ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Πρόλογος... VII Συντομογραφίες...XVII Γενική Βιβλιογραφία...XXI ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ ΚΑΙ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΟ ΔΙΚΑΙΟ 1. Η οικογένεια...1 2. Μορφές οικογένειας...1 3. Λειτουργίες της οικογένειας...2 4. Η συγγένεια...3 5. Οικογενειακό Δίκαιο: Έννοια, πηγές, εξέλιξη...3 6. Βασικά χαρακτηριστικά του οικογενειακού δικαίου...6 7. Σύνταγμα και οικογενειακό δίκαιο...9 8. Τα οικογενειακά δικαιώματα... 10 9. Τα νομοθετικά προβλήματα... 11 Ειδικά ζητήματα... 12 Βιβλιογραφία κεφαλαίου... 17 ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ: Η ΣΥΜΒΙΩΣΗ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ Η ΜΝΗΣΤΕΙΑ 1. Έννοια... 19 2. Η σύμβαση της μνηστείας... 20 3. Η έννομη σχέση της μνηστείας... 23 4. Η λύση της μνηστείας... 23 5. Συνέπειες από τη λύση της μνηστείας... 25 Ειδικά ζητήματα... 30 Βιβλιογραφία κεφαλαίου... 34
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ Η ΣΥΜΒΑΣΗ ΤΟΥ ΓΑΜΟΥ 1. Προϋποθέσεις... 35 2. Η συμφωνία... 39 3. Ο τύπος της συμφωνίας... 41 4. Η διαδικασία του γάμου... 44 Ειδικά ζητήματα... 46 Βιβλιογραφία κεφαλαίου... 50 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΡΙΤΟ Ο ΕΛΑΤΤΩΜΑΤΙΚΟΣ ΓΑΜΟΣ 1. Εισαγωγικά... 53 2. Οι μορφές του ελαττωματικού γάμου... 53 3. Η ακύρωση του άκυρου και ακυρώσιμου γάμου... 59 4. Αποτελέσματα της ακύρωσης... 62 5. Η κάμψη της αναδρομικής ανατροπής... 63 6. Επανάληψη του άκυρου γάμου... 66 Ειδικά ζητήματα...67 Βιβλιογραφία κεφαλαίου...71 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΕΤΑΡΤΟ Η ΕΓΓΑΜΗ ΣΧΕΣΗ: ΠΡΟΣΩΠΙΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ 1. Η υποχρέωση για έγγαμη συμβίωση... 73 2. Συμβίωση και προσωπικότητα... 75 3. Οι κοινές αποφάσεις για το συζυγικό βίο... 79 4. Η κοινή συμβολή στις οικογενειακές ανάγκες... 82 Ειδικά ζητήματα...86 Βιβλιογραφία κεφαλαίου...90 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΕΜΠΤΟ Η ΕΓΓΑΜΗ ΣΧΕΣΗ: ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ 1. Η περιουσιακή αυτοτέλεια... 93 2. Η αξίωση στα αποκτήματα... 99 X
3. Η κοινοκτημοσύνη...111 Ειδικά ζητήματα... 117 Βιβλιογραφία κεφαλαίου... 123 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΚΤΟ Η ΚΡΙΣΗ ΤΟΥ ΓΑΜΟΥ: ΔΙΑΚΟΠΗ ΤΗΣ ΣΥΜΒΙΩΣΗΣ 1. Έννοια και μορφές της διακοπής της συμβίωσης...125 2. Αναγνωριστική αγωγή Άδεια «μετοίκησης»...128 3. Συνέπειες από τη διακοπή της έγγαμης συμβίωσης...128 Ειδικά ζητήματα... 140 Βιβλιογραφία κεφαλαίου...146 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΒΔΟΜΟ Η ΚΡΙΣΗ ΤΟΥ ΓΑΜΟΥ: ΤΟ ΔΙΑΖΥΓΙΟ 1.Έννοια...147 2. Τρόποι και λόγοι διαζυγίου...148 3. Το δικαίωμα προς διάζευξη...164 4. Αποτελέσματα του διαζυγίου...168 5. Δικαίωμα διατροφής του διαζευγμένου συζύγου...169 Ειδικά ζητήματα... 175 Βιβλιογραφία κεφαλαίου...183 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΟΓΔΟΟ ΤΟ ΣΥΜΦΩΝΟ ΣΥΜΒΙΩΣΗΣ 1. Έννοια...185 2. Προϋποθέσεις...185 3. Λύση...187 4. Ελαττωματικό σύμφωνο...188 5. Ρύθμιση των σχέσεων των μερών μεταξύ τους...190 6. Ρύθμιση των σχέσεων των μερών με τα τέκνα τους...194 Ειδικά ζητήματα... 196 Βιβλιογραφία κεφαλαίου...201 XI
ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ: Η ΓΟΝΙΚΗ ΣΧΕΣΗ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΝΑΤΟ Η ΙΑΤΡΙΚΗ ΥΠΟΒΟΗΘΗΣΗ ΣΤΗΝ ΑΝΘΡΩΠΙΝΗ ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΗ 1. Εισαγωγικά...205 2. Οι όροι του επιτρεπτού...207 Ειδικά ζητήματα... 223 Βιβλιογραφία κεφαλαίου...228 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΚΑΤΟ Η ΥΙΟΘΕΣΙΑ 1. Εισαγωγικά...231 2. Η υιοθεσία ανηλίκων...232 3. Η υιοθεσία ενηλίκων...249 Ειδικά ζητήματα... 251 Βιβλιογραφία κεφαλαίου...254 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΝΔΕΚΑΤΟ Η ΣΥΓΓΕΝΕΙΑ 1. Έννοια Είδη...255 2. Βαθμοί της συγγένειας...256 3. Η ίδρυση της συγγένειας...257 4. Έννομες συνέπειες από τη συγγένεια...258 Ειδικά ζητήματα... 259 Βιβλιογραφία κεφαλαίου...260 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΩΔΕΚΑΤΟ Η ΘΕΜΕΛΙΩΣΗ ΤΗΣ ΜΗΤΡΟΤΗΤΑΣ 1. Εισαγωγικά...261 2. Η θεμελίωση της μητρότητας στη γέννηση...261 3. Η θεμελίωση της μητρότητας στη δικαστική άδεια...262 XII
Ειδικά ζητήματα...264 Βιβλιογραφία κεφαλαίου...266 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΚΑΤΟ ΤΡΙΤΟ Η ΘΕΜΕΛΙΩΣΗ ΤΗΣ ΠΑΤΡΟΤΗΤΑΣ ΣΤΗΝ ΚΑΤΑΓΩΓΗ ΑΠΟ ΓΑΜΟ 1. Τεκμήριο καταγωγής από γάμο...269 2. Η ανατροπή του τεκμηρίου καταγωγής από γάμο...274 Ειδικά ζητήματα... 285 Βιβλιογραφία κεφαλαίου...289 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΚΑΤΟ ΤΕΤΑΡΤΟ Η ΘΕΜΕΛΙΩΣΗ ΤΗΣ ΠΑΤΡΟΤΗΤΑΣ ΣΤΗΝ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ 1. Η εκούσια αναγνώριση...291 2. Η δικαστική αναγνώριση...300 3. Ο επιγενόμενος γάμος...307 Ειδικά ζητήματα... 308 Βιβλιογραφία κεφαλαίου...314 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΚΑΤΟ ΠΕΜΠΤΟ Η ΓΟΝΙΚΗ ΣΧΕΣΗ: ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΕΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΗΛΙΚΙΑ ΤΟΥ ΤΕΚΝΟΥ 1. Το επώνυμο των τέκνων...315 2. Υποχρέωση για παροχή υπηρεσιών...320 3. Υποχρέωση για βοήθεια, στοργή και σεβασμό...321 4. Γονικές παροχές...322 Ειδικά ζητήματα... 323 Βιβλιογραφία κεφαλαίου...328 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΚΑΤΟ ΕΚΤΟ Η ΓΟΝΙΚΗ ΣΧΕΣΗ: Η ΓΟΝΙΚΗ ΜΕΡΙΜΝΑ ΤΟΥ ΑΝΗΛΙΚΟΥ ΤΕΚΝΟΥ 1. Έννοια της γονικής μέριμνας...329 2. Φορείς του δικαιώματος και δικαιούχοι άσκησης...330 3. Περιεχόμενο της γονικής μέριμνας...339 4. Η άσκηση της γονικής μέριμνας γενικά...345 XIII
5. Ειδικότερα η άσκηση της επιμέλειας...350 6. Ειδικότερα η διοίκηση της περιουσίας...356 7. Μέτρο ευθύνης των γονέων...358 8. Κατάχρηση του δικαιώματος της γονικής μέριμνας...359 9. Η κακή άσκηση της γονικής μέριμνας...359 10. Η έκπτωση από τη γονική μέριμνα...361 11. Παύση της γονικής μέριμνας...361 12. Λογοδοσία των γονέων Εξακολούθηση πράξεων...361 13. Τίτλος εκ του νόμου για εγγραφή υποθήκης...362 Ειδικά ζητήματα... 362 Βιβλιογραφία κεφαλαίου...370 ΜΕΡΟΣ ΤΡΙΤΟ: Η ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΗ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΚΑΤΟ ΕΒΔΟΜΟ Η ΥΠΟΧΡΕΩΣΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ 1. Έννοια...373 2. Αντικείμενο...374 3. Δικαιολογητική βάση...374 4. Ειδική προστασία της αξίωσης...374 5. Οι όροι της διατροφής...375 6. Μετακύλιση της υποχρέωσης...379 7. Η σειρά των υπόχρεων...380 8. Υποκατάσταση εκ του νόμου...383 9. Αναζήτηση με γενικές διατάξεις...384 10. Σειρά δικαιούχων...385 11. Η διατροφή μετά την υιοθεσία...386 12. Το ύψος της διατροφής...387 13. Η «στοιχειώδης» ή «ελαττωμένη» διατροφή...388 14. Ενεργοποίηση της αξίωσης διατροφής...389 15. Χρόνος καταβολής...389 16. Τρόπος καταβολής...390 17. Μεταβολή των συνθηκών...391 18. Παύση της υποχρέωσης διατροφής...392 19. Ειδικές περιπτώσεις διατροφής...392 Ειδικά ζητήματα... 393 XIV
Βιβλιογραφία κεφαλαίου...398 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΚΑΤΟ ΟΓΔΟΟ Η ΕΠΙΤΡΟΠΕΙΑ ΑΝΗΛΙΚΩΝ 1. Έννοια Περιεχόμενο...399 2. Περιπτώσεις...399 3. Όργανα...401 4. Η λειτουργία...411 5. Λήξη της επιτροπείας...419 Ειδικά ζητήματα... 420 Βιβλιογραφία κεφαλαίου...422 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΚΑΤΟ ΕΝΑΤΟ Η ΑΝΑΔΟΧΗ ΑΝΗΛΙΚΟΥ 1. Έννοια...423 2. Νομοθετικό πλαίσιο...423 3. Οι περιπτώσεις της αναδοχής...423 4. Λειτουργία της αναδοχής...426 5. Άρση της αναδοχής...428 Βιβλιογραφία κεφαλαίου... 430 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΙΚΟΣΤΟ Η ΔΙΚΑΣΤΙΚΗ ΣΥΜΠΑΡΑΣΤΑΣΗ 1. Έννοια...431 2. Περιπτώσεις...432 3. Διαδικασία...433 4. Αποτελέσματα της δικαστικής συμπαράστασης...436 5. Η λειτουργία της δικαστικής συμπαράστασης.....442 6. Άρση της δικαστικής συμπαράστασης...442 7. Δικαστική συμπαράσταση όσων εκτίουν ποινή στερητική της ελευθερίας...443 Ειδικά ζητήματα... 444 Βιβλιογραφία κεφαλαίου...447 XV
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΙΚΟΣΤΟ ΠΡΩΤΟ Η ΔΙΚΑΣΤΙΚΗ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΞΕΝΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ 1. Έννοια...449 2. Περιπτώσεις...449 3. Διορισμός επιμελητή...450 4. Λειτουργία της επιμέλειας ξένων υποθέσεων...450 5. Άρση της επιμέλειας ξένων υποθέσεων...451 XVI