1ο Πανελλήνιο Συνέδριο της Ελληνικής Εταιρείας Ήπατος Παγκρέατος Χοληφόρων Τι κάνουμε λάθος και δεν προχωράει η μεταμόσχευση ήπατος στην Αθήνα: Διοικητικά 5 Μαρτίου 2017 Ανδρέας Καραμπίνης-Πρόεδρος Ε.Ο.Μ
Μεταμοσχευτική ηπατική δραστηριότητα στην Ελλάδα 2001-2015 1- Μεταμοσχευτική δραστηριότητα Ελλάδα vs E.E 2-Μεταμοσχεύσεις ήπατος 2001-2015 3-Προοπτικές (Λαϊκό Νοσοκομείο Αθηνών?)
Θεμελιώδες Αξίωμα στο πεδίο των Μεταμοσχεύσεων : No Donor - No Transplant
Παγκοσμίως,τα τελευταία δέκα χρόνια, οι μεταμοσχεύσεις συμπαγών οργάνων εμφανίζουν μεγάλη πτώση λόγω ελλείψεως μοσχευμάτων και ταυτόχρονα σημαντικής αύξησης των υποψηφίων ληπτών. Αναζήτηση άλλης πηγής μοσχευμάτων (ασυστολικοί δότες-ζώντες δότεςσυναισθηματικοί δότες ) United Network for Organ Sharing, American Medical News,2010 E.O.M.Eurotransplant Swiss Transplant
ΕΘΝΙΚΟΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΜΕΤΑΜΟΣΧΕΥΣΕΩΝ Τωρινός Παγκόσμιος Πληθυσμός (2014) 7.175 εκατομμύρια 57 εκατ. θάνατοι/ έτος 25.000 πτωματικοί δότες/ έτος 0.044% εγκεφαλικά νεκροί δότες/θάνατοι 118,000 μεταμοσχεύσεις ΑΥΤΑΡΚΕΙΑ 0.5% ΔΟΤΕΣ/ΘΑΝΑΤΟΙ «Χρειαζόμαστε 1 εκατομμύριο μεταμοσχεύσεις» (W.H.O)
Μεταμοσχευτική δραστηριότητα Παγκόσμια κατάταξη της Ελλάδας σε δωρεά οργάνων από νεκρό δότη 29 35 Αξιοποιηθέντες δότες ανά εκατομμύριο πληθυσμού 2006 2015 Spain USA France Italy Finland Portugal Latvia Hungary Norway Germany Sweden * Spain Croatia Portugal USA France Italy Norway UK Finland Slovakia Hungary * 4 Poland UK Croatia The Netherlands Slovak Republic Denmark Switzerland Greece + Germany Latvia The Netherlands Poland Denmark Switzerland Sweden Greece 0 5 10 15 20 25 30 35 0 5 10 15 20 25 30 35 donors pmp donors pmp Global Observatory on Donation and Transplantation (Activities 2015)
Στην Ελλάδα η μεταμοσχευτική πραγματικότητα χαρακτηρίζεται από τραγική έλλειψη μοσχευμάτων λόγω άρνησης της οικογένειας και αδυναμία αξιοποίησης δυνητικών δοτών
ΛΙΣΤΕΣ ΑΝΑΜΟΝΗΣ ΑΣΘΕΝΩΝ 04/2016 ΕΘΝΙΚΟ ΜΗΤΡΩΟ ΛΗΠΤΩΝ ΝΕΦΡΙΚΟΥ ΜΟΣΧΕΥΜΑΤΟΣ: 1222 ασθενείς ΛΙΣΤΑ ΚΑΡΔΙΑΣ Ω.Κ.Κ.: 42 ασθενείς ΛΙΣΤΑ ΗΠΑΤΟΣ ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ ΘΕΣ/ΚΗΣ: 144 ασθενείς
Δείκτες μεταμοσχευτικής δραστηριότητας 2001-20015 Αναφερθέντες Εγκεφαλικοί Θάνατοι Δότες Οργάνων 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 47 76 89 86 227 179 168 176 110 57 109 204 146 106 73 Αξιοποιηθέντες ως Δότες 40 65 71 66 89 79 64 98 71 45 79 77 62 50 39 Δείκτης Δωρεάς Οργάνων (δότες ανά εκατομμύριο πληθυσμού) 3,6 5,9 6,5 6,0 8,1 7,2 5,8 8,9 6,5 4,1 7,2 7,0 5,6 4,5 3,5 Μεταμοσχεύσεις Συμπαγών Οργάνων Από πτωματικό δότη 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 Νεφρού 74 107 134 116 167 144 101 186 116 76 137 130 107 88 63 Ήπατος 18 21 24 29 34 27 32 58 33 25 40 47 31 27 22 Καρδιάς 5 9 5 6 9 7 5 16 8 5 6 18 9 12 6 Πνευμόνων 0 0 0 0 1 1 2 3 3 2 0 0 0 0 0 Διπλή Νεφρού - Παγκρέατος 0 0 0 0 0 0 0 2 3 0 1 0 0 0 0 Διπλή Νεφρού -Ήπατος 0 0 0 0 0 0 0 1 0 0 1 0 0 1 0 ΣΥΝΟΛΟ 97 137 163 151 211 179 140 266 163 108 185 195 147 128 91 Από ζώντα δότη Νεφρού (ενημέρωση στοιχέιων ανά 6μηνο) 87 85 79 76 69 63 87 52 34 32 46 41 44 42 34 ΓΕΝΙΚΟ ΣΥΝΟΛΟ 184 222 242 227 280 242 227 318 197 140 231 236 191 170 125 Τελευταία ενημέρωση στοιχείων: 29/12/2015
Δείκτες μεταμοσχευτικής δραστηριότητας 2001-20015 Αναφερθέντες Εγκεφαλικοί Θάνατοι Δότες Οργάνων 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 47 76 89 86 227 179 168 176 110 57 109 204 146 106 73 Αξιοποιηθέντες ως Δότες 40 65 71 66 89 79 64 98 71 45 79 77 62 50 39 Δείκτης Δωρεάς Οργάνων (δότες ανά εκατομμύριο πληθυσμού) 3,6 5,9 6,5 6,0 8,1 7,2 5,8 8,9 6,5 4,1 7,2 7,0 5,6 4,5 3,5 Μεταμοσχεύσεις Συμπαγών Οργάνων Από πτωματικό δότη 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 Νεφρού 74 107 134 116 167 144 101 186 116 76 137 130 107 88 63 Ήπατος 18 21 24 29 34 27 32 58 33 25 40 47 31 27 22 Καρδιάς 5 9 5 6 9 7 5 16 8 5 6 18 9 12 6 Πνευμόνων 0 0 0 0 1 1 2 3 3 2 0 0 0 0 0 Διπλή Νεφρού - Παγκρέατος 0 0 0 0 0 0 0 2 3 0 1 0 0 0 0 Διπλή Νεφρού -Ήπατος 0 0 0 0 0 0 0 1 0 0 1 0 0 1 0 ΣΥΝΟΛΟ 97 137 163 151 211 179 140 266 163 108 185 195 147 128 91 Από ζώντα δότη Νεφρού (ενημέρωση στοιχέιων ανά 6μηνο) 87 85 79 76 69 63 87 52 34 32 46 41 44 42 34 ΓΕΝΙΚΟ ΣΥΝΟΛΟ 184 222 242 227 280 242 227 318 197 140 231 236 191 170 125 Τελευταία ενημέρωση στοιχείων: 29/12/2015
Gap Ασθενείς σε Αναμονή Ήπατος vs Μεταμοσχεύσεις
Μοσχεύματα προσφερθέντα & αξιοποιηθέντα ΣΤΟ Εξωτερικό 2012-2015 Νεφροί Ήπατα Καρδιές Πνεύμονες Σύνολο 1 22 4 25 52 22 Ήπατα: 2 λόγω ηλικίας του δότη, 1 λόγω λοίμωξης, 2 λόγω υψηλών παθολογικών ηπατικών εργαστηριακών αποτελεσμάτων 4 λόγω έλλειψης απαιτούμενης ποσότητας αίματος για μετάγγιση κατά τη μεταμόσχευση, 2 ήταν παιδιατρικά μοσχεύματα, 2 λόγω μη εύρεσης κατάλληλου λήπτη, 2 λόγω υψηλών τιμών νατρίου, 1 λόγω ταυτόχρονου άλλου περιστατικού, 3 λόγω αδυναμίας λήψης, κλειστή μονάδα για λόγους συντήρησης, 1 λόγω αυξημένου κινδύνου θρόμβωσης, 1 λόγω σοβαρής λιπώδους διήθησης σύμφωνα με τον υπέρηχο, 1 λόγω μικρού χρόνου προετοιμασίας του δότη. 4 Καρδιές: 3 λόγω παιδιατρικών δοτών, 1 λόγω λοιμώξεων. 25 Πνεύμονες: λόγω αναστολής του προγράμματος μεταμόσχευσης πνευμόνων του ΩΚΚ
International Registry in Organ Donation and Transplantation September 2016 WORLDWIDE LIVER TRANSPLANT FROM DECEASED DONORS 2014-2015 (PMP) 2014 2015 CROATIA 28,6 32,3 BELGIUM 23,4 22,3 SPAIN 22,5 24,8 PORTUGAL 18,8(200) 22,5(230) GREECE 2,5 (27) 2 (22)
Δυνητικοί Δότες υπάρχουν, όπου υπάρχουν ΜΕΘ Σύμφωνα με Ισπανική μελέτη «το 12% των θανάτων στη ΜΕΘ έχει ενδείξεις Ε.Θ. και από αυτούς τους δυνητικούς δότες μπορεί να αξιοποιηθούν οι μισοί». Facing organ shortage in Spain, Matesanz et al. 2011 ΕΕΕΘ: Μελέτη ΜΕΘ - 2000 Νοσοκομεία = 99 Σύνολο ΜΕΘ = 54 Σύνολο κλινών ΜΕΘ = 517 Κλίνες σε λειτουργία = 403 Ανάγκες σε κλίνες ΜΕΘ = +560 Εισαγωγές ΜΕΘ = 12422 Μέση νοσηλεία = 11.4 ημέρες Θνητότητα ΜΕΘ = 21% Λοιπή νοσοκομειακή Θνητότητα = 2.3 % ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΕΟΜ Πιθανοί Ε.Θ. στην Ελλάδα = 313 min ΔΟΤΕΣ = 156 (14,2 α.ε.π.) Γ.Ι.Μπαλτόπουλος Πανεπ. Κλινική Εντατικής Νοσηλείας Γ.Ν.Α. ΚΑΤ 1 Οκτωβρίου 2004
ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΕΟΜ Πιθανοί Ε.Θ. στην Ελλάδα = 313 min ΔΟΤΕΣ = 156 (14,2 α.ε.π.) ΔΥΝΑΜΙΚΟ ΕΛΛΑΔΑΣ ΣΕ ΔΟΤΕΣ & ΜΕΤΑΜΟΣΧΕΥΣΕΙΣ ΟΡΓΑΝΩΝ Δότες Αποβιώσαντες Δότες Μεταμοσχεύσεις Νεφρού Ήπατος Καρδιά Πνεύμονες Σύνολο Μεταμοσχεύσεων 156 300 100 35 35 470 Ζώντες Δότες 100+ 50+ -? 150+ Σύνολο Μεταμοσχεύσεων Αποβιώσαντες & Ζώντες Δότες 620+
Δότες οργάνων ΜΕΘ 2006-2016(στοιχεία Ε.Ο.Μ) 1. Γ.Ν.Θ. "Γ. ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ (Α-Β ΜΕΘ) 56 2. Π.Γ.Ν.Θ. "Γ. Παπαγεωργίου" 53 3. Π.Γ.Ν. Πατρών Ρίο 40 4. Γ.Ν.Θ. ΑΧΕΠΑ 34 5. Νοσοκ. Ερρίκος Ντυνάν 34 6. ΠΑ.Γ.Ν. Ηρακλείου 33 7. Γ.Ν.Α. "ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΜΟΣ" 24 8. Γ.Ν. Ηρακλείου ΒΕΝΙΖΕΛΕΙΟ 22 9. Γ.Ν.Α. "Γ. Γεννηματάς" 21 10. Γ.Ν. Λαμίας 20
Μεταβάσεις Ελλήνων ασθενών Στο Εξωτερικό για Μεταμόσχευση 2012-2015 2012 2013 2014 2015 Σύνολο ανά Όργανο Νεφρό 10 19 10 15 54 Νεφρό & Ήπαρ 2 2 1 2 7 Ήπαρ 9 19 9 3 40 Νεφρό & Πάγκρεας 1 2 - - 3 Ήπαρ Παιδιατρική 10 13 4 5 32 Πνεύμονες 13 12 15 12 52 Καρδιά - 1 1 1 3 Νεφρό - Καρδιά - 1 - - 1 Καρδιά - Πνεύμονες - 1 2-3 Σύνολο 45 70 42 38 195 +/- 50 ασθενείς ανά έτος μεταβαίνουν στο εξωτερικό Μέσο κόστος ανά ασθενή 150.000 200.000 ευρώ 2012 2015 οφείλονται περί τα 35.000.000 ευρώ
Μεταμόσχευση Ήπατος : Παρούσα Κατάσταση Μοναδική λειτουργούσα Μ.Μ. Ήπατος (& Νεφρού) στο Ιπποκράτειο Θεσσαλονίκης Το πρόγραμμα τρέχει λόγω της υπεράνθρωπης προσπάθειας των 6 μόλις χειρουργών και του λοιπού ιατρονοσηλευτικού προσωπικού Με 1 μόνο Μ.Μ.Η δεν υπάρχει δυνατότητα : - Ανταπόκρισης σε 2 δότες ταυτόχρονα ή συνεχόμενα - Να εφαρμοστούν τεχνικές split - Να ξεκινήσουν ζώσες ήπατος (ενηλίκων / παιδιατρικές) - Να καλύπτεται ο μετά-μεταμοσχευτικός έλεγχος όλων των ασθενών + όσων έχουν μεταμοσχευτεί στο εξωτερικό Μ.Μ. Ήπατος του Λαϊκού: - Έλλειψη νοσηλευτών και κλινών ΜΕΘ - Αναμένεται να ξεκινήσει μέσα στο επόμενο 6μηνο
Προοπτικές (1) Πανελλαδικός κύκλος σεμιναρίων (6)για Ιατρούς ΜΕΘ-Νευροχειρουργούς- Νοσηλευτές (Ίδρυμα Ωνάση) Ενεργοποίηση κάρτα δότη : ΠΙΣ-ΙΣΑ- Τοπική αυτοδιοίκηση Αύξηση των μεταμοσχευτικών κέντρων ταυτόχρονα με την δωρεά οργάνων και με τις κατάλληλες νοσηλευτικές υποδομές (Χειρουργεία- ΜΕΘ-Νοσηλευτικό προσκοπικό)
Προοπτικές (2) Δημιουργία «μεταμοσχευτικής παιδείας» στους πολίτες Αύξηση των κρεβατιών ΜΕΘ σε αναλογία 10% του συνόλου των κλινών σε κάθε τριτοβάθμιο νοσοκομείο Συντονιστές μεταμοσχεύσεων Η διαχείριση της δωρεάς οργάνων πρέπει να γίνεται από επαγγελματίες του χώρου της υγείας.