Μαζί µε τη συνήθεια των ψηφιακών τηλεοπτικών εγγραφών - που πλέον ελάχιστη σχέση έχει µε την εγγραφή στα βίντεο των δεκαετιών του 1980 και 1990 αλλά και τα DVD εγγραφής της δεκαετίας που µόλις ολοκληρώσαµε - εµφανίζονται και νέες ανάγκες, όπως η αναπαραγωγή των εγγραφών εκτός της συσκευής που την έπραξε. Μία άµεση λύση που υπάρχει ήδη, ακούει στο όνοµα Media Players! Media Players Το απαραίτητο αξεσουάρ της ψηφιακής τηλεόρασης! ΟΩστόσο, τι είναι αυτά τα Media Players; Ουρανοκατέβατες συσκευές που υπόσχονται διάφορα ή ουσιαστικές λύσεις που χρειαζόµαστε; Είναι το µόνο πράγµα που υπάρχει στο εµπόριο ως προς αυτήν την κατεύθυνση ή υπάρχουν και άλλα; Επειδή η κατάσταση είναι σύνθετη, πολύπλοκη και αρκετά µπερδεµένη, αποφασίσαµε σε αυτό το τεύχος να κάνουµε ένα ενηµερωτικό άρθρο που να εξηγεί τι είναι τα Media Players. Όπως θα καταλάβετε και εσείς διαβάζοντάς το, θα συµφωνήσετε µαζί µας ότι αποτελούν το απαραίτητο αξεσουάρ της ψηφιακής τηλεόρασης! Η Αναπαραγωγή Πολυµέσων Μία έτοιµη και ολοκληρωµένη - από καιρό - λύση, σε µία ανάγκη που µόλις εµφανίστηκε! Τα Multimedia Players ή αναπαραγωγοί πολυµέσων όπως καλούνται στη γλώσσα µας, είναι µία κατηγορία συσκευών, που σκοπό έ- χουν να αναπαράγουν όλα τα αρχεία πολυµέσων που συναντούµε σή- µερα σε ψηφιακή µορφή, διάσπαρτα σε διάφορες άλλες οικιακές συσκευές ή ακόµα και στο διαδίκτυο. Καταρχάς, εδώ να αναφέρουµε ότι µε τη λέξη πολυµέσα αποδίδουµε στα ελληνικά τον αγγλικό όρο «multimedia», που χαρακτηρίζει συνολικά όλες τις µορφές ψηφιακής εικόνας, ήχου και βίντεο που υπάρχουν. Πολλές φορές µάλιστα, θα συναντήσετε να αναφέρονται και ως «Digital Multimedia Players», που µεταφράζεται ως ψηφιακοί αναπαραγωγοί πολυµέσων. Αυτό αποτελεί πέρα από πρακτική marketing (αφού η λέξη Digital πουλάει) και µία συνήθεια από το παρελθόν, όταν κάποτε σε ένα αυστηρά επαγγελµατικό περιβάλλον (τηλεοπτικοί σταθµοί, στούντιο παραγωγής οπτικοακουστικού υλικού κ.λπ.), υπήρχαν εκεί κάποιες συσκευές αναπαραγωγής αναλογικού υλικού (βίντεο, εικόνας και ήχου), µε αντίστοιχες λειτουργίες. Ωστόσο σήµερα όπου όλα είναι ψηφιακά, το «Digital» είναι αυτονόητο και όσο περνά ο καιρός όλο και απαλείφεται ως συνοδευτικός προσδιορισµός αυτών των υλοποιήσεων. Μάλιστα, µαζί µε το Digital, τελευταία και η λέξη multimedia αντικαθίσταται από το πολύ γενικότερο «media», που µεταφράζεται στη γλώσσα µας ως µέσα. Η λέξη αυτή εµπεριέχει εκτός από τα προαναφερόµενα - και την έννοια της ηλεκτρονικής ενηµέρωσης (ειδήσεις, ανακοινώσεις), την α- ναπαραγωγή υπηρεσιών που εµπεριέχουν ήχο και εικόνα (διαδικτυακοί χάρτες, οπτικοποιηµένες υπηρεσίες κοινωνικής δικτύωσης, µεταφραστές), τη συλλογή και µετέπειτα αναπαραγωγή διαδικτυακού περιεχοµένου ή ακόµα και την αναπαραγωγή επί της οθόνης κει- µένων, βιβλίων ή και εικονογραφηµένων ιστοριών! Τα περισσότερα από αυτά τα νέα µέσα προέκυψαν τα τελευταία 10 χρόνια, µετά την επικράτηση των Multimedia PC που έγιναν γνωστά ως H.T.P.C., από τα αρχικά της φράσης Home Theater Personal Computers. Υπήρξαν οι εµπειρικές υλοποιήσεις σε πρακτικές ανάγκες ή απλές ιδέες των χρηστών τους, που εξελίχθηκαν σε ένα τέ- 86
1 Η πρώτη λύση που υπήρξε για όλα αυτά και διατηρείται έως και τις ηµέρες µας, είναι τα λεγόµενα Home Theater Personal Computers, ή αλλιώς H.T.P.C τοιο σηµείο, ώστε να θεωρούνται πλέον µέσα. Οι συσκευές που σήµερα καλούµε Μedia Players, δεν είναι τίποτα περισσότερο από αυτά τα H.T.P.C., σε µία εξελιγµένη και εξειδικευµένη µορφή, µε µοναδικό σκοπό και λειτουργία την αναπαραγωγή των διαφόρων αρχείων πολυµέσων! Πιθανώς µάλιστα, η απαλοιφή του Multi από τη λέξη Multimedia, να έγινε ασυνείδητα από την παγκόσµια α- γορά της τεχνολογίας, σε µία προσπάθεια να διαχωριστούν στην καταναλωτική συνείδηση όλες αυτές οι συσκευές από την αγορά των υ- πολογιστών, από την οποία και προέρχονται. Τα Media Players επιθυµούν να αποκτήσουν τη δική τους, ανεξάρτητη εµπορική οντότητα και για την ώρα δείχνουν να τα καταφέρνουν! Ωστόσο δεν είναι οι πρώτες υλοποιήσεις του είδους τους, ούτε και οι µοναδικές που α- σχολούνται µε την αναπαραγωγή των πολυµέσων. Οι αντίστοιχες α- πόπειρες κρατάνε χρόνια και σήµερα τα media players δεν αποτελούν παρά µόνο µία εκδοχή αυτών των υλοποιήσεων! Ας πάρουµε όµως τα πράγµατα από την αρχή... Home Theater P.C. Η λύση, που όµως δεν είναι πάντα λύση. Από τότε που εµφανίστηκε το DVD και η δορυφορική ψηφιακή τηλεόραση, ο µέσος καταναλωτής έµαθε την ύπαρξη του mpeg 2 και σταδιακά συνήθισε την έννοια του ψηφιακού βίντεο. Την ίδια ακριβώς εποχή συνέπεσε και η επανάσταση της ψηφιακής µουσικής (µε την εµφάνιση του mp3) και - αρκετά αργότερα µε την εµφάνιση και άµεση επικράτηση της ψηφιακής φωτογραφίας. Η ψηφιακή φύση όλων αυτών των µέσων, ώθησε τους καταναλωτές στο να αναζητήσουν λύσεις αξιοποίησής τους, πολλές φορές ακόµα και µε τρόπους όπου στην αναλογική εποχή, µόνο οι πολύ επαγγελ- µατίες µπορούσαν. Ο οικιακός υπολογιστής, βρέθηκε στο επίκεντρο όλων αυτών των απαιτήσεων και ιδεών, αφού προσέφερε την πλατφόρµα πάνω στην οποία ο κάθε υποψιασµένος καταναλωτής µπορούσε να αξιοποιήσει όπως ακριβώς ήθελε ο ίδιος το υλικό του, µε µόνα όρια τη φαντασία του αλλά και τις γνώσεις του. Έτσι σταδιακά, δηµιουργήθηκαν νέες ανάγκες καταναλωτικές, νέα δεδοµένα ενασχόλησης και νέοι τρόποι ψυχαγωγίας. Σύντοµα µάλιστα, ακόµα και η επίγεια δορυφορική και καλωδιακή τηλεόραση βρήκε θέση στον υ- πολογιστή, προετοιµάζοντάς µας όλους για τη διαδικτυακή (web) και I.P. τηλεόραση και οδηγώντας µας σήµερα στο φαινόµενο του Youtube και των παρόµοιων υπηρεσιών τους. Όµως, όπως όλα τα πράγµατα έχουν τα µειονεκτήµατά τους, έτσι τα 2 Τα media streamers ως αρχική ιδέα προέκυψαν όταν διάφοροι συνειδητοποιηµένοι χρήστες µετέτρεψαν τις παλιές παιχνιδοµηχανές τους ή τους πανάρχαιους υπολογιστές τους, σε συσκευές αναπαραγωγής του streaming που προέρχεται από έναν κεντρικό σύγχρονο υπολογιστή έχουν και οι υπολογιστές! Άλλωστε, τα P.C. όπως και τα λειτουργικά τους, δεν είναι σχεδιασµένα για χρήση πέρα από ένα γραφείο. Μπορεί να κάνουν µεν τα πάντα και σαφώς φθηνότερα από τις διάφορες εξειδικευµένες καταναλωτικές συσκευές, όµως η φύση τους απέχει αρκετά από τις ανάγκες του σαλονιού µας, αλλά κυρίως και από τον τρόπο ψυχαγωγίας µιας µέσης οικογένειας! Χωρίς πληκτρολόγιο, ποντίκι ελέγχου και οθόνη χειρισµού, τα PC είναι πολύ δύσκολο να αξιοποιηθούν και φυσικά οι αυτοµατισµοί των λειτουργιών τους, α- πέχουν πολύ από την αντίστοιχη των καταναλωτικών συσκευών, τουλάχιστον ως προς τις ευκολίες τους! Η πρώτη λύση που υπήρξε για όλα αυτά και διατηρείται έως και τις ηµέρες µας, είναι τα λεγόµενα Home Theater Personal Computers, ή αλλιώς H.T.P.C. Πρόκειται για κανονικούς υπολογιστές, συνήθως σε ένα κοµψό κουτί και µε τεράστια αποθηκευτική χωρητικότητα, που έχουν λειτουργικό σχεδιασµό για χρήση µε πολυµέσα και χειρισµό µε τηλεχειριστήριο! Για λειτουργικό τους, χρησιµοποιούν είτε ειδικές διανοµές Linux ή εξειδικευµένα και αυτοµατοποιηµένα προγράµµατα των Windows, που τις περισσότερες φορές προσφέρονται δωρεάν και µπορούµε όλοι να αποκτήσουµε από το διαδίκτυο. Με τον τρόπο αυτό, αποτελούν σήµερα τις ιδανικές λύσεις για όλες τις ανάγκες αυτού του τύπου, ωστόσο δεν είναι και πανάκεια! Έχουν και αυτά τα µειονεκτήµατά τους. Καταρχάς είναι συνήθως άβολα στην τοποθέτησή τους, αναπτύσσουν θερµοκρασίες κατά τη λειτουργία τους και έχουν αρκετά υψηλή κατανάλωση ρεύµατος, που σε µια εποχή οικονοµικής κρίσης όπως η σηµερινή, µεταφράζεται σε εκατοντάδες ευρώ το χρόνο (αν γίνεται συστηµατική και πολύωρη χρήση τους φυσικά). Αρκετοί επίσης τα θεωρούν ογκώδη και θορυβώδη ως µηχανήµατα, αν και τα τελευταία χρόνια αυτά τα θέµατα έχουν εξελιχθεί αρκετά. Επίσης απαιτούν ε- γκατάσταση λογισµικού για να λειτουργήσουν, την εγκατάσταση των ειδικών προγραµµάτων που θα τα µετατρέψει σε media players και φυσικά όλες τις αναγκαίες ρυθµίσεις για να λειτουργήσουν. Ως αποτέλεσµα, πρέπει να ξέρεις αρκετά από υπολογιστές για να τα στήσεις και να τα κάνεις να λειτουργήσουν όπως πρέπει, καθότι και δεν υ- πάρχουν έτοιµα στο εµπόριο (µε κάποιες πανάκριβες εξαιρέσεις, µε πολλούς πολλούς περιορισµούς στο λογισµικό τους). Αλλά και στο θέµα της εγκατάστασης, τα προγράµµατα που υπάρχουν δεν είναι πλήρως αυτοµατοποιηµένα και θέλουν τις ρυθµίσεις τους. Και όλο αυτό φυσικά, δεν είναι για όλους Από την άλλη, ένα άλλο θέµα που προέκυψε τα τελευταία χρόνια, εί- 87
ναι και η έλευση της υψηλής ευκρίνειας. Οι απαιτήσεις για την αναπαραγωγή του H.D. περιεχοµένου, καθιστά άχρηστους τους υπολογιστές εξαετίας, έτσι πολλά παλιά P.C., ακόµα και δεκαετίας, που έ- ως σήµερα εξυπηρετούσαν άριστα για το S.D. περιεχόµενο σε µορφή Η.Τ.P.C, τώρα απλά δεν φτάνουν ούτε για τα βασικά! Κατ επέκταση, τα σύγχρονα H.T.P.C. είναι πλέον ακριβά στην απόκτησή τους και απέχουν πολύ από την αρχική τους µορφή, που συνήθως ήταν η α- ξιοποίηση των παλιών υλικών των PC που κάποια στιγµή είχαµε α- ναβαθµίσει. Πρακτικά, χρειάζεστε υπολογιστή από τα τελευταία δύο τρία χρόνια για να έχετε ένα σύγχρονο HTPC, ικανό να αντεπεξέλθει στις απαιτήσεις της εποχής µας. Αυτό απέχει πολύ από την οικονοµική λύση του παρελθόντος και αυτός είναι και ο λόγος που οι καταναλωτές έχουν στραφεί σε άλλες, πιο προσιτές οικονοµικά - λύσεις! Μεταξύ τους, είναι τα Multimedia Extenders, τα Multimedia Streamers αλλά και τα πιο ανεξάρτητα Media Players. Μιλάµε πάντα για οικονοµικές συσκευές, που προσφέρουν παρόµοιες λύσεις για διαφορετικές ανάγκες. Και όλα ξεκίνησαν πριν λίγα χρόνια, µε τα Multimedia Extenders! Multimedia extenders: Μία εναλλακτική αλλά κάπως πρόχειρη λύση! Πριν πέντε περίπου χρόνια, στην αγορά είχαν εµφανιστεί και ακό- µα υπάρχουν περιορισµένα κάποιες υλοποιήσεις που ονοµάζονται «Media Extenders». Οι συσκευές αυτές µεταφέρουν ενσύρµατα ή α- σύρµατα όλα τα πολυµέσα που έχουµε αποθηκευµένα σε έναν υπολογιστή, τα επεξεργάζονται και τα προβάλλουν στην τηλεόρασή µας ή σε έναν ενισχυτή ήχου. Αποτελούν µια καλή λύση, που είναι σχεδιασµένη να συνεργάζεται µε ένα (παλαιότερο συνήθως) Η.Τ.P.C. ή έ- ναν οικιακό server πολυµέσων. Σε πολλές από αυτές τις περιπτώσεις µπορεί ακόµα και να έχουν ως πηγή τους έναν υπολογιστή που δεν µπορεί να αναπαράγει ο ίδιος τα απαιτητικά αρχεία πολυµέσων (τα H.D. δηλαδή), αλλά να είναι απόλυτα ικανός στο να του προσθέσουµε σκληρούς δίσκους και να του αποθηκεύσουµε εκεί όλα τα ψηφιακά αρχεία των πολυµέσων µας, σαν µία ψηφιακή ντουλάπα. Επίσης, δεν χρειάζεται να τον έχουµε τοποθετηµένο κάπου συγκεκριµένα, έτσι µπορεί να είναι µακριά από το σαλόνι ή το γραφείο µας, όπου έχουµε εύκαιρο χώρο: Σε ένα πατάρι, σε ένα ράφι, σε ένα ντουλάπι της κουζίνας ή οπουδήποτε! Τα αρχεία αποστέλλονται αλλά και λαµβάνονται µέσω ενός οικιακού δικτύου (ασύρµατα ή ενσύρµατα, δεν έχει σηµασία) και καταλήγουν στα Media Extenders, που τα αναγνωρίζουν και τα αναπαράγουν για να τα δούµε στην τηλεόρασή µας ή να τα ακούσουµε στο στερεοφωνικό µας. Τα Media Extenders διατηρούν κάποια πλεονεκτήµατα σε σχέση µε τις άλλες «media» λύσεις, που έχουν να κάνουν κυρίως ως προς την ποικιλία της αναπαραγωγής των πολυµέσων αλλά και το σωστότερο υποτιτλισµό των ταινιών. Ωστόσο, έχουν το µεγάλο µειονέκτηµα να α- παιτούν ως πηγή τους έναν υπολογιστή για να λειτουργήσουν, ο οποίος έχει κατανάλωση, ενώ είναι και κάπως «αργά» στη λειτουργία τους, αφού η αµεσότητα απαιτεί οικιακό δίκτυο υψηλής ταχύτητας και α- παιτήσεων. Ωστόσο, για όσους θέλουν να αξιοποιήσουν το παλιό υ- 3 Κατά µία έννοια λοιπόν, όλες οι συσκευές DLNA αποτελούν σήµερα το γραµµικό απόγονο των συσκευών Media Streaming, προσφέροντας τη µεγάλη ευκολία να µπορούν να επικοινωνήσουν αλλά και να συνεργαστούν µαζί τους αυτοµατοποιηµένα και άµεσα λικό των υπολογιστών τους, ίσως να αποτελούν µία αξιοπρεπή εναλλακτική. Πρόχειρη µεν, καθότι οι ανάγκες συνεχώς αυξάνουν, αλλά σίγουρα αρκετή για τα επόµενα 2 3 χρόνια. Μετά, πιθανόν και να χρειαστείτε κάτι άλλο! Media streamers δέκτες Η λύση των συνειδητοποιηµένων! Μία άλλη κατηγορία συσκευών, λιγότερο γνωστή, είναι τα Media Streamers. Οι συσκευές αυτές συνδέονται µέσω ενός οικιακού δικτύου µε έναν κεντρικό υπολογιστή (που µπορεί να είναι και ο υπολογιστής του γραφείου µας π.χ.), και του ζητάνε για αναπαραγωγή τα αρχεία που έχει αποθηκευµένα στους σκληρούς του δίσκους. Ο κεντρικός υπολογιστής µόλις δέχεται το ανάλογο αίτηµα, εντοπίζει το υ- πό αναζήτηση αρχείο και το µετατρέπει, ώστε να το αποστείλει στο Media Streamers, σε µια µορφή που µπορεί να το αναπαράγει. Κατόπιν, ο Media Streamer αναλαµβάνει να δείξει το αποτέλεσµα σε µια τηλεόραση ή να το οδηγήσει (όταν πρόκειται για ήχο) σε έναν ε- νισχυτή. Όπως καταλαβαίνετε, σε αυτές τις συσκευές είναι ο αποµακρυσµένος υπολογιστής που κάνει τη δύσκολη δουλειά και o Media Streamer είναι απλά ο αναπαραγωγός των έτοιµων και απεσταλµένων αρχείων του. Αυτές οι συσκευές, απλά µας παρέχουν ένα ιδιαίτερα φιλικό γραφικό περιβάλλον στην τηλεόραση που τις συνδέου- µε, και µέσω του τηλεχειριστηρίου τους, αλλά και µε τους αρκετούς αυτοµατισµούς που διαθέτουν, µπορούµε να διαχειριζόµαστε άνετα τα πολυµέσα που έχουµε αποθηκευµένα σε έναν υπολογιστή πέρα α- πό το σαλόνι µας και να τα απολαύσουµε στην τηλεόρασή µας. Τα media streamers ως αρχική ιδέα προέκυψαν όταν διάφοροι συνειδητοποιηµένοι χρήστες µετέτρεψαν τις παλιές παιχνιδοµηχανές τους (κυρίως την κονσόλα Χ-ΒΟΧ της Microsoft) ή τους πανάρχαιους υπολογιστές τους (που κανονικά δεν µπορούσαν να παίξουν τίποτα περισσότερο από mpeg 2 και mp3), σε συσκευές αναπαραγωγής του streaming που προέρχεται από έναν κεντρικό σύγχρονο υπολογιστή. Η επιτυχία µάλιστα του Χ-Box ως Media Streamer ήταν τόσο καθολική, που και η Sony κατόπιν φρόντισε στις νεότερες παιχνιδοµηχανές της να έχει ενσωµατωµένες κάποιες βασικές λειτουργίες Media Streaming, ώστε µέσω ενός οικιακού δικτύου και µε πηγή έναν υ- πολογιστή (ή και διάφορες υπηρεσίες streaming του διαδικτύου), να µπορούν να αναπαράγουν κάποια αρχεία εικόνας, βίντεο και ήχου, 88
4 Ένα από τα δεκάδες προγράµµατα που υπάρχουν για Media Streaming, µε χαρακτηριστικότερο το δωρεάν και ελεύθερο GBPVR, που πολύ εύκολα µπορούµε να προµηθευτούµε από το διαδίκτυο 5 Ο γνωστότερος εκπρόσωπός τους στην ελληνική αγορά είναι το WDTV Mini, που αποτελεί ένα από τα φθηνότερα media players της αγοράς, χωρίς δυνατότητες δικτύωσης, καθότι δεν διαθέτει θύρα Ethernet στην οποιαδήποτε τηλεόραση συνδέονται. Από την άλλη, οι καταναλωτές βρήκαν νέες εφαρµογές της ιδέας, α- ξιοποιώντας τα laptop και τα netbook τους, ενώ στο εµπόριο κυκλοφόρησαν ακόµα και συσκευές Media Streaming, µε πρωτοπόρους την Hauppauge αλλά και την NetGear που το συνδυάζει µε συσκευές ρούτερ ή άλλα δικτυακά όπως καλεί η ίδια περιφερειακά! Σήµερα, µε όλα αυτά που ονοµάζουµε συσκευές Media Streamers, µπορούµε να ικανοποιήσουµε άριστα όλες εκείνες τις ανάγκες, κατά τις οποίες διαθέτουµε κάπου στην οικία µας έναν σύγχρονο υπολογιστή και θέλουµε να δούµε τα οπτικοακουστικά αρχεία του στην τηλεόρασή µας, που βρίσκεται σε ένα άλλο δωµάτιο. Μάλιστα, ίσως αυτές είναι οι µοναδικές συσκευές που µπορούν και µεταφέρουν ε- πακριβώς σε µία τηλεόραση, το πώς θα έδειχνε ένα αρχείο στον υ- πολογιστή µας - κάτι που στις περιπτώσεις των υποτίτλων µορφής.ssa που διαθέτουν πολλά εφέ και καραόκε, είναι µαζί µε τη λύση του HTPC µονόδροµος. Ωστόσο έχουν και αυτές τρία µειονεκτήµατα: Καταρχάς είναι κάπως αργές στη λειτουργία τους, ενώ απασχολούν τον κεντρικό µας υπολογιστή (άρα έχουµε και εδώ κατανάλωση ρεύµατος, τη φθορά από τη λειτουργία του και επιβάρυνση του δικτύου µας από τη ροή της µεταφοράς των αρχείων). Το τρίτο και βασικότερο µειονέκτηµά τους, ω- στόσο, είναι ότι δεν διαθέτουν την άριστη ποιότητα εικόνας των άλλων λύσεων, καθώς τα πάντα που βλέπουµε επί της οθόνης στην τηλεόρασή µας, αποτελούν προϊόν µετατροπής (re-encoding) των αποθηκευµένων αρχείων σε µορφή streaming, που γίνεται µάλιστα σε πραγµατικό χρόνο! Αυτό σε πολύ µεγάλες τηλεοράσεις LCD και Plasma µπορεί να εξελιχθεί σε πρόβληµα και σίγουρα απέχει πολύ από την έννοια της πιστότητας της εικόνας! Ωστόσο, είναι κάτι που ε- λάχιστοι θα το προσέχουν, ενώ πρέπει να παραδεχθούµε ότι η διευκόλυνση που προσφέρουν αυτές οι συσκευές, είναι πρακτικά τεράστια. Σίγουρα λοιπόν τα media streamers είναι µία λύση - απλά δεν είναι και αυτά η απόλυτη λύση! Οι Linux ψηφιακοί δέκτες µε Ethernet Η λύση που ίσως ήδη να έχετε και να µην το ξέρετε! Σήµερα υπάρχουν πάρα πολλοί ψηφιακοί δορυφορικοί δέκτες, που µπορούν να αξιοποιηθούν και ως Media Streamers - και µάλιστα µε πολύ µεγάλη επιτυχία και αξιώσεις! Σε αυτό βοηθά και το ότι οι περισσότεροί διαθέτουν θύρα Ethernet, αλλά και η γενικότερη επικράτηση του Linux ως το βασικό λογισµικό λειτουργίας τους! Ως αποτέλεσµα, οι περισσότεροι δέκτες που τρέχουν Enigma, αλλά και αρκετοί ψηφιακοί δορυφορικοί δέκτες µε κλειστό λειτουργικό Linux, διαθέτουν ενσωµατωµένες πολλές από τις δυνατότητες αναπαραγωγής αρχείων όπως τα media streamers, ενώ σε αρκετές περιπτώσεις µπορεί να αντικαταστήσουν ακόµα και ένα τυπικό Media Extender! Μάλιστα, στην περίπτωση των Dreambox (και αντίστοιχων) δεκτών, υπάρχουν και κυκλοφορούν ακόµα και Images που προωθούν επακριβώς αυτές τις multimedia δυνατότητές τους, όπως π.χ. είναι ε- κείνα της L.T. Team. Εποµένως, αν διαθέτετε έναν ψηφιακό δέκτη µε Linux λογισµικό και θύρα Ethernet, τότε πιθανώς να µην γνωρίζετε ή απλά δεν έχετε συνειδητοποιήσει ότι διαθέτετε και µία άριστη συσκευή που µπορεί να αναπαράγει όλα τα αρχεία που έχετε αποθηκευµένα σε έναν υπολογιστή! Και µάλιστα στην περίπτωση των νεότερων Η.D. υλοποιήσεων, µπορείτε να αναπαράγετε ακόµα και απαιτητικά αρχεία υψηλής ευκρίνειας, που να συνοδεύονται και από ελληνικούς υπότιτλους, τύπου.srt. εν είναι επίσης καθόλου σπάνιο οι δέκτες αυτοί να µπορούν να αναπαράγουν και αρκετά δηµοφιλή multimedia αρχεία τύπου.ts, mp4 ή και.mkv, πέρα από τα κλασικά.avi µορφής DivX/Xvid! Για ό- λες αυτές τις multimedia δυνατότητες των Dreambox και άλλων δεκτών όπως οι AzboxHD, έχουµε αναφερθεί συστηµατικά σε πολλά ε- ξειδικευµένα άρθρα του περιοδικού µας κατά το παρελθόν και έτσι δεν έχουµε σκοπό να αναφερθούµε αναλυτικότερα και από αυτό το άρθρο. Ωστόσο, αν διαθέτετε κάποιον από αυτούς τους δέκτες, ίσως τελικά να είσαστε περισσότερο εξοπλισµένοι για τις σύγχρονες ψηφιακές ανάγκες, από ό,τι θα πιστεύατε! Ψάξτε το και δεν θα χάσετε! Οι συσκευές DLNA Στο ψηφιακό σπίτι, όλα είναι Media Streamers! Σήµερα, δεν είναι µόνο οι παιχνιδοµηχανές, οι «αρχαίοι» υπολογιστές, τα netbooks και οι ψηφιακοί δορυφορικοί δέκτες µε θύρα Ethernet και λογισµικό Linux, οι µόνες συσκευές µε Media Streamer ικανότητες. Οι µεγάλες εταιρίες κατασκευής οικιακών συσκευών (τηλεοράσεις, στερεοφωνικά κ.λπ), έχουν υιοθετήσει πλήρως αυτήν την ι- δέα - και µάλιστα δηµιούργησαν το 2003 τον Οργανισµό Digital Living Network Alliance, γνωστό µε τα αρχικά DLNA, µε σκοπό την εµπορική εφαρµογή της. O Οργανισµός αυτός αριθµεί σήµερα περισσότερα από 230 κατασκευαστικά µέλη και είναι αυτός που προτείνει και πρακτικά θέτει όλα τα τεχνικά δεδοµένα και τις προδιαγραφές για τη µετατροπή όλων των συσκευών που φέρουν το λογότυπό του, σε πη- 89
γές οπτικοακουστικού υλικού, µε στόχο την αποµακρυσµένη αναπαραγωγή τους από τις άλλες αντίστοιχες συσκευές! Έτσι, χάρη σε αυτές, σήµερα η πηγή ήχου η εικόνας δεν χρειάζεται να είναι απαραίτητα ένας υπολογιστής, αλλά µπορεί να είναι µια ο- ποιοιδήποτε DLNA συσκευή εικόνας και ήχου, όπως π.χ. είναι τα Blu Ray Standalone Players, ένα mp3 Player, ένα portable multimedia player ή ακόµα και ένα κινητό τηλέφωνο µε multimedia δυνατότητες! Η κάθε DLNA συσκευή φροντίζει και µετατρέπει το οπτικοακουστικό περιεχόµενό της (όταν της το ζητηθεί) στη συγκεκριµένη και οριοθετηµένη µορφή του DLNA και να το διανέµει στις άλλες DLNA συσκευές που έχουµε στην κατοχή µας, µέσω του οικιακού µας δικτύου. Κατά µία έννοια λοιπόν, όλες οι συσκευές DLNA αποτελούν σήµερα το γραµµικό απόγονο των συσκευών Media Streaming, προσφέροντας τη µεγάλη ευκολία να µπορούν να επικοινωνήσουν αλλά και να συνεργαστούν µαζί τους αυτοµατοποιηµένα και άµεσα. Απλά, έχουν πλέον αλλάξει όνοµα και έχουν ξεφύγει από τα όρια των υπολογιστών, των παιχνιδοµηχανών αλλά και των πιο εξειδικευµένων υλοποιήσεων. Ωστόσο διατηρούν το βασικότερο πρόβληµα των Media Streamers, που δεν είναι άλλο από την υποδεέστερη ποιότητα εικόνας, ενώ σίγουρα δεν είναι και οι ταχύτερες υλοποιήσεις, καθότι η µεταφορά δεδοµένων µέσω ενός οικιακού δικτύου απέχει ακόµα κατά πολύ από εκείνους τους χρόνους που θα µπορούσε να κρίνει κάποιος ως ικανοποιητικούς. Επίσης, δεν είναι οι µόνες εµπορικές λύσεις του είδους τους: Υπάρχουν και τα media players που υστερούν ί- σως - σε αυτοµατισµούς, αλλά προσφέρουν καλύτερη ποιότητα εικόνας και σαφώς µεγαλύτερη ανεξαρτησία! Media Players Η πληρέστερη ανεξάρτητη λύση! Τα Media Players είναι συσκευές πλήρως ανεξάρτητες από τους υ- πολογιστές, άσχετα αν αποτελούν ένα είδος εξέλιξής τους. Όταν µάλιστα διαθέτουν και δυνατότητες δικτύωσης (θύρα Ethernet, θύρα WiFi, κ.λπ.), µπορούν να λειτουργήσουν και ως Media Extenders αλλά και ως Media Streamers clients, συγκεντρώνοντας όλα τα πλεονεκτήµατά τους! Αυτό βέβαια που τα διαχωρίζει πλήρως από αυτές, είναι ότι µπορούν να συνδεθούν απευθείας µε τις διάφορες συσκευές αποθήκευσης αρχείων (USB ή e-sata HDD, USB Memory Stick, κάρτες µνήµης κ.λπ.) και χωρίς βοήθεια, απόλυτα ανεξάρτητα, να αναπαράγουν τα ί- δια ποιοτικά µε τη µέγιστη ποιότητα ήχου και εικόνας, όλα τα δηµοφιλή αρχεία πολυµέσων! Τα αρχεία αυτά µπορεί να προέρχονται είτε από πηγές ψηφιακής τηλεόρασης (αρχεία.ts από επίγειες ή δορυφορικές DVB µεταδόσεις) είτε από πηγές διαδικτύου (torrent κ.λπ.). Σε αρκετές περιπτώσεις µάλιστα µπορούν να προσφέρουν και πρόσβαση σε αµιγώς διαδικτυακό περιεχόµενο, όπως π.χ. η ιστοσελίδα του Youtube. Ωστόσο, αντικειµενικά οι δυνατότητές τους σε αυτούς τους τοµείς απέχουν πάρα πολύ από το να χαρακτηριστεί η πρόσβαση πρακτική. Εκεί που τα πάνε σαφώς καλύτερα είναι µε τις διάφορες υπηρεσίες Web Radio, αλλά και Web TV, µε τη δεύτερη τώρα στα νέα µοντέλα να διαθέτει κάπως ουσιαστική παρουσία. 6 Το Popcorn Hour C200 συγκεκριµένα, θεωρείται αυτήν τη στιγµή από τα δηµοφιλέστερα Media Player της αγοράς, που αγγίζει τα όρια των δυνατοτήτων ενός µέσου ΗTPC, για την αναπαραγωγή δίσκων B.D. και αρχείων HDTV Σε τεχνολογικό επίπεδο, τα Media Players δεν είναι τίποτα περισσότερο από υπολογιστές-µινιατούρες, που τρέχουν Linux λογισµικό και διαθέτουν πολλές εισόδους ψηφιακών µέσων και πολλές εξόδους ήχου και εικόνας, συνοδευόµενα από άριστη βαθµίδα upscaling! εν εντυπωσιάζουν µε το hardware τους, αφού σε αρκετές περιπτώσεις ένα σύγχρονο κινητό τηλέφωνο έχει πιο ισχυρό επεξεργαστή ή πιο προχωρηµένες υπολογιστικές δυνατότητες από αυτά. Ωστόσο, ακριβώς επειδή έχουν σχεδιαστεί έχοντας αποκλειστικά την αναπαραγωγή πολυµέσων κατά νου, µπορούν και φτάνουν σε ένα πολύ υψηλό επίπεδο, που ξεπερνά κατά πολύ τις µέσες δυνατότητες ενός ΗΤPC - και µάλιστα σε ένα κόστος πάρα πολύ προσιτό! Και εκεί άλλωστε είναι και όλη η επιτυχία τους: Σε µικρό µέγεθος, µε κοµψή ή έστω διακριτική εµφάνιση, αθόρυβη λειτουργία και πολύ χαµηλή κατανάλωση ρεύµατος, µπορούν και προσφέρουν για τα ψηφιακά αρχεία ή- χου, εικόνας και βίντεο, ό,τι και ένας πλήρης Home Theater υπολογιστής! Και όλα αυτά µε µηδενική ενασχόληση από το χρήστη ως προς το σετάρισµα της συσκευής, από την άνεση του καναπέ του σαλονιού του και µε την εγγύηση άρτιας εικόνας στην τηλεόρασή του. Σε ένα πιο εξειδικευµένο επίπεδο, σε συνεργασία µε τους δέκτες δορυφορικής ή επίγειας λήψης µε θύρα Ethernet και λογισµικό Linux, ένας αντίστοιχος Media Player µε δυνατότητες δικτύωσης µπορεί να κάνει πολλά και ενδιαφέροντα πράγµατα: Καταρχάς µπορεί να αναπαράγει τα αρχεία που έχει γράψει ο δέκτης µας και είναι αποθηκευµένα στο σκληρό του δίσκο, αξιοποιώντας τις Media Extender δυνατότητές του. Από την άλλη, µπορεί να αναπαράγει το streaming των καναλιών που εξάγει το Enigma για Web αποµακρυσµένη τηλεθέαση, αξιοποιώντας τις Media Streamer δυνατότητές του! Έτσι, στην πράξη µπορούµε π.χ. να έχουµε ένα δέκτη στο σαλόνι και να βλέπουµε τα κανάλια του στην κρεβατοκάµαρά µας, µέσω ενός Media Player. Φυσικά, σαλόνι και κρεβατοκάµαρα θα βλέπει το ίδιο κανάλι, ωστόσο και πάλι αποτελεί µεγάλη ευκολία σε αρκετές περιπτώσεις! Κάποια Media Players έχουν επίσης και λογισµικό για να κατεβάζουν torrents ή αρχεία από υπηρεσίες όπως είναι το rapidshare, Ως αποτέλεσµα, τα Media Players θεωρούνται άριστα «κατεβαστήρια» αρχείων, αν και σε θέµατα ταχύτητας υπολείπονται από τους αντίστοιχους torrent clients των υπολογιστών. Παράλληλα έχουν και το τεράστιο πλεονέκτηµα της πολύ χαµηλής κατανάλωσης ρεύµατος σε σχέση µε έναν υπολογιστή, που για τη δύσκολη εποχή µας, αποτελεί ένα µεγάλο συν. Ωστόσο, έχουν και αυτά κάποια µειονεκτήµατα. Τα δύο βασικότερά 90
τους, είναι ότι καταρχάς δεν µπορούν να αναπαράγουν κάποια εξειδικευµένα αρχεία βίντεο και ήχου, που σαφώς είναι λιγότερο δηµοφιλή από τα συνήθη. Το δεύτερο είναι ότι δεν µπορούν να αναπαράγουν σωστά τους στυλιζαρισµένους χαρακτήρες των υποτίτλων.ass, που συνήθως συναντάµε στα γιαπωνέζικα anime, στα µεταφρασµένα βιντεοκλίπ µουσικής ή σε ταινίες ασιατικής προέλευσης. Ένα τρίτο µειονέκτηµα είναι ότι αρκετά µοντέλα δεν υποστηρίζουν την α- πευθείας αναπαραγωγή δίσκων Blu Ray σε µορφή ISO ή µε τη σύνδεση εξωτερικής µονάδας USB. Λύσεις βέβαια για όλα τα µικροπροβληµατάκια υπάρχουν και είναι πολύ απλές, αρκεί να έχουν θύρα Ethernet ή WiFi: Συνήθως σε αυτά τα προβληµατικά αρχεία µπορούµε να χρησιµοποιήσουµε τα Media Players µας ως Media Streamer! Το µόνο που χρειαζόµαστε είναι να έχουµε τα δύσκολα προς αναπαραγωγή αρχεία στον υπολογιστή µας και να τρέξουµε από εκεί ένα από τα δεκάδες προγράµµατα που υπάρχουν για Media Streaming, µε χαρακτηριστικότερο το δωρεάν και ελεύθερο GBPVR, που πολύ εύκολα µπορούµε να προµηθευτούµε από το διαδίκτυο. Στα ενδότερα των Media Players: Τα µυστικά και το κόστος τους! Παρόλο που σήµερα στο εµπόριο κυκλοφορούν διεθνώς δεκάδες υ- λοποιήσεις από πολλές εταιρίες (γνωστές ή και άγνωστες), ωστόσο όλες τους στηρίζονται στα ίδια ακριβώς chipset, τριών κατασκευαστών: Της Amlogic, της Realtek και της Sigma Designs, που αποτελούν και τα πιο δηµοφιλή. Οι υλοποιήσεις που στηρίζονται στο chipset της Amlogic είναι οι µικρότερες σε µέγεθος και οι πλέον απλές σε δυνατότητες, ενώ έχουν και το µικρότερο κόστος απόκτησης. Ο γνωστότερος εκπρόσωπός τους στην ελληνική αγορά είναι το WDTV Mini, που αποτελεί ένα α- πό τα φθηνότερα media players της αγοράς, χωρίς δυνατότητες δικτύωσης, καθότι δεν διαθέτει θύρα Ethernet. Συνήθως οι υλοποιήσεις που στηρίζονται στη λύση της Amlogic δεν αφορούν στην αγορά της υψηλής ευκρίνειας, αλλά στο κοινό που θέλει να βλέπει S.D. υλικό σε συµβατικές τηλεοράσεις. Για αυτό άλλωστε και συνήθως δεν διαθέτουν HDMI θύρα αλλά Component, χωρίς µάλιστα δυνατότητες upscaling. H Realtek από την άλλη, προσφέρει τη δική της πλατφόρµα που έχει εξελιχθεί σε πολύ δηµοφιλή µεταξύ των κατασκευαστών, αφού διαθέτει υψηλές δυνατότητες αναπαραγωγής πολυµέσων υψηλής ευκρίνειας, την απαραίτητη ύπαρξη θύρας Ethernet LAN ή WiFi και τυπικό upscaling για την αναπαραγωγή S.D. αρχείων σε τηλεοράσεις LCD/ Plasma. Πρόσφατα µάλιστα αναβάθµισε την πρότασή της, µε το chipset Realtek DD+ που προσφέρει ακόµα περισσότερες δυνατό-
τητες αναπαραγωγής ψηφιακού ήχου. Με αυτό το νεότερο chipset θα συναντήσετε αρκετά προϊόντα στη χώρα µας, από κατασκευαστές όπως η Egreat, DViCO, Xtreamer, ACRyan και Ferguson. Όλες οι υ- λοποιήσεις της Realtek χαρακτηρίζονται από τρία πράγµατα: Πολύ προσιτό κόστος, πολλές δυνατότητες αναπαραγωγής πολυµέσων α- πευθείας µε την αγορά των συσκευών, αλλά και πολύ αργή ροή αναβαθµίσεων του επίσηµου λογισµικού τους! Με την εµφάνιση µάλιστα του νέου chipset, κάθε επίσηµη αναβάθµιση του παλαιότερου από τη Realtekk σταµάτησε! Μόνο η ACRyan βγάζει τις δικές της αναβαθµίσεις και είναι θέµα τύχης αν κάποιος µερακλής από τους άλλους κατασκευαστές τις κάνει port σε αυτές. Αντικειµενικά ωστόσο, για το κόστος αυτών των συσκευών αλλά και για τις ήδη υπάρχουσες δυνατότητές τους, σπάνια συντρέχει ουσιαστικός λόγος αναβάθµισης σήµερα! Το πλέον δηµοφιλές ωστόσο chipset στα Media Players, είναι αυτό που προσφέρει η Sigma Designs. Σήµερα θα συναντήσετε στο ε- µπόριο τρεις διαφορετικές εκδοχές του, τα Sigma 863x, 864x και 865x. Αν και τα πρώτα δύο δεν είναι απαραίτητα καλύτερα από τη νεότερη τεχνολογική πρόταση της Realtekk, εντούτοις έχουν µακράν την καλύτερη υποστήριξη σε αναβαθµίσεις λογισµικού, προερχόµενα α- πό την ίδια την κατασκευάστρια εταιρία, που εξακολουθεί και κυκλοφορεί τακτικά διορθώσεις και προσθήκες ακόµα και για τα πολύ παλιά µοντέλα της. Τα δηµοφιλή Popcorn Hour και το WDTV Live, ό- πως και κάποια προϊόντα από την ACRyan, Asus, E-grate, MSI, Seagate και Viewsonic, στηρίζονται στα chipset της. Το Popcorn Hour C200 συγκεκριµένα, θεωρείται αυτήν τη στιγµή από τα δηµοφιλέστερα Media Player της αγοράς, που αγγίζει τα ό- ρια των δυνατοτήτων ενός µέσου ΗTPC, για την αναπαραγωγή δίσκων B.D. και αρχείων HDTV! Ακόµα και οι υπότιτλοι τύπου.ass, υποστηρίζονται σαφώς καλύτερα σε αυτήν την υλοποίηση, από ό,τι στο παρελθόν! Τα µοντέλα µε το chipset της Sigma είναι βέβαια και µε διαφορά τα ακριβότερα, αν και πλέον υπάρχουν προσιτές προτάσεις στο εξωτερικό, µε κόστος ακόµα και λιγότερο από 100 ευρώ. Στην Ευρώπη βέβαια κυκλοφορούν παραδοσιακά τα ακριβότερα και πιο ολοκληρω- µένα µοντέλα. Στη χώρα µας τα πλέον προσιτά έχουν ένα κόστος που ξεκινά γύρω στα 140 ευρώ ενώ τα ακριβότερα ξεπερνούν ακόµα και τα 400 (!), κάτι βέβαια που αγγίζει το κόστος ενός καλού netbook (που µπορεί να κάνει τα ίδια ή και περισσότερα ) ή ακόµα και ενός Laptop ή Desktop υπολογιστή (χωρίς οθόνη) σε προσφορά πολυκαταστηµάτων. Οι υλοποιήσεις αυτές όµως, αποτελούν εγγύηση σε θέ- µα ποιότητας εικόνας και ήχου, σταθερότητας λειτουργίας, µακροχρόνιας υποστήριξης σε λογισµικό (πάνω από 2 χρόνια), χαµηλής κατανάλωσης και έξυπνων δυνατοτήτων, όπως π.χ. είναι το κατέβασµα torrents από το διαδίκτυο. Επίσης συνεργάζονται µε διάφορες υπηρεσίες όπως το Youtube ή διάφορα κανάλια Web TV, µεταφέροντας στο σαλόνι µας, έως ένα σηµείο βέβαια, την εµπειρία της ψυχαγωγίας τους. Τα Media Players των υλοποιήσεων που στηρίζονται σε Realtekk και Sigma chipset (µε τα δεύτερα να έχουν το πλεονέκτηµα), σε συνεργασία µε ένα δορυφορικό δέκτη Linux µπορούν να κάνουν πολλά και 7 Οι Linux ψηφιακοί δέκτες µε Ethernet, αποτελούν µια λύση που ίσως ήδη να έχετε και να µην το ξέρετε! ενδιαφέροντα πράγµατα: Χαρακτηριστικά, έχει κυκλοφορήσει ακόµα και εφαρµογή που επιτρέπει σε ένα δέκτη Dreambox να αποστέλει ένα δορυφορικό ή επίγειο ψηφιακό κανάλι που λαµβάνει αυτόµατα σε ένα PopCorn Hour - και αυτό να το µετατρέπει άµεσα σε αρχείο Vob, ώστε να µπορεί να γίνει άµεσα η εγγραφή του σε ένα DVD- Recorder χωρίς Authoring! Ένα άλλο παράδειγµα συνεργασίας µε ά- µεση πρακτική εφαρµογή, είναι η δυνατότητα της άµεσης αναπαραγωγής από ένα τέτοιο Media Player, των αρχείων που αποθηκεύουν οι USB PVR δορυφορικοί και επίγειοι ψηφιακοί δέκτες σε ένα Memory Stick, ακόµα και σε µορφή.τs (απαραίτητη προϋπόθεση για τα κανάλια υψηλής ευκρίνειας)! εν χρειάζονται ούτε µετατροπές ούτε άλλες ενασχολήσεις: Απλά κουµπώνεις το Memory Stick µε την εγγραφή του καναλιού H.D. σε µία από τις θύρες του Media player και αυτός αρχίζει και το παίζει ακέραια! Επίλογος Όπως καταλαβαίνετε από αυτά που διαβάζετε, τα Media Players (όπως και οι συσκευές DLNA ή και τα Multimedia Extenders) έχουν ε- ξελιχθεί πρακτικά σε ένα απαραίτητο gadget για να µην πούµε ε- µπειρική ανάγκη - της ψηφιακής τηλεόρασης! Ουσιαστικά γεφυρώνουν όλες τις ανάγκες που δηµιουργεί το διαδίκτυο και η ψηφιακή τηλεόραση, µε την ευκολία που επιθυµούµε να έχουµε στο σαλόνι µας, χωρίς συµβιβασµούς στην ποιότητα και την πληθωρικότητα των επιλογών. Εταιρίες όπως η Apple, δανείζονται ιδέες από τα Media Players για να προωθήσουν συσκευές και επί επιπρόσθετης πληρωµής λύσεις, σε πράγµατα που αν τα ξέρουµε και έχουµε ενηµερωθεί, δεν έχου- µε λόγο να πληρώσουµε (εκτός και αν όντως θέλουµε κάτι από τις υ- πηρεσίες που µας προσφέρουν). Επίσης έχουν εµφανιστεί τελευταία και κάποιες τηλεοράσεις υψηλού κόστους που φροντίζουν να ενσω- µατώνουν λειτουργίες που θυµίζουν τις δυνατότητες των Media Players, όµως η διαχρονικότητα της λύσης τους είναι πολύ αµφισβητήσιµη µε όλη αυτήν την εξέλιξη της τεχνολογίας σήµερα. Αν λοιπόν κατεβάζετε πολύ υλικό από το διαδίκτυο, γράφετε πολύ στο USB PVR του δέκτη σας ή απλά διαθέτετε έναν ψηφιακό δέκτη Linux µε θύρα Ethernet και σας αρέσει η ψηφιακή εποχή της δικτύωσης και της οπτικοακουστικής πληθωρικότητας που αυτή µας προσφέρει, τότε η απόκτηση ενός Media Player αποτελεί τη λύση! Σίγουρα δεν είναι ένα HTPC, αλλά ούτε το κόστος του έχει, ούτε τα έξοδά του, ούτε 92