ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΕΠΙΒΑΤΗΓΟΥ ΝΑΥΤΙΛΙΑΣ ΟΜΙΛΙΑ κ. ΜΙΧΑΛΗ ΣΑΚΕΛΛΗ ΣΤΗΝ ΓΕΝΙΚΗ ΣΥΝΕΛΕΥΣΗ ΣΕΕΝ 26.2.2013 Αγαπητοί φίλοι και συνεργάτες, Σας καλωσορίζω στην σημερινή μας εκδήλωση με την ευχή το 2013 να είναι μια καλύτερη χρονιά για την πατρίδα μας το οποίο όμως δεν είναι δυνατόν να γίνει χωρίς τη θετική συμβολή του τουρισμού μας. Και βέβαια είναι αδιανόητο να μιλάμε για τουριστική ανάπτυξη στα νησιά χωρίς καλές Ακτοπλοϊκές συγκοινωνίες τις οποίες σήμερα έχουμε και απολαμβάνουμε. Οι υπηρεσίες που προσφέρουν τα Επιβατικά πλοία είναι εξαιρετικής σημασίας για την οικονομία και την τουριστική ανάπτυξη της χώρας μας καθώς επίσης και για την τροφοδοσία των νησιών και την στήριξη του εξαγωγικού μας εμπορίου. Πέραν των ανωτέρω είναι ένας σημαντικός παράγοντας για την απασχόληση, αφού στα επιβατικά πλοία απασχολούνται περίπου οι μισοί Έλληνες ναυτικοί. Η επιβατηγός Ναυτιλία είναι ένα μεγάλο Εθνικό θέμα και έτσι πρέπει να αντιμετωπίζεται, μακριά από μνημονιακές νοοτροπίες και λογικές. Το 1995 ξεκίνησε η ανανέωση του επιβατικού μας στόλου στην Αδριατική και το 2000, στην Ακτοπλοΐα. Οι επενδύσεις βασίσθηκαν στην υποχρέωση της χώρας μας για την εφαρμογή του Ευρωπαϊκού κανονισμού 3577/92 το 2004, η οποία όμως ποτέ δεν ολοκληρώθηκε. Τα επιβατικά πλοία που είναι σήμερα δρομολογημένα αφορούν επενδύσεις, νέες κατασκευές η αγορές, ύψους 2.4 δις. Το κόστος των επενδύσεων καλύφθηκε με ίδια κεφάλαια και δανεισμό χωρίς να επιβαρυνθεί ο Κρατικός προϋπολογισμός. Έτσι σήμερα το 100% του μεταφορικού έργου στην γραμμή Ελλάδας Ιταλίας, εξυπηρετείται από ένα πλήρως ανανεωμένο στόλο μέσου όρου ηλικίας 6 ετών, ενώ στο Αιγαίο το 70% των επιβατών διακινούνται με σύγχρονα πλοία που ναυπηγήθηκαν η αγοράστηκαν αποκλειστικά για τις γραμμές που εξυπηρετούν και που η μέση ηλικία τους δεν ξεπερνά τα 10 έτη. Το σημαντικό αυτό έργο οφείλουμε να το διαφυλάξουμε αντιμετωπίζοντας έγκαιρα τα προβλήματα που απασχολούν τον κλάδο της Επιβατηγού Ναυτιλίας. Ακτή Μιαούλη 7-9, 18535 Πειραιάς, τηλ:210 4220820, 210 4226156, fax: 210 4220822, 210 4226155 e-mail: seen@ath.forthnet.gr
Ο ΣΕΕΝ εκπροσωπεί το σύνολο των ελληνικών Ακτοπλοϊκών Εταιρειών και εκείνων των Διεθνών γραμμών, πλην μιας, η οποία ευελπιστούμε ότι σύντομα θα επανέλθει. Επίσης εκπροσωπεί και Εταιρείες κρουαζιέρας έναν κλάδο πολύ σημαντικό για την Εθνική μας Οικονομία, με πολύ σοβαρές προοπτικές εξέλιξης. Τον κλάδο της Κρουαζιέρας εκπροσωπεί επίσης και η Ένωση Εφοπλιστών Κρουαζιέρας και Φορέων Ναυτιλίας ενώ υπάρχουν εταιρείες οι οποίες δεν είναι μέλη σε κανέναν φορέα. Πιστεύουμε ότι η διπλή αυτή εκπροσώπηση δεν βοηθάει στην προώθηση των θεμάτων που μας απασχολούν, για τα οποία χρειάζονται συντονισμένες προσπάθειες και ενιαίες θέσεις, ενώ δημιουργείται σύγχυση στην επικοινωνία με τις αρχές. Προς την κατεύθυνση αυτή δηλαδή του συντονισμού των προσπαθειών ή και ακόμα της ενοποίησης της εκπροσώπησης του κλάδου θα κινηθούμε στο εξής και πιστεύουμε ότι θα το πετύχουμε διότι υπάρχει κατανόηση, και καλές προθέσεις εκατέρωθεν. Τόσο ο ΣΕΕΝ και παλαιότερα η ΕΕΝ, εδώ και μία πενταετία τουλάχιστον, έχουμε προειδοποιήσει κάθε αρμόδιο για τις αρνητικές εξελίξεις που βλέπαμε να έρχονται και που δυστυχώς επαληθεύτηκαν, και την ανάγκη λήψης μέτρων. Αντί αυτού η προηγούμενη Κυβέρνηση αποφάσισε την διάλυση του ΥΕΝ, την ανασύστασή του για 9 μήνες και την εκ νέου διάλυσή του, αναθέτοντας την ευθύνη για την Ναυτιλία μέσα σε τρία χρόνια σε τρία διαφορετικά Υπουργεία και 7 Υπουργούς. Ο διπλασιασμός της τιμής των καυσίμων τα τρία τελευταία χρόνια,ο στρεβλός μηχανισμός διαμόρφωσης του τελικού κόστους των καυσίμων, η πτώση της επιβατικής κίνησης μετά το 2009 κατά 22,5% στην Ακτοπλοΐα και 39% στην Αδριατική, είναι οι κύριες αιτίες των προβλημάτων που αντιμετωπίζει σήμερα ο Κλάδος. Στα παραπάνω προβλήματα πρέπει να προσθέσουμε την επιβάρυνση των εισιτηρίων με υψηλούς συντελεστές ΦΠΑ (τους υψηλότερους στην Ευρώπη σε Ακτοπλοϊκά εισιτήρια) και με κρατήσεις υπέρ τρίτων, την μη αναπροσαρμογή των μισθωμάτων των ετήσιων συμβάσεων Δημόσιας Υπηρεσίας, την μη λειτουργία του τραπεζικού συστήματος, και τέλος το αναχρονιστικό θεσμικό πλαίσιο που επιβάλλει πλήθος υποχρεώσεων, προστίμων ποινικών διώξεων και άλλα περίεργα. 2
Στην Αδριατική τα πλοία με Ευρωπαϊκές σημαίες επιδοτούνται από τις χώρες τους, ενώ δεν συμβαίνει το ίδιο με τα Ελληνικά πλοία, τα οποία έχουν ανταγωνιστικό μειονέκτημα. Είναι χαρακτηριστικό ότι το 2005 στην Αδριατική ήταν δρομολογημένα 22 πλοία με Ελληνική σημαία και σήμερα μόλις 5. Το νέο Υπουργείο και ο Υπουργός Ναυτιλίας και Αιγαίου Κος Μουσουρούλης κληρονόμησαν όλο το βάρος των προβλημάτων χωρίς να έχουν ευθύνες για την δημιουργία τους. Έχουν όμως την ευθύνη για την επίλυσή τους και βέβαια έχουν την ευθύνη συντονισμού του Κυβερνητικού έργου. Επειδή πρόσφατα έχουν εκφραστεί ανησυχίες σχετικά με τις εργασιακές παραμέτρους, πρέπει να επισημάνουμε ότι η εργασία δεν προστατεύεται με επιβολή υποχρεώσεων. Αν θέλουμε πράγματι να προστατεύσουμε την ναυτική εργασία οφείλουμε να βελτιώσουμε την ανταγωνιστικότητα του Ελληνικού πλοίου και να αντιμετωπίσουμε το φαινόμενο της αποχώρησης πλοίων από τις γραμμές μας, η οποία δυστυχώς ήδη παρατηρείται. Αυτοί είναι οι πραγματικοί κίνδυνοι που πρέπει να αποτρέψουμε για να μη καταλήξουμε στην εξαφάνιση του Ελληνικού πλοίου, όπως συνέβη με την κρουαζιέρα. Η στήριξή των επιβατικών πλοίων αποτελεί εγγύηση για τις θέσεις εργασίας μέσα σε ένα περιβάλλον εξαιρετικά δύσκολο και προβληματικό για όλους τους εργαζόμενους στην χώρα μας και όχι μόνο. Οι ναυτικοί μας ζουν καθημερινά τα προβλήματα και τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει ο κλάδος της επιβατηγού Ναυτιλίας και έχουν στηρίξει και στηρίζουν τις προσπάθειες επιβίωσής της. Τούτο όμως πρέπει να γίνει κατανοητό από όλους τους εμπλεκόμενους σαν απαραίτητη προϋπόθεση και μονόδρομος και για την Ναυτική απασχόληση. Δράττομαι δε της ευκαιρίας, για μία ακόμη φορά να ευχαριστήσω τους Έλληνες ναυτικούς για την καθοριστική συμβολή τους στο σημαντικό έργο που προσφέρεται ειδικά στις Ακτοπλοϊκές μας γραμμές, όπου χάρη στη δική τους ναυτοσύνη είναι δυνατή η κανονική εκτέλεση των δρομολογίων μας παρά τις προβληματικές λιμενικές μας υποδομές. Τα αποτελέσματα της κρίσης στον κλάδο μας είναι ήδη ορατά. Μετά τον Σεπτέμβριο έχουν αποσυρθεί πλοία λόγω οικονομικών προβλημάτων, έχουν διακοπεί γραμμές, υπάρχουν πλοία σε επίσχεση εργασίας, ενώ δεν αποκλείεται να αντιμετωπιστούν προβλήματα στην επαναδρομολόγηση πλοίων που σήμερα βρίσκονται σε αργία λόγω ετήσιας επιθεώρησης. 3
Οι συσσωρευμένες ζημιές των εταιρειών την περίοδο 2009 2012 θα ξεπεράσουν τα 850 εκ. Μόνο για το 2012 υπολογίζονται ζημιές 200 εκ οι οποίες για να καλυφθούν πρέπει να αυξηθεί η κίνηση κατά 40%, το οποίο βέβαια δεν θα συμβεί. Αντίθετα διαπιστώνουμε σημαντική πτώση της κίνησης την χειμερινή περίοδο που διανύουμε ενώ οι προβλέψεις μας δεν είναι καθόλου θετικές για την υψηλή περίοδο λόγω της αναμενόμενης μείωσης του εσωτερικού τουρισμού. Συνεπώς για να βγούμε από το αδιέξοδο είναι απαραίτητο να γίνουν πολλά και χρειάζονται συντονισμένες προσπάθειες σε πολλούς τομείς και από το σύνολο της Κυβέρνησης. Πάγια αιτήματα του Συνδέσμου μας είναι ο εκσυγχρονισμός του θεσμικού μας πλαισίου, η μείωση του ΦΠΑ και των κρατήσεων υπέρ τρίτων, οι επιδοτήσεις των εργοδοτικών εισφορών και ο επαναπροσδιορισμός των μισθωμάτων των γραμμών Δημόσιας Υπηρεσίας με βάση τα πραγματικά έξοδα των πλοίων. Οι παραπάνω παράγοντες είναι σημαντικοί αλλά αφορούν μόνο στο 30% των παραγόντων που διαμορφώνουν την σημερινή κρίση στον κλάδο μας. Το σημαντικότερο θέμα όλων είναι ό έλεγχος της τιμής των καυσίμων, καθώς το καύσιμο, ανάλογα με τον τύπο του πλοίου, αποτελεί το 50-60% του κόστους εκμετάλλευσης. Τα πλοία μας καταναλώνουν περίπου 1 εκ τόνους ετησίως και κάθε που κακώς χρεώνεται αποτελεί μία δυσβάστακτη επιβάρυνση. Είναι λοιπόν απαραίτητο πρώτον και άμεσα να ελεγχθούν οι μηχανισμοί και οι παράγοντες που διαμορφώνουν την τελική, πέραν της διεθνούς, τιμή των καυσίμων και δεύτερον να μας απασχολήσει και να βρεθούν οι πόροι για να καταστεί δυνατή η εγγύηση της ανώτατης τιμής των καυσίμων γεγονός που θα αποτελέσει και την οριστική λύση των προβλημάτων. Η Ακτοπλοΐα δικαιούται την Κρατική ενίσχυση γιατί επί της ουσίας επιβάλλεται Δημόσια Υπηρεσία σε όλους τους τομείς της επιχειρηματικής δραστηριότητας των Εταιρειών. Βασικές αρχές του επιχειρείν όπως η ευελιξία και η προσαρμοστικότητα, είναι αδύνατον να εφαρμοστούν και ουσιαστικά είναι απαγορευμένες. Η αναδιάρθρωση των δρομολογίων για να αυξηθούν οι πληρότητες και να μειωθούν τα έξοδα συνήθως δεν είναι δυνατή για λόγους Δημοσίου συμφέροντος. Τους λόγους αυτούς μπορεί να τους κατανοούμε αλλά δεν κατανοούμε την επιβάρυνση των εταιρειών μας χωρίς την συμμετοχή του Δημοσίου. 4
Επίσης είναι αδύνατη και δεν επιτρέπεται μείωση συντελεστών κόστους εκμετάλλευσης μέσω επιβολής συγκεκριμένων λειτουργικών υποχρεώσεων επάνδρωσης, με αποτέλεσμα να μην είναι δυνατή η προσαρμογή των υπηρεσιών στις ανάγκες της ζήτησης και να στερούνται οι επιβάτες επιλογών που θα διευκόλυνε το ταξίδι τους ενώ παράλληλα θα δημιουργούντο κίνητρα για την αύξηση της κίνησης. Το αποτέλεσμα όλων αυτών πολλές φορές είναι η αδυναμία εκτέλεσης δρομολογίων και η διαμόρφωση υψηλών τιμών εισιτηρίων, δυσβάσταχτων για τους επιβάτες με αρνητικές συνέπειες στο μεταφορικό έργο. Επιπλέον, απαιτούμε ίση μεταχείριση με τα άλλα μέσα μεταφοράς τα οποία επιδοτούνται σε αντίθεση με την Ακτοπλοΐα που επιβαρύνεται με υποχρεώσεις. Δεν είναι καθόλου υπερβολή να πούμε ότι τα εάν τα χρήματα που στοιχίζει ο ΟΣΕ στον Κρατικό προϋπολογισμό διατίθεντο για την Ακτοπλοΐα, τότε όχι μόνο θα ταξίδευαν δωρεάν όλοι οι επιβάτες και τα οχήματα αλλά θα υπήρχε δυνατότητα καταβολής σε κάθε επιβάτη 7. Τέλος είναι σημαντικό να πούμε ότι για παρθούν οι σωστές αποφάσεις πρέπει να γίνει κατανοητός ο ιδιωτικός χαρακτήρας των Ακτοπλοϊκών Εταιρειών διότι επικρατεί μεγάλη σύγχυση, με αποτέλεσμα οι Εταιρείες μας να αντιμετωπίζονται ως Δημόσιες όταν πρόκειται να επιβληθούν υποχρεώσεις, και ως ιδιωτικές όταν πρόκειται για επίλυση προβλημάτων. Εάν δεν γίνει κατανοητό ότι οι Ακτοπλοϊκές Υπηρεσίες προσφέρονται από ιδιωτικές εταιρείες είναι μοιραίο να οδηγούμαστε σε λανθασμένες αποφάσεις. Οι εταιρείες μας έχουν ήδη ξεπεράσει αυτά τα οποία θα μπορούσαν να κάνουν και να αντέξουν. Καταφέραμε αυτό που πολλοί θεωρούσαν αδύνατο δηλαδή να ανανεώσουμε τον στόλο μας μέσα σε μία δεκαετία και να διατηρούμε αυτές τις υψηλές υπηρεσίες ακόμα και σήμερα μέσα σε μία πρωτοφανή όχι μόνο εσωτερική αλλά και εξωτερική κρίση, χωρίς να επιβαρύνουμε ποτέ τον Κρατικό προϋπολογισμό. Έχουμε κάνει λοιπόν πολύ καλά την δουλειά μας και περιμένουμε το νέο ΥΝΑ να συνεχίσει και να ολοκληρώσει τις προσπάθειες που έχει ξεκινήσει, αλλά και να συντονίσει ακόμα καλύτερα το Κυβερνητικό έργο για να διασφαλιστεί η σημαντική προσφορά του κλάδου μας στην οικονομία, στην ανάπτυξη των νησιών μας και στην διαφύλαξη των Εθνικών μας συμφερόντων. Ο Πρόεδρος Μιχάλης Σακέλλης 5