ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ 2009-2014 Επιτροπή Νομικών Θεμάτων 21.6.2012 2012/2038(INI) ΣΧΕΔΙΟ ΕΚΘΕΣΗΣ σχετικά με την έκθεση για την εφαρμογή και τα αποτελέσματα της οδηγίας 2001/84/EΚ για το δικαίωμα παρακολούθησης (2012/2038(INI)) Επιτροπή Νομικών Θεμάτων Εισηγήτρια: Marielle Gallo PR\900959.doc PE488.053v01-00 Eνωμένη στην πολυμορφία
PR_INI ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Σελίδα ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ...3 ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ...6 PE488.053v01-00 2/6 PR\900959.doc
ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ σχετικά με την έκθεση για την εφαρμογή και τα αποτελέσματα της οδηγίας 2001/84/EΚ για το δικαίωμα παρακολούθησης (2012/2038(INI)) Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, έχοντας υπόψη την οδηγία 2011/84/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 27ης Σεπτεμβρίου 2001 σχετικά με το δικαίωμα παρακολούθησης υπέρ του δημιουργού ενός πρωτότυπου έργου (εφεξής " η οδηγία") 1 έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο και την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή: έκθεση για την εφαρμογή και τα αποτελέσματα της οδηγίας για το δικαίωμα παρακολούθησης (COM(2011)0878), έχοντας υπόψη το άρθρο 48 του Κανονισμού, έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Νομικών Θεμάτων (A7-0000/2012), Α. λαμβάνοντας υπόψη ότι το δικαίωμα παρακολούθησης αποτελεί δικαίωμα δημιουργού που κατοχυρώνεται στο άρθρο 14β της σύμβασης της Βέρνης για την προστασία των λογοτεχνικών και καλλιτεχνικών έργων Β. λαμβάνοντας υπόψη ότι η οδηγία ευνόησε την εναρμόνιση των βασικών προϋποθέσεων για την εφαρμογή του δικαιώματος παρακολούθησης προκειμένου να αρθούν τα δυνητικά εμπόδια στην υλοποίηση της εσωτερικής αγοράς Γ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η οδηγία τέθηκε σε πλήρη εφαρμογή σε όλα τα κράτη μέλη μόνο την 1η Ιανουαρίου 2012 Τάσεις της ευρωπαϊκής αγοράς και της παγκόσμιας αγοράς έργων τέχνης 1. επισημαίνει ότι το 2011 ήταν έτος ρεκόρ για την αγορά έργων τέχνης Ότι το ετήσιο προϊόν των πωλήσεων ανήλθε σε 11,57 δισεκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ, ήτοι σημείωσε αύξηση πλέον των 2 δισεκατομμυρίων δολαρίων ΗΠΑ σε σχέση με το 2010 2 2. παρατηρεί ότι το 2011 η ευρωπαϊκή αγορά έργων τέχνης σημείωσε έντονη πρόοδο το Ηνωμένο Βασίλειο διατηρεί μερίδιο της παγκόσμιας αγοράς ύψους 19,4% με αύξηση κατά 24% του όγκου των πωλήσεων η Γαλλία κατέχει το 4,5% της αγοράς με αύξηση κατά 9% του όγκου συναλλαγών τέλος η Γερμανία, με ένα μερίδιο της αγοράς ύψους 1,8%, σημείωσε αύξηση πωλήσεων κατά 23% 3 3. επισημαίνει ότι η κινεζική αγορά απόσπασε το 41,4% της παγκόσμιας αγοράς το 2011, προσπερνώντας τις ΗΠΑ των οποίων ο κύκλος εργασιών μειώθηκε κατά 3% και το 1 2 3 ΕΕ C L 275 της 13.10.2001, σ. 32. Artprice, Τάσεις της αγοράς έργων τέχνης το 2011, http://imgpublic.artprice.com/pdf/trends2011_fr.pdf Ένθα ανωτέρω. PR\900959.doc 3/6 PE488.053v01-00
μερίδιο της αγοράς κατά 6%, υποχωρώντας από το 29,5% το 2010 στο 23,5% το 2011 1 4. υπογραμμίζει την εντυπωσιακή άνοδο της Κίνας παρατηρεί, ωστόσο, ότι η εν λόγω αγορά έργων τέχνης περιορίζεται επί του παρόντος μόνο στους καλλιτέχνες που προέρχονται από τη χώρα αυτή 5. διαπιστώνει ότι η γενική τάση μετατόπισης του κέντρου βάρους της αγοράς έργων τέχνης προς τις αναδυόμενες χώρες συνδέεται με την παγκοσμιοποίηση, την ανάπτυξη της Ασίας και την εμφάνιση νέων συλλεκτών στις χώρες αυτές 6. επισημαίνει ότι τρίτες χώρες εξετάζουν το ενδεχόμενο θέσπισης του δικαιώματος παρακολούθησης στο εθνικό δίκαιο διαπιστώνει ότι στις 12 Δεκεμβρίου 2011 κατατέθηκε στις Ηνωμένες Πολιτείες πρόταση νόμου, με σκοπό την επιβολή φόρου ύψους 7% επί της μεταπώλησης έργων σύγχρονης τέχνης 2 Η εφαρμογή της οδηγίας 7. υπενθυμίζει ότι τα δικαιώματα αναπαραγωγής και παρουσίασης είναι ελάχιστα σημαντικά για τις γραφικές και πλαστικές τέχνες, των οποίων τα έσοδα προέρχονται από την πώληση και τη μεταπώληση των έργων 8. επιμένει στο γεγονός ότι το δικαίωμα παρακολούθησης εξασφαλίζει τη συνέχεια στην αμοιβή των καλλιτεχνών που, πολύ συχνά, παραχωρούν τα έργα τους σε χαμηλές τιμές στην αρχή της σταδιοδρομίας τους 9. υπενθυμίζει ότι η έκθεση της Επιτροπής σχετικά με την εφαρμογή και τις συνέπειες της οδηγίας καθώς και οι στατιστικές που αφορούν τον κλάδο καταδεικνύουν ότι το δικαίωμα παρακολούθησης δεν έχει καμιά αρνητική επίπτωση στην αγορά έργων τέχνης στην Ευρώπη 10. υπενθυμίζει ότι πολλές διατάξεις της οδηγίας διασφαλίζουν την ισορροπημένη εφαρμογή του δικαιώματος παρακολούθησης, λαμβάνοντας υπόψη τα συμφέροντα όλων των ενδιαφερομένων μερών και προβλέποντας ειδικότερα φθίνουσες τιμές των εφαρμοζόμενων συντελεστών, ανώτατο όριο του δικαιώματος ύψους 12.500 ευρώ, εξαίρεση των μικρών πωλήσεων και απαλλαγή των μεταπωλήσεων για τον πρώτο αγοραστή Συμπεράσματα 11. υπενθυμίζει ότι η αγορά έργων τέχνης εκτιμήθηκε σε 10 δισεκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ το 2010 και περίπου σε 12 δισεκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ το 2012 φρονεί κατά συνέπεια ότι οι καλλιτέχνες και οι κληρονόμοι τους θα πρέπει να λαμβάνουν μια δίκαιη ανταμοιβή 12. διαπιστώνει ότι οι μελέτες και οι στατιστικές της αγοράς έργων τέχνης καταδεικνύουν ότι το δικαίωμα παρακολούθησης δεν έχει καμιά αρνητική επίπτωση όσον αφορά τη γεωγραφική θέση της αγοράς και το επίπεδο του κύκλου εργασιών 1 2 Ένθα ανωτέρω. Equity of Visual Artists Act of 2011, http://www.govtrack.us/congress/bills/112/hr3688 PE488.053v01-00 4/6 PR\900959.doc
13. υπενθυμίζει, ωστόσο, ότι η οδηγία τέθηκε ουσιαστικά σε εφαρμογή στο σύνολο των κρατών μελών μόνο την 1η Ιανουαρίου 2012 14. χαιρετίζει την πρόταση της Επιτροπής να προβεί σε νέα ανάλυση της οδηγίας το 2014 15. προτρέπει την Επιτροπή να επανεξετάσει, στην προσεχή της έκθεση αξιολόγησης, τη καταλληλότητα των εφαρμοζομένων συντελεστών καθώς και τις κατηγορίες των ωφελουμένων από την οδηγία 16. καλεί την Επιτροπή να συνεργαστεί στενά με τα ενεχόμενα μέρη προκειμένου να ενισχυθεί η θέση της ευρωπαϊκής αγοράς έργων τέχνης και να αντιμετωπιστούν ορισμένες δυσκολίες όπως το «φαινόμενο της αλυσιδωτής αντίδρασης» 17. χαιρετίζει τις πρωτοβουλίες που ανέλαβαν τρίτες χώρες προκειμένου να θεσπίσουν το δικαίωμα παρακολούθησης και καλεί την Επιτροπή, στο πλαίσιο της εξωτερικής πολιτικής, να συνεχίσει τις προσπάθειές της για να καταστεί υποχρεωτική η εφαρμογή του άρθρου 14β της σύμβασης της Βέρνης o o o 18. αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στην Επιτροπή και το Συμβούλιο. PR\900959.doc 5/6 PE488.053v01-00
ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ Η οδηγία σχετικά με το δικαίωμα παρακολούθησης υπέρ του δημιουργού εκπονήθηκε επιδιώκοντας δύο σημαντικούς στόχους: αφενός να εξασφαλίσει στους δημιουργούς έργων γραφικών και πλαστικών τεχνών μερίδιο στην οικονομική επιτυχία των πρωτοτύπων έργων τους, και αφετέρου να εναρμονίσει την εφαρμογή του δικαιώματος σε όλη την ΕΕ. Στην έκθεσή της σχετικά με την εφαρμογή και τις επιπτώσεις της εν λόγω οδηγίας, η Επιτροπή συμπεραίνει ότι δεν είναι δυνατόν να συσχετισθεί απολύτως η απώλεια μεριδίου της ΕΕ στην παγκόσμια αγορά μοντέρνας και σύγχρονης τέχνης με την εναρμόνιση των διατάξεων αναφορικά με την εφαρμογή του δικαιώματος παρακολούθησης στην ΕΕ από την 1η Ιανουαρίου 2006. Εξίσου δεν κατέστη δυνατόν να αποδειχθεί μέχρι στιγμής κάποια σαφής ένδειξη για συστηματική μετατόπιση των πωλήσεων εντός της Ένωσης, εκτός των κρατών μελών που θέσπισαν το 2006 το δικαίωμα παρακολούθησης για τους ζώντες καλλιτέχνες. Ωστόσο, η Επιτροπή αναγνωρίζει ότι ασκούνται πιέσεις στις ευρωπαϊκές αγορές έργων τέχνης, σε όλες τις κατηγορίες τιμών, τόσο όσον αφορά τις αίθουσες πωλήσεων όσο και τους εμπόρους τέχνης. Εξάλλου, η Επιτροπή διαπιστώνει ότι η ποιότητα της διαχείρισης του δικαιώματος παρακολούθησης διαφέρει από κράτος σε κράτος της Ένωσης. Συνεπώς, οι περιορισμοί μπορεί να είναι ιδιαίτερα σημαντικοί για τους λιγότερο αναγνωρισμένους καλλιτέχνες, δεδομένου ότι θίγονται περισσότερο από τα έξοδα διαχείρισης, του δικαιώματος παρακολούθησης. Ο εισηγητής σας υπενθυμίζει ότι η αγορά έργων τέχνης υπολογίζεται σε 10 δισεκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ το 2010 και περίπου 12 δισεκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ το 2012 και θεωρεί συνεπώς ότι οι καλλιτέχνες και οι κληρονόμοι τους πρέπει να απολαμβάνουν δίκαιης ανταμοιβής. Εξάλλου, τα δεδομένα που περιέχονται στην έκθεση της Επιτροπής καθώς και τα αριθμητικά στοιχεία της αγοράς καταδεικνύουν ότι το δικαίωμα παρακολούθησης δεν έχει αρνητικό αντίκτυπο ούτε στη γεωγραφική θέση της αγοράς έργων τέχνης ούτε στο επίπεδο του κύκλου εργασιών. Η Επιτροπή καλείται να συνεργαστεί με τα ενδιαφερόμενα μέρη για να ενισχυθεί η θέση της ευρωπαϊκής αγοράς έργων τέχνης και να αντιμετωπιστούν ορισμένες δυσκολίες όπως για παράδειγμα, το "φαινόμενο της αλυσιδωτής αντίδρασης". PE488.053v01-00 6/6 PR\900959.doc