Φύλλο Εργασίας Μάθημα 2: Το Ηλιακό Σύστημα Σχολείο: Τάξη: Ημερομηνία:. Δραστηριότητα 1: Προβολή βίντεο (3 λεπτά) Δραστηριότητα 2: Ερωτήματα μαθητών (2 λεπτά) Να διατυπώσετε τα ερωτήματα σας με βάση την αφήγηση και τις εικόνες που είδατε: 1. 2. 3. 1 4. Δραστηριότητα 3: Ερωτήματα του μαθήματος-εκπαιδευτικού (2 λεπτά) 1. Ποιοι είναι οι πλανήτες του Ηλιακού Συστήματος; 2. Να κατανοήσουν τη βαρύτητα ως κυρίαρχο παράγοντα στη διαμόρφωση της δομής του Ηλιακού Συστήματος. 3. Ποια ουράνια σώματα μπορούμε να παρατηρήσουμε στο Ηλιακό Σύστημα; 4. Υπό ποιες προϋποθέσεις θα ήταν δυνατόν να αναπτυχθεί ζωή σε άλλα ουράνια σώματα; Δραστηριότητα 4: Απαντήσεις-υποθέσεις μαθητών (5 λεπτά) Καταγράψτε τις απαντήσεις-υποθέσεις σας στα παραπάνω ερωτήματα. 1. 2. 3.
4. Δραστηριότητα 5: Διερεύνηση του 1ου ερωτήματος (20 λεπτά) Ας υποθέσουμε ότι θέλετε να δείξετε στο μικρό σας αδελφάκι μαθητή της Γ δημοτικού τους πλανήτες και την απόστασή τους από τον Ήλιο. Έχετε στη διάθεσή σας πλαστικά καπάκια αναψυκτικών διαφορετικών χρωμάτων και πλαστικές κάρτες με πληροφορίες για τον κάθε πλανήτη. Για την απεικόνιση χρησιμοποιήστε το θρανίο σας θεωρώντας ότι στη μία άκρη του είναι ο Ήλιος. α) Καταγράψτε τη διαδικασία που θα ακολουθήσετε: 2 β) Γράψτε τους πλανήτες σε σειρά απόστασης από τον Ήλιο, ξεκινώντας με τον πιο κοντινό στον Ήλιο. 1. 2. 3. 4. 5.
6. 7. 8. 9. Δραστηριότητα 6: Διερεύνηση του 2ου ερωτήματος (20 λεπτά) Η κατασκευή που σας παρουσιάζει ο καθηγητής σας είναι μια προσομοίωση των τροχιών των πλανητών. 1. Τροχιά μικρής σφαίρας σε επίπεδο. Τι είδους τροχιά εκτελεί η μικρή σφαίρα; Καταγράψτε τις παρατηρήσεις σας: 3 2. Τροχιά μικρής σφαίρας σε καμπύλο χώρο. Τοποθετούμε το βαρύδι στο εσωτερικό του δακτυλίου. Έχουμε προσομοιώσει το χώρο γύρω από τον Ήλιο (ή άλλο άστρο). Τι είδους τροχιά εκτελεί η μικρή σφαίρα; Καταγράψτε τις παρατηρήσεις σας: 3. Η ίδια σφαίρα κυλά με μικρή αρχική ταχύτητα αλλά με διεύθυνση παράλληλη με την εφαπτομένη στο δακτύλιο στο σημείο της ώθησης. Τι είδους τροχιά εκτελεί τώρα η μικρή σφαίρα; Καταγράψτε τις παρατηρήσεις σας:
4. Χρησιμοποιούμε 6 σφαίρες. Τι είδους τροχιά εκτελούν τώρα οι μικρές σφαίρες; Καταγράψτε τις παρατηρήσεις σας: 5. Διερεύνηση τη τροχιάς της Γης και της Σελήνης. Τι είδους τροχιά εκτελούν τώρα οι μικρές σφαίρες; Καταγράψτε τις παρατηρήσεις σας: 6. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ: Ποια είναι η κύρια αιτία των τροχιών των μικρών σφαιρών; 4 Δραστηριότητα 7: Διερεύνηση του 3ου ερωτήματος (20 λεπτά) 1. Ταξινομήστε τους πλανήτες του Ηλιακού Συστήματος ανάλογα με τον αριθμό των δορυφόρων τους αξιοποιώντας τα δεδομένα από τις κάρτες της πρώτης δραστηριότητας. ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΛΑΝΗΤΩΝ - ΔΟΡΥΦΟΡΩΝ ΠΛΑΝΗΤΗΣ ΑΡΙΘΜΟΣ ΔΟΡΥΦΟΡΩΝ 2. Παρακολουθήστε το βίντεο με την προσομοίωση της τροχιάς του κομήτη του Halley και την προσομοίωση της ζώνης των αστεροειδών. Συμπληρώστε τα κενά στο κείμενο που ακολουθεί:
Το Ηλιακό Σύστημα αποτελείται από τον Ήλιο γύρω από τον οποίο περιφέρονται οι πλανήτες και από άλλα ουράνια αντικείμενα. Πιο συγκεκριμένα μέλη του Ηλιακού Συστήματος είναι οι... που περιφέρονται γύρω από τους περισσότερους πλανήτες, οι... που εκτελούν «μακρόστενες» ελλειπτικές τροχιές και οι... που είναι συγκεντρωμένοι σε μία ζώνη μεταξύ Άρη και Δία. Μάλιστα το 98,8% από τους περίπου 50.000 μετεωρίτες που έχουν βρεθεί στη Γη προέρχεται από τους αστεροειδείς 1. Δραστηριότητα 8: Διερεύνηση του 4ου ερωτήματος (20 λεπτά) Έπειτα από 20 χρόνια στο διάστημα και 13 χρόνια εξερεύνησης του Κρόνου και των 62 δορυφόρων του, το διαστημόπλοιο Cassini έφτασε στο τέλος της αποστολής του (Cassini Grand Finale). Είναι πιθανό όμως να έχουν επιβιώσει κάποια ανθεκτικά γήινα μικρόβια στο διαστημόπλοιο όλα αυτά τα χρόνια. Για να προστατεύσει το περιβάλλον κάποιων δορυφόρων του Κρόνου που εμφανίζουν αστοβιολογικό ενδιαφέρον, το Cassini σχεδιάστηκε να εισέλθει στην ατμόσφαιρα του Κρόνου στις 15 Σεπτεμβρίου 2017, οπότε και θα καταστραφεί. Τι σημαίνει όμως αστροβιολογικό ενδιαφέρον; Εκτελέστε την ακόλουθη πειραματική διάταξη: 5 Υλικά: 3 μικρές λεκάνες διαφανείς κρύσταλλοι αποθήκευσης νερού απιονισμένο νερό αλάτι Αισθητήρας θερμοκρασίας θερμαντική συσκευή Η/Υ λογισμικό απεικόνισης δεδομένων αισθητήρων χρονόμετρο χιλιοστομετρικό χαρτί Εκτέλεση πειράματος 1. Χρησιμοποιώντας το χιλιοστομετρικό χαρτί να υπολογίσετε τον όγκο τριών κρυστάλλων αποθήκευσης νερού. Σημειώστε τις τιμές του όγκου στον Πίνακα Μετρήσεων στο Χρόνο 0 min. 2. Στη μία λεκάνη τοποθετήστε απιονισμένο νερό, στη δεύτερη το νερό με το αλάτι και στην τρίτη νερό θερμοκρασίας 60 C. Κάτω από τις λεκάνες τοποθετούμε το 1 Πηγή: https://www.nasa.gov/sites/default/files/files/meteors_meteorites_lithograph.pdf
χιλιοστομετρικό χαρτί. 3. Τοποθετήστε έναν κρύσταλλο σε κάθε λεκάνη. Να επαναλάβετε τη μέτρηση του όγκου ανά 2 λεπτά για κάθε κρύσταλλο. Καταγράψτε τις μετρήσεις σας στον Πίνακα μετρήσεων του Φύλλου Εργασίας. ΠΙΝΑΚΑΣ ΜΕΤΡΗΣΕΩΝ Χρόνος (min) 0 2 4 6 8 10 ΟΓΚΟΣ ΚΡΥΣΤΑΛΛΟΥ Α (σε απιονισμένο νερό) ΟΓΚΟΣ ΚΡΥΣΤΑΛΛΟΥ Β (σε αλατόνερο) ΟΓΚΟΣ ΚΡΥΣΤΑΛΛΟΥ Γ (σε απιονισμένο νερό στους 60 ) Δραστηριότητα 9: Σύγκριση συμπερασμάτων και των απαντήσεων των μαθητών (5 λεπτά) Συμπεράσματα: Από ποιους παράγοντες επηρεάζεται η ανάπτυξη του κρυστάλλου; 6 Ποιους από τους παραπάνω παράγοντες συναντάμε σε βιολογικά συστήματα;