ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΗ ΣΧΟΛΗ - ΤΜΗΜΑ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ-ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗΣ-ΨΥΧΟΛΟΓΙΑΣ Τομέας Παιδαγωγικής Εργαστήριο Πειραματικής Παιδαγωγικής Ακαδημαϊκό έτος: 2014-2015 Επιμορφωτικό Σεμινάριο: ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗ : ΗΓΕΣΙΑ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΑΥΤΟΝΟΜΩΝ ΣΧΟΛΙΚΩΝ ΜΟΝΑΔΩΝ Υπεύθυνος Σεμιναρίου: Παπακωνσταντίνου Γεώργιος Αναπληρωτής Καθηγητής Εθνικού & Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (Ε.Κ.Π.Α.). Επιμορφωτές: Παπακωνσταντίνου Γεώργιος και συνεργάτες. Διάρκεια: 50 ώρες (40 διδακτικές ώρες θεωρία και 10 ώρες πρακτική άσκηση) Στόχος του σεμιναρίου Ο στόχος του σεμιναρίου είναι να αναδείξει τρόπους και διαδικασίες αποτελεσματικής διοίκησης των σχολικών μονάδων. Βασικό στοιχείο αυτής της προσπάθειας είναι, αφενός, να παρουσιαστεί διεξοδικά το θεωρητικό πλαίσιο το οποίο διατρέχει την εφαρμογή της διακυβέρνησης στο χώρο της εκπαίδευσης, τους τρόπους διοίκησης των εκπαιδευτικών μονάδων με ιδιαίτερη έμφαση στην αυτονομία και, αφετέρου, να παρουσιαστούν μέσα από πραγματικές συνθήκες ο ρόλος και η λειτουργία των συμμετεχόντων στη διοίκηση των σχολείων. Εισαγωγικά Η εκπαίδευση και η επιμόρφωση του προσωπικού κάθε οργανισμού δημόσιου ή ιδιωτικού, αποτελούν βασικές προτεραιότητες για τη βελτίωση της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών αλλά και της αποτελεσματικότητας της λειτουργίας του. Το εκπαιδευτικό σύστημα είναι ανοικτό και τα τελευταία χρόνια επηρεάζεται από το περιβάλλον σε μεγαλύτερο βαθμό από όσο άλλα συστήματα, λόγω της επίδρασης της παγκοσμιοποίησης. Οι αλλαγές του περιβάλλοντος εισέρχονται μέσω εκπαιδευτικών πολιτικών αλλά και των προγραμμάτων και επηρεάζουν το σύστημα προκαλώντας 1
πολλές φορές ανισορροπίες, αντιπαραθέσεις και ανισότητες στις προσφερόμενες εκπαιδευτικές υπηρεσίες, οι οποίες οφείλονται κυρίως στην πολυπλοκότητα που παρουσιάζουν τα εκπαιδευτικά συστήματα και στην αδυναμία προσαρμογής της διοίκησης των μονάδων σε νέες συνθήκες. Με τον όρο Eκπαιδευτική Διοίκηση εννοούμε τον επιστημονικό κλάδο που μελετά το περιεχόμενο, τις διαδικασίες και τις σχέσεις που αναπτύσσονται στον τομέα της εκπαίδευσης και των εκπαιδευτικών οργανισμών. Αντίστοιχα με τον όρο Ηγεσία στην εκπαίδευση ορίζουμε τη διαδικασία-σύνολο ενεργειών προκειμένου να επηρεαστούν οι ενέργειες ατόμων μιας συγκεκριμένης ομάδας για την επιτυχία προκαθορισμένων στόχων. Με τον όρο Αυτονομία στην Εκπαιδευτική Μονάδα ορίζουμε τη δυνατότητα των σχολικών μονάδων να καθορίζουν στόχους και να οργανώνουν δραστηριότητες από μόνες τους προκειμένου να προσφέρουν ποιοτικές εκπαιδευτικές υπηρεσίες (Οι μονάδες να ορίζουν τα του οίκου τους). Με τον όρο Διακυβέρνηση εννοούμε τον τρόπο προσανατολισμού, κατεύθυνσης και συντονισμού των δραστηριοτήτων ενός οργανισμού δημόσιου ή ιδιωτικού. Βασικός στόχος της διοίκησης της εκπαίδευσης είναι να διερευνήσει και να δημιουργήσει τις προϋποθέσεις οργάνωσης αποτελεσματικών εκπαιδευτικών δομών και εκπαιδευτικών οργανισμών ώστε το κράτος να μπορεί να προσφέρει ποιοτικές εκπαιδευτικές υπηρεσίες. Η διοίκηση της εκπαίδευσης ενδιαφέρεται για την οργάνωση, στελέχωση, τη διεύθυνση, τον συντονισμό, τoν έλεγχο και την αξιολόγηση, μέσα από τη δημιουργία και λειτουργία των κατάλληλων δομών και τη διοίκηση του ανθρώπινου δυναμικού, αφενός στο εσωτερικό των εκπαιδευτικών οργανώσεων και αφετέρου στη διαχείριση των σχέσεών τους με το εσωτερικό τους περιβάλλον και το περιβάλλον του συστήματος. Αν και η αρχή της οργανωτικής, διοικητικής θεωρίας εντοπίζεται στο τέλος του 19ου αρχές του 20ου αιώνα, η εκπαιδευτική διοίκηση γνωρίζει μεγάλη ανάπτυξη τη δεκαετία του 60, με τη «μαζική εκπαίδευση» και την ανάπτυξη των εκπαιδευτικών συστημάτων ως αποτέλεσμα της πίεσης της κοινωνίας για καθολική και ουσιαστική μόρφωση μέσα από την παροχή της εκπαίδευσης ως μορφή κοινωνικής λειτουργίας από το κράτος. Ταυτόχρονα, καθώς οι σχέσεις κοινωνίας εκπαίδευσης γίνονται περισσότερο έντονες και πολύπλοκες, η δε κοινωνία απαιτεί από τους εκπαιδευτικούς οργανισμούς περισσότερη ποιοτική, αποτελεσματική και αποδοτική λειτουργία εκεί, ο τομέας της διοίκησης αποκτά μεγαλύτερο θεωρητικό, ερευνητικό και πρακτικό ενδιαφέρον και μάλιστα καθώς οι κοινωνικό-οικονομικές μεταβολές στο εκπαιδευτικό περιβάλλον είναι ταχύτατες. Περιεχόμενο του σεμιναρίου Το σεμινάριο αρθρώνεται σε 11 ενότητες οι οποίες προσεγγίζουν ολιστικά τη διοίκηση των εκπαιδευτικών οργανισμών: 2
1η συνεδρία Εκπαιδευτικό περιβάλλον και εκπαιδευτικές αλλαγές (Παγκοσμιοποίηση, Εθνικό κράτος και εκπαιδευτικές αλλαγές). 2η συνεδρία Ευρωπαϊκή Εκπαιδευτική Πολιτική και Διοίκηση 3 η συνεδρία Αρχές Οργάνωσης και Διοίκησης. Οργανωτικά και διοικητικά συστήματα 4η συνεδρία Αποκέντρωση και Αυτονομία των σχολικών Μονάδων 5 η συνεδρία Ηγεσία στην Εκπαίδευση 6η συνεδρία Η λήψη απόφασης 7 η συνεδρία Διαχείριση του χρόνου και επαγγελματικό άγχος. Κίνητρα και επαγγελματική ικανοποίηση των εκπαιδευτικών. 8 η συνεδρία Διαχείριση Συγκρούσεων στη σχολική μονάδα 9 η συνεδρία Επαγγελματική Ανάπτυξη και Εξέλιξη των εκπαιδευτικών 10 η συνεδρία Αρχές οικονομικής διαχείρισης των σχολικών μονάδων Οι παραπάνω ενότητες αποτελούν το θεωρητικό μέρος (40 διδακτικές ώρες) Υπάρχει και 11 η ενότητα (10 ώρες): Πρακτική άσκηση (Παρουσίαση Μελέτη Σεναρίων Διοίκησης Εκπαιδευτικών Μονάδων) Που απευθύνεται Το σεμινάριο απευθύνεται σε στελέχη της εκπαίδευσης καθώς και εκπαιδευτικούς Α /θμιας και Β /θμιας εκπαίδευσης και σκοπό έχει να δώσει τη δυνατότητα στους συμμετέχοντες να κατανοήσουν την οργάνωση, τη λειτουργία και τις μορφές διοίκησης των εκπαιδευτικών οργανισμών. Συγκεκριμένα το σεμινάριο επιδιώκει να αναδείξει αφενός την αναγκαιότητα της ορθολογικής διοίκησης της εκπαίδευσης και των εκπαιδευτικών οργανισμών, όπως αυτή προκύπτει από τις πολιτικές στην εκπαίδευση και τις αλλαγές στον ευρωπαϊκό και διεθνή χώρο αλλά και την παγκοσμιοποίηση και αφετέρου να μυήσει τους συμμετέχοντες στις διαδικασίες της διοίκησης των εκπαιδευτικών οργανισμών και τη διαχείριση του ανθρώπινου δυναμικού της εκπαίδευσης. Παράλληλα θα δώσει τη δυνατότητα κατανόησης των διαφορετικών στρατηγικών και μεθόδων εφαρμογής διοικητικών μοντέλων που εφαρμόζονται σε εθνικό και διεθνές επίπεδο. Επίσης, στο πλαίσιο της σχεδιαζόμενης αποκέντρωσης του συστήματος διοίκησης, όπου η σχολική μονάδα αποκτά μεγαλύτερη ή και πλήρη αυτοτέλεια και ο διευθυντής αλλά και η ιεραρχία των στελεχών της διοίκησης αποκτούν νέους ρόλους στη διοίκηση, καθίσταται αναγκαία η κατάρτιση των εκπαιδευτικών. Ακόμη, το σεμινάριο θα δώσει τη δυνατότητα στους εκπαιδευτικούς να διαμορφώνουν πολιτικές στην εκπαιδευτική μονάδα τόσο με τη μορφή προτάσεων για αλλαγές όσο και τρόπων υποδοχής των αλλαγών, όταν προέρχονται από το περιβάλλον της εκπαιδευτικής μονάδας, με στόχο την αναβάθμιση της ποιότητας των παρεχόμενων εκπαιδευτικών υπηρεσιών. 3
Τέλος, στο πλαίσιο της πρακτικής εξάσκησης οι συμμετέχοντες θα έχουν τη δυνατότητα να μυηθούν στην διαχείριση πραγματικών προβλημάτων διοίκησης αλλά και στην ορθολογική λήψη αποφάσεων.. Διαδικαστικά: Έναρξη σεμιναρίου: 10/10/2014 21/11/2014 * (*) ΔΙΝΕΤΑΙ ΜΙΚΡΗ ΠΑΡΑΤΑΣΗ, ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΣΧΕΤΙΚΟ ΑΙΤΗΜΑ, ΚΑΙ ΤΟ ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ ΘΑ ΞΕΚΙΝΗΣΕΙ ΣΕ ΚΑΘΕ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΣΤΙΣ 21/11, ΕΣΤΩ ΚΑΙ ΜΕ ΟΡΙΑΚΟ ΑΡΙΘΜΟ ΣΥΜΜΕΤΟΧΩΝ. Ημερομηνίες μαθημάτων 21 κ 22/11, 28 κ 29/11, 5 κ 6/12, 12 κ 13/12, 19 κ 20/12 Διάρκεια: 50 ώρες, 10 συνεδρίες των 4 διδακτικών ωρών και 10 ώρες πρακτική άσκηση. Το σεμινάριο ολοκληρώνεται σε χρονικό διάστημα 5 εβδομάδων. Ώρες μαθημάτων κάθε κάθε ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ: 16:30 20:30 ΚΑΙ κάθε ΣΑΒΒΑΤΟ: 09:30 13:30 Η τιμή συμμετοχής ανά εκπαιδευόμενο: 250 Ευρώ Οι ΔΗΛΩΣΕΙΣ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗΣ πρέπει να σταλούν έως: 15/10/2014 10/11/2014 Απαιτείται ελάχιστος αριθμός συμμετεχόντων για την υλοποίηση: 14 11 άτομα. Στους συμμετέχοντες θα δοθεί Βεβαίωση Παρακολούθησης Επιμορφωτικού Σεμιναρίου από το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών (Ε.Κ.Π.Α.). ΔΗΛΩΣΗ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗΣ Τη δήλωση συμμετοχής μπορείτε να τη βρείτε στην: www.ergastirio.ppp.uoa.gr και να την αποστείλετε, ως συνημμένο αρχείο, στο email: ergastirio@ppp.uoa.gr στις ακόλουθες συμβατές μορφές αρχείου μόνο: Δήλωση σε μορφή Acrobat (pdf) Δήλωση σε μορφή Word (doc) συμβατή με όλες τις εκδόσεις Word Οι ενδιαφερόμενοι παρακαλούνται να προσέξουν να μην στείλουν τα αρχεία σε μορφή μη συμβατή π.χ. docx κ.λ.π. Το Εργαστήριο θα επικοινωνήσει μαζί σας, μετά τη λήξη της προθεσμίας αποστολής αιτήσεων, πρωτίστως ηλεκτρονικά (email), ώστε να οριστικοποιήσει την συμμετοχή σας. Η κατάθεση της συμμετοχής σας, σε τραπεζικό λογαριασμό του Πανεπιστημίου, θα γίνει σύμφωνα με τις οδηγίες που θα λάβετε μετά την οριστικοποίηση της συμμετοχής σας. 4
Επισημάνσεις: 1) Τα χρήματα της οικονομικής συμμετοχής δεν μπορούν να επιστραφούν σε περίπτωση μη παρακολούθησης του σεμιναρίου. 2) Δυνατότητα απουσιών: 10% επί του συνόλου των ωρών παρακολούθησης του σεμιναρίου. 3) Οι ενδιαφερόμενοι παρακαλούνται να ελέγχουν τις νεότερες ανακοινώσεις στην: www.ergastirio.ppp.uoa.gr Σε κάθε επικοινωνία με το Εργαστήριο παρακαλείστε να αναφέρετε τον τίτλο του σεμιναρίου που ενδιαφέρεστε, ώστε να μπορείτε να εξυπηρετηθείτε άμεσα. Η Δ/ντρια του Εργαστηρίου Πειραματικής Παιδαγωγικής Καθηγήτρια Χρ. Νόβα-Καλτσούνη 5