FICHE ONE SMILE - GB FT 100 x 210 mm - QUADRI Aκμοειδή εξανθήματα ΘΥΜΗΘΕΙΤΕ M Πολύ συχνές, οι ακμοειδείς θυλακίτιδες θεωρούνται αναμενόμενη ανεπιθύμητη ενέργεια της θεραπείας. M Δεν πρόκειται για πραγματική ακμή (δεν υπάρχουν φαγέσωρες ούτε μικροκύστεις). M Το εξάνθημα συνδυάζει βλατίδες και φλύκταινες στο πρόσωπο και τον κορμό και συνοδεύεται από λειτουργικά συμπτώματα (κνησμός, ερύθημα). M Οι επιπτώσεις του στην ποιότητα ζωής μπορεί να είναι σημαντικές. M Η αντιμετώπιση περιλαμβάνει τη χορήγηση τετρακυκλινών από το στόμα και τη χρήση τοπικών αντιβιοτικών και δερμοκορτικοστεροειδών. M Η συνοδευτική χρήση δερμοκαλλυντικών είναι πάντα απαραίτητη.
ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΣΤΕ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ M Μην «πειράζετε» τα σπυράκια. M Αποφύγετε τη χρήση απολεπιστικών για να μην ερεθίσετε περισσότερο το δέρμα. M Εφαρμόστε ενυδατική κρέμα 1-2 φορές την ημέρα. M Στις φλεγμονώδεις βλάβες, εφαρμόστε 1-2 φορές την ημέρα μια κρέμα που περιέχει χαλκό για να αποφύγετε τον πολλαπλασιασμό των βακτηριδίων και να προάγετε την επούλωση. M Προστατεύστε το δέρμα από τον ήλιο. ΥΠΕΥΘΥΝΑ ΜΟΡΙΑ Τα εξανθήματα αυτά παρατηρούνται σχεδόν αποκλειστικά με τις στοχευμένες θεραπείες όπως τα φάρμακα για τους ΜΕΚ και λιγότερο συχνά για τους mtor και οι αναστολείς του υποδοχέα EGF (ή μεικτοί αναστολείς ErB) : cetuximab, erlotinib, gefitinib, panitumumab, pertuzumab, afatinib, lapatinib, semuletinib, trametinib, everolimus, temsirolimus. Création SYMBIOSE
Aλωπεκία και διαταραχή της ανάπτυξης και της υφής των τριχών ΘΥΜΗΘΕΙΤΕ M Η αλωπεκία που προκαλείται από τις χημειοθεραπείες θεωρείται συχνά ως το μεγαλύτερο πρόβλημα της νόσου. M Στην πλειονότητα των περιπτώσεων είναι παροδική και η ανάπτυξη των τριχών παρατηρείται μετά από 3-6 μήνες. M Τα μαλλιά μπορεί να φαίνονται διαφορετικά μετά την ανάπτυξη (πιο σγουρά μαλλιά, πιο λευκά μαλλιά). M Οι ασθενείς πρέπει να λαμβάνουν συνοδευτική θεραπεία για να αντιμετωπίσουν την ανεπιθύμητη αυτή ενέργεια. M Με τις στοχευμένες θεραπείες, παρατηρείται κυρίως αλλαγή στην εμφάνιση των μαλλιών (σγουρά και εύθραυστα μαλλιά, αποχρωματισμός). Η αλωπεκία είναι πολύ πιο ήπια.
ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΣΤΕ M Σε περίπτωση ξηρότητας ή φαγούρας του τριχωτού του κεφαλιού, συνιστάται η καθημερινή ενυδάτωσή του. M Είναι σημαντικό να προστατεύουμε το δέρμα από τον ήλιο με ένα φωτοπροστατευτικό SPF50 +. ΥΠΕΥΘΥΝΑ ΜΟΡΙΑ Η αλωπεκία κατά κύριο λόγο συνδέεται με τη χρήση των παραδοσιακών χημειοθεραπειών και σε μικρότερο βαθμό με αυτή των στοχευμένων θεραπειών. Création SYMBIOSE
Φωτο-ευαισθησία ΘΥΜΗΘΕΙΤΕ M Η σοβαρή αντίδραση φωτο-ευαισθησίας είναι σπάνια αλλά πιθανή, ειδικότερα με ορισμένα μόρια (vandetanib, vemurafenib, fluorouracile) M Θα πρέπει να την υποπτευθούμε σε περίπτωση φωτοπροκαλούμενου φλεγμονώδους εξανθήματος (πρόσωπο, ντεκολτέ, πίσω μέρος των χεριών). M Πιο συχνά, πρόκειται για αντίδραση φωτοτοξικότητας που προκαλείται από τη UVA ακτινοβολία. M Γενικότερα, οι ασθενείς που υποβάλλονται σε χημειοθεραπείες ή στοχευμένες θεραπείες διατρέχουν στατιστικά μεγαλύτερο κίνδυνο ανάπτυξης μεταφλεγμονώδους μελάγχρωσης μετά από έκθεση στο φως. M Τα συνιστώμενα μέτρα φωτοπροστασίας περιλαμβάνουν την προστασία από τις UVΒ (ηλιακή έκθεση) αλλά επίσης από τις UVA (περίπτωση συννεφιάς, το χειμώνα, μέσα από τα τζάμια,...).
ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΣΤΕ M Οι αντηλιακές κρέμες SPF50 + συνιστώνται ιδιαίτερα. M Προτιμήστε υποαλλεργικές αντηλιακές κρέμες, χωρίς άρωμα και ανθεκτικές στο νερό και τον ιδρώτα. M Να εφαρμόζονται σε όλες τις φωτοεκτεθειμένες περιοχές, συμπεριλαμβανομένων του λαιμού, των αυτιών και του πίσω μέρους των χεριών. M Είναι απαραίτητο να ανανεώνουμε την εφαρμογή του αντηλιακού κάθε δύο ώρες, υπενθυμίστε στον ασθενή να έχει πάντα μαζί του ένα σωληνάριο κρέμας. ΥΠΕΥΘΥΝΑ ΜΟΡΙΑ Οι χημειοθεραπείες που προκαλούν πιο συχνά φωτο-ευαισθησία.: fluorouracile, capecitabine, dacarbazine, tegafur, vinblastine και λιγότερο συχνά υδροξυ-ουρία, procarbazine, doxorubicine, mitomycine, taxanes, Στοχευμένες θεραπείες που μπορούν να προκαλέσουν αντιδράσεις, μερικές φορές βαριές : vandetanib, αναστολείς PI3K, vemurafenib. Τα ακμοειδή εξανθήματα που προκαλούνται από τους αναστολείς του υποδοχέα του EGF (cetuximab, panitinumab, erlotinib, gefitinib, afatinib) μερικές φορές προκαλούνται ή επιδεινώνονται από την έκθεση στον ήλιο. Η imatinib και η dasatinib (αναστολείς της BCR-ABL τυροσινικής κινάσης) αυξάνουν επίσης τη φωτο-ευαισθησία. Création SYMBIOSE
Oξεία ακτινοδερματίτιδα ΘΥΜΗΘΕΙΤΕ M Παρά τις πρόσφατες θεραπευτικές προόδους, η πρόκληση οξείας ακτινοδερματίτιδας παραμένει συχνή. M Ο ασθενής πρέπει να λαμβάνει συνοδευτική θεραπεία και να ενημερώνεται καθ όλη τη διάρκεια της ακτινοθεραπείας. M Τα συνοδευτικά δερμοκαλλυντικά προϊόντα περιλαμβάνουν τουλάχιστον ένα κατάλληλο προϊόν υγιεινής και ένα καλά ανεκτό μαλακτικό. Συνιστάται επίσης κατάλληλη φωτοπροστασία. M Το δέρμα που υποβάλλεται σε ακτινοβολία παραμένει πολύ εύθραυστο και πολύ ευαίσθητο σε τραυματισμούς και λοιμώξεις και αυτό για πολλούς μήνες ή χρόνια μετά την ολοκλήρωση της ακτινοθεραπείας. M Ο ασθενής θα πρέπει να παρακολουθείται για μεγάλο χρονικό διάστημα μετά την ολοκληρωση της ακτινοθεραπείας, με σκοπό την ανίχνευση ενδεχόμενων επιπλοκών όπως η χρόνια ακτινοδερματίτιδα.
ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΣΤΕ M Για να βοηθήσετε την επανόρθωση των ιστών κατά τη διάρκεια της ακτινοθεραπείας, και σύμφωνα με τις οδηγίες του γιατρού, συστήστε την εφαρμογή κρέμας που περιέχει χαλκό και η οποία βοηθά στην επανόρθωση της επιδερμίδας και περιορίζει τον κίνδυνο πολλαπλασιασμού βακτηριδίων. M Η εφαρμογή πρέπει να γίνεται απαλές κινήσεις και ταμποναριστά. M Η σημασία της καθημερινής εφαρμογής δύο φορές την ημέρα έχει αποδειχθεί κατά τη διάρκεια κλινικών μελετών. Βοηθά τον ασθενή να ανεχτεί καλύτερα τις συνεδρίες της ακτινοθεραπείας. Είναι σημαντικό, να μη γίνεται εφαρμογή της κρέμας κατά τη διάρκεια των 4 ωρών πριν τη συνεδρία. Création SYMBIOSE
Δερματική ξηρότητα ΘΥΜΗΘΕΙΤΕ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΤΕ M Η παθολογική ξηρότητα του δέρματος είναι μια κλινική κατάσταση που εμφανίζεται συχνά με τις χημειοθεραπείες, τις στοχευμένες θεραπείες ή την ορμονοθεραπεία. M Η κατάσταση αυτή μπορεί να επηρεάσει την καθημερινή ποιότητα ζωής του ασθενούς και να προκαλέσει ραγάδες που αποτελούν πύλες εισόδου μικρο-οργανισμών. M Η δερματική ξηρότητα απαιτεί τη λήψη συμπτωματικών μέτρων και τη χρήση μαλακτικών για μεγάλο χρονικό διάστημα. M Ο ασθενής πρέπει πριν από όλα να εκπαιδευτεί ώστε να αποφύγουμε ορισμένες καταστάσεις ή παράγοντες που ευνοούν την ξηρότητα του δέρματος. Βλέπε φυλλάδια συμπτωμάτων «Υγιεινή». M Η αντιμετώπιση βασίζεται στα μαλακτικά. Πρέπει να διατηρήσουμε τα φυσιολογικά επίπεδα νερού στην κεράτινη στιβάδα και να περιορίσουμε την διαδερματική απώλεια νερού. M Προτιμούμε τα προϊόντα με τα λιγότερα συστατικά, χωρίς άρωμα και χωρίς αλκοόλη και με ανοχή που έχει αποδειχθεί σε διάφορες κλινικές καταστάσεις. Τα προϊόντα που παρασκευάζονται σε αποστειρωμένες συνθήκες, χωρίς συντηρητικό, είναι χρήσιμα κάτω από το πρίσμα αυτό. Μερικές φορές, μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε παράλληλα ήπια κερατολυτικά συστατικά - όπως η ουρία (<15%) ή το γαλακτικό αμμώνιο. M Ιδανικά, η εφαρμογή είναι δύο φορές την ημέρα. M Σε περίπτωση συνυπάρχουσας δερματικής φλεγμονής, προτιμήστε τα δερμοκορτικοστεροειδή με μέτρια δράση από αυτά με ισχυρή δράση, για βραχύ χρονικό διάστημα (για παράδειγμα bethametasone valerate ή dipropionate).
ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΣΤΕ M Σε περίπτωση ξηρότητας του προσώπου : - Η κρέμα θα πρέπει να κατανείμεται στις άκρες των δακτύλων και να εφαρμόζεται στα μάγουλα, το μέτωπο και το λαιμό. Κατόπιν, κάνετε απαλό μασάζ από το κέντρο προς την εξωτερική πλευρά του προσώπου, χωρίς να ξεχνάτε το λαιμό και το ντεκολτέ. M Για την ξηρότητα του σώματος που προκαλείται από τις φαρμακευτικές θεραπείες : - Εφαρμόστε το μαλακτικό 1-2 φορές την ημέρα σε ολόκληρο το σώμα, κατανείμετε το προϊόν ανάμεσα στα χέρια και απλώστε το στο σώμα. Χρησιμοποιήστε ολόκληρη την παλάμη σας για να απλώσετε το μαλακτικό στο δέρμα με απαλές κινήσεις και να διευκολύνετε την απορρόφησή του. M Σε περίπτωση ξηρότητας ή ερεθισμού της περιοχής των ματιών : - Χρησιμοποιήστε καθημερινά μια καταπραϋντική κρέμα ματιών. Εφαρμόστε την ταμποναριστά με τις άκρες των δακτύλων, κάνετε ελαφρά χτυπηματάκια για να απορροφηθεί και ολοκληρώστε τη φροντίδα με απαλό μασάζ. M Σε περίπτωση ξηρότητας των χειλιών : - Χρησιμοποιήστε στικ με cold cream 2-3 φορές την ημέρα, ακόμη και ως βάση για το κραγιόν σας. Σε περίπτωση σκασιμάτων, προτιμήστε το baume με cold cream που έχει πιο απαλή υφή. M Συμπληρωματικά με τα άλλα μαλακτικά προϊόντα : - Συμβουλεύστε την εφαρμογή ενυδατικής μάσκας 1-3 φορές την εβδομάδα για να ενισχύσετε την ενυδάτωση του δέρματος. - Εφαρμόστε τη μάσκα σε παχύ στρώμα και επωφεληθείτε από το χρόνο εφαρμογής για να κάνετε παράλληλα κομπρέσες ιαματικού Νερού στα βλέφαρα. ΥΠΕΥΘΥΝΑ ΜΟΡΙΑ Η ξηρότητα είναι πολύ συχνή σε άτομα που έχουν υποβληθεί σε χημειοθεραπεία, στοχευμένες θεραπείες ή ορμονοθεραπεία. Création SYMBIOSE
Δερματικές διαβρώσεις ΘΥΜΗΘΕΙΤΕ M Οι ραγάδες, τα σχισίματα και οι ρωγμές εμφανίζονται μετά από πολλές εβδομάδες θεραπείας και μπορούν να έχουν σημαντικές λειτουργικές επιπτώσεις. M Προσβάλλουν κυρίως τα άκρα των δακτύλων, τις περιοχές γύρω από τα νύχια, τις μεσοφαλαγγικές αρθρώσεις και τις φτέρνες. M Η αντιμετώπιση βασίζεται στα μαλακτικά και ενδεχομένως στα ακρυλικά προϊόντα.
ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΣΤΕ M Οι ραγάδες πρέπει να αντιμετωπιστούν με προσοχή, αμέσως μόλις εμφανιστούν. M Μπορούμε να εφαρμόσουμε τα μαλακτικά με κλειστή περίδεση. M Τα παρασκευάσματα με βάση την προπυλενογλυκόλη 50% ή το σαλικυλικό οξύ 10% και τα προϊόντα που περιέχουν θειικό χαλκό/θειικό ψευδάργυρο είναι μερικές φορές χρήσιμα, όπως ακριβώς και οι υδροκολλοειδείς επίδεσμοι. M Μπορούμε επίσης να συστήσουμε την εφαρμογή δερμοκορτικοστεροειδών, συχνότερα με ισχυρή ή πολύ ισχυρή δράση (π.χ αλοιφή clobetasol), αυτό όμως γίνεται όταν δεν υπάρχει βακτηριδιακή επιμόλυνση. M Τα υγρά κυανο-ακρυλικά προϊόντα είναι ενδεχομένως η πιο αποτελεσματική θεραπεία, ειδικότερα σε πόνους. ΥΠΕΥΘΥΝΑ ΜΟΡΙΑ Οι δερματικές διαβρώσεις παρατηρούνται σχεδόν αποκλειστικά με τις στοχευμένες θεραπείες όπως τα φάρμακα για τους ΜΕΚ και οι αναστολείς του υποδοχέα EGF (ή μεικτοί αναστολείς ErB) : cetuximab, erlotinib, gefitinib, panitumumab, pertuzumab, afatinib, lapatinib, semuletinib, trametinib. Création SYMBIOSE
Σύνδρομο χεριών-ποδιών ΘΥΜΗΘΕΙΤΕ M Το σύνδρομο χεριών-ποδιών μπορεί να προκληθεί από ορισμένες χημειοθεραπείες και στοχευμένες θεραπείες. M Η κλινική εικόνα διαφέρει ανάλογα με το αίτιο : πιο εντοπισμένη και υπερκερατωσική με τις στοχευμένες θεραπείες, πιο διάχυτη και ερυθηματώδης με τις χημειοθεραπείες. M Ωστόσο, υπάρχουν ορισμένα κοινά σημεία : το σύνδρομο χεριών-ποδιών είναι πάντα αμφίπλευρο και εντοπίζεται στις παλάμες και/ή τα πέλματα. M Οι επιπτώσεις του στην ποιότητα ζωής των ασθενών είναι σημαντικές. M Το σύνδρομο χεριών-ποδιών χρειάζεται συνοδευτική φροντίδα και τακτική αξιολόγηση. M Μερικές φορές, μπορεί να χρειασθεί προσαρμογή της δοσολογίας της αντικαρκινικής θεραπείας.
ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΣΤΕ M Αποφύγετε τους καθημερινούς τραυματισμούς σε επίπεδο χεριών και ποδιών : M Αποφύγετε τους μακρινούς περίπατους, φορέστε κατάλληλα παπούτσια, απορροφητικά και άνετα, προτιμήστε τα βαμβακερά καλτσάκια, αποφύγετε τα πολύ ζεστά μπάνια... M Φορέστε βαμβακερά γάντια για τις καθημερινές δραστηριότητες (κηπουρική, μαγειρική,...) και γάντια από λάτεξ για το πλύσιμο των πιάτων. M Για να μειώσετε την πάχυνση του δέρματος σε επίπεδο χεριών και ποδιών : - Εφαρμόστε καθημερινά μια ενυδατική και κερατολυτική κρέμα με βάση την ουρία και το σαλικυλικό οξύ, επιμείνετε στις φτέρνες και τις ζώνες στήριξης των ποδιών. M Συχνά, συνιστάται συμπληρωματική φροντίδα σε ποδολόγο. ΥΠΕΥΘΥΝΑ ΜΟΡΙΑ Χημειοθεραπείες με συχνό σύνδρομο χεριών και ποδιών : capecitabine (50%), doxorubicine liposomale (30-50%), fluorouracile, tegafur. Χημειοθεραπείες με πιθανό σύνδρομο χεριών και ποδιών : irinotecan, doxorubicine, docetaxel, cytarabine, υδροξυ-ουρία, methotrexate, etoposide, cyclophosphamide, vinblastine, cisplatine, doxorubicine, vinorelbine. Οι στοχευμένες θεραπείες που προκαλούν σύνδρομο χεριών και ποδιών αντιπροσωπεύονται σχεδόν αποκλειστικά από τα μόρια με αντιαγγειογενετική δραστηριότητα (στοχεύουν τους υποδοχείς VEGF και PDGF) και/ή με ανασταλτική δράση στον RAF καθώς και οι αναστολείς τυροσινικής κινάσης : regorafenib (60%), sorafenib (34%), sunitinib (19%), axitinib (29%), pazopanib (5%), vemurafenib (20%), dabrafenib. Création SYMBIOSE
Υγιεινή ΘΥΜΗΘΕΙΤΕ M Είναι απαραίτητο να χρησιμοποιούμε μια απαλή φροντίδα καθαρισμού συμπληρωματικά με την ιατρική αντιμετώπιση για να μην επιτείνουμε τις ανεπιθύμητες ενέργειες των φαρμακευτικών θεραπειών M Πολύ ξηραντικά και ερεθιστικά, τα σαπούνια δε συνιστώνται για τον καθαρισμό. Προτιμήστε τα gel ή τα δερματολογικά στερεά σαπούνια χωρίς σάπωνα : διατηρούν το ph του δέρματος, δεν ξηραίνουν το δέρμα και έχουν υπερλιπαντική δράση
ΘΥΜΗΘΕΙΤΕ M Μη χρησιμοποιείτε γάντια καθαρισμού, σφουγγάρια ή άλλα αξεσουάρ για το ντους... Πλύνετε το δέρμα με τα χέρια σας, είναι πιο απαλά και πιο καθαρά. M Οταν πλένεσθε, η θερμοκρασία του νερού πρέπει να είναι μεταξύ 32 C και 34 C : - Η υπερβολική θερμότητα αυξάνει την ξηρότητα του δέρματος και αναζωπυρώνει τη φλεγμονή M Το τρίψιμο με πετσέτα αυξάνει τη δερματική φλεγμονή. Συνιστάται απαλό στέγνωμα του δέρματος με ταμπονάρισμα, ειδικότερα στις ερεθισμένες περιοχές. M Εφαρμόστε κατάλληλο μαλακτικό μετά το ντους. Création SYMBIOSE
Ιαματικό Νερό, η καταπραϋντική κίνηση ΘΥΜΗΘΕΙΤΕ M Το ιαματικό Νερό είναι από τη φύση του καταπραϋντικό, απαλυντικό και αντι-ερεθιστικό. Είναι η απαραίτητη φροντίδα για όλα τα ευαίσθητα δέρματα. M Χρησιμοποιήστε το : - Σε περίπτωση ερεθισμού και φλεγμονής του δέρματος (ειδικότερα μετά την ακτινοθεραπεία) για να καταπραΰνετε τον κνησμό που οφείλεται στις στοχευμένες θεραπείες και τις χημειοθεραπείες. - Σε περίπτωση ακμοειδών εξανθημάτων M Ο παρατεταμένος ψεκασμός ενισχύει την καταπραϋντική δράση του ιαματικού Νερού. Ετσι, το δέρμα του προσώπου και του σώματος ανακουφίζεται γρήγορα. M Η κομπρέσα είναι ένας αποτελεσματικός τρόπος για να διατηρήσετε το ιαματικό Νερό σε επαφή με το δέρμα : - Εμποτίστε καλά ένα λευκό, μη αρωματικό χαρτομάνδηλο. - Εφαρμόστε την κομπρέσα και ψεκάστε την για να υγρανθεί τελείως (ψεκάζετε τακτικά κατά τη διάρκεια των 15 λεπτών εφαρμογής της κομπρέσας).
ΘΥΜΗΘΕΙΤΕ M Κατά τον ίδιο τρόπο, οι κομπρέσες ενδείκνυνται ιδιαίτερα στις ερεθισμένες ή φλεγμαίνουσες περιοχές του σώματος, ειδικότερα μετά την ακτινοθεραπεία ή σε περίπτωση κνησμού. - Συμβουλεύστε τον τακτικό ψεκασμό κατά τη διάρκεια των 15 λεπτών εφαρμογής της κομπρέσας. Ψεκάζετε πάντα κατά τη διάρκεια των 15 λεπτών αναμονής. M Συνιστάται η φύλαξη του σπρέι στο ψυγείο για να ενισχύσετε την καταπραϋντική δράση του ιαματικού Νερού έτσι ώστε να «αναισθητοποιήσετε» προσωρινά την αίσθηση καψίματος ή φαγούρας Création SYMBIOSE