ασφαλίσεων και Επαγγελματικών Συντάξεων στο πλαίσιο της έγκρισης του πρόσφατα προταθέντος πανευρωπαϊκού ατομικού συνταξιοδοτικού προϊόντος 10. Η επέκταση της άμεσης εποπτείας σε άλλους τομείς μπορεί, άρα, να συμβάλει σημαντικά στην Ένωση Κεφαλαιαγορών. Ταυτόχρονα, πρέπει να λαμβάνονται υπόψη η αρχή της επικουρικότητας και η συνέχιση του ρόλου των εθνικών αρχών, για παράδειγμα στον τομέα της προστασίας των καταναλωτών. Σε αυτή τη βάση, η Επιτροπή προτείνει να επεκτείνει την άμεση εποπτεία σε επιλεγμένους κλάδους των κεφαλαιαγορών. Οι τομείς αυτοί έχουν επιλεγεί με βάση 9 Πρόταση κανονισμού για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1095/2010 σχετικά με τη σύσταση Ευρωπαϊκής Εποπτικής Αρχής (Ευρωπαϊκή Αρχή Κινητών Αξιών και Αγορών) και την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 648/2012 όσον αφορά τις διαδικασίες για την αδειοδότηση κεντρικών αντισυμβαλλομένων και τις αρχές που συμμετέχουν καθώς και τις απαιτήσεις για την αναγνώριση κεντρικών αντισυμβαλλομένων τρίτων χωρών COM/2017/0331 final 10 Πρόταση κανονισμού σχετικά με τη θέσπιση πανευρωπαϊκού ατομικού συνταξιοδοτικού προϊόντος (PEPP) COM(2017) 343 final 10
τον βαθμό στον οποίο η άμεση εποπτεία μπορεί να μειώσει τους διασυνοριακούς φραγμούς και να προωθήσει την περαιτέρω ενοποίηση της αγοράς, τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας που μπορεί να προέλθει από την απόκτηση εμπειρογνωμοσύνης σε επίπεδο ΕΕ και/ή την τεχνική σκοπιμότητα της άμεσης εποπτείας (λαμβάνοντας υπόψη, για παράδειγμα, τον βαθμό στον οποίο κλάδοι διέπονται από άμεσα εφαρμοστέα νομοθεσία, δηλαδή κανονισμούς σε αντιδιαστολή με οδηγίες). Τα νέα προτεινόμενα πεδία για άμεση εποπτεία την Ευρωπαϊκή Αρχή Κινητών Αξιών και Αγορών παρουσιάζονται στον κατωτέρω πίνακα με πλάγια γράμματα: Πεδίο Νομοθεσία Εξουσίες άμεσης εποπτείας της Ευρωπαϊκής Αρχής Κινητών Αξιών και Αγορών για οντότητες της ΕΕ Είσοδος στην κεφαλαιαγορά Παράγοντες που δραστηριοποιούνται στην κεφαλαιαγορά Υποδομές κεφαλαιαγοράς Δεδομένα και πληροφορίες για τις κεφαλαιαγορές Ενημερωτικά δελτία Εναρμονισμένοι οργανισμοί συλλογικών επενδύσεων (EuVECA, EuSEF και ELTIF) Κεντρικοί αντισυμβαλλόμενοι (CCP) Οργανισμοί αξιολόγησης της πιστοληπτικής ικανότητας (ΟΑΠΙ) Αρχεία καταγραφής συναλλαγών Πάροχοι υπηρεσιών αναφοράς δεδομένων Δείκτες αναφοράς Έγκριση ορισμένων κατηγοριών ενημερωτικών δελτίων από εκδότες της ΕΕ Άδεια λειτουργίας και εποπτεία επενδυτικών οργανισμών που ρυθμίζονται σε επίπεδο ΕΕ Εποπτικές εξουσίες σε σχέση με κεντρικούς αντισυμβαλλομένους (πρόταση της Επιτροπής του Ιουνίου 2017) Καταχώριση και εποπτεία οργανισμών αξιολόγησης πιστοληπτικής ικανότητας (ήδη υπάρχουσα) Καταχώριση και εποπτεία αρχείων καταγραφής συναλλαγών (ήδη υπάρχουσα) Καταχώριση και εποπτεία παρόχων υπηρεσιών αναφοράς δεδομένων Εποπτεία κρίσιμων δεικτών αναφοράς Εξουσίες της Ευρωπαϊκής Αρχής Κινητών Αξιών και Αγορών για οντότητες τρίτων χωρών Έγκριση όλων των ενημερωτικών δελτίων που καταρτίζονται βάσει κανόνων της ΕΕ από εκδότες τρίτων χωρών Άνευ αντικειμένου Αναγνώριση και εποπτικές εξουσίες για CCP τρίτων χωρών (ήδη υπάρχουσες ενισχυμένες στην πρόταση της Επιτροπής του Ιουνίου) Έγκριση οργανισμών αξιολόγησης πιστοληπτικής ικανότητας από τρίτες χώρες (ήδη υπάρχουσα) Αναγνώριση αρχείων καταγραφής συναλλαγών τρίτων χωρών (ήδη υπάρχουσα) Άνευ αντικειμένου Έγκριση και εποπτεία δεικτών αναφοράς τρίτων χωρών 11
Οι προτάσεις αυτές θα συμπληρωθούν περαιτέρω με τις επικείμενες νομοθετικές προτάσεις της Επιτροπής για την επανεξέταση της μεταχείρισης προληπτικής εποπτείας των επιχειρήσεων επενδύσεων. Στο πλαίσιο της επανεξέτασης αυτής, η Επιτροπή προτίθεται να προτείνει να ευθυγραμμιστεί η ρυθμιστική και εποπτική μεταχείριση ορισμένων μεγάλων επιχειρήσεων επενδύσεων με αυτήν που εφαρμόζεται για τα μεγάλα πιστωτικά ιδρύματα. Μεταξύ άλλων, αυτό θα εξασφαλίσει ότι τέτοιου είδους επιχειρήσεις που είναι εγκατεστημένες στα κράτη μέλη τα οποία συμμετέχουν στην Τραπεζική Ένωση μπορούν να υπαχθούν σε εποπτεία ασκούμενη στο πλαίσιο του Ενιαίου Εποπτικού Μηχανισμού από από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα υπό την ιδιότητά της ως εποπτικής αρχής. Αύξηση της αποτελεσματικότητας της μακροπροληπτικής εποπτείας Η Επιτροπή προτείνει στοχευμένες τροποποιήσεις για την αύξηση της αποτελεσματικότητας του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Συστημικού Κινδύνου, ενισχύοντας τον συντονισμό της μακροπροληπτικής εποπτείας και επιτρέποντας στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Συστημικού Κινδύνου να εκπληρώσει καλύτερα την αποστολή του. Ειδικότερα, η Επιτροπή προτείνει να επιβεβαιωθεί η υπάρχουσα ρύθμιση, σύμφωνα με την οποία ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας προεδρεύει του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Συστημικού Κινδύνου, ενισχύοντας παράλληλα τη θέση του προϊσταμένου της Γραμματείας. Τέλος, η πρόταση τροποποιεί την οργάνωση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Συστημικού Κινδύνου, ώστε να αντικατοπτρίζει τις πιο πρόσφατες αλλαγές στο θεσμικό περιβάλλον της ΕΕ, πρωτίστως όσον αφορά τη δημιουργία της Τραπεζικής Ένωσης. 4. Ενσωμάτωση πτυχών βιώσιμης χρηματοδότησης στη χρηματοπιστωτική εποπτεία Η ΕΕ πρέπει να συνεχίσει να ενισχύει την παγκόσμια ηγεσία της στην αξιοποίηση της χρηματοδότησης για την επίτευξη των στόχων που έχουν τεθεί από τα Ηνωμένα Έθνη στην Ατζέντα του 2030 για τη βιώσιμη ανάπτυξη, τη Συμφωνία του Παρισιού και το Πλαίσιο του Sendai για τη μείωση του κινδύνου καταστροφών. Δεδομένης της κλίμακας των απαιτούμενων επενδύσεων για τη μετάβαση της οικονομίας της ΕΕ σε επενδύσεις σε έργα με χαμηλές εκπομπές άνθρακα, αποτελεσματική αξιοποίηση των πόρων και άνευ κινδύνου και σε περισσότερο βιώσιμη ανάπτυξη κατά τις επόμενες δεκαετίες, είναι απαραίτητη η κινητοποίηση ιδιωτικών κεφαλαίων και ο αναπροσανατολισμός τους σε πιο βιώσιμες επενδύσεις. Αυτό απαιτεί μια ολοκληρωμένη και σε βάθος επανεξέταση του τρέχοντος χρηματοδοτικού πλαισίου και μια διαφορετική ανάλυση κινδύνου/απόδοσης εκ μέρους των κεφαλαιαγορών και των επενδυτών. Η Επιτροπή θα παρουσιάσει στις αρχές του 2018 ένα φιλόδοξο σχέδιο δράσης για τη βιώσιμη χρηματοδότηση με κανονιστικά μέτρα. 12
Η ομάδα εμπειρογνωμόνων υψηλού επιπέδου για τη βιώσιμη χρηματοδότηση που συνέστησε η Επιτροπή επεσήμανε στην ενδιάμεση έκθεσή της ότι οι περιβαλλοντικοί, οι κοινωνικοί και οι σχετικοί με τη διακυβέρνηση κίνδυνοι, για παράδειγμα, οι πρωτοφανείς και αυξανόμενοι κίνδυνοι που συνδέονται με το κλίμα, δεν έχουν ακόμη ενσωματωθεί καταλλήλως στις διαδικασίες εκτίμησης του χρηματοδοτικού κινδύνου και ότι η παρούσα επανεξέταση των Ευρωπαϊκών Εποπτικών Αρχών προσφέρει μια εξαίρετη ευκαιρία να αποσαφηνιστεί και να διευρυνθεί ο ρόλος τους στην αξιολόγηση των περιβαλλοντικών, των κοινωνικών και των σχετικών με τη διακυβέρνηση κινδύνων προκειμένου να εξασφαλιστούν η μακροπρόθεσμη σταθερότητα του ευρωπαϊκού χρηματοπιστωτικού τομέα και τα οφέλη για μια βιώσιμη οικονομία γενικότερα. Πράγματι, οι Ευρωπαϊκές Εποπτικές Αρχές μπορούν να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στη δημιουργία ενός ρυθμιστικού και εποπτικού πλαισίου που θα στηρίζει την κινητοποίηση και τον προσανατολισμό της ροής ιδιωτικών κεφαλαίων προς βιώσιμες επενδύσεις, με παράλληλη διασφάλιση της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας. Ως πρώτο βήμα προς μια πιο ολοκληρωμένη στρατηγική, στις προτάσεις που συνοδεύουν την παρούσα ανακοίνωση αναφέρεται ρητά ότι οι Ευρωπαϊκές Εποπτικές Αρχές θα πρέπει να λάβουν υπόψη περιβαλλοντικούς, κοινωνικούς και σχετικούς με τη διακυβέρνηση παράγοντες που ενυπάρχουν στο πλαίσιο της εντολής τους. Για παράδειγμα, αυτό θα επιτρέψει στις αρχές να παρακολουθούν τον τρόπο με τον οποίο τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα εντοπίζουν, αναφέρουν, και χειρίζονται περιβαλλοντικούς, κοινωνικούς και σχετικούς με τη διακυβέρνηση κινδύνους, ενισχύοντας έτσι την οικονομική βιωσιμότητα και σταθερότητα. Οι Ευρωπαϊκές Εποπτικές Αρχές μπορούν επίσης να παρέχουν καθοδήγηση σχετικά με την αποτελεσματική ενσωμάτωση ζητημάτων βιωσιμότητας στη νομοθεσία της ΕΕ στον χρηματοπιστωτικό τομέα, και να προωθήσουν τη συνεκτική εφαρμογή των κανόνων αυτών μετά την έγκριση. 5. Προσαρμογή του εποπτικού πλαισίου για την αξιοποίηση του δυναμικού της χρηματοοικονομικής τεχνολογίας (FinTech) Η χρηματοοικονομική τεχνολογία αναμένεται να διαδραματίσει κεντρικό ρόλο στη διαμόρφωση του μέλλοντος του χρηματοπιστωτικού τομέα της ΕΕ με τη διευκόλυνση της πρόσβασης σε χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες, την προσφορά νέων τρόπων επένδυσης σε επιχειρήσεις, τη βελτίωση της επιχειρησιακής αποδοτικότητας και τη διεύρυνση των επιλογών. Η χρήση των ψηφιακών τεχνολογιών μετασχηματίζει τον χρηματοπιστωτικό τομέα, παράγει οφέλη για τους καταναλωτές, βελτιώνει την πρόσβαση των επιχειρήσεων σε χρηματοδότηση και προσφέρει τεράστιες ευκαιρίες ανάπτυξης για νεοσύστατες επιχειρήσεις FinTech. Ο ρυθμός της καινοτομίας στον τομέα των χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών έχει αυξηθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια. Κατά την ανάπτυξη της Χρηματοοικονομικής Ένωσης απαιτείται η μέγιστη δυνατή αξιοποίηση των δυνατοτήτων χρηματοπιστωτικής καινοτομίας, αλλά και η διαχείριση των νέων κινδύνων. 13
Η ρύθμιση και εποπτεία στις οποίες βασίζονται η Τραπεζική Ένωση και η Ένωση Κεφαλαιαγορών πρέπει να είναι τεχνολογικά ουδέτερες και αναλογικές, επιτρέποντας την καινοτομία και τις περαιτέρω τεχνολογικές εξελίξεις και την προώθηση μιας ολοκληρωμένης αγοράς ψηφιακών χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών, ως μέρος της στρατηγικής της ΕΕ για την ψηφιακή ενιαία αγορά χωρίς περιορισμούς όσον αφορά τις οικονομίες κλίμακας και το πεδίο εφαρμογής τους. Επειδή οι χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες εξαρτώνται όλο και περισσότερο από την τεχνολογία και τα δεδομένα, οι ρυθμιστικές και εποπτικές αρχές πρέπει να εξοικειωθούν με αυτές τις τεχνολογίες, ώστε να επιτευχθεί μια συνεκτική προσέγγιση όσον αφορά τα οφέλη και τους πιθανούς κινδύνους, και να προωθηθεί ο υγιής ανταγωνισμός.. Οι καινοτόμες προσεγγίσεις συνιστούν πρόκληση για τις εποπτικές αρχές, καθώς οι νέες τεχνολογίες και τα εναλλακτικά επιχειρηματικά μοντέλα και υπηρεσίες εγείρουν περίπλοκα ρυθμιστικά και εποπτικά ζητήματα. Έχει μεγάλη σημασία οι εποπτικές αρχές να αποκτήσουν εμπειρία εργαζόμενες με καινοτόμες επιχειρήσεις και γνώσεις σχετικά με νέες τεχνολογίες και επιχειρηματικά μοντέλα. Είναι εξίσου σημαντικό οι εθνικές ρυθμιστικές και εποπτικές αρχές σε όλα τα κράτη μέλη να συντονίζουν τις ενέργειές τους, ώστε να αποφεύγεται η δημιουργία φραγμών για ψηφιακές χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες σε μια ενοποιημένη αγορά. Σε συνέχεια της δημόσιας διαβούλευσης για τη FinTech, 11 η Επιτροπή θα παρουσιάσει στις αρχές του 2018 ένα σχέδιο δράσης στο οποίο θα καθορίζονται λεπτομερώς οι ενέργειες που θα πρέπει να αναληφθούν για την αντιμετώπιση αυτών των προκλήσεων και την υλοποίηση μια ολοκληρωμένης αγοράς ψηφιακών χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών. Ως πρώτο βήμα προς αυτή την κατεύθυνση, το ενοποιημένο εποπτικό πλαίσιο της ΕΕ πρέπει να προσαρμοστεί ώστε να λαμβάνει υπόψη τις νέες εξελίξεις. Οι προτάσεις που συνοδεύουν την παρούσα ανακοίνωση θα απαιτήσουν από τις Ευρωπαϊκές Εποπτικές Αρχές να λαμβάνουν υπόψη ζητήματα που συνδέονται με την καινοτομία και την τεχνολογική ανάπτυξη κατά την εκτέλεση των καθηκόντων τους. Μια άλλη πρόκληση που λήφθηκε υπόψη στις προτάσεις αφορά από εθνικά μέσα και εργαλεία τεχνολογικής καινοτομίας, όπως οι κόμβοι καινοτομίας ή «προστατευμένα περιβάλλοντα» (sandboxes) που έχουν συσταθεί από τις εθνικές εποπτικές αρχές. Σύμφωνα με την πρόταση, οι Ευρωπαϊκές Εποπτικές Αρχές θα αναλάβουν να προωθήσουν την εποπτική σύγκλιση, με ιδιαίτερη έμφαση στην καινοτομία και τις τεχνολογίες, μέσω της ανταλλαγής πληροφοριών και βέλτιστων πρακτικών, καθώς και με κατευθυντήριες γραμμές και συστάσεις όπου κρίνεται σκόπιμο. Για παράδειγμα, οι αρχές θα κληθούν να προωθήσουν την τεχνολογική παιδεία στο πλαίσιο όλων των 11 https://ec.europa.eu/info/finance-consultations-2017-fintech_en 14
εθνικών εποπτικών αρχών, παράλληλα με την ανταλλαγή πληροφοριών σχετικά με τις απειλές, συμβάντα και επιθέσεις στον κυβερνοχώρο. Η τεχνολογική εξάρτηση αυξάνει επίσης τη μέριμνα για την ασφάλεια στον κυβερνοχώρο. Η ασφάλεια και επιχειρησιακή ακεραιότητα των χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών και των παρόχων τους μεταβάλλεται ραγδαία και απαιτεί μια πιο συντονισμένη αντίδραση από την πλευρά της ευρωπαϊκής ρύθμισης και εποπτείας. Μέσω περισσότερο συντονισμένων προσεγγίσεων για την μέτρηση της ασφάλειας στον κυβερνοχώρο και της ανθεκτικότητας, οι ΕΕΑ θα συμβάλουν επίσης στην ενίσχυση της ασφάλειας και ακεραιότητας του ευρωπαϊκού χρηματοπιστωτικού τομέα. Ο ρόλος των κέντρων κοινοχρησίας και ανάλυσης πληροφοριών είναι ιδιαίτερα σημαντικός για τη δημιουργία της απαραίτητης εμπιστοσύνης για την ανταλλαγή πληροφοριών σχετικά με τις απειλές κατά της ασφάλειας στον κυβερνοχώρο μεταξύ των χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών και του δημόσιου τομέα. 6. Συμπέρασμα Καθώς η οικονομική ανάπτυξη στην Ευρώπη ακολουθεί πιο σταθερή πορεία, είναι καιρός να αξιοποιήσουμε την ευκαιρία που παρουσιάζεται σήμερα, ώστε η ΕΕ να προσαρμόσει τις δομές της προκειμένου να καταστεί η Οικονομική και Νομισματική Ένωση περισσότερο βιώσιμη μακροπρόθεσμα και να δοθεί ώθηση στην Ενιαία Αγορά. Η ισχυρότερη χρηματοοικονομική ενοποίηση έχει καίρια σημασία στο πλαίσιο αυτό και θα αποφέρει σημαντικά οφέλη για την Ευρωπαϊκή Ένωση, τους πολίτες και τις επιχειρήσεις της. Εκτός από τη συνεχιζόμενη διαδικασία ολοκλήρωσης, ο χρηματοπιστωτικός τομέας πρέπει να προσαρμοστεί στις αλλαγές που συνδέονται με την τεχνολογική πρόοδο και στην πλήρη ανάληψη του ρόλου του, προκειμένου να διασφαλίσει μια πιο βιώσιμη πορεία για τις επενδύσεις και την οικονομική ανάπτυξη. Η ποιότητα και η σύγκλιση της εποπτείας της ΕΕ θα είναι καθοριστικής σημασίας για την εξασφάλιση των πλεονεκτημάτων και τη διαχείριση των προκλήσεων στο πλαίσιο των εν λόγω, σχετικών με τον χρηματοοικονομικό τομέα, εξελίξεων. Οι νομοθετικές προτάσεις που υποβάλλονται σήμερα μαζί με την παρούσα ανακοίνωση περιλαμβάνουν συγκεκριμένα βήματα προκειμένου να επιταχυνθεί η εποπτική σύγκλιση σε όλα τα τμήματα της αγοράς και προς την κεντρική και ενιαία εποπτεία στις κεφαλαιαγορές. Επιπλέον, συνιστούν τα πρώτα νομοθετικά μέτρα για την περαιτέρω ενίσχυση του ηγετικού ρόλου της ΕΕ στον τομέα των βιώσιμων επενδύσεων και χρηματοδότησης και τη διαχείριση των ευκαιριών και των προκλήσεων της FinTech. Η Επιτροπή καλεί το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο να συζητήσουν και να εγκρίνουν τις προτάσεις αυτές κατά προτεραιότητα, προκειμένου να διασφαλιστεί η έναρξη ισχύος τους πριν από το πέρας της τρέχουσας κοινοβουλευτικής θητείας το 15
2019. Παράλληλα, η Επιτροπή θα συνεχίσει το στενό διάλογο με όλους τους ενδιαφερόμενους φορείς σε αυτόν τον σημαντικό τομέα. 16