7/3/2014. ό,τι είναι νόμιμο είναι και ηθικό ; νόμος είναι το δίκαιο του εργοδότη ; ή νομικός κανόνας

Transcript

1 Τ.Ε.Ι. Πειραιά Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Σπουδών στην Λογιστική και Χρηματοοικονομική Ειδικά θέματα Δικαίου Δρ. Μυλωνόπουλος Δ. Αν. Καθηγητής δίκαιο άδικο ό,τι είναι νόμιμο είναι και ηθικό ; νόμος είναι το δίκαιο του εργοδότη ; ή νομικός κανόνας Πολιτεία Δικαιώματα Υποχρεώσεις Πρόσωπα 1

2 θεσπίζονται από το κράτος σύμφωνα με ορισμένη διαδικασία ρυθμίζουν την εξωτερική συμπεριφορά του ανθρώπου ρυθμίζουν εξαναγκαστικά την εξωτερική συμπεριφορά του ανθρώπου Κανόνες Δικαίου Δημόσιας Τάξης ή αναγκαστικού δικαίου Jus cogens Ενδοτικού δικαίου Jus dispositivum Ο γραπτός κανόνας δικαίου, τον οποίο θεσπίζει η πολιτεία η πράξη που προέρχεται από τα αρμόδια νομοθετικά όργανα (Βουλή, ΠΔ) ανεξάρτητα από το περιεχόμενό του. Τυπικός η πράξη της πολιτείας που θεσπίζει κανόνα δικαίου, ανεξάρτητα από το όργανο από το οποίο προέρχεται. Ουσιαστικός 2

3 πραγματική ισχύς κανονιστική ισχύς παρατηρείται το φαινόμενο να συμμορφώνονται οι πολίτες στο δίκαιο και να το εφαρμόζουν στην πράξη πολλές διατάξεις αν και είναι δεσμευτικές για τους πολίτες της χώρας, δεν εφαρμόζονται Σύνταγμα Γενικά αποδεκτοί κανόνες Δ.Δ. Νόμος Προεδρικό Διάταγμα Υπουργική Απόφαση Έκτακτες περιπτώσεις Εξαιρετικά επείγουσας / απρόβλεπτης ανάγκης Πρόεδρος της Δημοκρατίας Πράξη νομοθετικού περιεχομένου Μετά από πρόταση του Υπ. Συμβουλίου Υποβολή για κύρωση στην ολομέλεια της Βουλής Σε 40 ημέρες από έκδοσή τους Η μη έγκριση εντός 3 μηνών οδηγεί στην παύση της ισχύος τους 3

4 Αναθεώρηση του Συντάγματος Σ1975/1986/2001/2008 Άρθρο 110 ΒΟΥΛΗ αποφασίζει με την απόλυτη πλειοψηφία 50% + 1 πρόταση 50 τουλάχιστον βουλευτών η επόμενη Βουλή πλειοψηφία των 3/5 δύο ψηφοφορίες απέχουν μεταξύ τους έναν τουλάχιστον μήνα 4

5 Δεν αναθεωρούνται οι διατάξεις Μορφή του πολιτεύματος Άρθρο 1 1. Το πολίτευμα της Ελλάδας είναι Προεδρευόμενη Κοινοβουλευτική Δημοκρατία. 2. Θεμέλιο του πολιτεύματος είναι η λαϊκή κυριαρχία. 3. Όλες οι εξουσίες πηγάζουν από το Λαό, υπάρχουν υπέρ αυτού και του Έθνους και ασκούνται όπως ορίζει το Σύνταγμα. Δεν αναθεωρούνται οι διατάξεις Μορφή του πολιτεύματος Άρθρο 2 1. Ο σεβασμός και η προστασία της αξίας του ανθρώπου αποτελούν την πρωταρχική υποχρέωση της Πολιτείας. Δεν αναθεωρούνται οι διατάξεις Ατομικά και Κοινωνικά Δικαιώματα Άρθρο 4 1. Οι Έλληνες είναι ίσοι ενώπιον του νόμου. 4. Μόνο Έλληνες πολίτες είναι δεκτοί σε όλες τις δημόσιες λειτουργίες, εκτός από τις εξαιρέσεις που εισάγονται με ειδικούς νόμους. 7. Τίτλοι ευγένειας ή διάκρισης ούτε απονέμονται ούτε αναγνωρίζονται σε Έλληνες πολίτες. 5

6 Δεν αναθεωρούνται οι διατάξεις Ατομικά και Κοινωνικά Δικαιώματα Άρθρο 5 1. Καθένας έχει δικαίωμα να αναπτύσσει ελεύθερα την προσωπικότητά του και να συμμετέχει στην κοινωνική, οικονομική και πολιτική ζωή της Χώρας, εφόσον δεν προσβάλλει τα δικαιώματα των άλλων και δεν παραβιάζει το Σύνταγμα ή τα χρηστά ήθη. 3. Η προσωπική ελευθερία είναι απαραβίαστη. Κανένας δεν καταδιώκεται ούτε συλλαμβάνεται ούτε φυλακίζεται ούτε με οποιονδήποτε άλλο τρόπο περιορίζεται, παρά μόνο όταν και όπως ορίζει ο νόμος. Δεν αναθεωρούνται οι διατάξεις Ατομικά και Κοινωνικά Δικαιώματα Άρθρο Η ελευθερία της θρησκευτικής συνείδησης είναι απαραβίαστη. Η απόλαυση των ατομικών και πολιτικών δικαιωμάτων δεν εξαρτάται από τις θρησκευτικές πεποιθήσεις καθενός. Δεν αναθεωρούνται οι διατάξεις Σύνταξη της Πολιτείας Άρθρο Η νομοθετική λειτουργία ασκείται από τη Βουλή και τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας. 2. Η εκτελεστική λειτουργία ασκείται από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας και την Κυβέρνηση. 3. Η δικαστική λειτουργία ασκείται από τα δικαστήρια οι αποφάσεις τους εκτελούνται στο όνομα του Ελληνικού Λαού. 6

7 Τυπική Αρχίζει με τη δημοσίευσή του στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως (ΦΕΚ) Ουσιαστική Αρχίζει δέκα μέρες μετά τη δημοσίευσή του στο ΦΕΚ ή όποτε ορίζεται σ αυτόν 7

8 και Γ.Ε.ΜΗ. Κατάργηση νόμου: ρητή σιωπηρή καθολική μερική λόγω παρέλευσης ορισμένου χρόνου λόγω επίτευξης σκοπού 8

9 ΠΗΓΕΣ ΤΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ Πρωτογενείς Νόμος Έθιμο Γενικά αποδεκτοί κανόνες Δ.Δ. Κοινοτικό Δίκαιο Δευτερογενείς Χρηστά ήθη Συναλλακτικά ήθη Σ.Σ.Ε. Καλή πίστη 9

10 Γραμματική Ερμηνεία Κανόνων Δικαίου Αυθεντική Επιστημονική Λογική Συσταλτική Διασταλτική Τελολογική Αναλογική Συνταγματικό Διοικητικό Αστικό Δημόσιο Δικονομικό Ποινικό Ποινικό Διοικητικό Διακρίσεις του Δικαίου Εκκλησιαστικό Αστικό Ιδιωτικό Εμπορικό Εργατικό ΠΡΟΣΩΠΑ Φυσικά Νομικά Ικανότητα δικαίου Δικαιοπρακτική ικανότητα ΝΠΔΔ ΝΠΙΔ Δικαιοπραξία Αντιπροσώπευση Ενοχική σχέση 10

11 αντιπροσωπευόμενος αντιπρόσωπος πληρεξουσιότητα + συμβολαιογραφικό έγγραφο Ενοχή δανειστής έννομη σχέση οφειλέτης ενοχική σύμβαση τυπική συμβολαιογραφικό έγγραφο άτυπη - συναίνεση υπερημερία οφειλέτη υπερημερία δανειστή * δικαιοπρακτική ικανότητα πλήρης μερική ανίκανος 18 > < 10 * άτυπη - προφορική * τυπική - έγγραφη 11

12 ΑΝ 2250/1940 Αστικός Κώδικας Τέταρτο Βιβλίο «Οικογενειακό Δίκαιο», Δέκατο Έκτο Κεφάλαιο, άρθρα , Επιτροπεία απαγορευμένων δικαστική απαγόρευση Δέκατο Όγδοο Κεφάλαιο, άρθρα Δικαστική αντίληψη άρθρο 13 Ν 2447/1996 «Υιοθεσία, επιτροπεία και αναδοχή ανηλίκου, δικαστική συμπαράσταση,..» Αλλαγές στο θεσμό 1. Κατάργηση δικαστικής αντίληψης 2. Κατάργηση δικαστικής απαγόρευσης 3. Δικαστική συμπαράσταση 4. Τροποποίηση προϋποθέσεων θέσης προσώπου σε δικαστική συμπαράσταση 5. Δικαστική απόφαση 6. Γνώμη ενδιαφερομένου 7. Αποκλεισμός προσώπων 8. Ανάθεση σε νομικά πρόσωπα 9. Έκθεση κοινωνικής υπηρεσίας 10. Έναρξη αποτελεσμάτων 11. Έγγραφη συναίνεση 12. Άρση της δικαστικής συμπαράστασης 13. Προσωρινός δικαστικός συμπαραστάτης 14. Δίκη «κεκλεισμένων των θυρών». 15. Κλήτευση συμπαραστατούμενου 12

13 ίδιος σύζυγος Διαδικασία δικαστικής συμπαράστασης αίτηση γονείς τέκνα δημόσιοι υπάλληλοι εισαγγελέας δημοτικοί υπάλληλοι δικαστήριο εισαγγελείς όργανα κοινωνικών υπηρεσιών προϊστάμενοι μονάδων ψυχικής υγείας Αίτηση Δικαστήριο Διαδικασία δικαστικής συμπαράστασης Εισαγγελέας Έκθεση της κοινωνικής υπηρεσίας Ψυχιατρική πραγματογνωμοσύνη Δικαστική απόφαση Στερητική πλήρης στερητική μερική στερητική Μορφές δικαστικής συμπαράστασης Επικουρική Συνδυασμός αυτών πλήρης επικουρική μερική επικουρική 13

14 Δικαστικός συμπαραστάτης Προσωρινός δικαστικός συμπαραστάτης Ειδικός δικαστικός συμπαραστάτης Φυσικό πρόσωπο Νομικό πρόσωπο Λόγοι θέσης σε δικαστική συμπαράσταση Ψυχικές διαταραχές προκύπτουν από την ψυχιατρική πραγματογνωμοσύνη ή γενικότερα από τα ιατρικό ιστορικό του προσώπου Η διοικητική/εξωδικαστική διάσταση του θεσμού της δικαστικής συμπαράστασης Συνήγορος του Καταναλωτή Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα 14

15 αριθμός χρόνος μονομερείς πολυμερείς στη ζωή αιτία θανάτου Διακρίσεις δικαιοπραξιών δέσμευση αποτέλεσμα σκοπός τύπος υποσχετικές εκποιητικές επαχθείς χαριστικές αιτιώδεις αναιτιώδεις τυπικές άτυπες Σωματείο μη κερδοσκοπικός σκοπός τουλάχιστον 20 πρόσωπα ιδρυτική πράξη καταστατικό απόφαση έγκριση Πρωτοδικείου εγγραφή στο βιβλίο σωματείων Ίδρυμα μη κερδοσκοπικός σκοπός σύνολο περιουσίας ιδρυτική πράξη οργανισμός Προεδρικό Διάταγμα 15

16 Επιτροπή Εράνου μη κερδοσκοπικός σκοπός τουλάχιστον 5 πρόσωπα ιδρυτική πράξη οργανισμός Προεδρικό Διάταγμα Αστική μη κερδοσκοπική Εταιρεία Μη κερδοσκοπικός σκοπός Σύμβαση από 2 ή περισ/ρα πρόσωπα Κοινός σκοπός Κοινές εισφορές 16