ΕΘΝΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΕΡΕΥΝΑΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ KΑNONIΣΜΟΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΚΑΙ ΥΓΙΕΙΝΗΣ ΕΚΕΤΑ (ΤΕΛ. ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ 05/04/06)
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗ-ΣΚΟΠΟΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΚΑΙ ΥΓΙΕΙΝΗΣ ΕΚΕΤΑ ΡΟΛΟΙ ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΕΣ ΚΑΙ ΥΠΕΥΘΥΝΟΤΗΤΕΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΕΓΚΡΙΣΗΣ ΝΕΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΕΚΤΕΛΕΣΗ ΕΡΓΑΣΙΩΝ ΑΠΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥΣ ΕΡΓΟΛΑΒΟΥΣ ΕΠΙΣΚΕΨΕΙΣ ΣΤΟΥΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΟΥΣ ΧΩΡΟΥΣ ΤΟΥ ΕΚΕΤΑ ΕΡΓΑΣΙΑ ΕΚΤΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΕΝΩΝ ΩΡΩΝ ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΕΙΣ ΕΞΕΤΑΣΗ ΑΤΥΧΗΜΑΤΩΝ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΓΕΝΙΚΕΣ ΥΠΟΔΟΜΕΣ ΑΓΟΡΑ ΚΑΙ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΜΕΓΑΛΩΝ ΟΡΓΑΝΩΝ ΣΗΜΑΝΣΕΙΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ/ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ
ΕΙΣΑΓΩΓΗ-ΣΚΟΠΟΣ Ο παρών κανονισμός αναπτύχθηκε από την Επιτροπή Ασφάλειας του ΕΚΕΤΑ, η οποία λειτουργεί υπό την αιγίδα του Προέδρου του ΕΚΕΤΑ, σε συμφωνία με τα προτασσόμενα από την ελληνική νομοθεσία σε θέματα ασφάλειας και υγιεινής της εργασίας. Ο σκοπός του παρόντος κανονισμού είναι να ορίσει με σαφήνεια τις διαδικασίες και τις πρακτικές λειτουργίας του Κέντρου σε θέματα ασφάλειας και υγιεινής με απώτερο στόχο την προστασία όλων των εργαζομένων του Κέντρου από τους διάφορους κινδύνους που υπάρχουν στα πλαίσια της καθημερινής τους εργασιακής δραστηριότητας. Όλοι οι εργαζόμενοι του Κέντρου πρέπει να καταστούν ενήμεροι για τον κανονισμό ασφάλειας και υγιεινής από τους άμεσα προϊσταμένους τους το οποίο θα πρέπει επίσης να βρίσκεται ανά πάσα στιγμή στη διάθεση κάθε εργαζόμενου είτε σε έντυπη μορφή από τις γραμματείες των εργαστηρίων είτε σε ηλεκτρονική μορφή.
ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΚΑΙ ΥΓΙΕΙΝΗΣ ΕΚΕΤΑ Αποτελεί πολιτική και ταυτόχρονα δέσμευση του Εθνικού Κέντρου Έρευνας και Τεχνολογικής Ανάπτυξης, μέσα στα όρια του ελέγχου και των δυνατοτήτων του η δημιουργία και διατήρηση ενός ασφαλούς και υγιούς περιβάλλοντος και η εξάλειψη των συνθηκών που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε δραστηριότητες με μη αμελητέα πιθανότητα αρνητικών επιπτώσεων στην υγεία των ερευνητών, του επιστημονικού, τεχνικού και λοιπού προσωπικού ή των φοιτητών που δραστηριοποιούνται στους χώρους του Κέντρου. Σε κανέναν υπάλληλο ή φοιτητή του Κέντρου δεν θα απαιτηθεί η εκτέλεση οποιασδήποτε εργασίας που εκτιμάται ότι είναι ανασφαλής ή εγκυμονεί κινδύνους. Προς αυτή την κατεύθυνση τα Ινστιτούτα παρέχουν υποδομές και πειραματικές διατάξεις σύμφωνα με τις προδιαγραφές και τα πρότυπα της κείμενης νομοθεσίας και προωθούν πολιτικές και διαδικασίες σύμφωνες με το Καταστατικό Ασφάλειας και Υγιεινής του ΕΚΕΤΑ. Η τήρηση των κανόνων του παρόντος κανονισμού αναμένεται να οδηγήσει: Στον έγκαιρο εντοπισμό και πρόληψη των κινδύνων από τις διευθύνσεις των εργαστηρίων και ινστιτούτων. Στην σωστή πληροφόρηση και εκπαίδευση των εργαζομένων Στην ανάπτυξη και διατήρηση της πεποίθησης ότι η ασφάλεια και υγιεινή των εργαζομένων αποτελεί θέμα πρώτης προτεραιότητας στο ΕΚΕΤΑ.
ΡΟΛΟΙ, ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΕΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΤΗΤΕΣ Πρόεδρος Διοικητικού Συμβουλίου ΕΚΕΤΑ Ο Πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου του ΕΚΕΤΑ είναι υπεύθυνος για τη διαμόρφωση, προώθηση και συντονισμό της πολιτικής ασφάλειας και υγιεινής του Κέντρου. Εγκρίνει τον κανονισμό ασφάλειας του Κέντρου και ελέγχει στα πλαίσια ετήσιας αποτίμησης τα αποτελέσματα του σε θέματα ασφάλειας και υγιεινής. Επιτροπή Ασφάλειας και Υγιεινής ΕΚΕΤΑ Η επιτροπή Ασφάλειας και Υγιεινής ΕΚΕΤΑ: Αναπτύσσει και βελτιώνει τον Κανονισμό Ασφάλειας και Υγιεινής του Κέντρου. Παρέχει γενική θεματική πληροφόρηση και συμβουλές σχετικά με ασφαλείς πρακτικές εργασίας στους εργαζόμενους. Αναπτύσσει και παρέχει γενικά προγράμματα εκπαίδευσης στους εργαζόμενους του Κέντρου. Εκτελεί τακτικές ή έκτακτες επιθεωρήσεις στα εργαστήρια του Κέντρου. Καταγράφει όλα τα ατυχήματα που ενδεχομένως συνέβησαν στο χώρο του Κέντρου και εξετάζει τα αίτια που τα προκάλεσαν. Αναπτύσσει τις διαδικασίες που απαιτούνται για την ασφαλή λειτουργία του Κέντρου. Λειτουργεί ως κέντρο αναφοράς όπου οποιοσδήποτε εργαζόμενος μπορεί να αναφέρει τις ανησυχίες του ή υποψίες του για δυνητικές πηγές κινδύνων που έπεσαν στην αντίληψή του. Αρμόδιος Ασφάλειας και Υγιεινής Εργαστηρίου Κάθε εργαστήριο ή Ινστιτούτο (ανάλογα με την υπάρχουσα οργανωτική δομή) διαθέτει τον Αρμόδιο Ασφάλειας και Υγιεινής. Ο ρόλος προσάπτεται αυτεπάγγελτα στον Διευθυντή του Εργαστηρίου ή Ινστιτούτου εκτός εάν ο τελευταίος υποδείξει στην Επιτροπή Ασφάλειας και Υγιεινής Διαφορετικό Πρόσωπο. Ο ρόλος του Αρμόδιου Ασφάλειας και Υγιεινής είναι να λειτουργεί ως σημείο επικοινωνίας μεταξύ της Επιτροπής Ασφάλειας και Υγιεινής και του εργαστηρίου ή Ινστιτούτου και συγκεκριμένα: Να προωθεί στο εργαστήριο συστάσεις, σχόλια ή συμβουλές της επιτροπής ασφάλειας σχετικά με την ασφάλεια και υγιεινή του εργαστηρίου. Να προωθεί στην επιτροπή ασφάλειας σχόλια ή παρατηρήσεις των εργαζομένων σχετικά με θέματα ασφάλειας, πληροφόρησης και εκπαίδευσης.
Να συνεργάζεται με την επιτροπή ασφάλειας για την υλοποίηση προγραμμάτων ενημέρωσης και εκπαίδευσης προσωπικού. Διευθυντές Ινστιτούτων Οι Διευθυντές Ινστιτούτων είναι υπεύθυνοι για την Ασφάλεια και Υγιεινή σε όλους τους χώρους δικαιοδοσίας του Ινστιτούτου τους. Πιο συγκεκριμένα οι Διευθυντές Ινστιτούτων: Αναπτύσσουν και προωθούν τις εσωτερικές διαδικασίες που τους εξασφαλίζουν την τήρηση των κανόνων ασφάλειας και υγιεινής από όλα τα εργαστήρια που υπάγονται στο Ινστιτούτο. Ενημερώνουν τους Διευθυντές Εργαστηρίων για την υποχρεωτική τήρηση των κανόνων ασφάλειας και εκπαίδευσης των εργαζομένων. Διενεργούν επιθεωρήσεις ασφάλειας και υγιεινής στους χώρους του Ινστιτούτου τους και αναλαμβάνουν πρωτοβουλίες διορθωτικών ενεργειών για παραλείψεις ή ατέλειες που υπέπεσαν στην αντίληψή τους ή τέθηκαν υπ όψιν τους. Διευθυντές Εργαστηρίων Οι Διευθυντές Εργαστηρίων είναι υπεύθυνοι για την Ασφάλεια και Υγιεινή που αφορούν όλες τις δραστηριότητες του εργαστηρίου. Πιο συγκεκριμένα οι Διευθυντές εργαστηρίων: Αναπτύσσουν και προωθούν τις εσωτερικές διαδικασίες που τους εξασφαλίζουν την τήρηση των κανόνων ασφάλειας και υγιεινής για όλες τις γενικές ή εξειδικευμένες διεργασίες των δραστηριοτήτων του εργαστηρίου. Καθοδηγούν και εκπαιδεύουν το υφιστάμενο προσωπικό στην αναγνώριση και αποφυγή κινδύνων που σχετίζονται με τις δραστηριότητές του. Μόνο το προσωπικό που έχει υποβληθεί στη σχετική εκπαίδευση επιτρέπεται να εκτελέσει την αντίστοιχη δραστηριότητα, πείραμα ή χειρισμό. Παρέχουν στο νεοπροσλαμβανόμενο προσωπικό όλη τη σχετική πληροφόρηση και εκπαίδευση σχετικά με τις δραστηριότητες που πρόκειται να αναλάβει. Είναι αυτονόητο ότι το ίδιο ισχύει και για υφιστάμενο προσωπικό που αλλάζει αντικείμενο εργασίας. Εκτελούν τακτικές επιθεωρήσεις στους χώρους του εργαστηρίου και αναλαμβάνουν πρωτοβουλίες διορθωτικών ενεργειών για οτιδήποτε υποπέσει καθ οιονδήποτε τρόπο στην αντίληψή τους. Τηρούν τις διαδικασίες που προβλέπονται από το καταστατικό σε περίπτωση που εξωτερικοί εργολάβοι αναλάβουν την εκτέλεση εργασιών στο εργαστήριο. Υποδεικνύουν τον Αρμόδιο Ασφάλειας και Υγιεινής του Εργαστηρίου στην Επιτροπή Ασφάλειας και Υγιεινής του ΕΚΕΤΑ.
Επιστημονικοί Υπεύθυνοι Προγραμμάτων Οι Επιστημονικοί Υπεύθυνοι Προγραμμάτων είναι υπεύθυνοι για την ασφάλεια και υγιεινή που έχει σχέση με τις ερευνητικές δραστηριότητες των οποίων προΐστανται. Οι Επιστημονικοί Υπεύθυνοι Προγραμμάτων: Παρέχουν την απαιτούμενη ειδική πληροφόρηση και εκπαίδευση στο επιστημονικό και τεχνικό προσωπικό. Εξασφαλίζουν ότι το προσωπικό έχει υποβληθεί στην απαιτούμενη γενική εκπαίδευση και έχει λάβει όλες τις απαραίτητες γενικές πληροφορίες. Παρέχουν στο προσωπικό τον απαραίτητο για την εργασία του εξοπλισμό ασφαλείας όπως γάντια, κράνη, μάσκες κλπ. Επιθεωρούν τους χώρους των δραστηριοτήτων που βρίσκονται υπό την επιστημονική τους ευθύνη και αναλαμβάνουν πρωτοβουλίες διορθωτικών ενεργειών για οτιδήποτε υποπέσει στην αντίληψή τους. Επιστημονικό και Τεχνικό Προσωπικό Εξ αιτίας των πολλών δυνητικών κινδύνων που υπάρχουν, δημιουργούνται και διαφοροποιούνται στο καθημερινό εργασιακό περιβάλλον, από το επιστημονικό και τεχνικό προσωπικό αναμένεται να αντιμετωπίζει κάθε κατάσταση συνεχώς με υψηλό βαθμό κοινής λογικής και δικής του κρίσης. Ειδικότερα το Επιστημονικό και Τεχνικό Προσωπικό: Ενημερώνεται για τον Κανονισμό Ασφάλειας του ΕΚΕΤΑ, διαβάζει και προσαρμόζεται με όλες τις πληροφορίες και διαδικασίες ασφάλειας που του παρέχουν οι προϊστάμενοί του. Παρακολουθεί όλες τις εκδηλώσεις πληροφόρησης ή εκπαίδευσης σε θέματα ασφάλειας και συμμορφώνεται με τις υποδείξεις. Τυχόν αδυναμία συμμόρφωσης συνιστά πειθαρχικό παράρτημα και οδηγεί στη λήψη αντίστοιχων μέτρων. Είναι υπεύθυνο για την διατύπωση κάθε ερώτησης προς τους προϊσταμένους, που προκύπτει από ενδεχόμενες υποψίες, αμφισβητήσεις ή και άγνοια δυνητικών κινδύνων που υποπίπτουν στην αντίληψή του. Αναφέρει κάθε ατύχημα στον άμεσα προϊστάμενό του ή στην Επιτροπή Ασφάλειας του ΕΚΕΤΑ. Φοιτητές/Εξασκούμενοι Από τους φοιτητές αναμένεται η συνεχής τήρηση όλων των κανόνων ασφαλείας και οδηγιών που τους παρείχαν οι προϊστάμενοί τους. Είναι επίσης υποχρεωμένοι να αναφέρουν οποιεσδήποτε δυνητικές πηγές κινδύνων έτυχε να υποπέσουν στην αντίληψή τους στον άμεσα προϊστάμενό τους ή στην Επιτροπή Ασφάλειας του ΕΚΕΤΑ.
Τεχνική Υπηρεσία ΕΚΕΤΑ Η τεχνική υπηρεσία του ΕΚΕΤΑ είναι υπεύθυνη για την ύπαρξη, συντήρηση και σωστή λειτουργία των γενικής φύσεως υποδομών του κέντρου. Ειδικότερα η Τεχνική Υπηρεσία του ΕΚΕΤΑ. Φροντίζει για την καλή κατάσταση και λειτουργία των συστημάτων, υδροδότησης, αποχέτευσης, θέρμανσης και τηλεπικοινωνιών των κτιρίων του Κέντρου. Φροντίζει για την καλή κατάσταση και λειτουργία του γενικού συστήματος ανιχνευτών, λουτρών ασφαλείας και οφθαλμόλουτρων και πυροσβεστήρων του Κέντρου. Εκπροσωπείται μόνιμα στην Επιτροπή Ασφάλειας του Κέντρου. Διενεργεί επιθεωρήσεις των εγκαταστάσεων και προωθεί διορθωτικές ενέργειες για την εξάλειψη οποιονδήποτε ατελειών ή προβλημάτων εντοπίσει. Στο επόμενο σχεδιάγραμμα παρουσιάζεται συνοπτικά ο καταμερισμός ρόλων και υπευθυνοτήτων σε θέματα ασφάλειας και υγιεινής του ΕΚΕΤΑ.
Συνοπτικό Σχηματικό Διάγραμμα Ρόλων και Υπευθυνοτήτων Ασφάλειας και Υγιεινής Τεχνικός Ασφάλειας ΕΚΕΤΑ Επιτροπή Ασφάλειας ΕΚΕΤΑ Γενική Εποπτεία Προγράμματος Ασφάλειας, Διαμόρφωση Καταστατικού, Παροχή Πληροφόρησης, Εκπαίδευσης, θέσπιση γενικών διαδικασιών, διενέργεια επιθεωρήσεων Πρόεδρος ΕΚΕΤΑ Ευθύνη Διαμόρφωσης και Προώθησης Πολιτικής Ασφάλειας Κέντρου Διευθυντής Ινστιτούτου Υπεύθυνος ασφάλειας και υγιεινής ινστιτούτου (θέσπιση διαδικασιών, διενέργεια επιθεωρήσεων) Εκπροσώπηση Αρμόδιος Ασφάλειας και Υγιεινής Τεχνική Υπηρεσία ΕΚΕΤΑ Ευθύνη συντήρησης γενικών κτιριακών υποδομών και συστημάτων Διευθυντής Εργαστηρίου Υπεύθυνος ασφάλειας και υγιεινής εργαστηρίου (θέσπιση διαδικασιών, διενέργεια επιθεωρήσεων, παροχή ενημέρωσης-εκπαίδευσης) Επιστημονικός Υπεύθυνος Προγράμματος Υπεύθυνος ασφάλειας και υγιεινής δραστηριοτήτων προγράμματος (ενημέρωση-εκπαίδευση προσωπικού, παροχή εξοπλισμού ασφάλειας) Λοιπό Επιστημονικό/Τεχνικό/Εκπαιδευόμενο Προσωπικό (Υποχρέωση τήρησης όλων των οδηγιών και διαδικασιών, Αναφορά ελλείψεων ή ατυχημάτων)
ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ Για οποιαδήποτε ερώτηση σχετικά με οτιδήποτε αφορά θέματα ασφάλειας και υγιεινής, κάθε εργαζόμενος μπορεί να απευθύνεται είτε στον Αρμόδιο Ασφάλειας και Υγιεινής του εργαστηρίου που ανήκει είτε στην Επιτροπή Ασφάλειας, Γραμματεία Επιτροπής Ασφάλειας ΕΚΕΤΑ Καρυοφυλλάκη Θεοδώρα, Α! Πτέρυγα, Γραφείο 102, τηλ.: 2310.498. 114, fax.: 2310.498.131 E-mail: lim@cperi.certh.gr είτε σε κάποιο από τα μέλη της Επιτροπής Ασφάλειας ΕΚΕΤΑ: Βουτετάκη Σπυρίδων: τηλ.: ΧΧ-317 Ε-mail: paris@cperi.certh.gr Γεωργίου Νικόλαο τηλ.: ΧΧ-333 E-mail: nikosg@cperi.certh.gr Ζασπάλη Βασίλειο τηλ.: ΧΧ-115/114 E-mail: zaspalis@cperi.certh.gr Ζήση Αθανάσιο τηλ.: ΧΧ-240/493 E-mail: zissis@certh.gr Καράμπελα Αναστάσιο τηλ.: ΧΧ-181 E-mail: karabaj@cperi.certh.gr Κωτούλα Κωνσταντίνο τηλ.: ΧΧ-440 E-mail: kkotulas@cperi.certh.gr Πασέντση Κωνσταντίνο τηλ.: ΧΧ-274 E-mail: kpasents@certh.gr Η Επιτροπή Ασφάλειας διατηρεί διαδικτυακό τόπο (www.eketasafetycom.cperi.certh.gr) με σύνδεσμο στην κεντρική ιστοσελίδα του διαδικτυακού τόπου του ΕΚΕΤΑ μέσα από τον οποίο επικοινωνεί με το προσωπικό του Κέντρου όσον αφορά γενικής φύσεως νέα και πληροφορίες, εγχειρίδια γενικής θεματικής πληροφόρησης και εκπαιδευτικά προγράμματα τα οποία παρέχονται σε ηλεκτρονική μορφή (e-learning modules).
ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΕΓΚΡΙΣΗΣ ΝΕΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ Κάθε νέο έργο ή υπηρεσία του εργαστηρίου που εγκρίνεται για χρηματοδότηση από εθνικό, κοινοτικό ή διεθνή φορέα οφείλει κατά τη διάρκεια της εκτέλεσής του να πληροί βασικούς κανόνες ασφάλειας και υγιεινής τόσο για το υπάρχων όσο και για το γειτνιάζων προσωπικό. Η διαδικασία που πρέπει να ακολουθηθεί έτσι ώστε να εξασφαλιστεί κατά το δυνατόν η τήρηση των παραπάνω είναι η εξής: Στο έντυπο προέγκρισης προτάσεων προς υποβολή το οποίο υποβάλλεται προς αποδοχή στον Διευθυντή του Ινστιτούτου (με συνοπτικά στοιχεία προϋπολογισμού κλπ.), συμπληρώνεται το σχετικό εδάφιο που αναφέρεται σε θέματα ασφάλειας και υγιεινής. Το έντυπο αυτό βρίσκεται στην ιστοσελίδα της Επιτροπής Ασφάλειας καθώς και σε όλες τις γραμματείες των εργαστηρίων/ινστιτούτων. Σε περίπτωση που στο παραπάνω έντυπο αναφερθεί ότι συντρέχουν λόγοι ασφάλειας και υγιεινής για το προσωπικό τότε συμπληρώνεται υποχρεωτικά το έντυπο Ε.Α.1 το οποίο απαιτεί πιο συγκεκριμένες πληροφορίες για τους δυνητικούς κινδύνους που εγκυμονεί η εν λόγω δραστηριότητα για το προσωπικό. Το έντυπο Ε.Α.1 βρίσκεται επίσης στην ιστοσελίδα της Επιτροπής Ασφάλειας. Το τμήμα Παρακολούθησης Προγραμμάτων της Κεντρικής Διοίκησης αποστέλλει ένα αντίγραφο του συμπληρωμένου εντύπου Ε.Α.1 στον προϊστάμενο της Τεχνικής Υπηρεσίας του ΕΚΕΤΑ ο οποίος είναι και μέλος της Επιτροπής Ασφάλειας. Η Επιτροπή Ασφάλειας σε συνεργασία με τον Επιστημονικό Υπεύθυνο του Προγράμματος ή/και τον Διευθυντή του Εργαστηρίου συζητούν και αποφασίζουν τρόπους αντιμετώπισης των πιθανών κινδύνων έτσι ώστε το έργο να εκτελεστεί χωρίς να εκθέτει το προσωπικό σε κινδύνους με μη αμελητέα πιθανότητα πραγματοποίησης. Η συμπλήρωση του εντύπου Ε.Α.1 δεν κωλυσιεργεί τη διαδικασία υπογραφής της υποβολής της πρότασης η οποία και προχωρεί κανονικά αλλά αποτελεί αφορμή ώστε να δοθεί προσοχή, να εξεταστούν και να αντιμετωπιστούν με επιτυχία τα θέματα ασφάλειας και υγιεινής που συντρέχουν.
ΕΚΤΕΛΕΣΗ ΕΡΓΑΣΙΩΝ ΑΠΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥΣ ΕΡΓΟΛΑΒΟΥΣ Σε περίπτωση που απαιτείται η εκτέλεση εργασιών από εξωτερικά συνεργεία μέσα στους χώρους του ΕΚΕΤΑ η ευθύνη τόσο για την ασφάλεια του εξωτερικού προσωπικού σε περίπτωση πρόκλησης ατυχήματος υπαιτιότητας προσωπικού ΕΚΕΤΑ όσο και για την ασφάλεια του προσωπικού του ΕΚΕΤΑ σε περίπτωση πρόκλησης ατυχήματος υπαιτιότητας εξωτερικού συνεργείου, θα πρέπει να έχουν προκαθοριστεί με σαφήνεια σε ιδιωτικό προσύμφωνο συνεργασίας που συνάπτεται μεταξύ του διευθυντή του εργαστηρίου και του εξωτερικού εργολάβου. Τυποποιημένο προσύμφωνο εκτέλεσης εξωτερικών εργασιών παρέχεται στην ιστοσελίδα της Επιτροπής Ασφάλειας. Ο διευθυντής του εργαστηρίου οφείλει να πληροφορήσει τον εργολάβο για τους δυνητικούς κινδύνους που υπάρχουν και για όλες τις πιθανές συνέπειες που ενδέχεται να έχει για το προσωπικό του η πρόκληση κάποιου ατυχήματος. Ο διευθυντής του εργαστηρίου οφείλει να ορίσει υπεύθυνο εξωτερικής εργασίας ο οποίος και θα παρακολουθεί τις δραστηριότητες του εξωτερικού προσωπικού καθώς και την τήρηση των κανόνων ασφάλειας του ΕΚΕΤΑ.
ΕΠΙΣΚΕΨΕΙΣ ΣΤΟΥΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΟΥΣ ΧΩΡΟΥΣ ΤΟΥ ΕΚΕΤΑ Απαγορεύεται η παρουσία ασυνόδευτων και χωρίς κάποια σχέση εργασίας με το Κέντρο ατόμων, σε όλους τους εργαστηριακούς χώρους οποιαδήποτε χρονική στιγμή. Οι επισκέψεις γίνονται μόνο παρουσία συνοδού και με τήρηση των κανόνων χρήσης ειδικού εξοπλισμού ασφάλειας εκεί όπου επισημαίνεται με ειδικές σημάνσεις. Η παραλαβή παραγγελθέντων ειδών (π.χ. τροφίμων) θα γίνεται στο κεντρικό θυρωρείο έτσι ώστε να αποφεύγεται η ασυνόδευτη μετακίνηση τρίτων σε εργαστηριακούς χώρους του ΕΚΕΤΑ. ΕΡΓΑΣΙΑ ΕΚΤΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΕΝΩΝ ΩΡΩΝ Δεν ενδείκνυται η ασυνόδευτη εκτέλεση επικίνδυνης πειραματικής εργασίας εκτός του καθορισμένου ωραρίου εργασίας. Σε περιπτώσεις όπου επιβάλλεται η εκτέλεση πειραμάτων ή άλλων πρακτικών εργασιών εκτός του προγραμματισμένου χρόνου εργασίας τότε είναι απαραίτητη η παρουσία τουλάχιστον ενός επί πλέον συναδέλφου ο οποίος δεν θα βρίσκεται στον ίδιο χώρο και με τον οποίο θα υπάρχει επικοινωνία τουλάχιστον μια φορά την ώρα. Η ασυνόδευτη εκτέλεση θεωρητικής ή υπολογιστικής εργασίας εκτός του προγραμματισμένου ωραρίου εργασίας επιτρέπεται με την προϋπόθεση ύπαρξης επικοινωνίας τουλάχιστον μια φορά την ώρα με το κεντρικό θυρωρείο.
ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΕΙΣ Η Επιτροπή Ασφάλειας διενεργεί τακτικές ή έκτακτες επιθεωρήσεις στους διάφορους χώρους του ΕΚΕΤΑ. Μετά τη διενέργεια κάθε επιθεώρησης συντάσσεται αναφορά με λεπτομερή καταγραφή όλων των παρατηρήσεων και συμβουλές/ συστάσεις για την εξάλειψη των κινδύνων. Παρατίθεται επίσης ιεράρχηση των ελλείψεων ανάλογα με την πιθανότητα να οδηγήσουν σε ατύχημα και τις συνέπειες στους εργαζόμενους. Η αναφορά αποδίδεται στον Αρμόδιο Ασφάλειας καθώς και στον Διευθυντή του εργαστηρίου το οποίο αφορούσε η επιθεώρηση. Μέσα σε ένα λογικό διάστημα κοινής αποδοχής, το εργαστήριο καλείται να αποφασίσει, να εκτελέσει και να κοινοποιήσει στην Επιτροπή Ασφάλειας διορθωτικές ενέργειες για την εξάλειψη των κινδύνων που επισημάνθηκαν. Σε ακραίες περιπτώσεις μη συμμόρφωσης και παντελούς έλλειψης αδιαφορίας η Επιτροπή Ασφάλειας διατηρεί το δικαίωμα αναστολής της επιστημονικής δραστηριότητας μέχρι να ικανοποιηθεί επαρκώς η ασφάλεια και υγιεινή των εργαζομένων που μετέχουν σε αυτήν. Εάν κατά τη διάρκεια κάποιας επιθεώρησης ή επιτροπή διαπιστώσει πρακτικές ή καταστάσεις που εγκυμονούν άμεσους και σοβαρούς κινδύνους για το προσωπικό, έχει το δικαίωμα να αναστείλει την δραστηριότητα επί τόπου και να αποκλείσει το χώρο τοποθετώντας ειδική σήμανση. Η σήμανση αυτή μπορεί να αφαιρεθεί μόνο από τον Τεχνικό Ασφάλειας του ΕΚΕΤΑ εφόσον εκλείψουν οι λόγοι για τους οποίους τοποθετήθηκε.
ΕΞΕΤΑΣΗ ΑΤΥΧΗΜΑΤΩΝ Οποιοδήποτε ατύχημα συμβεί στους χώρους του ΕΚΕΤΑ οφείλει να αναφερθεί στην Επιτροπή Ασφάλειας. Η Επιτροπή ασφάλειας προβαίνει στη συνέχεια σε εξέταση του ατυχήματος και εκδίδει αναφορά σχετικά με τα αίτια και τις παραλήψεις που οδήγησαν στο ατύχημα καθώς και με προτάσεις ώστε να εξαλειφθεί η πιθανότητα επανάληψης του ιδίου ατυχήματος στο μέλλον. Μέσα σε ένα λογικό διάστημα κοινής αποδοχής, το εργαστήριο καλείται να αποφασίσει, να εκτελέσει και να κοινοποιήσει στην Επιτροπή Ασφάλειας διορθωτικές ενέργειες για την εξάλειψη των κινδύνων που επισημάνθηκαν. ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΓΕΝΙΚΕΣ ΥΠΟΔΟΜΕΣ Απαγορεύεται σε οποιονδήποτε να εκτελεί παρεμβάσεις στα γενικά δίκτυα ηλεκτροδότησης, υδροδότησης, αποχέτευσης, παροχής και απαγωγής αερίων, τηλεπικοινωνιών χωρίς την συμβουλή έγκριση και αδειοδότηση της τεχνικής υπηρεσίας. ΑΓΟΡΑ ΚΑΙ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΜΕΓΑΛΩΝ ΟΡΓΑΝΩΝ Η εγκατάσταση μεγάλων οργάνων ή πειραματικών διατάξεων που απαιτούν ηλεκτροδότηση, συνθήκες λειτουργίας ή παροχή και απαγωγή αερίων ή υγρών, πέραν των συνηθισμένων δηλώνεται υποχρεωτικά στην τεχνική υπηρεσία. Αυτό ισχύει και στην περίπτωση που η εγκατάσταση του οργάνου γίνει από ειδικό εξουσιοδοτημένο προσωπικό από την κατασκευάστρια εταιρία. Το ειδικό έντυπο Ε.Α.2 το οποίο θα πρέπει να συμπληρωθεί και να αποσταλεί στην τεχνική υπηρεσία σε αυτές τις περιπτώσεις διατίθεται στην ιστοσελίδα της επιτροπής ασφάλειας. ΣΗΜΑΝΣΕΙΣ Η Επιτροπή Ασφάλειας προβαίνει στη σήμανση χώρων, οργάνων και διατάξεων με ειδικές σημάνσεις (διεθνών συμβολισμών), εφ όσον το κρίνει σκόπιμο, με στόχο την προστασία του προσωπικού ή ενδεχομένων επισκεπτών από μη άμεσα διαφαινόμενους κινδύνους. Σε επιλεγμένους χώρους κάθε εργαστηρίου/ινστιτούτου αναρτώνται σχεδιαγράμματα του χώρου με ένδειξη του τρόπου διαφυγής και των θέσεων των πλησιέστερων πυροσβεστήρων. Επειδή έχει παρατηρηθεί η παρουσία πολλών και διαφόρων αυτοκόλλητων ετικετών σε φιάλες αερίων (οι οποίες αναγομώνονται και διακινούνται σε διαφορετικούς πελάτες) και μπορεί εύκολα να
δημιουργηθεί σύγχυση για το περιεχόμενο της φιάλης, η Επιτροπή Ασφάλειας θα προμηθεύσει τις γραμματείες των εργαστηρίων/ινστιτούτων με χαρακτηριστικές κρεμαστές ετικέτες με καθαρή αναγραφή του ονόματος αερίου έτσι ώστε να αποκλεισθεί η περίπτωση σύγχυσης του περιεχομένου. ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ/ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ Είναι υποχρέωση κάθε επιστημονικού υπεύθυνου να παράσχει σε κάθε νεοπροσλαμβανόμενο εργαζόμενο την εξειδικευμένη πληροφόρηση και εκπαίδευση που απαιτείται για την σωστή και ασφαλή εκτέλεση του επιστημονικού του αντικειμένου. Είναι επίσης υποχρέωση κάθε επιστημονικού υπεύθυνου να συστήσει σε κάθε νεοπροσλαμβανόμενο τη μελέτη τόσο του Καταστατικού Ασφάλειας του ΕΚΕΤΑ όσο και της γενικής θεματικής πληροφόρησης και εκπαίδευσης που παρέχεται από την Επιτροπή Ασφάλειας του Κέντρου. Η τελευταία είναι δυνατόν να διαφοροποιείται ανάλογα με τη θέση και το επιστημονικό αντικείμενο του νεοπροσληφθέντος. Η γενική θεματική πληροφόρηση της Επιτροπής Ασφάλειας παρέχεται υπό μορφή ηλεκτρονικών εντύπων τα οποία βρίσκονται στην ιστοσελίδα της Επιτροπής Ασφάλειας και αφορούν: Σχεδιαγράμματα κτιρίων, τρόποι διαφυγής και θέσεις πυροσβεστήρων Materials Safety Data Sheets (MSDS Charts) Εξοπλισμός προσωπικής προστασίας Γενικές πρακτικές ασφαλούς εργασίας Βασικές γνώσεις εργασίας με εύφλεκτα υλικά Βασικές γνώσεις εργασίας με δραστικά υλικά Βασικές γνώσεις εργασία με διαβρωτικά υλικά Βασικές γνώσεις εργασίας με συμπιεσμένα αέρια Βασικές γνώσεις εργασίας με υγρό άζωτο ή άλλα κρυογενή Βασικές γνώσεις ασφάλειας από ηλεκτρισμό Βασικές γνώσεις εργασίας με συσκευές πίεσης ή κενού
Βασικές γνώσεις εργασίας με γενικό εργαστηριακό εξοπλισμό Βασικές γνώσεις εργασίας με υλικά υψηλού κινδύνου Βασικές γνώσεις αντίδρασης στην περίπτωση έκχυσης χημικών στο εργαστήριο. Βασικές γνώσεις πρώτων βοηθειών Διαδικασίες διαχείρισης αποβλήτων Βασικές γνώσεις εργασίας με ακτίνες Χ Βασικές γνώσεις ασφαλούς και υγιούς υπολογιστικής εργασίας Βασικές γνώσεις εργασίες με υπεριώδη ακτινοβολία (UV) Βασικές γνώσεις εργασίας σε εργαστήρια μοριακής βιολογίας και βιοτεχνολογίας Η γενική εκπαίδευση του προσωπικού παρέχεται από e-learning modules τα οποία διατίθενται στην ιστοσελίδα της επιτροπής ασφάλειας και τα οποία αφορούν: Εκπαιδευτικό module σχετικά με την αναγνώριση, τα είδη και τη χρήση πυροσβεστήρων Εκπαιδευτικό module σχετικά με την αναγνώριση και ερμηνεία των ηχητικών σημάτων των ανιχνευτών και αντίστοιχους τρόπους δράσης. Εκπαιδευτικό module γενικών γνώσεων πρακτικών ασφαλούς και υγιούς εργασίας στο εργαστήριο. Η Επιτροπή Ασφάλειας παρέχει στο προσωπικό δύο φορές το χρόνο επίδειξη χρήσης πυροσβεστήρων. Σε επιλεγμένα χρονικά διαστήματα διενεργεί επίσης ασκήσεις εκκένωσης κτιρίων κατόπιν γενικού συναγερμού. Κάθε εργαζόμενος του ΕΚΕΤΑ υποχρεούται να ενημερωθεί για το περιεχόμενο εκείνων των πληροφοριακών θεματικών εντύπων και να εκτελέσει εκείνα τα εκπαιδευτικά modules που θα του υποδειχθούν από τον άμεσο προϊστάμενό του. Η Επιτροπή Ασφάλειας σε αρχείο που
διαθέτει καταγράφει αυτόματα την εκπαίδευση που έχει πάρει κάθε εργαζόμενος του Κέντρου.