ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΗΣ ΑΝΑΣΥΓΚΡΟΤΗΣΗΣ, ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΚΑΙ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΧΩΡΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΕΡΓΟ: ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟΥ ΠΛΑΙΣΙΟΥ ΧΩΡΟΤΑΞΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΚΑΙ ΑΕΙΦOΡΟΥ ΑΝAΠΤΥΞΗΣ ΠΕΡΙΦEΡΕΙΑΣ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ ΚΛΕΙΔΑ: ΤΡΙΠΟΛΗ ΕΙΔΟΣ / ΣΤΑΔΙΟ ΜΕΛΕΤΗΣ: Β' ΦΑΣΗ: ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗ - ΕΞΕΙΔΙΚΕΥΣΗ ΤΟΥ ΠΠΧΣΑΑ Β. 1 ΣΤΑΔΙΟ ΘΕΜΑ ΤΕΥΧΟΥΣ: AΡΙΘΜΟΣ TEYXOYΣ : ΠΡΟΤΑΣΗ ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗΣ - ΕΞΕΙΔΙΚΕΥΣΗΣ ΤΟΥ ΘΕΣΜΟΘΕΤΗΜΕΝΟΥ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟΥ ΠΛΑΙΣΙΟΥ Β Π 1 1 ΑΝΑΔΟΧΟΣ: ΚΩΔΙΚΟΣ ΕΡΓΟΥ : 20219 'Εδρα : Αιγιδών 13 & Σενέκα, 145 64 Ν. Κηφισιά, Τηλ. 210 6246300, fax:210 6246399, email: doxiadis@doxiadis.com ΜΕΛΕΤΗΤΗΣ TEYXOYΣ : ONOMATEΠΩΝΥΜΟ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΥΠΟΓΡΑΦΗ ΜΕΛΕΤΗ ΟΜΑΔΑ ΜΕΛΕΤΗΣ 03-2015 ΓΡΑΦΕΙΟ ΔΟΞΙΑΔΗ ΣΥΜΒΟΥΛΟΙ ΓΙΑ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΚΑΙ ΟΙΚΙΣΤΙΚΗ ΑΕ ΕΛΕΓΧΟΣ ΠΕΤΡΟΣ ΚΑΝΑΣ 03-2015 ΝΟΜΙΜΟΣ ΕΚΠΡΟΣΩΠΟΣ ΓΕΩΡΓΙΑ ΣΑΚΑΡΕΛΛΟΥ 03-2015 ΔΙΕΥΘΥΝΟΥΣΑ ΥΠΗΡΕΣΙΑ: ONOMATEΠΩΝΥΜΟ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΥΠΟΓΡΑΦΗ ΙΩΑΝΝΗΣ ΡΑΜΜΟΣ Αρχιτέκτων Μηχανικός ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΧΩΡΟΤΑΞΙΑΣ ΚΑΙ ΑΣΤΙΚΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΧΩΡΟΤΑΞΙΑΣ ΕΛΕΓΧΟΣ ΘΕΩΡΗΣΗ ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ ΒΟΥΡΒΑΧΗΣ Τοπογράφος Μηχανικός ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΚΑΝΕΛΛΟΠΟΥΛΟΥ Τοπογράφος Μηχανικός Σ. ΧΡΥΣΟΜΑΛΛΙΔΗΣ Αρχιτέκτων Μηχανικός Διευθυντής Χωροταξίας Ευρωπαϊκή Ένωση Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης Η δράση πραγματοποιείται στο πλαίσιο του ΕΠΠΕΡΑΑ κα του ΠΕΠ «Πελοποννήσου»
ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ - ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗ & ΕΞΕΙΔΙΚΕΥΣΗ ΤΟΥ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟΥ ΠΛΑΙΣΙΟΥ ΧΩΡΟΤΑΞΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΚΑΙ ΑΕΙΦΟΡΟΥ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ Β' ΦΑΣΗ : ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗ ΕΞΕΙΔΙΚΕΥΣΗ ΤΟΥ ΠΠΧΣΑΑ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ ΣΤΑΔΙΟ Β.1 Μάρτιος 2015 Πίνακας περιεχομένων Εισαγωγή... 4 Στρατηγικές Επιλογές Προτεραιότητας... 12 Β.1.1 Πρόταση Αναθεώρησης Εξειδίκευσης του θεσμοθετημένου Περιφερειακού Πλαισίου 19 Β.1.1.α Θέση και ρόλος της Περιφέρειας στο διεθνή, ευρωπαϊκό και εθνικό χώρο... 19 Β.1.1.α.1 Στρατηγικές κατευθύνσεις με τις οποίες επιδιώκεται η ανάδειξη της θέσης της Περιφέρειας στο διεθνές και ευρωπαϊκό χωρικό σύστημα... 19 Β.1.1.α.2 Στρατηγικές κατευθύνσεις με τις οποίες επιδιώκεται η ανάδειξη του ρόλου της Περιφέρειας σε εθνικό και διαπεριφερειακό επίπεδο... 26 Β.1.1.β Πρότυπο Χωρικής Ανάπτυξης... 33 Β.1.1.β.1 Βασικοί άξονες και πόλοι ανάπτυξης... 33 Β.1.1.β.2 Ευρύτερες χωρικές ενότητες... 35 Β.1.1.β.3 Σημειακές παραγωγικές δραστηριότητες εθνικής και περιφερειακής εμβέλειας (ενεργειακά κέντρα, ΠΟΤΑ, ΒΕΠΕ) Δυνατότητες υποδοχής μεγάλων επενδύσεων... 42 Β.1.1.β.4 Πύλες του δικτύου μεταφορών Διαμετακομιστικά κέντρα εθνικής και περιφερειακής εμβέλειας... 45 Β.1.1.β.5 Φυσικοί και πολιτιστικοί πόροι εθνικής και περιφερειακής εμβέλειας Προτεινόμενα Δίκτυα φυσικών και πολιτιστικών πόρων... 46 Β.1.1.β.6 Ειδικότερες επιλογές και υποθέσεις για την αναπτυξιακή φυσιογνωμία και εξέλιξη της Περιφέρειας που απορρέουν από τις βασικές επιλογές που περιλαμβάνονται στο πρότυπο χωρικής ανάπτυξης... 60 Β.1.1.γ Στρατηγικές Κατευθύνσεις Χωρικής Ανάπτυξης... 65 Β.1.1.γ.1 Ισόρροπη και αειφόρος διάρθρωση του περιφερειακού οικιστικού δικτύου 65 Β.1.1.γ.2 Βασικές προτεραιότητες για την προστασία, διατήρηση και ανάδειξη της φυσικής και πολιτιστικής κληρονομιάς της Περιφέρειας... 74 Β.1.1.γ.3 Χωρικός προσδιορισμός των ευρύτερων ανθρωπογεωγραφικών ενοτήτων (του παράκτιου, νησιωτικού και ορεινού χώρου) και εξειδίκευση των κατευθύνσεων στις ενότητες αυτές... 96 Β.1.1.γ.4 Χωρικός προσδιορισμός των βιώσιμων διοικητικών και αναπτυξιακών ενοτήτων σε ενδοπεριφερειακό επίπεδο... 100 ΕΚΘΕΣΗ Β ΦΑΣΗΣ ΣΤΑΔΙΟ Β1 σελ. 1 από 223
Β.1.1.γ.5 Χωρική διάρθρωση των βασικών δικτύων μεταφορικής και λοιπής υποδομής διαπεριφερειακού και περιφερειακού ενδιαφέροντος... 103 Β.1.1.γ.7 Καθορισμός Περιοχών Ειδικών Χωρικών Παρεμβάσεων (Π.Ε.Χ.Π.)... 157 Β.1.1.γ.8 Καθορισμός Περιοχών για την κατάρτιση και έγκριση Σχεδίων Ολοκληρωμένων Αστικών Παρεμβάσεων (Σ.Ο.Α.Π.)... 159 Β.1.1.γ.9 Εκπόνηση σχεδίων του υποκείμενου επίπεδου σχεδιασμού... 160 Β.1.1.δ Εξειδίκευση των κατευθύνσεων του Περιφερειακού Πλαισίου σε χωρικές υποενότητες της Περιφέρειας... 163 Β.1.1.δ.1 Σε επίπεδο Καλλικράτειου Δήμου ή/και ενότητας Δήμων με ισχυρή συλλειτουργεία... 163 Β.1.1.δ.2 Σε ευρύτερες χωροταξικές ενότητες της Περιφέρειας, που εκτείνονται σε περισσότερους από έναν ΟΤΑ, εφόσον προκύπτει τεκμηριωμένη προς τούτο ανάγκη 189 Β.1.1.δ.3 Εξειδίκευση των κατευθύνσεων του Γενικού και των Ειδικών Πλαισίων / Ανάδραση προς το σχεδιασμό εθνικού επιπέδου... 190 Β.1.1.ε Πρόγραμμα Δράσης... 192 Β.1.1.ε.1 Μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα δράσης (πενταετίας, συσχέτιση με το ΠΕΠ της Περιφέρειας)... 219 Β.1.1.ε.2 Μακροπρόθεσμο πρόγραμμα δράσης (δεκαπενταετίας)... 221 Β.1.2 Εισηγητική Έκθεση και Σχέδιο Υ.Α.... 222 Β.1.3 Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων Μελέτη Τοπίου... 222 Παράρτημα... 223 ΕΚΘΕΣΗ Β ΦΑΣΗΣ ΣΤΑΔΙΟ Β1 σελ. 2 από 223
Κατάλογος ΣΧΕΔΙΩΝ Χάρτης Α1 Διαγραμματική Απεικόνιση της Θέσης της Περιφέρειας στον Ευρύτερο Ευρωπαϊκό Χώρο Χάρτης Α2 Διαγραμματική Απεικόνιση της Θέσης της Περιφέρειας στον Ελληνικό Χώρο Χάρτης Π.1 Πρότυπο Χωρικής Ανάπτυξης Χάρτης Π.2α Χωροταξική Οργάνωση της Περιφέρειας κλ. 1:250.000 Χάρτης Π.2β Οικιστικό Δίκτυο Διοικητικός και Κοινωνικός Εξοπλισμός Μεταφορές κλ. 1:250.000 Χάρτης Π.2γ Δίκτυα και Μονάδες Τεχνικής Υποδομής κλ. 1:250.000 Χάρτης Π.2δ Περιβάλλον, Πολιτιστική Κληρονομιά και Τοπίο κλ. 1:250.000 Χάρτης Π.2ε Μελέτη Τοπίου κλ. 1:250.000 ΕΚΘΕΣΗ Β ΦΑΣΗΣ ΣΤΑΔΙΟ Β1 σελ. 3 από 223
Εισαγωγή Ο Μελετητής προέβη στη δεύτερη φάση της μελέτης μετά την διαδικασίας γνωμοδότησης του Περιφερειακού Συμβουλίου Πελοποννήσου σχετικά με την αξιολόγηση της εφαρμογής του θεσμοθετημένου Περιφερειακού Πλαισίου Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης της Περιφέρειας και την αντίστοιχη Εντολή Έναρξης του σταδίου Β 1 (ΑΠ 61617 από 19-09-2013) η οποία διαβιβάσθηκε με την ΑΠ 51807 της 20-09-2013 από την Δ/νση Χωροταξίας του υπουργείου. Υπενθυμίζουμε τις δύο βασικές φάσεις: Α Φάση: Αξιολόγηση της εφαρμογής του θεσμοθετημένου ΠΠΧΣΑΑ της Πελοποννήσου. Β Φάση: Αναθεώρηση Εξειδίκευση του ΠΠΧΣΑΑ της Περιφέρειας Πελοποννήσου. Το παρόν τεύχος αφορά στο Β 1 στάδιο και αναφέρεται στην «Πρόταση Αναθεώρησης - Εξειδίκευσης του θεσμοθετημένου Περιφερειακού Πλαισίου» η οποία περιλαμβάνει το Πρότυπο της χωρικής ανάπτυξης της Πελοποννήσου με τις Στρατηγικές κατευθύνσεις χωρικής ανάπτυξης και την Εξειδίκευση των κατευθύνσεων του Περιφερειακού Πλαισίου σε χωρικές υποενότητες. Καταλήγει δε στην διατύπωση του Προγράμματος δράσης. Στη συνέχεια παρουσιάζεται η «Εισηγητική Έκθεση και στο σχέδιο Y.A.» και τέλος, σε διακριτό τεύχος, υποβάλλεται η «Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων». Ειδικότερα, η παρούσα υποβολή του Β 1 σταδίου περιλαμβάνει τα παραδοτέα του σταδίου αυτού σύμφωνα με τις προδιαγραφές της μελέτης και τις διευκρινήσεις που δόθηκαν από την Διεύθυνση Χωροταξίας και την Επιτροπή Παρακολούθησης, ήτοι, επιπλέον των εκθέσεων, τους πίνακες, διαγράμματα και χάρτες. Σύμφωνα με το ν. 2742 Φ.Ε.Κ. 207/Α/97 "Χωροταξικός Σχεδιασμός και Αειφόρος Ανάπτυξη & άλλες διατάξεις", ο χωροταξικός σχεδιασμός γενικότερα, αλλά κατ` επέκταση και ο χωροταξικός σχεδιασμός όλων των Περιφερειών της χώρας, έχει ως στόχο να συμβάλει: 1. Στην προστασία και αποκατάσταση του περιβάλλοντος, στη διατήρηση των οικολογικών και πολιτισμικών αποθεμάτων και στην προβολή και ανάδειξη των συγκριτικών γεωγραφικών, φυσικών, παραγωγικών και πολιτιστικών πλεονεκτημάτων της χώρας. 2. Στην ενίσχυση της διαρκούς και ισόρροπης οικονομικής και κοινωνικής ανάπτυξης της χώρας και της ανταγωνιστικής παρουσίας της στον ευρύτερο ευρωπαϊκό, μεσογειακό και βαλκανικό της περίγυρο. 3. Στη στήριξη της οικονομικής και κοινωνικής συνοχής στο σύνολο του εθνικού χώρου και ιδίως στις περιοχές που παρουσιάζουν προβλήματα αναπτυξιακής υστέρησης, έντονων κοινωνικών διαφοροποιήσεων και περιβαλλοντικής υποβάθμισης, καθώς και στις περιφερειακές και απομονωμένες περιοχές ή σε άλλες περιοχές που παρουσιάζουν μειονεκτικά χαρακτηριστικά λόγω της γεωγραφικής τους θέσης. Τα Περιφερειακά Πλαίσια Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης (ΠΠΧΣΑΑ) οφείλουν, σύμφωνα με το Ν. 2742/1999, να εναρμονίζονται με τις κατευθύνσεις του Γενικού και των Ειδικών Πλαισίων Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης και να εξειδικεύουν τις βασικές επιλογές τους με στόχο τον καλύτερο συντονισμό του χωροταξικού σχεδιασμού σε εθνικό και περιφερειακό επίπεδο και την παροχή συγκροτημένων κατευθύνσεων προς τα υποκείμενα επίπεδα σχεδιασμού (Ρυθμιστικά Σχέδια και Γενικά Πολεοδομικά Σχέδια). ΕΚΘΕΣΗ Β ΦΑΣΗΣ ΣΤΑΔΙΟ Β1 σελ. 4 από 223
Αυτός ο ιδιαίτερα σημαντικός ρόλος των ΠΠΧΣΑΑ στον χωροταξικό και αναπτυξιακό σχεδιασμό της χώρας, ενισχύεται σήμερα λόγω των νέων χωρικών - οργανωτικών δεδομένων που εισάγει το πρόγραμμα «Καλλικράτης», αλλά και λόγω των νέων οικονομικών και κοινωνικών δεδομένων που εισαγάγει η εξαιρετικά δυσμενής οικονομική πραγματικότητα, με ενδεχόμενες σημαντικές χωροταξικές επιπτώσεις. Για την κατάρτιση των ΠΠΧΣΑΑ λαμβάνονται υπόψη το περιφερειακό πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων, τα προγράμματα περιφερειακής ανάπτυξης, καθώς και άλλα γενικά ή ειδικά αναπτυξιακά προγράμματα που έχουν σημαντικές επιπτώσεις στη διάρθρωση και ανάπτυξη του χώρου της Περιφέρειας. Σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία (Ν. 2742/1999, άρθ. 8) τα ΠΠΧΣΑΑ: καταγράφουν και αξιολογούν α) τη θέση της Περιφέρειας στο διεθνή και ευρωπαϊκό χώρο, β) το ρόλο της σε εθνικό επίπεδο και σε σύγκριση με άλλες περιφέρειες και γ) τις λειτουργίες διαπεριφερειακού χαρακτήρα που έχει ή μπορεί να αναπτύξει, καταγράφουν και αξιολογούν τους παράγοντες που επηρεάζουν τη μακροπρόθεσμη ανάπτυξη και διάρθρωση της περιφέρειας, αποτιμούν τις χωρικές επιπτώσεις των ευρωπαϊκών, εθνικών και περιφερειακών πολιτικών και προγραμμάτων στο επίπεδο της Περιφέρειας, και προσδιορίζουν, με προοπτική 15 ετών, τις βασικές προτεραιότητες για την ολοκληρωμένη και αειφόρο ανάπτυξη της Περιφέρειας, με στόχο την ισότιμη ένταξή της στον ευρύτερο διεθνή, ευρωπαϊκό και εθνικό χώρο. Ειδικότερα, τα ΠΠΧΣΑΑ προσδιορίζουν τις κατευθύνσεις, τα προγραμματικά πλαίσια και τις βασικές προτεραιότητες για: Τη χωρική διάρθρωση των βασικών δικτύων και υπηρεσιών διοικητικής, κοινωνικής και τεχνικής υποδομής. Τη διοικητική και οικονομική ανασυγκρότηση της περιφέρειας και ιδίως αυτές που αφορούν στη δημιουργία βιώσιμων διοικητικών και αναπτυξιακών ενοτήτων. Τη χωροθέτηση των βασικών παραγωγικών δραστηριοτήτων του πρωτογενούς, δευτερογενούς και τριτογενούς τομέα. Τις περιοχές, υπό μορφή εναλλακτικών δυνατοτήτων, στις οποίες θα αναζητηθεί κατά προτεραιότητα ο καθορισμός Περιοχών Οργανωμένης Ανάπτυξης Παραγωγικών Δραστηριοτήτων (ΠΟΑΠΔ), ο καθορισμός Περιοχών Ειδικών Χωρικών Παρεμβάσεων (ΠΕΧΠ) και Σχεδίων Ολοκληρωμένων Αστικών Παρεμβάσεων (ΣΟΑΠ). Τη βιώσιμη αξιοποίηση του ενεργειακού δυναμικού της περιφέρειας, με προτεραιότητα στις ΑΠΕ. Την ισόρροπη και αειφόρο διάρθρωση του οικιστικού δικτύου της Περιφέρειας. Την προστασία, διατήρηση και ανάδειξη της φυσικής και πολιτιστικής κληρονομιάς της Περιφέρειας. Οι παραπάνω κατευθύνσεις, εξειδικεύονται σε επιμέρους γεωγραφικές ενότητες της Περιφέρειας. Για την υλοποίηση των ΠΠΧΣΑΑ καταρτίζεται πρόγραμμα δράσης, στο οποίο εξειδικεύονται οι απαιτούμενες ενέργειες, ρυθμίσεις, μέτρα και προγράμματα, το κόστος και οι πηγές χρηματοδότησης, οι φορείς και το χρονοδιάγραμμα εφαρμογής. ΕΚΘΕΣΗ Β ΦΑΣΗΣ ΣΤΑΔΙΟ Β1 σελ. 5 από 223
Η αναγκαιότητα αξιολόγησης, αναθεώρησης και εξειδίκευσης του ΠΠΧΣΑΑ για τη Περιφέρεια Πελοποννήσου Η αναγκαιότητα αξιολόγησης, αναθεώρησης και εξειδίκευσης του ΠΠΧΣΑΑ για τη Περιφέρεια Πελοποννήσου, στοιχειοθετείται κατ αρχήν λόγω του χρόνου (10 έτη) που έχει μεσολαβήσει από τη θεσμοθέτηση του ΠΠΧΣΑΑ (2003), περίοδο κατά την οποία διαμορφώνονται σημαντικές εξελίξεις: στο εξωτερικό περιβάλλον: κατά την περίοδο ισχύος του ΠΠΧΣΑΑ Πελοποννήσου, διαμορφώθηκαν έντονοι ρυθμοί ανάπτυξης σε εθνική κλίμακα (μέχρι το 2008), αλλά και έντονη ύφεση μετά το 2009, η οποία αναμένεται να διατηρηθεί μέχρι το 2015 και, σταδιακά να αντιστραφεί σε θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης με προοπτική το 2020. στο εσωτερικό περιβάλλον, η Περιφέρεια Πελοποννήσου δέχθηκε λιγότερο τις θετικές επιπτώσεις της περιόδου υψηλών ρυθμών ανάπτυξης, ενώ η περιφερειακή οικονομία παρουσιάζεται ευάλωτη στην περίοδο κρίσης. Το «διπολικό» μοντέλο βορρά-νότου που αναγνωρίζεται στο ισχύον ΠΠΧΣΑΑ φαίνεται να διατηρείται, ιδιαίτερα λόγω της γειτνίασης με την Αττική, με οικονομικούς δεσμούς οι οποίο λόγω της κρίσης, αλλά και της υπέρβασής της, θεωρείται ότι θα ενταθούν. ομοίως, στο εσωτερικό περιβάλλον, η Περιφέρεια Πελοποννήσου (όπως και οι λοιπές Περιφέρειες) εφάρμοσε τη διοικητική αναδιοργάνωση του ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΗ (Α Φάση) 1, η οποία μεταφράστηκε στη μείωση του αριθμού των Δήμων και, συνακόλουθα στην αύξηση του μεγέθους και της έκτασης των τοπικών προγραμματικών επιπέδων και στην επανατοποθέτηση των απαιτήσεων επίλυσης προβλημάτων συνοχής των τοπικών οικονομιών σε μεγαλύτερη χωρική κλίμακα. επιπρόσθετα, τόσο στην παρούσα φάση, όσο και στην προοπτική του 2020 και, στο πλαίσιο της αναδιοργάνωσης της Δημόσιας Διοίκησης και της ανάπτυξης ψηφιακών υπηρεσιών, καταργούνται (η πρόκειται να καταργηθούν) Υπηρεσίες στις έδρες των «παραδοσιακών» διοικητικών κέντρων και μεταφορά τους στους χαρακτηριζόμενους «Κύριους Πόλους Ανάπτυξης Διαπεριφερειακής Εμβέλειας. Έτσι, ένας μεγάλος αριθμός «τοπικών πόλων» και αρκετοί «κύριοι πόλοι ανάπτυξης διαπεριφερειακής εμβέλειας» αναμένεται να αποδυναμωθούν ως διοικητικά κέντρα, αλλά να διατηρήσουν εμπορικές ή άλλες δραστηριότητες που τους χαρακτηρίζουν. γίνεται φανερό ότι η διάρθρωση και η υφιστάμενη ιεράρχηση του οικιστικού δικτύου της Περιφέρειας και των περιοχών επιρροής τους έχει μεταβληθεί ουσιωδώς. επιπλέον, η ανάπτυξη του διοικητικού επιπέδου της Αιρετής Περιφέρειας και η εκχώρηση σημαντικών αρμοδιοτήτων αναπτυξιακού και χωροταξικού σχεδιασμού και υποστήριξης του επιχειρηματικού περιβάλλοντος σε όλους τους τομείς, έχει μεταβάλλει ουσιωδώς το πλαίσιο άσκησης αναπτυξιακών και επενδυτικών πρωτοβουλιών στην Περιφέρεια. στο πλαίσιο της επιχειρούμενης αναδιοργάνωσης των Αιρετών Περιφερειών, αναμένεται εξορθολογισμός των δραστηριοτήτων και απλοποίηση των λειτουργιών των «αποκεντρωμένων» Υπηρεσιών (πρώην Νομαρχιακές Υπηρεσίες), στις πρωτεύουσες των Περιφερειακών Ενοτήτων. Το ΠΠΧΣΑΑ κρίνεται ανεπίκαιρο ως προς το Πρόγραμμα Δράσης που εμπεριέχει και το εξειδικεύει. Ιδιαίτερα, το μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα Δράσης του ΠΠΧΣΑΑ ταυτίστηκε με το (τότε) ισχύον ΠΕΠ 2000-2006 του Γ ΚΠΣ, το οποίο όχι μόνο έχει ολοκληρωθεί, αλλά ακόμα και αυτό που το αντικατέστησε στο πλαίσιο του ΕΣΠΑ 2007-2013 βαίνει προς το τέλος του, ενώ αναθεωρήθηκε πρόσφατα. Το μακροπρόθεσμο Πρόγραμμα Δράσης έχει καταστεί 1 Ο ν. 3852/2010, «Νέα Αρχιτεκτονική της Αυτοδιοίκησης και της Αποκεντρωμένης Διοίκησης - Πρόγραμμα Καλλικράτης», μέσω του οποίου επανακαθορίστηκε η διοικητική διαίρεση της Ελλάδας, τα όρια των αυτοδιοικητικών μονάδων καθώς και ο τρόπος εκλογής των οργάνων και οι αρμοδιότητές τους. ΕΚΘΕΣΗ Β ΦΑΣΗΣ ΣΤΑΔΙΟ Β1 σελ. 6 από 223
επίσης ανεπίκαιρο και, εξαιτίας των συνθηκών ύφεσης και οικονομικής και κοινωνικής κρίσης, οι οποίες εμφανίζουν σημαντικές επιπτώσεις στην περιφερειακή οικονομία και κοινωνία. Σε σχέση με απαιτούμενες πολιτικές ταχείας ανάπτυξης ή/και ταχείας δημιουργίας νέων θέσεων απασχόλησης ως εργαλείων άμεσης ανάσχεσης της ύφεσης, απαιτείται η άμεση εφαρμογή χωροταξικών ρυθμίσεων και ειδικών χρήσεων που θα επιτρέψουν την επίλυση προβλημάτων χωροθέτησης διαχείρισης αποβλήτων, προστασίας της αγροτικής γης, προώθησης ολοκληρωμένων παρεμβάσεων βιώσιμης ανάπτυξης, ανάδειξης παραδοσιακών οικισμών, του φυσικού πλούτου και ζωνών υποστήριξης της επιχειρηματικής λειτουργίας 2. Τόσο από τη δομή του ΠΕΠ της «χωρικής ενότητας» Δυτικής Ελλάδας Πελοποννήσου - Ιονίων Νήσων (ΔΕΠΙΝ) 2007-2013, όσο και από την αντίστοιχη ΣΜΠΕ, προκύπτει μικρή συνάφεια του χωροταξικού προτύπου με τις αναλυτικές κατευθύνσεις της Προγραμματικής Περιόδου 2007-2013, στο πλαίσιο των οποίων η Πελοπόννησος αποτέλεσε ενιαία (προγραμματική) χωρική ενότητα με τις Περιφέρειες Δυτικής Ελλάδας και Ιονίων Νήσων. Σημειώνεται ότι η δέσμευση κατά τον σχεδιασμό του ΕΣΠΑ για μονο-ταμειακά προγράμματα, οδήγησε σε μεμονωμένες παρεμβάσεις στην περιφερειακή οικονομία και κοινωνία στην τρέχουσα Προγραμματική Περίοδο, ενώ στην νέα Προγραμματική Περίοδο τα Προγράμματα θα είναι πολύ-ταμειακά. Κρίνεται λοιπόν ότι οι διασφάλιση συνεργιών του νέου ΠΠΧΣΑΑ με τον καινούργιο αναπτυξιακό σχεδιασμό θα είναι υψηλότερη και άμεσα ορατή. Στο τρέχον ΠΕΠ Πελοποννήσου δόθηκε έμφαση στη λειτουργική και χωρική διασύνδεση των περιοχών της ενδοχώρας, τόσο μεταξύ τους, όσο και με τα αστικά και ημιαστικά εμπορικά και τουριστικά κέντρα της Περιφέρειας. Κατ' επέκταση, δόθηκε έμφαση στην άρση της απομόνωσης των αστικών κέντρων μέσω του συστήματος των αυτοκινητόδρομων και λιμένων, σε συνδυασμό με τις αντίστοιχες υποδομές που υλοποιούνται στο πλαίσιο Τομεακών παρεμβάσεων, με τα παραγωγικά / οικονομικά και διοικητικά κέντρα της Χώρας 3. Η στρατηγική της διευκόλυνσης της προσπελασιμότητας απορροφά το 30% των πόρων του ΠΕΠ. Υπογραμμίζεται ότι λόγω της ταυτόχρονης αλλαγής του μοντέλου της Αυτοδιοίκησης και της εμφάνισης της κρίσης, οι Δήμοι της Περιφέρειας δεν δραστηριοποιήθηκαν επαρκώς στην προετοιμασία των σχετικών μελετών, με αποτέλεσμα τα έργα επαρχιακής οδοποιίας στην Πελοπόννησο στην παρούσα συγκυρία να παρουσιάζουν μεγάλη υστέρηση. Η αναγκαιότητα αξιολόγησης, αναθεώρησης και εξειδίκευσης του ΠΠΧΣΑΑ για τη Περιφέρεια Πελοποννήσου, στοιχειοθετείται επιπρόσθετα από μια σειρά ουσιαστικών και σημαντικών νέων δεδομένων που προέκυψαν στο διάστημα αυτό και τα οποία εντοπίζονται στα εξής: στη Στρατηγική «Ε2020», η οποία διατυπώθηκε ακριβώς ως απάντηση της Ένωσης στην κρίση και η οποία εξειδικεύεται σε 11 θεματικές προτεραιότητες (ΘΠ). Μέσω αυτών θα προκύψουν προϋποθέσεις κάλυψης κριτηρίων χρηματοδότησης της αναπτυξιακής διαδικασίας για όλες τις Περιφέρειες. στην προετοιμασία και εξειδίκευση των νέων Κανονισμών των Διαρθρωτικών Ταμείων και του Προϋπολογισμού της Ε.Ε. για την περίοδο 2014-2020, από την οποία προκύπτει η θεματική συγκέντρωση των παρεμβάσεων με υψηλή 2 3 Στρατηγικός και Επιχειρησιακός Σχεδιασμός Περιφέρειας Πελοποννήσου, Μάρτιος 2012. Ανάλυση της αναθεώρησης του ΠΕΠ ΔΕΠΙΝ 2007-2013, Σεπτέμβριος 2012. ΕΚΘΕΣΗ Β ΦΑΣΗΣ ΣΤΑΔΙΟ Β1 σελ. 7 από 223
προστιθέμενη αξία, καθώς και η χρησιμοποίηση «νέου» τύπου παρεμβάσεων με κινητοποίηση ιδιωτικών κεφαλαίων. στον προτεινόμενο Γενικό Κανονισμό και, προκειμένου να επιτευχτεί μια αρμονική, ισόρροπη και αειφόρος ανάπτυξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, δίνεται ιδιαίτερη έμφαση στις ολοκληρωμένες προσεγγίσεις και το συντονισμό τομεακών - χωρικών παρεμβάσεων, στο πλαίσιο μιας διατομεακής και πολυεπίπεδης διακυβέρνησης. η διευκόλυνση του τομεακού και χωρικού συντονισμού θα προωθηθεί όπως αναφέρεται- μέσω του «Χωροταξικού Σχεδιασμού» στο πλαίσιο της Αειφόρου Ανάπτυξης, μέσω του οποίου θα επιδιώκεται, συγχρόνως, η προστασία των παραγωγικών εδαφών, των δασών, των υδάτων, της βιοποικιλότητας, του τοπίου, των ακτών, του θαλασσίου περιβάλλοντος και, εν γένει, των φυσικών πόρων. στη δημιουργία «προγραμματικής ικανότητας» (capacity buliding), ιδιαίτερα για την ικανοποίηση αναγκών κινητοποίησης τοπικών αναπτυξιακών δυνάμεων. στην ανάγκη διευκόλυνσης των επενδύσεων και δημιουργίας ευνοϊκού επιχειρηματικού περιβάλλοντος, τα οποία θα δημιουργήσουν νέες θέσεις εργασίας στην ανάγκη στόχευσης σε επενδύσεις «άμεσης απόδοσης» λ.χ. στη δημιουργία θέσεων απασχόλησης, όπως ο τουρισμός, προκειμένου η Περιφέρεια να ανταπεξέλθει ταχύτερα των επιπτώσεων της κρίσης σημειώνεται ότι η κρίση εμφανίζει χωρικές επιπτώσεις, τις οποίες πρέπει να λαμβάνει υπόψη του ο χωροταξικός σχεδιασμός, γεγονός που αξιοποιείται σε ευρωπαϊκό επίπεδο με την πρόταση νέων αναπτυξιακών εργαλείων, όπως η «Ολοκληρωμένη Εδαφική Επένδυση», η «Έξυπνη Εξειδίκευση» και η Τοπική Ανάπτυξη με πρωτοβουλία τοπικών κοινοτήτων». Ειδικά για την «έξυπνη εξειδίκευση», προωθείται από την Ε.Ε. διακριτή «περιφερειακή στρατηγική» έρευνας και καινοτομίας στο πλαίσιο των νέων Περιφερειακών Επιχειρησιακών Προγραμμάτων 2014-2020. Έτσι, φαίνεται να απαιτείται μια εντελώς «νέα» προσέγγιση του πλαισίου χωροταξικού σχεδιασμού, με την «μετατόπιση» από την παραδοσιακή θεώρηση του χωροταξικού προτύπου στην εναλλακτική (δυνητικά) προσέγγιση της ιεράρχησης αστικών κέντρων και περιοχών επιρροής τους σε «συνεργατικούς αστικούς σχηματισμούς» (clusters) και δυναμικού αναπτυξιακού πλαισίου μέσω «σύνθεσης επενδυτικών προτεραιοτήτων». Τέλος, η αναγκαιότητα αξιολόγησης, αναθεώρησης και εξειδίκευσης του ΠΠΧΣΑΑ για τη Περιφέρεια Πελοποννήσου, στοιχειοθετείται και από την αλληλεπίδραση του εθνικού και τομεακών χωροταξικών σχεδίων, όπως: το Γενικό Πλαίσιο Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης (Γ.Π.Χ.Σ.Α.Α., Φ.Ε.Κ. 128/Α/03.07.2008), το Ειδικό Πλαίσιο Χωροταξικού Σχεδιασμού Αειφόρου Ανάπτυξης για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (Ε.Π.Χ.Σ.Α.Α. για τις Α.Π.Ε., Φ.Ε.Κ. 2464/Β/03.12.2008), το Ειδικό Πλαίσιο Χωροταξικού Σχεδιασμού Αειφόρου Ανάπτυξης για τη Βιομηχανία (Ε.Π.Χ.Σ.Α.Α. για τη Βιομηχανία, Φ.Ε.Κ. 151/Α.Α.Π./13.04.2009), το Ειδικό Πλαίσιο Χωροταξικού Σχεδιασμού Αειφόρου Ανάπτυξης για τον Τουρισμό (Ε.Π.Χ.Σ.Α.Α. για τον Τουρισμό, Φ.Ε.Κ. 1338/Β/11.06.2009), όπως τροποποιήθηκε (ΦΕΚ 3155/Β/2013) καθώς και οι στρατηγικές μελέτες περιβαλλοντικών επιπτώσεων των παραπάνω. Την αναγκαιότητα αξιολόγησης, αναθεώρησης και εξειδίκευσης του ΠΠΧΣΑΑ για τη Περιφέρεια Πελοποννήσου συμπληρώνουν, συνδυαστικά με τα προηγούμενα: ΕΚΘΕΣΗ Β ΦΑΣΗΣ ΣΤΑΔΙΟ Β1 σελ. 8 από 223
Η θεσμοθέτηση των Χωροταξικών Πλαισίων (Γενικό και Ειδικά), στα οποία αναφέρεται ότι τα υφιστάμενα Π.Π.Χ.Σ.Α.Α. θα πρέπει να επικαιροποιηθούν σύμφωνα με τις κατευθύνσεις τους. Η με α.π. 51949/29.11.2010 Υ.Α. (Φ.Ε.Κ. 1925/Β/13.10.2010) "για την Παρακολούθηση Πλαισίων Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης", σύμφωνα με την οποία καθορίζεται η διαδικασία παρακολούθησης και αξιολόγησης, τα συνεργαζόμενα μέρη και το περιεχόμενο της ανά διετία απαιτούμενης να καταρτίζεται έκθεσης αξιολόγησης της εφαρμογής των πλαισίων. Η Κ.Υ.Α. "Περί εκτίμησης των περιβαλλοντικών επιπτώσεων ορισμένων σχεδίων και προγραμμάτων", (Φ.Ε.Κ. 1225/Β/2006). Η ταχεία εναρμόνιση της Χώρας στις «εκ των προτέρων προϋποθέσεις χρηματοδότησης» (αιρεσιμότητες) στο πλαίσιο του νέου Γενικού Κανονισμού της ΠΠ 2014-2020. Οι αιρεσιμότητες διακρίνονται σε Θεματικές εκ των προτέρων αιρεσιμότητες 4 και Γενικές εκ των προτέρων αιρεσιμότητες. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι η ΘΠ «Υποστήριξη της μετάβασης προς μια οικονομία χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα σε όλους τους τομείς» αφορά: - στην Ενεργειακή απόδοση και χρήση αποδοτικών επενδύσεων στην Ενέργεια για την κατασκευή και ανακαίνιση κτιρίων, που υλοποιείται με την ενσωμάτωση της Οδηγίας 2010/31/EΕ, η οποία έχει μερικώς ενσωματωθεί στην Εθνική Νομοθεσία (N. 3851/2010 & N.3661/2008). Πλήρης ενσωμάτωση εκτιμάται εντός 2013. Η Οδηγία 2006/32/EΕ έχει πλήρως ενσωματωθεί στο N. 3855/20105. - Σε δράσεις για την προώθηση συμπαραγωγής ηλεκτρισμού θερμότητας υψηλής αποδοτικότητας, μέσω της Οδηγίας 2004/8/EΕ που έχει ενσωματωθεί πλήρως στην Εθνική Νομοθεσία (N. 3734/2009). - Σε δράσεις για την προώθηση της παραγωγής και της διανομής ανανεώσιμης πηγών ενέργειας, που καλύπτεται από την ενσωμάτωση της Οδηγίας 2009/98/EC, η οποία έχει ενσωματωθεί μερικώς στην Εθνική Νομοθεσία (N.3851/2010). Περισσότερα στοιχεία θεσμικού και κανονιστικού χαρακτήρα που συνηγορούν στην αναγκαιότητα αξιολόγησης, αναθεώρησης και εξειδίκευσης του υπό συζήτηση ΠΠΧΣΑΑ περιέχονται στην Α φάση της μελέτης (ενότητα Α.1.1.α.2 - καταγραφή Πολιτικών και Αναπτυξιακών Προγραμμάτων Εθνικού επιπέδου). Εκπόνηση της Μελέτης - Προδιαγραφές Η αξιολόγηση, αναθεώρηση και εξειδίκευση του ΠΠΧΣΑΑ της Περιφέρειας Πελοποννήσου εναρμονίζεται με την Εθνική και Κοινοτική Νομοθεσία και ακολουθεί τις αρχές της αειφόρου χωροταξικής και περιβαλλοντικής ανάπτυξης. Το γενικό θεσμικό πλαίσιο εκπόνησης της μελέτης περιλαμβάνει - χωρίς, φυσικά, να εξαντλείται 6 - τα εξής: Ν. 2742/1999 «Χωροταξικός Σχεδιασμός και Αειφόρος Ανάπτυξη και άλλες διατάξεις» (ΦΕΚ 207 Α ), άρθ. 8 : Περιφερειακά Πλαίσια Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης. 4 Οι 11 θεματικές εκ των προτέρων αιρεσιμότητες είναι σε πλήρη αντιστοιχία με τους 11 θεματικούς στόχους της Ε2020. 5 Υπ. Ανάπτυξης, Ανταγωνιστικότητας, Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων, παρουσίαση του νέου Γενικού Κανονισμού, Σεπτέμβριος 2012. 6 Ειδικότερες νομοθετικές - θεσμικές ρυθμίσεις αναφέρονται, όπου απαιτείται, στα αντίστοιχα κεφάλαια της παρούσας μελέτης. Επισημαίνονται ιδιαίτερα οι περιβαλλοντικού ενδιαφέροντος πρόσφατοι νόμοι NOMOΣ 3827 «ΚΥΡΩΣΗ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΣΥΜΒΑΣΗΣ ΤΟΥ ΤΟΠΙΟΥ» (ΦΕΚ 30/Α/2010), και ο NOMOΣ 3937 «ΔΙΑΤΗΡΗΣΗ ΤΗΣ ΒΙΟΠΟΙΚΙΛΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ ΑΛΛΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ» (ΦΕΚ 60/Α/2011). ΕΚΘΕΣΗ Β ΦΑΣΗΣ ΣΤΑΔΙΟ Β1 σελ. 9 από 223
Υ.Α. με α.π. 51949/29.11.2010 για την «Παρακολούθηση και Αξιολόγηση της εφαρμογής του Γενικού, των Ειδικών και των Περιφερειακών Πλαισίων Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης» (ΦΕΚ 1925 Β ). ΚΥΑ 107017/2006 (ΦΕΚ 1225 Β ) περί εκτίμησης των περιβαλλοντικών επιπτώσεων ορισμένων σχεδίων και προγραμμάτων σε συμμόρφωση με τις διατάξεις της Οδηγίας 2001/42/ΕΚ. Επιπλέον, η αναθεώρηση του ΠΠΧΣΑΑ Πελοποννήσου εναρμονίζεται με τις κατευθύνσεις του Γενικού ΠΧΣΑΑ και των Ειδικών ΠΧΣΑΑ, τις οποίες εξειδικεύει και συμπληρώνει, όπου απαιτείται, όπως ρητά προβλέπεται από την ισχύουσα νομοθεσία (άρθρο 8, παρ. 2 του Ν.2742/1999). Η εκπόνηση της μελέτης ακολουθεί τις Προδιαγραφές Μελετών Αξιολόγησης, Αναθεώρησης και Εξειδίκευσης Θεσμοθετημένων Περιφερειακών Πλαισίων Χωροταξικού Σχεδίου και Αειφόρου Ανάπτυξης που εκπονήθηκαν από το ΥΠΕΚΑ Δ/ση Χωροταξίας και αποτελούν τμήμα της Προκήρυξης ( Τεύχος Τεχνικών Δεδομένων, και αποφ. Αναπλ. Υπουργού ΠΕΚΑ, αρ. οικ. 10106/2011, ΦΕΚ 45/ΑΑΠ/17.3.2011)7. Τέλος, η μελέτη συνεξετάζει και λαμβάνει υπόψη μετά από αξιολόγηση βάσει σημερινών δεδομένων, όσες μελέτες έχουν εκπονηθεί ή εκπονούνται ή προγραμματίζονται και αφορούν την θεματολογία του ΠΠΧΣΑΑ. Το σύνολο αυτών των μελετών έχει συγκεντρωθεί και αποδελτιωθεί κατά την φάση της συστηματικής συλλογής / επεξεργασίας στοιχείων στην Α Σταδίου της μελέτης. Υποβλήθηκε στην Υπηρεσία Πρόγραμμα Ποιότητας Μελέτης (Π.Π.Μ.) και Χρονοδιάγραμμα εκπόνησης της μελέτης το οποίο ακολουθείται. Την 29 η Οκτωβρίου 2012 χορηγήθηκε από την Γενική Γραμματεία, 15νθήμερη παράταση προθεσμίας υποβολής του προηγουμένου Α 1 σταδίου της Α φάσης. Ο μελετητής είχε προετοιμάσει τα ψηφιακά υπόβαθρα που απαιτούντο για την παραγωγή των χαρτών για τις ανάγκες της μελέτης. Σε συνεργασία με την Υπηρεσία, αναζήτησε όσα συμπληρωματικά στοιχεία χρειάστηκαν, και προέβη στις εργασίες ψηφιοποίησης, επικαιροποίησης, απαραίτητες για την πληρότητα του υλικού αυτού. Επίσης παρέλαβε από την Υπηρεσία λεξικό για την γεωγραφική βάση δεδομένων των χωροταξικών πληροφοριών, καθώς και τα χαρτογραφικά σύμβολα που χρησιμοποιήθηκαν στην παραγωγή χαρτών. Η όλη διαδικασία παραγωγής χαρτογραφικών υποβάθρων της μελέτης διέπεται από τις Προδιαγραφές Ψηφιακών Γεωχωρικών Πληροφοριών, όπως αυτές θεσμοθετήθηκαν με το Ν. 3882/2010 και αναπτύσσονται στο Παράρτημα ΙΙ της Προκήρυξης. Οι δύο Φάσεις σύμφωνα με τις οποίες εκπονείται η μελέτη είναι η Αξιολόγηση της εφαρμογής του θεσμοθετημένου ΠΠΧΣΑΑ που αποτέλεσε αντικείμενο της Πρώτης Φάσης και η Αναθεώρηση και Εξειδίκευση του ΠΠΧΣΑΑ που είναι το αντικείμενο της Δεύτερης Φάσης. Κάθε φάση περιλαμβάνει δύο στάδια. Στο πρώτο στάδιο κάθε φάσης (Α1, Β1) γίνεται η βασική επεξεργασία των παραδοτέων σύμφωνα με τις προδιαγραφές, ενώ στο δεύτερο στάδιο (Α2 και Β2) οριστικοποιούνται τα παραδοτέα. 7 Κατά την κατάρτιση των παραπάνω προδιαγραφών από το ΥΠΕΚΑ επιδιώχθηκε η συνέχεια στη μεθοδολογία παραγωγής σχεδιασμού με επικαιροποίηση -όπου κρίθηκε αναγκαίο- των προδιαγραφών με τις οποίες καταρτίσθηκαν τα ισχύοντα Περιφερειακά Πλαίσια ιδιαίτερα στους τομείς της συνθετικής προσέγγισης των χωρικών, αναπτυξιακών και περιβαλλοντικών δεδομένων, της εξειδίκευσης των κατευθύνσεων ανά χωρική υποενότητα, της ειδικής αναφοράς στο Τοπίο, κ.λπ. ΕΚΘΕΣΗ Β ΦΑΣΗΣ ΣΤΑΔΙΟ Β1 σελ. 10 από 223
Η παρούσα έκθεση του Β 1 σταδίου της Β Φάσης της μελέτης ακολουθεί τις εργασίες επικαιροποίησης οι οποίες είχαν πραγματοποιηθεί με επιτόπου επαφές, συνεργασίες και επισκέψεις στις Υπηρεσίες της Αιρετής κυρίως αλλά και της Αποκεντρωμένης Περιφέρειας Πελοποννήσου, προς τις οποίες εκφράζονται ευχαριστίες για την ανταπόκρισή τους στην παροχή στοιχείων και στην πολύτιμη παροχή πληροφοριών και διατύπωση απόψεων. Κατά τη δεύτερη φάση του έργου, έγιναν διάφορες επισκέψεις σε όλες τις Περιφερειακές Ενότητες και πολλές περιοχές της Πελοποννήσου και αντίστοιχες συναντήσεις κυρίως με τους Αντιπεριφερειάρχες. Για τους λόγους αυτούς, η ομάδα μελέτης του Γραφείο Δοξιάδη ευχαριστεί την Αντιπεριφερειάρχη Λακωνίας κα Αδαμαντία Τζανετέα, τον Αντιπεριφερειάρχη Αργολίδας κ. Α. Χειβιδόπουλο, τον Αντιπεριφερειάρχη Μεσσηνίας κ. Π. Αλευρά, τον Αντιπεριφερειάρχη Κορινθίας κ. Γ. Δέδε, τους Αντιπεριφερειάρχες στην Αρκαδία και ιδιαίτερα τον κ. Α. Παπαφωτίου και τέλος τον Περιφερειάρχη Πελοποννήσου κ. Πέτρο Τατούλη και τους εκπροσώπους του για το συγκεκριμένο αυτό έργο, για τον χρόνο που αφιέρωσε και την καθοδήγηση στα κλιμάκια ειδικών του μελετητή που τον επισκέφθηκαν. Ευχαριστεί επίσης τις Υπηρεσίες του ΥΠΕΚΑ, της ΕΛΣΤΑΤ, του ΟΑΕΔ και άλλων Φορέων που ανταποκρίθηκαν άμεσα και πληρέστατα σε αιτήματα παροχής στοιχείων που είναι διαθέσιμα στο επίπεδο της Περιφέρειας Πελοποννήσου. ΕΚΘΕΣΗ Β ΦΑΣΗΣ ΣΤΑΔΙΟ Β1 σελ. 11 από 223
Στρατηγικές Επιλογές Προτεραιότητας Οι Στρατηγικές Επιλογές Προτεραιότητας για την εξωστρεφή ανάπτυξη της Περιφέρειας Πελοποννήσου, οι οποίες πρέπει να τεθούν στην κορυφή των επιλογών, αναδείχθηκαν κατά την Α Φάση της μελέτης (Αξιολόγηση της Εφαρμογής του θεσμοθετημένου ΠΠΧΣΑΑ Πελοποννήσου) και είναι συγκεντρωτικά οι εξής: Ολοκλήρωση Υποδομών Στρατηγικού Χαρακτήρα Ολοκλήρωση Αυτοκινητοδρόμων 8 / Βελτίωση προσπελασιμότητας 9 Ανάδειξη Λιμένα Καλαμάτας σε Πύλη Εισόδου Αναβάθμιση Αεροδρομίου Καλαμάτας Μετατροπή Αεροδρομίου Τρίπολης σε πολιτικό Ανάπτυξη Σιδηροδρομικών Υποδομών Υλοποίηση Συνδυασμένων Μεταφορών Ενίσχυση Εξωστρέφειας, διαπεριφερειακής και ενδοπεριφερειακής Συνοχής Μεγέθυνση του ρόλου του πρωτογενούς τομέα Καθορισμός / Προστασία Γεωργικής Γης Α Προτεραιότητας στο σύνολο της Περιφέρειας Προώθηση Αρδευτικών Έργων / Φραγμάτων Ενίσχυση Αγροτοδιατροφικού τομέα Ενίσχυση κτηνοτροφικής δραστηριότητας (υλοποίηση κτηνοτροφικών ζωνών) Ολοκλήρωση χωροταξικού σχεδιασμού Υδατοκαλλιεργειών Χωρική Οργάνωση Παραγωγικών Δραστηριοτήτων Εξορθολογισμός χωροθέτησης παραγωγικών δραστηριοτήτων Οργανωμένη ανάπτυξη δραστηριοτήτων υψηλής προστιθέμενης αξίας: ναυτιλιακές, ενέργεια, μεταφορές - logistics Καθορισμός Ειδικών Οικονομικών Ζωνών βάσει ειδικής αναπτυξιακής μελέτης Αξιοποίηση Ηλιακού και Αιολικού Πολυμορφική Τουριστική Ανάπτυξη Ενίσχυση της Πελοποννήσου ως αναγνωρίσιμου τουριστικού προορισμού, διεθνώς Ενίσχυση της συμμετοχής του τουρισμού στο παραγόμενο περιφερειακό προϊόν και την απασχόληση Εναλλακτικός Τουρισμός, Θαλάσσιος τουρισμός, Καταδυτικά Πάρκα Βιώσιμη Εκμετάλλευση Φυσικών Πόρων Διασφάλιση αξιοποίησης ορυκτών στους οποίους η Πελοπόννησος έχει συγκριτικό πλεονέκτημα: λιγνίτης, μάρμαρα, πέτρα (εξειδίκευση ΓΠΧΣΑΑ και Εθνικής Πολιτικής ΟΠΥ). Υλοποίηση του ΠΠΧΣΑΑ από τα υποκείμενα επίπεδα χωρικού σχεδιασμού 8 9 Περιλαμβάνεται η χωροθέτηση της Ιόνιας Οδού στο τμήμα μετά τον Πύργο. Περιλαμβάνεται ο Ανατολικός Οδικός Άξονας της Πελοποννήσου. ΕΚΘΕΣΗ Β ΦΑΣΗΣ ΣΤΑΔΙΟ Β1 σελ. 12 από 223