ΤΡΑΠΕΖΑ ΝΟΜΙΚΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ ΝΟΜΟΣ (INTRASOFT INTERNATIONAL) 1265/2014 ΑΠ ( 636040) (Α ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΝΟΜΟΣ) Έμμισθοι δικηγόροι σε νπδδ. Αυτοδίκαιη αποχώρηση του δικηγόρου λόγω θεμελίωσης δικαιώματος για πλήρη σύνταξη και καταγγελία σύμβασης έμμισθης εντολής δικηγόρου. Η καταγγελία της συμβάσεως έμμισθης εντολής αορίστου χρόνου που γίνεται από τον εντολέα, προτού ο δικηγόρος θεμελιώσει δικαίωμα για πλήρη σύνταξή του είναι άκυρη και θεωρείται σαν να μην έγινε, ο δε εντολέας που κατήγγειλε ακύρως τη σύμβαση έμμισθης εντολής περιέρχεται σε υπερημερία, ως προς την αποδοχή των νομικών υπηρεσιών του δικηγόρου. Δεν παρέχεται εξουσιοδότηση προς τον Γενικό Γραμματέα της Περιφέρειας να θεσπίζει εγκύρως όριο ηλικίας εξόδου από την υπηρεσία των δικηγόρων που υπηρετούν με σχέση έμμισθης εντολής στους Δήμους. Τούτο δε διότι, το μόνο θέμα για το οποίο παρέχεται εξουσιοδότηση από το ν. 3584/2007 και αφορά τους δικηγόρους, είναι η σύσταση των θέσεων δικηγόρων και η αντίστοιχη κατάργησή τους και όχι τα θέματα που αφορούν την υπηρεσιακή τους κατάσταση, στην οποία περιλαμβάνεται και το θέμα εξόδου από την υπηρεσία, λόγω συμπληρώσεως του ορίου ηλικίας. Οι σχετικές αξιώσεις των εμμίσθων δικηγόρων δεν υπόκεινται στην αποσβεστική προθεσμία του άρθ. 6 του ν. 3198/55. Περιστατικά. (Απορρίπτει αναίρεση κατά της υπ αριθμ. 5450/2013 απόφασης ΕφΑθηνών). Αριθμός 1265/2014 ΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΑΡΕΙΟΥ ΠΑΓΟΥ B2` Πολιτικό Τμήμα ΣΥΓΚΡΟΤΗΘΗΚΕ από τους Δικαστές: Γεώργιο Γιαννούλη, Αντιπρόεδρο του Αρείου Πάγου, Δημήτριο Μουστάκα, Χριστόφορο Κοσμίδη, Νικόλαο Τρούσα και Ασπασία Καρέλλου, Αρεοπαγίτες. ΣΥΝΗΛΘΕ σε δημόσια συνεδρίαση στο Κατάστημά του, στις 11 Μαρτίου 2014, με την παρουσία και του Γραμματέα Γεωργίου Φιστούρη για να δικάσει μεταξύ: Του αναιρεσείοντος: Δήμου Αθηναίων, που εδρεύει στην Αθήνα και εκπροσωπείται νόμιμα, ο οποίος εκπροσωπήθηκε από τους πληρεξούσιους δικηγόρους του Γεώργιο Παπαϊωάννου, Αικατερίνη Ευκλείδου και Αικατερίνη Γεωργούντζου και κατέθεσε προτάσεις. Του αναιρεσίβλητου: Ν. Ψ. του Κ., κατοίκου..., ο οποίος παραστάθηκε μετά του πληρεξουσίου δικηγόρου του Ξενοφώντα Σίμου και κατέθεσε προτάσεις. Η ένδικη διαφορά άρχισε με την από 16/1/2008 αγωγή του ήδη αναιρεσιβλήτου, που κατατέθηκε στο Μονομελές Πρωτοδικείο Αθηνών. Εκδόθηκαν οι αποφάσεις: 270/2008 μη οριστική και 107/2012 οριστική του ίδιου Δικαστηρίου και 5450/2013 του Εφετείου Αθηνών. Την αναίρεση της τελευταίας απόφασης ζητεί ο αναιρεσείων με την από 27/11/2013 αίτησή του. Κατά τη συζήτηση της αίτησης αυτής, που εκφωνήθηκε από το πινάκιο, οι διάδικοι παραστάθηκαν, όπως σημειώνεται πιο πάνω. Η Εισηγήτρια Αρεοπαγίτης Ασπασία Καρέλλου ανέγνωσε την από 28/2/2014 έκθεσή της, με την οποία εισηγήθηκε την απόρριψη της από 27/11/2014 αιτήσεως αναιρέσεως. Οι πληρεξούσιοι του αναιρεσείοντος ζήτησαν την παραδοχή της αιτήσεως, ο πληρεξούσιος του αναιρεσιβλήτου την απόρριψή της και καθένας την καταδίκη του αντίδικου μέρους στη δικαστική δαπάνη. ΣΚΕΦΘΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ Επειδή, από τις διατάξεις του άρθρου 63 παρ. 3, 4 και 5 του Ν.Δ. 3026/ 1954 "περί του Κώδικος των Δικηγόρων " προκύπτει, ότι η σχέση παροχής από δικηγόρο νομικών υπηρεσιών με πάγια περιοδική αμοιβή, θεωρούμενη ως σχέση απόλυτης προσωπικής εμπιστοσύνη, συνάπτεται με σύμβαση ιδιόμορφης έμμισθης εντολής, η οποία λογίζεται πάντοτε ως σύμβαση αορίστου χρόνου και λύνεται, μεταξύ άλλων, και με καταγγελία του εντολέα, που είναι μονομερής αναιτιώδης δικαιοπραξία. Στην περίπτωση όμως, κατά την οποία για το προσωπικό του εντολέα ισχύει Κανονισμός που προβλέπει μόνιμη υπηρεσία τούτου, η καταγγελία του εντολέα μπορεί να γίνει μόνο όταν συντρέχει σπουδαίος λόγος και όχι οποτεδήποτε. Περαιτέρω, κατά το άρθρο 63Α παρ. 5 του Κώδικα περί Δικηγόρων, "Δικηγόροι που προσφέρουν τις data:text/html;charset=utf 8,%3Cb%20style%3D%22color%3A%20rgb(0%2C%200%2C%200)%3B%20font family%3a%20'times%20new%20roman' 1/5
νομικές ή δικηγορικές υπηρεσίες τους με πάγια δικηγορική αμοιβή, σε οργανισμούς, επιχειρήσεις και κάθε είδους νομικά πρόσωπα της παρ. 1 και υπάγονται ή θα υπαχθούν για τις υπηρεσίες τους αυτές, κατά τις κείμενες διατάξεις στην ασφάλιση του ασφαλιστικού οργανισμού που καλύπτει το προσωπικό του εντολέα τους, εκτός από εκείνους που έχουν υπαχθεί στην ασφάλιση αυτή με το άρθρο 12 του Ν. 1090/1980, αποχωρούν υποχρεωτικά και η σύμβασή τους λύνεται αυτοδικαίως, αφότου θεμελιώνουν από τις παραπάνω υπηρεσίες τους δικαίωμα για πλήρη σύνταξη κατά τη νομοθεσία που διέπει τον Οργανισμό αυτό, εκτός εάν προϋπόθεση για τη συνταξιοδότησή τους είναι να παύσουν να ασκούν το λειτούργημα του δικηγόρου". Από τη διάταξη αυτή προκύπτει ότι απαραίτητη προϋπόθεση για την υποχρεωτική αποχώρηση του ανωτέρω δικηγόρου από την υπηρεσία ή Οργανισμό, στον οποίο προσφέρει τις νομικές ή δικηγορικές του υπηρεσίες με πάγια περιοδική αμοιβή και για την αυτοδίκαιη λύση της συμβάσεώς του με τον εντολέα είναι η θεμελίωση δικαιώματος για πλήρη σύνταξη, κατά τη νομοθεσία που διέπει τον οργανισμό αυτόν. Επομένως, η καταγγελία της συμβάσεως έμμισθης εντολής αορίστου χρόνου που έγινε από τον ανωτέρω εντολέα, προτού ο δικηγόρος θεμελιώσει δικαίωμα για πλήρη σύνταξή του κατά τη νομοθεσία που διέπει τον Οργανισμό αυτόν είναι άκυρη και θεωρείται σαν να μην έγινε (άρθρο 180 ΑΚ), ο δε εντολέας που κατήγγειλε ακύρως τη σύμβαση έμμισθης εντολής περιέρχεται για το λόγο αυτό σε υπερημερία, ως προς την αποδοχή των νομικών υπηρεσιών του δικηγόρου. Εξάλλου, στο Ν. 3584 / 2007 ( ΦΕΚ Α` 143), "Κύρωση του Κώδικα Κατάστασης Δημοτικών και Κοινοτικών υπαλλήλων " ορίζονται τα εξής : " Άρθρο 3. Εκταση εφαρμογής Διαίρεση ύλης. Στις διατάξεις του παρόντος Κώδικος υπάγεται το πάσης φύσεως προσωπικό των ΟΤΑ, ως κατωτέρω : 1. Στις διατάξεις του πρώτου Μέρους υπάγεται το μόνιμο προσωπικό : α. των Δήμων, β. των Κοινοτήτων, γ. των Δημοτικών και Κοινοτικών Ιδρυμάτων και δ. των Συνδέσμων και των λοιπών Ν.Π.Δ.Δ. των ΟΤΑ. 2. Στις διατάξεις του δεύτερου μέρους υπάγεται το προσωπικό Ειδικών Θέσεων και το προσωπικό με σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου Άρθρο 10. Οργανισμοί Εσωτερικής Υπηρεσίας Συγκρότηση υπηρεσιών. 1.Με τον Οργανισμό Εσωτερικής Υπηρεσίας καθορίζονται η εσωτερική διάρθρωση των υπηρεσιών σε Γενικές Διευθύνσεις, Διευθύνσεις, Τμήματα και Αυτοτελής Γραφεία, οι αρμοδιότητές τους και οι θέσεις κατά κατηγορίες και κλάδους προσωπικού. Επίσης ορίζονται, οι κλάδοι ΠΕ, ΤΕ και ΔΕ των οποίων οι υπάλληλοι κρίνονται για την κατάληψη θέσεων προϊσταμένων των κατά περίπτωση οργανικών μονάδων, ανάλογα με την ειδικότητα του κλάδου και το αντικείμενο των συγκεκριμένων οργανικών μονάδων. 2.Με απόφαση του Δημοτικού ή Κοινοτικού Συμβουλίου οι Οργανισμοί Εσωτερικής Υπηρεσίας των Δήμων, Κοινοτήτων, Δημοτικών και Κοινοτικών Νομικών Προσώπων Δημοσίου Δικαίου, Ιδρυμάτων και Συνδέσμων Δήμων και Κοινοτήτων αντίστοιχα. Η απόφαση εγκρίνεται με πράξη του Γενικού Γραμματέα Περιφέρειας, ύστερα από γνώμη του οικείου Υπηρεσιακού Συμβουλίου, η οποία δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως. 5. Τροποποίηση των Οργανισμών Εσωτερικής Υπηρεσίας των ΟΤΑ γίνεται με την ανωτέρω διαδικασία. Άρθρο 41. Δικηγορική ιδιότητα. Η ιδιότητα του υπαλλήλου ΟΤΑ είναι ασυμβίβαστη προς την ιδιότητα του δικηγόρου, εκτός αν ειδικές διατάξεις ορίζουν διαφορετικά. Αρθρο 151.Λόγοι λύσεως. Η υπαλληλική σχέση λύεται με τον θάνατο, την αποδοχή της παραίτησης, την έκπτωση και την απόλυση του υπαλλήλου. Αρθρο 156. Λόγοι απόλυσης. Ο υπάλληλος απολύεται μόνο για τους επόμενους λόγους.... δ. λόγω συμπλήρωσης ορίου ηλικίας και τριακονταπενταετίας... Άρθρο 159. Απόλυση λόγω ορίου ηλικίας και τριακονταπενταετίας 1. Ο υπάλληλος απολύεται αυτοδικαίως από την υπηρεσία με τη συμπλήρωση του 60ου έτους της ηλικίας και τριάντα πέντε (35) ετών πραγματικής και συντάξιμης. Αν ο υπάλληλος κατά τη συμπλήρωση του 65ου έτους της ηλικίας δεν έχει συμπληρώσει τριάντα πέντε (35) ετών πραγματική και συντάξιμη υπηρεσία, παρατείνεται η παραμονή του στην υπηρεσία έως τη συμπλήρωση της υπηρεσίας αυτής και πάντως όχι πέραν του 67ου έτους της ηλικίας του... ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ. ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ ΕΙΔΙΚΩΝ ΘΕΣΕΩΝ ΚΑΙ ΜΕ ΣΥΜΒΑΣΗ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΙΔΙΩΤΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ. Άρθρο 165. Δικηγόροι Δήμων και Ιδρυμάτων. 1 (όπως αντικαταστάθηκε με την παρ. 12 του άρθρου 24 του Ν. 3613/2007). Στους Δήμους, τα Ιδρύματά τους και τα νομικά τους πρόσωπα δημοσίου δικαίου, μπορεί να συνιστώνται με τον Οργανισμό Εσωτερικής Υπηρεσίας τους, θέσεις δικηγόρων με σχέση έμμισθης εντολής, εφόσον υπάρχει νομική υπηρεσία και σύμφωνα με τον οικείο Οργανισμό Εσωτερικής Υπηρεσίας, είναι δυνβατή η σύσταση θέσεων δικηγόρων νομικών συμβούλων με την ίδια σχέση. Η πρόσληψη ενεργείται με απόφαση του αρμόδιου προς διορισμό οργάνου του ΟΤΑ, με σχέση έμμισθης εντολής και με τη διαδικασία που καθορίζεται με το Ν. 1649 / 1986, όπως ισχύει...2...3...4...5. Οι απασχολούμενοι σύμφωνα με τα παραπάνω δικηγόροι υποχρεούνται σε παροχή υπηρεσίας στο κατάστημα του οικείου ΟΤΑ για χρόνο που ανταποκρίνεται στις εκάστοτε υπάρχουσες υπηρεσιακές συνθήκες, εφόσον δεν παρίσταται ανάγκη παράστασης ενώπιον δικαστικών ή διοικητικών αρχών..6...7. Για τη λύση της έμμισθης εντολής δικηγόρου απαιτείται αιτιολογημένη απόφαση του Δημοτικού ή του Διοικητικού Συμβουλίου. Άρθρο 166. Αντιμισθία δικηγόρου. 1. Οι διατάξεις του Κώδικα Δικηγόρων, όπως ισχύει, εφαρμόζονται και για τους δικηγόρους των ΟΤΑ με σχέση έμμισθης εντολής." Τέλος στο Ν. 4505 / 1966 ( ΦΕΚ Α`56 ) "Περί τροποποιήσεως και συμπληρώσεως των περί συντάξεων των Υπαλλήλων των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης και περί χορηγίας Δημάρχων και άλλων τινών διατάξεων, ορίζεται στο άρθρο 30 παρ. 1, όπως αντικαταστάθηκε από την παρ. 10 του άρθρου 24 του Ν. 1694/ 1987 (ΦΕΚ Α`35 ) ότι, "Νομικοί Σύμβουλοι ή δικηγόροι των δήμων, δημοτικών ιδρυμάτων και δημοτικών νομικών προσώπων που προσφέρουν τις νομικές υπηρεσίες με πάγια περιοδική αμοιβή, θεωρουμένης της υπηρεσίας τους αυτής ως τακτικής δημοτικής υπηρεσίας, η οποία προσφέρθηκε στο ίδιο ή σε διάφορα όπως παραπάνω νομικά δημοτικά πρόσωπα, θεωρούνται, μετά από αίτησή τους που υποβάλλονται στον οικείο οργανισμό, ότι είναι, από της πρόσληψής τους, ασφαλισμένοι στους οποιασδήποτε μορφής κύριας και επικουρικής ασφάλισης οργανισμούς των δημοτικών υπαλλήλων, data:text/html;charset=utf 8,%3Cb%20style%3D%22color%3A%20rgb(0%2C%200%2C%200)%3B%20font family%3a%20'times%20new%20roman' 2/5
εφαρμοζομένων και σ` αυτούς των σχετικών με τη σύνταξη και ασφάλιση διατάξεων". Από το συνδυασμό των παραπάνω διατάξεων με τις διατάξεις των άρθρων 63, 63Α και 94 του Κώδικα περί Δικηγόρων προκύπτει, ότι με τη διάταξη του άρθρου 10 του Ν. 3584/ 2007 δεν παρέχεται εξουσιοδότηση προς τον αρμόδιο κατά τη διάταξη αυτή όργανο, ήτοι στο Γενικό Γραμματέα της Περιφέρειας να θεσπίζει εγκύρως όριο ηλικίας εξόδου από την υπηρεσία των δικηγόρων που υπηρετούν με σχέση έμμισθης εντολής στους Δήμους. Τούτο δε διότι, το μόνο θέμα για το οποίο παρέχεται εξουσιοδότηση από το συγκεκριμένο νόμο και αφορά τους δικηγόρους, είναι η σύσταση των θέσεων δικηγόρων και η αντίστοιχη κατάργησή τους και όχι τα θέματα που αφορούν την υπηρεσιακή τους κατάσταση, στην οποία περιλαμβάνεται και το θέμα εξόδου από την υπηρεσία, λόγω συμπληρώσεως του ορίου ηλικίας, για ορισμένα από τα οποία άλλωστε, υφίστανται ρυθμίσεις ευθέως στον ίδιο νόμο. 3584/2007 (άρθρα 165 παρ. 5 7, 166, 167). Τυχόν αντίθετη εκδοχή θα έβαινε πέραν της έννοιας της διοικήσεως των τοπικών υποθέσεων από τους οργανισμούς τοπικής αυτοδιοικήσεως, εφόσον οι δικηγόροι που προσλαμβάνονται και υπηρετούν στους οργανισμούς αυτούς, με σχέση έμμισθης εντολής, δεν αποτελούν διοικητικό προσωπικό των νομικών αυτών προσώπων. Στην προκείμενη περίπτωση το Εφετείο, με την προσβαλλόμενη απόφαση, δέχθηκε ανελέγκτως τα ακόλουθα : Ο ενάγων που είναι δικηγόρος εγγεγραμμένος στα μητρώα του Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών, δυνάμει της υπ` αριθμόν... συμβάσεως ανάθεσης νομικών εργασιών και εν συνεχεία με τις υπ` αριθμ.... και... όμοιες, παρείχε τις νομικές του υπηρεσίες στον εναγόμενο ΟΤΑ με την επωνυμία "ΔΗΜΟΣ ΑΘΗΝΑΙΩΝ", από τις 21/12/1987 έως τις 6/9/1990. Στη συνέχεια, κατόπιν της υπ` αριθμ.... αποφάσεως του Δημάρχου Αθηναίων, παρείχε τις νομικές του υπηρεσίες στη Νομική Διεύθυνση του εναγομένου, κατέχοντας θέση προβλεπόμενη από τον Οργανισμό Εσωτερικής Υπηρεσίας του εναγομένου, δυνάμει συμβάσεως έμμισθης εντολής, αντί πάγιας μηνιαίας αντιμισθίας, ανερχόμενης στο ποσό των 2.441,40 ευρώ το Δεκέμβριο του 2007. Κατ` εφαρμογή του άρθρου 30 παρ. 1 του Ν. 4505/1966, ο ενάγων από την ως άνω ημερομηνία της πρόσληψής του (7/9/1990), είχε υπαχθεί στην ασφάλιση του ασφαλιστικού οργανισμού που καλύπτει το προσωπικό του εναγομένου, για την οποία γινόταν παρακράτηση από τις τακτικές μηνιαίες αποδοχές του υπέρ του ταμείου κύριας ασφάλισης που έχει συσταθεί με το Ν.Δ. 1827/1942 " περί συντάξεως δημοτικών και κοινοτικών υπαλλήλων" και του ταμείου επικουρικής ασφάλισης του προσωπικού των ΟΤΑ. Με το... έγγραφο, η Διεύθυνση Ανθρώπινου Δυναμικού του εναγομένου γνωστοποίησε στον ενάγοντα, ότι υποχρεούται να προβεί στην αυτοδίκαιη απόλυσή του, την 31/12/2007, λόγω συμπληρώσεως του προβλεπόμενου ορίου ηλικίας, επικαλούμενη τη διάταξη του άρθρου 8 του Ν. 1902/1990 περί απόλυσης υπαλλήλων ΟΤΑ, είτε λόγω συμπλήρωσης τριακονταπενταετίας, είτε λόγω συμπλήρωσης του προβλεπόμενου ορίου ηλικίας των 67 ετών. Στη συνέχεια, με την υπ` αριθμ.... απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου του εναγομένου, αποφασίσθηκε η τροποποίηση του Οργανισμού Εσωτερικής Υπηρεσίας του Δήμου, ως προς δύο ρυθμίσεις του, ήτοι, α) τη διάταξη που προέβλεπε 40 θέσεις δικηγόρων με την πρόβλεψη 20 θέσεων δικηγόρων και 20 θέσεων δικηγόρων νομικών συμβούλων, με πάγια αντιμισθία στη Νομική Υπηρεσία του Δήμου και β) τη θέσπιση του 65ου έτους ως ορίου ηλικίας για την αποχώρηση των δικηγόρων και των δικηγόρων νομικών συμβούλων που υπηρετούν στο Δήμο, ανεξαρτήτως του συνολικού χρόνου προϋπηρεσίας τους, ενώ κατ` εξαίρεση, για όσους δεν αποκτούν δικαίωμα σύνταξης από το φορέα κύριας και επικουρικής ασφάλισης των δημοτικών υπαλλήλων, το 67 έτος της ηλικίας. Ακολούθως, με την 44728 /19/12/2007 απόφαση του Γενικού Γραμματέα της Περιφέρειας Αττικής, εγκρίθηκε η τροποποίηση του Οργανισμού Εσωτερικής Υπηρεσίας του Δήμου Αθηναίων, ενώ κατ` εφαρμογή της αποφάσεως αυτής εκδόθηκε η υπ` αριθμ.... απόφαση του Δημάρχου Αθηναίων, περί διαπιστώσεως της αυτοδίκαιης απόλυσης του ενάγοντος, την 31/12/2007 από τη θέση του ως δικηγόρου του εναγομένου με πάγια αντιμισθία, λόγω συμπληρώσεως του 67ου έτους της ηλικίας του. Η καταγγελία αυτή της συμβάσεως έμμισθης εντολής του ενάγοντος, που έγινε από τον εναγόμενο εντολέα προτού αυτός θεμελιώσει δικαίωμα για πλήρη σύνταξη, κατά τη νομοθεσία που διέπει τον εναγόμενο ΟΤΑ, και συγκεκριμένα κατά τις διατάξεις του Ν. 3584/2007, του Ν. 4505/1966 και του Ν.Δ. 1827/1942, έχοντας συμπληρώσει μόλις 17 έτη συντάξιμης υπηρεσίας και όχι 35 που απαιτούνται για πλήρη σύνταξη, είναι άκυρη και θεωρείται σαν να μην έγινε, δεδομένου ότι από τη διάταξη του άρθρου 63 Α του Ν.Δ. 3026/1954 "περί του Κώδικος των Δικηγόρων " προκύπτει, ότι απαραίτητη προϋπόθεση για την υποχρεωτική αποχώρηση του ενάγοντος από τον εναγόμενο ΟΤΑ, στον οποίο προσφέρει τις νομικές του υπηρεσίες με πάγια περιοδική αμοιβή και για την αυτοδίκαιη λύση της συμβάσεώς του με τον εντολέα του, είναι η θεμελίωση δικαιώματος για πλήρη σύνταξη, κατά τη νομοθεσία που διέπει τον εναγόμενο ΟΤΑ. Δέχεται στη συνέχεια το Εφετείο, ότι ο ενάγων άσκησε την με αριθμ. κατ. 1338/2008 αίτηση ακυρώσεως, ενώπιον του Συμβουλίου της Επικρατείας κατά του εναγομένου Δήμου, με την οποία ζήτησε την ακύρωση, μεταξύ άλλων, και της ανωτέρω 44728/ 19/12/2007 αποφάσεως του Γενικού Γραμματέα της Περιφέρειας Αττικής, η οποία έγινε δεκτή, με την 3692/ 2009 απόφαση της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας. Με την απόφαση αυτή κρίθηκε, ότι από τις διατάξεις του άρθρου 10 του Ν. 3584/ 2007 δεν παρέχεται εξουσιοδότηση προς τον Γενικό Γραμματέα Περιφέρειας να θεσπίζει εγκύρως όριο ηλικίας για την έξοδο από την υπηρεσία Δικηγόρων που υπηρετούν με σχέση έμμισθης εντολής στους Δήμους, εφόσον το θέμα αυτό ρυθμίζεται ευθέως από τις διατάξεις του Δικηγορικού Κώδικα και συγκεκριμένα από το άρθρο 63Α του Κώδικα αυτού. Κατ` ακολουθίαν των ανωτέρω, η καταγγελία της συμβάσεως έμμισθης εντολής του ενάγοντος από τον εναγόμενο είναι άκυρη και θεωρείται σαν να μην έγινε ποτέ. Με την απόφαση του Συμβουλίου Επικρατείας, δέχεται το Εφετείο, απορρέει δεδικασμένο και για τα πολιτικά δικαστήρια, ως προς το διοικητικής φύσεως ζήτημα που κρίθηκε από αυτήν και αφορά στην ακύρωση της υπ` αριθμ. 44728/2007 αποφάσεως του Γενικού Γραμματέα της data:text/html;charset=utf 8,%3Cb%20style%3D%22color%3A%20rgb(0%2C%200%2C%200)%3B%20font family%3a%20'times%20new%20roman' 3/5
Περιφέρειας Αττικής, με την οποία εγκρίθηκε η υπ` αριθμ.... απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου του εναγομένου ΟΤΑ, περί τροποποιήσεως του Οργανισμού Εσωτερικής Υπηρεσίας του Δήμου Αθηναίων, διότι κρίθηκε ότι από τις διατάξεις του άρθρου 10 του Ν.3584/ 2007 δεν παρέχεται εξουσιοδότηση προς τον Γενικό Γραμματέα Περιφέρειας να θεσπίζει εγκύρως όριο ηλικίας για την έξοδο από την υπηρεσία των δικηγόρων, που υπηρετούν με σχέση έμμισθης εντολής στους Δήμους, εφόσον το θέμα τούτο ρυθμίζεται ευθέως από τις διατάξεις του Δικηγορικού Κώδικα και συγκεκριμένα από το άρθρο 63Α του Κώδικα αυτού. Καταλήγει δε, το Εφετείο, ότι η καταγγελία της μεταξύ των διαδίκων συμβάσεως έμμισθης εντολής είναι άκυρη και θεωρείται σαν να μην έγινε. Μετά την κατά τα άνω άκυρη καταγγελία, ο εναγόμενος Δήμος από 8/1/2008 δεν αποδεχόταν την εργασία του ενάγοντος και συνεπώς κατέστη υπερήμερος, ως προς την αποδοχή των υπηρεσιών του ενάγοντος. Μετά τις παραδοχές αυτές το Εφετείο, α) αναγνώρισε την ακυρότητα της καταγγελίας της συμβάσεως έμμισθης εντολής του ενάγοντος και β) αναγνώρισε ότι ο εναγόμενος οφείλει να καταβάλει στον ενάγοντα μισθούς υπερημερίας για το αιτούμενο χρονικό διάστημα. Κρίνοντας έτσι το Εφετείο, ορθά εφάρμοσε τις διατάξεις του άρθρου 63 Α του Κώδικα περί Δικηγόρων, οι οποίες ήταν εφαρμοστέες στην κρινόμενη περίπτωση, σχετικά με το κύρος της καταγγελίας, από τον εναγόμενο ΟΤΑ, της συμβάσεως έμμισθης εντολής, που είχε συνάψει με τον ενάγοντα δικηγόρο, προτού ο τελευταίος θεμελιώσει δικαίωμα πλήρους συντάξεως και δεν παρεβίασε τις διατάξεις των άρθρων 30 παρ. 1 του Ν. 4505/1966, 159 του Ν. 3584/2007 και 4 παρ. 1 του Συντάγματος, και οι ενιαίως κρινόμενοι πρώτος, τρίτος, τέταρτος, πέμπτος και έβδομος λόγοι αναιρέσεως, από το άρθρο 559 αρ. 1 Κ.Πολ.Δ. είναι αβάσιμοι. Επίσης, δεν παρεβίασε εκ πλαγίου τις ως άνω διατάξεις, καθόσον στην προσβαλλόμενη απόφαση διαλαμβάνονται πλήρεις, σαφείς και χωρίς αντιφάσεις αιτιολογίες, που καθιστούν εφικτό τον αναιρετικό έλεγχο της ορθής ή μη εφαρμογής των διατάξεων που εφαρμόσθηκαν και ο έκτος λόγος αναιρέσεως, από το άρθρο 559 αρ. 19 Κ.Πολ.Δ. είναι αβάσιμος. Αλλά και ο δεύτερος λόγος αναιρέσεως, από το άρθρο 559 αρ. 16 Κ.Πολ.Δ. είναι αβάσιμος, καθ` όσον με την 3692/2009 απόφαση της Ολομέλειας του Συμβουλίου Επικρατείας, που εκδόθηκε μεταξύ του τώρα ενάγοντος και ήδη αναιρεσίβλητου και του τώρα εναγομένου και ήδη αναιρεσείοντος, με την οποία έγινε δεκτή αίτηση του τελευταίου, κρίθηκε ότι με το άρθρο 10 του Ν. 3584/2007 δεν παρέχεται εξουσιοδότηση προς το Γενικό Γραμματέα Περιφέρειας να θεσπίζει εγκύρως όριο ηλικίας, για την έξοδο των δικηγόρων που υπηρετούν με σχέση έμμισθης εντολής με τον εναγόμενο ΟΤΑ και ακυρώθηκε η 44728/19/12/2007 απόφαση του Γενικού Γραμματέα της Περιφέρειας Αττικής, παράγεται δεδικασμένο ως προς το διοικητικής φύσεως ζήτημα που κρίθηκε με την απόφαση αυτή και το οποίο κρίνεται παρεμπιπτόντως από τα πολιτικά δικαστήρια, και δεν μπορεί ο εναγόμενος να επικαλεσθεί την απόφαση αυτή, η οποία ακυρώθηκε με την ως άνω απόφαση για τη θεμελίωση του ισχυρισμού του, ότι το όριο ηλικίας των 67 ετών, που θεσπίσθηκε με την ακυρωθείσα απόφαση του Γενικού Γραμματέα Περιφέρειας Αττικής εφαρμόζεται και στον ενάγοντα δικηγόρο, συνδεόμενο με σύμβαση έμμισθης εντολής με τον εναγόμενο. Επειδή, κατά το άρθρο 6 παρ. 1 του Ν. 3198/1955, " πάσα αξίωσης μισθωτού πηγάζουσα εξ ακύρου καταγγελίας της σχέσεως εργασίας τυγχάνει απαράδεκτος, εφόσον η σχετική αγωγή δεν εκοινοποιήθη εντός τριμήνου ανατρεπτικής προθεσμίας από της λύσεως της σχέσεως εργασίας ". Στην ανωτέρω διάταξη προστέθηκε, με το άρθρο 19 του Ν. 435/1976, δεύτερο εδάφιο, το οποίο έχει ως εξής."η διάταξις της παρούσης εφαρμόζεται μόνον επί καταγγελίας σχέσεων εξαρτημένης εργασίας ". Και κατά την παράγραφο 2 του άρθρου 6 του Ν. 3198/1955," πάσα αξίωσις μισθωτού περί καταβολής ή συμπληρώσεως της κατά το Ν. 2112/1920, ως ετροποποιήθη μεταγενεστέρως, ή το Β.Δ. της 16/18/1920 αποζημιώσεως τυγχάνει απαράδεκτος, εφ` όσον η σχετική αγωγή δεν εκοινοποιήθη εντός εξαμήνου αφ` ης κατέστη απαιτητή ". Η ανωτέρω διάταξη του άρθρου 6 παρ. 1 εδ. β` του Ν. 3198/1955, εφαρμόζεται αναλογικώς και στην εξάμηνη προθεσμία του άρθρου 6 παρ. 2 του ίδιου άρθρου, διότι ο δικαιολογητικός λόγος που την υπαγόρευσε, δηλαδή ο περιορισμός της προβλεπόμενης αποσβεστικής προθεσμίας σε μόνες τις σχέσεις εξαρτημένης εργασίας συντρέχει και ως προς την αξίωση καταβολής και συμπληρώσεως της οφειλόμενης αποζημιώσεως. Επομένως, οι αξιώσεις του δικηγόρου από άκυρη καταγγελία της συμβάσεως έμμισθης εντολής (άρθρα 63 και 63α του Κώδικα περί Δικηγόρων) δεν υπόκειται στην τρίμηνη, ούτε στην εξάμηνη προθεσμία του άρθρου 6 παρ. 1 και 2 του Ν. 3198/ 1955, αφού αυτές (αξιώσεις) απορρέουν από σύμβαση έμμισθης εντολής και όχι εξαρτημένης εργασίας. Στην προκείμενη περίπτωση το Εφετείο, με την προσβαλλόμενη απόφαση, δέχθηκε ότι οι αξιώσεις του ενάγοντος από την άκυρη απόλυση δεν υπάγονται στην αποσβεστική προθεσμία του άρθρου 6 παρ. 1 και 2 του Ν. 3198/1955, των τριών και έξι μηνών αντίστοιχα, για το λόγο ότι οι διατάξεις αυτές εφαρμόζονται σε συμβάσεις εξαρτημένης εργασίας, όχι δε και σε συμβάσεις έμμισθης εντολής δικηγόρου. Κρίνοντας έτσι το Εφετείο, ορθά δεν εφάρμοσε στην κρινόμενη περίπτωση τις διατάξεις του άρθρου 6 παρ. 1 και 2 του Ν. 3198/1955, οι οποίες δεν ήταν εφαρμοστέες και ο όγδοος λόγος αναιρέσεως, από το άρθρο 559 αρ. 1 ΚΠολΔ. είναι αβάσιμος. ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ Απορρίπτει την από 27/11/2013 αίτηση αναιρέσεως κατά της 5450/ 2013 αποφάσεως του Εφετείου Αθηνών. Καταδικάζει τον αναιρεσείοντα στα δικαστικά έξοδα του αναιρεσίβλητου τα οποία ορίζει σε εξακόσια (600) ευρώ ΚΡΙΘΗΚΕ και αποφασίσθηκε στην Αθήνα, στις 3 Ιουνίου 2014. data:text/html;charset=utf 8,%3Cb%20style%3D%22color%3A%20rgb(0%2C%200%2C%200)%3B%20font family%3a%20'times%20new%20roman' 4/5
ΔΗΜΟΣΙΕΥΘΗΚΕ σε δημόσια συνεδρίαση στο ακροατήριό του, στην Αθήνα, στις 12 Ιουνίου 2014. Ο ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΣ Ο ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ Ρ.Κ. data:text/html;charset=utf 8,%3Cb%20style%3D%22color%3A%20rgb(0%2C%200%2C%200)%3B%20font family%3a%20'times%20new%20roman' 5/5