ΣΤΗΛΗ Α Αντιβιοτικό Αντισώματα ιντερφερόνες Τ- Τ- (αντιγόνα) κυτταροτοξικά βοηθητικά Τοξίνες Vibrio cholera

Transcript

1 Α1. 1. β Βιολογία ΘΕΜΑ Α γενιικής παιιδείίας 2. γ 3. γ 4. γ 5. δ Α2. ΣΤΗΛΗ Α Αντιβιοτικό Αντισώματα ιντερφερόνες Τ- Τ- (αντιγόνα) κυτταροτοξικά βοηθητικά Τοξίνες Vibrio cholera Ηπατίτιδα C + Candida albicans Καρκινικό κύτταρα ΘΕΜΑ Β Β1. Ομοιότητα: Σταθερή περιοχή αντισωμάτων. Διαφορά: Μεταβλητή περιοχή αντισωμάτων. Σχολικό βιβλίο σελ. 36: «Η περιοχή του μορίου του αντισώματος που συνδέεται με το αντιγόνο...και αποτελεί τη σταθερή περιοχή του αντισώματος.» 1

2 Β2. Σχολικό βιβλίο σελ. 18: «Ως προς το είδος του ξενιστή που προσβάλλουν, οι ιοί διακρίνονται...κύτταρα της αναπνευστικής οδού.» Β3. Τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα που δεν αντιμετωπίζονται με αντιβιοτικά είναι αυτά τα οποία οφείλονται σε ιό. Παραδείγματα αυτών είναι: ο απλός έρπητας, η λοίμωξη από ιούς των ανθρώπινων θηλωμάτων, το AIDS, η ηπατίτιδα C και η ηπατίτιδα Β (Σχολικό βιβλίο σελ. 26: σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα). Αιτιολόγηση: σχολικό βιβλίο σελ. 26: «Επειδή τα αντιβιοτικά, γενικά, δρουν αναστέλλοντας την παραγωγή ουσιών αφού αποτελούν υποχρεωτικά κυτταρικά παράσιτα». Β4. - Σχολικό βιβλίο σελ. 31: «Το αίμα, τόσο με τα έμμορφα συστατικά του (κύτταρα) όσο και με τα συστατικά του πλάσματος...που αποτελεί το κέντρο της αιμοποίησης.» - Σχολικό βιβλίο σελ. 34: «Το ανοσοβιολογικό σύστημα αποτελείται από τα πρωτογενή λεμφικά όργανα που είναι ο μυελός των οστών και ο θύμος αδένας.» - Σχολικό βιβλίο σελ. 35: Τα Β-λεμφοκύτταρα διαφοροποιούνται και ωριμάζουν στο θύμο αδένα. Γ1. ΘΕΜΑ Γ α. Σχολικό βιβλίο σελ. 32: «Τα φαγοκύτταρα αποτελούν μια κατηγορία... εγκαθίστανται στους ιστούς» β. Για την ενεργοποίηση: Σχολικό βιβλίο σελ. 32: Φαγοκυττάρωση: «Τα φαγοκύτταρα ενεργοποιούνται τη δράση των ειδικών μηχανισμών άμυνας» και Σχολικό βιβλίο σελ. 33, φλεγμονώδης αντίδραση: «Λόγω της διαστολής των αιμοφόρων αγγείων ή ενεργοποιούν τη διαδικασία της φαγοκυττάρωσης.» Για την προσέλκυση: Σχολικό βιβλίο σελ. 33: φλεγμονώδης αντίδραση: «Επιπλέον χημικές ουσίες,...δρουν καταστρέφοντας τους παθογόνους μικροοργανισμούς.» 2

3 Για την ενίσχυση: Σχολικό βιβλίο σελ. 34: Πυρετός: «Επιπλέον ο πυρετός ενισχύει τη δράση των φαγοκυττάρων.» και σχολικό βιβλίο σελ. 36, Αντισώματα: Η ειδική σύνδεση αντιγόνου-αντισώματος έχει ως αποτέλεσμα την αναγνώριση του μικροοργανισμού από τα μακροφάγα για την ολοκληρωτική του καταστροφή. Γ2. Οι πρωτεΐνες που συμβάλλουν στην άμυνα του ανθρώπινου οργανισμού είναι: - Λυσοζύμη: ένζυμο με βακτηριοκτόνο δράση, το οποίο δρα διασπώντας το κυτταρικό τοίχωμα των βακτηρίων και βρίσκεται στον ιδρώτα που εκκρίνεται από τους ιδρωτοποιούς αδένες του δέρματος, στα δάκρυα και στο σάλιο, του βλεννογόνου του επιπεφυκότα και της στοματικής κοιλότητας αντίστοιχα. (Σχολικό βιβλίο σελ ) - Ινώδες: πλέγμα πρωτεϊνικής σύστασης του αίματος. Δημιουργείται στην περιοχή του τραύματος όπου βοηθάει το αίμα να πήξει, σταματώντας την αιμορραγία και εμποδίζοντας την είσοδο άλλων μικροοργανισμών. (Σχολικό βιβλίο σελ. 33) - Ιντερφερόνες: Σχολικό βιβλίο σελ. 34: «Στην περίπτωση των ιών δρα υποδοχείς των υγιών γειτονικών κυττάρων.» - Πρωτεΐνες που παράγονται ως απόκριση στις ιντερφερόνες: Σχολικό βιβλίο σελ. 34: «Με τη σύνδεση των ιντερφερονών είναι ανίκανος να πολλαπλασιαστεί» - Συμπλήρωμα: Σχολικό βιβλίο σελ. 34: «Πρόκειται για δράση» - Προπερδίνη: Σχολικό βιβλίο σελ. 34: «Είναι μια μικροβίων» - Αντισώματα ή ανοσοσφαιρίνες: Είναι πρωτεΐνες οι οποίες αρχικά βρίσκονται στην επιφάνεια των Β-λεμφοκυττάρων τα οποία διαφοροποιούνται και ωριμάζουν στον μυελό των οστών και στη συνέχεια εκκρίνονται από τα πλασματοκύτταρα σε μεγάλες ποσότητες στο αίμα και στη λέμφο. (Σχολικό βιβλίο σελ. 35 & 38) - Αντιγόνο ιστοσυμβατότητας: Σχολικό βιβλίο σελ. 37: «Το τμήμα του μικροβίου αντιγόνο ιστοσυμβατότητας.» Γ3. Σχολικό βιβλίο σελ. 36: Αντισώματα: Η ειδική σύνδεση αντιγόνου-αντισώματος έχει ως αποτέλεσμα για την ολοκληρωτική του καταστροφή.» και sχολικό βιβλίο σελ. 35: «Κάθε Β-λεμφοκύτταρο διαθέτει υποδοχείς-αντισώματα, από τις οποίες παράγονται οι εξής κατηγορίες κυττάρων: Τα πλασματοκύτταρα και τα Β-λεμφοκύτταρα μνήμης.» 3

4 Δ1. ΘΕΜΑ Δ α. Η παραπάνω καμπύλη απεικονίζει την μεταβολή της διαμέτρου των αιμοφόρων αγγείων σε συνάρτηση με τον χρόνο. Παρατηρούμε ότι η διάμετρος των αιμοφόρων αγγείων αρχικά αυξάνεται, άρα γίνεται διαστολή και φτάνει στη μέγιστη διάμετρο τη χρονική στιγμή t1, ενώ στη συνέχεια μειώνεται, άρα γίνεται συστολή και φτάνει στην ελάχιστη διάμετρο τη χρονική στιγμή t2. Γνωρίζουμε ότι όταν η θερμοκρασία στο περιβάλλον αυξηθεί τότε οι θερμοϋποδοχείς αντιλαμβάνονται την αλλαγή στέλνοντας μήνυμα στο κέντρο των γενικών αισθήσεων και στη συνέχεια στο ειδικό κέντρο ρύθμισης της θερμοκρασίας. Το ειδικό κέντρο αποστέλλει με τη σειρά του μηνύματα στους ιδρωτοποιούς αδένες και στα αιμοφόρα αγγεία να εκκρίνουν ιδρώτα και να διασταλούν αντιστοίχως. Αντίθετα, όταν υπάρχει μείωση της θερμοκρασίας στο περιβάλλον το ειδικό κέντρο ρύθμισης της θερμοκρασίας θα στείλει μήνυμα στα αιμοφόρα αγγεία να συσταλθούν. Συνεπώς, ο υγιής αυτός άνθρωπος βρέθηκε στο θερμότερο περιβάλλον τη χρονική στιγμή t1 και στο ψυχρότερο τη χρονική στιγμή t2. (Σχολικό βιβλίο σελ. 9, 10) β. Έκκριση ιδρώτα- καμπύλη Ι Θερμοκρασία σώματος-καμπύλη ΙΙ Αιτιολόγηση: Οπως αναφέρθηκε προηγουμένως το ειδικό κέντρο ρύθμισης της θερμοκρασίας, όταν ο άνθρωπος βρεθεί στο θερμότερο περιβάλλον τη χρονική στιγμή t1, θα αποστείλουν μήνυμα στα αιμοφόρα αγγεία να διασταλούν και στους ιδρωτοποιούς αδένες να εκκρίνουν ιδρώτα. Τη χρονική στιγμή t2, που το άτομο θα βρεθεί στο ψυχρότερο περιβάλλον το ειδικό κέντρο ρύθμισης της θερμοκρασίας αποστέλλει μήνυμα στα αιμοφόρα αγγεία να συσταλθούν ενώ σταματάει η έκκριση ιδρώτα από τους ιδρωτοποιούς αδένες. Συνεπώς, η εικόνα του διαγράμματος είναι όμοια με την αρχική της διαμέτρου των αιμοφόρων αγγείων σε συνάρτηση με το χρόνο. Το αποτέλεσμα του ομοιοστατικού μηχανισμού είναι να διατηρείται σταθερή η θερμοκρασία του σώματος στους 36,6 ο C. Άρα η θερμοκρασία του σώματος παραμένει σε όλες τις χρονικές στιγμές σταθερή. Δ2. α. Το Treponema pallidum ανήκει στα παθογόνα βακτήρια και πιο ειδικά στα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα βακτήρια που προκαλούν την ασθένεια της σύφιλης. Τρόποι μετάδοσης 4

5 σεξουαλικώς μεταδιδόμενων νοσημάτων: Σχολικό βιβλίο σελ. 26: «Εκτός από τη σεξουαλική επαφή από τη μολυσμένη μητέρα στο έμβρυο». Η περίοδος επώασης αντιστοιχεί στο χρονικό διάστημα από τη στιγμή της μόλυνσης μέχρι τη λοίμωξη, άρα μέχρι την εμφάνιση των πρώτων συμπτωμάτων, δηλαδή του πυρετού. Άρα, ο χρόνος επώασης είναι από την ημέρα 0-7,5. β. Ο συγκεκριμένος μικροοργανισμός προκαλεί πυρετό μέσω των ενδοτοξινών. Σχολικό βιβλίο σελ. 23: «Οι ενδοτοξίνες βρίσκονται πυρετός.». Το χρονικό διάστημα του πυρετού είναι από την ημέρα 7,5 έως την ημέρα 17,5. Ο πυρετός συμβάλλει στην αντιμετώπιση του πυρετού εμποδίζοντας την ανάπτυξη και τον πολλαπλασιασμό των βακτηρίων (σχολικό βιβλίο σελ. 24). Είναι γνωστό ότι τα βακτήρια πολλαπλασιάζονται μονογονικά με διχοτόμηση σε ευνοϊκές για αυτά συνθήκες, όπως π.χ. η E. coli κάθε 20 min στους 37 ο C. Ο πυρετός αποτελεί μη φυσιολογική αύξηση της θερμοκρασίας του σώματος πάνω από τους 36.6 Ο C, γι αυτό εμποδίζει τον πολλαπλασιασμό τους. γ. Το δεδομένο που υποδηλώνει την εμφάνιση και τη δράση των αντισωμάτων είναι η χρονική στιγμή 15 όπου ξεκινάει η υποχώρηση του πυρετού. Αυτό σημαίνει ότι μέσω της ειδικής σύνδεσης αντιγόνου-αντισώματος έχει ξεκινήσει η οριστική αντιμετώπιση του βακτηρίου. Επειδή το αντιγόνο είναι βακτήριο τα στάδια της ανοσοβιολογικής απόκρισης που θα ενεργοποιηθούν μέχρι την παραγωγή των αντισωμάτων είναι: Στάδιο 1 ο : Η ενεργοποίηση των βοηθητικών Τ-λεμφοκυττάρων, Στάδιο 2 ο : Η ενεργοποίηση των Β-λεμφοκυττάρων (χημική ανοσία) Σχολικό βιβλίο σελ. 37: «Αρχικά, με την εμφάνιση του παθογόνου, Σχολικό βιβλίο σελ. 38: δρουν με το αντιγόνο και το εξουδετερώνουν.» 5