ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ, ΔΙΑ ΒΙΟΥ ΜΑΘΗΣΗΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ΕΙΔΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΚΑΙ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΤΩΝ ΔΡΑΣΕΩΝ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ΤΟΥ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΔΙΑ ΒΙΟΥ ΜΑΘΗΣΗΣ ΚΑΙ ΣΤΟΥΣ ΤΟΜΕΙΣ ΤΗΣ ΈΡΕΥΝΑΣ ΤΗΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΚΑΙΝΟΤΟΜΊΑΣ Ε.Υ.Δ.Ε. Ε.Τ.Α.Κ.) ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ «ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟΤΗΤΑ & ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ» ΚΑΙ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ ΣΕ ΜΕΤΑΒΑΣΗ ΕΣΠΑ 2007-2013 έν τω ρ ΕΘΝΙΚΟ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΑΝΑΦΟΡΑΣ ΔΡΑΣΗ ΕΘΝΙΚΗΣ ΕΜΒΕΛΕΙΑΣ Υδ ρο μ «ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ» ΠΡΑΞΗ Ι:«Συνεργατικά έργα μικρής και μεσαίας κλίμακας» «ΥΔΡΟΜΕΝΤΩΡ: ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ yr ig ht - ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΠΟΣΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΥΔΑΤΙΚΩΝ ΠΟΡΩΝ ΑΓΡΟΤΙΚΩΝ ΛΕΚΑΝΩΝ ΑΠΟΡΡΟΗΣ ΥΠΟ ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΚΛΙΜΑΤΙΚΗΣ ΑΛΛΑΓΗΣ. ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΣΤΗ ΛΕΚΑΝΗ ΑΠΟΡΡΟΗΣ ΤΗΣ ΛΙΜΝΗΣ ΚΑΡΛΑΣ.» ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ op Τμήμα Πολιτικών Μηχανικών Ι.Ε.ΤΕ.Θ. Ινστιτούτο Έρευνας και Τεχνολογίας Θεσσαλίας ΦΟΡΕΑΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΟΙΚΟΝΑΠΤΥΞΗΣ ΚΑΡΛΑΣ, ΜΑΥΡΟΒΟΥΝΙΟΥ, ΚΕΦΑΛΟΒΡΥΣΟΥ, ΒΕΛΕΣΤΙΝΟΥ. ELPHO A.E. SCIENTACT Α.Ε. C ΠΑΡΑΔΟΤΕΟ 1.2 : Ενδιάμεση έκθεση εγκατάστασης, λειτουργίας δικτύου μετρητικών σταθμών και ψηφιακού κέντρου λήψης δεδομένων και έκθεση καταγραφής και συλλογής υπαρχόντων δεδομένων ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΣΗ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΤΑΜΕΙΟ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ
ΥΔΡΟΜΕΝΤΩΡ ii
Πίνακας Περιεχομένων ΠΡΟΛΟΓΟΣ... 1 Κεφάλαιο 1 ΠΑΡΑΛΑΒΗ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΥ... 3 1.1 Σύνθεση Δικτύου... 3 1.2 Βασικά τεχνικά στοιχεία υλικού... 8 Κεφάλαιο 2 ΣΥΝΑΡΜΟΛΟΓΗΣΗ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ... 13 2.1 Συναρμολόγηση προγραμματισμός... 13 2.2 Πειραματική λειτουργία... 14 Κεφάλαιο 3 ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΣΤΑΘΜΩΝ... 19 3.1 Εγκατάσταση πύλης εισόδου μετρήσεων και λογισμικών διαδικτυακής πρόσβασης στα δεδομένα μετρήσεων... 21 3.2 Εγκατάσταση Τηλεμετρικού μετεωρολογικού σταθμού με όλα τα αισθητήρια για τον υπολογισμό της ΕΤο κα τη μέτρηση στάθμης υπογείων υδάτων... 24 3.3 Εγκατάσταση Τηλεμετρικού σταθμού μέτρησης στάθμης επιφανειακών υδάτων και βασικών φυσικοχημικών παραμέτρων... 26 3.4 Τηλεμετρικός σταθμός μέτρησης ποιότητας επιφανειακών υδάτων... 29 3.5 Τηλεμετρικός σταθμός μέτρησης ποιότητας υπογείων υδάτων... 32 Κεφάλαιο 4 ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ ΚΑΙ ΣΥΛΛΟΓΗ ΥΠΑΡΧΟΝΤΩΝ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ... 35 iii
iv
ΠΡΟΛΟΓΟΣ Στην παρούσα έκθεση αναπτύσσεται η διαδικασία εγκατάστασης, λειτουργίας δικτύου μετρητικών σταθμών και ψηφιακού κέντρου λήψης δεδομένων και η διαδικασία καταγραφής και συλλογής υπαρχόντων δεδομένων. Η έκθεση αυτή αποτελεί το Παραδοτέο 1.2, το οποίο ανήκει στην Ενότητα Εργασίας 1: Ανάπτυξη, έλεγχος και εφαρμογή τηλεμετρικού δικτύου για συλλογή μετεωρολογικών παραμέτρων και παραμέτρων επιφανειακών και υπόγειων υδάτων. Για την υλοποίηση του έργου απαιτείται η ανάπτυξη δικτύου τηλεμετρικών σταθμών (μετεωρολογικών και υδρολογικών). Η αξιοπιστία της αρχικής, πρωτόγεννους πληροφορίας είναι εξαιρετικά σημαντική ώστε να ελαχιστοποιούνται τα σφάλματα στους μετέπειτα υπολογισμούς. Για το λόγο αυτό για την περάτωση αυτής της διαδικασίας συμμετείχαν όλοι οι φορείς του έργου. Στο Παραδοτέο 1.1 παρουσιάστηκαν οι υποψήφιες θέσεις εγκατάστασης των σταθμών, οι λόγοι που επιλέχθηκαν και καθορίστηκαν οι τεχνικές τους προδιαγραφές. Η συγκεκριμένη έκθεση αποτελείται από δύο τμήματα 1. Την περιγραφή των πραγματικά τεχνικών χαρακτηριστικών των οργάνων που τελικά επιλέχθηκαν, τη συναρμολόγηση τους και το προγραμματισμό, τη εγκατάσταση τους στο πεδίο και τη λήψη μετρήσεων τους 2. Την καταγραφή και συλλογή των υπαρχόντων ιστορικών δεδομένων της λεκάνης απορροής που είναι απαραίτητες για την εκτίμηση του επιφανειακού και υπόγειου υδατικού δυναμικού. Η τεχνική ομάδα της SCIENTACT εντόπισε τις τεχνικές λύσεις και την διαθεσιμότητα των υλικών και των οργάνων. Μετά από την έρευνα αγοράς προτάθηκε στην ομάδα ο εξοπλισμός 1
με τον καλύτερο συνδυασμό χαρακτηριστικών κόστους. Οι μηχανικοί της SCIENTACT σε συνεργασία με την ερευνητική ομάδα (Π.Θ. και ΚΕΤΕΑΘ), έλεγξαν και παρέλαβαν τον εξοπλισμό, του οποίου η προμήθεια έγινε για τις ανάγκες του προγράμματος, συμφώνα με τις προδιαγραφές. Οι σταθμοί μεταφέρθηκαν στα εργαστήρια της SCIENTACT όπου και συναρμολογήθηκαν. Παράλληλα έγινε η πειραματική λειτουργία τους, πριν την εγκατάσταση στο πεδίο. Μετά την πειραματική λειτουργία, τα συστήματα μεταφέρθηκαν στα σημεία εγκατάστασης, όπου και αφού εγκαταστάθηκαν, τέθηκαν σε λειτουργία. Έγινε ποιοτικός έλεγχος μετρήσεων και βοηθητικών συστημάτων. Παράλληλα δημιουργήθηκε το κέντρο λήψης των μετρήσεων. Έγινε η τηλεμετρική ζεύξη των συστημάτων με το κέντρο καθώς επίσης και η εγκατάσταση κύριου και βοηθητικού λογισμικού διασύνδεσης σε συνεργασία με την ομάδα της Orbitlab. Η SCIENTACT έχει αναλάβει την πλήρη λειτουργία του δικτύου όλη την διάρκεια του προγράμματος και συγκεκριμένα τις εξής ενέργειες: Ανάπτυξη βοηθητικού λογισμικού που θα χρησιμοποιηθεί για την διασύνδεση των μετρήσεων με άλλα λογισμικά Κόστος λειτουργίας της τηλεμετρίας Περιοδικές βαθμονομήσεις Περιοδικές και έκτακτες συντηρήσεις Επισκευές. Οι ομάδες του Π.Θ, του ΚΕΤΕΑΘ και του Φ.Δ.Κ. ανέλαβαν να φέρουν εις πέραν την καταγραφή και συλλογή των όσο περισσότερων υπαρχόντων δεδομένων της λεκάνης μέσω προηγούμενων εργασιών τους και επαφές με τις αρμόδιες υπηρεσίες. 2
Κεφάλαιο 1 ΠΑΡΑΛΑΒΗ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΥ Βάση των τεχνικών προδιαγραφών, όπως αυτές είχαν προσδιοριστεί στην αρχική έκθεση, το ΚΕΤΕΑΘ προκήρυξε σχετικό διαγωνισμό προμήθειας εξοπλισμού, τον Νοέμβριο του 2011. Συνολικά υποβληθήκαν 3 προσφορές από τις εταιρείες ENVIGUARD, NEOTEK και ΑΣΤΕΡΙΑΔΗΣ. Οι ομάδες της Scientact, ΚΕΤΕΑΘ, Π.Θ. επέλεξαν την πρόταση της εταιρείας ENVIGUARD καθώς ικανοποιούσε τις τεχνικές προδιαγραφές ενώ παράλληλα ήταν εντός του προβλεπόμενου προϋπολογισμού. Το ΚΕΤΕΑΘ προέβη στις διαδικασίες παραγγελίας του εξοπλισμού μετά την παραπάνω αξιολόγηση και επιλογή του αναδόχου προμήθειας. Ο εξοπλισμός παραδόθηκε τμηματικά στο ΚΕΤΕΑΘ από την ανάδοχο εταιρεία από τις αρχές Ιανουαρίου 2012 έως και το τέλος Μαρτίου του 2012. Όλος ο εξοπλισμός αφού ελέγχθηκε ως προς τις προδιαγραφές του, τμηματικά, μεταφέρθηκε στα εργαστήρια της SCIENTACT για συναρμολόγηση και πειραματική λειτουργία. 1.1 Σύνθεση Δικτύου Βάση του υλικού που παραδόθηκε και εν συνεχεία προλήφθηκε, η σύνθεση των επιμέρους τμημάτων του δικτύου φαίνεται συνοπτικά στους παρακάτω πίνακες (Πίνακες 1.1-1.5): 3
Πίνακας 1-1: Σταθμός Α ΣΤΑΘΜΟΣ Α Τηλεμετρικός σταθμός μέτρησης ποιότητας επιφανειακών υδάτων Δομικό στοιχείο Μονάδα καταγραφής και τηλεμετρία Σύστημα μέτρησης Νιτρικών και θολότητας Σύστημα μέτρησης Αγωγιμότητας Διαεπαφή interface Μοντέλο Κατασκευαστής Α733 του οίκου ADCON Αυστρίας nitro::lyser του οίκου S:CAN Αυστρίας condu::lyser του οίκου S::CAN Αυστρίας con::lyte του οίκου S::CAN Αυστρίας Φωτογραφία Για τον παραπάνω σταθμό το κουτί προστασίας και τα τροφοδοτικά τοποθετηθήκαν από την Scientact. 4
Πίνακας 1-2: Σταθμός Β ΣΤΑΘΜΟΣ Β Τηλεμετρικός σταθμός μέτρησης στάθμης επιφανειακών υδάτων και βασικών φυσικοχημικών παραμέτρων Δομικό στοιχείο Μονάδα καταγραφής και τηλεμετρία Σύστημα μέτρησης Αγωγιμότητας, Στάθμης και θερμοκρασίας Σύστημα μέτρησης Αγωγιμότητας Διαεπαφή interface Μοντέλο Κατασκευαστής Α733 του οίκου ADCON Αυστρίας nitro::lyser του οίκου S:CAN Αυστρίας condu::lyser του οίκου S::CAN Αυστρίας con::lyte του οίκου S::CAN Αυστρίας Φωτογραφία Για τον παραπάνω σταθμό το κουτί προστασίας τα τροφοδοτικά, ο ηλιακός συλλέκτης καθώς και τα υλικά στήριξης στην λίμνη τοποθετηθήκαν από την Scientact. 5
Πίνακας 1-3: Σταθμός Γ ΣΤΑΘΜΟΣ Γ Πλήρης Τηλεμετρικός μετεωρολογικός σταθμός με όλα τα αισθητήρια για τον υπολογισμό της ΕΤο κα τη μέτρηση στάθμης υπογείων υδάτων Δομικό στοιχείο Μονάδα καταγραφής και τηλεμετρία Αισθητήρας θερμοκρασίας και υγρασίας αέρα Αισθητήρας ολικής ηλιακής ακτινοβολίας Αισθητήρας ταχύτητας ανέμου μοντέλο Αισθητήρας διεύθυνσης ανέμου Αισθητήρας βροχόπτωσης Μοντέλο Κατασκευαστής Α733 του οίκου ADCON Αυστρίας Ε08 του οίκου E+E Γερμανίας PYRA του οίκου DECAGON Αμερικής Small Wind Transmitter του οίκου THIES CLIMA Γερμανίας #200P του οίκου NRG Αμερικής PROFESSIONAL του οίκου PRONAMIC Δανίας Φωτογραφία Αισθητήρας Στάθμης PXD του οίκου IN-SITU Αμερικής Για τον παραπάνω σταθμό το κουτί προστασίας τα τροφοδοτικά, ο ηλιακός συλλέκτης καθώς και τα υλικά στήριξης (ιστός) λίμνη τοποθετηθήκαν από την Scientact. 6
Πίνακας 1-4: Σταθμός Δ ΣΤΑΘΜΟΣ Δ Τηλεμετρικός σταθμός μέτρησης ποιότητας υπογείων υδάτων Δομικό στοιχείο Μονάδα καταγραφής και τηλεμετρία Σύστημα μέτρησης Νιτρικών και θολότητας Σύστημα μέτρησης Αγωγιμότητας Διαεπαφή interface Μοντέλο Κατασκευαστής Α733 του οίκου ADCON Αυστρίας nitro::lyser του οίκου S:CAN Αυστρίας condu::lyser του οίκου S::CAN Αυστρίας con::lyte του οίκου S::CAN Αυστρίας Φωτογραφία Για τον παραπάνω σταθμό το κουτί προστασίας και τα τροφοδοτικά τοποθετηθήκαν από την Scientact. Πίνακας 1-5: Πύλη εισόδου Δομικό στοιχείο Πύλη εισόδου Μοντέλο Κατασκευαστής Φωτογραφία Πύλη εισόδου Α850 του οίκου ADCON Αυστρίας 7
1.2 Βασικά τεχνικά στοιχεία υλικού Μονάδα καταγραφής και τηλεμετρίας μοντέλο Α733 του οίκου ADCON Αυστρίας Ασύρματη τηλεμετρική μονάδα με ενσωματωμένο πομποδέκτη ισχύος των 500mW Χαμηλή κατανάλωση ισχύος Η μονάδα μπορεί να στείλει τα δεδομένα μετρήσεων σε απόσταση έως και 20 χιλιομέτρων. Η μονάδα είναι κατάλληλη για μόνιμη τοποθέτηση σε συνθήκες περιβάλλοντος (IP 67) Διαστάσεις 160 Χ 60 Χ 80mm Διαθέτει εσωτερική επναφορτιζόμενη μπαταρία 6V Διαθέτει 12 αναλογικές εισόδους Διαθέτει 4 εισόδους παλμών Μπορεί να δεχθεί έως 20 αισθητήρες SDI 12 Σύστημα μέτρησης Νιτρικών και θολότητας μοντέλο nitro::lyser του οίκου S:CAN Αυστρίας Αρχή μέτρησης UV-VIS φασματοφωτομετρία Μετρά ταυτόχρονα Νιτρικά (NO3-N) και θολότητα Μακροχρόνια σταθερότητα χωρίς ανάγκη συντήρησης Αυτόματος καθαρισμός με πεπιεσμένο αέρα, Διαθέτει τεχνική διπλού κύματος, για αυτόματη αντιστάθμιση παρεμβολών Αυτόματη αντιστάθμιση θολότητα και στερεών 8
Ακρίβεια μέτρησης και επαναληψημότητα 3% Περιοχή μέτρησης της θολότητας 0-1200 ή και παραπάνω FTU Περιοχή μέτρησης των Νιτρικών, 0 70mg/l (NO3-N), ή και παραπάνω Σύστημα μέτρησης Αγωγιμότητας μοντέλο condu::lyser του οίκου S::CAN Αυστρίας Μακροχρόνια σταθερότητα χωρίς ανάγκη συντήρησης Ακρίβεια 0.1% επί της μέτρησης Αυτόματη αντιστάθμιση της θερμοκρασίας Μπορεί να μετρά με πλήρη εμβάπτιση (υποβρύχια Περιοχή μέτρησης 0-5000mS/cm Στεγανότητα συνδέσμου με τον controller ΙΡ 68 Βαθμός προστασίας όλου του αισθητήρα IP 68 Διαεπαφή interface μοντέλο con::lyte του οίκου S::CAN Αυστρίας Κατάλληλη διαεπαφή μεταξύ των αισθητηρίων και της μονάδας τηλεμετρίας Διαθέτει διαδικασίας ελέγχου και βαθμονόμησης όλων των αισθητήρων Μπορεί να ελέγχει το σύστημα για τον καθαρισμό των αισθητήριων. Ο χειριστής μπορεί να ρυθμίσει πόσο χρόνο θα διαρκεί ο καθαρισμός Ο χειριστής μπορεί να ρυθμίσει πόσο χρόνο πριν την λήψη της μέτρησης θα γίνει ο καθαρισμός Διαθέτει ψηφιακή οθόνη LCD Ο χειριστής να μπορεί να προγραμματίσει τον ρυθμό μέτρησης 9
Ο χειριστής μπορεί να προγραμματίσει τον αριθμό τον δειγμάτων που λαμβάνονται για τον υπολογισμό του κυλιόμενου μέσου όρου Να διαθέτει πληκτρολόγιο για τους χειρισμούς Σύστημα μέτρησης Αγωγιμότητας, Στάθμης και θερμοκρασίας aqua TROLL 200 του οίκου IN-SITU Αμερικής Διαθέτει αυτόματη αντιστάθμιση της Βαρομετρικής Πίεσης Μετρά Στάθμη, Θερμοκρασία και Αγωγιμότητα. Κλίμακα μέτρησης 0-10m Η διάμετρος του συστήματος είναι 18.3 εκατοστά και το μήκος του 31.5 εκατοστά. Διαθέτει αισθητήρα θερμοκρασίας νερού ημιαγωγού. Ακρίβεια μέτρησης της θερμοκρασίας 0.1 ο C. Το σύστημα διαθέτει αισθητήρα αγωγιμότητας νερού. Η περιοχή μέτρησης της αγωγιμότητας είναι από 5 έως 100000μS/cm. Ακρίβεια μέτρησης της αγωγιμότητας 0.5%. Υλικά κατασκευής του συστήματος : Τιτάνιο. Αισθητήρας θερμοκρασίας και υγρασίας αέρα μοντέλο Ε08 του οίκου E+E Γερμανίας Περιοχή μέτρησης υγρασίας 0-100% Η ακρίβεια μέτρησης υγρασίας στους 20 ο C, να είναι 2% Εξάρτηση υγρασίας από θερμοκρασία 0.03% RH/0C Τύπος αισθητήρα θερμοκρασίας PT 1000, (DIN A) Περιοχή μέτρησης θερμοκρασίας -40 ο C έως +80 ο C 10
Ακρίβεια μέτρησης θερμοκρασίας στους 20 ο C, καλύτερη από 0.2 ο C Κατανάλωση ρεύματος < 1.3mA Τα αισθητήρια στοιχεία προστατεύονται από μεταλλικό φίλτρο Διαθέτει radiation shield με αλλεπάλληλες θερμοπλαστικούς δίσκους Αισθητήρας ολικής ηλιακής ακτινοβολίας μοντέλο PYRA του οίκου DECAGON Αμερικής Το αισθητήριο, έχει βαθμονομηθεί για τη μέτρηση των βραχέων κυμάτων ακτινοβολίας που φθάνει στην επιφάνεια της γης Θερμοκρασία λειτουργίας-40 έως 55 ο C Ευαισθησία 0.20 mv ανά W/m 2 Γραμμική περιοχή : 0-1750 W/m 2 Ακρίβεια : ± 5% Αισθητήρας ταχύτητας ανέμου μοντέλο Small Wind Transmitter του οίκου THIES CLIMA Γερμανίας Αισθητήρας για μόνιμη εγκατάσταση στο πεδίο. Μέγιστη ταχύτητα : 60m/s Περιοχή μέτρησης :0.8 40m/s Χαμηλότερη ταχύτητα μέτρησης (ταχύτητα εκκίνησης): 0.5m/s Έξοδος αισθητήρα: 0-100Hz Ακρίβεια αισθητήρα: ±0.5 m/s or ±5% of meas. Range Ανάλυση αισθητήρα: 0.4 m wind run Αντοχή αισθητήρα: max. 60 m/s 11
Αισθητήρας διεύθυνσης ανέμου μοντέλο #200P του οίκου NRG Αμερικής Να μετρά την οριζόντια διεύθυνση του ανέμου Η περιοχή μέτρησης του αισθητήρα να είναι 0-360 ο Τύπος αισθητήρα ποντενσιόμετρο 10 ΚΩ Ακρίβεια 1% Τυπική νεκρή ζώνη στον βορά, 40 (μέγιστη 80) Κατώφλι εκκίνησης 1m/s Θερμοκρασία λειτουργίας -20 ο C έως 60 ο C Αισθητήρας βροχόπτωσης μοντέλο PROFESSIONAL του οίκου PRONAMIC Δανίας Self-empting βροχόμετρο βασισμένο στην τεχνική του tipping bucket. Ο μηχανισμός μέτρησης βρίσκεται τοποθετημένος εντός κατάλληλου διαμερίσματος εντός του βροχομέτρου. Η επιφάνεια της χοάνης συλλογής να είναι 200cm 2. Το συνολικό ύψος του αισθητήρα να είναι < 300mm. 12
Κεφάλαιο 2 ΣΥΝΑΡΜΟΛΟΓΗΣΗ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ Ο παραπάνω εξοπλισμός μεταφέρθηκε στα εργαστήρια της Scientact τμηματικά, ακλουθώντας το ρυθμό παράδοσης της EmviGuard στο ΚΕΤΕΑΘ. Το τελευταίο δομικό στοιχείο παρελήφθητε τέλος Μαρτίου (αισθητήρες αγωγιμότητας) 2.1 Συναρμολόγηση προγραμματισμός Η συναρμολόγηση πραγματοποιήθηκε σύμφωνα με τις οδηγίες των επιμέρους κατασκευαστών. Κατά την φάση συναρμολόγησης του αναλυτή Νιτρικών προέκυψε πρόβλημα συμβατότητας με την μονάδα τηλεμετρίας. Η εταιρεία προμήθειας του εξοπλισμού EnviGuard δεν μπόρεσε να δώσει λύση. Για τον λόγο αυτό το μέλος της ομάδας Δημήτρης Κουβάς, μετέβη για δύο ημέρες στα εργοστάσια κατασκευής του αναλυτή καθώς και της μονάδας τηλεμετρίας (s::can και Adcon) στην Αυστρία. Σε συνεργασία με τους μηχανικούς των εταιρειών το πρόβλημα λύθηκε. Κατά την συναρμολόγηση διαπιστώθηκε ότι ήταν απαραίτητα υλικά για την σωστή εγκατάσταση στο πεδίο, όπως ιστοί, κουτιά προστασίας, κυψελίδες ροής, τροφοδοτικά, ηλιακοί συλλέκτες. Όλα τα παρακάτω υλικά αγοράστηκαν από την εταιρείας μας., η οποία κάλυψε και το κόστος τους. Μετά την συναρμολόγηση τα ψηφιακά συστήματα καταγραφής προγραμματιστήκαν, ώστε να μπορούν να λαμβάνουν τις μετρήσεις των αισθητήρων. Στην συνέχεια έγινε ο 13
προγραμματισμός της πύλης εισόδου ώστε να μπορεί να λαμβάνει τις μετρήσεις των σταθμών. Ο αρχικός προγραμματισμός για την συλλογή και την μετάδοση των μετρήσεων, φαίνεται στον παρακάτω πίνακα (Πίνακας 2-1). Πίνακας 2-1: Συχνότητες λήψης και αποστολής των μετρήσεων Σταθμός Τηλεμετρικός σταθμός μέτρησης ποιότητας επιφανειακών υδάτων Τηλεμετρικός σταθμός μέτρησης στάθμης επιφανειακών υδάτων και βασικών φυσικοχημικών παραμέτρων Πλήρης Τηλεμετρικός μετεωρολογικός σταθμός με όλα τα αισθητήρια για τον υπολογισμό της ΕΤο κα τη μέτρηση στάθμης υπογείων υδάτων Τηλεμετρικός σταθμός μέτρησης ποιότητας υπογείων υδάτων 2.2 Πειραματική λειτουργία Συχνότητα λήψης μετρήσεων 60min 30min 15min 60min Συχνότητα αποστολής μετρήσεων 60min 30min 30min 60min Μετά την συναρμολόγηση και τον προγραμματισμό των σταθμών, προγραμματίστηκε η πύλη εισόδου ώστε να είναι σε θέση να λαμβάνει τις μετρήσεις των σταθμών. Σε server της εταιρείας Scientact, εγκαταστάθηκε ειδικό web based λογισμικό addvantage Pro 6.1, το οποίο έχει την δυνατότητα επικοινωνίας και λήψης των μετρήσεων από την πύλη εισόδου. 14
Στο παρακάτω σχήμα (Σχήμα 2.1) εμφανίζεται η δομή του δικτύου, όπως αυτή φαίνεται από το παραπάνω λογισμικό Σχήμα 2.1: Η δομή του δικτύου από το λογισμικό Όλοι οι σταθμοί τέθηκαν σε λειτουργία ώστε να διαπιστωθεί η ομαλή επικοινωνία των μονάδων τηλεμετρίας με τα αισθητήρια και της μονάδας τηλεμετρίας με την πύλη εισόδου. Οι σταθμοί αφέθηκαν σε συνεχόμενη λειτουργία δύο ημερών, πριν συσκευαστούν για την μεταφορά τους στις θέσεις εγκατάστασης. Τα αισθητήρια βαθμονομήθηκαν σύμφωνα με τις οδηγίες των κατασκευαστών και με την χρήση προτύπων διαλυμάτων (buffers). Για την βελτιστοποίηση των δοκιμών τα αισθητήρια τοποθετήθηκαν σε μικρές δεξαμενές νερού ώστε να λαμβάνουν πραγματικά δεδομένα (Σχήμα 2.3), ενώ ο μετεωρολογικός σταθμός τοποθετήθηκε σε παρακείμενη οροφή κτηρίου (Σχήμα 2.2). Από όλους τους σταθμούς καταγράφτηκαν μικρής διάρκειας χρονοσειρές ώστε να πιστοποιηθεί η ομαλή μεταφορά των δεδομένων και η ομαλή λειτουργία των αισθητήρων όπως παρουσιάζεται στα σχήματα 2.4 έως 2.7. 15
έν τω ρ Σχήμα 2.2:. Προσωρινή τοποθέτηση του μετεωρολογικού σταθμού σε οροφή για την C op yr ig ht - Υδ ρο μ εκτέλεση των δοκιμών επικοινωνίας και λειτουργίας των αισθητηρίων Σχήμα 2.3: Προσωρινή τοποθέτηση των αισθητήριων σε μικρές δεξαμενές για τον έλεγχο της λειτουργίας τους και την λήψη μετρήσεων 16
έν τω ρ C op yr ig ht - Υδ ρο μ Σχήμα 2.4:. Χρονοσειρά δύο ημερών από τον μετεωρολογικό σταθμό (Σταθμός Γ) Σχήμα 2.5: Χρονοσειρά δύο ημερών από τον Τηλεμετρικό σταθμό μέτρησης ποιότητας επιφανειακών υδάτων (Σταθμός Α) 17
έν τω ρ C op yr ig ht - επιφανειακών υδάτων (Σταθμός Δ) Υδ ρο μ Σχήμα 2.6: Χρονοσειρά δύο ημερών από τον Τηλεμετρικό σταθμό μέτρησης ποιότητας Σχήμα 2.7: Χρονοσειρά δύο ημερών από τον τηλεμετρικό σταθμό μέτρηση στάθμη επιφανειακών υδάτων και βασικών φυσικοχημικών παραμέτρων (Σταθμός Β) 18
Κεφάλαιο 3 ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΣΤΑΘΜΩΝ Οι σταθμοί εγκαταστάθηκαν σταδιακά, σύμφωνα με την πορεία των παραδόσεων, συναρμολόγησης και πειραματικής λειτουργίας. Πριν την έναρξη των εγκαταστάσεων, η ομάδα της εταιρείας επισκέφτηκε εκ νέου όλα τα σημεία, ώστε να γίνουν οι τελικές διαμορφώσεις του υλικού. Η παραπάνω επίσκεψη πραγματοποιήθηκε το πρώτο δεκαήμερο του Ιανουαρίου του 2012 με την πολύτιμη συνδρομή του προσωπικού του Φ.Δ.Κ. Κατά τον επανέλεγχο οι τεχνικοί της Scientact επισκέφθηκαν εκ νέου την αρχικά επιλεχθείσα θέση εντός της λίμνης για την τοποθέτηση του σταθμού Β (Σχήμα 3.1). Στην συγκεκριμένη θέση ο πυθμένας είναι πολύ ανώμαλος και χαλαρός. Το γεγονός δεν διασφαλίζει την ευστάθεια του σταθμού και υπήρχε πολύ μεγάλη πιθανότητα πτώσης του. Βασιζόμενοι στα αρχικά κριτήρια καταλληλότητας ανιχνεύτηκαν πολλαπλά σημεία. Το σημείο που ικανοποιούσε πλήρως όλες τα κριτήρια εντοπιστικέ στις συντεταγμένες Ν 39.500230, Ε 22.820860 (σύστημα WGS84), όπως φαίνεται στο σχήμα 3.2. Copyright - Υδρομέντωρ 19
Σχήμα 3.1: Θέση που αρχικά είχε επιλεγεί Σχήμα 3.2: Τελική θέση εγκατάστασης σταθμού Β. 20
3.1 Εγκατάσταση πύλης εισόδου μετρήσεων και λογισμικών διαδικτυακής πρόσβασης στα δεδομένα μετρήσεων Η ομάδα της εταιρείας Scientact την 13/01/2012 εγκατέστησε την πύλη εισόδου των μετρήσεων στο αγρόκτημα του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας στο Βελεστίνο, όπως προβλεπόταν από τον αρχικό σχεδιασμό (Σχήμα 3.3). Το κέντρο τέθηκε σε λειτουργία χωρίς κανένα πρόβλημα. Παράλληλα προγραμματίστηκε ο router του αγροκτήματος ώστε να είναι εφικτή η πρόσβαση στις μετρήσεις και στους σταθμούς μέσω διαδικτύου. Σχήμα 3.3: Θέση κέντρου λήψης και πύλης εισόδου Εγκαταστάθηκε σε server της Scientact το λογισμικό addvantage για την προσωρινή πρόσβαση στις μετρήσεις μέσω του διαδικτύου. Η πρόσβαση στις μετρήσεις μπορεί να γίνει μέσω της δικτυακής διεύθυνσης http://scient.static.otenet.gr:8080. To user 21
name είναι KARLA και το password KARLA. Παράλληλα διαμορφώθηκε ειδικό λογισμικό Α2Α το οποίο στάλθηκε και εγκαταστάθηκε στους servers της ORBITLAΒ καθώς και του Πανεπιστημίου. Το εν λόγω λογισμικό λαμβάνει από την πύλη εισόδου ανά 15 λεπτά τις μετρήσεις και τις καταγράφει σε απλό αρχείο ASCII στους τοπικούς υπολογιστές (στην ORBITLAB και στο Πανεπιστήμιο). Με τον τρόπο αυτό το λογισμικό επεξεργασίας των μετρήσεων μπορεί να τροφοδοτείται αυτόματα με τις τρέχουσας μετρήσεις (Σχήμα 3.4, 3.5). Σχήμα 3.4: Screenshot από το λογισμικό Α2Α 22
Σταθμός Δ Σταθμός Γ Σταθμός Β Σταθμός Α Σχήμα 3.5: Δικτύωση μέσω UHF Η μέχρι τώρα συμπεριφορά του δικτύου είναι ομαλή χωρίς προβλήματα. Από 6 μέχρι 16 Φεβρουαρίου του 2012 παρατηρήθηκε διακοπή της επικοινωνίας του λογισμικού addvantage και Α2Α με την πύλη εισόδου. Η παραπάνω διακοπή οφειλόταν σε βλάβη του router του αγροκτήματος. Προκειμένου να συνεχιστεί η απρόσκοπτη πιλοτική λειτουργία του δικτύου και να συνεχιστούν οι εγκαταστάσεις, η Scientact χορήγησε καινούργιο router στον αγρόκτημα. Αγρόκτημα Internet Χρήστες - αποδέκτες αποτελεσμάτων Server επεξεργασίας μετρήσεων 23
3.2 Εγκατάσταση Τηλεμετρικού μετεωρολογικού σταθμού με όλα τα αισθητήρια για τον υπολογισμό της ΕΤο κα τη μέτρηση στάθμης υπογείων υδάτων Η ομάδα της Scientact την 13/01/2012 εγκατέστησε τον παραπάνω σταθμό στην yr ig ht - Υδ ρο μ έν τω ρ καθορισμένη από την αρχική έκθεση θέση (Σχήμα 3.6) C op Σχήμα 3.6: Θέση μετεωρολογικού σταθμού Ο μετεωρολογικός σταθμός, εγκαταστάθηκε στην οροφή εγκαταλειμμένου οικίσκου του τοπικού ΤΟΕΒ (Σχήμα 3.7. α). Σε απόσταση 5 μέτρων από τον οικίσκο εγκαταστάθηκε ο αισθητήρας στάθμης υπογείων υδάτων, εντός της εγκαταλελειμμένης γεώτρησης (Σχήμα 3.7. β). Ο αισθητήρας στάθμης συνδέθηκε καλωδιακά με τον σταθμό. Η λειτουργία του σταθμού βασίζεται σε ηλιακό συλλέκτη. 24
έν τω ρ Υδ ρο μ α. β. Σχήμα 3.7: α. Μετεωρολογικός σταθμός και β. αισθητήρας στάθμης υπογείων υδάτων Ο συγκεκριμένος σταθμός αναμεταδίδει τις μετρήσεις του σταθμού των ποιότητας yr ig ht - υπογείων υδάτων (σταθμός Δ), ο οποίος βρίσκεται περίπου 500μ μακριά από τον C op μετεωρολογικό σταθμό Σχήμα 3.8: Ο μετρήσεις των τελευταίων 30 ημερών του μετεωρολογικού σταθμού. 25
3.3 Εγκατάσταση Τηλεμετρικού σταθμού μέτρησης στάθμης επιφανειακών υδάτων και βασικών φυσικοχημικών παραμέτρων Η ομάδα της Scientact την 24/02/2012 εγκατέστησε εντός της λίμνης Κάρλας τον παραπάνω σταθμό στην καθορισμένη μετά (Σχήμα 3.9) την δεύτερη επίσκεψη θέση με την yr ig ht - Υδ ρο μ έν τω ρ πολύτιμη συνδρομή του προσωπικού του Φ.Δ.Κ. op Σχήμα 3.9: Τελική θέση εγκατάστασης σταθμού Β C Πρέπει να σημειωθεί ο ιδιαιτέρα μεγάλος βαθμός δυσκολίας της εγκατάστασης, καθώς ο πυθμένας της λίμνης παρουσιάσει αυξομειώσεις ύψους με αποτέλεσμα, η προπέλα του σκάφους να «βρίσκει». Για την υλοποίηση της εγκατάστασης απαιτήθηκε η συνδρομή τριών τετρακίνητων αγροτικών καθώς και μιας λέμβου με εξωλέμβια μηχανή (Σχήμα 3.10). 26
Σχήμα 3.10: Προετοιμασία εγκατάστασης Ο σταθμός εγκαταστάθηκε πάνω σε ιστό ο οποίος σταθεροποιήθηκε στον πυθμένα με εισχώρηση 1.5 μέτρα και με τρεις πλάγιες αντιστηρίξεις, οι οποίες εισχώρησαν κατά 1 μέτρο στον πυθμένα (Σχήμα 3.11, 3.12). Σχήμα 3.11: Στιγμιότυπα εγκατάστασης 27
έν τω ρ Υδ ρο μ Σχήμα 3.12: Ο σταθμός Β εγκατεστημένος Στον κεντρικό ιστό προσδέθηκε σωλήνας 1 1/5 μέσα στον οποίο τοποθετήθηκε το όργανο μέτρησης (Aqua troll 200). Ο σωλήνας απείχε 5εκ από τον πυθμένα. Όλα τα υλικά yr ig ht - εγκατάστασης φέρουν αντιδιαβρωτική επεξεργασία με θερμό γαλβανισμό ώστε να C op παράσχουν την μέγιστη προστασία σε βάθος χρόνου. Σχήμα 3.13: Οι μετρήσεις των τελευταίων 30 ημερών του σταθμού Β. 28
3.4 Τηλεμετρικός σταθμός μέτρησης ποιότητας επιφανειακών υδάτων Η ομάδα της εταιρείας αρχές Απρίλιου εγκατέστησε στην τάφρο τροφοδοσίας της λίμνης 1Τ τον παραπάνω σταθμό (Σχήμα 3.14). Σχήμα 3.14: Θέση του Σταθμού Α Τα αισθητήρια τοποθετήθηκαν εντός μεταλλικού προστατευτικού σωλήνα, ο οποίος στερεώθηκε πάνω στα τσιμεντένια πρανή της τάφρου. Τα καλώδια των αισθητήριων συνδέθηκαν σε ενδιάμεσο πίνακα και από εκεί καλώδια συνδέθηκαν με την μονάδα τηλεμετρίας (Σχήμα 3.15). 29
έν τω ρ Υδ ρο μ Σχήμα 3.15: Θέση του σωλήνα και του ενδιάμεσου πίνακα διασύνδεσης. Η μονάδα τηλεμετρίας τοποθετήθηκε περίπου 15 μέτρα πάνω από το σημείο yr ig ht - τοποθέτησης των αισθητηρίων, ώστε να έχει οπτική επαφή με το κέντρο λήψης στο C op Βελεστίνο (Σχήμα 3.16). Σχήμα 3.16:Τοποθέτηση της μονάδας τηλεμετρίας 30
Το σύστημα των αισθητήριων τροφοδοτείται από 220 V / 50Hz, από το δίκτυο τάσης του αντλιοστασίου, ενώ το σύστημα τηλεμετρίας είναι εντελώς αυτόνομο και τροφοδοτείται από ηλιακό συλλέκτη. Καθώς στο σημείο μέτρησης, τα νερά λιμνάζουν όταν δεν γίνεται άντληση για την τροφοδοσία της λίμνης, τα οπτικά μέρη των αισθητήριών είναι πολύ πιθανόν να θολώσουν με αποτέλεσμα την μη σωστή λήψη μετρήσεων. Προκειμένου να λυθεί το παραπάνω πρόβλημα η ομάδα θα εγκαταστήσει αυτόματο σύστημα καθαρισμού με πεπιεσμένο αέρα. Σχήμα 3.17: Screenshot παρουσίασης των μετρήσεων μέσω της διαδικτυακής εφαρμογής του σταθμού Α. Πρέπει να σημειωθεί ο ιδιαίτερα πολύπλοκος και δύσκολος τρόπος εγκατάστασης λόγω της τοπολογίας αλλά και των εγκατεστημένων συστημάτων του αντλιοστασίου, του οποίου η λειτουργία δεν έπρεπε να διαταραχτεί (Σχήμα 3.18). 31
έν τω ρ Υδ ρο μ Σχήμα 3.18: Στιγμιότυπα της εγκατάστασης 3.5 Τηλεμετρικός σταθμός μέτρησης ποιότητας υπογείων υδάτων Η ομάδα της Scientact στις αρχές Απρίλιου εγκατέστησε αντλούμενη γεώτρηση τον yr ig ht - παραπάνω σταθμό. Η γεώτρηση είναι αρδευτική και ο σταθμός μέτρησης φιλοξενείται από C op τον ιδιοκτήτη της. Σχήμα 3.19: Η θέση του σταθμού Γ. 32
Καθώς ήταν αδύνατη η τοποθέτηση των αισθητηρίων μέσα στην γεώτρηση, ή στον καταθλιπτικό σωλήνα, η ομάδα σχεδίαση μια μεγάλη κυψελίδα ροής. Στην πράξη μέσω ενός μαστού που τοποθετήθηκε πάνω στον καταθλιπτικό αγωγό, πάρθηκε ένα μικρό δείγμα νερού. Το δείγμα γεμίζει μια μικρή δεξαμενή, μέσα στην οποία είναι τοποθετημένα τα αισθητήρια (Σχήμα 3.20). Το δείγμα ανανεώνεται κάθε φορά που ο ιδιόκτητης θα θέτει σε λειτουργία την γεώτρηση. Σχήμα 3.20: Τοποθέτηση των αισθητηρίων μέσα στην δεξαμενή δείγματος Με την είσοδο νέου δείγματος, το υπάρχον νερό παροχετεύεται σε διπλανή, μη αντλούμενη γεώτρηση (Σχήμα 3.21). Σχήμα 3.21: Διαδικασία λειτουργίας του σταθμού Γ 33
Το σύστημα των αισθητήριων τροφοδοτείται από 220 V / 50Hz, από το δίκτυο τάσης του ιδιωτικού αγροκτήματος, ενώ το σύστημα τηλεμετρίας είναι εντελώς αυτόνομο και τροφοδοτείται από ηλιακό συλλέκτη. Η μονάδα τηλεμετρίας τοποθετήθηκε πάνω σε ιστό ύψους 4 μέτρων ώστε να έχει οπτική επαφή με τον μετεωρολογικό σταθμό, μέσω του οποίου οι μετρήσεις φτάνουν στο κέντρο λήψης στο Βελεστίνο στο Αγρόκτημα του Πανεπιστημίου. Σχήμα 3.21: Ο σταθμός Γ. 34
Κεφάλαιο 4 ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ ΚΑΙ ΣΥΛΛΟΓΗ ΥΠΑΡΧΟΝΤΩΝ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ Οι ομάδες του Π.Θ, του ΚΕΤΕΑΘ και του Φ.Δ.Κ. ανέλαβαν να φέρουν εις πέραν την καταγραφή και συλλογή. Αρχικά συλλέχθηκαν όλες οι ιστορικές πληροφορίες που κρίθηκαν απαραίτητες για τη εκτίμηση του επιφανειακού και υπόγειου υδατικού δυναμικού της υπό εξέτασης περιοχής. Η καταγραφή πραγματοποιήθηκε με επιτόπια έρευνα και χρήση στατιστικών επετηρίδων, καταγραφών Ο.Τ.Α. και άλλων δημόσιων φορέων. Η συλλογή περιλάμβανε: μετεωρολογικά δεδομένα (υετόπτωση, θερμοκρασία, ηλιακή ακτινοβολία, κλπ) υδρομετρικά δεδομένα (παρατηρήσεις από υπάρχοντες παραχομετρικούς σταθμούς) υδρογεωλογικά δεδομένα ( γεωμετρία υδροφορέων, βάθη υδροφόρων στρωμάτων, οριακές συνθήκες, εκτιμήσεις υδραυλικής αγωγιμότητας) γεωγραφικά δεδομένα (τοπογραφικοί χάρτες, γεωλογικούς χάρτες χρήσεων γης, θέσεις οικισμών, θέσεις καλλιεργειών) εμετρήσεις ποιότητας επιφανειακών και υπογείων νερών, στ) δεδομένα χρήσης νερού (καταναλώσεις, θέσεις υδροληψιών, εκτιμήσεις απωλειών, μέθοδοι άρδευσης, μέθοδοι μεταφοράς νερού) 35
στατιστικά δεδομένα (απογραφές πληθυσμού, απογραφές οικονομικών δραστηριοτήτων, γεωργικές και κτηνοτροφικές απογραφές, κλπ.) Το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας σε συνεργασία και με την εταιρία OrbitLab προέβη σε δημιουργία μια τοπικής βάσης δεδομένων η οποία θα μπορέσει να εξυπηρετήσει τις παρακάτω δράσεις: 1. Την καταγραφή και τη συλλογή των υπαρχόντων δεδομένων (κυρίως ιστορικά δεδομένα) 2. Την αποθήκευση των δεδομένων που λαμβάνονται από του διάφορους τηλεμετρικούς σταθμούς. 3. Την ολοκλήρωση του συστήματος ενοποίησης των διαφόρων υδρολογικών κυρίως μοντέλων με σκοπό τη συσχέτισή τους, την αμφίδρομη διάδρασή τους και την εύκολη φορητότητά τους σε συνεργατικά συστήματα πληροφοριών. Πρωταρχικά διεκπεραιώθηκε η καταγραφή και η συγκέντρωση των ήδη αποθηκευμένων ιστορικών δεδομένων. Τα δεδομένα αυτά αποτελούν χρονοσειρές πειραματικών ενδείξεων αποτύπωσης διαφόρων υδρολογικών φαινομένων και έχουν συλλεχθεί σε διάφορες χρονικές στιγμές και για τις ανάγκες διαφόρων (συνήθως ετερογενών ως προς τη φύση και το αντικείμενο) προσομοιώσεων. Η ετερογένεια των δεδομένων αφορά στα εξής διακριτά χαρακτηριστικά: 36
1. Τη μορφοποίηση αποθήκευσης (αρχεία φυλλομέτρησης.xls, αρχεία ascii, αρχεία text, δυαδικά αρχεία προερχόμενα από αποθήκευση δεδομένων κατά τη χρήση εμπορικού λογισμικού κ.λπ.). 2. Τη χρήση διαφορετικών τύπων λογισμικού προσομοιώσεων (λογισμικά ανοικτού κώδικα, εμπορικά λογισμικά, απλές εφαρμογές excel κ.λπ.). 3. Τη χρονική και τη χωρική διαφοροποίηση στη μεθοδολογία αποτύπωσης των πειραματικών παρατηρήσεων. Ειδικότερα τα χρονικά βήματα των ιστορικών παρατηρησιακών δεδομένων επεκτείνεται από βήματα δεκαλέπτου έως και μηνιαία. Όσον αφορά τις χωρικές ιδιαιτερότητες των ιστορικών παρατηρήσεων και ιδιαίτερα όταν αυτές έχουν συλλεχθεί για τις ανάγκες προσομοιώσεων που στηρίζονται σε μεθοδολογίες χωρικά κατανεμημένων μοντέλων, έχουμε συγκεντρώσει δεδομένα με χωρικές διαφοροποιήσεις που επεκτείνονται από μερικά μέτρα έως και μερικά χιλιόμετρα όσον αφορά τα μεγέθη κελιών κανάβου (grid cell size) για χωρικά κατανεμημένες προσομοιώσεις. 37