ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, 9.6.2017 COM(2017) 324 final 2017/0132 (NLE) Πρόταση ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ σχετικά με την υπογραφή, εξ ονόματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και την προσωρινή εφαρμογή της Συνθήκης ίδρυσης Κοινότητας Μεταφορών EL EL
ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ 1. ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ Αιτιολόγηση και στόχοι της πρότασης Ένα σύστημα μεταφορών που λειτουργεί εύρυθμα και συνδέει την Ένωση με τις γειτονικές χώρες είναι ουσιαστικής σημασίας για τη βιώσιμη οικονομική ανάπτυξη και την ευημερία όλων των πολιτών. Η συνεργασία στον τομέα των μεταφορών με τις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων διέπεται προς το παρόν από το Παρατηρητήριο Μεταφορών της Νοτιοανατολικής Ευρώπης, το μνημόνιο συνεννόησης (ΜΣ) της 11ης Ιουνίου 2004 μεταξύ των κυβερνήσεων της Αλβανίας, της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης, της Κροατίας, της πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας, του Μαυροβουνίου και της Σερβίας και της Αποστολής των Ηνωμένων Εθνών στο Κοσσυφοπέδιο, αφενός, και, αφετέρου, της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, με κύριο στόχο την επέκταση του δικτύου ΔΕΔ-Μ και των συναφών πολιτικών στις χώρες της Νοτιοανατολικής Ευρώπης. Το ΜΣ έδειξε, ωστόσο, τα όριά του και μετά από αξιολόγηση που πραγματοποίησε η Επιτροπή το 2008 υποστηρίχθηκε μια πιο ολοκληρωμένη προσέγγιση συνεργασίας, με αντικείμενο και άλλες πολιτικές στον τομέα των μεταφορών και πεδία σχετιζόμενα με τις μεταφορές. Εν προκειμένω, με βάση τη θετική πείρα από την Ενεργειακή Κοινότητα, η Επιτροπή πρότεινε να αποτελέσει πηγή έμπνευσης αυτό το παράδειγμα για τον τομέα των μεταφορών και, συνεπώς, να υπογραφεί συμφωνία η οποία θα διασφαλίζει το συμβιβάσιμο της νομοθεσίας, των προτύπων και των τεχνικών προδιαγραφών των κύριων περιφερειακών εταίρων με τη νομοθεσία, τα πρότυπα και τις τεχνικές προδιαγραφές της Ένωσης. Το Συμβούλιο εξουσιοδότησε την Επιτροπή στις 12 Ιουνίου 2008 και στις 9 Οκτωβρίου 2009 να αρχίσει τη διαπραγμάτευση, εξ ονόματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με την Αλβανία, τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη, την πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας, το Κοσσυφοπέδιο *, το Μαυροβούνιο και τη Σερβία, συνθήκης ίδρυσης Κοινότητας Μεταφορών. Οι συζητήσεις σε τεχνικό επίπεδο ολοκληρώθηκαν με επιτυχία τον Ιούλιο του 2010. Ωστόσο, λόγω της αδυναμίας να υπάρξει συμφωνία για την κατάλληλη ονομασία ενός των συμβαλλομένων μερών, και συγκεκριμένα του Κοσσυφοπεδίου, η οριστικοποίηση της συνθήκης ίδρυσης Κοινότητας Μεταφορών παρέμεινε στάσιμη επί σχεδόν τρία χρόνια. Οι συζητήσεις επαναλήφθηκαν το 2013 και επιτεύχθηκε συμφωνία επί του τελικού κειμένου της Συνθήκης το 2016. Η συμφωνία πρέπει τώρα να υπογραφεί εξ ονόματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης και από τα άλλα συμβαλλόμενα μέρη. Η Συνθήκη προβλέπει Συμβούλιο Υπουργών το οποίο θα διασφαλίζει την επίτευξη των στόχων που καθορίζονται στην εν λόγω Συνθήκη. Η θέση που θα λαμβάνει η ΕΕ στο Συμβούλιο Υπουργών κατά την έκδοση πράξεων που παράγουν έννομα αποτελέσματα θα βασίζεται στην ειδική διαδικασία της ΕΕ και ιδίως στο άρθρο 218 παράγραφος 9 της ΣΛΕΕ. Το κείμενο της συμφωνίας που έχει μονογραφηθεί περιείχε κενό το άρθρο 33 το οποίο αφορά την έδρα της μόνιμης γραμματείας, διότι τότε δεν ήταν δυνατόν να καθοριστεί ο τόπος της έδρας. Για τον λόγο αυτό, το κείμενο που τέθηκε προς υπογραφή τροποποιήθηκε ελαφρά, ώστε να καταστεί δυνατόν υπουργική επιτροπή να αποφασίσει σχετικά με τη σύμφωνη γνώμη των συμβαλλομένων μερών. * Η ονομασία αυτή χρησιμοποιείται με επιφύλαξη των θέσεων ως προς το καθεστώς και είναι σύμφωνη με την απόφαση 1244/1999 του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών και τη γνωμοδότηση του Διεθνούς Δικαστηρίου σχετικά με τη διακήρυξη της ανεξαρτησίας του Κοσσυφοπεδίου. EL 2 EL
Ωστόσο, δεν αποκλείεται να επιτευχθεί πολιτική συμφωνία όσον αφορά την έδρα στο περιθώριο της 6ης Συνόδου Κορυφής των Δυτικών Βαλκανίων που θα πραγματοποιηθεί στην Τεργέστη στις 12 Ιουλίου 2017. Η επίσημη απόφαση του Συμβουλίου Υπουργών θα διατυπωθεί στη συνέχεια και θα καθορισθεί η θέση της ΕΕ με απόφαση βάσει του άρθρου 218 παράγραφος 9 της ΣΛΕΕ. Γενικό πλαίσιο Η ενίσχυση της περιφερειακής συνεργασίας με τα Δυτικά Βαλκάνια είναι κύριο στοιχείο για πολιτική σταθερότητα, ασφάλεια, οικονομική ευημερία και κοινωνική ανάπτυξη στην περιοχή. Εν προκειμένω, η Κοινότητα Μεταφορών θα ωφελήσει το πλαίσιο προσχώρησης των Δυτικών Βαλκανίων με την επίσπευση της σύγκλισης της εθνικής νομοθεσίας με το κεκτημένο της Ένωσης που αφορά τις μεταφορές και άλλα σχετικά πεδία. Η Κοινότητα Μεταφορών θα αποτελέσει επίσης καίριο εργαλείο για την προώθηση της μεταρρυθμιστικής διαδικασίας στην εξαμερή συνεργασία στα Δυτικά Βαλκάνια, καθώς και για την υλοποίηση υποδομών (ΔΕΔ-Μ) και τη χρηματοδότησή τους στην περιοχή. Συνοχή με τις ισχύουσες διατάξεις στον τομέα πολιτικής Η Συνθήκη ίδρυσης Κοινότητας Μεταφορών συνάδει πλήρως με τις κείμενες διατάξεις περί μεταφορών και θα αντικαταστήσει το υπάρχον πλαίσιο συνεργασίας, το Παρατηρητήριο Μεταφορών της Νοτιοανατολικής Ευρώπης (SEETO), το οποίο υφίσταται από το 2004. Συνοχή με τις λοιπές πολιτικές και στόχους της Ένωσης Η Συνθήκη ίδρυσης Κοινότητας Μεταφορών συνάδει πλήρως με τις πολιτικές και τους στόχους που έχουν καθορισθεί από τη συνεργασία με τους εταίρους της Νοτιοανατολικής Ευρώπης ή στο πλαίσιο της διαδικασίας διεύρυνσης. Η Συνθήκη θα διαδραματίσει καίριο ρόλο στην υποστήριξη των πολιτικών αυτών διότι θα βοηθήσει τις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων να προσεγγίσουν περισσότερο το κεκτημένο της Ένωσης για τις μεταφορές. Η Κοινότητα Μεταφορών είναι επίσης πλήρως ευθυγραμμισμένη με όλες τις σημαντικές πολιτικές που σχετίζονται με τις μεταφορές, όπως η περιβαλλοντική ή η κοινωνική πολιτική. 2. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΩΝ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΕΩΝ ΜΕ ΤΑ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΜΕΝΑ ΜΕΡΗ ΚΑΙ ΕΚΤΙΜΗΣΕΙΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ Διαβούλευση με τα ενδιαφερόμενα μέρη Η ειδική επιτροπή που όρισε το Συμβούλιο γνωμοδότησε καθ όλη τη διάρκεια της διαπραγμάτευσης της Συνθήκης. 3. ΝΟΜΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ Νομική βάση Νομική βάση της πρότασης είναι το άρθρο 91 και το άρθρο 100 παράγραφος 2 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σε συνδυασμό με το άρθρο 218 παράγραφος 5. Επιλογή του νομικού μέσου Σύμφωνα με το άρθρο 218 παράγραφος 5, το Συμβούλιο εκδίδει απόφαση που επιτρέπει την υπογραφή και την προσωρινή εφαρμογή διεθνών συμφωνιών. EL 3 EL
4. ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ Οι επιπτώσεις στον προϋπολογισμό της Ένωσης είναι πολύ περιορισμένες, διότι ο προϋπολογισμός της Κοινότητας Μεταφορών θα καλύπτει μόνον τις λειτουργικές δαπάνες που είναι αναγκαίες για τη λειτουργία των οργάνων της. Η χρηματοδότηση θα παρέχεται από το ακόλουθο κονδύλι του προϋπολογισμού: IPA 2017/039-402.20/MC/Transport Community. EL 4 EL
2017/0132 (NLE) Πρόταση ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ σχετικά με την υπογραφή, εξ ονόματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και την προσωρινή εφαρμογή της Συνθήκης ίδρυσης Κοινότητας Μεταφορών ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ, Έχοντας υπόψη τη Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και ιδίως το άρθρο 91 και το άρθρο 100 παράγραφος 2, σε συνδυασμό με το άρθρο 218 παράγραφος 5, Έχοντας υπόψη την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Εκτιμώντας τα ακόλουθα: (1) Στις 12 Ιουνίου 2008 και στις 9 Οκτωβρίου 2009 το Συμβούλιο εξουσιοδότησε την Επιτροπή να αρχίσει, εξ ονόματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τη διαπραγμάτευση συνθήκης ίδρυσης της Κοινότητας Μεταφορών με τη Δημοκρατία της Αλβανίας, τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη, την πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας, το Κοσσυφοπέδιο *, τη Δημοκρατία του Μαυροβουνίου και τη Δημοκρατία της Σερβίας (εφεξής: συμβαλλόμενα μέρη της Νοτιοανατολικής Ευρώπης). (2) Η διαπραγμάτευση ολοκληρώθηκε με επιτυχία με τη μονογραφή της συμφωνίας από τα τέσσερα συμβαλλόμενα μέρη της Νοτιοανατολικής Ευρώπης Η μονογραφή της συμφωνίας από τα δύο εναπομένοντα συμβαλλόμενα μέρη της Νοτιοανατολικής Ευρώπης αναμένεται έως τις 12 Ιουλίου 2017. (3) Η συμφωνία προωθεί την ανάπτυξη των μεταφορών μεταξύ της Ένωσης και των συμβαλλομένων μερών της Νοτιοανατολικής Ευρώπης με βάση τις διατάξεις του κεκτημένου της Ένωσης. (4) Η συμφωνία πρέπει να υπογραφεί εξ ονόματος της Ένωσης, με την επιφύλαξη της σύναψής της σε μεταγενέστερη ημερομηνία. (5) Για να αποφέρει τα οφέλη της η συμφωνία το ενωρίτερο δυνατόν, πρέπει να εφαρμόζεται προσωρινά, ΕΞΕΔΩΣΕ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΑ ΑΠΟΦΑΣΗ: Άρθρο 1 Εγκρίνεται εξ ονόματος της Ένωσης η υπογραφή της Συνθήκης ίδρυσης της Κοινότητας Μεταφορών, με την επιφύλαξη της σύναψης της εν λόγω συμφωνίας. Το κείμενο της προς υπογραφή συμφωνίας επισυνάπτεται στην παρούσα απόφαση. * Η ονομασία αυτή χρησιμοποιείται με επιφύλαξη των θέσεων ως προς το καθεστώς και είναι σύμφωνη με την απόφαση 1244/1999 του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών και τη γνωμοδότηση του Διεθνούς Δικαστηρίου σχετικά με τη διακήρυξη της ανεξαρτησίας του Κοσσυφοπεδίου. EL 5 EL
Άρθρο 2 Η Γενική Γραμματεία του Συμβουλίου καταρτίζει την πράξη εξουσιοδότησης του/των προσώπου/-ων που θα ορίσει ο διαπραγματευτής της συμφωνίας για την υπογραφή της, με την επιφύλαξη της σύναψής της. Άρθρο 3 Η συμφωνία εφαρμόζεται προσωρινά, σύμφωνα με το άρθρο 41 παράγραφος 3 της συμφωνίας, από την ημερομηνία της υπογραφής της, ενόσω εκκρεμεί η έναρξη ισχύος της. Άρθρο 4 Η παρούσα απόφαση αρχίζει να ισχύει την ημέρα της έκδοσής της. Βρυξέλλες, Για το Συμβούλιο Ο Πρόεδρος EL 6 EL