ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ ΚΑΙ ΥΓΕΙΑ Γεώργιος Κ. Τσιτούρης
«Είστε όπως κι εγώ, ένας Homo Sapiens, ένας σοφός άνθρωπος. Ζωή, το θαύμα του σύμπαντος, εμφανίστηκε πριν από 4 δις χρόνια. Εμείς, οι άνθρωποι υπάρχουμε μονάχα, εδώ και 200.000 χρόνια και έχουμε καταφέρει να διασαλεύσουμε την τόσο ουσιαστική ισορροπία της ζωής». HOME
Climate change is the biggest global threat of the 21 st century
1989
Καιρός: Η συνεχώς μεταβαλλόμενη κατάσταση της ατμόσφαιρας σε χρόνο από λεπτά έως εβδομάδες Κλίμα: Η μέση κατάσταση της ατμόσφαιρας και της Γης για αρκετά χρόνια με διακυμάνσεις εποχικές και ακραίες τοπικές (El Nino) Κλιματική αλλαγή: Η αλλαγή της στατιστικής κατανομής του καιρού σε χρονικές περιόδους από δεκαετίες έως εκατομ. χρόνια για φυσικούς λόγους (αστρικοί κύκλοι, ηφαίστεια, τριβές ηπείρων, ηλιακά φαινόμενα) ή από τον άνθρωπο (ρύπανση ατμόσφαιρας, υπερθέρμανση)
ΑΕΡΙΑ «ΘΕΡΜΟΚΗΠΙΟΥ» - ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΑΣ Υδρατμοί, C02 75%, Μεθάνιο 15%, Νιτρικό Οξύ 8%, Halocarbons, Όζον, που προέρχονται από την καύση ορυκτών υλικών ενέργειας κάρβουνο, πετρέλαιο, φυσικό αέριο, από έγκλειστο οργανικό υλικό στη γη και στους παγετώνες, που αποδομείται από ζώα, καλλιέργειες, κάψιμο δασών. Μονάδα μέτρησης: μέρη CO2 σε 1 εκατομ. μέρη αέρα (ppm) ή επίδραση ισοδύναμης με 1 t CΟ2. C Φυσική πυκνότητα CO2 ατμ.: ίχνη - 0.038-300 ppm Τοξική πυκνότητα CO2 ατμ.: >1% 10.000 ppm. Σημερινή πυκνότητα CO2 ατμ.: 450 550 ppm. Στόχος IPCC-ΟΗΕ: : 450 ppm, 2 ο C Στόχος: J. Hansen: <350 ppm,, <1 ο C,, 1 Ο 7C
Global temperature record, since instrumental recording began in 1860, and projection to 2100, according to the IPCC
26-11-2010
Εφημερίδα Καθημερινή 17-10-2010
27-10-2010
24-11-2010
23-11-2010
ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΚΡΕΑΤΟΣ και ΓΑΛΑΚΤΟΣ 2006 2050 Κρέας (εκατομ. τόνοι) Γάλα,, (εκατομ( εκατομ. τόνοι) 230 580 460 1050 Ένας Ινδός καταναλίσκει 5 kg κρέας/χρόνο Ένας Αμερικανός καταναλίσκει 123 kg κρέας/χρόνο Steinfeld H. et al. Liverstock s Long Shadow Environment Issues and Options FAO 2006
Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο συζήτησε πρόσφατα το θέμα: «Υπερθέρμανση του πλανήτη & Πολιτική διατροφής» με σύνθημα «Λιγότερο κρέας Λιγότερη θερμοκρασία» Οι ομιλητές ανέπτυξαν τους κινδύνους από την υπερβολική αύξηση της κτηνοτροφίας - The long Shadow of Livestock - που προκαλεί την ρύπανση του περιβάλλοντος με μεθάνιο και νιτρικό οξύ, την ενίσχυση του φαινομένου του θερμοκηπίου, την μεγάλη κατανάλωση νερού, εκδάσωση, αφύσικο τρόπο ανάπτυξης των ζώων, παραγωγή τοξικού κρέατος και καρδιαγγειακά νοσήματα. Κατέληξαν στη σύσταση αποχής από το κρέας 1 ημέρα την εβδομάδα. Global Warning and Food Policy European Council, March 2010
Pathways by which climate change affects human health
Η Ε.Ε. εφαρμόζει μονομερώς από το 2006 μέτρα περιορισμού της θερμοκρασίας στους 2 ο C με μείωση 20% της εκπομπής αερίων μέχρι το 2020, με εργαλεία πολιτικής την φορολόγηση ρύπων, την αγοραπωλησία δικαιωμάτων εκπομπής ρύπων, τις επενδύσεις σε ΑΠΕ (πράσινη ανάπτυξη, αιολικά, φωτοβολταϊκά κλπ). Commission of the Eur. Communities 2007
Η Ελλάδα υιοθέτησε το πρόγραμμα της Ε.Ε. με επενδύσεις 45 δισ. Ευρώ μέχρι το 2015 αναμένοντας ότι το 2020 το 35% της ηλεκτρικής ενέργειας θα προέρχεται από ΑΠΕ. Παρά την έκρηξη των επενδύσεων οι επιδόσεις σε επίπεδο πολιτικής είναι χαμηλές. Στο συνέδριο της Economist στην Αθήνα - Οκτ.. 2010 διαπιστώθηκε έλλειμμα διεθνούς οράματος για την πράσινη ανάπτυξη, λόγω των άμεσων οικονομικών προσδοκιών. Η πλειοψηφία των επιχειρηματιών θεωρεί πιο σημαντικούς τους άμεσους οικονομικούς στόχους παρά την αειφορία της πράσινης ανάπτυξης. Ο έντονος ανταγωνισμός στις πράσινες αγορές δεν συνοδεύεται από δεσμευτικούς στόχους των κρατών για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. Εφημερίδα Καθημερινή 21-10-2010 10-2010
Δεν νοείται πράσινη ανάπτυξη αν αυτή δεν εμπεριέχει στους σχεδιασμούς της τον κλάδο της δασοπονίας. Την καλλιέργεια και προστασία των δασών, την συντήρηση υποδομών, συγκομιδή δασικών προϊόντων, δασικά φυτώρια και την φύλαξη. Ιδίως για την χώρα μας που είναι κατά τα 2/3 ορεινή και κατά 50% δασική. Economist Οκτ.. 2010. Αθήνα
Το 2009 το πρόγραμμα αυτό χαρακτηρίστηκε σαν δαπανηρή αποτυχία της Ευρωπαϊκής πολιτικής που πληρώθηκε πολύ ακριβά από τους μη έχοντες, τους νέους και τους ηλικιωμένους Στοίχισε 95 δισ. ευρώ ή 185 ευρώ στον κάθε Ευρωπαίο μέσα σε 2 χρόνια Οι εταιρείες ενέργειας αντιθέτως κέρδισαν μεγάλα ποσά από επιδοτήσεις και υψηλές τιμές πώλησης ενέργειας, ενώ οι βιομηχανίες υπέφεραν λόγω του ακριβού ηλεκτρικού ρεύματος που αγόραζαν Ο στόχος που ήταν μια σταθερή τιμή άνθρακα δεν επιτεύχθηκε. Υπολογίζεται ότι το 2100 η θερμοκρασία της γης θα μειωθεί μόνον κατά ¼ του 1 o C, δηλαδή στα όρια της φυσικής διακύμανσης The Expensive Failure of Europe s s Emission Trading Scheme, N Sinclair, Master Resource, Nov.3, 2009
Η συμμόρφωση σε κοινό παγκόσμιο σχεδιασμό δεν κατέστη δυνατή. Προσκρούει στην αντίληψη του υψηλού κόστους σε σχέση με την κοινωνική ωφέλεια Κατά τον Nikolas Stern, η οικονομία του χαμηλού άνθρακα είναι τεχνικά και οικονομικά εφικτή. Με τα οφέλη να υπερβαίνουν κατά πολύ το κόστος Η ανάληψη άμεσης δράσης θα απαιτήσει παγκοσμίου ΑΕΠ/χρ χρ. με αποτέλεσμα Θερμ.. <2 ο C το 1% του Η μη άμεση δράση θα χρειαστεί το 5-20% του ΑΕΠ/χρ χρ. με Θερμ.. >2 ο -5 ο C Κατά τον J. Stiglitz, το ερώτημα δεν είναι αν μπορούμε να αναλάβουμε το κόστος, αλλά αν μπορούμε να το αποφύγουμε αφού το διακύβευμα είναι η ζωή. Δικαιώνοντας τον Karl Marx που έγραψε το 1850 ότι η αλόγιστη εκμετάλλευση της φύσης για το κέρδος θα καταστρέψει τη γη
O James Hansen, θεωρεί αναποτελεσματική την πολιτική λογική που αναζητεί οικολογικές λύσεις στο πλαίσιο της άναρχα αυτορρυθμιζόμενης ελεύθερης αγοράς, δηλαδή του διεθνούς εμπορίου ρύπων, που αντί να τους καταργεί τους επαναφέρει στο προηγούμενο υψηλό επίπεδο, με την μεταφορά ρυπογόνων μεταποιητικών βιομηχανιών από την Δύση στην Ασία και Αφρική και με την εξαγορά δικαιωμάτων εκπομπής ρύπων. James Hansen: Storms of My Grandchildren, 2009
Η λογική της διάσκεψης στην πραγματικότητα διαιωνίζει την ατμοσφαιρική ρύπανση την οποία ισχυρίζεται ότι αντιμάχεται και απλώς επιτρέπει στους υπευθύνους για τη ρύπανση και στους χρηματιστές της Wall Street, να γδάρουν τον κόσμο αποκομίζοντας δισεκατομμύρια δολλάρια. James Hansen
Η Γαλλική Le Monde στις 31-10 10-0909 αποκάλεσε «αγορά τρελλών» το εμπόριο CO2 με την έκδοση αδειών εκπομπής ρύπων που πωλούνται και αγοράζονται σαν χρηματιστηριακό προϊόν Η Wall Street Journal θεωρεί ότι το χρηματιστηριακό εμπόριο άνθρακα ανέρχεται σε 100 δισεκατομμύρια δολάρια με προοπτική τα 3 τρισεκατομμύρια δολάρια. Εφημ. ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ 13-12-09 12-09
Με αυτή τη μέθοδο το μέλλον του πλανήτη παίζεται σαν επικερδές εμπόρευμα, από μια δράκα ανθρώπων που νέμονται τον κοινό φυσικό πλούτο της γης, χρησιμοποιώντας τον για την καταστροφή όλου του πλανήτη Εφημερίδα Καθημερινή 13-12-200912-20092009
Το κλίμα είναι δημόσιο αγαθό Αυτοί που αδυνατούν να πληρώσουν γι αυτό δεν πρέπει να εξαιρεθούν από την απόλαυσή του Η απόλαυσή του από κάποιον δεν μπορεί να ελαττώσει τη δυνατότητα άλλων να το χαρούν Οι αγορές δεν προσφέρουν αυτόματα τον σωστό τύπο και ποσότητα των δημοσίων αγαθών χωρίς την κοινωνική πολιτική Γι αυτό η κλιματική αλλαγή είναι ένα παράδειγμα αποτυχίας της αγοράς στη πιο μεγάλη κλίμακα που έχει γνωρίσει ο κόσμος Nickolas Stern. The economics of climate change The Stern Review, 2007
Συμφωνία παγκόσμια, δεσμευτική για την διατήρηση της ισορροπίας των οικοσυστημάτων στη φύση και την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος, με επίκεντρο τον άνθρωπο και τις ανάγκες του Scientific American Εφημ. Ριζοσπάστης 2009
Ευχαριστώ τους φοιτητές Άρη Ανέστη και Στάθη Ανέστη για τη βοήθειά τους στη συγκέντρωση και επιλογή της ύλης.