Εβδομαδιαίο Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων Διεύθυνση Οικονομικών Μελετών Πέμπτη 19 Μαΐου 20 ΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗ Ελληνική Οικονομία Πρόσφατα έγινε εκτενής συζήτηση στο Eurogroup για την πορεία υλοποίησης του Προγράμματος Δημοσιονομικής Προσαρμογής και Μεταρρυθμίσεων της Ελλάδος, καθώς και για την διαμόρφωση των προϋποθέσεων για περαιτέρω χρηματοδοτική κάλυψη της Ελλάδος στην περίοδο 2012-2013, στην περίπτωση κατά την οποία η χώρα μας δεν θα έχει ακόμη τη δυνατότητα πρόσβασης στις αγορές για την αναχρηματοδότηση του δημοσίου χρέους της. Δεν ελήφθησαν αποφάσεις για την τελική μορφή της νέας χρηματοδότησης της Ελλάδος κατά το 2012-2013 και για τις προϋποθέσεις υπό τις οποίες θα δοθεί αυτή η χρηματοδότηση. Εκκρεμεί το πόρισμα της 4 ης εξέτασης από την Τρόικα της πορείας υλοποίησης του Προγράμματος Προσαρμογής και η σύνταξη του νέου Μνημονίου. Έτσι οι οριστικές αποφάσεις για το θέμα αυτό θα ληφθούν τον Ιούνιο του 20. Η κοινή διαπίστωση ήταν ότι: α) Η Ελλάδα δεν έχει κανένα περιθώριο να μην υλοποιήσει τον στόχο για μείωση του ελλείμματος της γενικής κυβέρνησης κάτω από το 7,5% του ΑΕΠ το 20 και επομένως θα πρέπει να λάβει όλο τα αναγκαία μέτρα για την επίτευξη αυτού του στόχου. β) Η Ελλάδα θα πρέπει να προχωρήσει με αποφασιστικά βήματα στην διενέργεια των ιδιωτικοποιήσεων και στην αξιοποίηση της δημόσιας περιουσίας, έτσι ώστε να υλοποιήσει το πρόγραμμα των 50 δις έως το τέλος του 2015 και να εισπράξει άνω των 15 δις έως το τέλος του 2012. γ) Η Ελλάδα θα πρέπει να συνεχίζει απρόσκοπτα την υλοποίηση των αναγκαίων διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων έτσι ώστε θα επαναφέρει το ταχύτερο δυνατό την οικονομία σε πορεία αυτοδύναμης ανάπτυξης. Αναφορές στην δυνατότητα επιμήκυνσης του χρέους σε εθελοντική βάση προκάλεσαν την αντίδραση της ΕΚΤ που είναι αντίθετη σε οποιαδήποτε εκδοχή αναδιάρθρωσης του χρέους, που την θεωρεί λίαν επικίνδυνη για το τραπεζικό σύστημα στην Ελλάδα και την Ευρωζώνη. Όσον αφορά στις οικονομικές εξελίξεις, τo ΑΕΠ σημείωσε αύξηση κατά 0,8% σε 3μηνιαία βάση στο 1 ο 3μηνο, ενώ η πτώση του κατά -4,8% σε ετήσια βάση σημειώθηκε επί του πολύ υψηλού επιπέδου του ΑΕΠ στο 1 ο 3μηνο και ήταν πολύ χαμηλότερη από την πτώση που σημειώθηκε στα προηγούμενα 3μηνα. Έτσι οι προοπτικές που δημιουργούνται για το υπόλοιπο του έτους είναι ότι η πτώση του ΑΕΠ το 20 μπορεί να περιορισθεί σε επίπεδα κάτω από το -2,5%, συμβάλλοντας και στη δημοσιονομική προσαρμογή που επιδιώκεται κατά το τρέχον έτος. Τα στοιχεία αυτά επιβεβαιώνουν ότι η εγχώρια οικονομία εξακολουθεί να βρίσκεται σε βαθειά ύφεση στο 1 ο 3μηνο, αλλά είναι εμφανή τα σημάδια της επικείμενης ανάκαμψής της με κινητήριους μοχλούς: α) Τη σημαντικά βελτιωμένη ανταγωνιστικότητα που οδηγεί σε μεγάλη αύξηση των εξαγωγών αγαθών και υπηρεσιών και σε υποκατάσταση εισαγωγών. Η αύξηση των εξαγωγών αγαθών ανήλθε στο 31,5% στο 1 ο 3μηνο., ενώ οι αφίξεις τουριστών ήταν σημαντικά αυξημένες τον Απρίλιο και στο 1 ο 4μηνο. και οι κρατήσεις στα ξενοδοχεία της χώρας διαμορφώνονται σε εξαιρετικά υψηλά επίπεδα. β) Την μικρότερη του αναμενομένου πτώση του όγκου των λιανικών πωλήσεων στο 1 ο 2μηνο., από τα πολύ υψηλά επίπεδά του στο 1 ο 2μηνο.. γ) Την ανάκαμψη της αγροτικής παραγωγής, αλλά και της παραγωγής πολλών κλάδων της μεταποιητικής βιομηχανίας, με σταθεροποίηση της παραγωγής και στον σημαντικό κλάδο των τροφίμων, ενώ πτώση της παραγωγής εξακολουθούν να σημειώνουν κυρίως οι κλάδοι που σχετίζονται με την εγχώρια κατασκευαστική δραστηριότητα. δ) Την προοπτική για ταχύτερη υλοποίηση του ΕΣΠΑ 2007-2013 και την επιτάχυνση των ιδιωτικοποιήσεων και την αξιοποίηση της δημόσιας περιουσίας κατά το 20 με προσέλκυση και σημαντικών Ξένων Άμεσων Επενδύσεων. Ήδη υπάρχει άμεσο ενδιαφέρον από ξένες εταιρίες για τον ΟΤΕ, για την ΕΑΒ, για τη ΔΕΗ και τη ΔΕΠΑ, για επενδύσεις στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, για τα λιμάνια και για τα περιφερειακά αεροδρόμια, κ.ά., ενώ από τον Μάιο του 20 τέθηκε σε ισχύ και ο νέος αναπτυξιακός νόμος. ε) Στο 1 ο 3μηνο σημειώθηκε εντυπωσιακή βελτίωση των δεικτών οικονομικού κλίματος στη χώρα, η οποία, παρά το ότι επιδεινώθηκε τον Απρίλιο μετά τις επιθετικές υποβαθμίσεις της χώρας από την Moody s και την S&P s, αναμένεται να βελτιωθεί και πάλι με την αναμενόμενη περαιτέρω βελτίωση της δραστηριότητας στον τομέα του τουρισμού από τον Απρίλιο του 20 και με την σημαντική αύξηση των εξαγωγών αγαθών. Από την άλλη πλευρά συνεχίζεται η μεγάλη πτώση στις επενδύσεις σε οικοδομές και της κατασκευαστικής δραστηριότητας, αλλά τα επίπεδα που διαμορφώνεται αυτή η δραστηριότητα τώρα είναι εξαιρετικά χαμηλά και αναμένεται σταθεροποίηση από το 2 ο 6μηνο. και βελτίωσή της με την αναμενόμενη εντατικοποίηση της υλοποίησης του ΕΣΠΑ. Οι ενθαρρυντικές αυτές εξελίξεις που προαναφέρθηκαν, βρίσκονται, όμως, σε διάσταση με τις εαρινές προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την Ελληνική οικονομία. Η τελευταία εκτιμά ότι η ύφεση στην Ελλάδα θα είναι τώρα μεγαλύτερη, με πτώση του ΑΕΠ κατά -3,5%, από τις προηγούμενες εκτιμήσεις της Τρόικας για πτώση του ΑΕΠ κατά - 3,0%. Πέραν αυτού, όμως, οι προβλέψεις δεν έχουν και εσωτερική συνοχή. Η πτώση του ΑΕΠ κατά -3,0% θα συμβεί παρά το ότι και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προβλέπει σημαντική αύξηση των εξαγωγών αγαθών και υπηρεσιών κατά,7% σε πραγματικές τιμές το 20, με ταυτόχρονη μεγάλη πτώση των εισαγωγών αγαθών και υπηρεσιών κατά -8,4%. Οι εξελίξεις αυτές
οδηγούν σε μείωση του ελλείμματος του ισοζυγίου αγαθών και υπηρεσιών στο -4,1% του ΑΕΠ το 20, από -8,7% του ΑΕΠ το 20, με θετική επίπτωση στην αύξηση του ΑΕΠ το 20 κατά 5,0 ποσοστιαίες μονάδες. Επιπλέον, η επιδείνωση της ύφεσης θα συμβεί, παρά το ότι, σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η δημοσιονομική προσαρμογή που θα επιτευχθεί το 20 θα είναι ελάχιστη, με μείωση του ελλείμματος της γενικής κυβέρνησης μόνο κατά 1,0% του ΑΕΠ, δηλαδή μόνο κατά 2,25 δις. Είναι τουλάχιστον αξιοπερίεργη η τεράστια μείωση της εγχώριας τελικής ζήτησης για κατανάλωση και επενδύσεις κατά 17 δισ. σε μια περίοδο που το ΑΕΠ ενισχύεται από την αύξηση των εξαγωγών και τη μείωση των εισαγωγών κατά δις. με αποτέλεσμα το πραγματικό ΑΕΠ να πέφτει κατά 7,2 δισ. Οι προβλέψεις αυτές λαμβάνονται σοβαρά υπόψη από τις εταιρίες μέτρησης της πιστοληπτικής ικανότητος της χώρας και από τους ξένους αναλυτές της Ελληνικής οικονομίας που αποτελούν την κύρια βάση με την οποία εξάγονται τα ευρέως διαδεδομένα συμπεράσματα περί της αδυναμίας ανάπτυξης και περί της αναπόφευκτης χρεωκοπίας της Ελληνικής οικονομίας. Ως τέτοιες, οι προβλέψεις αυτές μπορούν να αποτελέσουν μηχανισμό υποβάθμισης του οικονομικού κλίματος στη χώρα και συμβάλουν πραγματικά στην αποφυγή κάθε είδους καταναλωτικής και επενδυτικής δαπάνης από τις οικονομικές μονάδες στη χώρα. Είναι χαρακτηριστικό ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προβλέπει σήμερα νέα δραματική πτώση των επενδύσεων στην Ελλάδα κατά -16,6% το 20, μετά την πτώση τους κατά -16,5% το 20 και επίσης κατά -,2% το 20 και κατά -7,5% το 2008. Επιπλέον προβλέπει ότι η πτώση των επενδύσεων θα συνεχιστεί και το 2012, κατά -1,9% και πιθανώς και τα επόμενα έτη. Οι εκτιμήσεις αυτές στον τομέα των επενδύσεων, εάν ήταν σωστές, θα σήμαιναν αναπόφευκτα: α) Εγκατάλειψη από την Ελλάδα κάθε προσπάθειας για ολοκλήρωση των επενδύσεων του ΕΣΠΑ και για είσπραξη των επιχορηγήσεων ύψους άνω των 17 δις έως το 2013 από την Ευρωπαϊκή Ένωση. β) Εγκατάλειψη των επενδύσεων που προγραμματίζονται στον τομέα της ενέργειας, ύψους άνω των 20 δις έως το 2020, καθώς και των επενδύσεων που απαιτούνται από ιδιωτικά και δημόσια επιχειρηματικά σχήματα για την αξιοποίηση της δημόσιας περιουσίας. γ) Ότι η αξιοποίηση των δυνατοτήτων της Ελλάδος στον τομέα του τουρισμού και της εξοχικής κατοικίας και γενικότερα η βελτίωση της διεθνούς ανταγωνιστικότητας της χώρες θα μπορούσαν να γίνουν χωρίς επενδύσεις. δ) Ότι οι αποκρατικοποιήσεις, η μεγάλη μείωση του κόστους εργασίας ανά μονάδα προϊόντος, η προωθημένη ελαστικοποίηση της αγοράς εργασίας και η συνεπαγόμενη αύξηση της ανεργίας δεν έχουν καμιά επίπτωση στη βελτίωση της διεθνούς ανταγωνιστικότητας της χώρας και στην προσέλκυση επενδύσεων. Οι ανωτέρω υποθέσεις είναι προφανές ότι δεν ευσταθούν. Παγκόσμια Οικονομία Απώλειες κατέγραψαν τα περισσότερα χρηματιστήρια διεθνώς το περασμένο 7ημερο. Οι επενδυτές εμφανίζονται επιφυλακτικοί για την πορεία της οικονομικής ανάπτυξης στις ΗΠΑ και την κρίση δημοσίου χρέους στη Ζώνη του Ευρώ. Τα υψηλά επίπεδα τιμών των μετοχών δικαιολογούν ρευστοποιήσεις για καταχώρηση κερδών με αποτέλεσμα μια αρνητική εξέλιξη να σηματοδοτεί μεγάλο όγκο πωλήσεων. Αρνητικά επηρεάζουν τις διεθνείς χρηματιστηριακές τιμές και οι συνεχιζόμενες απώλειες των τιμών των εμπορευμάτων (commodities), καθώς οι τελευταίες συμπαρασύρουν τις αποτιμήσεις πολλών εταιριών του κλάδου. 360 355 350 345 340 335 330 MSCI- AC World Index 357,72 325 Πηγή: Reuters 324,03 320 Ιαν- Φεβ- Μαρ- Μαϊ- 342,65 Ο MSCI AC-World Index είναι σταθμισμένος δείκτης κεφαλαιοποίησης ελεύθερων προς διαπραγμάτευση (free-float) μετοχών από ανεπτυγμένες και αναδυόμενες αγορές. Ο δείκτης δημιουργήθηκε με τιμή βάσης το 0 από 31.12.1987 και από τον Απρ. 02 περιλαμβάνει 49 δείκτες αγοράς ανεπτυγμένων και αναδυόμενων χωρών. Οριακά βελτίωσε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή (ΕΕ) της εκτιμήσεις της για την ανάπτυξη της παγκόσμιας οικονομίας το 20. Συγκεκριμένα εκτιμά ότι η παγκόσμια οικονομία θα αναπτυχθεί κατά 4,0% το 20 (από 3,9% που ήταν η προηγούμενη εκτίμηση) και έναντι αύξησής του κατά 4,9% το 20. Ειδικότερα, για τη ΖτΕ και την ΕΕ-27, η ΕΕ εκτιμά τώρα αύξηση του ΑΕΠ κατά 1,6% και 1,8% αντίστοιχα το 20 (από 1,5% και 1,7% αντίστοιχα το Φθινόπωρο του 20) και κατά 1,8% και 1,9% αντίστοιχα το 2012. Για τις ΗΠΑ η ΕΕ εκτιμά τώρα αύξηση του ΑΕΠ κατά 2,6% το 20 (από 2,1%) και κατά 2,7% το 2012 (από 2,5%). Επίσης, για την Ιαπωνία η αύξηση του ΑΕΠ αναμένεται τώρα στο 0,5% το 20 (έναντι της προηγούμενης εκτίμησης το Φθινόπωρο για αύξησή του κατά 1,3%) και στο 1,6% το 2012 (από 1,7%). Τέλος, η αύξηση του ΑΕΠ της Ινδίας, της Βραζιλίας και της Ρωσίας εκτιμάται τώρα στο 8,0%, στο 4,4% και στο 4,5% αντίστοιχα, από 8,3%, 4,8% και 3,8% αντίστοιχα (Φθινόπωρο ). Από τα στοιχεία αυτά προκύπτει ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εκτιμά τώρα ότι οι Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων 2
προοπτικές για την ανάπτυξη της Ευρώπης και των ΗΠΑ τόσο το 20 όσο και το 2012 είναι ελαφρά καλύτερες τώρα από ότι ήταν το Φθινόπωρο του 20, ενώ οι επιπτώσεις από τις φυσικές καταστροφές στην Ιαπωνία θα είναι μεν σημαντικές για τη ίδια τη χώρα αυτή αλλά όχι καταλυτικές για την αναπτυξιακή της πορεία και για την πορεία της παγκόσμιας οικονομίας. Τέλος, η ανάπτυξη των αναδυόμενων αγορών περιορίζεται σε κάποιο βαθμό, λόγω της αντιπληθωριστικής πολιτικής που εφαρμόζουν ήδη οι κυβερνήσεις τους. Τα στοιχεία της συγκυρίας για την οικονομία των ΗΠΑ δείχνουν ότι ο πληθωρισμός εμφανίζει ανοδικές τάσεις (στο 3,2% τον Απρ. ), οι οποίες εκτιμάται ότι θα ενταθούν τους επόμενους μήνες, ενώ αποκλιμάκωση του πληθωρισμού αναμένεται στο 2ο 6μηνο. Τα στοιχεία αυτά εξακολουθούν να μην προβληματίζουν σοβαρά τη FED, καθώς η άνοδος του πληθωρισμού θεωρείται πρόσκαιρη λόγω των σχετικά υψηλών τιμών του πετρελαίου έως το τέλος Απριλίου 20. Άλλωστε ο δομικός πληθωρισμός σε μέσα επίπεδα για τους πρώτους 4 μήνες του 20 διαμορφώνεται στο 1,1% έναντι 1,0% στην αντίστοιχη περίοδο του 20. Η άνοδος των τιμών έχει επηρεάσει τη συμπεριφορά των καταναλωτών, γεγονός που αποτυπώθηκε στην πολύ μικρή αύξηση (κατά 0,5% σε μηνιαία βάση) των λιανικών πωλήσεων τον Απρ.. Η αγορά εργασίας συνεχίζει να αποτελεί ερωτηματικό, παρά τη διόρθωση που σημειώθηκε με μείωση των αιτήσεων για εγγραφή στα ταμεία ανεργίας την εβδομάδα που έληξε την 7.5.20. Ο μέσος όρος των 4 εβδομάδων εξακολουθεί να διαμορφώνεται στις 437 χιλ., επίπεδο που θεωρείται πολύ υψηλότερο από αυτό που αναμενόταν στην τρέχουσα φάση ανάκαμψης της οικονομίας. Θετική κρίνεται η εξέλιξη ότι η οικονομία των ΗΠΑ συνεχίζει να προσελκύει κεφάλαια από την αλλοδαπή παρά τους ενδοιασμούς των επενδυτών για την ευρωστία της οικονομίας. Η αύξηση των κεφαλαίων αποδίδεται σε σημαντικό βαθμό στην αύξηση των εισροών ιδιωτικών κεφαλαίων. Στη ΖτΕ τα μέλη του Eurogroup ενέκριναν το 3ετές πακέτο διάσωσης της Πορτογαλίας, ύψους 78 δις. Η ΕΕ πρόκειται να χρηματοδοτήσει τα 2/3, ενώ το υπόλοιπο 1/3 το ΔΝΤ. Παράλληλα η Πορτογαλία θα ζητήσει από τους ιδιώτες επενδυτές να κρατήσουν τα ομόλογα του δημοσίου που έχουν στην κατοχή τους ενώ πρόκειται να προχωρήσει σε ένα πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων, προκειμένου να ενισχύσει τη δημοσιονομική της εικόνα. Τις προϋποθέσεις αυτές έθεσε από την πλευρά της η Φινλανδία προκειμένου να στηρίξει το πρόγραμμα οικονομικής βοήθειας προς την Πορτογαλία. Επιπλέον των ανωτέρω, το ενδιαφέρον των επενδυτών ήταν γενικά στραμμένο στη σύνοδο του Eurogroup, όπου εκτός της έγκρισης της χρηματοδότησης της Πορτογαλίας κατά 78 δις, συζητήθηκαν εκτενώς, όπως προαναφέρθηκε, και οι προϋποθέσεις για την νέα χρηματοδοτική κάλυψη της Ελλάδος στην περίοδο 2012-2013 στην πιθανή τώρα περίπτωση κατά την οποία η χώρα μας δεν θα έχει ακόμη τη δυνατότητα χρηματοδότησής της απευθείας από τις αγορές. Η τελική απόφαση για την Ελλάδα θα ληφθεί τον Ιούνιο του 20, πράγμα που διατηρεί την υψηλή αβεβαιότητα στις αγορές. 1400 1200 00 800 600 400 200 0 Spreads ετων ομολόγων έναντι αντίστοιχου γερμανικού Μαϊ- Ιουν- Ελλάδα Ισπανία Πορτογαλία Ιρλανδία Πηγή: Reuters Ιουλ- Αυγ- Σεπ- Οκτ- Ο χρυσός εμφανίζει δυσκολία να επανέλθει πάνω από τα $1.500/ουγγιά μετά τις έντονες πτωτικές τάσεις που επικράτησαν στην αγορά των πολύτιμων μετάλλων, με αποτέλεσμα στις 17.05.20 να διαπραγματεύεται στα $1.493/ουγγιά. Σημαντικές απώλειες συνεχίζει να καταγράφει και η τιμή του αργύρου ($ 33,76/ουγγιά). Στην αγορά συναλλάγματος το Ευρώ υπέστη σημαντικές απώλειες και η ανοδική του τάση δείχνει να έχει ανακοπεί, καθώς η ΕΚΤ εμφανίζεται λιγότερο επιθετική στο θέμα της επιτοκιακής πολιτικής. Αρνητικά επηρέασαν το Ευρώ οι εντεινόμενες ανησυχίες για τη δυνατότητα αποπληρωμής του ελληνικού χρέους. Στην αρνητική εικόνα του Ευρώ συνηγορεί και η μείωση των κερδοσκοπικών θέσεων σε συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης (ΣΜΕ) υπέρ του Ευρώ. όπως αποτυπώνεται στο χρηματιστήριο του Σικάγο και στο ακόλουθο Διάγραμμα. Ωστόσο, τελικά το Ευρώ ανέκαμψε και πάλι με αποτέλεσμα να διαμορφώνεται στα 1,428 USD/EUR την 19.5.20, από 1,4171 USD/EUR την 17.05.20,από 1,44 USD/EUR που ήταν στις 9.05.20. Η αβεβαιότητα για την πορεία του Ευρώ λόγω των προσφάτων εξελίξεων στην κρίση χρέους που πλήττει ορισμένες χώρες της ΖτΕ είχε ως αποτέλεσμα να ενισχύσει το ελβετικό φράγκο το οποίο αποτελεί νόμισμα- καταφύγιο και να κινηθεί από EURCHF 1.2677 (.05.20) σε EURCHF 1.2522 (16.05.20). 120.000 80.000 40.000 0-40.000-80.000-120.000 Δεκ- 08 Νοε- Δεκ- Ιαν- Φεβ- Μαρ- ΚΑΘΑΡΕΣ ΚΕΡΔΟΣΚΟΠΙΚΕΣ ΘΕΣΕΙΣ FUTURES EUR/ USD ΥΠΕΡ ΕΥΡΩ ΥΠΕΡ ΔΟΛΑΡΙΟΥ Μαρ- Ιουν- Σεπ- Δεκ- Αριθμός ΣΜΕ EUR/USD Μαρ- Ιουν- Σεπ- Δεκ- Απρ - Μαρ- Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων 3
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ Ελληνική Οικονομία ΑΕΠ: Σύμφωνα με την πρώτη εκτίμηση της ΕΛΣΤΑΤ, το ΑΕΠ της Ελλάδος, βάσει των εποχικά διορθωμένων 3μηνιαίων στοιχείων των εθνικών λογαριασμών, αυξήθηκε κατά 0,8% σε 3μηνιαία βάση στο 1 ο 3μηνο., μετά την σημαντική πτώση του κατά -2,8% στο 4 ο 3μηνο., -1,6% στο 3 ο 3μηνο., κατά -1,3% στο 2 ο 3μηνο. και κατά - 1,9% στο 1 ο 3μηνο.. Σε ετήσια βάση, η πτώση του ΑΕΠ περιορίσθηκε στο -4,8% στο 1 ο 3μηνο., έναντι -7,4% στο 4 ο 3μηνο., -2,8% στο 1 ο 3μηνο. και -4,35% το 20 ως σύνολο. Οι ανωτέρω θετικές εξελίξεις στο ΑΕΠ του 1 ου 3μήνου. ήταν ήδη σε μεγάλο βαθμό εμφανείς: α) Από την μεγάλη αύξηση των εξαγωγών αγαθών και υπηρεσιών κατά το 3μηνο αυτό με ταυτόχρονη σημαντική πτώση των εισαγωγών αγαθών και υπηρεσιών. Η επίπτωση των καθαρών εξαγωγών στην αύξηση του ΑΕΠ στο 1 ο 3μηνο. ήταν πολύ σημαντική. β) Από την πολύ μικρότερη του αναμενομένου πτώση του όγκου των λιανικών πωλήσεων στο 1 ο 3μηνο., από τα πολύ υψηλά επίπεδα αυτών των πωλήσεων στο 1 ο 3μηνο.. Με αυτά τα δεδομένα, η πτώση του ΑΕΠ στο 1 ο 3μηνο. θα ήταν ακόμη πιο ήπια, εάν η Κυβέρνηση είχε προχωρήσει σε κάποιο βαθμό στην υλοποίηση των εκκρεμών επενδύσεων του ΕΣΠΑ 2007-2013, οι οποίες έχουν περιοριστεί στο ελάχιστο μετά το 2008 και ευθύνονται σε σημαντικό βαθμό για την πτώση του ΑΕΠ τόσο το 20 και το 20 όσο και στο 1 ο 3μηνο. 20. Είναι χαρακτηριστικό ότι στο 1 ο 3μηνο. οι απορρόφηση κονδυλίων από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) ήταν μειωμένη κατά -55,3% έναντι του 1 ου 3μήνου., όπου ήταν επίσης μειωμένη κατά -48,2% έναντι του 1 ου 3μήνου του 20. Σε κάθε περίπτωση, η αύξηση του ΑΕΠ σε 3μηνιαία βάση στο 1 ο 3μηνο. ενισχύει τις προοπτικές που υπάρχουν για περαιτέρω μείωση της πτώσης του σε ετήσια βάση στο 2 ο 3μηνο., για σταθεροποίησή του στο 3 ο 3μηνο. και για θετική αύξησή του σε ετήσια βάση στο 4 ο 3μηνο.. Θέτει δηλαδή τις βάσεις για περιορισμό της πτώσης του ΑΕΠ το 20 στο -2,5% ή χαμηλότερα, έναντι της πτώσης του κατά -4,35% το 20, και για σημαντικότερη θετική αύξησή του κατά το 2012. Οι Προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής: Ωστόσο, οι ανωτέρω εξελίξεις δεν φαίνεται να λαμβάνονται υπόψη από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή στις εαρινές της προβλέψεις για την Ελλάδα. Σε αυτές τις προβλέψεις εκτιμά ότι η πτώση του ΑΕΠ της Ελλάδος κατά το 20 θα είναι -3,5%, δηλαδή ακόμη πιο μεγάλη από το -3,0% που ήταν οι έως τώρα εκτιμήσεις της Επιτροπής και του ΔΝΤ. Μάλιστα, η εμβάθυνση της ύφεσης το 20 θα συμβεί παρά την μεγάλη αύξηση των εξαγωγών αγαθών και υπηρεσιών κατά,7% σε πραγματικές τιμές το 20 και η αντίστοιχη πτώση των εισαγωγών αγαθών και υπηρεσιών κατά -8,4% σε πραγματικές τιμές. Οι εξελίξεις αυτές συνεπάγονται μεγάλη αύξηση της θετικής επίπτωσης των καθαρών εξαγωγών στην αύξηση του ΑΕΠ κατά 5,0 ποσοστιαίες μονάδες, αντί για 2,9 ποσοστιαίες μονάδες που προβλεπόταν στις προηγούμενες εκτιμήσεις της Επιτροπής. Ωστόσο, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θεωρεί τώρα ότι το 20 θα σημειωθεί στην Ελλάδα πολύ μεγαλύτερη πτώση της εγχώριας ζήτησης από ότι στο 20 παρά την αύξηση των εισοδημάτων που θα σημειωθεί από την αύξηση των εξαγωγών αγαθών και υπηρεσιών (ιδιαίτερα του τουρισμού) και την υποκατάσταση εισαγωγών με εγχώρια παραγωγή (ιδιαίτερα στον αγροτικό τομέα και σε άλλους τομείς). Έτσι, η ιδιωτική κατανάλωση θα μειωθεί κατά -6,2% το 20, έναντι -4,5% το 20. Επίσης, παρά τη μεγάλη αύξηση των εξαγωγών και τη σημαντική βελτίωση της ανταγωνιστικότητας της οικονομίας και παρά την αναμενόμενη είσπραξη άνω των 6,0 δις από τα διαρθρωτικά ταμεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, έναντι 2,0 δις το 20 και παρά την προώθηση των ιδιωτικοποιήσεων, οι επενδύσεις θα καταποντιστούν κατά -16,6% το 20, από -16,5% το 20. Επιπλέον δε των ανωτέρω θα μειωθούν και τα αποθέματα με πρόσθετη αρνητική επίπτωση στο ΑΕΠ κατά -0,5 ποσοστιαίες μονάδες. Οι ανωτέρω εκτιμήσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής δεν στηρίζονται στις πραγματικές οικονομικές εξελίξεις στην Ελληνική οικονομία, όπως, για παράδειγμα, η δυναμική αύξηση των εξαγωγών αγαθών και υπηρεσιών, η δυνατότητα σταθεροποίησης, ή και αύξησης, των επενδύσεων με απορρόφηση των πόρων από τα διαρθρωτικά ταμεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η μικρότερη του αναμενομένου πτώση του όγκου των λιανικών πωλήσεων στο 1 ο 3μηνο. και, συμπερασματικά, η αύξηση του ΑΕΠ σε 3μηνιαία βάση στο 1 ο 3μηνο.. Αντίθετα, οι εκτιμήσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής αποκλείουν κάθε ελπίδα ανάκαμψης της Ελληνικής οικονομίας στα επόμενα έτη. Είναι χαρακτηριστικό ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προβλέπει πτώση των επενδύσεων ακόμη και το 2012 κατά -1,9%, μετά την τεράστια πτώση τους στα προηγούμενα τέσσερα έτη. Οι εκτιμήσεις αυτές συμβάλλουν στην περαιτέρω οδυνηρή πτώση του οικονομικού κλίματος στη χώρα και αποτελούν έως σήμερα τη βάση πάνω στην οποία στηρίζονται οι επιθετικές υποβαθμίσεις της Ελληνικής οικονομίας από τις εταιρείες Moody s και S&P s, ενώ έχουν ως κύρια επίπτωση την επιβεβαίωση των εκτιμήσεων πολλών διεθνών αναλυτών που προβλέπουν την χρεοκοπία και την ουσιαστική καταστροφή της ελληνικής οικονομίας. Είναι επίσης χαρακτηριστικό ότι ενώ ο μέσος πληθωρισμός με βάση το ΔΤΚ διαμορφώνεται στο 4,5% στο 1 ο 4μηνο του 20, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προβλέπει το μέσο πληθωρισμό για το 20 ως σύνολο στο 2,4% και τον πληθωρισμό με βάση τον αποπληθωριστή του ΑΕΠ στο 0,3%. Τέλος, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προβλέπει την ανωτέρω τεράστια πτώση της εγχώριας ζήτησης στην Ελλάδα παρά το ότι η δημοσιονομική Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων 4
προσαρμογή που θα επιτευχθεί κατά το 2001 και το 2012 θα είναι ελάχιστη (σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της). Η μείωση του ελλείμματος της γενικής κυβέρνησης δεν θα ξεπεράσει τη 1,0 ποσοστιαία μονάδα του ΑΕΠ το 20, δηλαδή το δημοσιονομικό έλλειμμα θα μειωθεί μόνο κατά 2,25 δις, αλλά η εγχώρια τελική ζήτηση θα μειωθεί κατά 17 δις. και το ΑΕΠ θα μειωθεί κατά 7,2 δις. Αυτό σημαίνει ότι ο δημοσιονομικός πολλαπλασιαστής στην περίπτωση της Ελλάδος ανέρχεται, σύμφωνα πάντα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, στο 3,2. Για να μειωθεί το έλλειμμα κατά μία (1) ποσοστιαία μονάδα του ΑΕΠ πρέπει, σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, να μειωθεί το ΑΕΠ της χώρας κατά 3,2 π.μ. Ούτε θεωρητικά, ούτε εμπειρικά δεν μπορεί να επαληθευτεί μια τέτοια υπόθεση. Αγορά Εργασίας: Σύμφωνα με τη μηνιαία έρευνα εργατικού δυναμικού (ΕΕΔ) της Ελ. Στατ. ο αριθμός των απασχολούμενων (15 ετών και άνω) μειώθηκε σε 4.178,3 χιλ. τον Φεβρ., έναντι 4.267,6 χιλ. τον Ιαν. και 4.404,1 χιλ. τον Φεβρ., παρουσιάζοντας μείωση κατά -5,1% σε ετήσια βάση (ή -225,7 χιλ. άτομα). Η υποχώρηση της οικονομικής δραστηριότητας και η ελαστικοποίηση της αγοράς εργασίας συμβάλλουν, στην τρέχουσα περίοδο της κρίσης και των δραματικά υποβαθμισμένων προσδοκιών, στη σημαντική μείωση της απασχόλησης. Ταυτόχρονα, ο αριθμός των ατόμων που επιθυμούν να εργασθούν αυξήθηκε. Αποτέλεσμα των ανωτέρω είναι η αύξηση του ποσοστού ανεργίας. Ειδικότερα, ο αριθμός των ανέργων με βάση την ΕΕΔ αυξήθηκε σημαντικά σε 787,2 χιλ. άτομα τον Φεβρ., με αποτέλεσμα το ποσοστό ανεργίας να φθάσει στο 15,9% του εργατικού δυναμικού, έναντι 15,1% τον Ιαν. και 12,1% τον Φεβρ.. Σημειώνεται ότι το μέσο ποσοστό ανεργίας αυξήθηκε το 20 στο 12,5% από 9,5% το 20, αλλά αναμένεται να αυξηθεί σημαντικά στο 15,2% το 20. Ωστόσο, σύμφωνα με στοιχεία του ΟΑΕΔ οι εγγεγραμμένοι άνεργοι υποχώρησαν σε 704,8 χιλ. άτομα τον Απρ., από 714,7 χιλ. τον Μάρτ., έναντι 599,7 χιλ. ατόμων τον Απρ.. Σημειώθηκε, δηλαδή, μείωση των εγγεγραμμένων ανέργων κατά - 1,4% σε μηνιαία βάση και αύξησή τους κατά +17,5% σε ετήσια βάση, ενώ η ετήσια αύξηση τον Φεβρ. ήταν 18,8%. Τα στοιχεία αυτά του ΟΑΕΔ δείχνουν ότι η ανεργία υποχώρησε αισθητά τον Απρ. και αναμένεται να μετριασθεί περαιτέρω στους καλοκαιρινούς μήνες. Οι μακροχρόνια άνεργοι (για χρονικό διάστημα ίσο ή άνω του ενός έτους) παρουσίασαν μικρή άνοδο τον Απρ. σε 257,1 χιλ. άτομα από 251,5 χιλ. τον Μάρτ. (αποτελώντας το 36,5% του συνόλου των εγγεγραμμένων ανέργων), έναντι 186,8 χιλ. τον Απρ. (31,2% του συνόλου των εγγεγραμμένων ανέργων). Η αύξηση των μακροχρόνια ανέργων οφείλεται στο ότι είναι πολύ δύσκολο στην τρέχουσα περίοδο της ύφεσης να επανενταχθεί ένα άνεργος έγκαιρα σε θέση απασχόλησης. Οι επιδοτούμενοι άνεργοι (ΟΑΕΔ) μειώθηκαν τον Απρ. στους 284,0 χιλ. (από 306 χιλ. τον Μάρτ. ) και 242,1 χιλ. τον Απρ.. Από το σύνολο των επιδοτούμενων ανέργων του Απρ., οι 56,0 χιλ. ήταν εποχιακοί (προερχόμενοι από τον κλάδο του τουρισμού), έναντι 45,3 χιλ. τον Απρ.. Η εποχική ανεργία δέον να διερευνηθεί συστηματικά στην Ελλάδα, σε συνάρτηση με την γενικότερη εντατικοποίηση των ενεργειών της χώρας και ιδίως των παραγόντων του τουρισμού για αποτελεσματική διεύρυνση της τουριστικής περιόδου. (σε χιλ.) 4μηνο. 4μηνο. 4μηνο. % Δ 20 20 Αναγγελίες προσλήψεων 219,32 265,06 269,57-17,3% 945,91 Απολύσεις 170,77 166,15 177,49 2,8% 735,46 Παραιτήσεις 78,07 91,95 5,78-15,1% 306,60 Απολύσεις + Παραιτήσεις 248,84 258, 283,27-3,6% 1.042,06 Καθαρή Μεταβολή της απασχόλησης -29,52 6,96-13,70-96,15 Πηγή: OAEΔ Όσον αφορά στις ροές απασχόλησης-ανεργίας στο 1 ο 4μηνο., σημειώνονται τα ακόλουθα: α) Οι αναγγελίες προσλήψεων υποχώρησαν στις 219,3 χιλ. στο 1 ο 4μηνο, έναντι 265,1 χιλ. στο 1 ο 4μηνο. και 269,6 χιλ. στο 1 ο 4μηνο. Από την άλλη πλευρά, β) οι απολύσεις αυξήθηκαν ελαφρά στις 170,8 χιλ. στο 1 ο 4μηνο, έναντι 166,2 χιλ. στο 1 ο 4μηνο και 177,5 χιλ. στο 1 ο 4μηνο. Τέλος, γ) οι οικειοθελείς αποχωρήσεις (παραιτήσεις) από την εργασία μειώθηκαν σημαντικά στις 78,1 χιλ. στο 1 ο 4μηνο., από 92,0 χιλ. στο 1 ο 4μηνο.. Συνολικά, σημειώθηκε μια καθαρή μείωση των θέσεων εργασίας στη χώρα -29,5 χιλ. στο 1 ο 4μηνο. από +7,0 χιλ. στο 1 ο 4μηνο. Ειδικά τον Απρ. σημειώθηκε αύξηση των θέσεων εργασίας στη χώρα κατά 17,5 χιλ. έναντι του Μαρτ.. Συνολικά από τα στοιχεία του ΟΑΕΔ προκύπτει ότι από τον Αυγ. παρατηρείται εν γένει τάση μείωσης των καθαρών θέσεων εργασίας όχι τόσο λόγω απολύσεων και οικιοθελών αποχωρήσεων αλλά λόγω μειωμένων προσλήψεων. Όσον αφορά στην ηλικιακή διάρθρωση της ανεργίας, σύμφωνα με την ΕΕΔ, σημειώνονται τα ακόλουθα: α) Το ποσοστό ανεργίας στις ηλικίες από 15-24 ετών ανήλθε στο 40,4% τον Φεβρ. από 37,0% τον Ιαν. και 32,0% τον Φεβρ.. β) Τα ποσοστά ανεργίας στις ηλικιακές ομάδες 25-34 ανήλθαν στο 19,9% τον Φεβρ., από 15,2% τον Φεβρ.. γ) Τα ποσοστά ανεργίας στην ηλικιακή ομάδα 35-44 ετών αυξήθηκαν επίσης σημαντικά στο 14,4% τον Φεβρ., από το σχετικά χαμηλό,4% τον Φεβρ.. Η απώλεια εργασίας στις ηλικίες αυτές σημαίνει συνήθως ανεργία των βασικών εργαζομένων νοικοκυριών με πολλά μη εργαζόμενα μέλη (παιδιά ή ηλικιωμένους). Είναι επομένως περισσότερο επώδυνη. δ) Τα ποσοστά ανεργίας στις ηλικίες 45-54 ετών ανήλθαν στο,0% τον Φεβρ., από 8,2% τον Φεβρ.. Σύμφωνα δε με τα στοιχεία του ΟΑΕΔ, το 62,6% των ανέργων εντάσσονταν τον Απρ. στην κρίσιμη ηλικία 30-54 (από 62,4% τον Μάρτ. ), ενώ οι άνεργοι κάτω των 30 ετών ήταν το 28,0% του συνόλου και οι άνω των 50 ετών ήταν το 9,5% του Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων 5
συνόλου. Όσον αφορά στο φύλο, οι 3,4 χιλ. εκ των εγγεγραμμένων ανέργων ήταν άνδρες (44,2%) και οι 393,4 χιλ. γυναίκες (55,8%). Αναφορικά με τον βαθμό ευελιξίας στην αγορά εργασίας σημειώνεται ότι σύμφωνα με το Σώμα Επιθεώρησης Εργασίας (:ΣΕΠΕ δελτίο τύπου 1.2.), το 20 σημειώθηκε σημαντική μετατόπιση προς πιο ευέλικτες μορφές απασχόλησης, αφού το 66,9% των νέων προσλήψεων το 20 αφορούσαν πλήρη απασχόληση, το 26,2% μερική απασχόληση και το 6,9% εκ περιτροπής απασχόληση, ενώ τα αντίστοιχα ποσοστά το 20 ήταν 79,0%, 16,7% και 4,3%. Επίσης το 20 έγιναν 26.253 μετατροπές συμβάσεων πλήρους απασχόλησης σε συμβάσεις μερικής ή εκ περιτροπής απασχόληση, έναντι 16.977 το 20. Σημειώνεται ότι το 71% των μετατροπών το 20 αφορούσαν μερική απασχόληση, το 25% εκ περιτροπής απασχόληση (με κοινή συμφωνία εργοδότη απασχολούμενου) και το 4% εκ περιτροπής (με μονομερή απόφαση του εργοδότη). Παράλληλα, σύμφωνα με την έρευνα εργατικού δυναμικού (Ελ. Στατ.) το ποσοστό της μερικής απασχόλησης παρουσιάζει σταδιακή άνοδο (4 ο 3μηνο. : 6,5%%, 4 ο 3μην. : 6,2%, 4 ο 3μηνο. 08: 5,7%) και αυξάνεται επίσης και το ποσοστό των απασχολούμενων που θα ήθελαν να εργασθούν περισσότερες ώρες (4 ο 3μηνο. : 6,2%%, 4 ο 3μηνο. : 4,4%, σύνολο 2008: 3,7%). Γενικά, η μεγάλη αύξηση της ανεργίας τους τελευταίους μήνες δείχνει την πλήρη διακοπή των προσλήψεων στο δημόσιο τομέα και τον δραστικό περιορισμό των προσλήψεων στον ιδιωτικό τομέα, όπου παρατηρείται και η προαναφερθείσα αύξηση των ελαστικών μορφών απασχόλησης. Επίσης, και η σημαντική μείωση του κόστους των απολύσεων φαίνεται ότι συμβάλλει τώρα σταδιακά στη διαδικασία μείωσης του εργατικού δυναμικού πολλών επιχειρήσεων. Ωστόσο, η ταχεία προσαρμογή του εργατικού δυναμικού των επιχειρήσεων στα νέα δεδομένα που δημιούργησε η κρίση δημιουργεί και τις προϋποθέσεις για αύξηση της παραγωγικότητας και του προϊόντος και για αντιμετώπιση των δυσμενών οικονομικών συνθηκών της κρίσης από περισσότερες επιχειρήσεις. Επομένως, αυξάνει και τις προοπτικές για την ανάκαμψη της οικονομίας και για την ταχεία αύξηση της απασχόλησης σε αυτή την περίοδο της ανάκαμψης. Η Τουριστική Κίνηση το 20: Ανοδικά εξελίσσεται η τουριστική κίνηση στην Ελλάδα το 20. Ειδικότερα, σύμφωνα με τα στοιχεία της Υπηρεσίας Πολιτικής Αεροπορίας (περίπου το 75% των τουριστών φθάνουν στη χώρα με αεροπλάνο), οι αφίξεις επιβατών στα ελληνικά αεροδρόμια σημείωσαν σημαντική αύξηση κατά 21,3% σε ετήσια βάση τον Απρ., έναντι μείωσής τους κατά -15,9% τον Απρ.. Η χρονική σύμπτωση του Πάσχα των καθολικών και ορθοδόξων εφέτος συνέτεινε στην άνοδο της τουριστικής κίνησης τον Απρ.. Παράλληλα, αύξηση των αφίξεων σημειώθηκε και στο 1 ο 4μηνο. κατά 1,4% σε ετήσια βάση, έναντι μείωσής της κατά -0,6% το 1 ο 4μηνο.. Σημειώνεται επίσης ότι, σύμφωνα με την επεξεργασία των ανωτέρω στοιχείων από τον Σύνδεσμο Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων (ΣΕΤΕ), οι αφίξεις ξένων τουριστών στα ελληνικά αεροδρόμια ανήλθαν στις 1.147,6 χιλ. στο 1 ο 4μηνο., έναντι 1.086,7 χιλ. στο 1 ο 4μηνο., σημειώνοντας αύξηση κατά 5,6%. Γενικά, από τους φορείς του τουριστικού τομέα στην Ελλάδα σημειώνεται η μεγάλη αύξηση των προ-κρατήσεων των ξενοδοχείων και εκτιμάται ρεκόρ αφίξεων ξένων τουριστών στη χώρα το 20 ως σύνολο. Οι θετικές προοπτικές για την εξέλιξη της τουριστικής κίνησης το 2001 προκύπτουν και από την σημαντική άνοδο των επιχειρηματικών προσδοκιών (ΙΟΒΕ) στα «Ξενοδοχεία-Εστιατόρια» στο 74,3 τον Απρ., από το 55,8 τον Δεκ. και στα «Τουριστικά Πρακτορεία» στο 72,8 τον Απρ., από 43,0 τον δεκ.. Επίσης από την πλευρά της ζήτησης από το εξωτερικό ο ελληνικός τουρισμός ευνοείται το 20 από: α) την εκτιμώμενη άνοδο του παγκόσμιου ΑΕΠ κατά 4,0% σε σταθερές τιμές το 20 όπως και από την αύξηση του ΑΕΠ των χωρών της ΖτΕ από τις οποίες προέρχεται ο κύριος όγκος των ταξιδιωτικών εισπράξεων (20: ΖτΕ: +1,6%, Γερμανία: +2,6%, Μ. Βρετανία: +1,7%, Γαλλία: +1,8%, Ιταλία: +1,0%), β) την αύξηση της παγκόσμιας ταξιδιωτικής κίνησης το 2001. Ήδη στους πρώτους μήνες του 20 σημειώνεται σημαντική άνοδος των αφίξεων του διεθνούς τουρισμού σύμφωνα με τα στοιχεία του Παγκόσμιου Οργανισμού Τουρισμού (βλ. Πίνακα). Στην άνοδο της τουριστικής κίνησης του 20 συντελεί και η πολιτική αστάθεια στη Β. Αφρική και τη Μέση Ανατολή. Πίνακας: Παγκόσμιος Τουρισμός (σε ετήσια βάση) Διεθνείς Αφίξεις 20 (έτος) 1ο 2μηνο' Παγκόσμιος 6,6% 5,0% Ευρώπη 3,2% 6,0% Ασία-Ειρηνικός 12,6% 6,0% Αμερική 7,0% 5,0% Αφρική 6,4% -9,0% Μέση Ανατολή 14,0% -,0% Πηγή: UNWTO Εξάλλου, ο τουριστικός κλάδος ενισχύεται το 20, λόγω: α) της μείωσης των συντελεστών του ΦΠΑ, γεγονός που θα μειώσει τη μέση τιμή ανά δωμάτιο και θα ενισχύσει την ανταγωνιστικότητα του ελληνικού τουρισμού, β) της ουσιαστικά ανεμπόδιστης από ταξιδιωτικά έγγραφα είσοδο τουριστών ιδίως από τη Ρωσία, γ) της βελτίωσης του θεσμικού πλαισίου λειτουργίας του κλάδου της κρουαζιέρας, δ) της εφαρμογής του νέου επενδυτικού νόμου και δ) την ενεργοποίηση του Ειδικού Χωροταξικού Πλαισίου για τον Τουρισμό που περιλαμβάνει μεταξύ των άλλων, την ορθότερη χωροθέτηση των τουριστικών εγκαταστάσεων, την απόσυρση ξεπερασμένων μονάδων και τις επενδύσεις μικτού τύπου. Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων 6
Παγκόσμια Οικονομία Εαρινές Προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (ΕΕ): Η ΕΕ αναθεώρησε ελαφρά προς τα πάνω τις προβλέψεις της για την αύξηση του ΑΕΠ το 20, αν και προβλέπει μικρότερη ανάπτυξη έναντι του 20, καθώς οι οικονομίες και κυρίως οι ΗΠΑ αναπτύχθηκαν πολύ ικανοποιητικά κυρίως το 1 ο 6μηνο.. Η μικρή βελτίωση αποδίδεται στην εξομάλυνση της χρηματοοικονομικής κρίσης, την αποκατάσταση της λειτουργίας της διατραπεζικής αγοράς και την υιοθέτηση αποτελεσματικών νομισματικών αλλά και δημοσιονομικών μέτρων. Η αύξηση των τιμών της ενέργειας και ως εκ τούτου η ένταση των πληθωριστικών ανησυχιών οδηγεί σε επιβράδυνση της παγκόσμιας ζήτησης και συγκρατημένη αύξηση του ΑΕΠ το 20, αν και υπάρχουν αποκλίσεις στους ρυθμούς ανάπτυξης μεταξύ των οικονομιών. Ειδικότερα για την ΖτΕ, η δημοσιονομική εξυγίανση που εφαρμόζεται σε αρκετές χώρες της ΖτΕ θα περιορίσει την ανάπτυξη το 20 και το 2012, σε αυτές τις οικονομίες ενώ χώρες όπως η Γερμανία εκτιμάται ότι θα συνεχίσουν να επιτυγχάνουν υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης. Η αύξηση του παγκόσμιου ΑΕΠ το 20 και το 2012 εκτιμάται τώρα στο 4,0% και 4,1% αντίστοιχα, από 4,9% το 20. Στις ΗΠΑ, η επέκταση των μέτρων ποσοτικής ενίσχυσης μέχρι και τον Ιούν. οδήγησαν σε πολύ ικανοποιητική αύξηση του ΑΕΠ κατά 2,9% το 20, ωστόσο η επιβράδυνση της εγχώριας ζήτησης και η αρνητική συμβολή του εξαγωγικού τομέα το 1 ο 3μηνο., σε συνδυασμό με την αύξηση στις τιμές των εμπορευμάτων θα περιορίσουν την ανάπτυξη στο 2,6% το 20 και 2,7% το 2012. Σημαντική εξασθένιση αναμένεται στην οικονομία της Ιαπωνίας το 20 (20: 3,9%, 20: 0,5%, 2012: 1,6%), αν και ακόμα δεν έχει προσδιορισθεί ακριβώς η επίπτωση από τον καταστροφικό σεισμό και το πυρηνικό ατύχημα. Πάντως αναμένεται επιβράδυνση της παραγωγικής διαδικασίας και του εξαγωγικού τομέα, ενώ η στροφή των επενδυτών σε ασφαλείς επενδύσεις θα επηρεάσει αρνητικά τις χρηματοπιστωτικές αγορές. Όσον αφορά τις αναπτυσσόμενες οικονομίες, η εντυπωσιακή ανάκαμψη των οικονομιών της Ασίας (20: 9,2%, 20: 7,7%) και κυρίως της Κίνας (20:,3%, 20: 9,3%) οδήγησε και στην αναθεώρηση προς τα πάνω του παγκόσμιου ΑΕΠ το 20. Η πολιτική αύξησης των επιτοκίων από την ΤτΚίνας για τον περιορισμό των πληθωριστικών πιέσεων θα οδηγήσει στην επιβράδυνση της οικονομίας το 20, αν και ο ρυθμούς αύξησης του ΑΕΠ παραμένει πολύ υψηλός. Στη ΖτΕ, η ανάκαμψη του παγκόσμιου εμπορίου και η ενίσχυση όλων των τομέων της οικονομίας και η θετική συμβολή της μεταβολής των αποθεμάτων οδήγησαν σε αύξηση του ΑΕΠ κατά 1,8% το 20, ενώ το 20 προβλέπεται επίσης ικανοποιητική αύξησή του κατά 1,6%, όπως επιβεβαιώνουν και οι δείκτες της οικονομικής συγκυρίας. Ωστόσο, η ΕΕ σημειώνει την μεγάλη απόκλιση που υπάρχει μεταξύ των οικονομιών της ΖτΕ, καθώς το ΑΕΠ θα μειωθεί στην Ελλάδα το 20 κατά -3,5% και στην Πορτογαλία κατά -2,2%, ενώ περιορισμένη κατά +0,8% θα είναι η ανάπτυξη της Ισπανίας. Αντίθετα, μεγάλη αύξηση του ΑΕΠ προβλέπεται στη Γερμανία, και τη Γαλλία, όπως φαίνεται στον Πίνακα. Πίνακας. Εαρινές Προβλέψεις Ευρωπαικής Επιτροπής ΑΕΠ Πληθωρισμός Ανεργία 20 20 2012 20 20 2012 20 20 2012 ΖτΕ 1,8 1,6 1,8 1,6 2,6 1,8,1,0 9,7 Γερμανία 3,6 2,6 1,9 1,2 2,6 2,0 7,1 6,4 6,0 Γαλλία 1,6 1,8 2,0 1,7 2,2 1,7 9,7 9,5 9,2 Ιταλία 1,3 1,0 1,3 1,6 2,6 1,9 8,4 8,4 8,2 Ισπανία -0,1 0,8 1,5 2,0 3,0 1,4 20,1 20,6 20,2 Ιρλανδία -1,0 0,6 1,9-1,6 1,0 0,7 13,4 14,6 14,0 Ελλάδα -4,5-3,5 1,1 4,7 2,4 0,5 12,6 15,2 15,3 Πορτογαλία 1,3-2,2-1,8 1,4 3,4 2,0,0 12,3 13,0 Ην. Βασίλειο 1,3 1,7 2,1 3,3 4,1 2,4 7,8 8,0 7,8 ΗΠΑ 2,9 2,6 2,7 1,6 2,5 1,5 9,6 8,7 8,1 Ιαπωνία 3,9 0,5 1,6-0,7 0,2 0,3 5,1 4,9 4,8 Κίνα,3 9,3 9,0 3,3 4,1 Παράγοντες που προσδιορίζουν την ανάπτυξη της ΖτΕ του 20 είναι: α) Η περιορισμένη τόνωση της καταναλωτικής δαπάνης, με αύξηση κατά +0,8% το 20, όπως και το 20 και κατά 1,2% το 2012. Η εξέλιξη αυτή προσδιορίζεται σε μεγάλο βαθμό και από το ποσοστό ανεργίας, το οποίο αναμένεται να διαμορφωθεί στο,0% και 9,7% αντίστοιχα το 20 και 2012, έναντι,1% το 20, ενώ και ο δείκτης καταναλωτικής εμπιστοσύνης παραμένει σε επίπεδο χαμηλότερο από αυτό πριν την κρίση. Επιπλέον, η αύξηση του πληθωρισμού και η μικρή αύξηση της απασχόλησης (20: +0,4%, 20: -0,5%) περιορίζουν την πραγματική αγοραστική δύναμη των νοικοκυριών και ως εκ τούτου το πραγματικό διαθέσιμο εισόδημα προβλέπεται να αυξηθεί μόλις κατά 0,5% το 20 στις μεγάλες οικονομίες της ΖτΕ, με εξαίρεση τη Γερμανία (1,25%). Ωστόσο το τελευταίο διάστημα παρατηρείται μία σταδιακή βελτίωση στις συνθήκες της αγοράς εργασίας, κυρίως στη Γερμανία, όπου το ποσοστό ανεργίας αναμένεται να μειωθεί σημαντικά στο 6,4% το 20, από 7,1% το 20, ενώ η ΕΕ προβλέπει και πτώση του ποσοστού αποταμίευσης στο 14,3% το 20, από 14,7% το 20. β) Η πτώση του ρυθμού αύξησης της δημόσιας κατανάλωσης στο 0,2% το 20, από 0,7% το 20, λόγω της μείωσης των μισθών των δημοσίων υπαλλήλων και της πτώσης της ενδιάμεσης κατανάλωσης, εξέλιξη που θα επηρεάσει την δημόσια κατανάλωση και το 2012 (0,3%). γ) Η ανάκαμψη των επενδύσεων το 20, μετά από την πτώση που σημειώθηκε και το 20 κατά -0,8%. Η βιομηχανική παραγωγή ανέκαμψε από την αρχή του 20, αλλά εξακολουθεί να παραμένει σε επίπεδο χαμηλότερο από αυτό πριν την κρίση, ακόμα και στη Γερμανία. Ωστόσο, περαιτέρω αύξηση των επενδύσεων αναμένεται τα επόμενα 3μηνα, λόγω της αύξησης της εγχώριας ζήτησης, του υψηλότερου βαθμού χρησιμοποίησης του εργοστασιακού δυναμικού και των βελτιωμένων χρηματοπιστωτικών συνθηκών, λόγω της διατήρησης των πραγματικών επιτοκίων σε ιστορικά χαμηλό επίπεδο. Οι συνολικές επενδύσεις προβλέπεται να αυξηθούν κατά 2,2% το Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων 7
20 και 3,7% το 2012, από -0,8% το 20. Ωστόσο, η αδυναμία ανάκαμψης της αγοράς ακινήτων οδηγεί σε εκ νέου μείωση των επενδύσεων σε κατασκευές κατά -1,0% το 20, από -4,5% το 20. Ειδικότερα, μεγάλη πτώση των επενδύσεων σε κατασκευές προβλέπεται το 20 στην Ιρλανδία (-24,0%) και την Ελλάδα (-20,0%). δ) Τέλος, ο εξαγωγικός τομέας ήταν ο κύριος οδηγός ανάπτυξης το 20, μετά την σημαντική πτώση των εξαγωγών το 20, ενώ ο ίδιος τομέας εκτιμάται ότι θα συνεχίσει να στηρίζει την ανάπτυξη και το 20. Ειδικότερα, αναμένεται αύξηση των εξαγωγών της ΖτΕ κατά 6,9% το 20, με ταυτόχρονη αύξηση κατά 5,4% των εισαγωγών. Αυτό οδηγεί σε θετική συμβολή των καθαρών εξαγωγών στην αύξηση του ΑΕΠ της ΖτΕ κατά 0,7 π.μ. το 20, από 0,8 π.μ. το 20, ενώ εξασθένιση αυτής της επίπτωσης αναμένεται το 2012 (+0,2 π.μ.). Ουσιαστικά, η ανάπτυξη στη ΖτΕ το 20 θα προέλθει από την εγχώρια ζήτηση (+0,9 π.μ.) και από τις καθαρές εξαγωγές (+0,7 π.μ). Στη Γερμανία, οι καθαρές εξαγωγές θα συμβάλλουν στην αύξηση του ΑΕΠ κατά 0,5 π.μ. το 20, από 1,2 π.μ. το 20. Στην Ελλάδα η επίπτωση των καθαρών εξαγωγών θα είναι 5,0 π.μ. και στην Ιρλανδία 3,5 π.μ. Ο πληθωρισμός αναμένεται να διαμορφωθεί στο 2,6% το 20, από 1,6% το 20, λόγω της μεγάλης αύξησης των τιμών της ενέργειας και των εμπορευμάτων τουλάχιστον έως τον Απρ.. Ο δομικός πληθωρισμός θα διαμορφωθεί στο 1,5% το 20 και 1,6% το 2012 επιβεβαιώνοντας ότι δεν ελλοχεύει κίνδυνος μακροχρόνιων πληθωριστικών πιέσεων. Η περιορισμένη αύξηση του κόστους εργασίας και η αναμενόμενη υποχώρηση της οικονομικής δραστηριότητας σε πολλές χώρες εκτιμάται ότι θα οδηγήσουν σε υποχώρηση του πληθωρισμού το 2012 στο 1,8%, διευκολύνοντας την ΕΚΤ να προχωρήσει σχετικά αργά την διαδικασία αύξησης των επιτοκίων παρέμβασης. Ωστόσο, υπάρχει κίνδυνος περαιτέρω επιβράδυνσης της ανάπτυξης της ΖτΕ, εξαιτίας της αβεβαιότητας που υπάρχει ακόμα στο χρηματοπιστωτικό σύστημα, κυρίως στις αγορές ομολόγων και CDS, αλλά και λόγω των δραστικών μέτρων δημοσιονομικής προσαρμογής που εφαρμόζουν αρκετές χώρες. Έλλειμμα (ως % του ΑΕΠ) Χρέος (ως % του ΑΕΠ) 20 20 2012 20 20 2012 ΖτΕ -6,0-4,3-3,5 85,4 87,7 88,5 Γερμανία -3,3-2,0-1,2 83,2 82,4 81,1 Γαλλία -7,0-5,8-5,3 81,7 84,7 86,8 Ιταλία -4,6-4,0-3,2 9,0 120,3 9,8 Ισπανία -9,2-6,3-5,3 60,1 68,1 71,0 Ιρλανδία -32,4 -,5-8,8 96,2 2,0 7,9 Ελλάδα -,5-9,5-9,3 142,8 157,7 166,1 Πορτογαλία -9,1-5,9-4,5 93,0 1,7 7,4 Ολλανδία -5,4-3,7-2,3 62,7 63,9 64,0 ΕΕ-27-6,4-4,7-3,8 80,2 82,3 83,3 Ην. Βασίλειο -,4-8,6-7,0 80,0 84,2 87,9 Φιλανδία -2,5-1,0-0,7 48,4 50,6 52,2 Σουηδία 0,0 0,9 2,0 39,8 36,5 33,4 Πηγή: Ε.Επιτροπή Τα μέτρα που υιοθετήθηκαν από τις περισσότερες κυβερνήσεις οδήγησαν σε μείωση του δημοσιονομικού ελλείμματος στη ΖτΕ στο -6,0% του ΑΕΠ το 20 και περαιτέρω στο -4,3% του ΑΕΠ το 20 και -3.5% του ΑΕΠ το 2012, από -6,3% το 20, ενώ το χρέος εκτιμάται ότι θα ανέλθει στο 87,7% του ΑΕΠ το 20, και 88,5% του ΑΕΠ το 2012, από 85,4% του ΑΕΠ το 20. Η βελτίωση στο έλλειμμα ως ποσοστό του ΑΕΠ θα προέλθει κυρίως από την πτώση των δαπανών στο 49,1% ως ποσοστό του ΑΕΠ το 20, από 50,4% το 20, ενώ τα έσοδα ως ποσοστό του ΑΕΠ εκτιμάται να διατηρηθούν περίπου στα ίδια επίπεδα (20: 44,9%, 20: 44,5%). ΗΠΑ: Σύμφωνα με τις εαρινές προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ο ρυθμός αύξησης του ΑΕΠ των ΗΠΑ θα διαμορφωθεί στο 2,6% το 20 και στο 2,7% το 2012. Για τον πληθωρισμό, οι αντίστοιχες προβλέψεις είναι 2,5% και 1,5%, ενώ για την ανεργία τα ποσοστά που προβλέπονται είναι 8,7% και 8,1%. Ο πληθωρισμός με βάση τον ΔΤΚ ανήλθε στο 3,2% τον Απρ. (το υψηλότερο επίπεδο των τελευταίων 2,5 ετών περίπου) από 2,7% τον Μάρτ., 2,1% τον Φεβρ., και 1,6% τον Ιαν.. Η τιμή της ενέργειας αυξήθηκε κατά 2,2% σε μηνιαία βάση τον Απρ., ενώ σε ετήσια βάση η αύξηση ανήλθε στο 19,0%. Αντίστοιχα, η τιμή των τροφίμων αυξήθηκε λιγότερο, κατά 0,4% σε μηνιαία βάση, ενώ σε ετήσια βάση η αύξηση ήταν 3,2%. Με αυτά τα δεδομένα, ο δομικός πληθωρισμός αυξήθηκε στο 1,3% τον Απρ. από 1,2% τον Μάρτ., 1,1% τον Φεβρ. και 1,0% τον Ιαν.. Στην αύξηση του πληθωρισμού τον Απρ., συνέβαλαν οι μηνιαίες αυξήσεις των τιμών και σε άλλους βασικούς κλάδους όπως των μεταφορών (1,4%), των υπηρεσιών κοινής ωφέλειας & θέρμανσης (0,6%), της υγείας (0,4%), των φαρμάκων (0,5%) και των αυτοκινήτων (0,7%). Επίσης, η βενζίνη αυξήθηκε σημαντικά σε μηνιαία βάση κατά 3,3%, ενώ σε ετήσια βάση η αύξηση ανήλθε στο 33,1%. Η άνοδος του πληθωρισμού προς το παρόν δεν εμπνέει ανησυχία στην FED. Οι αναλυτές εκτιμούν πάντως ότι οι πληθωριστικές θα ενταθούν στους επόμενους μήνες, με τον πληθωρισμό να φτάσει έως το 3,5% τον Ιούλ., πριν αρχίσει να υποχωρεί από το 2 ο 6μηνο του 20. Ο πληθωρισμός με βάση τον δείκτη τιμών παραγωγού (ΔΤΠ) διαμορφώθηκε στο 6,8% τον Απρ. από 5,8% τον Μάρτ.. 5,6% τον Φεβρ. και 3,6% τον Ιαν.. Εξάλλου, ο δομικός πληθωρισμός με βάση το ΔΤΠ σημείωσε μικρότερη άνοδο στο 2,1% τον Απρ. από 1,9% τον Μάρτ., 1,8% τον Φεβρ. και 1,6% τον Ιαν.. H αύξηση της βενζίνης ήταν 3,6% σε μηνιαία βάση, ενώ σε ετήσια βάση η αύξηση ήταν 38,8%. Οι προαναφερθείσες αυξήσεις των τιμών σε βασικούς κλάδους φαίνεται ότι έχουν επηρεάσει αρνητικά την αγοραστική δύναμη των καταναλωτών, με αποτέλεσμα οι λιανικές πωλήσεις να σημειώσουν μικρή αύξηση, κατά 0,5% σε μηνιαία βάση τον Απρ., από 0,9% τον Μάρτ., 1,1% τον Φεβρ. και 0,8% τον Ιαν., ενώ σε ετήσια βάση ήταν αυξημένες κατά 7,6%. Παρόλα αυτά, ο προσωρινός δείκτης καταναλωτικής εμπιστοσύνης του Reuters/ University of Michigan, Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων 8
ανήλθε στο 72,4 τον Μάιο από 69,8 τον Απρ., 67,5 τον Μάρτ., 77,5 τον Φεβρ. και 74,2 τον Ιαν.. Η αύξηση αυτή είναι ενθαρρυντική, ωστόσο ο δείκτης παραμένει σε χαμηλό επίπεδο. Οι εργοστασιακές παραγγελίες αυξήθηκαν τον Μάρτ. κατά 3,4% σε μηνιαία βάση, έναντι μείωσής τους κατά -0,3% τον Φεβρ.. Αξιοσημείωτη ήταν η αύξηση της καθαρής εισροής κεφαλαίων στις ΗΠΑ από το εξωτερικό στα $6,0 δις τον Μάρτ. από $95,6 δις τον Φεβρ. και $38,7 δις τον Ιαν.. Η εισροή ιδιωτικών κεφαλαίων ήταν αυξημένη στα 126,0 δις τον Μάρτ. από $90,5 δις τον Φεβρ. και $58,2 δις τον Ιαν.. Οι τοποθετήσεις της Κίνας σε κρατικά ομόλογα των ΗΠΑ διαμορφώθηκαν στα $1.144,9 δις από $1.154,1 δις τον Φεβρ. και $1.154,7 δις τον Ιαν.. Ανάλογες ήταν οι τοποθετήσεις της Ιαπωνίας σε κρατικά ομόλογα των ΗΠΑ, οι οποίες διαμορφώθηκαν στα $907,9 δις τον Μάρτ. από $890,3 δις τον Φεβρ. και $885,9 δις τον Ιαν.. Στην αγορά εργασίας οι αιτήσεις για εγγραφή για πρώτη φορά στα ταμεία ανεργίας μειώθηκαν στις 434 χιλ. την εβδομάδα που έληξε στις 07.05.20, από 478 χιλ. την εβδομάδα που έληξε στις 30.04.20. Ο μέσος 4 εβδομάδων διαμορφώθηκε πάνω από το οριακό σημείο των 400 χιλ. και συγκεκριμένα στις 436,75 χιλ. είναι αποθαρρυντικό. Ζώνη του Ευρώ: Στο 0,8% σε 3μηνιαία βάση και στο 2,5% σε ετήσια βάση ήταν η αύξηση του ΑΕΠ στη ΖτΕ το 1 ο 3μηνο., από +0,3% και 2,0% αντίστοιχα το 4 ο 3μηνο.. Σημειώνεται ότι στις ΗΠΑ το ΑΕΠ αυξήθηκε κατά +0,4% σε 3μηνιαία βάση και κατά 2,3% σε ετήσια βάση το 1 ο 3μηνο., ενώ στο Ην. Βασίλειο το ΑΕΠ αυξήθηκε κατά 0,5% σε 3μηνιαία βάση (+1,8% σε ετήσια βάση). Η ικανοποιητική αύξηση του ΑΕΠ στο 1 ο 3μηνο του 20 οφείλεται στην υψηλότερη της αναμενόμενης αύξηση του ΑΕΠ κυρίως της Γερμανίας, αλλά και της Γαλλίας, ενώ το ΑΕΠ της Ολλανδίας, χώρα που διατηρεί το χαμηλότερο ποσοστό ανεργίας της ΖτΕ, αυξήθηκε πολύ ικανοποιητικά κατά 0,9% σε 3μηνιαία βάση το 1 ο 3μηνο.. Η αύξηση του ΑΕΠ της Γερμανίας ήταν 1,5% σε 3μηνιαία βάση και 4,8% σε ετήσια βάση στο 1 ο 3μηνο., ενώ στη Γαλλία το ΑΕΠ αυξήθηκε κατά 1,0% και 2,2% αντίστοιχα. Η αύξηση αυτή ήταν αναμενόμενη, όπως σηματοδοτούσε η σημαντική βελτίωση της βιομηχανικής παραγωγής και των δεικτών οικονομικής συγκυρίας το 1 ο 3μηνο., ωστόσο επιβράδυνση της οικονομικής δραστηριότητας εκτιμάται από το 2 ο 3μηνο.. Ήδη, ο δείκτης εμπιστοσύνης των επενδυτών ZEW χειροτέρευσε στο 3,1 τον Μάιο., από 7,6 τον Απρ.. Σύμφωνα με τις εαρινές προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η ανάπτυξη στη ΖτΕ εκτιμάται τώρα στο 1,6% το 20, από 1,8% το 20, όπως προαναφέρθηκε. Στην Ιταλία το ΑΕΠ αυξήθηκε μόλις κατά 0,1% σε 3μηνιαία βάση και κατά 1,0% σε ετήσια βάση. Επιπλέον, σημειώνεται η συγκρατημένη ανάκαμψη της οικονομίας της Ισπανίας με αύξηση του ΑΕΠ κατά 0,3% σε 3μηνιαία βάση το 1 ο 3μηνο., ενώ στην Πορτογαλία το ΑΕΠ μειώθηκε κατά -0,7% σε 3μηνιαία βάση. Η Επιτροπή προβλέπει πτώση του ΑΕΠ της Πορτογαλίας κατά -2,2% το 20. % μεταβολή ΑΕΠ στη ΖτΕ και σε επιλεγμένες οικονομίες 1ο 3μηνο. 3μηνιαία βάση 4ο 3μηνο. 3ο 3μηνο. 2ο 3μηνο. ΖτΕ 0,8 0,3 0,4 1,0 Γερμανία 1,5 0,4 0,8 2,2 Γαλλία 1,0 0,3 0,4 0,6 Ιταλία 0,1 0,1 0,3 0,5 Oλλανδία 0,9 0,7 0,1 1,0 Ισπανία 0,3 0,2 0,0 0,3 Ελλάδα 0,8-2,8-1,6-1,8 Πορτογαλία -0,7-0,6 0,3 0,2 Ην. Βασίλειο 0,5-0,5 0,7 1,0 Δανία ΗΠΑ 0,4 0,8 0,6 0,4 ετήσια βάση 1ο 3μηνο. 4ο 3μηνο. 3ο 3μηνο. 2ο 3μηνο. ΖτΕ 2,5 2,0 2,0 2,0 Γερμανία 4,8 3,8 3,9 3,9 Γαλλία 2,2 1,4 1,7 1,6 Ιταλία 1,0 1,5 1,4 1,3 Oλλανδία 3,2 2,5 1,8 2,2 Ισπανία 0,8 0,6 0,2 0,0 Ελλάδα -4,8-7,4-4,1-5,1 Πορτογαλία -0,7 1,0 1,2 1,4 Ην. Βασίλειο 1,8 1,5 2,5 1,5 ΗΠΑ 2,3 2,8 3,2 3,0 Πηγή: Eurostat Πτώση της βιομηχανικής παραγωγής κατά -0,2% σε μηνιαία βάση σημειώθηκε τον Μάρτ. στη ΖτΕ, από αύξηση κατά 0,6% τον Φεβ., ενώ η αύξηση σε ετήσια βάση ανέρχεται στο 5,3%. Η παραγωγή συνεπώς, αυξήθηκε κατά 1% σε 3μηνιαία βάση το 1 ο 3μηνο., έναντι αύξησής της κατά 1,9% το 4 ο 3μηνο., ωστόσο θετικές είναι οι ενδείξεις για τα επόμενα 3μηνα, καθώς και ο δείκτης ΡΜΙ στη μεταποίηση βελτιώθηκε στο 58,0 τον Απρ.. Ειδικότερα, συνεχίζεται η υψηλή αύξηση της παραγωγής στη Γερμανία κατά,9% σε ετήσια βάση τον Μάρτ., ενώ η αντίστοιχη αύξηση στη Γαλλία ήταν 3,3%. Τέλος, πτώση της παραγωγής σημειώθηκε στην Ισπανία (Μάρτ. : -0,9%), την Πορτογαλία (-2,4%) και την Ιρλανδία, όπου η παραγωγή μειώθηκε κατά -5,4% σε ετήσια βάση, από +0,3% τον Φεβ.. Η άνοδος του πληθωρισμού με βάση τον ΔΤΚ ήταν τελικά 2,8% τον Απρ., από 2,7% τον Μάρτ. και 2,4% τον Φεβ.. Η αύξηση της τιμής της ενέργειας υποχώρησε σε ετήσια βάση σε σχέση με τον Μάρτ. (Απρ. : 12,5%, Μάρτ. : 13,0%). Ο δομικός πληθωρισμός αυξήθηκε στο 1,6% τον Απρ., από 1,3% τον Μάρτ., από 1,0% τον Φεβ.. Πάντως, σύμφωνα και με τις προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής η άνοδος της τιμής της ενέργειας οδηγεί σε αύξηση του πληθωρισμού, ενώ αναμένεται σημαντική υποχώρηση του πληθωρισμού στο 1,8% το 2012. Συνεπώς, μετά την αύξηση των επιτοκίων της ΕΚΤ στο 1,25% η νέα αύξησή τους αναμένεται τον Σεπτ., ενώ διατήρησή τους στο 1,5% εκτιμάται μέχρι το τέλος του έτους. Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων 9
Στον εξωτερικό τομέα, το εμπορικό ισοζύγιο της ΖτΕ ήταν πλεονασματικό στα 2,8 δις τον Μάρτ., έναντι ελλείμματος 3,0 δις τον Φεβρ., και πλεόνασμα 2,7 δις τον Μάρτ.. Οι εξαγωγές αυξήθηκαν κατά 17,1% σε μηνιαία βάση τον Μάρτ., γεγονός που δείχνει ότι η διατήρηση του Ευρώ περί το 1,4 USD/EUR δεν έχει επηρεάσει αρνητικά, προς το παρόν, τον εξαγωγικό τομέα. Εξάλλου, η Ε. Επιτροπή προβλέπει αύξηση των εξαγωγών κατά 6,9% το 20. Σε ετήσια βάση οι εξαγωγές αυξήθηκαν κατά 16%. Το 1 ο 3μηνο το εμπορικό ισοζύγιο ήταν ελλειμματικό στα 16,2 δις, από έλλειμμα 6,3 δις το 1 ο 3μηνο., καθώς οι εξαγωγές αυξήθηκαν κατά 21% σε ετήσια βάση και οι εισαγωγές κατά 24% αντίστοιχα. Οι εξαγωγές προς τις ΗΠΑ αυξήθηκαν κατά 30% το 2μηνο Ιαν.-Φεβ., ενώ οι εξαγωγές προς την Κίνα και Τουρκία αυξήθηκαν κατά 33% και 47% αντίστοιχα. Επίσης, οι εισαγωγές στη ΖτΕ αυξήθηκαν κατά 12,6% σε μηνιαία βάση τον Μάρτ., ενώ σε ετήσια βάση η αύξηση ήταν 27%. Ωστόσο, αν αφαιρεθούν τα σημαντικά πλεονάσματα της Γερμανίας και της Ολλανδίας, που ανήλθαν στα 48,06 δις το 1 ο 3μηνο., οι υπόλοιπες χώρες της ΖτΕ θα είχαν μεγάλο έλλειμμα, ύψους 64,3 δις τον Ιαν.-Μάρτ.. ΝΑ Ευρώπη Κύπρος: Σύμφωνα με τις εαρινές προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (ΕΕ) εκτιμάται αύξηση του ΑΕΠ κατά 1,5% το 20 και +2,4% το 2012, από 1,0% το 20. Επισημαίνεται ότι σύμφωνα με την ΕΕ ο πληθωρισμός με βάση τον ΔΤΚ από 2,6% το 20 θα διαμορφωθεί στο 3,4% το 20 για να υποχωρήσει το 2012 στο 2,3%. Η ανεργία θα παρουσιάσει μια οριακή υποχώρηση και θα διαμορφωθεί από 6,5% που ήταν το 20, στο 6,3% το 20, ενώ το 2012 θα σπάσει το φράγμα του 6% και θα κινηθεί στο 5,6%. Όσον αφορά στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών θα συνεχίσει να εμφανίζεται ελλειμματικό αλλά το έλλειμμα θα περιορισθεί τα επόμενη έτη. Συγκεκριμένα το έλλειμμα του ΙΤΣ ως ποσοστό του ΑΕΠ από 8,9% το 20 θα μειωθεί στο 8,1% το 20 και στο 7,2% το 2012. Βουλγαρία: Η ΕΕ εκτιμά αύξηση του ΑΕΠ κατά 2,8% το 20 και +3,7% το 2012, από +0,2% το 20. Οι προβλέψεις της ΕΕ και του ΔΝΤ είναι λιγότερο αισιόδοξες από εκείνες της κυβέρνησης. Συγκεκριμένα η τελευταία εκτιμά για το 20 αύξηση του ΑΕΠ κατά 3,6% και κατά 4,1% το 2012. Επισημαίνεται ότι σύμφωνα με την ΕΕ ο πληθωρισμός με βάση το ΔΤΚ από 3,0% το 20 θα διαμορφωθεί στο 4,3% το 20 για να υποχωρήσει το 2012 στο 3,4%. Επίσης, η ανεργία λόγω των υψηλότερων ρυθμών ανάπτυξης θα μειωθεί από το,2% που ήταν το 20, σε 9,4% και 8,5% το 20 και 2012 αντίστοιχα. Όσον αφορά το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών (ΙΤΣ) εκτιμάται ότι θα συνεχίσει να είναι ελλειμματικό τα επόμενα 2 έτη και από 1,5% του ΑΕΠ το 20 θα διαμορφωθεί στο 2,0% το 20 και στο 2,6% του ΑΕΠ το 2012. Ρουμανία: Η ΕΕ εκτιμά ότι η ύφεση στην οικονομία που καταγράφηκε με τη πτώση του ΑΕΠ κατά -1,3% το 20 αποτελεί παρελθόν και προσδοκά έξοδο της οικονομίας από την ύφεση το 20 και 2012, με αύξηση του ΑΕΠ 1,5% και 3,7% αντίστοιχα. Η ανάπτυξη θα συνοδευθεί με σταδιακή μείωση της ανεργίας στο 7,2% και 6,8% το 20 και το 2012, από 7,3% το 20. Σημειώνεται ότι πρόκειται για τα χαμηλότερα ποσοστά ανεργίας στις αναδυόμενες οικονομίες της Ευρώπης. Το έλλειμμα στο ΙΤΣ εκτιμάται στο -4,4% το 20 και -4,8% το 2012, από 4,2% του ΑΕΠ το 20. Τέλος, ο πληθωρισμός με βάση τον ΔΤΚ αναμένεται να διαμορφωθεί στο 6,7% το 20, για να υποχωρήσει στο 4,0% το 2012, από 5,6% το 20. Προς το παρόν, το έλλειμμα του ΙΤΣ περιορίσθηκε στα 634 εκατ. σ το 1ο 3μηνο, από 1.54 δις στο 1 ο 3μηνο.. Η βελτίωση αποδίδεται στον περιορισμό του εμπορικού ελλείμματος και στο πλεόνασμα του ισοζυγίου τρεχουσών μεταβιβάσεων. Σημειώνεται ότι οι Ξένες Άμεσες Επενδύσεις (ΞΑΕ) καλύπτουν το 59,8% το ελλείμματος του ΙΤΣ στο 1 ο 3μηνο.. Σερβία: Ο πληθωρισμός με βάση τον ΔΤΚ ανήλθε στο 14,7% τον Απρ. από 14,1% τον Μαρ. και,3% το Δεκ.. Σημειωτέον ότι οι κατηγορίες των προϊόντων Στέγαση/Συντήρηση και μεταφορές παρουσίασαν τις μεγαλύτερες μηνιαίες μεταβολές 5,7% και 1,5% αντίστοιχα. Η Κεντρική Τράπεζα έχει στόχο για πληθωρισμό στο τέλος έτους +4,5% με μια απόκλιση +/- 1,5%. 16 12 8 4 0 Ιαν- Πηγή: Reuters Ιουλ- Οκτ- ΔΤΚ Ιαν- Ιουλ- Οκτ- Ιαν- 14,7% ΠΓΔΜ: Η ΕΕ εκτιμά αύξηση του ΑΕΠ κατά 2,5% το 20 και 3,3% το 2012, από +0,7% το 20. Σύμφωνα με την ΕΕ ο ΔΤΚ από 1,6% το 20 θα διαμορφωθεί στο 4,3% το 20 για να υποχωρήσει το 2012 στο 3,8%. Τέλος, η ανεργία αν και θα συνεχίσει να διαμορφώνεται σε υψηλά επίπεδα, θα καταγράψει μια οριακή αποκλιμάκωση και θα κινηθεί από το 32,0% που ήταν το 20, σε 31,4% και 30,5% το 20 και 2012 αντίστοιχα. Όσον αφορά το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών εκτιμάται ότι θα συνεχίσει να είναι ελλειμματικό και να διαμορφωθεί στο 3,1% του ΑΕΠ το 20 και στο 3,7% του ΑΕΠ το 2012, από 2,8% το 20. Τουρκία: Η ΕΕ εκτιμάται την αύξηση του ΑΕΠ κατά 6,1% το 20 και κατά 5,5% το 2012, από 8,9% το. Ο πληθωρισμός με βάση το ΔΤΚ εκτιμάται να μειωθεί Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων