ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΑΓΡΙΑΣ ΠΑΝΙΔΑΣ 5. ΜΕΘΟΔΟΙ ΛΩΡΙΔΩΝ
ΔΕΙΓΜΑΤΟΛΗΠΤΙΚΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ Δειγματοληπτικές μέθοδοι Β. Λωρίδες Σημεία μέσα σε λωρίδες Διαδρομές μέσα σε λωρίδες - Μέθοδοι που προσεγγίζουν το πραγματικό μέγεθος του πληθυσμού και στηρίζονται στη δειγματοληψία ατόμων
ΔΕΙΓΜΑΤΟΛΗΠΤΙΚΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ Μέθοδος Λωρίδων (transects) Εφαρμογή: Καταγραφή ατόμων (και αποστάσεων μεταξύ παρατηρητή- ατόμου) σε διαδρομές καθορισμένου μήκους και πλάτους Κάθε διαδρομή αποτελεί ξεχωριστή δ.ε. Πλάτος λωρίδας 25-50 μ.
ΔΕΙΓΜΑΤΟΛΗΠΤΙΚΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ Μέθοδος Λωρίδων (transects) Προϋποθέσεις: Όλα τα άτομα του πληθυσμού που απαντώνται μέσα στη λωρίδα καταγράφονται Τα άτομα εντοπίζονται και καταγράφονται πριν απομακρυνθούν ή εισέλθουν μέσα στη λωρίδα Η πυκνότητα του πληθυσμού είναι σταθερή μέσα στη δ.ε. Τα ζώα δεν μετακινούνται ή κρύβονται Τα άτομα δεν καταγράφονται δυο φορές Τα ζώα απαντώνται μεμονωμένα και όχι κατά ομάδες Η παρουσία των ατόμων ενός είδους που καταγράφεται είναι ανεξάρτητη από την παρουσία άλλων ειδών Χρήση: Σε είδη που ζουν σε ανοικτούς τύπους ενδιαιτημάτων
Μέθοδος Λωρίδων (transects) ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ Σε ένα ποολίβαδο 5 km2 (500 Ha), βαδίζοντας στο μέσο λωρίδας l = 2 km, d = 50 m, καταμετρώνται 11 πέρδικες Ζητείται η αφθονία (Ν) και η πυκνότητα (D) του πληθυσμού
1. Μέθοδος Σημείων μέσα στις Λωρίδες (Point transects) Εφαρμογή: Επιλογή σταθερών σημείων πάνω στον κεντρικό άξονα της λωρίδας Καταγραφή των ατόμων που παρατηρούνται μέσα σε κυκλική επιφάνεια ή ομόκεντρους κυκλικούς δίσκους Προϋποθέσεις: Δεν λαμβάνει χώρα εποικισμός Ικανοποιητική χρονική περίοδος καταγραφής (5-10 λεπτά) ώστε να αναγνωρίζονται όλα τα άτομα του πληθυσμού που βρίσκονται γύρω από τον παρατηρητή και να μη γίνονται διπλομετρήσεις των ατόμων Χρήση: Κυρίως σε στρουθιόμορφα πτηνά
1. Μέθοδος Σημείων μέσα στις Λωρίδες (Point transects)
1β. Μέθοδος Καταμετρήσεων από Σημεία (point counts) (τροποποίηση της προηγούμενης μεθόδου) Εφαρμογή: Τοποθέτηση σημείων σε λωρίδες Απόσταση 200 μ. περίπου μεταξύ των σημείων Καταγραφή όλων των ατόμων σε δύο περιοχές Εσωτερική περιοχή: κύκλος ακτίνας 25-50 μ. Εξωτερική περιοχή: κυκλικός δίσκος που αρχίζει από το τέλος της προηγούμενης
1β. Μέθοδος Καταμετρήσεων από Σημεία (point counts) Παράδειγμα (μέθοδος σταθερών σημείων με δύο διαφορετικές ζώνες) Σε μια αναδάσωση κωνοφόρων τοποθετήθηκαν 326 σταθερά σημεία. Σε κάθε σημείο ο παρατηρητής παρέμεινε για διάστημα 5 λεπτών και κατέγραφε τα άτομα του θαμνοφυλλοσκόπου Phylloscopus trochillus μέσα και έξω από κύκλο ακτίνας 30 μ. Συνολικά κατέγραψε σε όλα τα σημεία εντός των κύκλων 421 άτομα και εκτός των κύκλων 504 άτομα. Η πυκνότητα (D) του πληθυσμού είναι: D = [(n 1 + n 2 )/ πr 2 m]xloge[(n 1 + n 2 )/ n 2 ] = [(421 + 504) / 3,14 302 326] * loge[(421 + 504) /504] = 6,09 10-4 άτομα/μ 2 = 6,09 άτομα/ηα
2. Μέθοδος Διαδρομών μέσα στις Λωρίδες (line transects) Εφαρμογή: Καταγραφή ατόμων σε λωρίδα όπου μετράται η απόσταση της θέσης του κάθε ατόμου από τον παρατηρητή Προϋποθέσεις: Εντοπίζονται και καταγράφονται όλα τα άτομα που απαντώνται μέσα στη λωρίδα Τα άτομα δεν μετακινούνται πριν τον εντοπισμό τους και την καταγραφή τους από τον παρατηρητή, και δεν καταγράφονται δυο φορές Οι αποστάσεις και οι γωνίες μετρούνται με ακρίβεια Οι παρατηρήσεις των ατόμων είναι ανεξάρτητες μεταξύ τους, δηλαδή η παρουσία ενός ατόμου δεν επηρεάζει την παρουσία ή απουσία ενός άλλου ατόμου Χρήση: Σε πτηνά, θηλαστικά και ερπετά τόσο όταν αυτά απαντώνται μεμονωμένα όσο και σε ομάδες
2. Μέθοδος Διαδρομών μέσα στις Λωρίδες (line transects) Οι μετρήσεις που λαμβάνονται στη μέθοδο των διαδρομών μέσα στις λωρίδες Εάν υπολογιστεί η απόσταση r, τότε η κάθετη απόσταση είναι χ = r ημ(θ)
2. Μέθοδος Διαδρομών μέσα στις Λωρίδες (line transects)
2. Μέθοδος Διαδρομών μέσα στις Λωρίδες (line transects) Η σταθερά α μπορεί να εκτιμηθεί από τη συνολική επιφάνεια που βρίσκεται κάτω από την καμπύλη του Σχήματος Είναι συνάρτηση της απόστασης ενός ατόμου από τον άξονα της λωρίδας που κινείται ένας παρατηρητής και της πιθανότητας εντοπισμού του
2. Μέθοδος Διαδρομών μέσα στις Λωρίδες (line transects) Μέθοδος Hayne (παραλλαγή της προηγούμενης μεθόδου) Εφαρμογή: Καταγραφή όλων των ατόμων που απομακρύνονται όταν ενοχληθούν από την παρουσία του παρατηρητή Βασική παραδοχή της μεθόδου: Ένα άτομο ενοχλείται και απομακρύνεται όταν ο παρατηρητής το πλησιάσει σε συγκεκριμένη απόσταση r Μέση γωνία παρατήρησης θ=32,7 ο Τροποποιημένη μέθοδος Hayne: μέση γωνία παρατήρησης 32 ο έως και 45 ο
2. Μέθοδος Διαδρομών μέσα στις Λωρίδες (line transects)
2. Μέθοδος Διαδρομών μέσα στις Λωρίδες (line transects) Μέθοδος Hayne ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ Σε λωρίδα 10 χλμ. παρατηρούνται 12 λαγοί. Η απόσταση της θέσης τους από τον παρατηρητή και η γωνία από τον άξονα κίνησης του παρατηρητή δίνονται στον πίνακα. Να υπολογιστεί η πυκνότητα του πληθυσμού των λαγών με τη μέθοδο του Hayne και την τροποποιημένη μέθοδο του Hayne.
2. Μέθοδος Διαδρομών μέσα στις Λωρίδες (line transects) Μέθοδος Hayne ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ L =10 χλμ. n = 12 r i από τον πίνακα
Μέθοδος Hayne ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ D H = 0,01627 θ μ από τον πίνακα 2. Μέθοδος Διαδρομών μέσα στις Λωρίδες (line transects)