«ΚΑΘΑΡΙΣΤΕ ΤΗ ΜΕΣΟΓΕΙΟ

18 η Εκστρατεία εθελοντικών καθαρισμών παράκτιων και άλλων φυσικών περιοχών «ΚΑΘΑΡΙΣΤΕ ΤΗ ΜΕΣΟΓΕΙΟ 2013» ΑΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ

Περιεχόμενα Εικόνες... 2 Πίνακες... 2 1. Εισαγωγή... 3 1.1 Γενικά...3 1.2 Καταγραφή Απορριμμάτων...4 1.2.1 Υλικό Απορριμμάτων...4 1.2.2 Αρχική Χρήση...4 1.2.3 Πηγές Ρύπανσης...5 2. Η εκστρατεία «ΚΑΘΑΡΙΣΤΕ ΤΗ ΜΕΣΟΓΕΙΟ 2013» σε αριθμούς... 6 3. Κεντρικές Δράσεις... 10 3.1 18 Χρόνια ΚΑΘΑΡΙΣΤΕ ΤΗ ΜΕΣΟΓΕΙΟ. Παίρνουμε μέρος στη Λύση για ένα Περιβάλλον χωρίς Απορρίμματα... 10 3.2 Κεντρικοί Καθαρισμοί... 11 4. Επικοινωνιακή Καμπάνια... 12 4.1 Καταχωρήσεις στον Τύπο... 12 4.2 Τηλεοπτικό Σποτ... 13 4.3 Ραδιοφωνικό Σποτ... 13 4.4 Ενημερωτικές Κάρτες & Banners... 14 5. Δημοσιοποίηση... 15 Βιβλιογραφία... 19 1

Εικόνες Εικόνα 1. Ποσοστιαία συμμετοχή των φορέων που συμμετείχαν στην εκστρατεία «ΚΑΘΑΡΙΣΤΕ ΤΗ ΜΕΣΟΓΕΙΟ 2013» με βάση τις αιτήσεις συμμετοχής που εστάλησαν μέχρι τις 10 Ιουνίου 2013.... 6 Εικόνα 2. Κατανομή ανά νομό του αριθμού των εθελοντών που συμμετείχαν στους εθελοντικούς καθαρισμούς που διοργανώθηκαν στo πλαίσιο της εκστρατείας «ΚΑΘΑΡΙΣΤΕ ΤΗ ΜΕΣΟΓΕΙΟ 2013».... 8 Εικόνα 3. Κατανομή ανά νομό του αριθμού των φυσικών περιοχών που καθαρίστηκαν στο πλαίσιο της εκστρατείας «ΚΑΘΑΡΙΣΤΕ ΤΗ ΜΕΣΟΓΕΙΟ 2013»... 9 Εικόνα 4. Μήνυμα Ευρωπαίου Επιτρόπου Περιβάλλοντος, κ. Janez Potočnik.... 10 Εικόνα 5. Ραδιοφωνικό σποτ Κεντρικών Καθαρισμών Αττικής.... 11 Εικόνα 6. Παράδειγμα καταχώρησης σε έντυπα.... 12 Εικόνα 7. Τηλεοπτικό σποτ «ΚΑΘΑΡΙΣΤΕ ΤΗ ΜΕΣΟΓΕΙΟ 2013».... 13 Εικόνα 8. Ραδιοφωνικό σποτ «ΚΑΘΑΡΙΣΤΕ ΤΗ ΜΕΣΟΓΕΙΟ 2013».... 13 Εικόνα 9. (i) Οριζόντιο banner και (ii) ενημερωτική κάρτα «ΚΑΘΑΡΙΣΤΕ ΤΗ ΜΕΣΟΓΕΙΟ 2013».... 14 Πίνακες Πίνακας 1. Παρουσίαση αριθμού εθελοντών, συμμετοχών και φυσικών περιοχών για τα τελευταία 8 έτη πραγματοποίησης της εκστρατείας εθελοντικών καθαρισμών «ΚΑΘΑΡΙΣΤΕ ΤΗ ΜΕΣΟΓΕΙΟ» 7 Πίνακας 2. Αποτελέσματα εθελοντικών καθαρισμών των Νομών Κυκλάδων και Αττικής για το 2013..7 Πίνακας 3. Συνεντεύξεις.... 15 Πίνακας 4. Έντυπες Δημοσιεύσεις.... 15 Πίνακας 5. Ηλεκτρονικές Δημοσιεύσεις.... 17 2

1. Εισαγωγή 1.1 Γενικά «Ενηλικιώθηκε» φέτος η πανελλαδική εκστρατεία εθελοντικών καθαρισμών ακτών και άλλων φυσικών περιοχών «ΚΑΘΑΡΙΣΤΕ ΤΗ ΜΕΣΟΓΕΙΟ» που συντονίζει το Δίκτυο ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ SOS για 18η χρονιά και πραγματοποιήθηκε το διάστημα από 1η Μαΐου έως 10 Ιουνίου 2013, με συμμετοχή μαθητών και εκπαιδευτικών, Δήμων, περιβαλλοντικών και κοινωνικών φορέων, ξενοδοχείων, εργαζομένων επιχειρήσεων και εθελοντών κάθε ηλικίας. Και τη φετινή χρονιά είχαμε την υποστήριξη σταθερών συμμάχων που εδώ και χρόνια μας τιμούν με την εμπιστοσύνη τους, χωρίς τη συμβολή των οποίων δεν θα ήταν δυνατή η πραγματοποίηση της εκστρατείας. Πιο συγκεκριμένα, η εκστρατεία για το 2013 τέλεσε υπό την αιγίδα του Μεσογειακού Προγράμματος Δράσης του Προγράμματος των Ηνωμένων Εθνών για το Περιβάλλον (UNEP/ MAP) και υλοποιήθηκε με την επιστημονική υποστήριξη του Εργαστηρίου Θαλάσσιας Γεωλογίας και Φυσικής Ωκεανογραφίας του Τμήματος Γεωλογίας του Πανεπιστημίου Πατρών (Ε.ΘΑ.ΓΕ.Φ.Ω.). Χορηγός ήταν η Αθηναϊκή Ζυθοποιία Α.Ε. και υποστηρικτές η TNT και η Rolopack A.B.E.E. Χορηγοί επικοινωνίας ήταν oι: Ελεύθερος Τύπος, Τύπος της Κυριακής, ΟΙΚΟτύπος, ΕΡΤ, KOSMOS 93,6, ΕΡΑ Δίκτυο και Πρώτο Πρόγραμμα. Ήδη από την ίδρυσή του, το 1990, το Δίκτυο ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ SOS, μια οργάνωση με μεγάλη και πολύχρονη εμπειρία σε θέματα προστασίας περιβάλλοντος, οργάνωσης εθελοντικών προγραμμάτων και εκστρατειών ενημέρωσης, διοργανώνει μεταξύ άλλων δράσεών του- εθελοντικούς καθαρισμούς ακτών και φυσικών περιοχών. Με την πάροδο των ετών, οι εθελοντικοί καθαρισμοί εντάχθηκαν στη πρωτοβουλία Clean Up the Med που διοργανώνεται σε μεσογειακό επίπεδο με πρωτοβουλία της Ιταλικής περιβαλλοντικής οργάνωσης Legambiente και η οποία φέτος πραγματοποιήθηκε το διάστημα 24-26 Μαΐου. Εδώ και χρόνια η εκστρατεία «ΚΑΘΑΡΙΣΤΕ ΤΗ ΜΕΣΟΓΕΙΟ» έχει «αυτονομηθεί» και χαράσσει τη δική της πορεία, με πανελλαδικό πλέον χαρακτήρα και διάρκεια όλο το μήνα Μάιο ή και παραπάνω, όπως φέτος που διήρκησε μέχρι τις 10 Ιουνίου. 3

1.2 Καταγραφή Απορριμμάτων Η φετινή εκστρατεία επικεντρώθηκε στην παρουσίαση και διάχυση των συγκεντρωτικών αποτελεσμάτων που προέκυψαν από την επεξεργασία των Φύλλων Καταγραφής Απορριμμάτων και Παρατήρησης Φυσικών Περιοχών, με την επιστημονική αρωγή του Ε.ΘΑ.ΓΕ.Φ.Ω., τα οποία συμπλήρωσαν οι εθελοντές κατά το διάστημα 2006-2012. Τα Φύλλα Καταγραφής έχουν σχεδιαστεί με τη βοήθεια του Ε.ΘΑ.ΓΕ.Φ.Ω. βάσει κριτηρίων που εφαρμόζονται από τη Διεθνή Επιστημονική Κοινότητα και ταξινομούν τα απορρίμματα σύμφωνα με το υλικό κατασκευής και την πρώτη χρήση τους. 1.2.1 Υλικό Απορριμμάτων Κατά το διάστημα 2006-2012, οι εθελοντές κατέγραψαν συνολικά 343.454 απορρίμματα (110.400 το 2006 και 2007, 30.375 το 2009, 89.776 το 2010, 85.829 το 2011 και 27.074 το 2012). Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της στατιστικής επεξεργασίας των Φύλλων Καταγραφής, προκύπτει ότι το κυρίαρχο στοιχείο είναι το πλαστικό με συμμετοχή 37-51%.Τα αποτελέσματα βρίσκονται σε συμφωνία με την ελληνική, αλλά και διεθνή βιβλιογραφία (Koutsodendris et al., 2008; Kordella et al., 2013; Derraik, 2002; Bravo et al., 2009), γεγονός που ενισχύει σημαντικά την αξιοπιστία της μεθόδου καταγραφής. Μετά το «κυρίαρχο» πλαστικό ακολουθούν τα χάρτινα (12-18%), τα μεταλλικά (7-16%) και τα γυάλινα (5-9%) απορρίμματα. Τα υψηλά ποσοστά του χαρτιού, σε σχέση με τη διεθνή βιβλιογραφία, ερμηνεύονται ως δείκτης «σύγχρονης ρύπανσης» λόγω της χαμηλής ανθεκτικότητάς του στο θαλάσσιο περιβάλλον. 1.2.2 Αρχική Χρήση Από την κατάταξη των απορριμμάτων σύμφωνα με την αρχική τους παρατηρείται ότι οι συσκευασίες αναψυκτικών και ποτών φιγουράρουν σταθερά στην πρώτη θέση των πολυπληθέστερων απορριμμάτων, με τα πλαστικά καπάκια και τα πλαστικά μπουκάλια νερού, αναψυκτικού ή ποτού να καταλαμβάνουν τις δυο πρώτες θέσεις των απορριμμάτων που συναντάμε πιο συχνά σε μια ακτή, με ποσοστά 7,8-12% και 6-6,9% αντίστοιχα. Τα πλαστικά κομμάτια (>50 εκατοστών) άγνωστης αρχικής χρήσης (4,1-6,5%), τα καλαμάκια (4,8-6,5%), το χαρτόνι (6%), τα κομμάτια χαρτιού (7,3%) και τα αλουμινένια κουτάκια ποτού/ αναψυκτικού (3-4,3%) είναι επίσης κάποιες από τις κατηγορίες αρχικής χρήσης που συναντάμε σε σημαντικά ποσοστά στις περιοχές που μελετήθηκαν. 4

1.2.3 Πηγές Ρύπανσης Συνολικά, για όλα τα έτη καταγραφής, η πλειοψηφία των απορριμμάτων φαίνεται να προέρχεται από τις δραστηριότητες αναψυχής που λαμβάνουν χώρα στην ακτή και κοντά σε αυτή, ενώ σημαντική είναι και η συμβολή της αστικής ρύπανσης (απορρίμματα που μεταφέρονται στην παραλία μέσω ποταμών, ανέμου ή/ και θαλάσσιων ρευμάτων). Για τα έτη 2010-2012, με τη χρήση των «νέων» Φύλλων Καταγραφής, είναι δυνατή και η ποσοτικοποίηση της συμβολής κάθε πηγής. Όπως προκύπτει, λοιπόν, από τη σύσταση των απορριμμάτων σύμφωνα με την αρχική τους χρήση, περισσότερο από το ένα πέμπτο (20%) του ρυπαντικού φορτίου προέρχεται από την κατανάλωση νερού, αναψυκτικών ή/και ποτών στην παραλία ή φυσική περιοχή, ή οποία συνδέεται σύμφωνα με τη διεθνή βιβλιογραφία με δραστηριότητες αναψυχής. Κατά συνέπεια, οι δραστηριότητες αναψυχής που λαμβάνουν χώρα στις ελληνικές ακτές κατά μέσο όρο συμβάλλουν περισσότερο από 20% στην αύξηση του ρυπαντικού τους φορτίου με απορρίμματα. Ο συνδυασμός αρχικών χρήσεων, που συμμετέχουν με μικρότερα ποσοστά στη σύσταση των απορριμμάτων, υποδεικνύουν ότι περισσότερο από 8% των απορριμμάτων στις ακτές έχει αστική προέλευση, ενώ οι αλιευτικές δραστηριότητες φαίνεται να συμβάλουν κατά 5% κατά μέσο όρο. 5

2. Η εκστρατεία «ΚΑΘΑΡΙΣΤΕ ΤΗ ΜΕΣΟΓΕΙΟ 2013» σε αριθμούς 1 Στην εκστρατεία «ΚΑΘΑΡΙΣΤΕ ΤΗ ΜΕΣΟΓΕΙΟ 2013», δήλωσαν συμμετοχή 284 φορείς από όλη την Ελλάδα: 121 Σχολεία, 53 Δήμοι, 32 Ξενοδοχεία και ισάριθμοι Σύλλογοι, 6 ΜΚΟ, 5 Επιχειρήσεις, 5 Κινήσεις Πολιτών, 4 Λιμενικές Αρχές, 3 Καταδυτικές Ομάδες, 2 ατομικές συμμετοχές και 21 άλλοι φορείς (Εικ. 1). Εικόνα 1. Ποσοστιαία συμμετοχή των φορέων που συμμετείχαν στην εκστρατεία «ΚΑΘΑΡΙΣΤΕ ΤΗ ΜΕΣΟΓΕΙΟ 2013» με βάση τις αιτήσεις συμμετοχής που εστάλησαν μέχρι τις 10 Ιουνίου 2013. Τα σχολεία αναδεικνύονται διαχρονικά ως οι πρωταγωνιστές της εκστρατείας, γεγονός που στέλνει αισιόδοξο μήνυμα για την περιβαλλοντική ευαισθησία των μικρών πολιτών και μας κάνει να αισιοδοξούμε για το μέλλον των παράκτιων και θαλάσσιων περιοχών της χώρας μας καθώς και του περιβάλλοντος γενικότερα. Συνολικά, συμμετείχαν περισσότεροι από 15.000 εθελοντές που πραγματοποίησαν καθαρισμούς 202 φυσικών περιοχών (ακτών, βυθού, λιμνών, ποταμών, δασών κ.α.) σε 37 συνολικά νομούς της Ελλάδας (Πίν. 1). Εκκρεμούν ακόμα κάποιοι καθαρισμοί που θα πραγματοποιηθούν μέσα στους μήνες Ιούνιο και Ιούλιο. 1 Τα δεδομένα προκύπτουν από την επεξεργασία όσων συμμετοχών εστάλησαν έως τις 10/6/2013. 6

Πίνακας 1. Παρουσίαση αριθμού εθελοντών, συμμετοχών και φυσικών περιοχών για τα τελευταία 8 έτη πραγματοποίησης της εκστρατείας εθελοντικών καθαρισμών «ΚΑΘΑΡΙΣΤΕ ΤΗ ΜΕΣΟΓΕΙΟ». Στοιχεία 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Εθελοντές 10.938 15.748 13.717 17.848 16.495 21.028 17.238 15.483 Συμμετοχές 224 219 170 256 297 285 269 284 Φυσικές Περιοχές 163 218 199 279 216 236 190 202 Νομοί 37 35 31 36 34 37 38 37 Συνολικά, με βάση τα στοιχεία που συγκεντρώθηκαν, 1 ος σε καθαρισμούς νομός αναδείχθηκε ο Νομός Κυκλάδων και ακολουθεί ο Νομός Αττικής (Πίν. 2). Ως προς τις φυσικές περιοχές, τη δεύτερη θέση καταλαμβάνει ο Ν. Ρεθύμνου. Πίνακας 1. Αποτελέσματα εθελοντικών καθαρισμών των Νομών Κυκλάδων και Αττικής για το 2013. Κατηγορίες Νομός Κυκλάδων Νομός Αττικής Φυσικές περιοχές 24 12 Εθελοντές 1.119 1.106 Στις επόμενες σελίδες παρουσιάζονται, ανά νομό, ο αριθμός των εθελοντών που συμμετείχαν στους εθελοντικούς καθαρισμούς (Εικ. 2), καθώς και ο αριθμός των φυσικών περιοχών που καθαρίστηκαν κατά τη διάρκεια της εκστρατείας (Εικ. 3). 7

Εικόνα 2. Κατανομή ανά νομό του αριθμού των εθελοντών που συμμετείχαν στους εθελοντικούς καθαρισμούς που διοργανώθηκαν στo πλαίσιο της εκστρατείας «ΚΑΘΑΡΙΣΤΕ ΤΗ ΜΕΣΟΓΕΙΟ 2013». 8

Εικόνα 3. Κατανομή ανά νομό του αριθμού των φυσικών περιοχών που καθαρίστηκαν στο πλαίσιο της εκστρατείας «ΚΑΘΑΡΙΣΤΕ ΤΗ ΜΕΣΟΓΕΙΟ 2013». 9

3. Κεντρικές Δράσεις 3.1 18 Χρόνια ΚΑΘΑΡΙΣΤΕ ΤΗ ΜΕΣΟΓΕΙΟ. Παίρνουμε μέρος στη Λύση για ένα Περιβάλλον χωρίς Απορρίμματα Η φετινή εκστρατεία «εγκαινιάστηκε» με την ανοιχτή εκδήλωση «18 Χρόνια ΚΑΘΑΡΙΣΤΕ ΤΗ ΜΕΣΟΓΕΙΟ-Παίρνουμε μέρος στη Λύση για ένα Περιβάλλον χωρίς Απορρίμματα» που πραγματοποιήθηκε την Τετάρτη 24 Απριλίου 2013, στην Αίθουσα Εκδηλώσεων της αλυσίδας πολιτισμού ΙANOS. Στην εκδήλωση έγινε εκτενής αναφορά στην πολυετή διαδρομή της εκστρατείας ΚΑΘΑΡΙΣΤΕ ΤΗ ΜΕΣΟΓΕΙΟ, στα πολύτιμα δεδομένα που έχουν παραχθεί τα τελευταία χρόνια χάρη στη συστηματική συμπλήρωση των Φύλλων Καταγραφής Απορριμμάτων και Παρατήρησης Φυσικών Περιοχών από τους εθελοντές της εκστρατείας, αλλά και στη σπουδαιότητα της καταγραφής, που κομίζει κρίσιμα επιστημονικά δεδομένα για το ρυπαντικό φορτίο της θάλασσας, τα οποία δε θα μπορούσαν να έχουν εξαχθεί με άλλο τρόπο. Παράλληλα, από τους ομιλητές ετέθησαν και αναλύθηκαν καίρια ζητήματα όπως οι χρόνιες προκλήσεις που αντιμετωπίζουν η θάλασσα και οι ακτές, η «επίμονη» κυριαρχία του πλαστικού το οποίο εμφανίζεται επαυξημένο στη Μεσόγειο κατά 10% σε σχέση με άλλες θάλασσες, τα πολυεπίπεδα προβλήματα που προκαλεί το πλαστικό, αλλά και γενικότερα η θαλάσσια ρύπανση, στους θαλάσσιους οργανισμούς και βέβαια τα άμεσα βήματα που πρέπει να γίνουν για τη μεταστροφή της υπάρχουσας κατάστασης με έμφαση στην ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των πολιτών, στην αλλαγή του βιομηχανικού σχεδιασμού προκειμένου να μειωθεί ο όγκος της συσκευασίας και στη διαμόρφωση μιας συνεκτικής πολιτικής σχεδιασμού και εφαρμογής των απαιτούμενων μέτρων. Την εκδήλωση χαιρέτισε με βιντεοσκοπημένη τοποθέτησή του ο Ευρωπαίος Επίτροπος Περιβάλλοντος, κος Janez Potočnik (βλ. Εικ. 4, σύνδεσμος για τη βιντεοσκοπημένη τοποθέτηση). Εικόνα 4. Link στο βίντεο-μήνυμα Ευρωπαίου Επιτρόπου Περιβάλλοντος, κ. Janez Potočnik. 10

3.2 Κεντρικοί Καθαρισμοί Τρεις κεντρικούς καθαρισμούς με ιδιαίτερη στόχευση και προστιθέμενη αξία διοργάνωσε το Δίκτυο ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ SOS, στο πλαίσιο της εκστρατείας «ΚΑΘΑΡΙΣΤΕ ΤΗ ΜΕΣΟΓΕΙΟ 2013», καλώντας πολίτες και φορείς των δυο μεγαλύτερων αστικών κέντρων της χώρας (Αθήνας και Θεσσαλονίκης) να αναλάβουν δράση απέναντι στις χρόνιες προκλήσεις που αντιμετωπίζει το παράκτιο μέτωπο των συγκεκριμένων περιοχών. Στις 19 και 22 Μαΐου, στις παραλίες Αγ. Κοσμά & Αγ. Αλεξάνδρου στο Ελληνικό και στην παραλία του Μπάτη στο Π. Φάληρο, αντίστοιχα, πολίτες κάθε ηλικίας έστειλαν έμπρακτο μήνυμα προάσπισης των ακτών μας από χρόνιες πρακτικές υποβάθμισής τους και συντάχθηκαν με την προσπάθεια του Δικτύου ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ SOS για μια ελεύθερα προσβάσιμη και απαλλαγμένο από τα απορρίμματα παράκτιο ζώνη. Στη διάρκεια των παραπάνω καθαρισμών, που πραγματοποιήθηκαν με την υποστήριξη των οικείων Δήμων (Ελληνικού Αργυρούπολης και Π. Φαλήρου), συγκεντρώθηκαν συνολικά 4.600 λίτρα απορριμμάτων από μαθητές, εργαζόμενους εταιρειών, μεμονωμένους πολίτες και εθελοντές του Δικτύου ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ SOS. Αξίζει να σημειωθεί ότι στον καθαρισμό της παραλίας του Αγ. Κοσμά έγινε και υποβρύχιος καθαρισμός από δύτες της ΜΚΟ Υδροναύτες, ενώ στον καθαρισμό του Π. Φαλήρου υλοποιήθηκαν διαδραστικά παιχνίδια ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης των μαθητών από μέλη της οργάνωσης και του Ευρωπαϊκού Προγράμματος PERSEUS. Λίγες μέρες αργότερα, στις 25 Μαΐου, το Δίκτυο ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ SOS, σε συνεργασία με το Φορέα Διαχείρισης Λιμνών Κορώνειας Βόλβης, το Δήμο Λαγκαδά και την Αντιδημαρχεία Περιβάλλοντος & Πρασίνου Πολιτικής Προστασίας, ενέκυψε στον υδροβιότοπο του χειμάρρου Μπογδάνα, μια περιοχή που αν και ιδιαίτερης οικολογικής σημασίας, αντιμετωπίζει εδώ και χρόνια σημαντικές πιέσεις και υποβάθμιση. Δεκάδες εθελοντές, μέσα από την συμβολική προσπάθεια του καθαρισμού, εξέφρασαν την πρόθεσή τους να προασπίσουν τον ανεκτίμητο αυτό υδροβιότοπο με την πλούσια βιοποικιλότητα. Εικόνα 5. Link στο Ραδιοφωνικό σποτ Κεντρικών Καθαρισμών Αττικής. 11

4. Επικοινωνιακή Καμπάνια www.medsoscleanup.gr Η καμπάνια ενημέρωσης του κοινού για τα αποτελέσματα των προηγούμενων ετών καθώς και για τον τρόπο συμμετοχής στην φετινή εκστρατεία δημιουργήθηκε με τη βοήθεια της Bold Ogilvy & Mather, που από το 2010 στηρίζει το ΚΑΘΑΡΙΣΤΕ ΤΗ ΜΕΣΟΓΕΙΟ, με τη δημιουργία ενός ολοκληρωμένου επικοινωνιακού πακέτου. Το φετινό δημιουργικό σκεπτικό στηρίχθηκε στην ανάγκη αποτύπωσης του μεγέθους, συμβαδίζοντας με την εξέλιξη της εκστρατείας, και εστίασε φέτος όχι μόνο στα ποιοτικά, αλλά και στα ποσοτικά ευρήματα που προέκυψαν από την επεξεργασία των Φύλλων Καταγραφής. Το ολοκληρωμένο επικοινωνιακό πακέτο περιλάμβανε τα εργαλεία που παρουσιάζονται στις ενότητες. 4.1 Καταχωρήσεις στον Τύπο Εικόνα 1. Παράδειγμα καταχώρησης σε έντυπα. 12

4.2 Τηλεοπτικό Σποτ Το τηλεοπτικό σποτ (βλ. Εικ.6, σύνδεσμος για το τηλεοπτικό σποτ) προβλήθηκε ως κοινωνικό μήνυμα από δέκα σταθμούς (δημόσιους και ιδιωτικούς) πανελλαδικής εμβέλειας και από έναν τοπικής εμβέλειας (κεντρική Ελλάδα), το διάστημα από 1 η Μαΐου έως 10 Ιουνίου 2013. 4.3 Ραδιοφωνικό Σποτ Εικόνα 2. Link στο Τηλεοπτικό σποτ «ΚΑΘΑΡΙΣΤΕ ΤΗ ΜΕΣΟΓΕΙΟ 2013». Το ραδιοφωνικό σποτ (βλ. Εικ.7, σύνδεσμος για το ραδιοφωνικό σποτ) από ραδιοφωνικούς σταθμούς σε όλη τη χώρα ως κοινωνικό μήνυμα, το διάστημα από 1η Μαΐου έως 10 Ιουνίου 2013. Εικόνα 3. Link στο Ραδιοφωνικό σποτ «ΚΑΘΑΡΙΣΤΕ ΤΗ ΜΕΣΟΓΕΙΟ 2013». 13

4.4 Ενημερωτικές Κάρτες & Banners www.medsoscleanup.gr (i) (ii) Εικόνα 4. (i) Οριζόντιο banner και (ii) ενημερωτική κάρτα «ΚΑΘΑΡΙΣΤΕ ΤΗ ΜΕΣΟΓΕΙΟ 2013». 14

5. Δημοσιοποίηση 2 Πίνακας 2. Συνεντεύξεις. Α/Α Σταθμός - Κανάλι Ημερομηνία 1 Ράδιο ΑΛΦΑ Θράκης 11/4/2013 2 ΒΗΜΑ FM - ΜΑΓΚΑΖΙΝΟ ΓΙΑΝΝΗ ΚΩΡΟΝΑΙΟΥ 11/4/2013 3 ΑΡΩΜΑ ΕΛΛΑΔΑΣ - ΤΗΕΛΕΟΠΤΙΚΗ ΕΚΠΟΜΠΗ 15/4/2013 4 ΒΗΜΑ FM 22/4/2013 5 ΑΘΗΝΑ 9.84 24/4/2013 6 ΑΓΓΛΟΦΩΝΟ ΡΑΔΙΟΦΩΝΟ ΤΗΣ ΑΘΗΝΑΣ 30/4/2013 7 ΡΑΔΙΟ ΤΥΡΝΑΒΟΣ 13/5/2013 8 1ο ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΡΑΔΙΟΦΩΝΟ ΕΡΤ 17/5/2013 9 ΤΗΛΕΟΡΑΣΗ ΝΕΤ - ΕΚΠΟΜΠΗ ΝΕΤ ΠΑΝΤΟΥ 19/5/2013 10 ΑΘΗΝΑ 9.84 21/5/2013 11 ΕΡΑ ΟΡΕΣΤΙΑΔΑΣ 21/5/2013 12 ΕΡΑ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ 21/5/2013 13 ΕΡΑ ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ 21/5/2013 14 ΑΘΗΝΑΪΚΟ-ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ ΕΙΔΗΣΕΩΝ 22/5/2013 15 ΤΗΛΕΟΡΑΣΗ ΝΕΤ - ΕΚΠΟΜΠΗ ΣΥΜΒΑΙΝΕΙ ΤΩΡΑ 22/5/2013 16 ΕΡΑ ΠΑΤΡΑΣ 22/5/2013 Πίνακας 3. Έντυπες Δημοσιεύσεις. Α/Α Έντυπο Ημερομηνία 1 ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ 12/4/2013 2 ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ ΚΑΤΑΧΩΡΗΣΗ 20/4/2013 3 REAL NEWS 21/4/2013 4 ΑΓΓΕΛΕΙΟΦΟΡΟΣ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ 21/4/2013 5 TA NEA 22/4/2013 6 ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΛΑΡΙΣΑΣ 25/4/2013 7 ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ 26/4/2013 8 ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ ΚΑΤΑΧΩΡΗΣΗ 26/4/2013 9 ΑΓΓΕΛΕΙΟΦΟΡΟΣ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ 4/5/2013 10 ΤΗΛΕΚΟΝΤΡΟΛ 4/5/2013 11 ΑΥΓΗ 9/5/2013 2 Τα στοιχεία αφορούν σε ενέργειες δημοσιοποίησης που πραγματοποιήθηκαν έως τις 17/6/2013. 15

12 ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ 10/5/2013 13 ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ ΚΑΤΑΧΩΡΗΣΗ 10/5/2013 14 Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ 11/5/2013 15 DAILY FAX 15/5/2013 16 BUSINESS TODAY 16/5/2013 17 DEAL NEWS 17/5/2013 18 ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ 17/5/2013 19 ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ ΚΑΤΑΧΩΡΗΣΗ 17/5/2013 20 ΣΑΜΙΑΚΟ ΒΗΜΑ 20/5/2013 21 ΚΡΗΤΙΚΗ ΕΠΙΘΕΡΩΡΗΣΗ 21/5/2013 22 ΔΗΜΟΚΡΑΤΗΣ 24/5/2013 23 ΕΛΕΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ 24/5/2013 24 ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ ΚΑΤΑΧΩΡΗΣΗ 24/5/2013 25 ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ 24/5/2013 26 REAL NEWS 26/5/2013 27 ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΤΗΣ ΒΟΡΕΙΑΣ ΕΛΛΑΔΑΣ 28/5/2013 28 ATHENS VOICE 30/5/2013 29 ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ 31/5/2013 30 ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ ΚΑΤΑΧΩΡΗΣΗ 31/5/2013 31 Η ΠΡΟΟΔΟΣ 1/6/2013 32 ΡΑΔΙΟΤΗΛΕΟΡΑΣΗ 1/6/2013 33 ΠΡΩΙΝΗ ΤΗΣ ΚΑΒΑΛΑΣ 4/6/2013 34 ΤΥΠΟΣ ΧΑΛΚΙΔΙΚΗΣ 5/6/2013 35 ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ 7/6/2013 36 ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ ΚΑΤΑΧΩΡΗΣΗ 7/6/2013 37 ΤΥΠΟΣ ΧΑΛΚΙΔΙΚΗΣ 7/6/2013 38 ΑΓΓΕΛΕΙΟΦΟΡΟΣ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ 9/6/2013 39 ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ ΚΑΤΑΧΩΡΗΣΗ 10/6/2013 40 ΝΑΥΤΕΜΠΟΡΙΚΗ 17/6/2013 16

Πίνακας 4. Ηλεκτρονικές Δημοσιεύσεις 3. Α/Α Πηγή Ημερομηνία 1 ECONEWS 19/4/2013 2 BLOGS SCHOOLS.GR 20/4/2013 3 IEFIMERIDA 24/4/2013 4 ASTROS NEWS 25/4/2013 5 INEWS 25/4/2013 6 INOUT 25/4/2013 7 ΣΧΟΛΙΑΣΤΗΣ ΤΗΣ ΥΔΡΑΣ 25/4/2013 8 INFO KIDS 30/4/2013 9 GYMLAVRI'S BLOG 7/5/2013 10 EMPROS NET 9/5/2013 11 LESVOSBLOGS 9/5/2013 12 TRO-MA-KTIKO 9/5/2013 13 ECOFINDER 10/5/2013 14 ALEXANDROUPOLI ON LINE 13/5/2013 15 PALO 13/5/2013 16 TELEYTAIOTHRANIO.BLOGSPOT 13/5/2013 17 TVXS 13/5/2013 18 ΕΞΠΡΕΣ 13/5/2013 19 Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ 13/5/2013 20 ΠΡΩΤΟ ΘΕΜΑ 13/5/2013 21 ENERGY PRESS 14/5/2013 22 NAFTEMPORIKI 14/5/2013 23 PLUSCORFU.GR 15/5/2013 24 SOFOKLEOUS IN 15/5/2013 25 TRO-MA-KTIKO 15/5/2013 26 AGRO NEWS 16/5/2013 27 CRETE PLUS 16/5/2013 28 ECONEWS 16/5/2013 29 OLAFREE 16/5/2013 30 PALO 16/5/2013 31 EVIA TOP BLOGSPOT 17/5/2013 32 FOR KERATEA 20/5/2013 3 Οι ηλεκτρονικές δημοσιεύσεις που αναγράφονται είναι ενδεικτικές. 17

33 GO NEVROKOPI 20/5/2013 34 LAGADAS ONLINE 20/5/2013 35 NEWSNOW 20/5/2013 36 ΑΥΓΗ 20/5/2013 37 LAGADAS BLOGSPOT 21/5/2013 38 LAGADAS ONLINE 23/5/2013 39 PALMOS 965 23/5/2013 40 GREEK NEWS 28/5/2013 41 PAROSNEWSBLOG 29/5/2013 42 POLITICS-NEWS.BLOGSPOT 4/6/2013 43 PARAPOLITIKA 5/6/2013 44 PATHFINDER 5/6/2013 45 TOP7NEWS 5/6/2013 46 TROKTIKO 6/6/2013 47 ΠΑΤΡΙΣ 6/6/2013 48 24 ΩΡΕΣ 7/6/2013 49 NEWS 123 7/6/2013 50 ΧΑΝΙΩΤΙΚΑ ΝΕΑ 7/6/2013 51 EVIA WELLE 8/6/2013 52 ΜΑΖΙ ΝΟΤΙΑ 8/6/2013 53 SAMOS BOOK 10/6/2013 18

Βιβλιογραφία Bravo, M., de los Angeles Gallardo, M., Luna-Jorquera, G., Nipez, P.,Vasquez,N., Thiel, M., 2009. Anthropogenic debris on beaches in the SE Pacific (Chile): Results from a national survey supported by volunteers. Marine Pollution Bulletin 58, 1718-1726. Derraik, J.G.B., 2002. The pollution of the marine environment by plastic litter: a review. Mar. Poll. Bull. 44: 842-852. Koutsodendris, A., Papatheodorou, G., Kougiourouki, O., Georgiadis, M., 2008. Benthic marine litter in four Gulfs in Greece, EasternMediterranean; abundance, composition and source identification. Estuarine, Coastal and Shelf Science 77, 501-512. Kordella, S., Geraga, Papatheodorou, G., Fakiris, E. and Mitropoulou, I.M., 2013. Litter composition and source contribution for 80 beaches in Greece, Eastern Mediterranean: A nationwide voluntary clean-up campaign. Aquatic Ecosystem Health and Management 16 (1) 111-118. 19