Κυρίες και κύριοι, Με πρωτόγνωρους ρυθµούς αναπτύσσεται διεθνώς η παραγωγή ηλιακής ενέργειας. Ενδεικτικό του δυναµισµού, είναι ότι το 1999 η παγκόσµια παραγωγή ΦΒ στοιχείων εκτιµούταν σε 200 KW και το 2005 σε 1800 ΚW. Η Ελλάδα, η πιο πλούσια χώρα της ΕΕ σε ηλιοφάνεια, κατατάσσεται µόλις στην 9 η θέση ως προς την εκµετάλλευση της ηλιακής ενέργειας, µε συνολική εγκατεστηµένη ισχύ το 2006 µόνο 6,7 MW. Η εκµετάλλευση των ΑΠΕ γενικότερα είναι µονόδροµος και για την χώρα µας. Η Ελλάδα έχει αναλάβει σαφείς δεσµεύσεις έναντι της ΕΕ για την κάλυψη µέρους των ενεργειακών αναγκών της από ΑΠΕ. Είναι γνωστό επίσης ότι η Ελλάδα υπερβαίνει το όριο των ρύπων και την περίοδο 2008-2012 πιθανόν να κληθούµε να πληρώσουµε πρόστιµα στην Ε.Ε. της τάξης 1,2 δις. Πέραν των κοινοτικών δεσµεύσεων, δεν πρέπει να παραβλέπουµε τα υπόλοιπα οφέλη, για την οικονοµία και το περιβάλλον, από την αξιοποίηση των ΑΠΕ. Ειδικά για την ηλιακή ενέργεια είναι γνωστό ότι 1m2 ΦΒ συστήµατος ισοδυναµεί, για το περιβάλλον, µε 200m2 δάσους και ένας ΦΒ σταθµός δηµιουργεί 20πλάσιες θέσεις εργασίας σε σχέση µε µία ισοδύναµη µονάδα παραγωγής ενέργειας από λιγνίτη. Πρόσφατα ο νόµος 3468/06 για τις ΑΠΕ έθεσε τις βάσεις και για την ανάπτυξη της ηλιακής ενέργειας, ορίζοντας τους βασικούς όρους εγκατάστασης και λειτουργίας των µονάδων αυτών. Οι ρυθµίσεις για την ηλιακή ενέργεια βασίζονται σε πετυχηµένα συστήµατα άλλων χωρών της ΕΕ. Ακόµα µε την τροποποίηση του αναπτυξιακού νόµου αυξάνονται οι παρεχόµενες ενισχύσεις, και ουσιαστικά οι επενδύσεις στην ηλιακή ενέργεια γίνονται πλέον λειτουργικές και αποτελεσµατικές. Το ΕΒΕΑ χαιρετίζει και επικροτεί τη θέσπιση του νόµου 3468/06 και την τροποποίηση του αναπτυξιακού νόµου. Πιστεύουµε ότι µε την ορθή εφαρµογή και υλοποίηση του θεσµικού πλαισίου η Ελλάδα θα κερδίσει σηµαντικά οφέλη στον ενεργειακό τοµέα, στην ανάπτυξη της επιχειρηµατικότητας και της οικονοµίας εν γένει, καθώς επίσης στην προστασία του περιβάλλοντος. Κυρίες και κύριοι, Είναι γεγονός ότι οι επενδύσεις σε Φ σταθµούς προσελκύουν ευρύτερο επενδυτικό ενδιαφέρον σε σχέση µε τις επενδύσεις σε άλλες ΑΠΕ. Ένα Φ σταθµός µπορεί να εγκατασταθεί σε διάφορες κλίµακες, µπορεί να είναι µια αυτόνοµη επιχειρηµατική δραστηριότητα, ή συµπληρωµατική σε µια άλλη δραστηριότητα. Ακόµα και σε ένα εργοστάσιο ή κτήριο γραφείων µπορεί να εγκατασταθεί Φ σταθµός στο ελεύθερο χώρο του οικοπέδου ή επί του κτήριο, µε σκοπό είτε την µείωση του κόστους ηλεκτρικής ενέργειας είτε την παράλληλη ανάπτυξη µιας νέας επιχειρηµατικής δραστηριότητας. Αντίθετα οι επενδύσεις σε άλλες µορφές ΑΠΕ, απαιτούν µεγαλύτερο µέγεθος, αυστηρά επιλεγµένη τοποθεσία και πολλές φορές προκαλούν και την αντίδραση των τοπικών κοινωνιών. Οι επενδύσεις σε ΦΒ σταθµούς 1
ενδιαφέρουν άµεσα όλη την ελληνική βιοµηχανία και όχι µόνο τον κλάδο της ενέργειας. Από την 1/7/06 µέχρι σήµερα µόνο στο Επιµελητήριο µας έχουν εγγραφεί 275 νέα µέλη µε κύριο αντικείµενο την παραγωγή ενέργειας και πέραν αυτών, πολλές υφιστάµενες εταιρείες κινούνται επενδυτικά στην ηλιακή ενέργεια. Ως ΕΒΕΑ καταγράφουµε το θετικό κλίµα και οφείλουµε να επισηµάνουµε ότι για να υλοποιηθούν οι επενδύσεις, για να επιτευχθούν οι εθνικοί στόχοι, για να επαληθευτούν οι επενδυτικές προσδοκίες, θα πρέπει να καταγραφούν και να επιλυθούν άµεσα, χωρίς χρονική καθυστέρηση, τα αντικίνητρα, τα προβλήµατα που υπάρχουν στην αγορά. Συνοπτικά οι επιφυλάξεις και οι προβληµατισµοί επικεντρώνονται σε 3 άξονες: 1. Εξασφάλιση των αναγκαίων πόρων, τόσο για το σκέλος των επενδύσεων, όσο και για το σκέλος της επιδότησης της τιµής πώλησης. 2. Πολύπλοκη, χρονοβόρα και κατατµηµένη αδειοδοτική διαδικασία, άδεια παραγωγής, περιβαλλοντική έγκριση, υπαγωγή στον αναπτυξιακό νόµο, διασύνδεση µε το δίκτυο, άδειες εγκατάστασης και λειτουργίας και όλα αυτά µε εµπλοκή µεγάλου αριθµού υπηρεσιών 3. Υπερβολικά µεγάλος χρόνος δέσµευσης σηµαντικών επενδυτικών κεφαλαίων µέχρι την ολοκλήρωση όλων των απαραίτητων εγκρίσεων. Ειδικότερα θα θέλαµε να επισηµάνουµε τα εξής: Ο νόµος 3468/06 ορίζει ως στόχο την εγκατάσταση τουλάχιστον 500 και 200 µέχρι το 2020. Για την επίτευξη του ελάχιστου στόχου των 700 MW απαιτούνται επενδύσεις της τάξης των 4,2 δις, µε αντίστοιχες επιδοτήσεις ύψους τουλάχιστον 2,1 δις. Επίσης λόγω της ειδικής τιµής πώλησης της ηλιακής κιλοβατώρας, η οποία προκύπτει από το υψηλότερο κόστος παραγωγής, για τα 700 MW θα προκύπτει ετησίως επιπλέον δαπάνη 300 εκατ. Βέβαια µε την ηλιακή ενέργεια αντισταθµίζονται τουλάχιστον πρόστιµα από την Ε.Ε. για την υπέρβαση του ορίου των ρύπων. To ερώτηµα που πλανάται στους επενδυτές είναι πιο είναι τελικά το επιθυµητό µέγεθος της αγοράς, σε ποιο χρονικό πλαίσιο θα υλοποιηθεί, κι αν έχει γίνει πρόβλεψη για τη διαθεσιµότητα των απαιτούµενων πόρων. 2
Η πρόσφατη πρωτοβουλία της ΡΑΕ και η προώθηση σχετικού υποµνήµατος στον Υπουργό Ανάπτυξης για την κατανοµή του δυναµικού είναι θετική πρωτοβουλία, η οποία θα πρέπει να ολοκληρωθεί το συντοµότερο. Είναι γνωστό ότι οι επενδυτικές προσδοκίες σχετίζονται άµεσα µε το χρόνο και η καλύτερη επενδυτική πρωτοβουλία όταν δεν είναι σωστά τοποθετηµένη στο χρόνο, αποτυγχάνει. Το ΕΒΕΑ πιστεύει ότι η Ελλάδα πρέπει να εκµεταλλευθεί την προνοµιακή θέση της, να αναπτύξει την ηλιακή ενέργεια και να ξεκινήσουµε το συντοµότερο να παράγουµε ηλιακές κιλοβατώρες. Η απόφαση 136 της ΡΑΕ, καθορίζει τη µορφή των αιτήσεων αδειοδότησης των παραγωγών ενέργειας. Παραµένουν σχετικά ασαφή τα κριτήρια αξιολόγησης των αιτήσεων εξαίρεσης ή χορήγησης αδειών παραγωγής. Οι επενδυτές δεν αρκεί να γνωρίζουν µόνο τι πρέπει να καταθέσουν. Πρέπει να γνωρίζουν τα κριτήρια και τον τρόπο αξιολόγησης, προκειµένου να αυτόαξιολογούνται πριν την υποβολή της πρότασης, και να προσαρµόζονται ανάλογα. Για παράδειγµα, αν κάποιος επενδυτής θεωρεί ότι έχει την απαραίτητη ρευστότητα για την υλοποίηση κάποιας επένδυσης π.χ. 1 MW, και υποβάλει αίτηση για 1 MW, υπάρχει ο κίνδυνος να απορριφθεί η αίτηση, γιατί η αξιολόγηση θα προκρίνει ρευστότητα για 900 KW. Σε αυτή την περίπτωση ο επενδυτής θα αποσυρθεί ή θα πρέπει να ξεκινήσει από την αρχή και να υποβάλει νέα πρόταση, χάνοντας χρόνο και χρήµα χωρίς ουσία. Στο σηµείο αυτό δεν κατανοούµε γιατί η ΡΑΕ αξιολογεί την οικονοµική δυνατότητα του επενδυτή µε διαφορετικά κριτήρια από αυτά του αναπτυξιακού νόµου. Το χωροταξικό και περιβαντολλογικό είναι εξαιρετικά σηµαντικά θέµατα. Η πρωτοβουλία για τη θέσπιση ειδικού πλαισίου χωροταξικού σχεδιασµού είναι απόλυτα θετική, την οποία επικροτεί το ΕΒΕΑ. Πρέπει όµως πολύ γρήγορα το θέµα να κλείσει και να οδηγήσει στην σηµαντική απλοποίηση και χρονική συντόµευση της διαδικασίας Έγκρισης των Περιβαλλοντικών Όρων. Σύµφωνα µε το σχέδιο νόµου απαγορεύεται η εγκατάσταση ΦΒ πάρκων σε γεωργικές γαίες υψηλής παραγωγικότητας. Μέτρο που εκτιµούµε ότι στοχεύει στην προστασία της αγροτικής γης. Η έννοια της γεωργικής γαίας υψηλής παραγωγικότητας είναι ευρεία αν λάβουµε υπόψη ότι περιλαµβάνει ακόµα και εκτάσεις που δυνητικά µπορούν να αρδευτούν στο µέλλον. Από την άλλη πλευρά είναι γνωστό ότι η καλλιεργούµενη έκταση στην Ελλάδα είναι 34 εκατ στρέµµατα, και η συνολικά απαιτούµενη έκταση για ΦΒ πάρκα είναι µόνο 17000 στρέµµατα. ηλαδή κι αν ακόµα όλα τα ΦΒ πάρκα εγκατασταθούν σε καλλιεργήσιµες εκτάσεις, τότε µόλις το 0,05% θα αλλάξουν χρήση. Η Γερµανία αντίθετα επιτρέπει την εγκατάσταση ΦΒ σταθµών σε γεωργικές γαίες υψηλής παραγωγικότητας. 3
Επίσης σύµφωνα µε το ίδιο σχέδιο νόµου δεν θα επιτρέπεται η εγκατάσταση ΦΒ σταθµών σε πολυσύχναστους χώρους, στους οποίους η αντανάκλαση του φωτός από τις εγκαταστάσεις µπορεί να αποτελεί σηµαντική όχληση. Θεωρούµε τον περιορισµό αυτό ασαφή και υπερβολικό. Υπάρχουν µελέτες που αποδεικνύουν ότι η αντανάκλαση των ΦΒ συστηµάτων στο ορατό φάσµα είναι χαµηλότερη από αυτή των αυτοκινήτων, των κτηρίων και άλλων εγκαταστάσεων. Αυτή τη στιγµή µεγάλοι ΦΒ σταθµοί λειτουργούν σε µεγάλα αεροδρόµια, όπως το αεροδρόµιο του Τόκιο, του Μονάχου και της Βαρκελώνης. Πρόταση του ΕΒΕΑ είναι να διαγραφούν και οι δύο αυτοί περιορισµοί. To χωροταξικό πλαίσια πρέπει να είναι σαφές, προσαρµοσµένο στις πραγµατικές συνθήκες, να µην αντιστρατεύεται στην ανάπτυξη της παραγωγής ενέργειας να µην επιβάλει επιπλέον γραφειοκρατικά εµπόδια στο υπό ανάπτυξη κλάδο και να είναι ξεκάθαρες οι σχέσεις επενδυτών και τοπικών κοινωνιών. Σε αυτό το σηµείο θα ήθελα επίσης να αναφέρω ότι πρέπει να ξεκαθαρίσουν τα ζητήµατα µε τις πολεοδοµίες. Τα Φβ πάρκα δεν είναι κτήρια και επ ουδενί δεν πρέπει να αντιµετωπιστούν ως κτήρια, δηµιουργώντας επιπλέον δυσχέρειες στην αδειοδότηση των απαιτούµενων απλών εργασιών περίφραξης και ελαφράς σκυρόδεσης. Ένα σηµαντικό ζήτηµα είναι ο µακρύς χρόνος αδειοδοτήσεων. Για µικρές µονάδες µέχρι 150 KW ο χρόνος αυτός κυµαίνεται από 2-5 µήνες, ενώ για τις µεγαλύτερες µονάδας από 5 έως 10 µήνες. Αν θεωρήσουµε ότι οι χρόνοι αυτοί θα µεγαλώσουν λόγω απειρίας και φόρτου εργασίας των αρµοδίων υπηρεσιών, και προσθέσουµε το χρόνο υπαγωγής στον αναπτυξιακό νόµο, τότε η ολοκλήρωση των αρχικών εγκρίσεων θα είναι 10-13 µήνες για τους µικρούς σταθµούς και 13-20 µήνες για τους µεγαλύτερους σταθµούς. Στη συνέχεια ο επενδύτης θα προχωρήσει στην υλοποίηση της επένδυσης, ενώ παράλληλα τον περιµένουν οι διαδικασίες σύνδεσης µε ΕΣΜΗΕ ή ΕΗ, οι άδειες εγκατάστασης & λειτουργίας για τους σταθµούς > 150 KW. Είναι αδιανόητο ένας επενδυτής να δεσµεύει γη και κεφάλαια, να προσδοκά σε µια επένδυση και πιθανόν να αναστέλλει άλλα επενδυτικά σχέδια, για δύο τουλάχιστον χρόνια µέχρι να απαντηθεί η επενδυτική πρόταση του. Κατανοούµε ότι το έργο της ΡΑΕ είναι δύσκολο, υπάρχει ήδη συσσωρευµένος όγκος φακέλων, αλλά φοβόµαστε ότι οι λοιπές διαδικασίες σε Νοµαρχίες, Περιφέρειες και άλλες εµπλεκόµενες υπηρεσίες θα καθυστερήσουν περαιτέρω τις αξιολογήσεις. Το ΕΒΕΑ πιστεύει ότι οι χρόνοι αυτοί είναι εξαιρετικά µακρείς, καθιστούν τους επενδυτές δέσµιους της γραφειοκρατίας, τους αποθαρρύνουν, επιβραδύνουν το ρυθµό υλοποίησης των επενδυτικών προγραµµάτων ενώ η Ελλάδα θα καθυστερήσει στην υλοποίηση των στόχων. 4
Αναπτυξιακός νόµος. Είναι γνωστό ότι ο επενδυτικός νόµος µε την τελευταία τροποποίηση ορίζει επιπλέον ενισχύσεις έως +10% για τις µεσαίες επιχειρήσεις και έως +20% για µικρές και πολύ µικρές επιχειρήσεις. εν έχουν διευκρινιστεί ακόµα τα κριτήρια βάσει των οποίων θα προσδιορίζεται το επιπλέον ποσοστό της ενίσχυσης και οι διαδικασίες του αναπτυξιακού νόµου δεν έχουν ανοίξει. Προχθές πληροφορηθήκαµε ότι σύντοµα επίκειται να εκδοθούν οι σχετικές υπουργικές αποφάσεις και θα ανοίξουν οι διαδικασίες του αναπτυξιακού νόµου. Το θέµα είναι σηµαντικό, και πρέπει άµεσα να λειτουργήσει ο αναπτυξιακός νόµος. Κυρίες και κύριοι: O νόµος 3468/06 έχει τύχει θετικών σχολίων. Πρέπει όµως να αρθούν οι γκρίζες ζώνες για τις οποίες υπάρχει έντονη ανησυχία και δυσαρέσκεια. Η γραφειοκρατία και το δύσκαµπτο πλαίσιο λειτουργίας του δηµόσιου τοµέα και της τοπικής αυτοδιοίκησης δεν πρέπει να κάµψουν την επενδυτική ευφορία. Η επιχειρηµατική κοινότητα είναι έτοιµη να αναλάβει τους επενδυτικούς κινδύνους σε έναν νέο χώρο. Η πολιτεία αναζητεί την ενίσχυση της επιχειρηµατικότητας, την ανάπτυξη των ΑΠΕ. Απαιτείται ξεκάθαρο περιβάλλον και απλοποίηση των διαδικασιών έναρξης και λειτουργίας των επιχειρήσεων. Η Γερµανία, αν και φτωχότερη σε ήλιο, εκµεταλλεύεται τον ήλιο, έχει αναπτύξει έναν νέο κλάδο, τον κλάδο της ηλιακής ενέργειας, και έχει δηµιουργήσει πάνω από 15000 νέες θέσεις εργασίας. Γιατί όχι και εµείς; Η πράσινη ενέργεια έχει παρόν και µέλλον. εν πρέπει να ξεχνάµε ότι οι γείτονες µας των Βαλκανίων, τα επόµενα χρόνια θα κληθούν να αγοράζουν και να παράγουν πράσινη ενέργεια. Αν έχουµε δηµιουργήσει έναν κλάδο στη χώρα µας, γιατί αυτός να µην τοποθετηθεί στις µελλοντικές αυτές αγορές; Το παράδειγµα της εντυπωσιακής ανάπτυξης της αγοράς των τηλεπικοινωνιών την τελευταία 15ετία, µε αφορµή την κινητή τηλεφωνία, µε τα σηµαντικά οφέλη που προσέφερε στην ανάπτυξη της χώρας, την απασχόληση και τους καταναλωτές, µπορεί να αποτελέσει παράδειγµα και οδηγό για την ανάπτυξη της αγοράς της ενέργειας και ειδικότερα των ΦΒ Το ΕΒΕΑ προτείνει να συσταθεί µια επιτροπή συµβουλευτική προς την κυβέρνηση, στην οποία θα συµµετάσχουν εκπρόσωποι των εµπλεκοµένων φορέων (Επιµελητήρια, κλαδικοί σύνδεσµοι, τοπική αυτοδιοίκηση, Υπ. Ανάπτυξης, Υπ. Γεωργίας, ΥΠΕΧΩ Ε) προκειµένου να αναλύσουν την τρέχουσα κατάσταση και να υποβάλουν τελικές προτάσεις προς την κυβέρνηση. Κυρίες και κύριοι: 5
Θα πρέπει να απελευθερώσουµε όλες τις δηµιουργικές δυνάµεις που είναι αξιόµαχες και θέλουν να συµβάλλουν στην ανάπτυξη και εξέλιξη του κλάδου και της Ελλάδας. Οι βάσεις έχουν µπει µε τον νόµο 3468/06. Ας προχωρήσουµε. Ευχαριστώ 6