ΕΥΘΎΜΙΟΣ Κ. ΛΊΤΣΑΣ ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΆ ΚΑΙ ΕΡΓΟΓΡΑΦΊΑ

ΕΥΘΎΜΙΟΣ Κ. ΛΊΤΣΑΣ ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΆ ΚΑΙ ΕΡΓΟΓΡΑΦΊΑ ΤΝΟΦΖ Γελλήζεθα ζηε Θεζζαινλίθε θαη ζπνχδα ζηε Φηινζνθηθή θαη ζηε Θενινγηθή ρνιή ηνπ Αξηζηνηειείνπ ηνπ Παλεπηζηεκίνπ Θεζζαινλίθεο, ηνπ νπνίνπ είκαη θαη δηδάθησξ απφ ην 1991. ηε Φηινζνθηθή ρνιή μεθίλεζα ηελ ζπζηεκαηηθή ελαζρφιεζή κνπ κε ηελ Παιαηνγξαθία, κε δάζθαιν ηνλ Λ. Πνιίηε, θαη κε ηελ Βπδαληηλνινγία. Έθαλα ηεηξαεηείο κεηαπηπρηαθέο ζπνπδέο ζηα παλεπηζηήκηα Bηέλλεο θαη Mνλάρνπ. Παξαθνινχζεζα δηάθνξα καζήκαηα, θπξίσο φκσο ζπλέρηζα θαη εκβάζπλα ηελ εηδίθεπζή κνπ ζηε Bπδαληηλνινγία, Παιαηνγξαθία θαη Nενειιεληθή Φηινινγία. Πξηλ απφ ηελ είζνδφ κνπ ζην Σκήκα Αξρεηνλνκίαο θαη Βηβιηνζεθνλνκίαο (TAB) εξγάζηεθα σο επηζηεκνληθφο ζπλεξγάηεο - εξεπλεηήο ζην Παηξηαξρηθφλ Ίδξπκα Παηεξηθψλ Mειεηψλ, φπνπ είρα, κεηαμχ άιισλ, θπξίσο ηελ επζχλε ηεο έξεπλαο θαη θαηαινγνγξάθεζεο ησλ ρεηξνγξάθσλ ηνπ Αγίνπ ξνπο. ην Παηξηαξρηθφ Ίδξπκα δίδαμα ζε κεηαπηπρηαθνχο θπξίσο θνηηεηέο Παιαηνγξαθία θαη Δηζαγσγή ζηελ θηινινγηθή έξεπλα. ην TAB ηνπ Ηνλίνπ Παλεπηζηεκίνπ, φπνπ ππεξεηψ απφ ην 2001, ηψξα σο αλαπιεξσηήο θαζεγεηήο δίδαμα ηα καζήκαηα: 1) Παππξνινγία, 2) Θεζκνί Γηνίθεζεο ηνπ Οζσκαληθνύ Κξάηνπο θαη ηνπ Διιεληζκνύ θαηά ηελ νζσκαληθή πεξίνδν, 3) Διιεληθή Παιαηνγξαθία θαη Κσδηθνινγία Η, 4) Διιεληθή Παιαηνγξαθία θαη Κσδηθνινγία ΗΗ, 5) Παιαηνγξαθία ησλ βπδαληηλώλ θαη κεηαβπδαληηλώλ εγγξάθσλ, 6) Xεηξόγξαθν βηβιίν θαη θνηλσλία ζηε βπδαληηλή θαη κεηαβπδαληηλή επνρή, 7) Μεζαησληθή Γξακκαηεία (=δεκψδεο βπδαληηλή ινγνηερλία. ηα επφκελα εμάκελα ζα δηδάμσ Δθθιεζηαζηηθή [ιεηηνπξγηθή] πνίεζε). ην πιαίζην ηνπ Πξνγξάκκαηνο Mεηαπηπρηαθψλ πνπδψλ ηνπ ΣΑΒ Δπηζηήκε ηεο πιεξνθνξίαο» / «Τπεξεζίεο πιεξνθόξεζεο ζε ςεθηαθό πεξηβάιινλ δίδαμα ην κάζεκα Φεθηαθή πιεξνθνξία ζηηο αλζξσπηζηηθέο επηζηήκεο. ηα επηζηεκνληθά επηζηεκνληθά κνπ ελδηαθέξνληα θαηαιέγνληαη θπξίσο: Μεγαινγξάκκαηα ρεηξφγξαθα Παξαγσγή ρεηξνγξάθσλ κεηά ηελ εθεχξεζε ηεο Tππνγξαθίαο Yζηεξνβπδαληηλή θαη δεκψδεο βπδαληηλή ινγνηερλία Μεηαβπδαληηλνί ιφγηνη Βηβιηνζήθεο κεηά ηελ Άισζε Kξηηηθή ησλ θεηκέλσλ θαη ησλ πεγψλ. Απφ ηα ελ εμειίμεη επηζηεκνληθά κνπ πξνγξάκκαηα επεμεξγάδνκαη απηήλ ηελ ζηηγκή ηα: Aλαιπηηθφο θαηάινγνο ρεηξνγξάθσλ ηεο Mνλήο Πξνθήηνπ Hιηνχ Θήξαο. Γείγκαηα γξαθήο αγεηνξηηηθψλ ρεηξνγξάθσλ Μεγαινγξάκκαηα ρεηξφγξαθα θαη ζπαξάγκαηα ηνπ Αγίνπ ξνπο. Α ηφκνο Μεγίζηε Λαχξα. Μαμίκνπ ηεξνκνλάρνπ ηνπ Πεινπνλλεζίνπ, Οκηιίαη εηο ηαο Κπξηαθάο ηνπ εληαπηνχ.

MEPO A 2

BΙΟΓΡΑΦΙΚΑ Bιογπαθικά Πποπηςσιακέρ ζποςδέρ Γελλήζεθα ζηε Θεζζαινλίθε θαη ζπνύδαζα Bπδαληηλή θαη Nενειιεληθή Φηινινγία θαη Θενινγία ζην Aξηζηνηέιεην Παλεπηζηήκην Θεζζαινλίθεο. Γελλήζεθα ηνλ Iνχλην ηνπ 1945 ζηε Θεζζαινλίθε, φπνπ θαη επεξάησζα ηα εγθχθιηα καζήκαηα. Mεηά ην απνιπηήξην ηνπ γπκλαζίνπ έδσζα εηζαγσγηθέο εμεηάζεηο ζηε Φηινζνθηθή θαη ηε Nνκηθή ρνιή ηνπ Aξηζηνηειείνπ Παλεπηζηεκίνπ Θεζζαινλίθεο θαη πέξαζα θαη ζηηο δχν ζρνιέο. Γξάθηεθα ζηε Φηινζνθηθή ρνιή απνθνίηεζα απφ ην Tκήκα Βπδαληηλψλ θαη Nενειιεληθψλ πνπδψλ ην 1973 κε βαζκφ ιίαλ θαιψο (7 9/13), έρνληαο ελ ησ κεηαμχ εθπιεξψζεη ηηο ζηξαηησηηθέο κνπ ππνρξεψζεηο θαη έρνληαο αξρίζεη λα εξγάδνκαη σο έθηαθηνο αξρηθά θαη ηαθηηθφο αξγφηεξα επηζηεκνληθφο ζπλεξγάηεο-εξεπλεηήο ζην Παηξηαξρηθφλ Ίδξπκα Παηεξηθψλ Mειεηψλ. Mε ην ηέινο ησλ κεηαπηπρηαθψλ κνπ ζπνπδψλ ζην εμσηεξηθφ (βι. παξαθάησ) θαη ηελ επηζηξνθή κνπ ζηελ Eιιάδα θνίηεζα ζηε Θενινγηθή ρνιή / Tκήκα Θενινγίαο ηνπ Παλεπηζηεκίνπ Θεζζαινλίθεο, απ φπνπ απνθνίηεζα ην 1981 κε βαζκφ ιίαλ θαιψο (7,16 ). Mεηαπηςσιακέρ ζποςδέρ Yποηποθίερ. Eπί νθηώ (8) εμάκελα έθαλα κεηαπηπρηαθέο ζπνπδέο κε εηδίθεπζε ζηε Mεζαησληθή θαη Nενειιεληθή Γξακκαηεία θαη Παιαηνγξαθία ζηα παλεπηζηήκηα ηεο Bηέλλεο θαη ηνπ Mνλάρνπ. Tνλ Oθηψβξην ηνπ 1973, κε ππoηξνθία αξρηθά ηεο Herder-Stiftung zu Hamburg θαη αξγφηεξα ηεο Γεξκαληθήο Πξνηεζηαληηθήο Eθθιεζίαο θαη ηνπ Παλεπηζηεκίνπ ηνπ Mνλάρνπ, μεθίλεζα ηεηξαεηείο κεηαπηπρηαθέο ζπνπδέο ζην παλεπηζηήκην ηεο Bηέλλεο (γηα 2 εμάκελα) θαη ζην παλεπηζηήκην ηνπ Mνλάρνπ (γηα 6 εμάκελα). Παξαθνινχζεζα καζήκαηα δπηηθνεπξσπατθήο θαη βαιθαληθήο ηζηνξίαο, ηζηνξίαο ηεο ηέρλεο, γισζζνινγίαο θ.ά. Kαη εμνρήλ φκσο ζπλέρηζα θαη εκβάζπλα ηελ εηδίθεπζή κνπ ζηε Bπδαληηλνινγία, ηε Nενειιεληθή Λνγνηερλία θαη ηελ Παιαηνγξαθία κε ηε ζπζηεκαηηθή ζπκκεηνρή κνπ ζηα καζήκαηα θαη ηα Hauptseminare ησλ θαζεγεηψλ H. Hunger, J. Koder, O. Kresten ηνπ Παλεπηζηεκίνπ ηεο Bηέλλεο θαη ησλ H.-G. Beck, P. Speck, A. Hohlweg, Γ. Bεινπδή ηνπ Παλεπηζηεκίνπ ηνπ Mνλάρνπ. Γιδακηοπική διαηπιβή Aπό ηνλ Iνύλην ηνπ 1991 είκαη δηδάθηνξαο ηνπ Παλεπηζηεκίνπ Θεζζαινλίθεο. Tνλ Iνχλην ηνπ 1991 αλαγνξεχηεθα δηδάθηνξαο ηνπ ηκήκαηνο Θενινγίαο ηνπ Παλεπηζηεκίνπ Θεζζαινλίθεο. Yπέβαια θαη ππνζηήξημα ηελ γξακκαηνινγηθή θαη θηινινγηθή κειέηε: Tν νκηιεηηθφ έξγν ηνπ Mειεηίνπ Πεγά Παηξηάξρε Aιεμαλδξείαο 3

(1590-1601) θαη ε ρεηξφγξαθε παξάδνζή ηνπ, ε νπνία βαζκνινγήζεθε πακςεθεί κε άξηζηα. Ξένερ γλώζζερ Γλσξίδσ Aγγιηθά θαη Γεξκαληθά, δηαβάδσ Γαιιηθά θαη Iηαιηθά. EΠAΓΓEΛMATIKH TAΓIOΓPOMIA ε ε ξ ε π λ ε η η θ φ θ έ λ η ξ ν Eπηζηεκνληθφο ζπλεξγάηεο-εξεπλεηήο ζην Παηξηαξρηθφλ Ίδξπκα Παηεξηθψλ Mειεηψλ (Θεζζαινλίθε), κε ηηο εμήο αξκνδηφηεηεο: Τπεχζπλνο ηνπ αξρείνπ κηθξνηαηληψλ ρεηξνγξάθσλ Αγίνπ ξνπο, γηα ηνλ ζπληνληζκφ ηνπ πξνγξάκκαηνο θαηαινγνγξάθεζεο ησλ ρεηξνγξάθσλ ηνπ Aγίνπ ξνπο, γηα ηνλ ζπληνληζκφ θαη ηελ επίβιεςε φισλ ησλ δξαζηεξηνηήησλ ηεο βηβιηνζήθεο ηνπ Iδξχκαηνο, γηα ηελ νξγάλσζε ηνπ πξνγξάκκαηνο θσηνγξάθεζεο ησλ ρεηξνγξάθσλ ηνπ Aγίνπ ξνπο θαη ηνλ θαηαξηηζκφ ηνπ αξρείνπ κηθξνηαηληψλ. Δπίζεο: Μέινο ηεο ηξηκεινχο ζπληαθηηθήο επηηξνπήο ηνπ επηζηεκνληθνχ πεξηνδηθνχ ηνπ Iδξχκαηνο Kιεξνλνκία. Δπηζηεκνληθφο ππεχζπλνο νκάδαο ηξηψλ (3) εξεπλεηψλ, καδί κε ηνπο νπνίνπο θαηαξηίζακε ζε βάζε δεδνκέλσλ ηνλ θαηάινγν 700 πεξίπνπ ειιεληθψλ ρεηξνγξάθσλ ηνπ Αγίνπ ξνπο ζηα πιαίζηα ηνπ πξνγξάκκαηνο Mount Athos Manuscript Digital Library. Ο θαηάινγνο ζα δεκνζηεπζεί ειεθηξνληθά ζην Γηαδίθηπν πιεξνθνξίεο ζηελ ειεθηξνληθή δηεχζπλζε: http://www.mamdl.org/. EΠΙΣΗΜΟΝΙΚΗ ΓΡΑΣΗΡΙΟΣΗΣΑ ςμμεηοσή ζε επιζηημονικά ζςνέδπια O ξόινο ησλ κνλαζηεξηώλ ζηελ πνιηηηζηηθή ηζηνξία ησλ βαιθαληθώλ εζλώλ, Mνλή Aγίνπ Iσάλλνπ ηεο Pίιαο, Βνπιγαξία, επηέκβξηνο 1984 (Bι. Aλαιπηηθφο θαηάινγνο δεκνζηεπκάησλ: αξηζ. 15). International Data Bases for Medieval Manuscript Studies, Nijmegen Oιιαλδίαο, επηέκβξηνο 1987 (Bι. Γεκνζηεχκαηα: αξηζ. 16). Z Γηεζλέο Kξεηνινγηθφ πλέδξην, Pέζπκλν Κξήηεο, Aχγνπζηνο 1991 (Bι. Aλαιπηηθφο θαηάινγνο δεκνζηεπκάησλ: αξηζ. 25). 18ν Γηεζλέο πλέδξην Bπδαληηλώλ πνπδώλ, Mφζρα, Aχγνπζηνο 1991 (Bι. Aλαιπηηθφο θαηάινγνο δεκνζηεπκάησλ: αξηζ. 29). 4

IΓ Παλειιήλην Ηζηνξηθό πλέδξην, Eιιεληθή Iζηνξηθή Eηαηξεία, Θεζζαινλίθε, 29-31 Mαΐνπ 1992 (Bι. Aλαιπηηθφο θαηάινγνο δεκνζηεπκάησλ: αξηζ. 20). B πλάληεζε πεδνγξαθίαο: Bπδαληηλή θαη κεηαβπδαληηλή πεδνγξαθία, Θεζζαινλίθε, Nνέκβξηνο 1992. Tκήκα Φηινινγίαο ηνπ A. Π. Θ. θαί Γήκνο Θεζζαινλίθεο (KZ Γεκήηξηα) (Bι. Aλαιπηηθφο θαηάινγνο δεκνζηεπκάησλ: αξηζ. 36). Fourth International Congress on Greek Palaeography, Oxford, 23-29 Aπγνχ-ζηνπ 1993 (Bι. Aλαιπηηθφο θαηάινγνο δεκνζηεπκάησλ: αξηζ. 40). H Πηεξία ζηα βπδαληηλά θαη λεώηεξα ρξόληα, Kαηεξίλε, 25-28 Nνεκβξίνπ 1993 (Bι. Aλαιπηηθφο θαηάινγνο δεκνζηεπκάησλ: αξηζ. 27). η Eπηζηεκνληθή πλάληεζε, Mλήκε Aλησλίνπ ηγάια, Tκήκα Φηινινγίαο Α. Π. Θ., [Tνκέαο Mεζαησληθψλ θαη Nενειιεληθψλ πνπδψλ] Θεζζαινλίθε, 12-14 Mαΐνπ 1994 (Bι. Aλαιπηηθφο θαηάινγνο δεκνζηεπκάησλ: αξηζ. 32). A πλάληεζε ησλ Bπδαληηλνιόγσλ ηεο Eιιάδνο θαη ηεο Kύπξνπ, 25-27 επηεκβξίνπ 1998, Φηινζνθηθή ρνιή Παλεπηζηεκίνπ Iσαλλίλσλ (Bι. Aλαιπηηθφο θαηάινγνο δεκνζηεπκάησλ: αξηζ. 33). 20ό πκπόζην Βπδαληηλήο θαη Μεηαβπδαληηλήο Αξραηνινγίαο θαη Σέρλεο, Αζή-λα 12-14 Μαΐνπ 2000, Υξηζηηαληθή Αξραηνινγηθή Δηαηξεία (Bι. Aλαιπηηθφο θαηάινγνο δεκνζηεπκάησλ: αξηζ. 48). Neograeca Medii Aevi V, Oxford, επηέκβξηνο 2000. (Bι. Aλαιπηηθφο θαηάινγνο δεκνζηεπκάησλ: αξηζ. 49). ςμμεηοσή ζε διεθνείρ επιζηημονικέρ επιηποπέρ Γηεζλήο Eπηηξνπή Kαηαινγνγξαθήζεσο Iαηξηθψλ Xεηξνγξάθσλ. Γηεζλήο Eπηηξνπή Kαηαινγνγξαθήζεσο Eιιεληθψλ Xεηξνγξάθσλ ηνπ Kέληξνπ ιαβνβπδαληηλψλ πνπδψλ Ivan Dujčev ζηε φθηα (ρεηξφγξαθα Kνζίληηζαο Γξάκαο θαη Tηκίνπ Πξνδξφκνπ εξξψλ). Γιαλέξειρ Παιαηνγξαθία θαη Bηβιηνινγία (ζην Σκήκα Bηβιηνζεθνλνκίαο ηνπ TEI Θεζζαινλίθεο). H θαηλνκελνινγία ηεο Eιιεληθήο Γξαθήο ζήκεξα (ζην ζεκηλάξην ρεδηαζκφο ειιεληθψλ γξακκάησλ παξειζφλ, παξφλ, κέιινλ. Θεζζαινλίθε). H αληηγξαθή ησλ ρεηξνγξάθσλ κεηά ηελ Άισζε (ζην πιαίζην ησλ εθδειψζεσλ ηεο Eιιεληθήο Παιαηνγξαθηθήο Eηαηξείαο θαη ησλ δεκνζίσλ καζεκάησλ ηνπ πιιφγνπ ησλ απνθνίησλ ηεο Φηινζνθηθήο ρνιήο Θεζζαινλίθεο Φηιφινγνο. Θεζζαινλίθε). 5

Eπιζηημονικέρ ηηλεοπηικέρ εκπομπέρ πκκεηείρα ζε κία επηζηεκνληθή ηειενπηηθή εθπνκπή ζηελ ET 3 κε ζέκα H δηαζπνξά ησλ ρεηξνγξάθσλ ηεο Mαθεδνλίαο, φπνπ παξνπζίαζα θαη άγλσζην πιηθφ. Oξγάλσζα ν ίδηνο κηα δεχηεξε φκνηα εθπνκπή κε ζέκα Oη βηβιηνζήθεο θαη ηα ρεηξφγξαθα ηνπ Aγίνπ ξνπο. Ίδπςζη επιζηημονικήρ εηαιπείαρ 1997. Ίδξπζε, κε πξσηνβνπιία δηθή κνπ θαη ησλ ζπνπδαζηψλ ησλ Mαζεκάησλ Παιαηνγξαθίαο ησλ εηψλ 1994-96, ηεο EΛΛHNIKH ΠAΛAIOΓPAΦIKH ETAIPEIA, επηζηεκνληθνχ, κε θεξδνζθνπηθνχ ζσκαηείνπ. Γξακκαηέαο ηεο Eηαηξείαο εθιεγφκελνο αλά ηξηεηία απφ ηελ ίδξπζή ηεο κέρξη ζήκεξα (1997-2009). ΓΙΓΑΚΣΙΚΟ ΔΡΓΟ η ν Π α η ξ η α ξ ρ η θ φ Ί δ ξ π κ α Π α η ε ξ η θ ψ λ M ε ι ε η ψ λ : Eηζαγσγή ζηελ Παιαηνγξαθία θαη ηε θηινινγηθή έξεπλα ζε θνηηεηέο (θπξίσο κεηαπηπρηαθνχο) ηεο Φηινζνθηθήο, Θενινγηθήο θαη Nνκηθήο ρνιήο ηνπ Παλεπηζηεκίνπ Θεζζαινλίθεο, (επί ζεηξά δεθαπέληε [15] εηψλ ζην πιαίζην ησλ επηζηεκνληθψλ δξαζηεξηνηήησλ ηνπ Iδξχκαηνο). η ν A ξ η ζ η ν η έ ι ε η ν Π α λ ε π η ζ η ή κ η ν Θ ε ζ ζ α ι ν λ ί θ ε ο : Eηζαγσγή ζηελ έξεπλα ησλ αξρεηαθψλ πεγψλ (ζηνπο κεηαπηπρηαθνχο θνηηεηέο ηνπ εηδηθνχ ζεκηλαξίνπ Aμηνπνίεζε πεγψλ θαη αξρεηαθνχ πιηθνχ γηα ηελ Iζηνξία ηεο Nενειιεληθήο Eθπαίδεπζεο, ηνπ Tκήκαηνο Φηινζνθίαο, Παηδαγσγηθήο θαη Φπρνινγίαο ηνπ A. Π. Θ.). (1991-92) η ν Κ Δ Κ Η. Μ ε η ξ ν π φ ι ε σ ο Θ ε ζ ζ α ι ν λ ί θ ε ο, εκηλάξην πληήξεζε βηβιίσλ θαη έξγσλ ηέρλεο (1995, 30 δηδαθηηθέο ψξεο): Ηζηνξία ηεο κηθξνγξαθίαο, Παιαηνγξαθία θαη ηζηνξία ηεο γξαθήο. 6

MEPO B 7

ΣΟ TΜHMA AΡΥΔΙΟΝΟΜΙΑ ΚΑΙ BΙΒΛΙΟΘΗΚΟΝΟΜΙΑ (TAB) ΣΟΤ IΟΝΙΟΤ ΠΑΝΔΠΙΣΗΜΙΟΤ ζα πεξηιακβάλνληαη εδψ, ζην δεχηεξν κέξνο, αθνξνχλ ζηελ πεξίνδν απφ ηνλ Φεβξνπάξην ηνπ 2001 σο ηνλ Μάξηην ηνπ 2009. E ί ζ ο δ ο ρ κ α ι ε ξ έ λ ι ξ η ζ η ο T A B η ο ς I ο ν ί ο ς Π α ν ε π ι ζ η η μ ί ο ς Γιδάζκυν με ζύμβαζη ηος ΠΓ 407/80 Σνλ Φεβξνπάξην ηνπ 2001 κνπ αλεηέζε απφ ην Ηφλην Παλεπηζηήκην κε ζχκβαζε ηνπ ΠΓ 407/80 ε δηδαζθαιία ησλ καζεκάησλ «Διιεληθήο Παιαηνγξαθίαο» θαη άιισλ ζην Tκήκα Αξρεηνλνκίαο θαη Βηβιηνζεθνλνκίαο. ηελ ζέζε απηή παξέκεηλα έλαλ (1) ρξφλν θαη εθηά (7) κήλεο. Eκλογή ζηη βαθμίδα ηος επίκοςπος καθηγηηή ηηο 14 Μαξηίνπ 2002 εμειέγελ πακςεθεί, κεηαμχ ηξηψλ ππνςεθίσλ, απφ ηελ ηφηε Γεληθή πλέιεπζε ηνπ ΣΑΒ ζηε βαζκίδα ηνπ επίθνπξνπ θαζεγεηή επί ηξηεηεί ζεηεία, κε γλσζηηθφ αληηθείκελν «Διιεληθή Παιαηνγξαθία». Οξθίζηεθα ζηηο 27 επηεκβξίνπ ηνπ ίδηνπ έηνπο. ηηο 26 επηεκβξίνπ 2005 ζπκπιήξσζα ηξία ρξφληα ζηε ζέζε ηνπ επίθνπξνπ θαζεγεηή. Mονιμοποίηζη ζηη βαθμίδα ηος επίκοςπος καθηγηηή ηηο 15 Γεθεκβξίνπ 2005, έρνληαο ζπκπιεξψζεη ηξία ρξφληα ζηε βαζκίδα ηνπ επίθνπξνπ θαζεγεηή επί ηξηεηεί ζεηεία κε γλσζηηθφ αληηθείκελν «Διιεληθή Παιαηνγξαθία», κνληκνπνηήζεθα ζηε βαζκίδα απηή κε απφθαζε (πακςεθεί) ηεο θνηλήο ζπλεδξίαο ηνπ Δθιεθηνξηθνχ ψκαηνο θαη ηεο Γεληθήο πλέιεπζεο ηνπ TAB. Δκλογή ζηη βαθμίδα ηος αναπληπυηή καθηγηηή Tνλ επηέκβξην ηνπ 2007 εμειέγελ (πακςεθεί) ζηε βαζκίδα ηνπ αλαπιεξσηή θαζεγεηή κε ην ίδην αληηθείκελν θαη ζην ίδην ηκήκα φπσο παξαπάλσ. Oξθίζηεθα 15 Nνεκβξίνπ 2007. Γ ι δ α κ η ι κ ό έ π γ ο Γιδαζκαλία πποπηςσιακών μαθημάηυν Απφ ηελ εκέξα ηεο αλάιεςεο ησλ θαζεθφλησλ κνπ, σο ζπκβαζηνχρνο 407 (Φεβξνπάξηνο ηνπ 2001) κέρξη ζήκεξα, δίδαμα (αξηζκ. 1 2) θαη εμαθνινπζψ λα δηδάζθσ (αξηζκ. 3 7) ηα παξαθάησ καζήκαηα: 1) Παππξνινγία. 2) Θεζκνί Γηνίθεζεο ηνπ Οζσκαληθνύ Κξάηνπο θαη ηνπ Διιεληζκνύ θαηά ηελ νζσκαληθή πεξίνδν. 8

Tν πεξηερφκελν ησλ παξαθάησ ηεζζάξσλ καζεκάησλ ην δηακφξθσζα έηζη ψζηε λα είλαη απφιπηα πξνζαξκνζκέλν ζηηο εηδηθέο απαηηήζεηο ηνπ Tκήκαηνο Aξρεηνλνκίαο θαη Bηβιηνζεθνλνκίαο. 3) Διιεληθή Παιαηνγξαθία θαη Κσδηθνινγία Η 1 Πεξηερφκελν ζπλνπηηθά: Παιαηνγξαθία θαη Kσδηθνινγία: ε Eπηζηήκε ησλ ρεηξνγξάθσλ. Ζ δηαδηθαζία παξαγσγήο ηνπ ειιεληθνχ βηβιίνπ πξηλ απφ ηελ ηππνγξαθία: ην βηβιίν ζε κνξθή παπχξηλνπ θπιίλδξνπ θαη θπξίσο πεξγακελνχ θαη ραξηψνπ θψδηθα πεξγακελή, ραξηί, πδαηφζεκα, ηεηξάδηα, ζηάρσζε θηη. (θσδηθνινγία). Αζθήζεηο ζηελ αλάγλσζε ρεηξνγξάθσλ (θαιιηγξαθηθή γξαθή). 4) Διιεληθή Παιαηνγξαθία θαη Κσδηθνινγία ΗΗ. Πεξηερφκελν ζπλνπηηθά: Οη δηάθνξνη ηχπνη ηεο βηβιηαθήο κηθξνγξάκκαηεο θαη κεγαινγξάκκαηεο γξαθήο ε κεηάβαζε απφ ηελ κεγαινγξάκκαηε ζηελ κηθξνγξάκκαηε ν κεηαραξαθηεξηζκφο θαη νη ζπλέπεηέο ηνπ ε δηαδηθαζία αληηγξαθήο ηνπ θψδηθα: αληηγξαθείο αληηγξαθηθά εξγαζηήξηα, δηαθφζκε-ζε (παιαηνγξαθία). Αζθήζεηο ζηελ αλάγλσζε ρεηξνγξάθσλ (θαιιηγξαθη-θή θαη θηινινγηθή γξαθή). 5) Παιαηνγξαθία ησλ βπδαληηλώλ θαη κεηαβπδαληηλώλ εγγξάθσλ. Πεξηερφκελν ζπλνπηηθά: Σν έγγξαθν ζην πιαίζην ησλ ηζηνξηθψλ πεγψλ γεληθψο, νη θαηεγνξίεο ησλ βπδαληηλψλ θαη κεηαβπδαληηλψλ εγγξάθσλ, ηα πεξηερφκελά ηνπο, έγγξαθα ηζηνξία δίθαην, εθθιεζηαζηηθά έγγξαθα, λνηάξηνη Eπηαλήζνπ θαη λνηαξηαθά έγγξαθα, γιψζζα θαη γξαθή ησλ λνηαξηαθψλ εγγξάθσλ, ην έγγξαθν ζηε ζχγρξνλε λνκηθή ζθέςε, βνεζήκαηα γηα ηε κειέηε ησλ εγγξάθσλ. Aλαιχζεηο πεξηερνκέλσλ δεκνζίσλ θαη ηδησηηθψλ εγγξάθσλ. Αζθήζεηο ζηελ αλάγλσζε εγγξάθσλ. 6) Xεηξόγξαθν βηβιίν θαη θνηλσλία ζηε βπδαληηλή θαη κεηαβπδαληηλή επνρή. Πεξηερφκελν ζπλνπηηθά: Σν ρεηξφγξαθν βηβιίν σο πξντφλ θαη σο θνηλσληθφ αγαζφ: νη ζπληειεζηέο ηεο παξαγσγήο ηνπ (παξαγγειηνδφηεο θαη αληηγξαθείο) θαη νη ρξήζηεο ηνπ (ιφγηνη, θηιφινγνη θηη.) θαη ε θνηλσληθή ηνπο δηαζηξσκάησζε βηβιηνζήθεο. Ζ ζπλέρηζε ηεο παξαγσγήο ηνπ ρεηξνγξάθνπ βηβιίνπ θαη κεηά ηελ εθεχξεζε θαη δηάδνζε ηεο ηππνγξαθίαο θαη νη θνηλσληθέο αηηίεο ηνπ θαηλνκέλνπ. Αζθήζεηο ζηελ αλάγλσζε ρεηξνγξάθσλ κεγαινγξάκκαηεο γξαθήο θαη επηιέθησλ γξαθψλ. 7) Μεζαησληθή Γξακκαηεία. 1 Aλαθέξσ ηα καζήκαηα κε ηελ πην πξφζθαηε νλνκαζία ηνπο 9

Με πιαίζην ηελ Μεζαησληθή Γξακκαηεία ην ελδηαθέξνλ, ζην κάζεκα απηφ, επηθεληξψλεηαη ζηα πεδά θαη πνηεηηθά θείκελα ηεο δεκψδνπο βπδαληηλήο ινγνηερλίαο. Μειεηψληαη ηα θείκελα απηά θαζ εαπηά, νη παξαιιαγέο ηνπο ζηελ βπδαληηλή θαη κεηαβπδαληηλή πεξίνδν θαζψο θαη ε δηάδνζή ηνπο ζε Αλαηνιή θαη Γχζε. Παξάιιεια δηαβάδνληαη δείγκαηα ρεηξνγξάθσλ, θνξέσλ ησλ παξαπάλσ θεηκέλσλ, θαη εμεηάδνληαη δεηγκαηνιεπηηθά πξνβιήκαηα θηινινγηθήο θξηηηθήο ηνπ θεηκέλνπ. Γιδαζκαλία μεηαπηςσιακών μαθημάηυν (ζηο ΣΑΒ) ην πιαίζην ηνπ Πξνγξάκκαηνο Mεηαπηπρηαθψλ πνπδψλ ηνπ ΣΑΒ «Δπηζηήκε ηεο πιεξνθνξίαο» / «Τπεξεζίεο πιεξνθφξεζεο ζε ςεθηαθφ πεξηβάιινλ» δίδαμα ην κάζεκα «Φεθηαθή πιεξνθνξία ζηηο αλζξσπηζηηθέο επηζηήκεο» (ζπλδηδαζθαιία κε ηνλ θαζεγεηή θ. Θ. Παππά) θαη επφπηεπζα εξγαζίεο κεηαπηπρηαθψλ θνηηεηψλ (βι. παξαθάησ ζ. 15-17). ςγγπαθή και ζύνθεζη διδακ ηικών εγσε ιπιδίυν Γηα ηε ζπζηεκαηηθή δηδαζθαιία ηεο Eιιεληθήο Παιαηνγξαθίαο δελ ππάξρνπλ ζχγρξνλα εγρεηξίδηα ζηα ειιεληθά. Γηα ηε ζεσξία βέβαηα ππάξρεη ην γλσζηφ εγρεηξίδην ηνπ Mioni, ην νπνίν φκσο ρξήδεη αλαλέσζεο, δελ ππάξρεη φκσο ηίπνηα γηα ηελ άζθεζε ζηελ αλάγλσζε ησλ ρεηξνγξάθσλ. Γηα ηνλ ιφγν απηφ θαηάξηηζα ην 2ν ηεχρνο ελφο εγρεηξηδίνπ «χληνκε εηζαγσγή ζηελ Διιεληθή Παιαηνγξαθία θαη Kσδηθνινγία», ην νπνίν πεξηέρεη πίλαθεο κε ζρφιηα γηα ηελ άζθεζε ησλ ελδηαθεξνκέλσλ ζηελ αλάγλσζε ηεο κεγαινγξάκκαηεο θαη κηθξνγξάκκαηεο βηβιηαθήο γξαθήο. Δηζη νη θνηηεηέο έρνπλ ηψξα κπξνζηά ηνπο έλα ζπζηεκαηηθφ εγρεηξίδην γηα ηελ άζθεζε ζηελ αλάγλσζε ρεηξνγξάθσλ, ελψ γηα ηελ ζεσξία ρξεζηκεχεη πξνο ην παξφλ ην εγρεηξίδην ηνπ Mioni, κέρξη λα εθδνζεί ην 1ν ηεχρνο ηνπ παξφληνο εγρεηξηδίνπ. Έλα ηέηνην εγρεηξίδην ζεσξίαο θαη άζθεζεο εκθαλίδεηαη γηα πξψηε θνξά ζηελ ειιεληθή βηβιηνγξαθία θαη ρξεζηκεχεη γηα ην κάζεκα ησλ Α θαη Β εμακήλσλ. Aθφκε δπζθνιφηεξα απφ άπνςε χπαξμεο δηδαθηηθψλ εγρεηξηδίσλ είλαη ηα πξάγκαηα φζνλ αθνξά ηελ δηδαζθαιία ηεο παιαηνγξαθίαο θαη ηνπ πεξηερνκέλνπ ησλ εγγξάθσλ, έλα αληηθείκελν ην νπνίν, πέξαλ ηεο Γηπισκαηηθήο, ίζσο δελ δηδάζθεηαη ζηα ειιεληθά παλεπηζηήκηα. Γηα ηηο αλάγθεο ηνπ ζρεηηθνχ καζήκαηνο ηνπ Γ εμακήλνπ (κειέηε ησλ βπδαληηλψλ θαη κεηαβπδαληηλψλ εγγξάθσλ) ζπλέζεζα έλα εγρεηξίδην παιαηνγξαθίαο ησλ εγγξάθσλ κε πίλαθεο θαη ζρφιηα. Aθξηβψο ζην ίδην κε ην παξαπάλσ πιαίζην θαη κε ηελ ίδηα ινγηθή ζπγθξφηεζα απφ δηάθνξεο κειέηεο έλα εγρεηξίδην ζεσξίαο γηα ηελ κειέηε ησλ κεηαβπδαληηλψλ εγγξάθσλ. 10

Λ ο ι π ή δ π α ζ η η π ι ό η η η α ζ η ο Σ Α Β ςνεπγαζία με ηοςρ θοιηηηέρ Σελ επηζηεκνληθή ζπλεξγαζία κε ηνπο θνηηεηέο ηελ είρα εθαξκφζεη θαη ζην παξειζφλ θαη ηελ εθαξκφδσ θαη ηψξα ζπζηεκαηηθά ζην ΣΑΒ. πγθεθξηκέλα ζπλεξγάδνκαη κε ηηο παξαθάησ πξψελ θνηηήηξηεο θαη ηψξα απνθνίηνπο ηνπ ΣΑΒ γηα ηε ζπγγξαθή ησλ εμήο βηβιίσλ: Π. Μέκνπ, Αλαιπηηθφο θαηάινγνο εληχπσλ ηεο Μαληαξείνπ ρνιήο Ακπειαθίσλ Θεζζαιίαο. Δ. Λενληηάδνπ, πκβνιαηνγξαθηθέο πξάμεηο ηνπ λνηαξίνπ Αγίνπ Μαηζαίνπ Γεκεηξίνπ Πξσηνπαππά Φαξκάθε ( ) 1515 έσο 1528. [Έρεη ήδε εθδνζεί]. Π. Μεηαμάθε, Oη ζπκβνιαηνγξαθηθέο πξάμεηο ηνπ λνηαξίνπ ηεο Λεπθίκκεο Mάξθνπ Mνλαζηεξηψηε ( ) 1559 έσο 1560. Θεσξψ φηη ε ζπλεξγαζία κε θνηηεηέο θαη λένπο πηπρηνχρνπο, πνπ έρεη σο ζθνπφ ηελ έξεπλα, ηε ζπγγξαθή θαη ηε δεκνζίεπζε κηαο κειέηεο, είλαη γηα ηνπο λένπο επηζηήκνλεο ε πην θαηάιιειε κέζνδνο εηζαγσγήο ησλ ζηελ έξεπλα. Eποπηεία πηςσιακών επγαζιών Καηά ην ελ ιφγσ δηάζηεκα αλέζεζα θαη επφπηεπζα ή εππνπηεχσ ηηο παξαθάησ πηπρηαθέο εξγαζίεο: Δ. Βαζηιαθάθε, Tν corpus ησλ επηζηνιψλ ηνπ παηξηάξρε Aιεμαλδξείαο Mειεηίνπ Πεγά (β κηζφ 16νπ αηψλα). Π. Μέκνπ, Aλαθαηαινγνγξάθεζε ησλ ειιεληθώλ ρεηξνγξάθσλ ηεο παηξηαξρηθήο βηβιηνζήθεο Aιεμαλδξείαο 1 100. Ο. Βαγελά, Aλαθαηαινγνγξάθεζε ησλ ειιεληθώλ ρεηξνγξάθσλ ηεο παηξηαξρηθήο βηβιηνζήθεο Aιεμαλδξείαο 101 200. Η. Διεπζεξίνπ, Οη νκηιίεο ηνπ Αιβέξηνπ Μαξίλνπ ηνπ Υίνπ θαηά ηνλ θώδηθα ηνπ Αγίνπ Όξνπο, Ηβήξσλ 577. Μ. Μεζνγείηε, πλαγσγή αγηνγξαθηθώλ Υξήζεσλ θαηά Λαηίλσλ ηνπ Μα-μίκνπ Πεινπνλλεζίνπ από ηνλ θώδηθα ηνπ Παηξηαξρείνπ Αιεμαλδξείαο 363. Ρ. Σφζθα, Ζ κεηάθξαζε ηεο Απνθαιύςεσο από ηνλ Μάμηκν Πεινπνλλήζην θαη ε ρεηξόγξαθε παξάδνζή ηεο. Γ. Πηηζνχλε, Μηθξά έξγα θαη κεηαθξάζεηο ηνπ Μάμηκνπ ηνπ Πεινπνλλεζίνπ (16 νο -17 νο αη). Γηπισκαηηθή έθδνζε θαη ζρνιηαζκόο. 11

Γ. Ακαλαηίδεο, Σν πεξηερόκελν ηνπ ρεηξνγξάθνπ ηνπ ζπνπδαζηεξίνπ Βπδαληηλήο θαη Νενειιεληθήο Φηινινγίαο ηνπ Παλεπηζηεκίνπ Αζελώλ, 68, Μέξνο Α. Δ. Μαδαξάθε, Σν πεξηερόκελν ηνπ ρεηξνγξάθνπ ηνπ ζπνπδαζηεξίνπ Βπδαληηλήο θαη Νενειιεληθήο Φηινινγίαο ηνπ Παλεπηζηεκίνπ Αζελώλ, 68, Μέξνο Β Ε. Γαβηηίδνπ, Ο «ηεθαλίηεο θαη ηρλειάηεο» ηνπ Θενδνζίνπ Επγνκάια θαηά ηνλ θώδηθα Βιαηάδσλ 65. Xαζάπε, Οη επηζηνιέο ηνπ Μάμηκνπ Μαξγνύληνπ θαη ηνπ Κπξίιινπ Λνύθαξε ζην ρεηξόγξαθν κεηνρίνπ Παλαγίνπ Σάθνπ Κσλζηαληηλνππόιεσο 240. Γηπισκαηηθή έθδνζε θαη ζρόιηα. Α. Υαηδεαγγέινγινπ, Σν κπζηζηόξεκα «ηληίπαο» θαηά ηε κεηάθξαζε ηνπ Κσλζηαληίλνπ Ρεζηλνύ από ηνλ θώδηθα Λαύξαο Κ8/1295 Θ. Οξθαλνχ, Σα πεξηερόκελα ησλ ρεηξνγξάθσλ ηεο Μνλήο Βιαηάδσλ. Αλαιπηηθή θαηαγξαθή. Β. Σζάπεο, Οη απηόγξαθεο νκηιίεο ηνπ Παηξηάξρε Αιεμαλδξείαο Μειεηίνπ Πεγά, Μέξνο Α ςνεξέηαζη πηςσιακών επγαζιών Yπήξμα ζπλεμεηαζηήο ησλ πηπρηαθψλ εξγαζηψλ ησλ θνηηεηξηψλ: Δ. Λενληηάδνπ, πκβνιαηνγξαθηθέο πξάμεηο ηνπ λνηαξίνπ Αγίνπ Μαηζαίνπ Γεκεηξίνπ Πξσηνπαππά Φαξκάθε ( ) 1515 έσο 1528. (Δπφπηεο: π. Αζσλίηεο) Π. Μεηαμάθε, Oη ζπκβνιαηνγξαθηθέο πξάμεηο ηνπ λνηαξίνπ ηεο Λεπθίκκεο Mάξθνπ Mνλαζηεξηώηε ( ) 1559 έσο 1560, (Δπφπηεο: π. Αζσλίηεο) Β. Γησηάθε, Ο κύζνο ηεο Γήκεηξαο θαη ηεο Πεξζεθόλεο, (Δπφπηεο Θ. Παππάο) Αη. Μπαξκπαδάθε, Σππνγξαθηθέο Γηνξζώζεηο θαη Παξνξάκαηα ζε ειιεληθά βηβιία ηνπ 18 νπ θαη 19 νπ αηώλα. (Δπφπηεο Η. Κφθθσλαο) Eποπηεία μεηαπηςσιακών επγαζιών 2005-2006 Z. Σζάθνο, Γηδαζθαιία αξραίνπ ειιεληθνύ ζεάηξνπ ζε παλεπηζηήκηα μέλσλ ρσξώλ θαη ηεο Διιάδαο. Β. Γεξνδήκνπ θαη Α. Γθνχλε, Ζιεθηξνληθέο δηεπζύλζεηο γηα ηελ αξραία Διιεληθή γξακκαηεία. Δ. Βιηζίδνπ, Παξαζηάζεηο αξραίνπ ειιεληθνύ ζεάηξνπ ζηελ Διιάδα θαη ηελ ππόινηπε Δπξώπε θαηά ην δεύηεξν κηζό ηνπ 20νπ αηώλα. Μ. Μειηζζάο, Ζ ζπκβνιή ησλ λέσλ ηερλνινγηώλ ζηελ δηάδνζε ηεο κνπζηθήο. 12

Β. ηψρνο, Σξηζδηάζηαηεο αλαπαξαζηάζεηο ειιεληθώλ αξραηνηήησλ ζην δηαδίθηπν. Δ. Καξαγθνχλε, Δπηινγή ειεθηξνληθώλ δηεπζύλζεσλ γηα ηελ Αξραία Διιεληθή Γξακκαηεία. 2006-2007 Ν. Πεπφλε, Διιεληθή Παιαηνγξαθία θαη Βπδαληηλή Γξακκαηεία ζην δηαδίθηπν. Γ. Μπνπληάο, Κξηηήξηα ηζηνζειίδσλ Αξραίαο Διιεληθήο Γξακκαηείαο. Ο. Μηηζνχιεο, Φεθηαθή αλαπαξάζηαζε νηθνδνκεκάησλ ηεο αξραίαο Διιάδαο. 2007-2008 Α. Υαηδεβαζηιείνπ, Παξνπζίαζε ηνπ ηκήκαηνο Βηβιηνζεθνλνκίαο θαη Δηαηξηθήο δηαρείξηζεο πιεξνθνξηώλ ηνπ Curtin University of Technology θαη ζύγθξηζε κε ην ηκήκα Αξρεηνλνκίαο θαη Βηβιηνζεθνλνκίαο ηνπ Ηνλίνπ Παλεπηζηεκίνπ. Κ. Μπαιαιή, Παξνπζίαζε ηνπ ηκήκαηνο βηβιηνζεθνλνκίαο ησλ Γπηηθώλ Ηλδηώλ θαη ζύγθξηζε κε ην παλεπηζηήκην Αξρεηνλνκίαο - Βηβιηνζεθνλνκίαο ηνπ Ηνλίνπ Παλεπηζηεκίνπ. Α. Δπαγγέινπ, ύγθξηζε ηνπ πξνγξάκκαηνο ζπνπδώλ ηνπ Σκήκαηνο Αξρεηνλνκίαο- Βηβιηνζεθνλνκίαο ηνπ Ηνλίνπ Παλεπηζηεκίνπ κε ην Σκήκα ηεο Δπηζηήκεο ηεο Βηβιηνζεθνλνκίαο θαη Σεθκεξίσζεο ηνπ Παλεπηζηεκίνπ Carlos III de Madrid. Θ. Γθφληα, ύγθξηζε πξνγξάκκαηνο ζπνπδώλ ηνπ ηκήκαηνο «Library and Information Science» ηνπ Παλεπηζηεκίνπ ηνπ Western Cape ηεο Ννηίνπ Αθξηθήο κε απηό ηνπ Σκήκαηνο Αξρεηνλνκίαο θαη Βηβιηνζεθνλνκίαο ηνπ Ηνλίνπ Παλεπηζηεκίνπ. ςμμεηοσή ζε ηπιμελή εξεηαζηική επιηποπή μεηαπηςσιακήρ επγαζίαρ M. Γαβξίιε, Mειέηε ηεο εθηθηόηεηαο δεκηνπξγίαο θαη δηαηήξεζεο ςεθηαθνύ αξρείνπ. H πεξίπησζε ηεο εληαίαο ζπιινγήο δηπισκαηηθώλ, κεηαπηπρηαθώλ εξγαζηώλ θαη δηδαθηνξηθώλ δηαηξηβώλ ηεο Kεληξηθήο Bηβιηνζήθεο ηνπ Eζληθνύ Mεηζνβίνπ Πνιπηερλίνπ. ςμμεηοσή ζε επηαμελείρ εξεηαζηικέρ επιηποπέρ διδακηοπικών διαηπιβών Γεξ. Α. Μέξηαλνο, Οη νηθνλνκηθέο ηδέεο ζην Βπδάληην ηνλ 12ν αηώλα. Ζ νηθνλνκηθή θηινζνθία ηνπ Δπζηαζίνπ, κεηξνπνιίηε Θεζζαινλίθεο. Σκήκα Ηζηνξίαο ηνπ Ηνλίνπ Παλεπηζηεκίνπ, Κέξθπξα (2005). π. Ππξπχιε, Μνπζεία θαη κνπζεηαθή πνιηηηθή ζηελ Διιάδα. Πξννπηηθή δηεξεύλεζε ηνπ θξαηηθνύ κνπζεηαθνύ ηνκέα. Σκήκα Αξραηνλνκίαο θαη Βηβιηνζεθνλνκίαο ηνπ Ηνλίνπ Παλεπηζηεκίνπ, Κέξθπξα (2008). Eποπηεία διδακηοπικών διαηπιβών 13

Δπνπηεχσ ηηο παξαθάησ, ελ εμειίμεη, δηδαθηνξηθέο δηαηξηβέο: Δπδνθία Λενληηάδνπ, Αιβέξηνο Μαξίλνο ν Υίνο (16 νο -17 νο ). Βίνο θαη Έξγν. Δπζηξάηηνο εκαληήξεο, Ο Κεξθπξαίνο Αξρηεπίζθνπνο Θπαηείξσλ Αζελαγόξαο Καββάδαο (1884 1962). Ζ δσή θαη ην έξγν ηνπ βάζεη αξρεηαθώλ πεγώλ. ςμμεηοσή ζε ηπιμελείρ επιηποπέρ διδακηοπικών διαηπιβών A. Kαινγεξάο, Aξραίνο ειιεληθφο πνιηηηζκφο, λέεο ηερλνινγίεο θαη δαηδίθηπν: Eπαλαπξνζδηνξηζκφο ζέζεο, παηδαγσγηθψλ ζηφρσλ, πξννπηηθέο. (Eπφπηεο: M. Kνιπβά). Υξ. Zακπαθφιαο, Aξρεία ηνπ Eιιεληζκνχ ηεο Γηαζπνξάο: Aξρεία εκπνξηθψλ νίθσλ Hπεηξσηψλ ζηε Bελεηία,16νο 18νο αηψλεο. (Eπφπηεο: M. Kνιπβά). ςμμεηοσή ζε ηπιμελείρ ειζηγηηικέρ επιηποπέρ για ςποτήθια μέλη ΓEΠ: ζηε βαζκίδα ηνπ επίθνπξνπ θαζεγεηή κε αληηθείκελν: Bηβιηνινγία Bηβιηνγξαθία ζηε βαζκίδα ηνπ κφληκνπ επίθνπξνπ θαζεγεηή κε αληηθείκελν: Bηβιηνινγία Bηβιηνγαξαθία ζηε βαζκίδα ηνπ ιέθηνξα κε αληηθείκελν: Βηβιηνζεθνλνκία: Πξόηππα θαη ζπζηήκαηα επεμεξγαζίαο θαη νξγάλσζεο ηεθκεξίσλ ζηε βαζκίδα ηνπ αλαπιεξσηή θαζεγεηή κε αληηθείκελν: Αξρεηνλνκία ζηε βαζκίδα ηνπ αλαπιεξσηή θαζεγεηή κε αληηθείκελν: Bηβιηνινγία Bηβιηνγξαθία ςμμεηοσή ζηην Δπιηποπή Ππογπάμμαηορ ηος ΣΑΒ (2007) Ππόεδπορ ηηρ Δπιηποπήρ Ππογπάμμαηορ ηος ΣΑΒ (2009) ςμμεηοσή ζε επιηποπέρ ζςνεδπίυν πκκεηείρα ζηελ: Oξγαλσηηθή επηηξνπή ηεο 5εο πλάληεζεο Βπδαληηλνιφγσλ Διιάδαο θαη Κχπξνπ (Κέξθπξα, επηέκβξηνο 2003) θαη ζηελ Eπηζηεκνληθή επηηξνπή ηνπ 13νπ πλεδξίνπ Aθαδεκατθψλ Bηβιηνζεθψλ (Κέξθπξα, Oθηψβξηνο 2004). ςμμεηοσή ζε διεθνείρ επιζηημονικέρ επιηποπέρ Πξφζθαηα (2009) πνπ δεηήζεθε λα ζπκκεηάζρσ ζηελ δηεζλή επηηξνπή θαηαινγνγξαθήζεσο ρεηξνγξάθσλ Αγίαο Γξαθήο. ςμμεηοσή ζε ζςνέδπια πκκεηείρα κε αλαθνηλψζεηο ζηα παξαθάησ ζπλέδξηα: 14

6ν Γηεζλέο πκπφζην Eιιεληθήο Παιαηνγξαθίαο (Γξάκα, 21 27 επηεκβξίνπ 2003). Θέκα αλαθνίλσζεο: H παξαγσγή ησλ Eιιεληθψλ ρεηξνγξάθσλ θαηά ηνλ 17ν θαη 18ν αηψλα [Bι. Aλαιπηηθφο θαηάινγνο δεκνζηεπκάησλ αξηζκ. 45]. 13ν πλέδξην Aθαδεκατθψλ Bηβιηνζεθψλ (Κέξθπξα, 13-15 Oθησβξίνπ 2004). Θέκα αλαθνίλσζεο: Oη πεξηπέηεηεο κηαο κνλαζηεξηαθήο βηβιηνζήθεο. [Bι. Aλαιπηηθφο θαηάινγνο δεκνζηεπκάησλ αξηζκ. 46]. Ομιλίερ Oη Σξεηο Ηεξάξρεο: ζπγγξαθείο θαη έξγα ζηε δηαρξνληθή ηνπο πνξεία (Κέξθπξα, Ηαλνπάξηνο 2007). 300 ρξφληα. Παξειζφλ, παξφλ θαη κέιινλ ηεο Διιεληθήο Παιαηνγξαθίαο (Θεζζαινλίθε Ννέκβξηνο 2008, Αζήλα Γεθέκβξηνο 2009). Οπγάνυζη επιζηημονικήρ ημεπίδαρ και έκθεζηρ σειπογπάθυν και εγγπάθυν κε ηελ επθαηξία ηεο ζπκπιήξσζεο 10 ρξφλσλ απφ ηελ ίδξπζε ηεο Διιεληθήο Παιαηνγξαθηθήο Δηαηξείαο (βι. εδψ ζ. 11 θαη ζ. 54). Άλλερ δπαζηηπιόηηηερ ζηο Tμήμα Aπσειονομίαρ και Bιβλιοθηκονομίαρ α) Δθπαηδεπηηθή εθδξνκή. ην ηέινο ηεο Γηαθαηλεζίκνπ ηνπ 2004 νξγάλσζα γηα ηνπο θνηηεηέο ηνπ ΣΑΒ ζε ζπλεξγαζία κε ηελ «Διιεληθή Παιαηνγξαθηθή Δηαηξεία», απφ ηεο ηδξχζεσο ηεο νπνίαο είκαη Γξακκαηέαο, ηεηξαήκεξε εθπαηδεπηηθή εθδξνκή ζηελ Κσλζηαληηλνχπνιε. Σν πξφγξακκα ην θαηάξηηζα πξνζσπηθά κεηά απφ ζρεηηθέο επαθέο θαη έηζη έγηλε δπλαηφ λα επηζθεθζνχκε θαη λα μελαγεζνχκε ζηε βηβιηνζήθε ηνπ Oηθνπκεληθνχ Παηξηαξρείνπ θαη ζηε βηβιηνζήθε ηεο Θενινγηθήο ρνιήο ηεο Υάιθεο, φπνπ ελεκεξσζήθακε γηα ηα ζπζηήκαηα ηαμηλφκεζεο ησλ βηβιηνζεθψλ απηψλ θαη ηα πξνβιήκαηά ηνπο. ηελ βηβιηνζήθε ηνπ Οηθνπκεληθνχ Παηξηαξρείνπ κειεηήζακε δεηγκαηνιεπηηθά θαη νξηζκέλα παιαίηππα. β) Γσξεά βηβιίσλ. Απφ ηελ είζνδφ κνπ ζην Σκήκα Αξρεηνλνκίαο θαη Βηβιηνζεθνλνκίαο αληηιήθζεθα κεηαμχ άιισλ φηη ε βηβιηνζήθε ηνπ Σκήκαηνο έρεη αθφκε πνιιά πεξηζψξηα εκπινπηηζκνχ θαη κε γεληθή θαη κε εηδηθή βηβινγξαθία. Γηα ηνλ ιφγν απηφ πξνζπάζεζα κε δχν ηξφπνπο λα ζπκβάισ ζηελ θάιπςε ηνπ θελνχ: παξαγγέιινληαο βηβιία κέζσ ησλ πξνγξακκάησλ ηεο βηβιηνζήθεο, κε ζπζηεκαηηθή έξεπλα ζηε βηβιηνγξαθία θαη ζηνπο θαηαιφγνπο εθδνηψλ, θαη δσξίδνληαο δηάθνξα βηβιία ζηε βηβιηνζήθε ηνπ Σκήκαηνο γηα ηνλ εκπινπηηζκφ ηεο. Παξάγγεηια (δει. παξέδσζα ζηνπο ππεπζχλνπο ηεο βηβιηνζήθεο θαηαζηάζεηο) δηαθφζηα ζαξάληα ηξία (243) βηβιία (ηίηινπο) θαη δψξεζα εβδνκήληα ηέζζεξα (74) βηβιία (ηίηινπο) 2 2 Έμη (6) βηβιία (ηίηινπο) δψξηζα θαη ζην Σκήκα Ηζηνξίαο ηνπ Ηνλίνπ Παλεπηζηεκίνπ. 15

MEPO Γ 16

ΓΗΜΟΙΔYΜΑΣΑ ς ν ο π η ι κ ό ρ κ α η ά λ ο γ ο ρ Aςηοηελή: 1 Kαηάινγνο ρεηξνγξάθσλ ηεο βαηνπεδηλήο ζθήηεο Aγίνπ Γεκεηξίνπ, Παηξηαξρηθφλ Ίδξπκα Παηεξηθψλ Μειεηψλ, Θεζζαινλίθε 1978 (ζπλεξγαζία E. Lamberz). [Καηάινγνη ειιεληθψλ ρεηξνγξάθσλ Αγίνπ ξνπο 1] [Bι. Aλαιπηηθφο θαηάινγνο δεκνζηεπκάησλ αξηζκ. 3]. 2 Tν νκηιεηηθό έξγν ηνπ Mειεηίνπ Πεγά, Παηξηάξρε Aιεμαλδξείαο (1590-1601) θαη ε ρεηξόγξαθε παξάδνζή ηνπ. Γξακκαηνινγηθή θαη θηινινγηθή κειέηε. Θεζζαινλίθε 1992 [δεκ. 1995]. [Bι. Aλαιπηηθφο θαηάινγνο δεκνζηεπκάησλ αξηζκ. 23]. 3 Ηζηνξία ηεο βηβιηνζήθεο ηεο κνλήο Ξεξνπνηάκνπ. Δθδ. Οίθνο «Η. Εαραξφπνπινο» Αζήλα (ππφ εθηχπσζε). [Bι. Aλαιπηηθφο θαηάινγνο δεκνζηεπκάησλ αξηζκ. 28]. 4 ύληνκε εηζαγσγή ζηελ Eιιεληθή Παιαηνγξαθία θαη Kσδηθνινγία. Tεχρνο 2ν: Πίλαθεο κε επηιεγκέλα δείγκαηα γξαθήο θαη ζρφιηα, University Studio Press, Θεζζαινλίθε 2001. [Bι. Aλαιπηηθφο θαηάινγνο δεκνζηεπκάησλ αξηζκ. 34]. 5 Βηβιηνγξαθία Eιιεληθήο Παιαηνγξαθίαο. Γεκνζηεύκαηα Eιιήλσλ ηεο 50εηίαο 1951-2000. Πξψηε θαηαγξαθή. Θεζζαινλίθε 2003 (ζπλεξγαζία A. Γ. Φσηηάδνπ θαη. Θ. Zηψγα). [Eιιεληθή Παιαηνγξαθηθή Eηαηξεία] [Bι. Aλαιπηηθφο θαηάινγνο δεκνζηεπκάησλ αξηζκ. 35]. 6 Παιαηνγξαθία ησλ εγγξάθσλ. Πίλαθεο κεηαβπδαληηλώλ εγγξάθσλ κε ζρόιηα, University Studio Press, Θεζζαινλίθε 2006. [Bι. Aλαιπηηθφο θαηάινγνο δεκνζηεπκάησλ αξηζκ. 38]. 7 καὶ βίβλοι ἠνεῴχθησαν Καηάινγνο έθζεζεο ρεηξνγξάθσλ ηεο Κεληξηθήο Βηβιηνζήθεο ηνπ Α. Π. Θ. θαη εγγξάθσλ ησλ Γ. Α. Κ. Ηζηνξηθνύ Αξρείνπ Μαθεδνλίαο, University Studio Press, Θεζζαινλίθε 2008 (ζπλεξγαζία Ν. Μπακίδεο). [Bι. Aλαιπηηθφο θαηάινγνο δεκνζηεπκάησλ αξηζκ. 48]. 8 Γεκήηξηνο Φαξκάθεο, Ννηάξηνο θαη Πξσηνπαππάο Αγίνπ Μαηζαίνπ Κεξθύξαο, University Studio Press, Θεζζαινλίθε 2009 (ζπλεξγαζία Δπδ. Λενληηάδνπ). [Bι. Aλαιπηηθφο θαηάινγνο δεκνζηεπκάησλ αξηζκ. 49]. Πανεπιζηημιακά εγσειπίδια: 9 Παιαηνγξαθία ησλ εγγξάθσλ. Kεθάιαηα εηζαγσγήο ζηε κειέηε ησλ κεηαβπδαληηλώλ εγγξάθσλ, (επηκέιεηα), Kέξθπξα 2006. [Bι. Aλαιπηηθφο θαηάινγνο δεκνζηεπκάησλ αξηζκ. 42]. Mελέηερ ζε πεπιοδικά και ζςλλογικούρ ηόμοςρ: 17

10 The Greek MSS at Chilandar, Kyrillo-Metodievsky studii 3, Sofia 1986, ζζ. 191-193. [= Πξαθηηθά ηνπ πλεδξίνπ: O ξφινο ησλ κνλαζηεξηψλ ζηελ πνιηηηζηηθή ηζηνξία ησλ βαιθαληθψλ εζλψλ, Mνλή Aγίνπ Iσάλλνπ ηεο Pίιαο, επηέκβξηνο 1984]. [Bι. Aλαιπηηθφο θαηάινγνο δεκνζηεπκάησλ αξηζκ. 15]. 11 The Mount Athos MSS and their Cataloguing, Polata Knigopisnaja 17-18 (1987), ζζ. 106-118. [= Πξαθηηθά ηνπ πλεδξίνπ: International Data Bases for Medieval Manuscript Studies, Nijmegen Oιιαλδίαο, επηέκβξηνο 1987]. [Bι. Aλαιπηηθφο θαηάινγνο δεκνζηεπκάησλ αξηζκ. 16]. 12 Mηα αθόκε ειιεληθή καξηπξία γηα ηελ εμέγεξζε ησλ Γεληηζάξσλ ζηελ Kσλζηαληηλνύπνιε ζηα 1807, Eιιεληθή Iζηνξηθή Eηαηξεία, IΓ Παλειιήλην ηζηνξηθφ ζπλέδξην (29-31 Mαΐνπ 1992), Πξαθηηθά, Θεζζαινλίθε 1993, ζζ. 295-302. [Bι. Aλαιπηηθφο θαηάινγνο δεκνζηεπκάησλ αξηζκ. 20]. 13 πλνπηηθόο θαηάινγνο ρεηξνγξάθσλ κνλήο Πξνθήηνπ Hιηνύ Θήξαο, Eπεηεξίο Eηαηξείαο Kπθιαδηθψλ Mειεηψλ IB (1995), ζζ. 373-384. [Bι. Aλαιπηηθφο θαηάινγνο δεκνζηεπκάησλ αξηζκ. 24]. 14 Tν πξόβιεκα ηεο ρξνλνινγίαο γελλήζεσο ηνπ Πεγά θαη ηεο καζεηείαο ηνπ θνληά ζηνλ Mειέηην Bιαζηό, Πεπξαγκέλα ηνπ Z Γηεζλνχο Kξεηνινγηθνχ πλεδξίνπ, η. B 2 <Pέζπκλν, Aχγνπζηνο 1991>, Pέζπκλν 1995 (= Nέα Xξηζηηαληθή Kξήηε, έηε 1994-1995), ζζ. 445-450. [Bι. Aλαιπηηθφο θαηάινγνο δεκνζηεπκάησλ αξηζκ. 25]. 15 πκβνιή ζηε ζύληαμε ελόο λένπ ξεπεξηνξίνπ βηβιηνζεθώλ θαη θαηαιόγσλ ησλ Eιιεληθώλ ρεηξνγξάθσλ, Kιεξνλνκία 27 (1995) [δεκ. 1996], ζζ. 189-200. [Bι. Aλαιπηηθφο θαηάινγνο δεκνζηεπκάησλ αξηζκ. 26]. 16 H βηβιηνζήθε ηεο Mνλήο Aγίνπ Γηνλπζίνπ ηνπ ελ Oιύκπσ. Nέα επξήκαηα. Eπηζηεκνληθφ πλέδξην, H Πηεξία ζηα βπδαληηλά θαη λεψηεξα ρξφληα. [Kαηεξίλε 25-28 Nνεκβξίνπ 1993], Eζηία Πηεξίδσλ, Mνπζείν Kαηεξίλεο, Ίδξπκα εζληθνχ θαη ζξεζθεπηηθνχ πξνβιεκαηηκνχ Θεζζαινλίθεο, <Θεζζαινλίθε 1997>, ζζ. 355-364, [ζε ζπλεξγαζία κε ηνλ K. Παπαδάθε]. [Bι. Aλαιπηηθφο θαηάινγνο δεκνζηεπκάησλ αξηζκ. 27]. 17 ρεηηθά κε ηελ ρεηξόγξαθε θαη έληππε παξάδνζε ησλ επηζηνιώλ ηνπ Mαμίκνπ Mαξγνπλίνπ. Πξώηα ζπκπεξάζκαηα ηεο έξεπλαο θαη πεξαηηέξσ πξνγξακκαηη-ζκόο ηεο, Oπψξα. Studi in onore di mgr Paul Canart per il LXX compleanno (= Bollettino Della Badia Greca di Grottaferrata, n.s. vol. LI [1997]), ζζ. 277-295. [Bι. Aλαιπηηθφο θαηάινγνο δεκνζηεπκάησλ αξηζκ. 29]. 18 Mάμηκνο Πεινπνλλήζηνο. Mηα πξώηε ζθηαγξαθία ηνπ βίνπ θαη ηνπ έξγνπ ηνπ, Kιεξνλνκία 30 (1998) [δεκ. 1999], ζζ. 115-125. [Bι. Aλαιπηηθφο θαηάινγνο 18

δεκνζηεπκάησλ αξηζκ. 32]. 19 H βηβιηνζήθε θαη ηα ρεηξόγξαθα ηεο Mνλήο Ξεξνπνηάκνπ, Kιεξνλνκία 31 (1999), ζζ. 161-204. [Bι. Aλαιπηηθφο θαηάινγνο δεκνζηεπκάησλ αξηζκ. 39]. 20 Paleographical Researches in the Lavra Library on Mount Athos, Eιιεληθά 50 (2000), ζζ. 217-230. [Bι. Aλαιπηηθφο θαηάινγνο δεκνζηεπκάησλ αξηζκ. 40]. 21 Πξνβιήκαηα ηεο δσήο θαη ηνπ έξγνπ ηνπ Γακαζθελνύ ηνπδίηε, MOCXOBIA 1 (2001), ζζ. 247-258. [Bι. Aλαιπηηθφο θαηάινγνο δεκνζηεπκάησλ αξηζκ. 36]. 22 The Mount Athos Manuscripts in the Kurzgefasste Liste der Griechischen Handschriften des Neuen Testaments, Kιεξνλνκία 32 (2000) [δεκ. 2002], ζζ. 245-250. [Bι. Aλαιπηηθφο θαηάινγνο δεκνζηεπκάησλ αξηζκ. 41]. 23 H βηβιηνζήθε ηεο κνλήο ηνπ νζίνπ Γηνλπζίνπ ηνπ ελ Oιύκπσ, ζηνλ ζπιινγηθφ ηφκν: H κνλή ηνπ νζίνπ Γηνλπζίνπ ηνπ ελ Oιχκπσ. [Bι. Aλαιπηηθφο θαηάινγνο δεκνζηεπκάησλ αξηζκ. 43]. 24 Tν αξρείν ηεο κνλήο ηνπ νζίνπ Γηνλπζίνπ ηνπ ελ Oιύκπσ, ζηνλ ζπιινγηθφ ηφκν: H κνλή ηνπ νζίνπ Γηνλπζίνπ ηνπ ελ Oιχκπσ. [Bι. Aλαιπηηθφο θαηάινγνο δεκνζηεπκάησλ αξηζκ. 44]. 25 H ζπλέρηζε ηεο παξαγσγήο ειιεληθώλ ρεηξνγξάθσλ κεηά ηελ εθεύξεζε ηεο ηππνγξαθίαο θαη θπξίσο θαηά ηνλ 17ν θαη 18ν αηώλα, ζηα: Πξαθηηθά ηνπ A Γηεζλνχο πκπνζίνπ Eιιεληθήο Παιαηνγξαθίαο. [Bι. Aλαιπηηθφο θαηάινγνο δεκνζηεπκάησλ αξηζκ. 45]. 26 Oη πεξηπέηεηεο κηαο κνλαζηεξηαθήο βηβιηνζήθεο θαη ε κειέηε ησλ κεηά ηελ Άισζε ειιεληθώλ βηβιηνζεθώλ, ζηα: Πξαθηηθά ηνπ 13νπ πλεδξίνπ Aθαδεκατθψλ Bηβιηνζεθψλ. [Bι. Aλαιπηηθφο θαηάινγνο δεκνζηεπκάησλ αξηζκ. 46]. 27 Aγίνπ Όξνπο, ζε DVD ηνπ Oξγαληζκνχ Πξνβνιήο Eιιεληθνχ Πνιηηηζκνχ ηνπ Yπνπξγείνπ Πνιηηηζκνχ. [Bι. Aλαιπηηθφο θαηάινγνο δεκνζηεπκάησλ αξηζκ. 47]. 28 πλνπηηθόο ζπκπιεξσκαηηθόο θαηάινγνο ησλ ειιεληθώλ ρεηξνγξάθσλ ηεο Μνλήο Υηιαλδαξίνπ. Μέξνο πξώην, Σεθκήξηνλ 7, 2007, ζ. 9-87. (πλεξγαζία Γεκήηξηνο Θ. Κχξνπ). [Bι. Aλαιπηηθφο θαηάινγνο δεκνζηεπκάησλ αξηζκ. 50]. 29 Μαμίκνπ Μαξγνπλίνπ, Δπηζηνιέο Η. Οη εθδεδνκέλεο επηζηνιέο. Πξώηε θαηαγξαθή, Διιεληθά 59 2, 2009. [Bι. Aλαιπηηθφο θαηάινγνο δεκνζηεπκάησλ αξηζκ. 51]. 30 Ο πζηεξνβπδαληηλόο Οςαξνιφγνο θαη ν Φπζηνιφγνο ηνπ Γακαζθελνύ ηνπδίηε ζε ελα αγηνξεηηηθν ρεηξόγξαθν. ηνλ ηηκεηηθφ ηφκν γηα ηελ θαζεγήηξηα Αιθκήλε ηαπξίδνπ- Εαθξάθα ηνπ Σκ. Ηζηνξίαο-Αξραηνινγίαο ηνπ Α. Π. Θ, Θεζζαινλίθε 2009. 30 πλνπηηθόο ζπκπιεξσκαηηθόο θαηάινγνο ησλ ειιεληθώλ ρεηξνγξάθσλ ηεο Μνλήο 19

Υηιαλδαξίνπ. Μέξνο δεύηεξνλ, Σεθκήξηνλ 8, 2009. Δπιζηημονικά άπθπα: 32 Xenophon, (Kloster), Lexikon des Mittelalters, η. 9, 1998. [Bι. Aλαιπηηθφο θαηάινγνο δεκνζηεπκάησλ αξηζκ. 30]. 33 Xiropotamou, (Kloster), Lexikon des Mittelalters, η. 9, 1998. [Bι. Aλαιπηηθφο θαηάινγνο δεκνζηεπκάησλ αξηζκ. 31]. Ανακοινώζειρ ππογπαμμάηυν επεςνών: 34 Παιαηνγξαθηθά θαη θηινινγηθά εξεπλεηηθά πξνγξάκκαηα, Kιεξνλνκία 18 (1986) [δεκ. 1989], ζζ. 443-444. [Bι. Aλαιπηηθφο θαηάινγνο δεκνζηεπκάησλ αξηζκ. 18]. 35 Mειέηεο θαη πξνγξάκκαηα εξεπλώλ Παιαηνγξαθίαο, Φηινινγίαο θαη Bπδαληηλήο ηέρλεο. A πλάληεζε ησλ Bπδαληηλνιφγσλ ηεο Eιιάδνο θαη ηεο Kχπξνπ, 25-27 επηεκβξίνπ 1998, Φηινζνθηθή ρνιή Παλεπηζηεκίνπ Iσαλλίλσλ, Eηζεγήζεηο - Πεξηιήςεηο αλαθνηλψζεσλ, Iσάλληλα 1999, ζζ. 94 96, [ζε ζπλεξγαζία κε ηελ Aηθ. Kαιακαξηδή-Kαηζαξνχ]. [Bι. Aλαιπηηθφο θαηάινγνο δεκνζηεπκάησλ αξηζκ. 33]. Δκλαφκεςηικά άπθπα: 36 Bηβιηνζήθεο θαη ρεηξόγξαθα ζην Άγηνλ Όξνο, Eθεκεξίδα: Θεζζαινλίθε, άββαην 13 Φεβξνπαξίνπ 1993, ζ. 14. Aλαδεκνζίεπζε: O Aζσλίηεο, Iνχιηνο-επηέκβξηνο 1995, έηνο Γ, θχιιν 13, ζζ. 12-14. [Bι. Aλαιπηηθφο θαηάινγνο δεκνζηεπκάησλ αξηζκ. 21]. Bιβλιοκπιζίερ: 37 Bαιθαληθή Bηβιηνγξαθία, Eπηκέιεηα K. A. Γεκάδεο, Θεζζαινλίθε, Ίδξπκα Mειεηψλ Xεξζνλήζνπ ηνπ Aίκνπ, ηφκνο I, ζζ. 314 + πκπιήξσκα, ζζ. 542 (1973 [=1974]) Tφκνο II, ζζ. 312 + Παξάξηεκα, ζζ. 422 (1974 [=1975]) Tφκνο III, ζζ. XL + 420 + Παξάξηεκα, ζζ. XX + 286 (1976), Südost-Forschungen, XXXV (1976), ζζ. 255-256. [Bι. Aλαιπηηθφο θαηάινγνο δεκνζηεπκάησλ αξηζκ. 1]. 38 Bαιθαληθή Bηβιηνγξαθία, Eπηκέιεηα K. A. Γεκάδεο, Θεζζαινλίθε, Ίδξπκα Mειεηψλ Xεξζνλήζνπ ηνπ Aίκνπ 1977, ηφκνο IV, ζζ. 459 + Παξάξηεκα, ζζ. 336, Südost- Forschungen, XXXVII (1978), ζ. 209. [Bι. Aλαιπηηθφο θαηάινγνο δεκνζηεπκάησλ αξηζκ. 2]. 39 Bαιθαληθή Bηβιηνγξαθία, Balkan Bibliography, Edited by K. A. Dimadis, Thessaloniki, Institute for Balkan Studies 1979, tomos V, LI + 426 S., V Supplement. XIII, 521 S., Südost-Forschungen, XL (1981), ζ. 321. [Bι. Aλαιπηηθφο θαηάινγνο δεκνζηεπκάησλ αξηζκ. 8]. 40 La Paléographie grecque et byzantine (Paris, 21-25 october 1974), Colloques Internationaux du Centre National de la Recherche Scientifique, No. 559, Paris, 20

Editions du CNRS 1977, 588 pp. + numerous plates, Südost-Forschungen, 38 (1979), ζζ. 464-467. [Bι. Aλαιπηηθφο θαηάινγνο δεκνζηεπκάησλ αξηζκ. 4]. 41 Eκκαλνπήι Kξηαξά, Λεμηθό ηεο κεζαησληθήο ειιεληθήο γξακκαηείαο, 1100-1669, ηφκνο E, Θεζζαινλίθε 1977, ζζ. π + 421, ηφκνο ², Θεζζαινλίθε 1978, ζζ. κε + 387, Kιεξνλνκία 11 (1979), ζζ. 560-561. [Bι. Aλαιπηηθφο θαηάινγνο δεκνζηεπκάησλ αξηζκ. 6]. 42 Griechische Kodikologie und Textüberlieferung, Hrsg. von Dieter Harlfinger. Darmstadt, Wissenschaftliche Buchgeselschaft 1980, 716 S., Südost-Forschungen 41 (1982), ζζ. 561-562. [Bι. Aλαιπηηθφο θαηάινγνο δεκνζηεπκάησλ αξηζκ. 9]. 43 M. I. Mαλνχζαθα, Eπηζηεκνληθά δεκνζηεύκαηα 1938-1981, πεξηιήςεηο θαη επξεηήξηα, Aζήλα (ηδησηηθή έθδνζε) 1982, 146 ζζ. + 1θ., Kιεξνλνκία 15 (1983), ζζ. 163-164. [Bι. Aλαιπηηθφο θαηάινγνο δεκνζηεπκάησλ αξηζκ. 10]. 44 Aδακαληίνπ η. Aλεζηίδε, Oξζνδνμία. Hζηθνζξεζθεπηηθόλ πεξηνδηθόλ ηνπ Oηθνπκεληθνύ Παηξηαξρείνπ, ηφκνη A (1926-1927) - ΛH (1963). Eπξεηήξηνλ. Eλ Aζήλαηο 1984, 846 ζζ. θαη Walter Fink, Jahrbuch der österreichischen Byzantinistik, herausgegeben von H. Hunger, Register zu Band 1-32, Wien 1984, 158 ζζ., Kιεξνλνκία 17 (1985), ζζ. 417-420. [Bι. Aλαιπηηθφο θαηάινγνο δεκνζηεπκάησλ αξηζκ. 11α-β]. 45 Catalogue des manuscrits grecs de Tchécoslovaquie par J.-M. Olivier et Marie Monégier du Sorbier, [Documents, études et répertoires publiés par l' institut de recherche et d histoire des textes] Paris, Ed. du CNRS 1983, XXVI, 239 S. + 2 Bl., 102 + XXVIII Taf., 1 Bl., Byzantinische Zeitschrift 79 (1986), ζζ. 351-354. [Bι. Aλαιπηηθφο θαηάινγνο δεκνζηεπκάησλ αξηζκ. 13]. 46 Hunger, Herbert, Schreiben und Lesen in Byzanz. Byzantinische Buchkultur, München, C. H. Beck 1989, Südost-Forschungen IL (1990), ζζ. 588-589. [Bι. Aλαιπηηθφο θαηάινγνο δεκνζηεπκάησλ αξηζκ. 19]. 47 Bαζίιεο Άηζαινο, Tα ρεηξόγξαθα ηεο Iεξάο Mνλήο ηεο Kνζίληηζαο (ή Eηθνζηθνίληζζαο) ηνπ Παγγαίνπ, [Γήκνο Γξάκαο. Iζηνξηθφ αξρείν. (εηξά δεκνζηεπκάησλ, αξ 1)], Γξάκα 1990, 151 ζζ., Mαθεδνληθά KH (1992) 529-530. [Bι. Aλαιπηηθφο θαηάινγνο δεκνζηεπκάησλ αξηζκ. 22]. Bιβλιοπαποςζιάζειρ: 48 Iσάλλνπ M. Kνληδάξε, Tν δίθαηνλ ηεο κνλαζηεξηαθήο πεξηνπζίαο από ηνπ 9νπ κέρξη ηνπ 12νπ αηώλνο, Aζήλαη (Eθδφζεηο Aλη. άθθνπια) 1979, ζζ. XXVI + 291, Kιεξνλνκία 11 (1979), ζζ. 561-563. [Bι. Aλαιπηηθφο θαηάινγνο δεκνζηεπκάησλ αξηζκ. 5]. 21

49 A πκπόζην Γισζζνινγίαο ηνπ Bνξεηνειιαδηθνύ Xώξνπ (Ήπεηξνο Mαθε-δνλία Θξάθε), 28-30 Aπξηιίνπ 1976. Πξαθηηθά (Ίδξπκα Mειεηψλ Xεξζνλή-ζνπ ηνπ Aίκνπ 179), Θεζζαινλίθε 1977, 294 ζζ. Θξαθηθή Eπεηεξίδα, 1 (1980 ), ζζ. 436-437. [Bι. Aλαιπηηθφο θαηάινγνο δεκνζηεπκάησλ αξηζκ. 7]. 50 Analecta Bollandiana. Revue critique d hagiographie. Tome 100. Mélnges offerts à Baudoin de Gaiffier et François Halkin, Bruxelles, Société des Bollantistes, 1982, ζζ. XXX + 790 θαη 2 θσηνγξαθίεο, Kιεξνλνκία 17 (1985), ζζ. 207-209. [Bι. Aλαιπηηθφο θαηάινγνο δεκνζηεπκάησλ αξηζκ. 12]. 51 Actes de Docheiariou. Edition diplomatique par N. Oikonomidès, Παξίζη, Lethielleux 1984, ζ. XIV + 398, πίλ. 4, θση. 72 (Archives de l' Athos, XIII), Eιιεληθά 37 (1986), ζζ. 378-379. [Bι. Aλαιπηηθφο θαηάινγνο δεκνζηεπκάησλ αξηζκ. 14]. 52 M. Z. Kνπηδάθε, Tν Γ Mαθθαβαίσλ θαη ν Aηζρύινο. Aηζρύιεηεο κλήκεο ζην ιεθηηθό θαη ηε ζεκαηνγξαθία ηνπ Γ Mαθθαβαίσλ, Γηδαθηνξηθή δηαηξηβή, Θεζζαινλίθε (Aξηζηνηέιεην Παλεπηζηήκην Θεζζαινλίθεο, Eπηζηεκνληθή Eπε-ηεξίδα ηεο Φηινζνθηθήο ρνιήο, παξάξηεκα αξηζκ. 31) 1982, 148 ζζ., Θενιν-γία, NH (1987), ζζ. 182-183. [Bι. Aλαιπηηθφο θαηάινγνο δεκνζηεπκάησλ αξηζκ. 17]. 53 Iφλην Παλεπηζηήκην, Σκήκα Aξρεηνλνκίαο θαη Bηβιηνζεθνλνκίαο. Eιιεληθή παξνπζία ζηε Kάησ Iηαιία. Πξαθηηθά δηεζλνχο ζπκπνζίνπ, Kέξθπξα 29-31 Oθησβξίνπ 1998, επηκέιεηα Θενδψξνπ Γ. Παππά, Eθδφζεηο α'πφζηξνθνο, Kέξθπξα 2000, Kιεξνλνκία 32 (2000) [δεκ. 2002], ζζ. 500-502. [Bι. Aλαιπηηθφο θαηάινγνο δεκνζηεπκάησλ αξηζκ. 37]. Mελέηερ ςπό δημοζίεςζη 54 Tν επαγγέιην ηνπ θεπνθπιαθίνπ ηεο I. M. Mεγίζηεο Λαχξαο ηνπ Aγίνπ -ξνπο, ην ιεγφκελν ηνπ Φσθά, θαη ν θψδηθαο Λαχξαο A 86. [Bι. Aλαιπηηθφο θαηάινγνο δεκνζηεπκάησλ αξηζκ. 48]. 55 Γεκψδε θαη άιια έκκεηξα θείκελα ελφο ιαλζάλνληνο ρεηξνγξάθνπ. [Bι. Aλαιπηηθφο θαηάινγνο δεκνζηεπκάησλ αξηζκ. 49]. 56 Aλαιπηηθφο θαηάινγνο ρεηξνγξάθσλ ηεο Mνλήο Πξνθήηνπ Hιηνχ Θήξαο. 57 Γείγκαηα γξαθήο αγεηνξηηηθψλ ρεηξνγξάθσλ 58 Μεγαινγξάκκαηα ρεηξφγξαθα θαη ζπαξάγκαηα ηνπ Αγίνπ ξνπο. Α ηφκνο Μεγίζηε Λαχξα. 59 Μαμίκνπ ηεξνκνλάρνπ ηνπ Πεινπνλλεζίνπ, Οκηιίαη εηο ηαο Κπξηαθάο ηνπ εληαπηνχ. 22

A ν α λ ς η ι κ ό ρ κ α η ά λ ο γ ο ρ (καηά ζειπά δημοζιεύζευρ) 3 1 Bαλκανική Bιβλιογπαθία, Eπηκέιεηα K. A. Γεκάδεο. Θεζζαινλίθε: Ίδξπκα Mειεηψλ Xεξζνλήζνπ ηνπ Aίκνπ, ηφκνο I, ζζ. 314 + πκπιήξσκα, ζζ. 542 (1973 [=1974]) ηφκνο II, ζζ. 312 + Παξάξηεκα, ζζ. 422 (1974 [=1975]) ηφκνο III, ζζ. XL + 420 + Παξάξηεκα, ζζ. XX + 286 (1976). Bηβιηνθξηζία ζηα αγγιηθά, πνπ κνπ δεηήζεθε θαη δεκνζηεχζεθε ζην πεξηνδηθφ: Südost- Forschungen XXXV (1976) 255 256. Aλ θαη ε βηβιηνγξαθία απνηειεί απαξαίηεηε πξνυπφζεζε θαη βάζε ηεο έξεπλαο, ζηελ Eιιάδα πζηεξνχκε πνιχ, σο γλσζηφλ. Γη απηφ θαη ην απμεκέλν ελδηαθέξνλ ηνπ γξάθνληνο ζε βηβιηνγξαθηθά ζέκαηα. ηελ πξνθεηκέλε πεξίπησζε νη ηξεηο πξψηνη νγθψδεηο ηφκνη ηνπ θξηλφκελνπ έξγνπ ειέγρνληαη σο ζεηηθή ζπκβνιή ζην πξφβιεκα θαη ζεκαληηθή θάιπςε ηνπ θελνχ, αθνχ ε βηβιηνγξαθία απηή θαιχπηεη φινπο ηνπο ηζηνξηθνχο θαη θηινινγηθνχο ηνκείο. ηε βηβιηνθξηζία εμεηάδνληαη νη ιφγνη ζπγθξνηήζεσο ηεο ζπγθεθξηκέλεο βηβιηνγξαθίαο, αλαιχεηαη ε δνκή ηεο θαη επηζεκαίλεηαη ε ζπκβνιή ηεο ζηε γλψζε ησλ ζεκάησλ ηζηνξίαο, πνιηηηζκνχ θαη παηδείαο ηνπ βαιθαληθνχ ρψξνπ. Iδηαίηεξα εμαίξεηαη ην γεγνλφο φηη ε βηβιηνγξαθία απηή ζπκβάιιεη ζηε ζπγθξηηηθή κειέηε ησλ ζεκάησλ απηψλ. 2 Bαλκανική Bιβλιογπαθία, Eπηκέιεηα K. A. Γ ε κ ά δ ε ο. Θεζζαινλίθε: Ίδξπκα Mειεηψλ Xεξζνλήζνπ ηνπ Aίκνπ 1977, ηφκνο IV, ζζ. 459 + Παξάξηεκα, ζζ. 336. Bηβιηνθξηζία ζηα γεξκαληθά, πνπ κνπ δεηήζεθε θαη δεκνζηεχζεθε ζην πεξηνδηθφ: Südost-Forschungen XXXVII (1978) 209. πλερίδεηαη ε βηβιηνθξηζία ηνπ αξ. 1 γηα ηνλ 4ν ηφκν ηνπ έξγνπ. 3 KATAΛOΓO XEIPOΓPAΦΧN TH BATOΠEΓINH KHTH AΓIOY ΓHMHTPIOY, Παηξηαξρηθφλ Ίδξπκα Παηεξηθψλ Μειεηψλ, ΘEAΛONIKH 1978 [Καηάινγνη ειιεληθψλ ρεηξνγξάθσλ Αγίνπ ξνπο 1] (ζε ζπλεξγαζία κε ηνλ E. Lamberz). Tα βπδαληηλά θαη λενειιεληθά ρεηξφγξαθα απνηεινχλ έλαλ αλεθηίκεην θαη αλεμεξεχλεην ζεζαπξφ, ζηε κειέηε ηνπ νπνίνπ θαηά θχξην ιφγν βαζίδνληαη νη θηινινγηθέο θαη ηζηνξηθέο έξεπλεο. H πξνζπέιαζε φκσο ησλ ρεηξνγξάθσλ πξνυπνζέηεη, εθηφο απφ ηηο εηδηθέο γλψζεηο, ηελ αθξηβή θαη ιεπηνκεξή θαηαινγνγξάθεζή ηνπο κε βάζε ηηο ζχγρξνλεο κεζφδνπο θαηαινγνγξάθεζεο. ηελ θαηεχζπλζε απηή βαδίδεη θαη ηνλ ζθνπφ απηφ επηζπκεί λα εθπιεξψζεη ην παξαπάλσ βηβιίν. Kαηαινγνγξαθεί κηα θαηά ην ήκηζπ γλσζηή θαη θαηά ην ήκηζπ άγλσζηε ζπιινγή βπδαληηλψλ θαη λενειιεληθψλ ρεηξνγξάθσλ ηεο βαηνπεδηλήο θήηεο ηνπ Aγίνπ 3 Tα βηβιηνγξαθηθά ιήκκαηα αλαγξάθνληαη, φπσο αθξηβψο ζηελ πεγή απφ ηελ νπνία πξνέξρνληαη. 23

Γεκεηξίνπ ζην Άγηνλ ξνο. H κέζνδνο πνπ αθνινπζείηαη, εληειψο πξσηφηππε, είλαη ζπγθεξαζκφο ησλ κεζφδσλ θαηαινγνγξάθεζεο ησλ ρεηξνγξάθσλ ηεο Eζληθήο Bηβιηνζήθεο Eιιάδνο (κέζνδνο Λίλνπ Πνιίηε) θαη ηεο Nationalbibliothek ηεο Bηέλλεο (κέζνδνο Hunger). Kαηαινγνγξαθνχληαη 73 ρεηξφγξαθα θαηά ην πιείζηνλ λενειιεληθά. Tν βηβιίν, ην πξψην κηαο ζεηξάο παξφκνησλ έξγσλ, θηινδνμεί λα είλαη νδεγφο ηεο ζεηξάο θαη έηπρε επκελψλ θξηηηθψλ απφ πνιιά ειιεληθά θαη μέλα πεξηνδηθά. Γξάθηεθε ζε ζπλεγξαζία κε ηνλ Dr E. Lamberz, αιιά ν θάζε ζπλεξγάηεο ππνγξάθεη ην θνκκάηη πνπ έγξαςε κε δηθή ηνπ επζχλε. Bηβιηνθξηζίεο θαη κλείεο: 1. F. Halkin, Analecta Bollandiana 97 (1979) 215-216 2. N. Russell, Sobornost 2 (1979) 95 3. G. de Andrés, Emerita XLVIII (1979) 313-314 4. W. Lackner, Südost-Forsungen 39 (1980) 472-473 5., Rev. Et. Byzantines 38 (1980) 329 6. J. Mossay, Rev. Hist. Eccl. LXXV (1980) 741 7. S. Bernandinello, Scriptorium 34 (1980) 312-313 8. K. Tr(eu), Byzantinoslavica 41 (1980) 113 9. E. Gamillscheg, Jahrb. Österr. Byzan. 29 (1980) 433-434 10. N. Wilson, Journal of Hellenic Studies 101 (1981) 00 11. Θ. Γεηνξάθε, Όδσξ εθ Πέηξαο V-VI (1980-81) 177 12. M. Arranz, Orientalia Christiana Periodica 47 (1981) 229 13. B. Plank, Ostkirchliche Studien 32 (1983) 56-57 14. B. Fonkic}, Vizantijskij Vremennik 43 (1982) 271-273 4 La Paléographie Grecque et Byzantine (Paris, 21-25 october 1974). Colloques Internationaux du Centre National de la Recherche Scientifique, No. 559. Paris: Editions du Centre National de la Recherche Scientifique 1977. 588 pp. + numerous plates, 395, - Fr. Bηβιηνθξηζία ζηα αγγιηθά πνπ κνπ δεηήζεθε θαη δεκνζηεχζεθε ζην πεξηνδηθφ: Südost- Forschungen 38 (1979) 464-467. Tνλ Oθηψβξην ηνπ 1974 ζπλεθιήζε ζην Παξίζη ην Πξψην Γηεζλέο πλέδξην Eιιεληθήο Παιαηνγξαθίαο. Tν θξηλφκελν βηβιίν απνηειεί ηα νγθψδε Πξαθηηθά ηνπ πλεδξίνπ. ηε βηβιηνθξηζία αλαιχνληαη θαη θξίλνληαη νη αλαθνηλψζεηο θαη επηζεκαίλεηαη ε ζπκβνιή ηνπ ζπλεδξίνπ γεληθά θαη ησλ επί κέξνπο αλαθνηλψζεσλ εηδηθά ζηελ πεξαηηέξσ έξεπλα ηεο ειιεληθήο παιαηνγξαθίαο. 5 IΧΑΝΝΟΤ M. KΟΝΗΓΑΡΖ, To δίθαηνλ ηεο κνλαζηεξηαθήο πεξηνπζίαο από ηνπ 9νπ κέρξη ηνπ 12νπ αηώλνο, Aζήλαη (Eθδφζεηο Aλη. άθθνπια) 1979, ζζ. XXVI + 291. 24

Παξνπζίαζε ηνπ βηβιίνπ, πνπ κνπ δεηήζεθε θαη δεκνζηεχζεθε ζην πεξηνδηθφ: Kιεξνλνκία 11 (1979) 561-563. 6 EΜΜΑΝΟΤΖΛ KΡΗΑΡΑ, Λεμηθό ηεο κεζαησληθήο ειιεληθήο γξακκαηείαο, 1100-1669, ηφκνο E, Θεζζαινλίθε 1977, ζζ. π + 421. Tφκνο Ϛ, Θεζζαινλίθε 1978, ζζ. κε + 387. Bηβιηνθξηζία, πνπ κνπ δεηήζεθε θαη δεκνζηεχζεθε ζην πεξηνδηθφ: Kιεξνλνκία 11 (1979) 560-561. ηνλ 5ν θαη 6ν ηφκν ηνπ γλσζηνχ θαη πνιχηηκνπ "Λεμηθνχ ηνπ Kξηαξά" εκθαλίδνληαη δηάθνξεο θαηλνηνκίεο κε ζεκαληηθφηεξε ηελ εθαξκνγή ηνπ κνλνηνληθνχ ζπζηήκαηνο ζηα ιήκκαηα ηνπ ιεμηθνχ. ηε βηβιηνθξηζία πεξηγξά-θνληαη νη θαηλνηνκίεο απηέο θαη ζπδεηείηαη ην πξφβιεκα ηεο εθαξκνγήο ηνπ κνλνηνληθνχ κέζα ζην ιεμηθφ απηφ. Xσξίο λα ακθηζβεηείηαη ην κνλνηνληθφ ζχζηεκα, ν γξάθσλ δηεξσηάηαη ηη κπνξεί λα εμππεξεηεί ην λέν ζχζηεκα κέζα ζε έλα ιεμηθφ ηεο κέζεο πεξηφδνπ ηεο ειιεληθήο γξακκαηείαο, ηε ζηηγκή πνπ ηα θείκελα πνπ απνδειηηψλνληαη δελ είλαη κνλνηνληθά θαη νχηε ην ιεμηθφ πξννξίδεηαη γηα ζρνιηθή ρξήζε. 7 A πκπφζην Γισζζνινγίαο ηνπ Bνξεηνειιαδηθνχ Xψξνπ (Ήπεηξνο Mαθεδν-λία - Θξάθε), 28-30 Aπξηιίνπ 1976. Πξαθηηθά (Ίδξπκα Mειεηψλ Xεξζνλήζνπ ηνπ Aίκνπ 179), Θεζζαινλίθε 1977, ζζ. 294. Bηβιηνπαξνπζίαζε, πνπ κνπ δεηήζεθε θαη δεκνζηεχζεθε ζην πεξηνδηθφ: Θξαθηθή Eπεηεξίδα η. πξψηνο (1980 ) 436-437. 8 Bαλκανική Bιβλιογπαθία, Balkan Bibliography. Edited by K. A. D i m a d i s. Thessaloniki: Institute for Balkan Studies 1979. Tomos V. LI, 426 S.,-V Supplement. XIII, 521 S. Bηβιηνθξηζία ζηα γεξκαληθά, πνπ κνπ δεηήζεθε θαη δεκνζηεχζεθε ζην πεξηνδηθφ: Südost-Forschungen XL (1981) 321. πλερίδεηαη ε βηβιηνθξηζία ηνπ αξ. 1 (ηνπ θαηαιφγνπ απηνχ) γηα ηνλ 5ν ηφκν ηνπ έξγνπ. 9 Griechische Kodikologie und Textüberlieferung. Hrsg. von Dieter H a r l f i n g e r. Darmstadt : Wissenschaftliche Buchgeselschaft 1980. 716 S. Ln. 128, - DM ( 79, - DM f. Mitgl.). Bηβιηνθξηζία ζηα αγγιηθά, πνπ κνπ δεηήζεθε θαη δεκνζηεχζεθε ζην πεξηνδηθφ: Südost- Forschungen 41 (1982) 561-562. ηνλ ζπιινγηθφ απηφ ηφκν ν θηινινγηθφο εθδφηεο ηνπ, θαζεγεηήο D. Harlfinger, ζπγθέληξσζε κειέηεο ζε δηάθνξεο δπηηθνεπξσπατθέο γιψζζεο γηα ηελ ειιεληθή παιαηνγξαθία θαη θσδηθνινγία θαη γηα ηελ παξάδνζε ησλ θεηκέλσλ. ηε βηβιηνθξηζία 25

εμεηάδεηαη ε δνκή θαη ηα θξηηήξηα επηινγήο ησλ κειεηψλ, επηζεκαίλνληαη νη πξσηφηππεο κειέηεο θαζψο θαη ε ζπκβνιή ηνπ ηφκνπ ζηελ έξεπλα. 10 M. I. MΑΝΟΤΑΚΑ, Eπηζηεκνληθά δεκνζηεύκαηα 1938-1981 πεξηιήςεηο θαη επξεηήξηα, Aζήλα (ηδησηηθή έθδνζε) 1982, 146 ζει. + 1θ., 14 X 20 εθ.. Bηβιηνθξηζία, πνπ δεκνζηεχζεθε ζην πεξηνδηθφ: Kιεξνλνκία 15 (1983) 163-164. Tν βηβιίν είλαη έλαο θαινηππσκέλνο θαηάινγνο ησλ επηζηεκνληθψλ δεκνζηεπκάησλ ηνπ θαζεγεηή Mαλνχζαθα. κσο ε ιεπηνκέξεηα, ε ζπλέπεηα θαη ε κεζνδηθφηεηά ηνπ ην θαζηζηνχλ πξφηππε εξγαζία ζηνλ ηνκέα ηεο βηβιηνγξαθίαο πξνζψπσλ θαη ηεο βηβιηνγξάθεζεο γεληθφηεξα. Γη απηφ θξίζεθε ζθφπηκν λα βηβιηνθξηζεί γηα λα δνζεί ε επθαηξία λα επηζεκαλζνχλ ηα πξνηεξήκαηά ηνπ απηά. 11α AΓΑΜΑΝΣΗΟΤ Σ. AΝΔΣΗΓΖ, Oξζνδνμία. Hζηθνζξεζθεπηηθφλ πεξηνδηθφλ ηνπ Oηθνπκεληθνχ Παηξηαξρείνπ, ηφκνη A (1926-1927) ΛH (1963). Eπξεηήξηνλ, Eλ Aζήλαηο 1984. 846 ζει. 11β WALTER FINK, Jahrbuch der österreichischen Byzantinistik, herausgegeben von H. Hunger. Register zu Band 1-32. Wien 1984. 158 ζει.. Bηβιηνθξηζία, πνπ κνπ δεηήζεθε θαη δεκνζηεχζεθε ζην πεξηνδηθφ: Kιεξνλνκία 17 (1985) 417-420. Tα δχν έξγα θξίλνληαη καδί, γηαηί είλαη νκνεηδή είλαη φκσο θαη πνιχ δηαθνξεηηθά. Kαη ηα δχν ηα δηαθξίλεη ε ιεπηνκέξεηα κεγάιν πξνηέξεκα κηαο βηβιηνγξαθίαο θαη ε θαιή γλψζε ηεο ζρεηηθήο κεζνδνινγίαο. Aπηά φκσο ηα πξνηεξήκαηα, ζην κελ πξψην ζπλδπάδνληαη κε έλαλ κεγάιν πιαηεηαζκφ, φζνλ αθνξά ηνλ ηξφπν ιεκκαηνγξάθεζεο, ζην δε δεχηεξν, αληίζεηα, κε κηα νδπλεξή ζπληνκία. ηε βηβιηνθξηζία επηζεκαίλνληαη ηα πξνηεξήκαηα ηεο δνπιεηάο, αιιά πξνβάιιεηαη θαη ε άπνςε φηη ε ππεξβνιηθφο πιαηεηαζκφο ή ε κεγάιε ζπληφκεπζε πξνθαινχλ δπζθνιίεο ζηε ρξήζε ησλ έξγσλ. Πξνηείλεηαη κηα κέζε νδφο. 12 Analecta Bollandiana. Revue critique d hagiographie. Tome 100. Mélanges offerts à Baudoin de Gaiffier et François Halkin. Bruxelles, Société des Bollantistes, 1982, ζζ. XXX + 790 θαη 2 θσηνγξαθίεο. Bηβιηνπαξνπζίαζε, πνπ κνπ δεηήζεθε θαη δεκνζηεχζεθε ζην πεξηνδηθφ: Kιεξνλνκία 17 (1985) 207-209. O ηηκεηηθφο απηφο ηφκνο πεξηέρεη κειέηεο ζε δηάθνξεο επξσπατθέο γιψζζεο. 13 Catalogue des Manuscrits grecs de Tchécoslovaquie par J.-M. Olivier et Marie Monégier du Sorbier. [Documents, études et répertoires publiés par l' institut de recherche et d histoire des textes] Paris, Ed. du CNRS 1983. XXVI, 239 S., 2 Bl., 102, XXVIII Taf., 1 Bl.. 26

Bηβιηνθξηζία ζηα αγγιηθά, πνπ κνπ δεηήζεθε θαη δεκνζηεχζεθε ζην πεξηνδηθφ: Byzantinische Zeitschrift 79 (1986) 351-354. Πξφθεηηαη γηα έλαλ πνιχ θαιφ θαηάινγν φισλ ησλ ζπιινγψλ ειιεληθψλ ρεηξνγξάθσλ ηεο Tζερνζινβαθίαο ζπληαγκέλν απφ γάιινπο εηδηθνχο. ηε βηβιηνθξηζία, κεηά ηελ αλάιπζε ησλ πεξηερνκέλσλ, εμεηάδεηαη ε κέζνδνο ηεο θαηαινγνγξάθεζεο θαη ν ηξφπνο ηεο εθαξκνγήο ηεο. Eπηζεκαίλνληαη ηα πξνηεξήκαηα ηνπ έξγνπ, ε αθξίβεηα, ε ιεπηνκέξεηα, ε γλψζε ηνπ ζέκαηνο, αιιά θαηαγξάθεηαη θαη ηεθκεξηψλεηαη ε γλψκε φηη ν φγθνο ηνπ έξγνπ, εμαηηίαο ηεο ηεξάζηηαο αλάιπζεο, αθφκα θαη ζε πεξηπηψζεηο πνπ δελ δηθαηνινγείηαη απφ ηα αλαιπφκελα θείκελα (π.ρ. Aγία Γξαθή, εθδεδνκέλα θηινζνθηθά θείκελα θηι.), δελ είλαη επσθειήο. 14 Actes de Kastamonitou. Edition diplomatique par N. Oikonomidès, Paris 1978, ζ. I - XII + 1-128, πίλ. I - XVI (Archives de l Athos, IX). Bηβιηνπαξνπζίαζε, πνπ κνπ δεηήζεθε θαη δεκνζηεχζεθε ζην πεξηνδηθφ: Eιιελη-θά ηφκνο 37νο (1986) 377. 15 THE GREEK MSS AT CHILANDAR. KYRILLO-METODIEVSKY STUDII 3, SOFIA 1986, ζζ. 191-193. Πξαθηηθά ηνπ ζπλεδξίνπ: O ξόινο ησλ κνλαζηεξηώλ ζηελ πνιηηηζηηθή ηζηνξία ησλ βαιθαληθώλ εζλώλ, Mνλή Aγίνπ Iσάλλνπ ηεο Pίιαο, επηέκβξηνο 1984). Πξφθεηηαη γηα αλαθνίλσζε ζην ζπλέδξην κε ζέκα O ξφινο ησλ κνλαζηεξηψλ ζηελ πνιηηηζκηθή ηζηνξία ησλ βαιθαληθψλ εζλψλ, πνπ ζπλεθιήζε ζηε Pίια ηεο Bνπιγαξίαο απφ 18-22 επηεκβξίνπ 1984. H αλαθνίλσζε αθνξά ηα 76 αθαηαινγνγξάθεηα βπδαληηλά θαη, θπξίσο, λενειιεληθά ρεηξφγξαθα ηεο M. Xηιηαλδαξίνπ ηνπ Aγίνπ ξνπο. Tα ρεηξφγξαθα απηά, αλ θαη ειιεληθά, κε ηηο ζιαβηθέο ζεκεηψζεηο πνπ παξαδίδνπλ, απνηεινχλ θνξείο ησλ δχν πνιηηηζκηθψλ παξαδφζεσλ. Aλάκεζά ηνπο επηζεκάλζεθαλ ρεηξφγξαθα κε άγλσζηα ειιεληθά ιατθά θείκελα, θπξίσο πνηεκάηηα θαη ηξαγνχδηα. Bηβιηνθξηζίεο θαη κλείεο: A(rmin) H(ohlweg), Byzantinische Zeitscrift 83 (1990) 544 16 THE MOUNT ATHOS MSS AND THEIR CATALOGUING. POLATA KNIGOPISNAJA 17-18 (1987) ζζ. 106-118. [ = Πξαθηηθά ηνπ πλεδξίνπ: INTERNATIONAL DATA BASES FOR MEDIEVAL MANUSCRIPT STUDIES, Nijmegen Oιιαλδίαο επηέκβξηνο 1987]. Aλαθνίλσζε, πνπ εζηάιε ζην ζπλέδξην: International Data Bases for Manuscript Studies, πνπ νξγαλψζεθε ζην Nijmegen ηεο Oιιαλδίαο ηνλ επηέκβξην ηνπ 1987 κε 27