ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΓΡΑΦΕΙΟ ΤΥΠΟΥ ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ Ημερομηνία: Κυριακή, 12 Φεβρουαρίου 2012 Θέμα: Ομιλία Υπουργού Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης κατά τη συζήτηση στην Ολομέλεια της Βουλής για την Έγκριση Σχεδίων Συμβάσεων και Μνημονίου για τη μείωση του δημόσιου χρέους και τη διάσωση της εθνικής οικονομίας Η σημερινή ημέρα είναι μια εξαιρετικά κρίσιμη ημέρα για το ελληνικό κοινοβούλιο αλλά κυρίως για τους Έλληνες και τις Ελληνίδες που περιμένουν από εμάς να αποφασίσουμε όχι μόνο για το μέλλον της χώρας, αλλά κυριολεκτικά για το σήμερα και το αύριο. Για το ποιο θα είναι το τοπίο που θα διαμορφωθεί στη χώρα τη Δευτέρα στις 13 Φεβρουαρίου. Οι επιλογές δυστυχώς για σήμερα που μιλάμε, δεν είναι πολλές. Είναι δύο και συγκεκριμένες. Η μία επιλογή είναι να ψηφίσουμε τα μέτρα που οδηγούν στη νέα δανειακή σύμβαση, μέτρα που είναι επώδυνα, σκληρά για ένα σημαντικό μέρος του πληθυσμού, διατηρώντας όμως έτσι ανοιχτή την ελπίδα για τη σωτηρία της χώρας και άρα της διατήρησης ενός σημαντικού μέρους του βιοτικού επιπέδου του ελληνικού λαού. Είναι η επιλογή που η κυβέρνηση προτείνει στη Βουλή. Η δεύτερη επιλογή είναι να αρνηθούμε αυτή τη νέα δανειακή σύμβαση και τη συμφωνία της 26 ης Οκτωβρίου και να συζητάμε από αύριο τα σενάρια χρεοκοπίας της χώρας που με τον ένα ή άλλο τρόπο οδηγούν σε δραματική μείωση των μισθών, των συντάξεων, των εισοδημάτων συνολικά και σε εκρηκτικά κοινωνικά προβλήματα που θεωρώ ότι κανένας δεν θα ήθελε να ζήσει η χώρα. Φαίνεται βέβαια απίστευτο πως είναι δυνατόν να μιλάμε για παραπέρα μείωση των εισοδημάτων και απώλεια δικαιωμάτων όταν για δεκαετίες η αντιπαράθεση μεταξύ κυβέρνησης και αντιπολίτευσης γινόταν για το ακριβώς αντίθετο. Όλα αυτά ερμηνεύονται μόνο μέσα από μια ανάλυση του πραγματικού προβλήματος της χώρας με όλες τις παραμέτρους που το συνοδεύουν.
Το πραγματικό πρόβλημα της χώρας είναι εκείνο που καταγράφεται στο τέλος της δεκαετίας του 2000-2010 (μια χαμένη δεκαετία για την Ελλάδα) και μπορεί να περιγραφεί με τρία βασικά στοιχεία. Στο τέλος αυτής της δεκαετίας η Ελλάδα ήταν: Η χώρα με το μεγαλύτερο έλλειμμα στην Ευρώπη Η χώρα με το δεύτερο μεγαλύτερο χρέος στην Ευρώπη Η χώρα με το πιο αρνητικό ισοζύγιο πληρωμών στον κόσμο Πως μπορεί να έχει μέλλον η χώρα με τέτοιους δείκτες; Πώς αντιμετωπιζόταν αυτό το πρόβλημα μέχρι το τέλος του 2009 είναι γνωστό. Με δανεικά, αυξάνοντας το χρέος Πως αντιμετωπίζαμε το πρόβλημα της αύξησης της ανεργίας; Με προσλήψεις στο δημόσιο με διάφορες μορφές πληρώνοντας με δανεικά. Από τους 85.000 νέους η αγορά εργασίας μπορούσε να απορροφήσει μόνο τις 40.000, ενώ για τους υπόλοιπους υπήρχαν τα stage στο Δημόσιο καθώς και άλλες ευέλικτες μορφές απασχόλησης στο δημόσιο τομέα. Όλες αυτές οι πρακτικές κατέρρευσαν όταν έπαψαν να υπάρχουν τα δανεικά που σε κάθε περίπτωση υπονόμευαν το μέλλον της χώρας. Επομένως το πρώτο ή το δεύτερο μνημόνιο, η Τρόικα και οι πιέσεις των δανειστών μας είναι οι συνέπειες και όχι η αιτία του προβλήματος. Τις αιτίες του προβλήματος πρέπει να τις αναζητήσουμε σε ένα μεγάλο βαθμό σε εμάς και σε ένα δεύτερο, αρκετά όμως σημαντικό βαθμό, στις πολιτικές και στον προσανατολισμό της Ευρώπης όχι μόνο την τελευταία άλλα και την προηγούμενη περίοδο. Είναι προφανές ότι έχουν αλλάξει ριζικά οι συσχετισμοί δυνάμεων στην Ευρώπη και αυτό δυσκολεύει τις προσπάθειες κάθε χώρας όπως είναι η Ελλάδα και άλλες χώρες κυρίως στον ευρωπαϊκό νότο. Δεν υπάρχει πλέον η Ευρώπη που είχε ως προτεραιότητα την κοινωνική συνοχή και αλληλεγγύη. Σε αυτό το πολύ δύσκολο ευρωπαϊκό και διεθνές περιβάλλον έγιναν οι προηγούμενες αλλά και οι τελευταίες διαπραγματεύσεις. Σε ένα περιβάλλον όπου χώρες που εφαρμόζουν προγράμματα λιτότητας για τους πολίτες τους καλούνται σήμερα να βοηθήσουν την Ελλάδα. Καταλαβαίνετε τι σημαίνει για μία χώρα που έχει μειώσει το βιοτικό επίπεδο των πολιτών της, που σε ορισμένες περιπτώσεις είναι χαμηλότερο από εκείνο της Ελλάδας, και να καλείται σήμερα στο πλαίσιο του μηχανισμού στήριξης να συνεισφέρει για την Ελλάδα και την αντιμετώπιση των προβλημάτων της. Ωστόσο η διαπραγμάτευση έγινε και έγινε σε όλα τα επίπεδα. Κορυφώθηκε στο επίπεδο του Πρωθυπουργού με τους πολιτικούς αρχηγούς. Το ποιος έκανε σκληρότερη ή όχι διαπραγμάτευση είναι δευτερεύον ζήτημα και σε κάθε περίπτωση οι όποιες αναφορές στο θέμα αυτό δεν βοηθούν τη σημερινή μας συζήτηση.
Το αποτέλεσμα είναι εκείνο που μετράει. Θέλω να δώσω μερικά στοιχεία για την αφετηρία και την κατάληξη αυτής της διαπραγμάτευσης που ήταν όντως ιδιαιτέρα σκληρή και επίπονη. - Η αφετηρία λοιπόν για τους μισθούς ήταν ένας συνδυασμός μέτρων που περιλάμβανε κατώτατους μισθούς, 13 ο και 14 ο μισθό και κατάργηση ων κλαδικών συμβάσεων. Η υιοθέτηση και εφαρμογή αυτών των μέτρων οδηγούσε σε μια μεσοσταθμική μείωση των μισθών που ξεπερνούσε το 35%. Η κατάληξη μετά τη διαπραγμάτευση είναι: Η μείωση κατά 22% του κατώτατου μισθού Η αποτροπή κατάργησης του 13 ου και 14 ου μισθού Η διατήρηση του μεγαλύτερου μέρους των αποδοχών των κλαδικών συμβάσεων μέσα από τη διατήρηση της μετενέργειας. Η διατήρηση της μετενέργειας σημαίνει ότι μετά από το τρίμηνο που είναι ο χρόνος διαπραγμάτευσης υπάρχει η διατήρηση του βασικού μισθού της κλαδικής και των βασικών επιδομάτων. Για την μετενέργεια δόθηκε η πιο σκληρή μάχη και έτσι διατηρήθηκε ένα σημαντικό μέρος του μισθού για το 85% των εργαζομένων του ιδιωτικού τομέα. - Η αφετηρία για τις επικουρικές συντάξεις ξεκίνησε από το 35% και έφθασε σε ποσοστό 15%. - Η αφετηρία για τις δαπάνες του κοινωνικού προϋπολογισμού συνολικά που περιλάμβανε και κύριες συντάξεις ξεκίνησε από 2,5 δις ευρώ και κατέληξε σε 1,4 δις ευρώ με επικέντρωση του μεγαλύτερου ποσού 1,1 δις ευρώ στο φάρμακο, και αποτελεί δική μας επιλογή προκειμένου να προστατέψουμε τις συντάξεις. Στο λίγο χρόνο που μένει θέλω να απαντήσω σε ένα κρίσιμο ερώτημα που βασανίζει τον κάθε πολίτη και βέβαια και τον κάθε ένα από εμάς που καλούμαστε να αποφασίσουμε. Το ερώτημα είναι: θα αποφύγουμε την χρεοκοπία έστω και με αυτά τα μέτρα; Θα αποφύγουμε τα χειρότερα; Η απάντηση που εγώ μπορώ να δώσω στο συγκεκριμένο ερώτημα είναι: Ναι, η χώρα μπορεί να σωθεί και προϋπόθεση για τη σωτηρία είναι το κούρεμα του χρέους και η υπογραφή της νέας δανειακής σύμβασης. Αυτό είναι το απολύτως αναγκαίο όχι όμως και το ικανό για να εξασφαλιστεί η σωτηρία της χώρας.
Η χώρα μπορεί να σωθεί μόνο αν αντιμετωπίσουμε άμεσα τις αιτίες που μας οδήγησαν στις σημερινές δραματικές καταστάσεις. Αυτό το νέο σχέδιο που πρέπει να συνοδεύει τη νέα δανειακή σύμβαση πρέπει να περιλαμβάνει: 1. Το αναπτυξιακό μοντέλο που πρέπει να εφαρμόσει η χώρα. Ποιοι είναι οι τομείς στους οποίους πρέπει να επικεντρωθούμε. Μην περιμένουμε τις μεγάλες επενδύσεις. Επιβάλλεται στροφή σε τομείς που παρουσιάζουν ξεχωριστό ενδιαφέρον (τουρισμός, γεωργία, κτηνοτροφία, ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, πράσινη ανάπτυξη, ορυκτός πλούτος κ.α.). Στο πλαίσιο αυτό θα πρέπει να εξετάσουμε και όλους τους παράγοντες που επηρεάζουν την ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων (μη μισθολογικό κόστος, γραφειοκρατία, ποιότητα, χρηματοδότηση). 2. Τις διαρθρωτικές αλλαγές που επιβάλλεται να προωθήσουμε άμεσα. Χωρίς αυτές θα είμαστε υποχρεωμένοι κάθε φορά να παίρνουμε τα εύκολα (αλλά και άδικα και σκληρά) μέτρα της περικοπής των συντάξεων και μισθών, της αύξησης των φόρων κ.α. Η μεγαλύτερη διαρθρωτική αλλαγή πρέπει να αφορά στο κράτος και στη δημόσια διοίκηση, τη δικαιοσύνη, στην παιδεία, κ.λπ. Επιβάλλεται να βρούμε τεχνικές και μέσα να υπερβούμε τα μεγάλα προβλήματα στο χώρο αυτό και τη λύση μπορούν να δώσουν τα ηλεκτρονικά μέσα, η απλούστευση διαδικασιών και η ενοποίηση λειτουργιών. 3. Την επανεξέταση της κατανομής του βάρους των υποχρεώσεων μας, έτσι ώστε να γίνει δικαιότερος ο επιμερισμός σε συνθήκες κρίσης αλλά και η κατανομή του οφέλους σε περιόδους ευημερίας. Αυτό προϋποθέτει ένα φορολογικό σύστημα όχι μόνο δίκαιο αλλά και αποτελεσματικό. Αυτό προϋποθέτει τον ουσιαστικό έλεγχο του πόθεν έσχες για όλα τα πολιτικά πρόσωπα και όχι μόνο καθώς και το άνοιγμα των λογαριασμών για όλους όσους έχουν διαχειριστεί δημόσιο χρήμα και όχι μόνο για όσους έχουν μεταφέρει καταθέσεις στην Ελβετία. 4. Την ενίσχυση των οικονομικά αδύναμων ομάδων και τη διασφάλιση της κοινωνικής συνοχής. Οι συνθήκες είναι δύσκολες. Επιβάλλεται να αξιοποιήσουμε κάθε μέσο αλλά κυρίως τους πόρους μέσα από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο για να δημιουργήσουμε ένα δίχτυ ασφαλείας για την καταπολέμηση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού. Επιβάλλεται να διασφαλίσουμε βασικά κοινωνικά αγαθά για τους πολίτες, όπως την κάλυψη καθημερινών βασικών αναγκών τους, την πρόσβαση στην υγεία και την παιδεία κ.λπ. Με την ψήφιση της νέας δανειακής σύμβασης και τον άμεσο προσανατολισμό στις τέσσερις αυτές βασικές προτεραιότητες μπορούμε να διατηρήσουμε ακέραια την ελπίδα για τη σωτηρία της χώρας με ό, τι αυτό συνεπάγεται για τους πολίτες.