KATAΠΟΛΕΜΗΣΗ ΤΡΩΚΤΙΚΩΝ (ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ, ΒΙΟΛΟΓΙΑ, ΠΡΟΣΒΟΛΗ,ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ)
Ορισμένα ενδεικτικά χαρακτηριστικά των τρωκτικών Ένα Rattus rattus παράγει ετησίως: o έξι λίτρα ούρων o 16.000 τεμάχια αποχωρημάτων o 300.000 τρίχες Ένα Rattus norvegicus μπορεί: o o o o Να επιζήσει από πτώση 8 μέτρων σε σκληρή επιφάνεια Να γεννήσει 100 ποντίκια σε όλη του τη ζωή Να κολυμπήσει >1 χιλιόμετρα Να καταναλώσει το μισό του βάρος σε τροφή ημερησίως
Ορισμένα ενδεικτικά χαρακτηριστικά των τρωκτικών (2) Ένα Mus musculus: o Τρέχει με 3 μέτρα το δευτερόλεπτο o Μεταφέρει πανώλη o Περνά από οπές διαμέτρου 2.5 εκ. o Μπορεί να αναζητήσει τροφή και >100 μ από τη φωλιά
ΤΡΩΚΤΙΚΑ ΚΛΑΣΗ: Mammalia ΤΑΞΗ: Rodentia ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΕΣ: 35 ΓΕΝΗ: 389 ΕΙΔΗ: 1700
ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΕΣ ΤΡΩΚΤΙΚΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ SCIURIDAE MURIDAE ARVICOLIDAE / MICROTIDAE SPALACIDAE CAPROMYIDAE (νυφίτσα) (ποντικός) (αρουραίος) (τυφλοπόντικας) (μυοκάστορας)
ΕΙΔΗ ΤΡΩΚΤΙΚΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΑΡΟΥΡΑΙΟΙ (οικογένεια Microtidae ή Arvicolidae) Microtus arvalis Microtus epiroticus Κοινοί Αρουραίοι Microtus guentheri Arvicola terrestris (Οχθοαρουραίος ή αρουραίος των ποταμών) Clethrionomys glareolus (Ξανθοαρουραίος) Pitymys thomasi Μικροαρουραίοι ή Pitymys subterraneus αναβολοί ΑΣΠΑΛΑΚΕΣ Talpa europea (οικογένεια Spalacidae) Τυφλοπόντικας ΣΚΙΟΥΡΟΙ Citellus citellus (Scinridae) Λαγόγηρος ή Βερβερίτσα
ΕΙΔΗ ΤΡΩΚΤΙΚΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΠΟΝΤΙΚΟΙ Mus musculus (οικιακός ποντικός) ΕΠΙΜΥΕΣ Rattus norvegicus ή μεγαλοεπίμυς Rattus rattus ή μικροεπίμυς Υπαίθριοι ποντικοί του γένους Apodemus που μοιάζουν με τον οικιακό ποντικό αλλά διαφέρουν κυρίως στο μέγεθος καθώς και τα διάφορα είδη ποντικών της Ευρωασίας και Αμερικής.
Ορισμένα άλλα Muridae μη οικονομικής σημασίας Apodemus (Wood mouse) Apomys (Forest mouse)
ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΩΝ ΕΠΙΒΛΑΒΩΝ ΠΟΝΤΙΚΩΝ (MURIDAE) RATTUS NORVEGICUS RATTUS RATTUS ΣΩΜΑ Μεγάλο, εύρωστο Μικρότερος του R.norvegicus ΜΕΓΕΘΗ Μ.Ο. Σωματικού Βάρους Μ. Ο. Μήκους Σώματος MUS MUSCULUS Μικρότερος του R.rattus Περίπου 300 γρ. Περίπου 200 γρ. Περίπου 150 γρ. Περίπου 21-25 εκατ. Περίπου 15-22,5 εκατ. Μ.Ο. Μήκος Ουράς Περίπου 21-25 εκατ. Περίπου 20-25 εκατ. Περίπου 8-9 εκατ. Περίπου 10-15 εκατ. ΡΥΓΧΟΣ Μονοκόματο Aιχμηρό Aιχμηρό ΑΥΤΙΑ Μικρά καλυμμένα με τρίχες Μεγαλύτερα, σχεδόν γυμνά Μεγάλα όρθια
ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΩΝ ΕΠΙΒΛΑΒΩΝ ΠΟΝΤΙΚΩΝ (MURIDAE) RATTUS NORVEGICUS RATTUS RATTUS ΜΑΤΙΑ Μικρά Μεγαλύτερα, προεξέχοντα ΟΥΡΑ ΤΡΙΧΩΜΑ Σκούρα και πολλές φορές ανοιχτόχρωμη Σκληρό, καφετί έως μαύρο, σπάνια γκρίζο Σκούρα ανομοιόμορφη, μεγαλύτερη του R.Norvegicus Γκρίζο προς μαύρο, λείο μαλακό MUS MUSCULUS Μικρά Μεγαλύτερη απ'το σώμα του Ανοικτό καφέ προς γκρίζο ΠΕΡΙΤΤΩΜΑΤΑ Pellet > 20 mm Pellet 10-15 mm Pellet 3-6 mm ΟΡΑΣΗ Περιορισμένη Περιορισμένη Περιορισμένη έως καλή ΟΣΦΡΗΣΗ- ΓΕΥΣΗ-ΑΚΟΗ Εξαιρετική Εξαιρετική Εξαιρετική
ΤΡΟΦΗ RATTUS NORVEGICUS Παμφάγος, προτιμά κρέας σε ποσότητες > 28 γρ. ημερησίως RATTUS RATTUS Παμφάγος, προτιμά φρούτα, σπόρους, λαχανικά σε ποσότητες > 20 γρ. ημερησίως ΦΩΛΙΕΣ Κυρίως υπόγειες Υπόγειες ή σε τοίχους, δένδρα, υπόγεια ΑΝΑΡΡΙΧΗΣΗ Όχι με άνεση Καλός αναρριχητής, ευκίνητος, δραστήριος MUS MUSCULUS Παμφάγος, προτιμά σπόρους και λίγη ποσότητα Οπουδήποτε Πολύ καλός αναρριχητής ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΖΩΗΣ Μέχρι έξι χρόνια Μέχρι έξι χρόνια Μέχρι 3 χρόνια ΓΕΝΙΕΣ / ΕΤΟΣ 3-6 1-6 4-6 ΝΕΟΓΝΑ / ΓΕΝΙΑ 6-10 6-10 4-8 ΚΟΛΥΜΒΗΣΗ Εξαιρετική Καλή Καλή αλλά αποφεύγει το νερό
ΑΣΘΕΝΕΙΕΣ ΠΟΥ ΜΕΤΑΔΙΔΟΥΝ ΤΑ ΤΡΩΚΤΙΚΑ Τα διάφορα είδη ποντικών και αρουραίων είναι φορείς παθογόνων οργανισμών. Είναι η αποθήκη για τις μεταδοτικές ασθένειες, όπως: Πανώλη Τυφοειδής πυρετός (Rickettsia mooseri) *Επιδημικός *Ενδημικός Τριχινέλλωση (Trichinella spiralis) Σαλμονέλλωση (Salm. typhimurium) Λεπτοσπείρωση ή νόσος του Weil (L. icterohaemorrahagiae) Rat-bite-fever (Spirillum minus και Streptobacillus moniliformis) Ασθένεια από δάγκωμα ποντικού.
ΛΕΠΤΟΣΠΕΙΡΩΣΗ Εμφανίζεται με τέσσερις μορφές στην Ελλάδα: Ικτεροαιμορραγική (Leptospira icterohemorragiae): Πολύ επικίνδυνη. Γνωστή σαν νόσος του Weil. Συμπτώματα - Πυρετός, ίκτερος, ήπαρ, νεφρά. Γριποτυφώδης : Γνωστή σαν πυρετός των ελών ή νόσος της Λάσπης. Οφείλεται στην L. gripotyphosa. Διαφέρει ως προς τις ορολογικές αντιδράσεις. Συμπτώματα - Κυρίως νεφρικές επιπλοκές. Κυνικών καυμάτων : Λιγότερο επικίνδυνη. Νόσος των χοιροβοσκών : Νόσος του Scell. Οφείλεται στην L. pomona. Λιγότερο επικίνδυνη με υψηλό πυρετό. Όλα τα είδη Leptospira εισέρχονται στο ανθρώπινο σώμα δια των βλεννογόνων ή πληγών ή αμυχών του δέρματος. Γενικώς τα διάφορα είδη Rattus είναι οι ξενιστές της λεπτοσπείρωσης και μεταδίδεται με δάγκωμα και τα ούρα του.
ΣΠΕΙΡΟΧΑΙΤΙΑΣΕΙΣ Είναι θανατηφόρες ασθένειες για τον άνθρωπο που προκαλούνται από βακίλλους της οικογενείας Spirochetales, γνωστούς σαν σπειροχαίτες. Προσβάλλουν κυρίως το συκώτι του ανθρώπου προκαλώντας μολυσματικό ίκτερο με πολλές υποτροπές. Υπάρχουν 3 γένη: Το γένος Borrelia : Μεταδίδεται με ψείρες, ψύλλους και κατσαρίδες, και προκαλούν τον Υπόστροφο Πυρετό. Υπάρχουν πολλά είδη - Ισπανικός, Περσικός, Αφρικάνικος, κλπ. Το γένος Treponema : Είναι ο φορέας της σύφιλης. Το γένος Leptospira : Προκαλεί την λεπτοσπείρωση