Παράγωγα Αερίων Ρύπων

Transcript

1 Παράγωγα Αερίων Ρύπων Ραφαήλ Μάρκελλος Επίκουρος Καθηγητής MBA International Program Τµήµα ιοικητικής Επιστήµης & Τεχνολογίας Οικονοµικό Πανεπιστήµιο Αθηνών

2 οµή Συζήτησης Εκποµπές Αερίων Ρύπων: Άδειες, Αξιόγραφα & Παράγωγα Παίκτες, Αγορές, Προϊόντα & Μεγέθη Η Ελληνική Κατάσταση Σχετικές Έρευνες & Αποτελέσµατα 2

3 Άδειες Εκποµπής Αερίων Ρύπων Είναι πια αποδεκτό ότι το φαινόµενο του θερµοκηπίου και η κλιµατική αλλαγή αποτελεί µια πραγµατικότητα η οποία επιδεινώνεται από τις εκποµπές αερίων ρύπων (Stern review, 2007) Με πρωτοβουλία του ΟΗΕ από το 1992, το πρωτόκολλο του Κιότο αποτελεί µια διεθνή πρωτοβουλία για την αντιµετώπιση της κλιµατικής αλλαγής Στο πλαίσιο του πρωτοκόλλου, η διαπραγµάτευση ως αξιόγραφα σε αγορές αδειών εκποµπής αερίων ρύπων προβλέπεται ως ένας από τους κύριους µηχανισµούς ελέγχου και µείωσης επιπέδων CO 2 (αλλά και CH 4, N 2 O, SF 6, HFCs and PFCs) 3

4 Βασικές Spot Αγορές Στις ΗΠΑ υπάρχουν αγορές διαπραγµάτευσης SO 2 από το Η κύρια αγορά διαπραγµάτευσης CO 2 είναι το EU ETS (97% παγκόσµιου τζίρου). Άλλες αγορές: UK Emission Trading System, the New South Wales GHG Abatement Scheme, Chicago Climate Exchange Κύριες Αγορές Spot EU ETS: Powernext (Γαλλία, 70%), Nordpool (Σκανδ/κές χώρες, 20%), European Energy Exchange (EEX, Γερµανία), Austrian Energy Exchange (EXAA), Climex Alliance 4

5 Κύρια Προϊόντα Στο πλαίσιο του EU ETS, οι ρυπογόνες εταιρίες µε βάση Εθνικά Σχέδια Κατανοµής (NAP) και την παραγωγή τους αποκτούν άδειες εκποµπής ορισµένης ποσότητας CO 2 Κάθε άδεια European Union allowance (EUA) δίνει το δικαίωµα εκποµπήςενόςτόνουco 2 Οι δοθείσες άδειες δεν επαρκούν για να καλύψουν όλη την παραγωγή τους (πχ ηλεκτρισµού) καιέτσιπρέπει να καλύψουν το έλλειµµα: Μειώνοντας την παραγωγή Αλλάζοντας την τεχνολογία παραγωγής Αγοράζοντας άδειες στην αγορά EU ETS 5

6 Βασικοί Παίκτες Έλλειµµα CO 2 : Παραγωγοί Ηλεκτρισµού, ιυλιστήρια, Φούρνοι κοκ, Χαλυβουργίες, Βιοµηχανίες Υαλικών, Τσιµέντου, Κεραµικών, Χάρτου, Αυτοκινητοβιοµηχανίες/Αεροµεταφορές (;) Πλεόνασµα CO 2 : Μέσω «πράσινων» επενδύσεων και του µηχανισµού CDM/JI Συµβουλευτικές & Ιδιώτες: ιαχειριστές κινδύνου, Κερδοσκόποι Υπάρχουν περισσότερα από 60 εξειδικευµένα carbon funds, εκ των οποίων 3 είναι αξίας πολλών δις (RNK Capital, Climate Change Capital και Natsource), και 3 είναι fund-offunds (Kenmar, RMF και Parker Global Strategies). 6

7 Κατάσταση στην Ελλάδα Πηγή: Greek ΝΑP Σύνολο EUAs/έτος: 70 εκατοµµύρια ΕΗ (67%): ΑΗΣ Καρδιάς (19.3%), ΑΗΣ Πτολεµαϊδας (9.4%), ΑΗΣ Αγ. ηµητρίου (25.4%), ΑΗΣ Αµυνταίου (10%), ΑΗΣ Μεγαλόπολης (5%) Τσιµεντοβιοµηχανία (16.3%): Ηρακλής (55.3%), ΤΙΤΑΝ (39.6%), ΧΑΛΥΨ (5.1%) 7

8 Αγορές & Προϊόντα Παραγώγων Κύρια Προϊόντα: ΣΜΕ για παράδοση 1,000 EUAs σε ετήσια βάση (τον εκέµβριο και τον Μάρτιο/Nordpool κάθε έτους έως το 2012) ή καισεµηνιαία βάση (µόνο στο ECX) Ευρωπαϊκού τύπου δικαιώµατα σε µηνιαία ΣΜΕ EUAs από 10/2006 στο ECX (OTC από το 2005) Κύριες Αγορές ΣΜΕ EU ETS: European Climate Exchange (ECX, Ολλανδία, 86.5%), Nordpool (12.5%) 8

9 Μέγεθος Αγοράς Οι συναλλαγές αδειών παγκόσµια για το 2005 ξεπέρασαν τους 710 εκ. τόνους CO 2 αξίας περίπου $11 δις. Οι συναλλαγές ξεπέρασαν τους 1.7 δις τόνους αξίας $30 δις για το (Σηµ.: η παραγωγή σίτου στις ΗΠΑ για το άξιζε $9.5 δις) Η παγκόσµια αγορά εκτιµάται να φτάσει τα $3 τρις 9

10 Σχετικές Έρευνες To EU ETS δεν είναι πλήρως αποτελεσµατική αγορά (Daskalakis & Markellos, 2007a) Κλασσικές µέθοδοι αποτίµησης no-arbitrage µπορούν να εφαρµοστούν µόνο για παράγωγα µε λήξη εντός των διακριτών φάσεων (intra-phase) του EUTS. Παράγωγα που γράφονται µεταξύ φάσεων (inter-phase) µπορούν να αποτιµηθούν µε υποδείγµατα ισορροπίας (Daskalakis, Psychoyios & Markellos, 2007b) Η µεταβολές στις τιµές των EUAs επηρεάζουν τις τιµές ηλεκτρισµού αλλά και την αµοιβή κινδύνου (risk premium) των ΣΜΕ ηλεκτρισµού (Daskalakis & Markellos, 2008) 10

11 Σχετικές Έρευνες Daskalakis, G. & Markellos, R.N., "Are the European Carbon Markets Efficient?" (2007a). Daskalakis, G., Psychoyios, D. & Markellos, R.N., "Modeling CΟ 2 Emission Allowance Prices and Derivatives: Evidence from the European Trading Scheme" (2007b). Daskalakis, G. and Markellos, R.N., "Are Electricity Risk Premia Affected by Emission Allowance Prices? Evidence from the EEX" (2008). 11