ΜΝΗΜΕΙΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΕΘΕΛΟΝΤΙΚΗΣ ΛΕΓΕΩΝΟΣ ΤΟΥ ΑΥΤΟΚΡΑΤΩΡΑ ΝΙΚΟΛΑΟΥ Α ΚΡΙΜΑΪΚΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ 1853-1856
ΤΜΗΜΑ ΔΙΟΡΑΜΑΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΑΡΑΣΤΑΣΗΣ ΤΗΣ ΠΟΛΙΟΡΚΙΑΣ ΤΗΣ ΣΕΒΑΣΤΟΥΠΟΛΗΣ (πηγή: Μουσείο - Πανόραμα «Ηρωική Άμυνα Σεβαστούπολης»)
ΙΣΤΟΡΙΚΟ Το 1853 με την έναρξη του Κριμαϊκού πολέμου, εθελοντές Έλληνες από διάφορες περιοχές του ελληνισμού συγκρότησαν εθελοντικό τμήμα που αριθμούσε περί τους 1200 άνδρες. Αυτό ονομάστηκε Ελληνική Λεγεώνα του Αυτοκράτορα Νικόλαου Α και μ αυτό το όνομα πέρασε στην ιστορία. Στην πρώτη φάση του Κριμαϊκού Πολέμου, αυτή που εκτυλίχθηκε στις Ηγεμονίες του Δουνάβεως, το εθελοντικό αυτό ένοπλο τμήμα ήταν από τα πρώτα που συγκρούσθηκαν με τις αντίπαλες των Ρώσων δυνάμεις, τους οθωμανούς Μουσουλμάνους και έλαβε μέρος στις μάχες του Σουλινά, του Ματσίν και του Τζιουρτζίου. Όταν ο πόλεμος μετεφέρθη στη χερσόνησο της Κριμαίας η Λεγεώνα έφθασε στη Σεβαστούπολη, πραγματοποιώντας πεζή τη διαδρομή μέχρι εκεί, υπό δυσμενέστατες καιρικές συνθήκες και μάλιστα δύο φορές εμπλεκόμενη σε σύγκρουση με αποβιβαζόμενες αντίπαλες δυνάμεις. Έλαβε μέρος στις μάχες της Ευπατορίας και της Τσόρναγια-ρέτσκα και στη συνέχεια είχε ενεργό ρόλο στην άμυνα της Σεβαστούπολης καθ όλη τη διάρκεια της πολιορκίας της.
Η Λεγεώνα συμμετείχε στον πόλεμο ως αυθύπαρκτο ένοπλο τμήμα υπό τη ρωσική στρατιωτική διοίκηση, είχε δικό της λάβαρο και έλληνες εθελοντές ως αξιωματικούς διοικητές.
Οι αξιωματικοί, υπαξιωματικοί και άνδρες της διακρίθηκαν για τη γενναιότητά τους. Κάποιοι από αυτούς τιμήθηκαν με ανώτατες και ανώτερες ηθικές αμοιβές από το ρώσο αυτοκράτορα. Τάγμα Αγ. Γεωργίου Τάγμα Αγ. Άννας Τάγμα Αγ. Στανισλάβ
ΕΛΛΗΝΑΣ ΑΞΙΩΜΑΤΙΚΟΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΛΕΓΕΩΝΟΣ Ελαιογραφία του Κ. Φιλίππωφ
ΟΡΚΩΜΟΣΙΑ ΤΩΝ ΑΞΙΩΜΑΤΙΚΩΝ ΥΠΑΞΙΩΜΑΤΙΚΩΝ ΚΑΙ ΑΝΔΡΩΝ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΛΕΓΕΩΝΟΣ ΣΤΟ ΟΝΟΜΑ ΤΟΥ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΑ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ Β (έργο του P. Borel)
ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ ΕΛΛΗΝΩΝ ΕΘΕΛΟΝΤΩΝ
ΙΣΤΟΡΙΚΟ Κατά τα χρόνια που ακολούθησαν τον Κριμαϊκό Πόλεμο, στη Σεβαστούπολη, ανεγέρθησαν μνημεία υπέρ των πεσόντων βρετανών, γάλλων και σαρδηνίων στρατιωτών. Αυτά κατεστράφησαν κατά τη διάρκεια του Β Παγκοσμίου Πολέμου. Μετά τη διάλυση της ΕΣΣΔ, όταν η Κριμαία απετέλεσε μέρος της Ουκρανίας, στη Σεβαστούπολη ανιστορήθηκαν τα μνημεία τα αφιερωμένα στους πεσόντες βρετανούς, γάλλους και σαρδηνίους στρατιώτες. Με αίτημα της τουρκικής κυβερνήσεως προς την ουκρανική ανηγέρθη μνημείο και για τους πεσόντες οθωμανούς στρατιώτες. Την κατασκευή του χρηματοδότησε το τουρκικό κράτος.
Μνημείο υπέρ των πεσόντων βρετανών στρατιωτών Ίνκερμαν (Σεβαστούπολη)
Μνημείο υπέρ των πεσόντων γάλλων στρατιωτών (Σεβαστούπολη) Γαλλικό ναυτικό άγημα (αριστερά) αποδίδει τιμές
Μνημείο υπέρ των πεσόντων σαρδηνίων στρατιωτών Σεβαστούπολη
Μνημείο υπέρ των πεσόντων οθωμανών στρατιωτών. Ίνκερμαν (Σεβαστούπολη) «Στην ιερή μνήμη των τούρκων στρατιωτών που έπεσαν στον Κριμαϊκό Πόλεμο 1853-1856. Οι ψυχές τους ας είναι ευτυχείς»
ΕΠΙΣΗΜΕΣ ΕΠΙΣΚΕΨΕΙΣ ΕΥΡΩΠΑΙΩΝ ΣΤΑ ΜΝΗΜΕΙΑ ΤΗΣ ΣΕΒΑΣΤΟΥΠΟΛΗΣ ΙΤΑΛΙΑ Α/ΓΕΕΘΑ ΙΤΑΛΙΑΣ ΒΡΕΤΑΝΙΑ ΓΑΛΛΙΑ
ΘΕΣΕΙΣ ΤΩΝ ΥΠΑΡΧΟΝΤΩΝ ΜΝΗΜΕΙΩΝ ΣΤΟ ΧΩΡΟ (με κίτρινο επισημαίνεται ο αστεακός ιστός)
ΙΣΤΟΡΙΚΟ Μετά τη λήξη του πολέμου ο Αριστείδης Χρυσοβέργης, ένας από τους αρχηγούς της Ελληνικής Λεγεώνος, υπέβαλε αίτημα προς την αυτοκρατορική κυβέρνηση για την ανέγερση μνημείου υπέρ των πεσόντων ελλήνων εθελοντών. Το αίτημα αυτό εγκρίθηκε από τον ίδιο τον αυτοκράτορα Αλέξανδρο Β το 1865. Ωστόσο, τότε, το σχέδιο δεν πραγματοποιήθηκε και το ζήτημα λησμονήθηκε.
ΑΡΙΣΤΕΙΔΗΣ ΧΡΥΣΟΒΕΡΓΗΣ 1803-1889 Λοχαγός του Βασιλικού Ελληνικού Στρατού και αντισυνταγματάρχης του συντάγματος των Κοζάκων της Αζοφικής (από τους εμπνευστές της συγκρότησης της Ελληνικής Λεγεώνος)
ΣΧΕΔΙΟ ΜΝΗΜΕΙΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΕΓΕΩΝΑ ΠΟΥ ΥΠΟΒΛΗΘΗΚΕ ΚΑΙ ΕΛΑΒΕ ΤΗΝ ΕΓΚΡΙΣΗ ΤΟΥ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΑ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ Β Αρχιτέκτονας Ν. Μόργκαν Έγκριση και υπογραφή του αυτοκράτορα Αλέξανδρου Β
ΙΣΤΟΡΙΚΟ Η ελληνική κοινότητα της Ουκρανίας, από το 2009, υπέβαλε αίτημα προς τις ουκρανικές αρχές για την ανέγερση μνημείου αφιερωμένου στους πεσόντες έλληνες εθελοντές. Το αίτημα αυτό, το οποίο επανετέθη πολλές φορές, δεν έτυχε ποτέ θετικής αποκρίσεως. Τον Ιανουάριο του 2015 με πρωτοβουλία του εκτελεστικού διευθυντή του Ιδρύματος Ελληνικών Ερευνών κατετέθη αίτημα-πρόταση προς το Υπουργείο Πολιτισμού της Ρωσίας για την κατασκευή, στα πλαίσια του «Έτους 2016 Ελλάδας - Ρωσίας», μνημείου υπέρ των πεσόντων ελλήνων εθελοντών. Το αίτημα έγινε δεκτό και εντάχθηκε στο επίσημο πρόγραμμα εορτασμών του «Έτους Ρωσίας - Ελλάδας» το οποίο υλοποιείται με σχετικό διάταγμα του Προέδρου της Ρωσικής Ομοσπονδίας. Το έργο έχει τεθεί υπό την αιγίδα του Υπουργείου Πολιτισμού της Ρωσίας, υλοποιείται με την ευγενική χορηγία του πρόεδρου της οργάνωσης Ομοσπονδιακή Πολιτισμική Αυτονομία των Ελλήνων της Ρωσίας κου Ιβάν Σαββίδη και υποστηρίζεται από την (ελληνίδα) γερουσιαστή της άνω βουλής της Ρωσίας κα Όλγα Κοβιτίδη και τον εκτελεστικό διευθυντή του Ιδρύματος Ελληνικών Ερευνών κο Αγαθάγγελο Γκιουρτζίδη. Τα αποκαλυπτήρια του μνημείου εκτιμάται ότι θα πραγματοποιηθούν τη 10 η Ιουλίου του 2016.
ΙΣΤΟΡΙΚΟ Το μνημείο καταλαμβάνει έκταση 3,70 Χ 3,70 μέτρων (κρηπίδα), έχει ύψος 6,5 μέτρα και πρόκειται να εγκατασταθεί σε ειδικά διαμορφωμένο χώρο δίπλα από το Μουσείο - Πανόραμα της Σεβαστούπολης, σ ένα από τα κεντρικότερα σημεία της πόλης. Επισημαίνεται ότι τα ήδη υπάρχοντα μνημεία είναι εγκατεστημένα σε σημεία εκτός του κέντρου της πόλεως. Το κυρίως μέρος του (τύπου λαξευμένου μενίρ) έχει ήδη κατασκευαστεί από γρανίτη. Οι τέσσερις όψεις του θα κοσμούνται με χυτευμένα ορειχάλκινα στελέχη - πλάκες (υπό κατασκευήν) : μνημόσυνη αφιέρωση - ιστορικό παράσταση ορκωμοσίας της Λεγεώνος παράταση έλληνα αξιωματικού εθελοντή με λαβαροφόρο και παραστάτη οπλίτες κατάλογο τιμηθέντων με ηθικές αμοιβές και διασωθέντων ονομάτων πεσόντων Η θέση που επελέγη για την εγκατάστασή του, η εξόχως καλλιτεχνική σύνθεσή του και οι διαστάσεις του αναδεικνύουν τη διάθεση της ρωσικής πλευράς και την ιδιαίτερη τιμή που αυτή περιποιεί στους πεσόντες έλληνες εθελοντές.
Χώρος εγκατάστασης του μνημείου δίπλα στο Μουσείο - Πανόραμα «Ηρωική Άμυνα Σεβαστούπολης» (από τα κεντρικότερα σημεία της πόλης)
Χώρος εγκατάστασης του μνημείου στο μουσείο «Ιστορική λεωφόρος» (ιστορικός χώρος - πάρκο μνήμης) Χώρος εγκατάστασης του μνημείου στο μουσείο «Ιστορική λεωφόρος»
ΓΕΝΙΚΗ ΚΑΤΟΨΗ 1. Γρανίτης 2. Άσφαλτος 3. Παγκάκια 4. Κάδοι
ΠΡΟΣΘΕΙΑ ΟΨΗ ΤΟΥ ΜΝΗΜΕΙΟΥ
ΟΨΕΙΣ
ΧΥΤΕΥΜΕΝΑ ΟΡΕΙΧΑΛΚΙΝΑ ΣΤΕΛΕΧΗ (ΠΛΑΚΕΣ) ΤΩΝ ΟΨΕΩΝ
ΧΥΤΕΥΜΕΝΑ ΟΡΕΙΧΑΛΚΙΝΑ ΣΤΕΛΕΧΗ (ΠΛΑΚΕΣ) ΤΩΝ ΟΨΕΩΝ
ΤΡΙΣΔΙΑΣΤΑΤΗ ΕΓΧΡΩΜΗ ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗ Α
ΤΡΙΣΔΙΑΣΤΑΤΗ ΕΓΧΡΩΜΗ ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗ Β (διακρίνεται δεξιά το κτίριο του Μουσείου-Πανοράματος)
ΦΟΡΕΙΣ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ
ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ Ακτσόγλου Ιάκωβος, Επίκουρος Καθηγητής Δ.Π.Θ. Γκιουρτζίδης Αγαθάγγελος, Ιστορικός. Εκτελεστικός διευθυντής Ι.Ε.Ε. Πιντσούκ-Γαλάνης Σεργκέϊ, Ιστορικός. Συγγραφέας. Μέλος του Συνδέσμου πολιτιστικής και επιχειρηματικής συνεργασίας και φιλίας με τους λαούς της Ελλάδας και της Κύπρου «Φιλία».
ΙΔΡΥΜΑ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΕΡΕΥΝΩΝ Αγαθάγγελος Γκιουρτζίδης Εκτελεστικός διευθυντής τηλ.: 6977402481 ηλ. δ\νση: gkiourtzidis@gmail.com