ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ

ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΣΧΟΛΗ ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ ΤΟΜΕΑΣ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ ΙΣΧΥΟΣ MΕΛΕΤΗ ΙΑΣΥΝ ΕΣΗΣ ΤΩΝ ΚΥΚΛΑ ΩΝ ΜΕ ΤΟ ΗΠΕΙΡΩΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ της ΕΙΡΗΝΗΣ Ι. ΤΣΑΠΕ Επιβλέπων : Νικόλαος Χατζηαργυρίου Καθηγητής Ε.Μ.Π. Αθήνα, Ιούλιος 2007

ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΣΧΟΛΗ ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ ΤΟΜΕΑΣ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ ΙΣΧΥΟΣ Μελέτη ιασύνδεσης των Κυκλάδων µε το Ηπειρωτικό Σύστηµα ΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ της ΕΙΡΗΝΗΣ Ι. ΤΣΑΠΕ Επιβλέπων : Νικόλαος Χατζηαργυρίου Καθηγητής Ε.Μ.Π. Εγκρίθηκε από την τριµελή εξεταστική επιτροπή την 19 η Ιουλίου 2007. (Υπογραφή) (Υπογραφή) (Υπογραφή)......... Νικόλαος Χατζηαργυρίου Κωνσταντίνος Βουρνάς Σταύρος Παπαθανασίου Καθηγητής Ε.Μ.Π Καθηγητής Ε.Μ.Π Λέκτορας Ε.Μ.Π. Αθήνα, Ιούλιος 2007

(Υπογραφή)... ΕΙΡΗΝΗ Ι.ΤΣΑΠΕ ιπλωµατούχος Ηλεκτρολόγος Μηχανικός και Μηχανικός Υπολογιστών Ε.Μ.Π Copyright Ειρήνη Ι. Τσαπέ, 2007 Με επιφύλαξη παντός δικαιώµατος. All rights reserved. Απαγορεύεται η αντιγραφή, αποθήκευση και διανοµή της παρούσας εργασίας, εξ ολοκλήρου ή τµήµατος αυτής, για εµπορικό σκοπό. Επιτρέπεται η ανατύπωση, αποθήκευση και διανοµή για σκοπό µη κερδοσκοπικό, εκπαιδευτικής ή ερευνητικής φύσης, υπό την προϋπόθεση να αναφέρεται η πηγή προέλευσης και να διατηρείται το παρόν µήνυµα. Ερωτήµατα που αφορούν τη χρήση της εργασίας για κερδοσκοπικό σκοπό πρέπει να απευθύνονται προς τον συγγραφέα. Οι απόψεις και τα συµπεράσµατα που περιέχονται σε αυτό το έγγραφο εκφράζουν τον συγγραφέα και δεν πρέπει να ερµηνευθεί ότι αντιπροσωπεύουν τις επίσηµες θέσεις του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου. 4

Περίληψη Η παρούσα διπλωµατική εργασία πραγµατεύεται το θέµα της Ηλεκτρικής ιασύνδεσης των Κύκλάδων µε το Ηπειρωτικό Σύστηµα Hλεκτροδότησης. Το έργο της διασύνδεσης δίνει τη δυνατότητα σηµαντικής ανάπτυξης Αιολικών Πάρκων επί των νήσων, ενώ γίνεται δυνατή και η σταδιακή κατάργηση των Πετρελαϊκών Σταθµών Παραγωγής. Πιο συγκεκριµένα στη διπλωµατική εξετάζεται η διασύνδεση έξι Κυκλαδικών νήσων, των νήσων Άνδρου, Τήνου, Σύρου, Μυκόνου, Πάρου και Νάξου. Πραγµατοποιούνται ροές φορτίου για την υπό εξέταση τοπολογία διασύνδεσης µεταξύ των νήσων για τα έτη 2005-2035. Στόχος της διπλωµατικής είναι να υπολογιστούν οι κατάλληλες αντισταθµίσεις (πυκνωτές και πηνία) που πρέπει να τοποθετηθούν στους ζυγούς των διασυνδεδεµένων νήσων ώστε, παράλληλα µε τη λειτουργία των αιολικών πάρκων, να διατηρείται η τάση εντός των επιτρεπτών ορίων και να διασφαλίζεται η καλή λειτουργία του Συστήµατος. Στο Κεφάλαιο 2, γίνεται σύντοµη ιστορική αναδροµή του έργου αυτού. Στο Κεφάλαιο 3, παρουσιάζεται η παραγωγή και ζήτηση ενέργειας στα υπό εξέταση νησιά σήµερα καθώς και τα αιολικά πάρκα που βρίσκονται ήδη σε λειτουργία. Παρατίθενται επίσης στοιχεία για τη ζήτηση ενέργειας µέχρι το έτος 2035. Τέλος, αναφέρονται οι υφιστάµενες διασυνδέσεις µεταξύ των νησιών. Στο Κεφάλαιο 4, αναφέρονται τα δεδοµένα που χρησιµοποιούνται στις ροές φορτίου, η διαδικασία επιλογής των αιολικών πάρκων που τελικά τοποθετούνται στις Κυκλάδες καθώς και οι προτεινόµενοι τρόποι διασύνδεσής τους στο δίκτυο. Αναλύονται τα µήκη και τα χαρακτηριστικά των καλωδίων µε τα οποία πραγµατοποιείται η διασύνδεση. Επιπλέον, παρουσιάζονται τα κριτήρια που πρέπει να πληρεί το Σύστηµα σε Κανονική Λειτουργία και σε Εκτακτες Συνθήκες (Ν-1) λειτουργίας. Στο Κεφάλαιο 5, περιγράφεται η µεθοδολογία υπολογισµού των αντισταθµίσεων. Τα αποτελέσµατα των ροών φορτίου σε ό,τι αφορά τις τάσεις εµφανίζονται συνοπτικά στους πίνακες 14 44 και γίνεται σχολιασµός των αποτελεσµάτων. Η παρουσίαση των αποτελεσµάτων γίνεται αναλυτικά στα Παραρτήµατα Α -. Στο Κεφάλαιο 6, δίδονται τα συµπεράσµατα της παρούσας εργασίας καθώς και οι πιθανότητες συνέχισής της. Λέξεις Κλειδιά : Μελέτη Στατικής Ανάλυσης, Ροές Φορτίου, PSS /Sincal, ιασυνδεδεµένες Κυκλάδες, Εναλλασσόµενη Τάση, Αιολική Ενέργεια, Αιολικά Πάρκα. 5

Abstract This thesis deals with the Interconnection of the islands of Cyclades with the Continental Electrical System of Greece. The interconnection offers the possibility of major development of Wind Parks on the islands, while after the interconnection a progressive decommission of the existing diesel power stations is possible. In this thesis six Cycladic islands are investigated, the islands of Andros, Tinos, Syros, Mykonos, Paros and Naxos. A load flow analysis is performed for the topology of the interconnection for the years 2005-2035. The goal of the thesis is to calculate the appropriate compensations (capacitors and reactors) that need to be placed at the buses of the islands in order to maintain the voltage within the permitted limits and ensure the good function of the System. In Chapter 2, a brief review on similar projects is presented. In Chapter 3, the current energy supply and demand of the islands of Cyclades is presented as well as the existing wind parks. Data on energy demand by the year 2035 is also presented. Moreover, the existing interconnections between the islands under investigation are given. In Chapter 4, data on the load flow analysis as well as the methodology of calculation of the islands wind parks and their possible ways of connecting to the System are presented. Details on length and characteristics of the connecting cables are also given. In addition, is given the criteria the System should meet during Normal Operation and Ν-1 Operation. In Chapter 5, the methodology of calculation of the System compensations is analysed. The results and comments on the load flow analysis are concisely presented in Tables 14 44 whereas detailed results are presented in Annexes A-D. Finally, in Chapter 6, the results drawn from this thesis as well as its future continuation possibilities are given. Key Words: Load Flow Analysis, PSS/ Sincal, Interconnection, Cyclades, Continental System, AC, Wind Energy, Wind Parks.. 6

Ευχαριστίες Θα ήθελα να ευχαριστήσω θερµά τον καθηγητή κ. Νίκο Χατζηαργυρίου για το ενδιαφέρον θέµα που µου ανέθεσε καθώς και την εµπιστοσύνη που µου έδειξε κατά τη διάρκεια εκπόνησης της διπλωµατικής µου. Ευχαριστώ επίσης τους υποψήφιους διδάκτορες κ. Μανώλη Βουµβουλάκη και κ. Άγγελο Τσουχνικά για το χρόνο που διέθεσαν για την περάτωση της διπλωµατικής µου καθώς και για τις ιδιαίτερα χρήσιµες συµβουλές τους στα διάφορα κρίσιµα ζητήµατα που προέκυψαν. 7

8

Πίνακας περιεχοµένων Πινάκες...12 Σχήµατα...14 Συντοµογραφίες...15 1 Eισαγωγή...17 1.1 Αντικείµενο της διπλωµατικής... 17 1.2 Στόχος... 18 1.3 Οργάνωση του τόµου... 18 2 Ιστορική Αναδροµή...21 2.1 Γενικά... 21 2.2 Μελέτες ιασύνδεσης (2004-2005)... 22 2.2.1 Προκαταρκτική Μελέτη ιασύνδεσης των Κυκλάδων µε το Ηπειρωτικό Σύστηµα...22 2.2.1.1. Σενάριο Α...23 2.2.1.2 Σενάριο Β...23 2.2.1.3 Σενάριο Γ...24 2.2.1.4 Κοστολόγηση Σεναρίων...24 2.2.1.5 Συµπεράσµατα...25 2.2.2 Οµάδα Εργασίας για τη ιασύνδεση των Κυκλάδων µε το Ηπειρωτικό Σύστηµα...26 2.2.2.1 Σύσταση Επιτροπής...26 2.2.2.2 Τοπολογία 1...26 2.2.2.3 Τοπολογία 2...30 2.2.2.4 Τοπολογία 3...32 2.2.2.4. Χρονοπρογραµµατισµός των έργων...34 2.2.2.5 Συµπεράσµατα...36 3 Παρούσα κατάσταση Ηλεκτροδότησης και Ζήτησης Ενεργειας στις Κυκλάδες...39 3.1 Υφιστάµενες ιασυνδέσεις... 39 3.2 Αυτονοµοι Σταθµοί Παραγωγής... 40 3.3 Υπάρχοντα Αιολικά Πάρκα... 42 9

3.4 Πρόβλεψη Φορτίων... 42 4 εδοµένα Ροών Φορτίου...47 4.1 Γενικά... 47 4.2 Προγραµµα που χρησιµοποιήθηκε... 49 4.3 Ζήτηση... 49 4.4 Αιολικά Πάρκα... 50 4.4.1 Γενικά...50 4.4.2 Γεωγραφικό Σύστηµα Πληροφοριών - GIS...51 4.4.3 Οικονοµική Ανάλυση...52 4.4.4 Θερµικά Όρια...53 4.4.5 Τελικά συµπεράσµατα Οικονοµικά Αποδοτικότερα Αιολικά Πάρκα...53 4.5 ιασύνδεση των Πάρκων στο ίκτυο... 57 4.6 Καλώδια που χρησιµοποιήθηκαν στους υπολογισµούς... 58 4.7 Λοιπές Παραδοχές... 61 4.8 Επικρατούσα κατάσταση Ροές Φορτίου (2005)... 63 4.9 Κριτήρια Σχεδιασµού Συστήµατος... 67 5 Αποτελέσµατα Ροών Φορτίου...69 5.1 Μεθοδολογία... 69 5.1.1 Κανονική Λειτουργία...69 5.1.2 Έκτακτες Συνθήκες Λειτουργίας...70 5.2 Ροές Φορτίου - Κανονικές Συνθήκες Λειτουργίας... 71 5.2.1 Αποτελέσµατα...80 5.2.2 Αντισταθµίσεις...86 5.2.3 Συµπεράσµατα Παρατηρήσεις...87 5.3 Έκτακτη Λειτουργία... 88 5.3.1 Απώλεια εναέριας γραµµής Άνδρου...88 5.3.1.1 Συµπεράσµατα...92 5.3.2 Μερική απώλεια γραµµής Λαύριο - Σύρος...93 5.3.2.1. Με λειτουργία του διακόπτη της Σύρου...93 5.3.2.2. Με βλάβη του διακόπτη της Σύρου...96 5.3.2.3 Συµπεράσµατα...100 6 Συµπεράσµατα...101 6.1 Αναγκαιότητα ιασύνδεσης... 101 6.2 Συµπεράσµατα Κεφαλαίων... 102 7 Βιβλιογραφία...109 Παράρτηµα Α Κανονικές Συνθήκες Λειτουργίας...111 10

Παράρτηµα Β Έκτακτες Συνθήκες Λειτουργίας Πτώση Εναέριας Γ.Μ Άνδρου...161 Παράρτηµα Γ Έκτακτες Συνθήκες Λειτουργίας Μερική Πτώση Γ.Μ Λαυρίου - Σύρου Με λειτουργία διακόπτη Σύρου...175 Παράρτηµα Έκτακτες Συνθήκες Λειτουργίας Μερική Πτώση Γ.Μ Λαυρίου - Σύρου Με βλάβη διακόπτη...189 11

Πινάκες Πίνακας 1 Σενάριο Γ Κέντρα Παραγωγής...24 Πίνακας 2 Εγκατεστηµένα Α/Π Κυκλάδων...42 Πίνακας 3 Μέγιστη Ζήτηση Ισχύος ανά έτος...44 Πίνακας 4 Μέγιστη Ζήτηση Ισχύος ανά έτος για τα έτη 2005 2035...44 Πίνακας 5 Ελάχιστη Ζήτηση Ισχύος ανά έτος...45 Πίνακας 6 Ελάχιστη Ζήτηση Ισχύος ανά έτος για τα έτη 2005 2035...46 Πίνακας 7 Μέγιστη & Ελάχιστη Ζήτηση Ισχύος για Άνδρο, Τήνο, Σύρο...49 Πίνακας 8 Μέγιστη & Ελάχιστη Ζήτηση Ισχύος για Μύκονο, Πάρο, Ναξο..50 Πίνακας 9 Επιλεγµένα Αιολικά Πάρκα µετά από περιορισµούς Τοπολογίας...54 Πίνακας 10 Επιλεγµένα Αιολικά Πάρκα...55 Πίνακας 11 Σειρά ένταξης των Α/Π µε την εξέλιξη των ετών...56 Πίνακας 12 Ισχύς µετασχηµατιστών...62 Πίνακας 13 Ισχύς µετασχηµατιστών Υ.Τ /Μ.Τ...63 Πίνακας 14 Τάσεις (α.µ.) για το έτος 2010 Μέγιστο Φορτίο...80 Πίνακας 15 Τάσεις (α.µ.) για το έτος 2010 Ελάχιστο Φορτίο...80 Πίνακας 16 Τάσεις (α.µ.) για το έτος 2015 Μέγιστο Φορτίο...81 Πίνακας 17 Τάσεις (α.µ.) για το έτος 2015 Ελάχιστο Φορτίο...81 Πίνακας 18 Τάσεις (α.µ.) για το έτος 2020 Μέγιστο Φορτίο...82 Πίνακας 19 Τάσεις (α.µ.) για το έτος 2020 Ελάχιστο Φορτίο...82 Πίνακας 20 Τάσεις (α.µ.) για το έτος 2025 Μέγιστο Φορτίο...83 Πίνακας 21 Τάσεις (α.µ.) για το έτος 2025 Ελάχιστο Φορτίο...83 Πίνακας 22 Τάσεις (α.µ.) για το έτος 2030 Μέγιστο Φορτίο...84 Πίνακας 23 Τάσεις (α.µ.) για το έτος 2030 Ελάχιστο Φορτίο...84 Πίνακας 24 Τάσεις (α.µ.) για το έτος 2035 Μέγιστο Φορτίο...85 Πίνακας 25 Τάσεις (α.µ.) για το έτος 2035 Ελάχιστο Φορτίο...85 Πίνακας 26 Αντισταθµίσεις σε κανονική λειτουργία...87 Πίνακας 27 Πτώση Γ.Μ Άνδρου Τάσεις (α.µ.) για το έτος 2010 Μέγιστο Φορτίο...89 Πίνακας 28 Πτώση Γ.Μ Άνδρου Τάσεις (α.µ.) για το έτος 2010 Ελάχιστο Φορτίο...89 Πίνακας 29 Πτώση Γ.Μ Άνδρου Τάσεις (α.µ.) για το έτος 2020 Μέγιστο Φορτίο...90 Πίνακας 30 Πτώση Γ.Μ Άνδρου Τάσεις (α.µ.) για το έτος 2020 Ελάχιστο Φορτίο...90 Πίνακας 31 Πτώση Γ.Μ Άνδρου Τάσεις (α.µ.) για το έτος 2030 Μέγιστο Φορτίο...91 Πίνακας 32 Πτώση Γ.Μ Άνδρου Τάσεις (α.µ.) για το έτος 2030 Ελάχιστο Φορτίο...91 12

Πίνακας 33 Μερική Απώλεια Γ.Μ Λάυριο Σύρος Τάσεις (α.µ.) για το έτος 2010 Μέγιστο Φορτίο...93 Πίνακας 34 Μερική Απώλεια Γ.Μ Λάυριο Σύρος Τάσεις (α.µ.) για το έτος 2010 Ελάχιστο Φορτίο...94 Πίνακας 35 Μερική Απώλεια Γ.Μ Λάυριο Σύρος Τάσεις (α.µ.) για το έτος 2020 Μέγιστο Φορτίο...94 Πίνακας 36 Μερική Απώλεια Γ.Μ Λάυριο Σύρος Τάσεις (α.µ.) για το έτος 2020 Ελάχιστο Φορτίο...95 Πίνακας 37 Μερική Απώλεια Γ.Μ Λάυριο Σύρος Τάσεις (α.µ.) για το έτος 2030 Μέγιστο Φορτίο...95 Πίνακας 38 Μερική Απώλεια Γ.Μ Λάυριο Σύρος Τάσεις (α.µ.) για το έτος 2030 Ελάχιστο Φορτίο...96 Πίνακας 39 Μερική Απώλεια Γ.Μ Λάυριο Σύρος Βλάβη ιακόπτη Τάσεις (α.µ.) για το έτος 2010 Μέγιστο Φορτίο...97 Πίνακας 40 Μερική Απώλεια Γ.Μ Λάυριο Σύρος Βλάβη ιακόπτη Τάσεις (α.µ.) για το έτος 2010 Ελάχιστο Φορτίο...97 Πίνακας 41 Μερική Απώλεια Γ.Μ Λάυριο Σύρος Βλάβη ιακόπτη Τάσεις (α.µ.) για το έτος 2020 Μέγιστο Φορτίο...98 Πίνακας 42 Μερική Απώλεια Γ.Μ Λάυριο Σύρος Βλάβη ιακόπτη Τάσεις (α.µ.) για το έτος 2020 Ελάχιστο Φορτίο...98 Πίνακας 43 Μερική Απώλεια Γ.Μ Λάυριο Σύρος Βλάβη ιακόπτη Τάσεις (α.µ.) για το έτος 2030 Μέγιστο Φορτίο...99 Πίνακας 44 Μερική Απώλεια Γ.Μ Λάυριο Σύρος Βλάβη ιακόπτη Τάσεις (α.µ.) για το έτος 2030 Ελάχιστο Φορτίο...99 Πίνακας 45 Μέγιστη & Ελάχιστη Ζήτηση Ισχύος για Άνδρο, Τήνο, Σύρο..104 Πίνακας 46 Μέγιστη & Ελάχιστη Ζήτηση Ισχύος για Μύκονο, Πάρο, Νάξο...105 Πίνακας 47 Σειρά ένταξης των Α/Π µε την εξέλιξη των ετών...106 Πίνακας 48 Αντισταθµίσεις σε κανονική λειτουργία...107 13

Σχήµατα Σχήµα 1 Τοπολογία 1...28 Σχήµα 2 Τοπολογία 1 α...29 Σχήµα 3 Τοπολογία 2...31 Σχήµα 4 Τοπολογία 3...33 Σχήµα 5 Καθαρή Παραγωγή ΑΣΠ Κυκλάδων...41 Σχήµα 6 Εξέλιξη της Μέγιστης Ζήτησης των Κυκλάδων για το χρονικό ορίζοντα 2005 2035 [2]...45 Σχήµα 7 Εξέλιξη της Ελάχιστης Ζήτησης των Κυκλάδων για το χρονικό ορίζοντα 2005-2035 [2]...46 Σχήµα 8 Τοπολογία 1 α...48 Σχήµα 9 Τρόποι διασύνδεσης Α/Π στο δίκτυο [6]...57 Σχήµα 10 Στοιχεία καλωδίων για τη διασύνδεση [1]...59 Σχήµα 11 Στοιχεία καλωδίων για τη διασύνδεση [1]...60 Σχήµα 12 Σύρος 2005 Μέγιστο φορτίο...63 Σχήµα 13 Σύρος 2005 Ελάχιστο φορτίο...64 Σχήµα 14 Πάρος Νάξος 2005 Μέγιστο Φορτίο...65 Σχήµα 15 Πάρος Νάξος 2005 Ελάχιστο Φορτίο...65 Σχήµα 16 Μύκονος 2005 Μέγιστο Φορτίο...66 Σχήµα 17 Μύκονος 2005 Ελάχιστο Φορτίο...67 Σχήµα 18 Τοπολογία 1 α...103 14

Συντοµογραφίες.Ε.Σ.Μ.Η.Ε. : ιαχειριστής Ελληνικού Συστήµατος Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας.Ε.Η. : ηµόσια Επιχείρηση Ηλεκτρισµού Ρ.Α.Ε. : Ρυθµιστική Αρχή Ενέργειας Μ.Α.Σ.Μ. : Μελέτη Ανάπτυξης Συστήµατος Μεταφοράς Α.Π.Ε. : Ανανεώσιµες Πηγές Ενέργειας Α.Σ.Π. : Αυτόνοµος Σταθµός Παραγωγής Γ.Μ. : Γραµµή Μεταφοράς Κ..Σ. & Σ.Η.Ε. : Κώδικας ιαχείρισης του Συστήµατος και Συναλλαγών Ηλεκτρικής Ενέργειας Α/Π : Αιολικά Πάρκα Κ.Α.Π.Ε. : Κέντρο Ανανεώσιµων Πηγών Ενέργειας G.I.S. : Geographic Information System (Σύστηµα Γεωραφικών Πληροφοριών) Μ.Τ : Μέση Τάση Υ.Τ : Υψηλή Τάση Α/Γ : Ανεµογεννήτρια Ε.Ρ. : Εναλλασσόµενο Ρεύµα Σ.Ρ. : Συνεχές Ρέυµα 15

16

1 Eισαγωγή 1.1 Αντικείµενο της διπλωµατικής Η παρούσα διπλωµατική εργασία πραγµατεύεται το θέµα της διασύνδεσης των Κύκλάδων µε το Ηπειρωτικό Σύστηµα (Εύβοια και Λαύριο). Πιο συγκεκριµένα, αφορά τις νήσους Άνδρο, Τήνο, Σύρο, Μύκονο, Πάρο και Νάξο. Πραγµατοποιούνται ροές φορτίου για την προτεινόµενη τοπολογία διασύνδεσης µεταξύ των νησιών για τα έτη 2005-2035. Η διασύνδεση πραγµατοποιείται υπό Εναλλασσόµενη τάση και εξετάζεται η κατάσταση Κανονικής Λειτουργίας για τα µέγιστα και τα ελάχιστα φορτία των ετών 2005, 2010, 2015, 2020, 2025, 2030 και 2035. Σε κάθε περίπτωση εξετάζονται οι φορτίσεις των γραµµών µεταφοράς και οι τάσεις των υπό εξέταση ζυγών υπό τις ακόλουθες συνθήκες : 1. χωρίς αντιστάθµιση, χωρίς ανεµογεννήτριες (Α/Γ) 2. χωρίς αντιστάθµιση, µε ανεµογεννήτρίες (Α/Γ) 3. µε αντιστάθµιση, χωρίς ανεµογεννήτριες (Α/Γ) 4. µε αντιστάθµιση, µε ανεµογεννήτριες (Α/Γ) Οι αντισταθµίσεις επιλέγονται και προτείνονται µε εκτέλεση διαδοχικών ροών φορτίου. Εξετάζονται επίσης και συνθήκες Έκτακτης Λειτουργίας. Εξετάζεται η περίπτωση να τεθεί εκτός λειτουργίας η εναέρια γραµµής µεταφοράς επί της Άνδρου, είτε να τεθεί 17

εκτός λειτουργίας τµήµα του υποβρυχίου καλωδίου της σύνδεσης Λαύριο Σύρος. Σε κάθεµία από τις περιπτώσεις αυτές εξετάζονται οι τάσεις των ζυγών και οι φορτίσεις των γραµµών για τα µέγιστα και τα ελάχιστα φορτία των ετών 2010, 2020 και 2030 υπό τις ακόλουθες συνθήκες : 1. µε αντιστάθµιση, χωρίς ανεµογεννήτριες (Α/Γ) 2. µε αντιστάθµιση, µε ανεµογεννήτριες (Α/Γ) 1.2 Στόχος Στόχος της διπλωµατικής αυτής είναι, βάσει της συγκεκριµένης τοπολογίας που πραγµατοποιείται η διασύνδεση, να εξετάσει τις συνέπειες της εγκατάστασης Α/Π στις τάσεις των ζυγών των νήσων και να υπολογίσει τις κατάλληλες αντισταθµίσεις (πυκνωτές και πηνία) που χρειάζεται να τοποθετηθούν ώστε να διατηρείται η τάση εντός των επιτρεπτών ορίων και να διασφαλίζεται η καλή λειτουργία του Συστήµατος. Εξετάζοντας την κατάσταση Κανονικής Λειτουργίας καθώς και δίαφορες πιθανές περιπτώσεις Έκτακτης Λειτουργίας καλύπτονται πολλά πιθανά σενάρια λειτουργίας του Συστήµατος. 1.3 Οργάνωση του τόµου Το κεφάλαιο 1 είναι η εισαγωγή της διπλωµατικής. Στο κεφάλαιο 2 γίνεται η ιστορική αναδροµή του έργου της διασύνδεσης των Κυκλάδων µε το Ηπειρωτικό Σύστηµα. Παρουσιάζονται αναλυτικά οι 2 τελευταίες µελέτες οι οποίες οδήγησαν το δίκτυο στην µορφή πάνω στην οποία θα πραγµατοποιηθούν οι ροές φορτίου. Παρουσιάζονται τα εναλλακτικά σενάρια που εξετάστηκαν, οι τοπολογίες διασύνδεσης και αναφέρονται οικονοµικοί παράγοντες. Στο κεφάλαιο 3 παρουσιάζεται η σηµερινή κατάσταση που επικρατεί στα υπό εξέταση νησιά των Κυκλάδων (Άνδρο, Τήνο, Σύρο, Πάρο, Νάξο, Μυκονο). Αναφέρονται οι υφιστάµενες διασυνδέσεις µεταξύ των νησών, οι υπάρχοντες σταθµοί παραγωγής σε αυτά, καθώς και τα υπάρχοντα αιολικά. Τέλος, αναφέρονται και στοιχεία για τη ζήτηση. Στο κεφάλαιο 4 αναφέρονται όλα τα δεδοµένα που θα χρησιµοποιηθούν στις ροές φορτίου. Επαναλαµβάνεται η τοπολογία πάνω στην οποία θα πραγµατοποιηθούν οι ροές φορτίου καθώς και το πρόγραµµα που χρησιµοποιείται. Επίσης, αναλύεται η διαδικασία επιλογής των αιολικών πάρκων που τελικά τοποθετούνται στις Κυκλάδες µετά τη διασύνδεση τους µε το Ηπειρωτικό Σύστηµα και οι προτεινόµενοι τρόποι διασύνδεσής τους στο δίκτυο. Αναφέρονται τα µήκη και τα χαρακτηριστικά των καλωδίων µε τα οποία πραγµατοποιείται η διασύνδεση. Παρουσιάζονται τα κριτήρια 18

του συστήµατος που πρέπει να πληρούνται σε Κανονική Λειτουργία καθώς και σε Έκτακτες συνθήκες λειτουργίας. Στο κεφάλαιο 5 περιγράφεται η µεθοδολογία υπολογισµού των αντισταθµίσεων. Εµφανίζονται συνοπτικα σε πίνακες τα αποτελέσµατα των ροών φορτίου και γίνεται σχολιασµός των αποτελεσµάτων. Η παρουσίαση των αποτελεσµάτων γίνεται αναλυτικά στα παραρτήµατα Α, Β, Γ και. Στο κεφάλαιο 6 αναφέρονται συνοπτικά τα συµπεράσµατα που προέκυψαν από την παρούσα ανάλυση. Στο κεφάλαιο 7 αναφέρεται η βιβλιογραφία στην οποία βασίστηκε η διπλωµατικη. Στο Παραρτήµα Α παρουσιάζονται τα αποτελέσµατα από τις ροές φορτίου σε Κανονικές Συνθήκες Λειτουργίας. Στο Παραρτήµα Β παρουσιάζονται τα αποτελέσµατα από τις ροές φορτίου σε Έκτακτες Συνθήκες Λειτουργίας, µε πτώση της εναέριας γραµµής επί της Άνδρου. Στα Παραρτήµα Γ και παρουσιάζονται τα αποτελέσµατα από τις ροές φορτίου σε Έκτακτες Συνθήκες Λειτουργίας, µε µερική βλάβη στη γραµµή Λαύριο Σύρος, όταν ο διακόπτης επί της Σύρου λειτουργήσει όπως προβλέπεται (Παράρτηµα Γ) ή σε περίπτωση που εµφανίσει βλάβη στη λειτουργία του (Παράρτηµα ). 19

20

2 Ιστορική Αναδροµή 2.1 Γενικά Η διασύνδεση των Κυκλάδων µε το Ηπειρωτικό Σύστηµα είναι ένα έργο του οποίου η πραγµατοποίηση κρίνεται απαραίτητη λόγω της συνεχούς ανάπτυξης των συγκεκριµένων νησιών αλλά και εξαιτίας των περιορισµένων δυνατοτήτων ανάπτυξης τοπικών σταθµών παραγωγής σε αυτά. Μελέτες για τον τρόπο διασύνδεσης άρχισαν να πραγµατοποιούνται από τα µέσα της δεκαετίας του 80 ενώ τέθηκαν σε εφαρµογή από τα µέσα της δεκαετίας του 90. Μέχρι σήµερα έχει περατωθεί ένα σηµαντικό τµήµα του αρχικού σχεδιασµού (υποβρύχια και εναέρια τµήµατα της διασύνδεσης Άνδρου και Τήνου, χάραξη της γραµµής Υ.Τ επί της Τήνου, πόντιση υποβρυχίων καλωδίων 66 kv Τήνου Σύρου και Τήνου Μυκόνου, χάραξη των γραµµών µεταφοράς 66 kv επί της Τήνου µέχρι τα σηµεία προσαιγιάλωσης των καλωδίων Τήνου Σύρου και Τήνου Μυκόνου). Η ολοκλήρωση της διασύνδεσης δεν έχει πραγµατοποιηθεί εξαιτίας προσφυγών κατοίκων των νησιών Τήνου, Σύρου και Μυκόνου στο Συµβούλιο της Επικρατείας που οδήγησαν σε δικαστικές αποφάσεις ακύρωσης των περιβαλλοντικών όρων του έργου. Απαγορεύτηκε η ανάπτυξη δικτύου Υ.Τ στα µικρά νησιά καθώς θεωρήθηκε ότι µε τον τρόπο αυτό δινόταν η δυνατότητα να συντελεστεί πολιτιστική και περιβαλλοντική καταστροφή τους, ενώ συνέστησε την αξιοποίηση των ανανεώσιµων και ήπιων µορφών ενέργειας. Μετά από πολλαπλές προσφυγές και δικαστικές αποφάσεις τελικά επετράπη η ολοκλήρωση κάποιων εκ των προγραµµατισµένων έργων και η κατασκευή κάποιων νέων, όπως η κατασκευή µόνιµου Υποσταθµού 21

στην Άνδρο, ο οποίος και κατασκευάζεται, και του δικτύου Υ.Τ. στην Τήνο, έργο το οποίο όµως δεν υλοποιείται λόγω εκκρεµοδικίας. 2.2 Μελέτες ιασύνδεσης (2004-2005) Πολλές µελέτες πραγµατοποιήθηκαν στη διάρκεια όλων των ετών, οι οποίες όµως δεν κρίνεται σκόπιµο να αναφερθούν αναλυτικά. Θα αναφέρουµε µόνο τις δυο τελευταίες οι οποίες καθόρισαν την τελική µορφή του δικτύου. 2.2.1 Προκαταρκτική Μελέτη ιασύνδεσης των Κυκλάδων µε το Ηπειρωτικό Σύστηµα Στην τελευταία µελέτη µε ονοµασία «Προκαταρκτική Μελέτη ιασύνδεσης των Κυκλάδων µε το Ηπειρωτικό Σύστηµα», που πραγµατοποιήθηκε το 2004, εξετάστηκαν αναλυτικά 3 επιλογές. [4,5] - Σενάριο Α : συνέχιση της τροφοδότησης των νησιών µόνο από την Εύβοια (επέκταση µέχρι την Πάρο) και συµπληρωµατική ανάπτυξη των σταθµών παραγωγής στα νησιά. - Σενάριο Β : δηµιουργία διασύνδεσης Λαύριο Σύρος µε συνεχές ή εναλλασσόµενο ρεύµα και διατήρηση της διασύνδεσης της Εύβοιας (επέκταση µέχρι τη Σύρο) - Σενάριο Γ : ανάπτυξη νέων αυτόνοµων σταθµών παραγωγής στα νησιά µε διατήρηση της γραµµής της Εύβοιας Αναζητήθηκε η οικονοµικά και τεχνικά βέλτιστη λύση ηλεκτροδότησης των Κυκλάδων µε επιδίωξη την ελαχιστοποίηση των περιβαλλόντικών επιπτώσεων, σύµφωνα µε τις αποφάσεις του Σ.τ.Ε. Η µελέτη αυτή κάλυπτε την περίοδο 2010-2030 και προέβλεπε τα ακόλουθα [4] : - Μη κατασκευή νέων εναερίων γραµµών Υψηλής Τάσης 150kV επί των νησιών - Κατασκευή των νέων υποσταθµών Υ.Τ./Μ.Τ. µε στόχο τον περιορισµό των περιβαλλοντικών επιπτώσεων και της καταλαµβανόµενης έκτασης - Περιορισµό της ανάπτυξης των Τοπικών Σταθµών Παραγωγής µε πετρέλαιο - ιευκόλυνση της αξιοποίησης των τοπικών Ανανεώσιµων Πηγών Ενέργειας και της Γεωθερµίας 22

- Εξασφάλιση σε κάθε περίπτωση της τροφοδότησης, ανεξαρτήτως βλάβης ενός στοιχείου του Συστήµατος (κριτήριο Ν-1) 2.2.1.1. Σενάριο Α Σύµφωνα µε το Σενάριο Α εξετάστηκε η τροφοδότηση των Κυκλάδων µε επέκταση της υφιστάµενης γραµµής Εύβοιας Άνδρου και συµπληρωµατικά πετρελαϊκών τοπικών σταθµών παραγωγής. Εξετάστηκαν 2 πιθανές παραλλαγές της διασύνδεσης που διαφέρουν µεταξύ τους ως προς την ισχύ των ΑΣΠ που απαιτείται για να εξασφαλίζεται πλήρης εφεδρεία [2, 4]. Η πρώτη περιλαµβάνει τη διασύνδεση των νησιών Σύρου, Μυκόνου, Πάρου και Νάξου µε διπλασιασµό της ικανότητας µεταφοράς. Προβλέπει κατασκευή νέας γραµµής 150kV επί της Εύβοιας και αναβάθµιση της υφιστάµενης επί της Άνδρου. Επιτυγχάνεται έτσι παροχή ισχύος από το Σύστηµα µέχρι 250 MW και 125 MW υπό κανονικές και έκτακτες συνθήκες αντίστοιχα. Απαιτείται η διατήρηση των Τοπικών Σταθµών Παραγωγής Σύρου και Πάρου µέχρι το 2030 και της Άνδρου µέχρι το 2015, µε τις ενισχύσεις που έχουν αποφασιστεί και επιπλέον εγκατάσταση αεριοστροβίλων για λόγους εφεδρείας. Η δεύτερη παραλλαγή που εξετάστηκε περιλαµβάνει την τροφοδότηση των νησιών µέσω της υφιστάµενης διασύνδεσης Εύβοιας Άνδρου. Η µέγιστη παροχή ισχύος από το Σύστηµα θα ανέρχεται σε 125 MW υπό κανονικές συνθήκες παραγωγής, ενώ η εξασφαλισµένη παραγωγή θα είναι µηδενική. Είναι απαραίτητη η άµεση προσθήκη αεριοστροβίλων και µονάδων Diesel σε Πάρο, Νάξο και Σύρο, σε συνδυασµό µε τις υφιστάµενες µονάδες παραγωγής. Η ενέργεια θα παρέχεται από το Σύστηµα κυρίως και µόνο σε ποσοστό 10-15% από τους Αυτόνοµους Σταθµούς Παραγωγής. 2.2.1.2 Σενάριο Β Σύµφωνα µε το σενάριο Β διατηρείται η υφιστάµενη σύνδεση Εύβοιας Άνδρου και επεκτείνεται µέχρι τη Σύρο, ενώ ποντίζεται νέο υποβρύχιο καλώδιο που συνδέει το Λάυριο µε τη Σύρο. Μέσω της σύνδεσης αυτής θα τροφοδοτούνται τα νησιά Πάρος Νάξος Μύκονος, εκτός της Σύρου και της Τήνου, η τροφοδοσία των οποίων θα γίνεται µέσω της γραµµής Εύβοιας Άνδρου. Σε περίπτωση διακοπής από το Ηπειρωτικό Σύστηµα η τροφοδότηση όλων των νησιών θα γίνεται µέσω της γραµµής Εύβοιας Άνδρου. Εφόσον η νέα σύνδεση γίνει µε Εναλλασσόµενο Ρεύµα (AC) οι Αυτόνοµοι Σταθµοί Παραγωγής θα µπορούν να καταργηθούν από το 2010, οπότε και θα πραγµατοποιηθέι η σύνδεση. Εναλλακτικά, η σύνδεση θα πραγµατοποιηθεί µε Συνεχές Ρεύµα (DC), σε 2 φάσεις. Στην πρώτη θα εγκατασταθεί ένας µετατροπέας 23

AC/DC/AC οπότε και δεν θα υπάρχει εφεδρεία (2010), και στη συνέχεια θα προστεθεί ένας δευτερος (2020), οπότε και θα µπορούν να καταργηθούν όλοι οι Α.Σ.Π 2.2.1.3 Σενάριο Γ Σύµφωνα µε το σενάριο Γ διατηρείται η διασύνδεση Εύβοιας Άνδρου ως έχει και δηµιουργούνται παράλληλα δυο νέα «Κέντρα Παραγωγής» µε ΑΣΠ πετρελαίου. Ένα για τη Σύρο-Μύκονο και ένα για την Πάρο-Νάξο, µε διασύνδεση των νησιών µέσω γραµµών 66kV. Η ισχύς των κέντρων αυτών πρέπει να είναι η ακόλουθη (MW) : Κέντρο Παραγωγής 2010 2015 2020 2025 2030 Σύρου-Μυκόνου 90 110 125 140 140 Πάρου-Νάξου 110 130 160 180 180 Πίνακας 1 Σενάριο Γ Κέντρα Παραγωγής 2.2.1.4 Κοστολόγηση Σεναρίων Τα σενάρια που προαναφέρθηκαν κοστολογήθηκαν ώστε να αξιολογηθεί η κάθε επένδυση. Θα αναφερθούν µόνο τα συνολικά κόστη των ανωτέρω τριών σεναρίων καθώς κρίνεται ότι δεν είναι απαραίτητη η παράθεση των αναλυτικών στοιχείων. Σενάριο Α1 Συνολικό κόστος 769 M Ποσοστό 100% Σενάριο Α2 Συνολικό κόστος 874 M Ποσοστό 114% Σενάριο Β Συνολικό κόστος 788 M Ποσοστό 102% 24

Σενάριο Γ Συνολικό κόστος 777 M Ποσοστό 101% 2.2.1.5 Συµπεράσµατα Μετά από κοστολόγηση των ανωτέρω σεναρίων προέκυψαν τα ακόλουθα συµπεράσµατα. - Τα Σενάρια Α1, Β και Γ εµφανίζονται µεταξύ τους οικονοµικά ισοδύναµα, ενώ η δεύτερη παραλλαγή του σεναρίου Α εµφανίζεται δαπανηρότερη. - Η πρώτη παραλλαγή του σεναρίου Α (Α1) παρουσιάζει το µειονέκτηµα ότι προϋποθέτει την αναβάθµιση της υφιστάµενης γραµµής της Άνδρου 150 kv, γεγονός που θα τη θέσει εκτός λειτουργίας για χρονικό διάστηµα αρκετών µηνών. Το σενάριο αυτό επιτρέπει την αξιοποίηση του γεωθερµικού δυναµικού της Μήλου, καθώς και των λοιπών Α.Π.Ε. - Η δεύτερη παραλλαγή του σεναρίου Α (Α2) εµφανίζει το πλεονέκτηµα ότι δε χρειάζεται αναβάθµιση της γραµµής, απαιτείται όµως η εγκατάσταση νέων Τοπικών Σταθµών Παραγωγης, για εφεδρικούς κυρίως λόγους και για το λόγο αυτό κρίνεται ως το πλεόν αντιοικονοµικό σενάριο. - Το σενάριο Β είναι το καλύτερο σενάριο από περιβαλλοντική σκοπιά. Στην περίπτωση διασύνδεσης υπό συνεχή τάση δίνεται η δυνατότητα παραλληλισµού των 2 συνδέσεων στη Σύρο, καθώς και ο έλεγχος της φόρτισης και της τάσης εξόδου. ιευκολύνεται επίσης η ένταξη των Α.Π.Ε. Τέλος, ανεξαρτητοποιείται η ανάπτυξη του Γεωθερµικού Σταθµού της Μήλου, και παρέχεται η δυνατότητα εύκολης ένταξης αλλά και πλήρους αξιοποιησής του. - Το σενάριο Γ είναι οικονοµικά ισοδύναµο µε το σενάριο Β αλλά υστερεί σηµαντικά σε ό,τι αφορά τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις, καθώς συνεπάγεται τη δηµιουργία νέων Τοπικών Σταθµών Παραγωγής. Αυτό θα έχει επίσης σαν αποτέλεσµα τον περιορισµό της αξιοποίησης του Γεωθερµικού υναµικού της Μήλου και του αιολικού δυναµικού των νησιών, γεγονός που έρχεται σε σαφή αντίθεση µε τις αποφάσεις του Συµβουλίου της Επικρατείας. 25

2.2.2 Οµάδα Εργασίας για τη ιασύνδεση των Κυκλάδων µε το Ηπειρωτικό Σύστηµα 2.2.2.1 Σύσταση Επιτροπής Κατόπιν της προηγούµενης µελέτης, ακολούθησαν εκτεταµένες συζητήσεις οι οποίες οδήγησαν στη σύσταση Αρµόδιας Επιτροπής αποτελούµενης από εκπροσώπους του.ε.σ.μ.η.ε., της.ε.η. και της Ρ.Α.Ε. µε σκοπό την περαιτέρω διερεύνηση του θέµατος. Κατά τη συνάντηση της Επιτροπής µε την οµάδα εργασίας για την ηλεκτρική ενέργεια υπό τον Υφυπουργό Ανάπτυξης, που έλαβε χώρα το Φεβρουάριο του 2005, απορρίφθηκε ως σηµείο αποµάστευσης της ισχύος η Νότια Εύβοια (σενάριο Α) και προωθήθηκε το σενάριο Β, η πραγµατοποίηση δηλαδή της διασύνδεσης µέσω του Λαυρίου [2]. Παρακάτω περιγράφονται αναλυτικά οι διάφορες τοπολογίες διασύνδεσης που κρίθηκαν ως επικρατέστερες σε ό,τι αφορά τις δυνατότητες αδειοδότησης και κατασκευής τους καθώς και τη λειτουργικότητα και την οικονοµικότητά τους. Για όλες τις τοπολογίες εξετάζεται τόσο η τεχνολογία συνεχούς, όσο και εναλλασσόµενου ρεύµατος. Οι διάφορες τοπολογίες διασύνδεσης διαφοροποιούνται βάσει περιορισµού των έργων µεταφοράς των νησιών, του βαθµού εκµετάλλευσης των υφιστάµενων επενδύσεων, καθώς και της διατήρησης ή όχι της τοπικής παραγωγής στα νησια που θα διασυνδεθούν. Όλες οι τοπολογίες που θα αναλυθούν µπορούν µελλοντικά να συνδυαστούν µε την ανάπτυξη γεωθερµικού σταθµού στη Μήλο. 2.2.2.2 Τοπολογία 1 Η τοπολογία αυτή έχει ως κύριο στόχο τον περιορισµό έργων µεταφοράς επί των νησών. Σύµφωνα µε την τοπολογία 1 στην Α φάση (περίοδος 2005 2010) δεν πρόκειται να κατασκευαστούν νέες Γραµµές Μεταφοράς ή Υποσταθµοί. Η κάλυψη των φορτίων της Άνδρου και της Τήνου θα συνεχίσει να πραγµατοποιείται µέσω της Εύβοιας µέσω της υφιστάµενης διασύνδεσης 150 kv και του δικτύου των 20 kv. Επίσης, η κάλυψη των φορτίων της Σύρου και της Μυκόνου πραγµατοποιείται από τους Τοπικούς Σταθµούς Παραγωγής, ενώ υπάρχει δυνατότητα κάλυψης µικρού µέρους του φορτίου 26

µέσω της Εύβοιας. Τέλος, η κάλυψη των φορτίων Πάρου και Νάξου πραγµατοποιείται από τον Α.Σ.Π. Πάρου. Στη Β φάση (περίοδος 2010 2020) προβλέπεται η κατασκευή τεσσάρων νέων υποσταθµών 150/20 kv στις νήσους Σύρο, Πάρο, Νάξο, Μύκονο. Στην περίπτωση πραγµατοποίησης της διασύνδεσης µε Συνεχές Ρεύµα, θα κατασκευαστεί ένας σύνδεσµος Σ.Ρ. µεταξύ Λαυρίου Σύρου ισχύος 200 MW και µήκους 100 km και θα εγκατασταθεί ένας µετατροπέας Ε.Ρ/Σ.Ρ σε κάθε άκρο του. Εναλλακτικά, αν η σύνδεση πραγµατοποιηθεί µε Εναλλασσόµενο Ρεύµα θα εγκατασταθεί υποβρύχιο καλώδιο 150 kv µε πλαστική µόνωση. Εξαιτίας του περιορισµού στο µήκος του καλωδίου για Ε.Ρ. (70 km) προτείνεται να πραγµατοποιηθεί η διασύνδεση µε ενδιάµεσες στάσεις στις νήσους Κέα ή/και Κύθνο για την ελαχιστοποίηση του αριθµού των µη εργοστασιακών συνδέσµων στα υποβρύχια τµήµατα των καλωδίων και την κατανοµή των απαραίτητων συσκευών αντιστάθµισης κατά µήκος του καλωδίου. Επιπλέον, ποντίζονται υποβρύχια καλώδια 150 kv Ε.Ρ. µε πλαστική µόνωση : - Σύρος Άνδρος 32 km [1 3πολικό / 140 MVA] - Σύρος Μύκονος 36 km [2 3πολικά ή 4(3+1) 1πολικά / 140 MVA] - Σύρος Πάρος 50 km [2 3πολικά ή 4(3+1) 1πολικά / 280 MVA] - Πάρος Νάξος 16 km [2 3πολικά ή 4(3+1) 1πολικά / 140 MVA] Εξετάζεται επίσης ως εναλλακτική λύση η σύνδεση της Σύρου µε την Τήνο αντί της σύνδεσης Άνδρου Σύρος, για την εκµετάλλευση του τµήµατος 3,2km Άνδρου Τήνου και την εξασφάλιση δυνατότητας εγκατάστασης υποσταθµού στην Τήνο 150/20 kv µελλοντικά. Εναλλακτικά, αντί των ακτινικών συνδέσεων από Σύρο προς Μύκονο, Πάρο και Νάξο (βλ. ακόλουθο σχήµα Τοπολογία 1) προτείνεται η πόντιση απλών τριπολικών καλωδίων και η δηµιουργία βρόχου Σύρος Πάρος Νάξος Μύκονος Σύρος (Τοπολογία 1 α ). Η λύση αυτή προσφέρει µεγαλύτερη αξιοπιστία λόγω της δυνατότητας εξυπηρέτησης των νησιών από διαφορετική διαδροµή καλωδίων, µειωµένη περιβαλλοντική επιβάρυνση λόγω της αποφυγής πολλών καλωδίων σε µια διαδροµή, ευκολότερη διαχείρηση των καλωδίων στους υποσταθµούς των νησιών και κυρίως της Σύρου, καθώς και χαµηλότερο κόστος εξαιτίας του µικρότερου µήκους πόντισης καλωδίων. Τα καλώδια που ποντίζονται στην περίπτωση αυτή είναι: - Σύρος Άνδρος 32 km [1 3πολικό / 140 MVA] - Σύρος Μύκονος 36 km [1 3πολικό / 280 MVA] - Σύρος Πάρος 50 km [1 3πολικό / 280 MVA] - Πάρος Νάξος 16 km [1 3πολικό / 280 MVA] - Νάξος Μύκονος 40km [1 3πολικό / 280 MVA] 27

Οι τοπολογίες φαίνονται στα σχήµατα που ακολουθούν. Τέλος, στην Β φάση σε περιπτωση που η σύνδεση πραγµατοποιηθεί µε Ε.Ρ. οι Α.Σ.Π. τίθενται σε ψυχρή εφεδρεία. Στην Γ φάση (2020-2035) εαν η σύνδεση έχει πραγµατοποιηθεί µε Σ.Ρ. κατασκευάζεται δεύτερος σύνδεσµος Σ.Ρ. µεταξύ Λαυρίου Σύρου και εγκαθίσταται κι άλλο ένα ζευγος µετατροπέων Ε.Ρ./Σ.Ρ. Στη συνέχεια προβλέπεται σταδιακή καταργηση των Α.Σ.Π. Σχήµα 1 Τοπολογία 1 28

Σχήµα 2 Τοπολογία 1 α 29

2.2.2.3 Τοπολογία 2 Η τοπολογία 2 έχει ως κύριο στόχο τον περιορισµό των έργων Υ.Τ. στην Τήνο. Η Α φάση (2005 2010) είναι ίδια µε αυτή της τοπολογίας 1. Στην Β φάση (2010 2020) κατασκευάζονται 4 νέοι υποσταθµοί. Στην Πάρο και τη Νάξο Υ/Σ 150/20 kv, στη Σύρο Υ/Σ 150/66/20 kv και στις νήσους Μύκονο και Τήνο Υ/Σ 66/20 kv. Επιπλέον, ολοκληρώνεται η διασύνδεση 66 kv µεταξύ Σύρου Τήνου και Τήνου Μυκόνου. Εναλλακτικά, αν δεν καταστεί δυνατή η εγκατάσταση νέου Υ/Σ 66/20 kv ή/και των υπογείων καλωδίων στην Τήνο (µήκους 12 km από τη θέση του νέου υποσταθµού µέχρι το σηµείο προσαιγιάλωσης των υφιστάµενων καλωδίων προς Μύκονο), ποντίζονται υποβρύχια καλώδια 66 kv στο θαλάσσιο χώρο νότια της Τήνου µεταξύ των σηµείων προσαιγιάλωσης των υφιστάµενων υποβρυχίων καλωδίων προς Σύρο και προς Μύκονο, µε στόχο τη σύνδεση Σύρου Μυκόνου µ έσω των υφιστάµενων υποβρυχίων καλωδίων 66 kv και την πλήρη αξιοποίησή τους. Στην περίπτωση αυτή η τροφοδότηση της Τήνου γίνεται µέσω του δικτύου 20 kv από την Άνδρο. Επιπλέον, κατασκευάζεται σύνδεσµος Σ.Ρ µεταξύ Λαυρίου Σύρου 200 MW, ή ποντίζεται καλώδιο Ε.Ρ. µε ενδιάµεσες στάσεις σε Κέα ή/και Κύθνο όπως στην τοπολογία 1. Ποντίζονται επίσης υποβρύχια καλώδια 150 kv µε πλαστική µόνωση: - Σύρος Άνδρος 32 km [1 3πολικό / 140 MVA] - Σύρος Πάρος 50 km [2 3πολικά ή 4(3+1) 1πολικά / 280 MVA] - Πάρος Νάξος 16 km [2 3πολικά ή 4(3+1) 1πολικά / 140 MVA] Και στην τοπολογία αυτή, όπως και στην τοπολογία 1, εξετάζεται η σύνδεση της Τήνου µε την Σύρο για εκµετάλλευση του τµήµατος 3,2 km Άνδρου Τήνου και την εξασφάλιση δυνατότητας µελλοντικής εγκατάστασης Υ/Σ 150/20 kv στην Τήνο. Επίσης, οι Α.Σ.Π. τίθενται σε ψυχρή εφεδρεία. Στην Γ φάση (2020 2035) εαν χρησιµοποιηθεί τεχνολογία Σ.Ρ κατασκευάζεται ο δεύτερος σύνδεσµος Λαύριο Σύρος, µε την εγκατάσταση δεύτερου καλωδίου και ζεύγους µετατροπέων Ε.Ρ/Σ.Ρ. και εξετάζεται η σταδιακή κατάργηση των Α.Σ.Π. Τα έργα που περιλαµβάνονται στην τοπολογία 2 εµφανίζονται στο σχήµα που ακολουθεί: 30

Σχήµα 3 Τοπολογία 2 31

2.2.2.4 Τοπολογία 3 Η τοπολογία 3 έχει ως κύριο στόχο την πλήρη αξιοποίηση των υφιστάµενων επενδύσεων και την ολοκλήρωση των προγραµµατισµένων έργων. Στην Α φάση (2005 2010) κατασκευάζεται νέος Υ/Σ 150/20 kv στην Τήνο και ενα έρια γραµµή µεταφοράς Υ.Τ. 150 kv από το σηµείο προσαιγιάλωσης επί της Τήν ου του υποβρυχίου καλωδίου (από την Άνδρο) µέχρι τον Υ/Σ της Τήνου, σύµ φωνα µε τη Μ.Α.Σ.Μ. 2005 2009. Η κάλυψη των φορτίων Άνδρου και Τήνου γίνεται από την Εύβοια µέσω της υφιστάµενης διασύνδεσης 150 kv, της Πάρου και της Νάξου από τον ΑΣΠ Πάρου και των φορτίων Σύρου και Μυκόνου από τους τοπικούς ΑΣΠ, ενώ υπάρχει δυνατότητα κάλυψης µικρού µέρους του φορτίου από την Εύβοια µέσω του δικτύου των 20 kv. Στην Β φάση (2010 2020) κατασκευάζονται οι ακόλουθοι υποσταθµοί: - Στη Μύκονο ένας νέος Υ/Σ 66/20 kv - Στην Σύρο ένας νέος Υ/Σ 150/66/20 kv - Στις Πάρο και Νάξο δυο νέοι Υ/Σ 150/20 kv Ολοκληρώνεται επίσης η διασύνδεση 66 kv µεταξύ Σύρου Τήνου και Τήνου Μυκόνου, µε υπόγεια καλώδια από τον νέο Υ/Σ Τήνου µέχρι τα σηµεία προσαιγιάλωσης των υφιστάµενων υποβρυχίων καλωδίων προς Σύρο και Μύκονο. Κατασκευάζονται επίσης υπόγεια καλώδια από τα σηµεία προσαιγιάλωσης των υποβρυχίων καλωδίων σε Σύρο και Μύκονο προς τους αντίστοιχους Υ/Σ. Επιπλέον, κατασκευάζεται σύνδεσµος Σ.Ρ από το Λαύριο προς τη Σύρο ισχύος 200 MW ή ποντίζεται υποβρύχιο καλώδιο Ε.Ρ. µε ενδιάµεσες στάσεις σε Κέα ή/και Κύθνο όπως και στις τοπολογίες 1 και 2. Ποντίζονται επίσης τα ακόλουθα υποβρύχια καλώδια: - Σύρος Πάρος 50 km [2 3πολικά ή 4(3+1) 1πολικά / 280 MVA] - Πάρος Νάξος 16 km [2 3πολικά ή 4(3+1) 1πολικά / 140 MVA] Οι Α.Σ.Π. τίθενται σε ψυχρή εφεδρεία. Στην Γ φάση (2020-2035) εαν χρησιµοποιηθεί τεχνολογία Σ.Ρ κατασκευάζεται ο δεύτερος σύνδεσµος Λαύριο Σύρος, µε την εγκατάσταση δεύτερου καλωδίου και ζεύγου ς µετατροπέων Ε.Ρ/Σ.Ρ. και εξετάζεται η σταδιακή κατάργηση των Α.Σ.Π. Τα έργα που περιλαµβάνονται στην τοπολογία 3 εµφανίζονται στο σχήµα που ακολουθεί. 32

Σχήµα 4 Τοπολογία 3 33

2.2.2.4. Χρονοπρογραµµατισµός των έργων Κατά τη µελέτη αυτή εξετάστηκε κατά πόσο ήταν σκόπιµη η καθυστέρηση της διασύνδεσης των Κυκλάδων µε το Λάυριο. Η καθυστέρηση αυτή θα βοηθούσε στην ωρίµανση της νέας προτεινόµενης τεχνολογίας, στην άρση ενδεχόµενων επιφυλάξεων που υπάρχουν σχετικά µε την εξασφάλιση του αναγκαίου χρόνου για την προκήρυξη και κατασκευή ενός έργου τόσο µεγάλης κλίµακας αλλά και στην εξέταση της οικονοµικής αποδοτικότητας του έργου. Για το λόγο αυτό εξετάστηκαν οι ακόλουθοι 2 τρόποι προγραµµατισµού. Προγραµµατισµός Α Σε περίπτωση υλοποίησης µε Συνεχές Ρεύµα - Α φάση (2005 2010) Ενίσχυση των υφιστάµενων Α.Σ.Π. µε τις αδειοδοτηµενες µονάδες (+25MW) - Β φάση (2010 2020) Ένταξη του πρώτου συνδέσµου Σ.Ρ. Ενταξη των λοιπών έργων διασύνδεσης (ανάλογα µε την τοπολογία) Θέση των Α.Σ.Π. σε ψυχρή εφεδρεία (λειτουργία σε συνθήκες Ν-1) - Γ φάση (2020 2035) Ένταξη του δεύτερου συνδέσµου Σ.Ρ. Σταδιακή κατάργηση των Α.Σ.Π. Σε περίπτωση υλοποίησης µε Εναλλασσόµενο Ρεύµα - Α φάση (2005 2010) Ε νίσχυση των υφιστάµενων Α.Σ.Π. µε τις αδειοδοτηµ ενες µονάδε ς (+25MW) - Β φάση (2010 2020) Πραγµατοποίηση της διασύνδεσης Ε.Ρ. το έτος 2010 Σταδιακή κατάργηση των Α.Σ.Π. 34

Προγραµµατισµός Β Σε περίπτωση υλοποίησης µε Συνεχές Ρεύµα - Α φάση (2005 2010) Ενίσχυση των υφιστάµενων Α.Σ.Π. στη µέγιστη δυνατότητά τους (25+35=60MW) - Β φάση (2010 2020) Καθυστέρηση της ένταξης του πρώτου συνδέσµου Σ.Ρ. για χρονικό διάστηµα που θα εξαρτηθεί τόσο από την εξέλιξη των φορτίων όσο και από τις δυνατότητες των Α.Σ.Π. Κανονική ένταξη των λοιπών έργων διασύνδεσης (ανάλογα µε την τοπολογία) Λειτο υργία των Α.Σ.Π. σε κανονικές συνθήκ ες (Ν) µέχρι την ένταξη του συνδέσµου Σ.Ρ. και στη συνέχεια θέση των Α.Σ.Π. σε ψυχρή εφεδρεία (συνθήκες Ν-1) - Γ φάση (2020 2035 ) Καθυστέρηση ένταξης του δεύτερου συνδέσµου Σ.Ρ. για χρονικό διάστηµα που θα εξαρτηθεί τόσο από την εξέλιξη των φορτίων όσο και από τις δυνατότητες των Α.Σ.Π. Θέση των Α.Σ.Π. σε ψυχρή εφεδρεία (λειτουργία σε συνθήκες Ν-1) Σε περίπτωση υλοποίησης µε Εναλλασσόµενο Ρεύµα - Α φάση (2005 2010) Ενίσχυση των υφιστάµενων Α.Σ.Π. στη µέγιστη δυνατότητά τους (25+35=60MW) - Β φάση (2010 2020) Πραγµατοποίηση της διασύνδεσης Ε.Ρ. το έτος 2015 Σταδιακή κατάργηση των Α.Σ.Π. Όπως προαναφέραµε η επιλογή του τρόπου προγραµµατισµού θα εξαρτηθεί από τη δυνατότητα επέκτασης των σταθµών παραγωγής, από την εξέλιξη των φορτίων καθώς και από την οικονοµικότητα του κάθε σεναρίου προγραµµατισµού. 35

2.2.2.5 Συµπεράσµατα Η ανάλυση µόνιµης κατάστασης (ροή φορτίου) για τις εναλλακτικές τοπολογίες και τεχνολογίες διασύνδεσης (Σ.Ρ. ή Ε.Ρ.) οδήγησε στα ακόλουθα συµπεράσµατα : Η τοπολογία 1 υπερέχει ως προς το γεγονός ότι οι εργασίες που θα πραγµατοποιηθούν επί των νησιών (εγκατάσταση Υ/Σ) είναι πολύ περιορισµένες και φαίνεται να έχουν την αποδοχή της τοπικής αυτοδιοίκησης. Αυτό θα έχει σαν αποτέλεσµα την αποφυγή αντιδράσεων και καθυστερήσεων. Παρέχεται επίσης εναλλακτικά η δυνατότητα δηµιουργίας βρόχου 150 kv µεταξύ των νησιών Σύρου Πάρου Νάξου Μυκόνου (τοπολογία 1 α ) µε χρήση τριπολικών καλωδίων γεγονός που µειώνει το κόστος και αυξάνει την αξιοπιστία της τροφοδότησης. Παρουσιάζει βέβαια το µειονέκτηµα ότι αξιοποιεί µόνο µερικώς (υπό τάση 20kV) τα υποβρύχια καλώδια Τήνου Σύρου και Τήνου Μυκόνου για την τροφοδότηση της Τήνου από Άνδρο, Σύρο και Μύκονο. Η τοπολογία 3 (και λιγότερο η 2) έχει το πλεονέκτηµα ότι αξιοποιεί πλήρως την ονοµαστική τάση των καλωδίων των 66 kv Τήνου Σύρου και Τήνου Μυκόνου. Επίσης επιτρέπει τη σταδιακή ανάπτυξη των έργων ανάλογα µε τις τεχνολογικές εξελίξεις, µε την εξέλιξη των δικαστικών υποθέσεων που εκκρεµούν και την εξέλιξη των φορτίων των νησιών σε συνδυασµό µε τις δυνατότητες εγκατάστασης τοπικής παραγωγής. Η τοπολογία 3 (και λιγότερο η 2) βέβαια µειονεκτεί στο γεγονός ότι απαιτεί την εκτέλεση των προγραµµατισµένων έργων Υ.Τ. 150kV επί της Τήνου τα οποία συναντούν αντιδράσεις των κατοίκων. Επιπλέον, η τροφοδότηση µέσω δικτύου 66 kv έχει περιορισµένες δυνατότητες οι οποίες εξαντλούνται περί το τέλος της περιόδου µελέτης, σε αντίθεση µε την τοπολογία 1 όπου οι δυνατότητες τροφοδότησης είναι πολύ µεγαλύτερες. Επίσης, η τοπολογία 3 έχει το πλεονέκτηµα ότι επιτρέπει την άµεση υλοποίηση των έργων επί της Τήνου (ανάλογα µε την εξέλιξη της σχετικής εκκρεµοδικίας) και την τροφοδότηση Σύρου, Τήνου και Μυκόνου εφόσον βέβαια εγκατασταθούν οι πρόσθετες αδειοδοτηµένες µονάδες παραγώγης. Σε ό,τι αφορά την τεχνολογία διασύνδεσης και µε τις 3 τοπολογίες είναι δυνατή η πραγµατοποίηση της διασύνδεσης και µε Εναλλασσόµενο Ρεύµα αλλά και µε Συνεχές Ρεύµα. Η τεχνολογία Συνεχούς Ρεύµατος παρουσιάζει το πλέονεκτηµα ότι εκτός από τη µεταφορά ισχύος για την κάλυψη των φορτίων, εξασφαλίζει µέσω των µετατροπέων Ε.Ρ/Σ.Ρ. τη ρύθµιση των τάσεων στο διασυνδεδεµένο συγκρότηµα των Κυκλάδων και περιορίζει σηµαντικά την ανάγκη εγκατάστασης συσκευών αντιστάθµισης. Βέβαια η παράλληλη λειτουργία του συνδέσµου Σ.Ρ. µε την υφιστάµενη διασύνδεση µε την 36

Εύβοια είναι εφικτή µόνο µε την προυπόθεση ότι εξασφαλίζεται η αυτόµατη µεταγωγή του συνδέσµου από ρύθµιση ισχύος σε ρύθµιση συχνότητας σε περίπτωση απώλειας της διασύνδεσης µε την Εύβοια. Σε ό,τι αφορά την τεχνολογία Εναλλασσόµενου Ρεύµατος, αυτή εµφανίζει µεγαλύτερη λειτουργική αξιοπιστία λόγω της δυνατότητας παράλληλης λειτουργίας από Λαύριο και Εύβοια σε κάθε περίπτωση. Επιπλέον η κατάργηση των ΑΣΠ είναι δυνατόν να εµφανιστεί σε νωρίτερο στάδιο (φάση Β έναντι φάσης Γ ), αµέσως µετά από την πραγµατοποίηση της διασύνδεσης, σε αντίθεση µε την περίπτωση διασύνδεσης µε Σ.Ρ. οπότε και θα πρέπει να δηµιουργηθεί και δεύτερος σύνδεσµος πριν την κατάργηση των Σταθµών Παραγωγής. Βέβαια, η τεχνολογία Ε.Ρ. απαιτεί την εγκατάσταση επιπλέον στατών συσκευών αντιστάθµισης. Σε περίπτωση υλοποίησης της διασύνδεσης µε Ε.Ρ. προτείνεται η εγκατάσταση ενδιάµεσων σταθµών σε Κέα ή/και Κύθνο καθώς υπάρχουν σηµαντικά πλεονεκτήµατα. Αίρονται οι περιορισµοί που αφορούν το µέγιστο µήκος πόντισης υποβρυχίων καλωδίων Ε.Ρ. µε πλαστική µόνωση (70km) και ελαχιστοποίηση του αριθµού των µη εργοστασιακών συνδεσµων συµβάλει στην στα υποβρύχια τµήµατα του καλωδίου. Επίσης, επιτρέπει την κατανοµή συσκευών αντιστάθµισης κατά µήκος του καλωδίου. Επιπλέον, καθιστά την εν λόγω λύση άµεσα υλοποιήσιµη και επιτρέπει την τροφοδότηση από το Ηπειρωτικό Σύστηµα των νήσων Κέας, Κύθνου και Σέριφου στο µέλλον, µε κατασκευή Υ/Σ 150/20 kv και επιτρέπει επίσης πιθανή αξιοποίηση του αιολικού δυναµικού τους. Βέβαια, αυξάνει τα ευαίσθητα σηµεία της διασύνδεσης καθώς διπλασιάζει τον αριθµό των σηµείων προσαιγιάλωσης. Σε ό,τι αφορά τους δυο τρόπους χρονοπρογραµµατισµού που εξετάστηκαν, και µε τους δυο εξασφαλίζεται η αξιόπιστη τροφοδότηση και λειτουργία του διασυνδεδεµένου συστήµατος. Τέλος, οι νέες µονάδες µετά την αποξήλωσή τους θα είναι σε άριστη κατάσταση και δύναται να µεταφερθούν και να χρησιµοποιηθούν σε άλλα νησιά. Βάσει των ανωτέρω η Οµάδα Εργασίας για τη ιασύνδεση των Κυκλάδων µε το Ηπειρωτικό Σύστηµα πρότεινε ως καλύτερες τις τοπολογια 1 και 1 α. Από τις 2 αυτές τοπολογίες θα εξεταστεί η τοπολογία 1 α. 37

38

3 Παρούσα κατάσταση Ηλεκτροδότησης και Ζήτησης Ενεργειας στις Κυκλάδες 3.1 Υφιστάµενες ιασυνδέσεις Όπως προαναφέρθηκε, έχει ήδη υλοποιηθεί ένα σηµαντικό τµήµα του αρχικού σχεδιασµού. Αναλυτικότερα έχουν κατασκευαστεί τα εναέρια και υποβρύχια τµήµατα της διασύνδεσης Άνδρου και Τήνου µε το Σύστηµα µέχρι το σηµείο προσαιγιαλωσης επί της Τήνου (θέση Στενό) του υποβρυχίου καλωδίου Άνδρου Τήνου. Έχει γίνει η χάραξη της γραµ µής µεταφοράς Υ.Τ. 150 kv επί της Τήνου και έχει ολοκληρωθεί η πόντιση υποβρυχίων καλωδίων µεταξύ τω ν νήσων Τήνου (θέση Πανούσσα) Σύρου (θέση Κοράκι) και Τήνου (θέση Χωριό) Μυκόνου (θέση Χουλάκια). Οι έξοδοι στα νησία Σύρο και Μύκονο βρίσκονται σε απόσταση 8 km και 6 km αντίστοιχα από τις αντίστοιχες πόλεις που αποτελούν και τα κύρια φορτία των νησιών. Τέλος, έχει γίνει η χάραξη των γραµµών µεταφοράς 66 kv επί της Τήνου µέχρι το σηµείο προσαιγιάλωσης του καλωδίου Τήνος Σύρος µήκους 3 km περίπου και µέχρι του σηµείου προσαιγιάλωσης του καλωδίου Τήνος Μυκονος µήκους 9 km περίπου, ενώ έχει τοποθετηθεί και ορισµένος αριθµός ιστών κατά µήκος της γραµµής προς Μύκονο. 39

Επί του παρόντος, όπως προαναφέρθηκε, έχουν ανασταλεί οι εργασίες ανάπτυξης του δικτύου Υ.Τ. σε Σύρο και Μύκονο, λόγω απαγορευτικών αποφάσεων του Σ.τ.Ε. και γίνεται µερική εκµετάλλευση των καλωδίων των 66kV (λειτουργία στα 20 kv). Πρόσφατα πραγµατοποιήθηκε και η εγκατάσταση προσωρινού Υ/Σ 150/20 kv στην Άνδρο και προωθούνται οι εργασίες για την εγκατάσταση µόνιµου Υ/Σ 150/20 kv µετά από σχετική δικαστική απόφαση. Σε ό,τι αφορά την Τήνο, το καλώδιο Ανδρος Τήνος υπολειτουργεί στα 20 kv και παρόλο που επετράπη η εγκατάσταση δικτύου 150 kv, η κατασκευή των εναποµέιναντων γραµµών µεταφοράς 150 kv και η κατασκευή του Υ/Σ 150 kv έχουν συµπεριληφθέι στη Μ.Α.Σ.Μ. 2005 2009, οι εργασίες αυτές έχουν ανασταλέι εξαιτίας εκκρεµοδικίας. 3.2 Αυτονοµοι Σταθµ οί Παραγωγής Η σηµερινή κατάσταση στα νη σιά σε ό,τι αφορά την εγκατεστηµένη ισχύ και τις προβλεπόµενες µελλ οντικές επεκτάσεις των ΑΣΠ στα νησιά ειναι η ακόλουθη [2]: Σύρος Η µέγιστη εγκατεστηµένη ισχύς των υφιστάµενων µονάδων ανέρχεται στα 35.5 MW. Η αποδιδόµενη ισχύς των υφιστάµενων µονάδων ανέρ χεται στα 25 MW περίπου. Έχει αδειοδοτηθεί επίσης Ηλεκτροπαραγωγό Ζεύγος ισχύος 8 ΜW. Πάρος Η µέγιστη αποδιδόµενη ισχύς των υφιστάµενων µονάδων παραγωγής εντός του Σταθµού ανέρχεται στα 39 MW περίπου. Επιπλέον, βρίσκεται υπό εγκατάσταση µονάδα παραγωγής 11.2 ΜW. Τέλος, στην ύπαιθρο βρίσκονται εγκατεστηµένα φορητά Ηλεκτροπαραγωγά Ζεύγη ισχύος 15 ΜW περίπου. Η συνολικά αποδιδόµενη ισχύς του νησιού υπολογίζεται περί τα 53.4 MW. Πρέπει να τονιστεί ότι µε το υπάρχον νοµοθετικό πλαίσιο δεν είναι δυνατή η επέκταση του Σταθµού. Σε περίπτωση αλλαγής του Νοµοθετικού Πλαισίου προβλέπεται εγκατάσταση Η/Ζ ισχύος 15 MW περίπου. Μύκονος Η µέγιστη αποδιδόµενη ισχύς των υφιστάµενων µονάδων παραγωγής εντός του Σταθµού ανέρχεται στα 15 MW περίπου. Στην ύπαιθρο βρίσκονται εγκατεστηµένα 2 φορητά Ηλεκτροπαραγωγά Ζεύγη συνολικής αποδιδόµενης ισχύος 4 ΜW περίπου, καθώς και ένας αεριοστρόβιλος αποδιδό µενης ισχύος 11 MW, του οποίου όµως η λειτουργία είναι προβληµατική. Για τη Μύκoνο έχει ήδη αδειοδοτηθεί η εγκατάσταση 40

Η/Ζ ισχύος 6 MW. Επίσης, µετά την πρόσφατη αγορά οικοπέδου υπάρχει η δυνατότητα επέκτασης µε φορητά Η/Ζ Diesel ή µε αεριοστρόβιλο ισχύος 20 30 MW περίπου. Η συνολικά αποδιδόµενη ισχύς υπολογίζεται στα 31.1 MW. Άνδρος Η εγκατεστηµένη ισχύς στην Άνδρο ανέρχεται στα 23.4 MW. Η Η µέγιστη αποδιδόµενη ισχύς των υφιστάµενων µονάδων παραγωγής εντός του Σταθµού ανέρχεται στα 15.3 MW περίπου, ενώ δεν προβλέπεται επέκταση του Σταθµού καθώς η Άνδρος τροφοδοτείται από την Ευβοια. Ακολουθούν σχηµατικά οι υφιστάµενες και οι µελλοντικές δυνατότητες παραγωγής των Α.Σ.Π. των νήσων Άνδρου, Σύρου, Μυκόνου και Πάρου Σχήµα 5 Καθαρή Παραγωγή ΑΣΠ Κυκλάδων 41

3.3 Υπάρχοντα Αιολικά Πάρκα Η εγκατεστηµ ένη ισχ ύς Αιολικώ ν στις Κυκλάδες στις µέρε ς µας είναι πολύ χαµ ηλή. Το γεγονός αυτό δικαιολογείτα ι µερικώς α πό τον περιορισµ ό των τεχνικών ελαχίστων στα νησιά, που καθιστά ασύµ φορες πολλές πιθανές επεν δύσεις στο χώρο των Κυκλάδων. Ο περιορισµός αυτός βέβαια θα αρθεί µε τη ν πραγµατοποίηση της ιασύνδεσης, οπότε είναι δυνατό να εγκατασταθε ί σηµαντική ισχύς στα νησιά αυτά. Η εγκατεστηµ ένη ισχ ύς Αιολικών στα νησ ιά που θα συµµετάσχουν στη διασύνδεση φαίνεται σ τον παρακ άτω πίνα κα [6]. Εγκ ατεστη µένα Α/Π Κυκλάδων Ισχύς Αριθµός M W/ Νησί Α /Π (ΜW) Α/Γ Περιοχή Ανδρος 1.575 7 1.575 Τή νος 0.4 1 0.4 0.2 1 Σύρος 0.055 1 0.11 1 3.505 0.5 1 2.64 4 Μύκ ονος 0.3 1 0.3 Πάρος 0.11 1 0. 11 Νάξος 0.075 1 1.2 2 1.275 Πίν ακας 2 Εγκατεσ τηµένα Α/Π Κυκλάδων 3.4 Πρόβλεψη Φορτίων Τα νησιά των Κυκλάδων παρουσίασαν τα τελευταία χρόνια ρυθµό αύξησης της ζήτησης σηµαντικά µεγαλύτερο από το µέσο ελλαδικό αλλά και τον νησιωτικό χώρο, ο οποίος συνδέεται άµεσα µ ε τον ρυ θµό της τουριστική ς τους ανά πτυξης [4]. Η υλοποίηση της ιασύνδεσης των Κυκλάδων µε το Ηπειρώτικό Σύσ τηµα είναι άµεσα συνδ εδεµένη µε την εξέλιξη της ζήτη σης ηλεκτρικής ενέργειας στις νήσους και την ικανότητα των υπαρχόντων Α. Σ.Π. για κάλυψη των απαιτούµενων φορτίων. Παρακάτω ακολουθούν στοιχε ία για τη µεθοδολογία και την πρόβλεψη των φορτίων όπως προέκυψαν από την µελέτη για τη ιασύνδεση των Κυκλάδων [2]. Η πρόβλεψη της ζήτησης βασίστηκε σε απολογιστικά στοιχεία των 5-6 τελευταίων ετών, ώστε να αντανακλά τις πλέον πρόσφατες τάσεις της ζήτησης. Αρχικά, 42

εκτιµήθηκε η συνολική ετήσια ζήτηση ενέργειας κάθε νησιού που παρουσιάζει κατά κανόνα οµαλότερη µεταβολή σε σχέση µε τη µέγιστη ετήσια ζήτηση ισχύος. Στη συνέχεια η πρόβλεψη της ετήσιας αιχµής προέκυψε µε εκτίµηση του ετήσιου συντελετή φορτίου, που βασίστηκε στο µέσο όρο της τελευταία ς 5ετίας. Ο συντελεστής φορτίου θεωρήθηκε είτε σταθερός, είτε µε µικρή διαχρονική τάση ανό δου. Στη συνέχεια θεωρήθηκε διαχρο νική µείωση των ποσοστών αύξησης, µε σταθεροποίησ η των ρυ θµών σε χαµηλά επίπεδα ετήσιων αυξήσεων για τα τελευταία έτη (2025 2035), ανάλογα µ ε τις εκτιµώµ ενες δυνατότητες περαιτέρω ανάπτυξης ή τις τάσεις κο ρεσµού που αναµένεται να εµ φανισθούν στα πλεον τουριστικώς ανεπ τυγµένα νησιά. Ως πρόσθετο κριτήριο θεωρείται κα ι η έκταση του εκάστοτε νησιού ώστε η αναµενόµεν η µελλοντική πυκνότητα φορ τίου να φράσσεται σε επίπεδα εύλογα για την πυκνότη τα δόµηση ς των νησιών. Η πρόβλεψη του ελαχίσ του βασίστηκε στα διαθ έσιµα στοιχεία ζήτησης ανά ΑΣΠ, µε την παραδ οχή ότι η αύξηση του ελαχ ίστου συµβαδίζει µε εκείνη της ετήσιας ζήτησης ενέργειας ανά νησί. Τα αποτελέσµ ατα της πρόβλεψης µ έγιστης και ελάχιστης ζήτησης ισ χύος για τα νησιά Άνδρο, Τήνο, Σύρο, Μύκονο, Πάρο και Νάξο φαίνονται στους παρακάτω πίνακες και στα διαγ ράµ µατα που ακολουθ ούν. [2,3] 43

Μέγιστη Ζήτηση Ισχύος ανά έτος (MW) Έτος Άνδρος Τήνος Σύρος Μύκονος Πάρος Νάξος Σύνολο Κυκλάδων 2004 11.00 10.00 19.40 28.00 27.78 24.63 120.81 2005 11.38 10.41 21.31 28.95 29.28 25.92 127.25 2006 11.88 10.96 22.52 29.88 30.94 27.37 133.55 2007 12.38 11.53 23.72 30.78 32.60 28.85 139.86 2008 12.89 12.13 24.93 31.65 34.26 30.36 146.22 2009 13.40 12.77 26.14 32.50 35.91 31.89 152.61 2010 13.91 13.24 27.34 32.86 36.58 32.56 156.49 2011 14.42 13.74 28.55 33.94 38.20 34.09 162.94 2012 14.92 14.25 29.76 35.00 39.81 35.64 169.38 2013 15.43 14.78 30.96 36.05 41.42 37.21 175.85 2014 15.94 15.34 32.17 37.09 43.04 38.79 182.37 2015 16.44 15.76 33.38 38.12 43.51 39.34 186.55 2016 16.94 16.19 34.58 39.14 45.08 40.90 192.83 2017 17.43 16.63 35.79 40.15 46.65 42.46 199.11 2018 17.92 17.09 36.99 41.14 48.22 44.03 205.39 2019 18.41 17.56 38.20 42.13 49.80 45.60 211.70 2020 18.89 17.86 39.41 43.11 50.08 46.00 215.35 2021 19.37 18.17 40.61 44.07 51.62 47.53 221.37 2022 19.84 18.49 41.82 45.03 53.15 49.05 227.38 2023 20.30 18.81 43.03 45.97 54.68 50.58 233.37 2024 20.76 19.14 44.23 46.91 56.22 52.10 239.36 2025 21.12 19.48 45.12 47.60 57.34 53.14 243.80 2026 21.49 19.82 46.02 48.30 58.47 54.20 248.30 2027 21.86 20.17 46.94 49.02 59.59 55.28 252.86 2028 22.25 20.52 47.88 49.75 60.72 56.39 257.51 2029 22.64 20.88 48.84 50.49 61.84 57.52 262.21 2030 23.03 21.24 49.79 51.22 62.96 58.67 266.91 2031 23.21 21.46 50.29 51.73 63.53 59.25 269.47 2032 23.38 21.67 50.79 52.25 64.10 59.85 272.04 2033 23.56 21.89 51.29 52.76 64.66 60.45 274.61 2034 23.74 22.11 51.78 53.27 65.23 61.05 277.18 2035 23.92 22.33 52.28 53.78 65.80 61.66 279.77 Πίνακας 3 Μέγιστη Ζήτηση Ισχύος ανά έτος Μέγιστη Ζήτηση Ισχύος ανά έτος (MW) Έτος Άνδρος Τήνος Σύρος Μύκονος Πάρος Νάξος Σύνολο Κυκλάδων 2005 11.38 10.41 21.31 28.95 29.28 25.92 127.25 2010 13.91 13.24 27.34 32.86 36.58 32.56 156.49 2015 16.44 15.76 33.38 38.12 43.51 39.34 186.55 2020 18.89 17.86 39.41 43.11 50.08 46 215.35 2025 21.12 19.48 45.12 47.6 57.34 53.14 243.8 2030 23.03 21.24 49.79 51.22 62.96 58.67 266.91 2035 23.92 22.33 52.28 53.78 65.8 61.66 279.77 Πίνακας 4 Μέγιστη Ζήτηση Ισχύος ανά έτος για τα έτη 2005 2035 44