αστερισμοί Φαινομενικά αμετάβλητοι σχηματισμοί αστέρων που παρατηρούμε στον ουρανό

Αστερισμός του χαμαιλέοντα

Φυσικά χαρακτηριστικά αστέρων Λαμπρότητα Μέγεθος Θερμοκρασία-χρώμα Φασματικός τύπος

Λαμπρότητα Φαινόμενο μέγεθος m Ταξινόμηση των αστέρων, ανάλογα με το πόσο λαμπροί φαίνονται Πραγματική λαμπρότητα Ολική φωτεινή ενέργεια που εκπέμπει ο αστέρας στη μονάδα του χρόνου και σε όλα τα μήκη κύματος

Μέγεθος Απόλυτο μέγεθος Μ Το φαινόμενο μέγεθος ενός αστέρα σε συγκεκριμένη απόσταση Η απόσταση είναι 32,6 έτη φωτός Σχέση φαινομένου-απόλυτου μεγέθους m-m=5logr-5 r: η απόσταση του αστέρα σε παρσέκ

Θερμοκρασία-χρώμα Μεγαλύτερη θερμοκρασία Μικρότερη θερμοκρασία μετατόπιση προς το υπεριώδες μετατόπιση προς το ερυθρό

Φασματικός τύπος Ο0, Ο1, Ο2, Ο3,.,Ο9 Β0, Β1, Β2, Β3,...,Β9 Α0, Α1, Α2, Α3,...,Α9 F0, F1, F2, F3,,F9 G0, G1, G2, G3,.,G9 K0, K1, K2, K3,...,K9 M0, M1, M2, M3,.,M9

Διάγραμμα H-R

Μονάδες μέτρησης αποστάσεων Αστρονομική μονάδα (A.U.) 149.597.870 km Έτος φωτός (ε.φ.) 63.240A.U.=9,46x10E12km Παρσέκ(pc) 3,26ε.φ.=206.265Α.U.=30,9x10E12km

Δημιουργία εξέλιξη αστέρων Πρώτη φάση της ζωής του Φάση της Κύριας Ακολουθίας Φάση μετά την Κύρια Ακολουθία Τελικά στάδια εξέλιξης

Πρώτη φάση γέννηση του αστέρα Νεφέλωμα σκόνης -αερίων βαρυτική κατάρευση συμπύκνωση-περιστροφή- αύξηση θερμοκρασίας Δημιουργία πρωτοαστέρα συνέχιση βαρυτικής κατάρευσης Έναρξη πυρηνικών αντιδράσεων 6 Τ> Μετατροπή Η He 10 K

νεφέλωμα

Έναρξη βαρυτικής κατάρευσης εξαιτίας ενός αστεροειδή

Δημιουργία αστέρα

Νεογέννητοι αστέρες εκτινάσσουν πίδακες αερίου

Νεογέννητα αστέρια στον αστερισμό του Ταύρου

Φάση Κύριας Ακολουθίας 0,8<Μ<11 Η.Μ. Τύπος Β,Α,F,G 11<M<50 H.M. Τύπος Ο, Β Μ>50 Η.Μ. Τύπος Ο με ισχυρό ηλιακό άνεμο

Φάση μετά την Κύρια Ακολουθία Εξάντληση υδρογόνου Συστολή λόγω βαρυτικής κατάρευσης Άνοδος θερμοκρασίας (10Ε8 Κ) Έναρξη πυρηνικών συντήξεων (He C) Έκλυση ενέργειας-διαστολή αστέρα-πτώση θερμοκρασίας ερυθρός γίγαντας

Αστέρας με μάζα >Ήλιου Ερυθρός γίγαντας Εξάντληση He συστολή Άνοδος θερμοκρασίας ( 10Ε9 Κ) Πυρηνική σύντηξη του C Απελευθέρωση ενέργειας ερυθρός υπεργίγαντας

Ερυθρός γίγαντας Τελικά στάδια εξέλιξης μάζα<5η.μ. Διασκόρπιση 10-20% μάζας (αστρικός άνεμος) Συρρίκνωση λόγω βαρυτικής κατάρευσης Κατάσταση ιονισμού ύλης. Η θερμοκρασία δεν επαρκεί για έναρξη πυρηνικών συντήξεων Σχηματισμός νέφους ηλεκτρονίων λευκός νάνος Σταδιακή ψύξη-μείωση εκπεμπόμενης ακτινοβολίας μαύρος νάνος

Απώλεια μάζας αστέρα

Τελικά στάδια εξέλιξης μάζα από 5Η.Μ. έως 10Η.Μ. Ερυθρός υπεργίγαντας Έκρηξη υπερκαινοφανούς (nova) αστέρας νετρονίων - αποτελούνται από νετρόνια - εξαιρετικά μεγάλη πυκνότητα - πολύ μικρή διάμετρος (10km) - ισχυρό βαρυτικό και μαγνητικό πεδίο

Αστέρας νετρονίων θερμοκρασία : 1,2x10Ε6 F διάμετρος : 28km

Έκρηξη υπερκαινοφανούς 1987Α στο νεφέλωμα Ταραντούλα

Τελικά στάδια εξέλιξης μάζα > 20 Η.Μ. Ερυθρός υπεργίγαντας Έκρηξη υπερκαινοφανούς Βαρυτική κατάρευση ισχυρότερη της πίεσης του νέφους νετρονίων μαύρη τρύπα - πυκνότητα - καταστροφή γνωστών υλικών δομών - πανίσχυρο βαρυτικό πεδίο

Κύκλος δημιουργίας Έκρηξη υπερκαινοφανών Εκτόξευση στο διάστημα χημικών στοιχείων Εμπλουτισμός μεσοαστρικής ύλης Νέοι αστέρες (με πιο σύνθετη χημική σύσταση) πληθυσμός αστέρων τύπου Ι πληθυσμός αστέρων τύπου ΙΙ

Νεφέλωμα Egg Nebula Αριστερά στο ορατό Δεξιά στο υπέρυθρο

Νεφέλωμα του καρκίνου αριστερά από επίγειο τηλεσκόπιο δεξιά από Humble :στο κέντρο ένα pulsar

Μεταβλητοί αστέρες Μεταβλητοί αστέρες εκλειπτικοί φυσικοί

Φυσικοί μεταβλητοί φυσικοί Εκρηκτικοί novae supernovae παλλόμενοι

Μεταβαλλόμενος αστέρας (pulsar)

Μεταβλητός αστέρας R Aquarii

Μεταβλητός αστέρας Eta carina

Αστρικά συστήματα Διπλοί αστέρες -οπτικό ζεύγος -φυσικό ζεύγος Αστρικά σμήνη -ανοιχτά -σφαιρωτά

Διπλός αστέρας

Διπλός αστέρας στη μέση έκρηξη υπερκαινοφανούς

Αστρικό σμήνος NGC 3293