Έκθεση Εσωτερικής Αξιολόγησης

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΗΜΟΚΡΑΤΙΑ Τ. Ε. Ι. ΛΑΜΙΑΣ ΣΧΟΛΗ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΩΝ ΥΓΕΙΑΣ & ΠΡΟΝΟΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΦΥΣΙΚΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ HELLENIC REPUBLIC T.E.I LAMIAS SCHOOL OF HEALTH PROFESSIONS & WELFARE DEPARTMENT OF PHYSIOTHERAPY Έκθεση Εσωτερικής Αξιολόγησης ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΟ Ι ΡΥΜΑ (ΤΕΙ) ΛΑΜΙΑΣ Σχολή Επαγγελµάτων Υγείας & Πρόνοιας Τµήµα ΦΥΣΙΚΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ Ακαδηµαϊκό έτος : 2007-2008 Τόπος : Λαµία Ηµεροµηνία : Σεπτέµβριος 2009 3 ο ΧΛΜ Π.Ε.Ο. Λαµίας-Αθηνών, 35100 Λαµία Τηλ. 22310 60176 Ηλ. Ταχ.: president@teilam.gr 3o Km O.N.R. Lamia-Athens, 35100 Lamia Tel. 0030 22310 60176 e-mail : president@teilam.gr

1 Πίνακας Περιεχοµένων Πρόλογος 4 1. Η διαδικασία της εσωτερικής Αξιολόγησης. 5 1.1. 1.2. Περιγραφή και ανάλυση της διαδικασίας εσωτερικής αξιολόγησης στο Τµήµα. Ανάλυση των θετικών στοιχείων και των δυσκολιών που παρουσιάσθηκαν κατά τη διαδικασία της Εσωτ. Αξιολόγησης 5 7 1.3. Προτάσεις για τη βελτίωση της διαδικασίας. 8 2. Παρουσίαση του Τµήµατος. 9 2.1. Γεωγραφική θέση του Τµήµατος. 9 2.1. Ιστορικό της εξέλιξης του Τµήµατος. 9 2.3. Σκοπός και στόχοι του Τµήµατος. 11 2.4. ιοίκηση του Τµήµατος. 16 3. Πρόγραµµα Σπουδών 18 3-Ι Πρόγραµµα Προπτυχιακών Σπουδών 18 3-Ι.1. 3-Ι.2. Ανταπόκριση του Προγράµµατος Προπτυχιακών Σπουδών στους στόχους του Τµήµατος και τις ανάγκες της κοινωνίας. οµή, συνεκτικότητα και λειτουργικότητα του Προγράµµατος Προπτυχιακών Σπουδών. 3-Ι.3. Το εξεταστικό σύστηµα. 26 18 20 3-Ι.4. ιεθνής διάσταση του Προγράµµατος Προπτυχιακών Σπουδών. 32 3-Ι.5. Πρακτική άσκηση των φοιτητών. 35 3-ΙΙ Πρόγραµµα Μεταπτυχιακών Σπουδών 38 4. ιδακτικό έργο. 39 4.1. Αποτελεσµατικότητα του διδακτικού προσωπικού. 39 4.2. Ποιότητα & αποτελεσµατικότητα της διδακτικής διαδικασίας. 42 4.3. Οργάνωση και εφαρµογή του διδακτικού έργου 46 4.4. Εκπαιδευτικά βοηθήµατα. 49

2 4.5. ιαθέσιµα Μέσα και Υποδοµές. 52 4.6. 4.7. Βαθµός αξιοποίησης των τεχνολογιών πληροφορικής και επικοινωνιών. Αναλογία διδασκόντων/διδασκοµένων και η µεταξύ τους συνεργασία. 4.8. Βαθµός σύνδεσης της διδασκαλίας µε την έρευνα. 57 4.9. Συνεργασίες µε εκπαιδευτικά κέντρα του εσωτερικού και του εξωτερικού και µε το κοινωνικό σύνολο. 4.10. Κινητικότητα του διδακτικού προσωπικού & των σπουδαστών. 60 54 56 58 5. Ερευνητικό έργο. 63 5.1. Προαγωγή της έρευνας στο πλαίσιο του Τµήµατος. 63 5.2. Ερευνητικά προγράµµατα & έργα που εκτελούνται στο Τµήµα. 66 5.3. Ερευνητικές υποδοµές. 68 5.4. Επιστηµονικές δηµοσιεύσεις των µελών ΕΠ του Τµήµατος κατά την τελευταία πενταετία. 5.5. Αναγνώριση της έρευνας που γίνεται στο Τµήµα από τρίτους. 70 5.6. Ερευνητικές συνεργασίες του Τµήµατος. 70 5.7. ιακρίσεις & βραβεία ερευνητικού έργου που έχουν απονεµηθεί σε µέλη του Τµήµατος. 5.8. Συµµετοχή των φοιτητών στην έρευνα. 73 70 72 6. Σχέσεις µε κοινωνικούς/πολιτιστικούς/παραγωγικούς (ΚΠΠ) φορείς. 74 6.1. Συνεργασίες του Τµήµατος µε ΚΠΠ φορείς. 74 6.2. 6.3. 6.4. 6.5. υναµική του Τµήµατος για ανάπτυξη συνεργασιών µε ΚΠΠ φορείς. ραστηριότητες του Τµήµατος προς την κατεύθυνση της ανάπτυξης και ενίσχυσης συνεργασιών µε ΚΠΠ φορείς. Σύνδεση της συνεργασίας µε ΚΠΠ φορείς µε την εκπαιδευτική διαδικασία. Συµβολή του Τµήµατος στην τοπική, περιφερειακή και εθνική ανάπτυξη. 75 75 76 77 7. Στρατηγική ακαδηµαϊκής ανάπτυξης. 79 7.1. Στρατηγική ακαδηµαϊκής ανάπτυξης του Τµήµατος. 79

3 7.2. ιαδικασία διαµόρφωσης στρατηγικής ακαδηµαϊκής ανάπτυξης του Τµήµατος. 83 8. ιοικητικές υπηρεσίες και υποδοµές. 87 8.1. Αποτελεσµατικότητα των διοικητικών και τεχνικών υπηρεσιών 87 8.2. Υπηρεσίες φοιτητικής µέριµνας. 89 8.3. Υποδοµές πάσης φύσεως που χρησιµοποιεί το Τµήµα. 91 8.4. 8.5. 8.6. Βαθµός αξιοποίησης νέων τεχνολογιών από τις διάφορες υπηρεσίες του Τµήµατος (πλην εκπαιδευτικές & ερευνητικές. Βαθµός διαφάνειας και αποτελεσµατικότητας στη χρήση υποδοµών και εξοπλισµού. Βαθµός διαφάνειας και αποτελεσµατικότητας στη διαχείριση οικονοµικών πόρων. 93 94 94 9. Συµπεράσµατα 95 9.1. 9.2. Κυριότερα θετικά και αρνητικά σηµεία του Τµήµατος όπως προκύπτουν από την Έκθεση Εσωτερικής Αξιολόγησης. Ευκαιρίες αξιοποίησης των θετικών σηµείων και ενδεχόµενους κινδύνους από τα αρνητικά σηµεία. 95 97 10. Σχέδια βελτίωσης. 98 10.1. 10.2. Βραχυπρόθεσµο σχέδιο δράσης από το Τµήµα για την άρση των αρνητικών και την ενίσχυση των θετικών σηµείων. Μεσοπρόθεσµο σχέδιο δράσης από το Τµήµα για την άρση των αρνητικών και την ενίσχυση των θετικών σηµείων. 98 99 10.3. Προτάσεις προς δράση από τη διοίκηση του Ιδρύµατος. 99 10.4. Προτάσεις προς δράση από την Πολιτεία. 100 11. Πίνακες 101 12. Παραρτήµατα 123

4 Πρόλογος Η παρούσα έκδοση αποτελεί την Εσωτερική Έκθεση Αξιολόγησης του Τµήµατος Φυσικοθεραπείας του Τ.Ε.Ι. Λαµίας. Πρόκειται ουσιαστικά για µια διαδικασία αυτόαξιολόγησης, που σηµατοδοτεί την ίδια την ταυτότητα του Τµήµατος, καθώς αποτυπώνει και αναδεικνύει όλα τα χαρακτηριστικά της λειτουργίας του, θετικά και αρνητικά, και καταγράφει τις φιλοδοξίες του. Υλοποιεί την πολιτική του Τµήµατος για ακαδηµαϊκή αναβάθµιση και ολοκλήρωση στα πλαίσια που χαράζει ο Ευρωπαϊκός Χώρος της ενιαίας Ανώτατης Εκπαίδευσης και προτρέπει η Ελληνική νοµοθεσία. Με την παρούσα Έκθεση, το Τµήµα διαµορφώνει και διατυπώνει κριτική άποψη για την ποιότητα του επιτελούµενου έργου του µε βάση αντικειµενικά κριτήρια και δείκτες κοινής συναίνεσης και γενικής αποδοχής, και µε τους ακόλουθους στόχους : (1) την τεκµηριωµένη ανάδειξη των επιτευγµάτων του Τµήµατος, (2) την επισήµανση σηµείων που χρήζουν βελτίωσης, (3) τον προσδιορισµό ενεργειών βελτίωσης, (4) την ανάληψη πρωτοβουλιών για αυτοτελή δράση εντός του Τµήµατος, όπου και εφόσον είναι εφικτό και (5) τη λήψη αποφάσεων για αυτοτελείς δράσεις εντός του Ιδρύµατος, όπου και εφόσον είναι εφικτό. Η διαδικασία της Εσωτερικής Αξιολόγησης που ξεκίνησε τον Οκτώβριο του 2007 και διήρκεσε δύο συνεχόµενα διδακτικά εξάµηνα, ολοκληρώνεται µε την παρούσα έκδοση. Υπεύθυνη για την σύνταξη της Έκθεσης ήταν η Οµάδα Εσωτερικής Αξιολόγησης (ΟΜΕΑ) που ορίστηκε από τη Γενική Συνέλευση (ΓΣ) του Τµήµατος. Στο έργο της ΟΜΕΑ ανταποκρίθηκε µε αξιοσηµείωτο ενθουσιασµό το σύνολο των µελών του Τµήµατος ( Ε.Π., Επιστηµονικοί & Εργαστηριακοί Συνεργάτες, Ε.Τ.Π., ιοικητικό Προσωπικό και σπουδαστές). Η παρούσα έκθεση βασίστηκε στα στοιχεία που περιλαµβάνονται στους Οδηγούς Σπουδών και στην Ιστοσελίδα του Τµήµατος, σε στοιχεία που συλλέχθηκαν απευθείας από τα µέλη του Τµήµατος, καθώς και από τα αρχεία και τα πρακτικά των Συλλογικών Οργάνων του Τµήµατος. Η έκθεση υπεισέρχεται όσο το δυνατόν κριτικά στην ανάλυση και αξιολόγηση των συλλεχθέντων στοιχείων, µε σκοπό την εξαγωγή χρήσιµων συµπερασµάτων και προτάσεων που θα οδηγήσουν στη βελτίωση της λειτουργίας και της ποιότητας του Τµήµατος. Η έκθεση έλαβε την µεγαλύτερη δυνατή δηµοσιότητα που είναι εφικτή µέσα στα πλαίσια του Τµήµατος ενώ εύστοχα σχόλια και κριτική των µελών του Τµήµατος οδήγησαν σε χρήσιµες προσθήκες πριν την τελική της µορφή. Η διαδικασία της αξιολόγησης, καθώς και η διάρθρωση του κειµένου της έκθεσης αξιολόγησης αντιστοιχεί στις βασικές ενότητες των κριτηρίων της Α ΙΠ. Ιδιαίτερη έµφαση δίνεται στον τρόπο µε τον οποίο η κοινότητα του Τµήµατος υλοποιεί την στρατηγική που έχουν χαράξει και χαράζουν τα Συλλογικά Όργανα του Τµήµατος µε σκοπό την επίτευξη των στόχων του. Η κοινότητα του Τµήµατος Φυσικοθεραπείας του Τ.Ε.Ι. Λαµίας, µε ιδιαίτερη ικανοποίηση, ολοκλήρωσε και παρουσιάζει µε την παρούσα έκδοση τη συλλογική δουλειά, περίπου µιας δεκαετίας, για την δηµιουργία του Τµήµατος στην σηµερινή του µορφή για την οποία µπορούµε να είµαστε υπερήφανοι. Η Οµάδα Εσωτερικής Αξιολόγησης ρ.. Αβδελίδης ρ. Γ. Γιόφτσος ρ. Β. Σακελλάρη Θ. Ασκοτίρης Καθηγητής Καθηγητής Καθηγήτρια Σπουδαστής

5 1. Η διαδικασία της εσωτερικής αξιολόγησης 1.1. Περιγραφή και ανάλυση της διαδικασίας εσωτερικής αξιολόγησης στο Τµήµα. 1.1.1. Ποια ήταν η σύνθεση της ΟΜΕΑ; Η έναρξη της διαδικασίας εσωτερικής αξιολόγησης αποφασίστηκε από την Γενική Συνέλευση (Γ.Σ.) του Τµήµατος Φυσικοθεραπείας (Πρακτικό Γ.Σ. 109/29-05-06 Παράρτηµα 12-1.). Τα µέλη που συγκροτούν την ΟΜΕΑ του Τµήµατος ορίστηκαν από την Γ.Σ. του Τµήµατος σε επόµενη συνεδρίαση της (Πρακτικό Γ.Σ. 115/15-01-07 Παράρτηµα 12-2.) και είναι τα εξής : α) ηµήτρης Αβδελίδης, Καθηγητής του Τοµέα Γενικών Μαθηµάτων, β) Γεώργιος Γιόφτσος, Καθηγητής του Τοµέα Ειδικών Μαθηµάτων, γ) Βασιλική Σακελλάρη, Καθηγήτρια του Τοµέα Ειδικών Μαθηµάτων, δ) Ασκοτίρης Θεµιστοκλής, εκπρόσωπος σπουδαστών του Τµήµατος. 1.1.2. Με ποιους και πώς συνεργάσθηκε η ΟΜΕΑ για τη διαµόρφωση της έκθεσης; Η ΟΜΕΑ, για τη διαµόρφωση τη έκθεσης, συνεργάστηκε µε όλα τα µέλη ΕΠ, ΕΤΠ & Π του Τµήµατος, τα οποία συµµετείχαν υποστηρικτικά στο έργου της, όπως άλλωστε έγινε και καθ όλη την διάρκεια της αξιολόγησης. Επίσης η ΟΜΕΑ συνεργάστηκε µε τις ιοικητικές Υπηρεσίες του Ιδρύµατος στα πλαίσια αναζήτησης αναγκαίων στοιχείων, κυρίως στατιστικών και οικονοµικών. Πραγµατοποιήθηκαν τέσσερις συνεδριάσεις της ΟΜΕΑ (µαζί µε τα υποστηρικτικά µέλη της), όπου κυρίως συζητήθηκε η διαδικασία που θα ακολουθούσε το Τµήµα, βάση του «Οδηγού εφαρµογής της διαδικασίας εσωτερικής αξιολόγησης» (Παράρτηµα 12-3). Στην πρώτη συνεδρίαση συµµετείχαν και όλοι οι συνεργάτες εκπαιδευτικοί του Τµήµατος, ενώ στη δεύτερη, όσοι συνεργάτες εκπαιδευτικοί δίδασκαν θεωρητικά µαθήµατα. Σε αυτές τις συναντήσεις συζητήθηκαν θέµατα όπως: η διαµόρφωση των ερωτηµατολογίων που προτείνονται από την Α ΙΠ, έτσι ώστε να προσαρµοστούν στις ιδιαιτερότητες των Τ.Ε.Ι. αλλά και του Τµήµατος, οι διαδικασίες διανοµής και συλλογής των ερωτηµατολογίων η επεξεργασία των δεδοµένων και η σύνταξη της εσωτερικής έκθεσης αξιολόγησης. Επίσης πραγµατοποιήθηκε Γ.Σ. σπουδαστών στο αµφιθέατρο της Σχολής, όπου ενηµερώθηκαν από την ΟΜΕΑ για την διαδικασία και την σπουδαιότητα της αξιολόγησης. Κατά τη διάρκεια συγγραφής της έκθεσης, λάµβαναν µέρος, εβδοµαδιαίες συναντήσεις της ΟΜΕΑ µε τα µέλη Ε.Π. στην αίθουσα συνεδριάσεων της ΣΕΥΠ, προκειµένου να διαµορφωθεί η έκθεση στην τελική της µορφή. 1.1.3. Ποιες πηγές και διαδικασίες χρησιµοποιήθηκαν για την άντληση πληροφοριών; Για την εσωτερική αξιολόγηση του Τµήµατος χρησιµοποιήθηκαν πληροφορίες κυρίως από τρεις πηγές: τους σπουδαστές, το προσωπικό (εκπαιδευτικό, ειδικό τεχνικό & διοικητικό) και τα αρχεία του Τµήµατος (πρακτικά Συµβουλίου, Συνελεύσεων, κτλ). Συγκεκριµένα, διανεµήθηκαν τα εξής τρία ερωτηµατολόγια σε σπουδαστές και εκπαιδευτικούς : I Απογραφικό δελτίο εξαµηνιαίου µαθήµατος από τους διδάσκοντες καθηγητές (Παράρτηµα 12-4). Το δελτίο παραδόθηκε από τους διδάσκοντες τόσο σε έντυπη όσο και σε ηλεκτρονική µορφή. Συγκεντρώθηκαν απογραφικά δελτία για όλα τα

6 µαθήµατα του Τµήµατος και οι πληροφορίες που εµπεριέχουν αξιοποιήθηκαν στη συγγραφή της παρούσας έκθεσης και παρατίθενται σε διάφορα σηµεία της. II Ατοµικό απογραφικό δελτίο για τα µέλη του εκπαιδευτικού προσωπικού (Παράρτηµα 12-5). Συγκεντρώθηκαν ατοµικά απογραφικά δελτία (47 συνολικά) από όλα τα µέλη του Εκπαιδευτικού προσωπικού (µέλη Ε.Π., Επιστηµονικοί και Εργαστηριακοί συνεργάτες) ενώ οι πληροφορίες που εµπεριέχουν αξιοποιήθηκαν στη συγγραφή της παρούσας έκθεσης και παρατίθενται σε διάφορα σηµεία της. III Ερωτηµατολόγιο αξιολόγησης µαθήµατος/διδασκαλίας από τους σπουδαστές (Παράρτηµα 12-6), στο οποίο είχαν αφαιρεθεί τα δύο ερωτήµατα που αφορούσαν φροντιστηριακά µαθήµατα διότι τέτοια µαθήµατα δεν διδάσκονται στο Τµήµα. Τα ερωτηµατολόγια µοιράστηκαν στους σπουδαστές τόσο το Χειµερινό, όσο και το Εαρινό Εξάµηνο του ακαδηµαϊκού έτους 2007-08. Τα ερωτηµατολόγια διανεµήθηκαν σε ώρα µαθήµατος (εξέταση άσκησης πράξης) και συµπληρώθηκαν ανώνυµα από τους σπουδαστές. Τα συµπληρωµένα ερωτηµατολόγια συλλέχθηκαν σε φάκελο από σπουδαστή ο οποίος ορίσθηκε από το Σύλλογο Σπουδαστών του Τµήµατος για το σκοπό αυτό. Στο φάκελο ανεγράφη το µάθηµα, η ηµεροµηνία και ο αριθµός των ερωτηµατολογίων. Ο φάκελος σφραγιζόταν και υπογραφόταν από τον σπουδαστή προτού παραδοθεί στην Γραµµατεία του Τµήµατος Φυσικοθεραπείας µε την υπογραφή κατάλληλα διαµορφωµένου εντύπου. Η διαδικασία συλλογής των ερωτηµατολογίων πραγµατοποιούνταν την όγδοη µε δέκατη εβδοµάδα του εξαµήνου µε την πλήρη ευθύνη και αρµοδιότητα των σπουδαστών. Η ΟΜΕΑ, ή άλλα µέλη Ε.Π. δεν είχαν καµία συµµετοχή στη διαδικασία. Συγκεντρώθηκαν 1950 συµπληρωµένα ερωτηµατολόγια κατά το χειµερινό εξάµηνο σπουδών και 1930 κατά το εαρινό εξάµηνο σπουδών, από όλα τα µαθήµατα του Τµήµατος (συνολικά συγκεντρώθηκαν 3880). Κατά µέσο όρο, συγκεντρώθηκαν 49 (SD = +/- 21) ερωτηµατολόγια ανά µάθηµα κατά το χειµερινό εξάµηνο σπουδών ενώ ο αντίστοιχος αριθµός δείγµατος για το εαρινό εξάµηνο σπουδών ήταν 48 (SD = +/- 20). Συνολικά για το ακαδηµαϊκό έτος, συγκεντρώθηκαν ανά µάθηµα, κατά µέσο όρο 97 (SD = +/- 39) ερωτηµατολόγια. Τα συγκεντρωτικά αποτελέσµατα των ερωτηµατολογίων (ανά ερώτηση και ανά µάθηµα) παρατίθενται στο Παράρτηµα 12-7. για το χειµερινό εξάµηνο σπουδών και στο Παράρτηµα 12-8. για το εαρινό εξάµηνο σπουδών. Τα συµπεράσµατα από αυτά τα στοιχεία που αφορούν τις απόψεις των σπουδαστών εµπεριέχονται στα αντίστοιχα σηµεία της παρούσας έκθεσης, ανάλογα µε το κριτήριο που εξετάζεται. Το ιάγραµµα 1.1. παρουσιάζει των αριθµό των απαντήσεων που µελετήθηκαν ανά ερώτηση και ανά εξάµηνο. Το ιάγραµµα 1.2. παρουσιάζει τον αριθµό των ερωτηµατολογίων που συγκεντρώθηκαν (µέγεθος δείγµατος) ανά µάθηµα του προγράµµατος σπουδών και ανά εξάµηνο. 1.1.4. Πώς και σε ποια έκταση συζητήθηκε η έκθεση στο εσωτερικό του Τµήµατος; Η έκθεση κατά το στάδιο σύνταξής της, συζητήθηκε µεταξύ των µελών της ΟΜΕΑ και µε τα υπόλοιπα µέλη ΕΠ του Τµήµατος, τα οποία συνέβαλαν ενεργά στη διαµόρφωση του περιεχοµένου της µε διαδοχικές συναντήσεις σε οµάδες εργασίας. Κατά τη διάρκεια ολοκλήρωσης κάθε επιµέρους κεφαλαίου της έκθεσης, γινόταν ηλεκτρονική ταχυδρόµηση τους σε όλα τα µέλη του Τµήµατος και η τελική έκθεση κατατέθηκε στο σύνολο της στη Γ.Σ. του Τµήµατος.

7 ιάγραµµα 1.1. ιάγραµµα 1.2. 1.2. Ανάλυση των θετικών στοιχείων και των δυσκολιών που παρουσιάσθηκαν κατά τη διαδικασία της εσωτερικής αξιολόγησης. Το Τµήµα, µε δική του πρωτοβουλία και µε παλαιότερη απόφαση της Γ.Σ., πραγµατοποίησε εθελοντικά την εσωτερική αξιολόγηση του, η οποία ολοκληρώθηκε επιτυχώς ενώ τα αποτελέσµατα της παρουσιάστηκαν σε διεθνές συνέδριο, σε ελληνικό και ξενόγλωσσο έγκριτο διεθνές περιοδικό. Αυτό είχε ως αποτέλεσµα, την ύπαρξη ικανοποιητικής εµπειρίας η οποία ωφέλησε στο να αντιµετωπιστούν καλύτερα οι δυσκολίες της παρούσας αξιολόγησης. Συγκεκριµένα, τα αποτελέσµατα αυτής της εθελοντικής εσωτερικής αξιολόγησης, καθώς και της παρούσας αξιολόγησης, αναφέρονται στις ακόλουθες επιστηµονικές δηµοσιεύσεις του Τµήµατος (Παράρτηµα 12-9.) : 1. Sakellari V., Saritzoglou M., Gioftsos G., & Sakellaris K. Evaluation of the educational process at the Techological Educational Institute of Lamia, Physiotherapy department: implications from the change in teachers employment qualifications. Review of Clinical Pharmacology & Pharmacokinetics, 2005;19(3): 127-138. 2. Σακελλάρη Β., Σαρητζόγλου Μ., Γιόφτσος Γ., Σακελλάρης Κ. «Αξιολόγηση της Εκπαιδευτικής ιαδικασίας στο Τµήµα Φυσικοθεραπείας του Τ.Ε.Ι. Λαµίας πριν και µετά την Εφαρµογή του Νόµου περί Ανωτατοποίησης». Θέµατα Φυσικοθεραπείας 2006;4(1):25-46.

8 3. Σακελλαρη Β., Γιόφτσος Γ., Σαρητζόγλου Μυρτώ. (2004) «Αξιολόγηση της εκπαιδευτικής διαδικασίας και δυνατότητες βελτίωσης της στο Τµήµα Φυσικοθεραπείας του Τ.Ε.Ι. Λαµίας». Ηµερίδα του ΤΕΙ Σερρών µε θέµα «Αξιολόγηση Ανωτάτων Τεχνολογικών Εκπαιδευτικών Ιδρυµάτων Αξιολόγηση Καθηγητών» Σέρρες 11 Νοεµβρίου 2004. 4. V. Sakellari, Iatridou G, Strimpakos N. Students perception of teaching staff in a Greek Higher Educational Institute. 14 th International WCPT Congress. 14 ο Congress of the World Confederation for Physical Therapy. RR-PL-1865, Βαρκελώνη 7-12/06/2003. 5. Sakellari V, Saritzoglou M, Gioftsos G. The Educational Process at the Technological Educational Institute of Lamia Physiotherapy Departmentand. Possibilities of Improvement. 1st Balkan Congress of Physiotherapy 27-29/05/05. 6. Μ. Σαρητζόγλου, Β. Σακελλάρη. Αξιολόγηση της Εκπαιδευτικής ιαδικασίας και υνατότητες Βελτίωσής της στο Τµήµα Φυσικοθεραπείας του ΤΕΙ. Λαµίας. 2 ο Πανελλήνιο Συνέδριο Τµηµάτων Φυσικοθεραπείας Τ.Ε.Ι. Θεσσαλονίκης 2005. 7. Sakellari V., Kapreli E., Kortianou E., Poulis I., Strimpakos N., Trigkas P., Gioftsos G. Evaluation of the Educational Activities in a Greek Higher Educational Physiotherapy Department. 2nd European Congress on Physiotherapy Education in Stockholm, 2008. Poster presentation. 8. Tsepis H. & Gioftsos G. Enytry-level physical therapy education system in Greece. Physical Therapy Reviews 2007:12:105-110. Ένα θετικό στοιχείο της τρέχουσας διαδικασίας είναι η δυνατότητα πολύπλευρης και ολοκληρωµένης αξιολόγησης που θα δώσει τη δυνατότητα σύγκρισης µε άλλα εκπαιδευτικά ιδρύµατα, τόσο της ηµεδαπής όσο και της αλλοδαπής, καταγράφοντας τα θετικά σηµεία, αλλά κυρίως τα αρνητικά τόσο σε υποδοµές και εξοπλισµό, όσο και σε νοοτροπίες. Η θετική ανταπόκριση από το σύνολο της εκπαιδευτικής κοινότητας (διδασκόντων, µονίµων και µη αλλά και των σπουδαστών) αποτελεί ένα από τα θετικά στοιχεία της διαδικασίας. Η πιο σηµαντική δυσκολία ήταν η µεταφορά των δεδοµένων από τα ερωτηµατολόγια που συµπλήρωσαν οι σπουδαστές σε ηλεκτρονική µορφή, έτσι ώστε να µπορέσουµε να τα επεξεργαστούµε. Όλη αυτή η διαδικασία της µεταφοράς στοιχείων ήταν αρκετά χρονοβόρα, µε αποτέλεσµα να καθυστερεί την ολοκλήρωση της διαδικασίας αξιολόγησης. Η καθυστέρηση αυτή, σε συνδυασµό µε τον υπόλοιπο φόρτο εργασίας των µελών Ε.Π., οδηγεί σε ετεροχρονισµένες αξιολογήσεις των δεδοµένων, γεγονός που αποθαρρύνει την ενεργή συµµετοχή τους στη διαδικασία της αξιολόγησης. 1.3. Προτάσεις για τη βελτίωση της διαδικασίας. Μία απλή πρόταση βελτίωσης αφορά την προσαρµογή των ερωτηµατολογίων σύµφωνα µε τα σχόλια τόσο των σπουδαστών, όσο και των διδασκόντων. Επίσης σηµαντική βελτίωση µπορεί να γίνει µε την χρήση ΤΠΕ κατά τη διαδικασία συλλογής και επεξεργασίας των δεδοµένων. Κύριος στόχος θα πρέπει να είναι η ευρεία ανάµειξη των συµµετεχόντων (µέλη ΕΠ, σπουδαστές, ΕΤΠ &.Π.) κατά την εξέλιξη της διαδικασίας αξιολόγησης, µε στόχο αρχικά την κατανόηση από όλους των προβληµάτων που υπάρχουν και κατόπιν, τη συµµετοχή όλων στην αναζήτηση λύσεων. Προτείνεται δε, να προστεθούν στη διαδικασία εξειδικευµένα ερωτηµατολόγια αξιολόγησης της κλινικής άσκησης, ως εκπαιδευτικής διαδικασίας που παρουσιάζει αλληλεπίδραση µε το χώρο και τη λειτουργία των κλινικών. Οµιλίες και συζητήσεις τόσο µε τους σπουδαστές (αλλά και τους άλλους συµµετέχοντες στη διαδικασία) σχετικά µε τους στόχους της αξιολόγησης, αλλά και την ανάλυση των ερωτηµατολογίων είναι επίσης σκόπιµο να συστηµατοποιηθούν. Από την όλη διαδικασία απουσιάζει η έκφραση γνώµης από τους κοινωνικούς φορείς (νοσηλευτικά ιδρύµατα, συλλόγους, συνεργαζόµενους τοπικούς και εθνικούς φορείς), η οποία θεωρούµε ότι είναι πολύ σηµαντική δεδοµένου του κοινωνικού χαρακτήρα του αντικειµένου του.

9 2. Παρουσίαση του Τµήµατος 2.1. Γεωγραφική θέση του Τµήµατος. Το Τµήµα Φυσικοθεραπείας λειτουργεί στην έδρα του Τ.Ε.Ι. Λαµίας η οποία βρίσκεται στην πόλη της Λαµίας του νοµού Φθιώτιδας της περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας. Ο Νοµός Φθιώτιδας έχει έκταση 4.368 τ.χλµ., 180.000 περίπου κατοίκους και αποτελείται από 3 Επαρχίες: την Επαρχία Λοκρίδας µε πρωτεύουσα την Αταλάντη, την Επαρχία οµοκού µε πρωτεύουσα τον οµοκό και την Επαρχία Φθιώτιδας µε πρωτεύουσα τη Λαµία. H Λαµία είναι η έδρα της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας, στην οποία περιλαµβάνονται οι νοµοί Φθιώτιδας, Ευρυτανίας, Φωκίδας, Εύβοιας και Βοιωτίας. Υπολογίζεται σήµερα ότι αριθµεί περί τους 65.000 κατοίκους, αποτελεί δε συγκοινωνιακό κόµβο και θεωρείται πρωτεύουσα της Ρούµελης. Αποτελεί κέντρο αξιόλογης γεωργικής, εµπορικής και βιοµηχανικής περιοχής. Είναι χτισµένη στους πρόποδες του όρους 'Όθρυς" και σήµερα φτάνει να εκτείνεται µέχρι και στην κοιλάδα του Σπερχειού. Απέχει 200 χλµ. περίπου από την Αθήνα και 300 χλµ. από τη Θεσσαλονίκη, βρίσκεται δε στο κέντρο του εθνικού οδικού αλλά και του σιδηροδροµικού άξονα της χώρας. Τοπογραφικά το Τ.Ε.Ι. Λαµίας έχει το πλεονέκτηµα να βρίσκεται στο κέντρο της χώρας, µε αποτέλεσµα να έχει την δυνατότητα προσέλκυσης σπουδαστών και εκπαιδευτικών απ όλη την Ελληνική Επικράτεια. Ταυτόχρονα, η επικοινωνία µε όλα τα µµεγάλα αστικά κέντρα είναι εφικτή και η ανταλλαγή πληροφοριών και τεχνογνωσίας ιδιαίτερα σηµαντική. ΕΙΚΟΝΑ 2.α : Γεωγραφική τοποθέτηση ΒΟΙΩΤΙΑ ΕΥΒΟΙΑ ΕΥΡΥΤΑΝΙΑ ΦΘΙΩΤΙ Α ΦΩΚΙ Α Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας Νοµοί Στερεάς Ελλάδας 2.2. Ιστορικό της εξέλιξης του Τµήµατος. Το Τ.Ε.Ι. Λαµίας ιδρύθηκε µε το Π.. 210/22-8-94 σύµφωνα µε το Ν. 1404/83 και λειτουργεί από τον Σεπτέµβριο του 1994. Είναι νοµικό πρόσωπο δηµοσίου δικαίου πλήρως αυτοδιοικούµενο σύµφωνα µε το άρθρο 16 παρ. 5 του Συντάγµατος. Πριν από την αυτοδύναµη λειτουργία του αποτελούσε για µεγάλο χρονικό διάστηµα, παράρτηµα του Τ.Ε.Ι. Λάρισας µε 3 µόνο τµήµατα (Νοσηλευτική, Ηλεκτρονική & Ηλεκτρολογία), ενώ το Παράρτηµα του Καρπενησίου ανήκε στο Τ.Ε.Ι. Μεσολογγίου. Η δηµιουργία του Τµήµατος Φυσικοθεραπείας συµπίπτει χρονικά µε την αυτοδύναµη λειτουργία του Ιδρύµατος και ήταν αναγκαία προϋπόθεση ανεξαρτητοποίησης του διότι ικανοποιήθηκε η απαίτηση του νόµου για ύπαρξη δύο τουλάχιστον Σχολών που διαθέτουν από τουλάχιστον 2 τµήµατα η κάθε µία.

10 Το Τ.Ε.Ι. Λαµίας µαζί µε τα δύο Παραρτήµατα του, το ένα στο Καρπενήσι και το άλλο στην Άµφισσα, αποτελεί το µεγαλύτερο Ανώτατο Ίδρυµα στην Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας µε την µεγαλύτερη γεωγραφική διασπορά. Αποτελείται από 2 σχολές, τη Σχολή Τεχνολογικών Εφαρµογών µε τα τµήµατα Ηλεκτρονικής, Ηλεκτρολογίας και Πληροφορικής & Τεχνολογίας Υπολογιστών, και τη Σχολή Επαγγελµάτων Υγείας και Πρόνοιας µε τα Τµήµατα Νοσηλευτικής και Φυσικοθεραπείας. ιαθέτει επίσης δύο παραρτήµατα, στην Άµφισσα µε το Τµήµα Εµπορίας & ιαφήµισης και στο Καρπενήσι µε το Τµήµα ασοπονίας & ιαχείρισης Φυσικού Περιβάλλοντος. Στη µικρή χρονική διάρκεια της δραστηριοποίησης του Τµήµατος, καθοριστικό ρόλο στην ανάπτυξη του επέφεραν οι νόµοι Ν. 2621/1998 και 2916/2001. 2.2.1. Στελέχωση του Τµήµατος σε διδακτικό, διοικητικό και εργαστηριακό προσωπικό, κατά την τελευταία πενταετία (ποσοτικά στοιχεία). Η στελέχωση του τµήµατος σε διδακτικό, διοικητικό και εργαστηριακό προσωπικό, κατά την τελευταία πενταετία παρουσιάζεται στον Πίνακα 11-1. Συγκεκριµένα, κατά το ακαδ. έτος 2008-09, στελεχώνεται µε δέκα (10) µόνιµα µέλη Ε.Π., (3) στον Τοµέα Γενικών Μαθηµάτων & (7) στον Τοµέα Ειδικών Μαθηµάτων, ενώ βρίσκονται σε διαδικασία πλήρωσης (3) θέσεις Καθηγητών Εφαρµογών. Το σύνολο ωρών εβδοµαδιαίας διδασκαλίας που καλύπτει το µόνιµο Ε.Π. ανέρχεται σε 138 διδακτικές ώρες και προσεγγίζει ποσοστό 30% επί του γενικού συνόλου ωρών διδασκαλίας του Τµήµατος. Πρέπει να σηµειωθεί ότι το συγκεκριµένο ποσοστό δεν είναι ιδιαίτερα µικρό αν ληφθεί υπόψη το γεγονός της ύπαρξης πολλών εργαστηριακών µαθηµάτων καθώς και της κλινικής άσκησης που επιβάλλουν για εκπαιδευτικούς λόγους την κατάτµηση των σπουδαστών σε µικρές οµάδες. Οκτώ από τα δέκα µέλη Ε.Π. του Τµήµατα κατέχουν τακτικές θέσεις σύµφωνα µε το Ν. 2916/01 ενώ τα υπόλοιπα δύο, ολοκληρώνουν τις µεταπτυχιακές τους σπουδές για να µπορέσουν και αυτοί να ενταχθούν σε αντίστοιχες θέσεις. Είναι απαραίτητη η περαιτέρω στελέχωση του Τµήµατος µε σκοπό την κάλυψη όλων των γνωστικών αντικειµένων που διαπραγµατεύεται το Τµήµα. Το µόνιµο Εκπαιδευτικό Προσωπικό (ΕΠ) του Τµήµατος αποτελείται από τους: Τοµέας Βαθµίδα Θέση Ειδικών Μαθηµάτων Γενικών Μαθηµάτων Ονοµατεπώνυµο Καθηγητής Τακτική ρ. Γιόφτσος Γεώργιος Καθηγήτρια Τακτική ρ. Σακελλάρη Βασιλική Επίκουρος Καθηγητής Επίκουρη Καθηγήτρια Καθηγήτρια Εφαρµογών Καθηγητής Εφαρµογών Καθηγητής Εφαρµογών Τακτική Τακτική Τακτική Τακτική Τακτική ρ. Στριµπάκος Νικόλαος ρ. Καπρέλη Ελένη Κορτιάνου Ελένη Τρίγκας Παναγιώτης ρ. Πουλής Ιωάννης Γνωστικό Αντικείµενο ή Ειδικότητα Κινησιολογία, Εµβυοµηχανική, βιοϊατρική µηχανική. Φυσικοθεραπεία µε έµφαση στην ανθρώπινη ισορροπία Φυσικοθεραπεία Ανάπτυξη τεχνικών αντικειµενικής αξιολόγησης µυοσκ/ικών δοµών Φυσικοθεραπεία και Κινητικοαισθητική αξιολόγηση µυοσκελετικών κακώσεων. Φυσικοθεραπεία µε εξειδίκευση Κλινική Άσκηση Ι & ΙΙ Φυσικοθεραπεία Φυσικοθεραπεία Καθηγητής Τακτική ρ. Αβδελίδης ηµήτριος Νευρολογία Καθηγητής Εφαρµογών Καθηγητής Εφαρµογών Προσ/γής Προσ/γής Ζυγούρης Παναγιώτης Θεοδώρου Χρήστος Χειρουργική Ορθοπεδική - Ανατοµία

11 Το σύνολο ωρών που ανατίθενται σε εξωτερικούς συνεργάτες, ανά βαθµίδα ανάθεσης, για το ακαδηµαϊκό έτος 2009-2010 έχει ως εξής: Κατηγορία Συνεργατών Τοµέας Ε.Μ Τοµέας Γ.Μ Σύνολο Επιστηµονικοί Συνεργατες 34 23 57 Εργαστηριακοί Συνεργάτες 260 12 272 Σύνολο Ωρών 294 35 329 2.2.2. Αριθµός και κατανοµή των φοιτητών ανά επίπεδο σπουδών (προπτυχιακοί, µεταπτυχιακοί, διδακτορικοί) κατά την τελευταία πενταετία. Ο αριθµός και η κατανοµή τόσο των εγγεγραµµένων όσο και των εισερχοµένων προπτυχιακών φοιτητών του τµήµατος στην πενταετία 2002-2007 παρουσιάζεται στους Πίνακες 11-2.1 και 11-2.2. 2.3. Σκοπός και στόχοι του Τµήµατος. Σκοπός του Τµήµατος είναι να παράγει και να µεταδίδει γνώση και τεχνογνωσία στον τοµέα της θεραπείας και της πρόληψης προβληµάτων υγείας µε την εφαρµογή φυσικών µέσων. Το Τµήµα σκοπεύει στη θεωρητική, κλινική και πρακτική εκπαίδευση των σπουδαστών, οι οποίοι µε το πέρας των σπουδών τους θα είναι σε θέση να αξιολογήσουν τον ασθενή µε την µειωµένη λειτουργική ικανότητα και να επιλέγουν τα κατάλληλα µέσα και τις µεθόδους για την αποκατάστασή του. Η Φυσικοθεραπεία, την οποία το Τµήµα υπηρετεί, είναι νέα επιστήµη, δυναµική, η οποία µε συνεχώς αυξανόµενη έρευνα θεµελιώνει και αναθεωρεί τα ευρήµατα που υποστηρίζουν την καθηµερινή πρακτική της. Στόχος του τµήµατος Φυσικοθεραπείας είναι η καλλιέργεια αναλυτικής και κριτικής σκέψης και η υποστήριξη των σπουδαστών για ενεργό συµµετοχή στη διεργασία της µάθησης, η οποία αποτελεί µία συνεχή δια βίου εκπαίδευση ώστε να µπορούν να εργασθούν ως αυτόνοµοι επαγγελµατίες ή ως µέλη της οµάδας υγείας και να µπορούν µε επάρκεια να προβαίνουν σε Φυσικοθεραπευτική αποκατάσταση του ασθενούς. Οι απόφοιτοι του τµήµατος πρέπει να είναι γνώστες της Επιστήµης της Φυσικοθεραπείας, ικανοί να προάγουν και να προστατεύουν την υγεία του ατόµου, να προλαµβάνουν, βελτιώνουν και να αποκαθιστούν παθολογικές καταστάσεις, συγγενείς και επίκτητες, καθώς και τραυµατικές βλάβες που προκαλούν διαταραχές σε διάφορα συστήµατα του οργανισµού όπως π.χ. στο µυοσκελετικό, νευρικό, αναπνευστικό και καρδιαγγειακό σύστηµα. Οι πτυχιούχοι του τµήµατος πρέπει να έχουν απόλυτη επιστηµονική και πρακτική επάρκεια και µέσα σε ένα πλαίσιο κανόνων ηθικής να µπορούν να επιλέγουν, να οργανώνουν και να εκτελούν µε ασφάλεια τις Φυσικοθεραπευτικές πράξεις, µετά από ενδελεχή Φυσικοθεραπευτική αξιολόγηση. Το τµήµα στοχεύει στην εφαρµογή ενός δυναµικού και διαρκώς εξελισσόµενου προγράµµατος σπουδών, σύγχρονο µε την εξέλιξη της Επιστήµης, ώστε να προσαρµόζεται απόλυτα στο χώρο της Υγείας και να ικανοποιεί το σκοπό της δηµιουργία εξειδικευµένων στελεχών. Αυτό το αναγκαίο πρόγραµµα σπουδών οφείλει να ενσωµατώνει συνεχώς την

12 παραγόµενη νέα γνώση, την οποία οφείλει να παράγει το Τµήµα. Πρέπει να σηµειωθεί ότι η Φυσικοθεραπεία στην ανώτατη εκπαίδευση, υπάρχει µόνο στον τεχνολογικό τοµέα και συνεπώς κάθε νέα γνώση, όπως προσαρµογή στην Ελληνική πραγµατικότητα διεθνών ευρηµάτων, µπορεί και οφείλει να γίνεται µόνο από το Τµήµα Φυσικοθεραπείας. Ο απόφοιτος του τµήµατος πρέπει να είναι απόλυτα επαρκής για να χρησιµοποιεί τα φυσικά µέσα και τις θεραπευτικές µεθόδους και τεχνικές µε σκοπό να αποκαταστήσει, διατηρήσει και προωθήσει τη φυσική και ψυχολογική κατάσταση του ατόµου όπως και την κοινωνική του υπόσταση, όπου η φθορά, ο τραυµατισµός ή η νόσος έχουν διαφοροποιήσει τις καθηµερινές του δυνατότητες. Το τµήµα εκπαιδεύει τους σπουδαστές του για να είναι σε θέση: να προσφέρουν την ενδεικνυόµενη Φυσικοθεραπεία σε ασθενείς που νοσηλεύονται σε δηµόσια ή ιδιωτικά νοσηλευτήρια ή ιδρύµατα να προσφέρουν υπηρεσίες στην οικογένεια και στην κοινότητα όπου υπάρχει ασθενής ή άτοµο µε αναπηρίες. να διαδραµατίσουν σηµαντικό ρόλο στην προαγωγή και στην αγωγή υγείας και ευηµερίας του κοινού µέσω εκπαιδευτικών και συµβουλευτικών υπηρεσιών να εκπαιδεύσουν εργονοµικά τον ασθενή ώστε να ελέγχει τα φορτία που εφαρµόζονται στις αρθρώσεις του στις δραστηριότητες της καθηµερινής ζωής. του να συµβάλλουν στην εκπαίδευση του προσωπικού των επιστηµών υγείας ώστε να µπορούν να έχουν καλύτερη στάση για ελαχιστοποίηση της κατανάλωσης ενέργειας να παρέχουν συµβουλές και να εκπαιδεύουν ασθενείς για αυτοεξυπηρέτηση Το τµήµα Φυσικοθεραπείας ακόµα εκπαιδεύει τους σπουδαστές του να: σέβονται την αυτονοµία των ασθενών, εργάζονται µε απόλυτη εχεµύθεια, δίνουν επαρκείς πληροφορίες για την λειτουργική τους ανικανότητα τους ώστε να µπορούν να συναινέσουν στο προτεινόµενο σχήµα αποκατάστασης να είναι γνώστες της ερευνητικής διεργασίας, µε απόλυτο σεβασµό στα δικαιώµατα των συµµετεχόντων και των ερευνητών και των συγγραφέων που χρησιµοποιούν τις πηγές τους να µπορούν να αναπτύξουν ερευνητική δραστηριότητα µε σκοπό την πρόοδο της Επιστήµης της Φυσικοθεραπείας να είναι έτοιµοι να προσαρµόσουν τη φυσιοθεραπευτική πράξη στις καινούργιες συνθήκες της επιστήµης που διαµορφώνεται Ιδιαίτερης σηµασίας στόχοι αποτελούν και η ερευνητική δραστηριότητα καθώς και η περαιτέρω εξειδίκευση µέσω των µεταπτυχιακών σπουδών. Αυτοί οι στόχοι έχουν υψηλή προτεραιότητα στην πολιτική ανάπτυξης του Τµήµατος ανεξάρτητα από το εκάστοτε θεσµικό πλαίσιο, κυρίως λόγω του ότι αποτελεί το ανώτατο επίπεδο εκπαίδευσης στον τοµέα της Φυσικοθεραπείας. Σύµφωνα µε την Παγκόσµια Συνοµοσπονδία Φυσικοθεραπευτών (World Confederation for Physical Therapy, WCPT) η φυσικοθεραπεία παρέχει υπηρεσίες σε άτοµα ώστε να καταφέρουν να αναπτύξουν, να διατηρήσουν, και να αποκαταστήσουν µέγιστη δύναµη και λειτουργική ικανότητα κατά την διάρκεια της ζωής τους. Η Φυσικοθεραπεία περιλαµβάνει την παροχή υπηρεσιών όταν δύναµη και λειτουργικότητα κινδυνεύουν από διαδικασίες όπως

13 τα γηρατειά, από ασθένεια ή τραυµατισµό. Μέγιστη και λειτουργική κίνηση είναι η πεµπτουσία του τι σηµαίνει να είσαι υγιής. 1 Η Φυσικοθεραπεία είναι µέρος ενός µεγαλύτερου συνόλου, των επιστηµών υγείας. Ο σκοπός τους δεν είναι µόνο παιδαγωγικός και η ευθύνη δεν είναι µόνο απέναντι στους σπουδαστές µας αλλά ο στόχος και σκοπός του τµήµατος περιλαµβάνει την υγεία µελλοντικών ασθενών, κάτι που µας φορτίζει µε περαιτέρω υπευθυνότητα. Οι στόχοι και οι σκοποί του τµήµατος είναι η παροχή υπηρεσιών υγείας σε ασθενείς υψηλής ποιότητας, και αυτό µπορεί να γίνει µόνο µε συνεργασία των διαφορετικών επαγγελµάτων υγείας, Ιατρικής, Νοσηλευτικής, Φυσικοθεραπείας κα. Έτσι η ακαδηµαϊκή κοινότητα κοιτάζει την φυσικοθεραπεία ώς ένα αναπόσπαστο κοµµάτι όλων αυτών των επαγγελµάτων, που έχουν ως σκοπό τους τον άνθρωπο. 2.3.1. Ποιοι είναι οι στόχοι και οι σκοποί του Τµήµατος σύµφωνα µε το ΦΕΚ ίδρυσής του; Η Φυσικοθεραπευτική εκπαίδευση παρέχεται από τον Τεχνολογικό Τοµέα της ανώτατης εκπαίδευσης ( 4 Τµήµατα ΤΕΙ : Αθήνα, Θεσσαλ/κη, Λαµία, Αίγιο) ο οποίος διαθέτει αποστολή και περιεχόµενο σπουδών, καθώς το γνωστικό αντικείµενο της «Επιστήµης της Φυσικοθεραπείας» έχει επαρκώς καθοριστεί. Συγκεκριµένα, η παρ 5 της Υ.Α. 65146/Ε5 (ΦΕΚ 915/14.07.2006, τ. Β Παράρτηµα 12-10.) αναφέρει και τα ακόλουθα: Το περιεχόµενο σπουδών του Τµήµατος Φυσικοθεραπείας καλύπτει το γνωστικό αντικείµενο της Επιστήµης της Φυσικοθεραπείας, µε σκοπό την πρόληψη, βελτίωση και αποκατάσταση παθολογικών καταστάσεων, συγγενών και επίκτητων, καθώς και τραυµατικών βλαβών που προκαλούν διαταραχές στο ερειστικό, µυϊκό, νευρικό, αναπνευστικό και καρδιοαγγειακό σύστηµα. Αποστολή του Τµήµατος Φυσικοθεραπείας είναι η προαγωγή, ανάπτυξη και µετάδοση των γνώσεων στην Τεχνολογία και την Επιστήµη της Φυσικοθεραπείας, µε την κατάλληλη θεωρητική διδασκαλία, την ευρύτερη εργαστηριακή και Πρακτική Άσκηση και την τεχνολογική και εφαρµοσµένη έρευνα, ώστε να παρέχει στους σπουδαστές τα απαραίτητα εφόδια, που εξασφαλίζουν την άρτια εκπαίδευση τους για την επιστηµονική και επαγγελµατική τους σταδιοδροµία και εξέλιξη. Οι πτυχιούχοι του Τµήµατος µε την ολοκλήρωση των σπουδών τους, αποκτούν τις απαραίτητες γνώσεις, ώστε να µπορούν µε επάρκεια να προβαίνουν σε Φυσικοθεραπευτική αξιολόγηση του ασθενούς, να επιλέγουν, να οργανώνουν και να εκτελούν µε ασφάλεια τις Φυσικοθεραπευτικές πράξεις, που για κάθε περίπτωση ενδείκνυνται. Είναι γεγονός ότι τα Τµήµατα Τ.Ε.Ι. έχουν, σ ένα βαθµό, κοινό σκοπό και στόχο όπως καθορίζεται από τον ιδρυτικό νόµο (Ν. 1404/83) των ιδρυµάτων σε συνδυασµό µε τις µετέπειτα τροποποιήσεις του. Συνεπώς πρέπει να γίνει αναφορά και µελέτη αυτής της νοµοθεσίας. Σύµφωνα µε την παρ. 2 του άρθρου 1 του Ν. 1404/83 τα Τ.Ε.Ι. διακρίνονται σαφώς ως προς το ρόλο και την κατεύθυνση των ίδιων και των αποφοίτων τους και ως προς το περιεχόµενο και τους τίτλους σπουδών από τα Α.Ε.Ι. και έχουν ειδικότερα ως αποστολή: α) να παρέχουν θεωρητική και πρακτική εκπαίδευση, επαρκή για την εφαρµογή επιστηµονικών, τεχνολογικών, καλλιτεχνικών ή άλλων γνώσεων και δεξιοτήτων στο επάγγελµα. 1 Physiotherapy provid[es] services to people and populations to develop, maintain and restore maximum movement and functional ability throughout the life-span. Physiotherapy includes the provision of services in circumstances where movement and function are threatened by the process of ageing or that of injury or disease. Full and functional movement are at the heart of what it means to be healthy. World Confederation for Physical Therapy. Declarations of Principle and Position Statements. 2003. http://www.wcpt.org/common/docs/wcptpolicies.pdf σ.28

14 β) να συµβάλλουν στη δηµιουργία υπεύθυνων πολιτών, ικανών να συνεισφέρουν ως στελέχη εφαρµογής στα πλαίσια του δηµοκρατικού προγραµµατισµού, στην οικονοµική, κοινωνική και πολιτιστική ανάπτυξη της χώρας. γ) να υλοποιήσουν το δικαίωµα δωρεάν παιδείας κάθε Έλληνα πολίτη, ανάλογα µε τις κλίσεις του και µε όσα προβλέπουν οι σχετικοί νόµοι. Σύµφωνα µε την παρ. 3 του άρθρου 1 του Ν. 1404/83, τα Τ.Ε.Ι. στα πλαίσια της αποστολής τους : α) συµβάλλουν στον επαγγελµατικό προσανατολισµό, τόσο των σπουδαστών τους, όσο και των νέων γενικότερα. β) διατηρούν αµφίδροµη σχέση µε τις αντίστοιχες παραγωγικές µονάδες και τους οργανωµένους κλάδους της οικονοµίας της περιφέρειας τους. γ) συνεργάζονται µεταξύ τους ή µε άλλα εκπαιδευτικά ή τεχνολογικά ιδρύµατα ή φορείς ή υπηρεσίες του εσωτερικού ή του εξωτερικού, για την επίτευξη της αποστολής τους. δ) υπηρετούν την ανάγκη για συνεχιζόµενη εκπαίδευση των αποφοίτων τους και για διαρκή επιµόρφωση του ελληνικού λαού. ε) ενηµερώνουν την κοινή γνώµη για την πορεία πραγµατοποίησης των στόχων τους. στ) συντονίζουν τις επιδιώξεις τους µε εκείνες των Α.Ε.Ι., όπως προβλέπονται µε το Ν. 1268/1982, στην κοινή προσπάθεια για µια αυτοδύναµη οικονοµική ανάπτυξη του τόπου. ζ) παίρνουν µέρος σε ερευνητικά προγράµµατα πάνω σε θέµατα εφαρµογής της τεχνολογίας. Σύµφωνα µε την παρ. 1 & 2 του άρθρου 1 του Ν. 2916/01, όπως τροποποιήθηκε µε την παρ. 1 του άρθρου 2 του Ν. 3404/2007, στο πλαίσιο της αποστολής των ιδρυµάτων της ανώτατης εκπαίδευσης, όπως καθορίζεται στο άρθρο 1 του ν. 1268/1982 (ΦΕΚ 87 Α ) και αντιστοίχως στο άρθρο 1 του Ν. 1404/83 (ΦΕΚ 173 α ), ισχύουν τα ακόλουθα : β) Τα ιδρύµατα του τεχνολογικού τοµέα δίνουν έµφαση στην εκπαίδευση στελεχών εφαρµογών υψηλής ποιοτικής στάθµης, τα οποία, µε τη θεωρητική και εφαρµοσµένη επιστηµονική κατάρτιση τους : αα) αποτελούν συνδετικό κρίκο µεταξύ γνώσης και εφαρµογής, αναπτύσσοντας την εφαρµοσµένη διάσταση των επιστηµών και των τεχνών στα αντίστοιχα επαγγελµατικά πεδία. ββ) µεταφέρουν, χρησιµοποιούν και προάγουν σύγχρονη τεχνολογία, καθώς και µεθόδους και τεχνικές στο χώρο των εφαρµογών. Στο πλαίσιο αυτό, τα ιδρύµατα του τεχνολογικού τοµέα συνδυάζουν την ανάπτυξη του κατάλληλου θεωρητικού υπόβαθρου σπουδών µε υψηλού επιπέδου εργαστηριακή και πρακτική άσκηση, ενώ παράλληλα διεξάγουν κυρίως εφαρµοσµένη και τεχνολογική έρευνα, όπως εκάστοτε ορίζεται αυτή και αναπτύσσουν τεχνογνωσία και καινοτοµίες στα αντίστοιχα επαγγελµατικά πεδία. Σύµφωνα µε το άρθρο 2 του Ν. 3549/2008 επανακαθορίστηκαν τα Α.Ε.Ι. της χώρας, στα οποία εντάσσονται πλέον και τα Τ.Ε.Ι., ενώ µε άρθρο 1 του ίδιου νόµου επανακαθορίστηκε η αποστολή των Α.Ε.Ι., σύµφωνα µε το οποίο η ανώτατη εκπαίδευση παρέχεται από τα Α.Ε.Ι., που έχουν ως αποστολή : α) να παράγουν και να µεταδίδουν τη γνώση µε την έρευνα και τη διδασκαλία και να καλλιεργούν τις τέχνες και τον πολιτισµό.. β) να συµβάλλουν στη διαµόρφωση υπεύθυνων πολιτών, ικανών να αντιµετωπίζουν τις ανάγκες όλων των πεδίων των ανθρώπινων δραστηριοτήτων µε επιστηµονική, επαγγελµατική και πολιτιστική επάρκεια και µε σεβασµό στις πανανθρώπινες αξίες της δικαιοσύνης, της ελευθερίας, της δηµοκρατίας και της αλληλεγγύης. γ) να ανταποκρίνονται στην αντιµετώπιση των κοινωνικών, πολιτιστικών, µορφωτικών και αναπτυξιακών αναγκών της κοινωνίας µε προσήλωση στις αρχές της βιώσιµης ανάπτυξης και της κοινωνικής συνοχής. δ) να διαµορφώνουν τις απαραίτητες συνθήκες για την αναζήτηση και διάδοση νέας γνώσης και ανάδειξη νέων ερευνητών, επιδιώκοντας συνεργασίες µε άλλα Α.Ε.Ι. και ερευνητικούς φορείς του εσωτερικού ή του εξωτερικού, και να συµµετέχουν στην αξιολόγηση της γνώσης και του ανθρώπινου δυναµικού για την ευηµερία της χώρας και της διεθνούς κοινότητας.. ε) να συµβάλλουν στην εµπέδωση της ισότητας των φύλων και της ισοπολιτείας µεταξύ ανδρών και γυναικών.

15 Για την εκπλήρωση της αποστολής τους τα Α.Ε.Ι. οφείλουν να διασφαλίζουν και να βελτιώνουν µε κάθε πρόσφορο τρόπο την ποιότητα των υπηρεσιών που προσφέρουν και να δηµοσιοποιούν στο κοινωνικό σύνολο µε κάθε δυνατή διαφάνεια όλες τις δραστηριότητες τους. 2.3.2. Πώς αντιλαµβάνεται η ακαδηµαϊκή κοινότητα του Τµήµατος τους στόχους και τους σκοπούς του Τµήµατος; Τα µέλη της ακαδηµαϊκής κοινότητας του Τµήµατος, µέσα από τις σχέσεις συνεργασίας που έχουν αναπτύξει, καθώς και τις συχνές επαφές και την συµµετοχής τους στα κοινά του Τµήµατος, συµµετέχουν στην χάραξη της πολιτικής του Τµήµατος και είναι κοινωνοί των στόχων και των προβληµάτων του. Η ακαδηµαϊκή κοινότητα του Τµήµατος πιστεύει σε ένα δυναµικό και συνεχώς βελτιούµενο πρόγραµµα σπουδών που λειτουργεί µε συλλογικότητα και κάτω από ένα συγκεκριµένο πλαίσιο αρχών που καθορίζει η Γενική Συνέλευση του Τµήµατος. Η έλλειψη των ακαδηµαϊκών χαρακτηριστικών που επιβάλλει το θεσµικό πλαίσιο στο Τµήµα πρέπει να αντισταθµίζεται µε υψηλού επιπέδου σπουδές µε µαθήµατα, όπως η µεθοδολογία έρευνας και η πτυχιακή εργασία, που αναπτύσσουν την ερευνητική δραστηριότητα η παροχή εξειδίκευσης µέσω συνεργασιών µε ιδρύµατα του εξωτερικού η συµµετοχή των µελών σε όλες σχεδόν τις επιστηµονικές εκδηλώσεις στην Ελλάδα και µε αντιπροσωπευτικές συµµετοχές σε επιστηµονικές εκδηλώσεις στο εξωτερικό. µε συνεργασίες που αναπτύσσει µε τους θεσµικούς φορείς της Φυσικοθεραπείας (π.χ. Πανελλήνιος Σύλλογος Φυσικοθεραπευτών) στους οποίους παρέχει οποιαδήποτε επιστηµονική στήριξη και τεκµηρίωση απαιτηθεί µε συνεργασίες που αναπτύσσει µε τους φορείς υγείας όπου και εκπαιδεύει τους σπουδαστές αλλά ταυτόχρονα αντλεί και πληροφορίες για την επίλυση επιστηµονικών προβληµατισµών. 2.3.3. Υπάρχει απόκλιση των επίσηµα διατυπωµένων (στο ΦΕΚ ίδρυσης) στόχων του Τµήµατος από εκείνους που σήµερα το Τµήµα θεωρεί ότι πρέπει να επιδιώκει; εν υπάρχει απόκλιση των επίσηµα διατυπωµένων στόχων του Τµήµατος από εκείνους, που σήµερα το Τµήµα θεωρεί ότι πρέπει να επιδιώκει. Υπάρχει, λόγω της συχνής τροποποίησης του θεσµικού πλαισίου και της µη ολοκλήρωσης της κωδικοποίησης της νοµοθεσίας, σύγχυση σχετικά µε την αποστολή των Τ.Ε.Ι. µετά την ένταξη τους στα Α.Ε.Ι. εν έχει διευκρινιστεί η αποστολή των Τ.Ε.Ι. ως Α.Ε.Ι. και το κατά πόσο µπορεί αυτή να διαφοροποιείται από τα άλλα ιδρύµατα της ανώτατης εκπαίδευσης και συγκεκριµένα τα Πανεπιστήµια. Αυτή η σύγχυση είναι κοµβικής σηµασίας για το Τµήµα Φυσικοθεραπείας καθώς διαπραγµατεύεται την επιστήµη της Φυσικοθεραπείας στην ανώτατη εκπαίδευση, ενώ δεν υπάρχει αντίστοιχο Πανεπιστηµιακό Τµήµα και µέχρι πρόσφατα δεν επέτρεπε η νοµοθεσία την περαιτέρω εξειδίκευση µε την διοργάνωση µεταπτυχιακών σπουδών στο Τµήµα. Αξίζει να σηµειωθεί ότι ακόµα και σήµερα δεν επιτρέπει την απονοµή διδακτορικών διπλωµάτων και βασικής έρευνας. Συνεπώς η απόκλιση που µπορεί να διαπιστωθεί είναι κατά πόσο µπορεί ένα Τµήµα στη χώρα να διαπραγµατευτεί µια επιστήµη όταν είναι µεν ανώτατο αλλά χωρίς πλήρη ακαδηµαϊκά χαρακτηριστικά. 2.3.4. Επιτυγχάνονται οι στόχοι που σήµερα το Τµήµα θεωρεί ότι πρέπει να επιδιώκει; Αν όχι, ποιοι παράγοντες δρουν αποτρεπτικά ή ανασταλτικά στην προσπάθεια αυτή;

16 Ένα µεγάλο µέρος των στόχων του Τµήµατος που αναφέρονται κυρίως στην δηµιουργία στελεχών υψηλής ποιοτικής στάθµης στο χώρο της Φυσικοθεραπείας, επιτυγχάνονται µε την λειτουργία ενός σύγχρονου και συνεχώς βελτιούµενου προγράµµατος σπουδών. εν επιτυγχάνονται οι στόχοι για παραγωγή νέας γνώσης στον τοµέας της Φυσικοθεραπείας και συνεπώς της βελτίωσης της υγείας του Ελληνικού πληθυσµού, αφού δεν λειτουργούν µεταπτυχιακά και διδακτορικά προγράµµατα σπουδών ενώ η ερευνητική δραστηριότητα επαφίεται στον «πατριωτισµό» τον µελών Ε.Π. χωρίς θεσµική και οικονοµική στήριξη από την πολιτεία. 2.3.5. Θεωρείτε ότι συντρέχει λόγος αναθεώρησης των επίσηµα διατυπωµένων (στο ΦΕΚ ίδρυσης) στόχων του Τµήµατος; Πρέπει άµεσα να χορηγηθούν πλήρη ακαδηµαϊκά χαρακτηριστικά στο Τµήµα για να µπορέσει να λειτουργήσει ως πραγµατικό ανώτατο εκπαιδευτικό Τµήµα που διαπραγµατεύεται έναν επιστηµονικό τοµέα. 2.4. ιοίκηση του Τµήµατος. 2.4.1. Ποιες επιτροπές είναι θεσµοθετηµένες και λειτουργούν στο Τµήµα; α) Επιτροπή Πρακτικής Άσκησης, µε σκοπό την διεκπεραίωση θεµάτων Πρακτικής Άσκησης όπως τοποθέτηση σπουδαστών σε Νοσοκοµεία, εύρεση νέων θέσεων Πρακτικής, παρακολούθηση σπουδαστών κατά την διάρκεια της πρακτικής τους κα. β) Επιτροπή Πτυχιακών Εργασιών, µε σκοπό την κατανοµή πτυχιακών εργασιών στους σπουδαστές, πρόγραµµα εξετάσεων πτυχιακών κα. γ) Επιτροπή Ηθικής και εοντολογίας για έλεγχο της ηθικής διάστασης ερευνητικών εργασιών που πραγµατοποιούνται µέσα στο Τµήµα Φυσικοθεραπείας. Το τµήµα, µε σκοπό την επίτευξη των στόχων του, έχει λάβει πολλές πρωτοβουλίες οργάνωσης και αναβάθµισης όπως αυτή της δηµιουργίας Επιτροπής Ηθικής & εοντολογίας που ικανοποιεί τις ανάγκες των ερευνητικών του προσπαθειών. Συγκεκριµένα, τα αποτελέσµατα αυτής της πρωτοβουλίας αξιολόγησης αναφέρονται στην ακόλουθη επιστηµονική δηµοσίευση (Παράρτηµα 12-11.) του Τµήµατος : 1. Πουλής Ι, Μπίλλη Ευδ, Καπρέλη Ε, Σακελλάρη Β. Επιτροπή ηθικής και δεοντολογίας στο Τµήµα Φυσικοθεραπείας του Τ.Ε.Ι. Λαµίας. Φυσικοθεραπεία,10(4):230-235, 2007. 2.4.2. Ποιοι εσωτερικοί κανονισµοί (π.χ. εσωτερικός κανονισµός λειτουργίας Προγράµµατος Μεταπτυχιακών Σπουδών) υπάρχουν στο Τµήµα; Η γενική οργανωτική διάρθρωση του Τµήµατος καθορίζεται από την νοµοθεσία που διέπει τα Τ.Ε.Ι. και συγκεκριµένα το Ν. 1404/83. Επιπλέον ο «Εσωτερικός Κανονισµός Λειτουργίας του Τ.Ε.Ι. Λαµίας» (Υ.Α. 137582/Ε5/2005, ΦΕΚ 1770/2005) (βλέπε Παράρτηµα 12-12.) εξειδικεύει τις διαδικασίες που προβλέπονται στην νοµοθεσία, ενώ για όσα θέµατα προκύπτουν και δεν αναφέρονται, αρµόδια είναι η Γενική Συνέλευση του Τµήµατος. Τα θέµατα σπουδών καθορίζονται από τον «Κανονισµό Σπουδών του Τ.Ε.Ι. Λαµίας» (Υ.Α. 83054/Ε5/2005, ΦΕΚ 1258/2005) (βλέπε Παράρτηµα 12-13.) και από το εγκεκριµένο πρόγραµµα σπουδών του Τµήµατος, ενώ για όσα θέµατα προκύπτουν και δεν αναφέρονται, αρµόδια είναι η Γενική Συνέλευση του Τµήµατος. Συγκεκριµένα το Τµήµα, µε αποφάσεις της Γενικής Συνέλευσης, έχει καθορίσει τους παρακάτω κανονισµούς µε τη µορφή εσωτερικών εγκυκλίων και µε σκοπό να περιγράψει και

17 να οριοθετήσει καλύτερα θέµατα που δεν εξειδικεύονται επαρκώς στην αναφερόµενη νοµοθεσία : 1. Οδηγός Πτυχιακών Εργασιών (Παράρτηµα 12-14.) 2. Οδηγός Κλινικής Άσκησης Ι (Παράρτηµα 12-15.) 3. Οδηγός Κλινικής Άσκησης ΙΙ (Παράρτηµα 12-16.) 4. Οδηγός Κλινικής Άσκησης ΙΙΙ (Παράρτηµα 12-17.) 5. Κανονισµός λειτουργίας Επιτροπής Ηθικής κι εοντολογίας (Παράρτηµα 12-18.) 2.4.3. Είναι διαρθρωµένο το Τµήµα σε Τοµείς; Σε ποιους; Ανταποκρίνεται η διάρθρωση αυτή στη σηµερινή αντίληψη του Τµήµατος για την αποστολή του; Το τµήµα αποτελείται από δύο τοµείς, τον Τοµέα Ειδικών Μαθηµάτων και τον Τοµέα Γενικών Μαθηµάτων. Τοµέας Ειδικών Μαθηµάτων, 7 µέλη ΕΠ Τοµέας Γενικών Μαθηµάτων, 3 µέλη ΕΠ Η παραπάνω διάρθρωση είναι το αποτέλεσµα του Προεδρικού ιατάγµατος ίδρυσης του Τµήµατος, σύµφωνα µε το οποίο κάθε Τµήµα Τ.Ε.Ι. κατά την πρώτη φάση λειτουργίας του οφείλει να έχει αυτή την µορφή. Συνεπώς, τα µαθήµατα είναι χωρισµένα σε αυτά που παρέχουν γενικότερες γνώσεις (Ανατοµία, Φυσιολογία κα.) και αποτελούν τη βάση για την παρακολούθηση των µαθηµάτων εξειδικευµένων γνώσεων και σε αυτά του Ειδικού Τοµέα που παρέχουν εξειδικευµένες γνώσεις στην Φυσικοθεραπεία (Κινησιοθεραπεία, Ειδικές Τεχνικές Κινητοποίησης κα.) και οδηγούν στην άσκηση του επαγγέλµατος. Καθώς το τµήµα στοχεύει συνεχώς στην ανάπτυξή και στελέχωσή του, οφείλει να τροποποιήσει την υποδιαίρεση του σύµφωνα µε τα επιµέρους γνωστικά αντικείµενα που µελετά και διδάσκει, προσαρµοζόµενο στις σύγχρονες επιστηµονικές αντιλήψεις για την Φυσικοθεραπεία. Μια πρώτη προσέγγιση είναι η υποδιαίρεση του Τµήµατος σε τρις Τοµείς µε την ακόλουθη διάταξη, που θα καλύψει και θα συµπεριλάβει τα µεγαλύτερα γνωστικά αντικείµενα της Φυσικοθεραπείας : Τοµέας Μυοσκελετικών Παθήσεων, Τοµέας Νευρολογικών Παθήσεων, και Τοµέας Καρδιοαγγειακών & Αναπνευστικών Παθήσεων..

18 3. Προγράµµατα Σπουδών 3-Ι. Πρόγραµµα Προπτυχιακών Σπουδών 3-Ι.1. Ανταπόκριση του Προγράµµατος Προπτυχιακών Σπουδών στους στόχους του Τµήµατος και τις ανάγκες της κοινωνίας Το ΠΠΣ είναι δοµηµένο σύµφωνα µε το Ευρωπαϊκό Σύστηµα συσσώρευσης πιστωτικών µονάδων (ECTS) και του ανάλογου φόρτου εργασίας, σε µια προσπάθεια ορθολογικής και µετρήσιµης µεταφοράς γνώσεων. Ενσωµατώνει, δε, σε ικανοποιητικό βαθµό τη σύγχρονη γνώση του αντικειµένου του Τµήµατος ενώ κατάφερε µε την συνεχή εξειδίκευση και ερµηνεία του περιεχοµένου του να ανταποκρίνεται στους στόχους του Τµήµατος. Το ΠΠΣ διαθέτει µαθήµατα Γενικής και Ειδικής Υποδοµής τα οποία επιτρέπουν σε µία εις βάθος γνώση των βασικών αρχών στις οποίες στηρίζεται η επιστήµη της Φυσικοθεραπείας. Η ύπαρξη των µαθηµάτων ειδικότητας και η γνώση επίλυσης προβληµάτων µαζί µε την εφαρµογή των γνώσεων αυτών στην εργασία (πρακτική άσκηση) βεβαιώνουν την ύπαρξη της επαγγελµατικής επάρκειας και αυτονοµίας των πτυχιούχων του Τµήµατος. Εξειδικευµένα µαθήµατα όπως, η εργοφυσιολογία, οι ειδικές τεχνικές κινητοποίησης, οι τεχνικές νευροµυϊκής επανεκπαίδευσης, κ.α. και η εκπαίδευση µε συνεχώς νέο υλικοτεχνικό εξοπλισµό, εξασφαλίζει στους αποφοίτους του Τµήµατος πρόσβαση σε νέες δραστηριότητες στην αποκατάσταση και υγεία οι οποίες εµφανίζονται και συνεχώς εξελίσσονται στον Ελλαδικό χώρο. Το ΠΠΣ παρέχει δυνατότητες ανάπτυξης προσωπικών δεξιοτήτων µέσω των ασκήσεων πράξης µε ατοµικές και οµαδικές εργασίες, παρουσιάσεις, προσοµοιώσεις καταστάσεων, κλινική άσκηση κ.α. Η συµµετοχή των διδασκόντων είναι ζωτική, όχι µόνο στην παροχή ακαδηµαϊκών γνώσεων αλλά και στην απόκτηση και ανάπτυξη αυτών των δεξιοτήτων για µια επαγγελµατική καριέρα στο χώρο της Φυσικοθεραπείας. Ιδιαίτερη έµφαση δίνεται στην επιστηµονική τεκµηρίωση αυτών των βασικών δεξιοτήτων και στην ενίσχυση των φοιτητών για περαιτέρω επιστηµονική αναζήτηση. Το ΠΠΣ ορίζει την εκπαιδευτική διαδικασία (διαλέξεις, άσκηση πράξης, εργαστηριακές ασκήσεις, κλινική άσκηση, επισκέψεις και σεµινάρια σε Νοσηλευτικά Ιδρύµατα και Κέντρα Αποκατάστασης), τη διαδικασία εξέτασης (εκτίµηση της επιτυχίας των φοιτητών να έχουν την απαιτούµενη απόδοση) και τη διαδικασία εξάσκησης (εξάσκηση δεξιοτήτων και ανάπτυξη ικανοτήτων). Η ποιότητα αυτών των διαδικασιών έγκειται στη συνεργασία ανάµεσα στους ίδιους τους φοιτητές, στο µόνιµο Ε.Π. και στο υπόλοιπο εκπαιδευτικό και διοικητικό προσωπικό. Σχετικά µε τη συνέχιση των σπουδών τους, οι απόφοιτοι του Τµήµατος Φυσικοθεραπείας παρακολουθούν συναφείς µεταπτυχιακούς κύκλους σπουδών του εξωτερικού ή και εσωτερικού, γεγονός το οποίο καταδεικνύει την αρτιότητα των γνώσεών τους. Με το ισχύον ΠΠΣ του Τµήµατος, οι πτυχιούχοι του Τµήµατος αποκτούν όλες τις εξειδικευµένες γνώσεις καθώς και τις δεξιότητες οι οποίες είναι απαραίτητες για να σταδιοδροµήσουν στην άσκηση της Φυσικοθεραπείας σε όλους του τοµείς της. Η πεποίθηση αυτή στηρίζεται στα παρακάτω δεδοµένα: Στο ΠΠΣ υπάρχουν µαθήµατα τα οποία καλύπτουν νέους τοµείς και δραστηριότητες της Φυσικοθεραπείας. Η ύπαρξη τέτοιων µαθηµάτων εφοδιάζει τους αποφοίτους του Τµήµατος µε τις θεωρητικές γνώσεις και τις δεξιότητες που είναι απαραίτητες αυτή τη στιγµή στην άσκηση του επαγγέλµατος σε πολλούς τοµείς της αγοράς εργασίας. Η εφαρµογή συγκεκριµένων εκπαιδευτικών διαδικασιών (άσκηση πράξης, εργαστηριακές ασκήσεις, κλινική άσκηση) συνδράµει σηµαντικά στην προσπάθεια απόκτησης των γνώσεων και των δεξιοτήτων µε αποδοτικότερο τρόπο. Παράλληλα, οι απόφοιτοι αποκτούν σπουδαία εµπειρία κατά την κλινική άσκηση σε νοσηλευτικά ιδρύµατα και φορείς της πρωτοβάθµιας φροντίδας

19 υγείας, την οποία αξιοποιούν στη µετέπειτα άσκηση του επαγγέλµατος. Η ύπαρξη 19 έως 29 ωρών εβδοµαδιαίας διδασκαλίας σε κάθε τυπικό εξάµηνο, εκτιµάται ότι συµβάλλει αποφασιστικά στην ενεργό συµµετοχή των φοιτητών στην εκπαιδευτική διαδικασία. 3-Ι.1.1. Υπάρχουν διαδικασίες ελέγχου της ανταπόκρισης αυτής; Πόσο αποτελεσµατικά εφαρµόζονται; Αν και δεν υπάρχει θεσµοθετηµένη διαδικασία ελέγχου της ανταπόκριση του ΠΠΣ στους στόχους του Τµήµατος και στις ανάγκες της κοινωνίας, ελέγχεται αυτή η ανταπόκριση µε την παρακολούθηση των ακόλουθων στοιχείων : Την υψηλή ζήτηση που καταγράφει το τµήµα στις προτιµήσεις των αποφοίτων δευτεροβάθµιας εκπαίδευσης και την κάλυψη όλων των θέσεων που διατίθενται για νεοεισαχθέντες σπουδαστές, µε υψηλή µάλιστα βάση εισαγωγής. Με τις απόψεις που εκφράζουν τα µέλη της κοινότητας του Τµήµατος µέσω της παρούσας αξιολόγησης, καθώς και των άτυπων αξιολογήσεων που έχει πραγµατοποιήσει το Τµήµα. Με το υψηλό ποσοστό επαγγελµατικής αποκατάστασης που έχουν οι απόφοιτοι του Τµήµατος. Με τον σηµαντικό αριθµό των αποφοίτων µας που έχουν ολοκληρώσει επιτυχώς, µεταπτυχιακές και διδακτορικές σπουδές, στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Με τα πολύ θετικά σχόλια, έστω και προφορικά πολλές φορές, που έχουµε από τους χώρους όπου πραγµατοποιούν την πρακτική τους άσκηση, οι σπουδαστές του Τµήµατος. Με τα πολύ ενθαρρυντικά σχόλια, έστω και προφορικά, που λαµβάνουν τα µέλη του Τµήµατος σε κάθε επαφή τους µε τη επιστηµονική κοινότητα (σε συνέδρια και ηµερίδες και τον επαγγελµατικό χώρο της φυσικοθεραπείας (επαγγελµατίες φυσικοθεραπευτές, ιατροί, επαγγελµατικοί σύλλογοι, φορείς, κα.) Πρέπει όµως να δηµιουργηθεί µια συγκεκριµένη διαδικασία ελέγχου της αναφερόµενης ανταπόκρισης για να µπορέσει να είναι µετρίσιµη, συγκρίσιµη αλλά κυρίως να διαθέτει τεκµήρια. 3-Ι.1.2. Υπάρχουν διαδικασίες αξιολόγησης και αναθεώρησης του Προγράµµατος Σπουδών; Πόσο αποτελεσµατικά εφαρµόζονται; Το Τµήµα Φυσικοθεραπείας του ΤΕΙ Λαµίας, έχει ήδη αναµορφώσει στα 12 χρόνια λειτουργίας του, µία φορά το πρόγραµµα προπτυχιακών σπουδών του (ΠΠΣ). Η αναµόρφωση του τρέχοντος προγράµµατος σπουδών ολοκληρώθηκε και υποβλήθηκε στο ΙΤΕ το 2001. Άρχισε δε η εφαρµογή του το ακαδηµαϊκό έτος 2002-03. Το περιεχόµενο σπουδών του Τµήµατος καθορίζεται από την ΥΑ 65146/Ε5/29-06-06 (ΦΕΚ 915/14-07-06). Σήµερα γίνεται επεξεργασία για ανανέωση του ΠΠΣ ως απόρροια της διαδικασίας αξιολόγησης, µε τις επιταγές της Α ΙΠ, ενώ καθ όλη την διάρκεια λειτουργίας του τρέχοντος ΠΠΣ υπήρξε συνεχής διαδικασία αξιολόγησης του (όπως αναφέρθηκε) µε ταυτόχρονη ενσωµάτωση νέων στοιχείων που αφορούν την ερµηνεία και εξειδίκευση του περιγράµµατος καθώς και των διδακτικών µεθόδων. 3-Ι.1.3. Πώς δηµοσιοποιείται το Πρόγραµµα Σπουδών; Το Πρόγραµµα Σπουδών του Τµήµατος είναι κύριο µέρος του έντυπου Οδηγού Σπουδών του Τµήµατος (βλέπε Παράρτηµα 12-19.). Επίσης, είναι διαθέσιµο στην ιστοσελίδα του Τµήµατος (www.phys.teilam.gr). 3-Ι.1.4. Υπάρχει αποτελεσµατική διαδικασία παρακολούθησης της επαγγελµατικής εξέλιξης; Πώς χρησιµοποιούνται τα αποτελέσµατα της; Σύµφωνα µε µελέτη του Γραφείου ιασύνδεσης του ΤΕΙ Λαµίας που πραγµατοποιήθηκε για τους αποφοίτους από το 1999 έως και το 2001, οι οποίοι ανέρχονται σε 92 από τους οποίους