1. Η σχετική ατομική μάζα του Fe είναι 56. Αυτό σημαίνει ότι η μάζα ενός ατόμου Fe είναι: α) 56g β) 56 φορές μεγαλύτερη από τη μάζα ενός ατόμου 12 6 C γ) 56 φορές μεγαλύτερη από το 1/12 της μάζα ενός ατόμου 12 6 C δ) 56 φορές μεγαλύτερη από το 1/12 της μάζα ενός ατόμου C 2. Να εξετάσετε εάν υπάρχει στοιχείο με Ar <1. Σύμφωνα με τον ορισμό του Ar, πρακτικά καταλαβαίνουμε ότι το Αr δείχνει πόσες φορές είναι μεγαλύτερη η μάζα του ατόμου του στοιχείου από τη μάζα ενός πρωτονίου (ή νετρονίου, αφού πρακτικά πρωτονίου = νετρονίου ). Επειδή κάθε άτομο περιέχει τουλάχιστο ένα πρωτόνιο συμπεραίνουμε ότι Ar 1 (το = ισχύει για το 1 1 Η). 3. Πιστεύετε ότι είναι αλήθεια ότι η Ar ενός στοιχείου είναι μεγαλύτερη ή τουλάχιστον ίση με τον ατομικό αριθμό του στοιχείου; Ο ατομικός αριθμός δείχνει τον αριθμό των πρωτονίων του πυρήνα του ατόμου. Λαμβάνοντας υπόψιν την προηγούμενη άσκηση, συμπεραίνουμε ότι είναι αλήθεια ότι η Ar ενός στοιχείου είναι μεγαλύτερη ή τουλάχιστον ίση με τον ατομικό του αριθμό. 4. Είναι αλήθεια ότι μεταξύ δύο χημικών ενώσεων μεγαλύτερο έχει εκείνη η ένωση που αποτελείται από περισσότερα άτομα; Όχι δεν είναι αλήθεια. Για να υπολογισθεί το, λαμβάνουμε υπόψιν εκτός από τον αριθμό των ατόμων που αποτελούν την ένωση και τα Αr των στοιχείων που αποτελούν την ένωση, με αποτέλεσμα η παραπάνω πρόταση να μην είναι σωστή. Π.χ. Το της NH 3 είναι 17 (περιέχει 4 άτομα,, NH3 =1 Ar,N + 3 Ar,H = 1 14+3 1 = 17) ενώ του CO 2 είναι 44 (περιέχει 3 άτομα,, CO2 =1 Ar,C + 2 Ar,O = 1 12+2 16 = 44) 5. Να υπολογίσετε το των παρακάτω ενώσεων. Cl 2, SO 3, H 2 SO 4, Ca(OH) 2, Ba(NO 3 ) 2, (NH 4 ) 3 PO 4, Ca 3 (PO 4 ) 2, NH 4 NO 3. Δίνονται τα Ar: Cl=35,5, S=32, O=16, H=1, Ca=40, Ba=137, N=14, P=31, Cl2 = 2 Ar, Cl = 2 35,5 = 71. 1
, SO3 =Ar, S + 3 Ar, O = 32 + 3 16 = 80, H2SO4 =2 Ar, H + Ar, S + 4 Ar, O = 2 1 + 32 + 4 16 = 98, Ca(OH)2 = Ar, Ca + 2 (Ar, O + Ar, H ) = 40 + 2 (16+1) = 40+2 17 = 74, Ba(NO3)2 = Ar, Ba + 2 (Ar, N + 3 Ar, O ) = 137 + 2 (14+3 16) = 137 + 2 (14+48) = 137 + 2 72 = 137 + 144 = 281, (NH4)3PO4 = 3 (Ar, N + 4 Ar, H ) + Ar, P + 4 Ar, O = 3 (14+4 1) + 31 + 4 16 = 3 14 + 31 + 48 = 42 +31 +48 = 121, Ca3(PO4)2 = 3 Ar, Ca + 2 (Ar, P + 4 Ar, O ) = 3 40 + 2 (31 + 4 16) = 120 + 2 (31 + 64) = 120 + 2 95 = 120 + 190 = 310, NH4NO3 = Ar, N + 4 Ar, H + Ar, N + 3 Ar, O = 14 + 4 1 + 14 + 3 16 = 14 + 4 + 14 + 48 = 80 6. To S έχει Ar=32 και =64. Ποια είναι η ατομικότητα του S αυτές τις συνθήκες; Έστω ότι η ατομικότητα του S είναι x. Tότε ο Μοριακός Τύπος είναι S x. To είναι, Sx = x Ar, S 64= x 32 x = 2. 7. Το στοιχείο Α έχει Ar=1 και το στοιχείο Β έχει Ar=31. Μια ένωση που αποτελείται από τα στοιχεία Α και Β είναι δυνατόν να έχει : α) 28 β) 34 γ) 37,6 δ) 31 To Μr της ένωσης πρέπει να είναι μεγαλύτερο από το μεγαλύτερο Ar των στοιχείων που την αποτελούν. Άρα οι απαντήσεις α) και δ) αποκλείονται. Επειδή τα Αr των στοιχείων που αποτελούν την ένωση δεν έχουν δεκαδικά ψηφία, συμπεραίνουμε ότι ούτε και το της ένωσης θα έχει δεκαδικά ψηφία. Κατά συνέπεια η σωστή απάντηση είναι η β). 8. Το άτομο του ενός στοιχείου περιέχει στον πυρήνα του 17 πρωτόνια και 18 νετρόνια. α) Πόσο είναι κατά προσέγγιση το Ar του στοιχείου; β) Πόσα γραμμάρια είναι το 1 ol του στοιχείου; α) Το Ar του στοιχείου είναι περίπου 17+18 =35. (Θυμίσου την ερώτηση 2) β) Το ol είναι ποσότητα μάζας όσο το σε γραμμάρια. Άρα το 1 ol του στοιχείου είναι 35g. 2
9. Για τα στοιχεία Α και Β γνωρίζουμε τα παρακάτω: Σχηματίζουν τις ενώσεις ΑΒ και την ένωση A 2 B 3. Το της ένωσης ΑΒ είναι 72 και της A 2 B 3 είναι 160. α) Ποια είναι τα Ar των στοιχείων Α και Β; β) Πόσο ζυγίζει 1 ol της ένωσης A 3 B 4 ; α) Έστω x το Ar του Α και y το το Ar του Β. Τότε έχουμε για την ένωση ΑΒ., AB = x + y 72 = x + y (1.1) Ομοίως, A2B3 = 2 x + 3 y 160 = 2 x + 3 y (1.2) Πολλαπλασιάζω την (1.1) με το 2 και την αφαιρώ από την (1.2) 2 x + 3 y -2 (x+y) = 160 2 72 2 x + 3 y -2 x -2 y = 160 144 y = 16 (1.3) (1.1), (1.3) x + 16 = 72 x = 56. β) Πρώτα πρέπει να βρω το της A 3 B 4., A3B4 = 3 Ar, A + 4 Ar, B, A3B4 = 3 56 + 4 16, A3B4 = 232. Άρα το 1 ol της A 3 B 4 ζυγίζει 232g. 10. Να υπολογίσετε πόσο ζυγίζει 1 ol των παρακάτω ενώσεων: H 3 PO 4, NaOH, HNO 3, FeSO 4, Al 2 (SO 4 ) 3 Δίνονται τα Ar: H=1, P=31, O=16, H=1, Na=23, N=14, Fe=56, S=32, Al=27. Αρκεί να βρω το της κάθε ένωσης, γιατί το ol είναι το σε g., H3PO4 = 98, άρα το 1 ol H 3 PO 4 ζυγίζει 98g., NaOH = 40, άρα το 1 ol NaOH ζυγίζει 40g., HNO3 = 63, άρα το 1 ol HNO 3 ζυγίζει 63g., FeSO4 = 152, άρα το 1 ol FeSO 4 ζυγίζει 152g., Al2(SO4)3 = 342, άρα το 1 ol Al 2 (SO 4 ) 3 ζυγίζει 342g. 11. Πόσα ol είναι τα 18g μιας ένωσης που έχει =36; Αριθμός των ol = μάζα n = n = 18 36 n = 0,5 ol 12. Που υπάρχουν περισσότερα ol, σε 32g O 2 ή σε 6g H 2 ; Δίνονται: Ar, H = 1 και Ar, Ο = 16. 3
Υπολογίζω το, O2 = 2 Ar, O = 2 16 =32 Υπολογίζω το, H2 = 2 Ar, H = 2 1 =2 n, O2 = n, H2 =, O2, O2 H 2 H 2 n, O2 = 32 32 n, O2 = 1 n, H2 = 6 2 n, H2 = 3 Άρα τα περισσότερα ol περιέχονται σε 6g H 2 13. Τα 0,4 ol της ένωσης H 2 SO X ζυγίζουν 32,8g. Ποιο είναι το x; Δίνονται: Ar, H = 1, Ar, S = 32 και Ar, Ο = 16., H2SOX = 2 Ar, H + Ar, S + x Ar, O, H2SOX = 2 1 + 32 + x 16, H2SOX = 34 + 16 x (1.1) HSO 2 x n, H2SOx = 32,8 x=3, HSO 2 x 0,4 = 32,8 0,4 (34+16 x)=32,8 13,6 + 6,4 x = 34 16 x 14. Μας δίνονται 13,8g NO 2 και ζητάμε να βρούμε α) πόσα ol NO 2 είναι β) πόσα μόρια NO 2 περιέχει γ) Πόσα g CO περιέχουν ίδιο αριθμό ατόμων Ο 2 με την παραπάνω ποσότητα του NO 2. Δίνονται: Ar, Ν = 14, Ar, Ο = 16, Ar, C = 12 α) Υπολογίζουμε το του NO 2. = 14 + 2 16 = 46. n = n = 13,8 46 n = 0,3 ol β) Ο αριθμός των μορίων είναι αριθμός των ol x N A αριθμός των μορίων = 0,3 6,02 10 23 = 1,806 10 23 μόρια. γ) O αριθμός ατόμων του Οξυγόνου είναι 2 x αριθμός των μορίων NO 2 δηλ. τα άτομα του O 2 είναι 2 x 1,806 10 23 άτομα = 3,612 10 23 άτομα. Από τον μοριακό τύπο του CO συμπεραίνω ότι τα μόρια του CO είναι όσα τα άτομα του Ο 2 δηλ. 3,612 10 23 μόρια. Τα 3,612 10 23 μόρια του CO αντιστοιχούν σε 3,612 10 23 / 6,02 10 23 ol δηλ. τα ol του CO είναι 0,6 ol. 4
Yπολογίζω το Μr του CO και το βρίσκω 28. n = n = 0,6 28 = 16,8 = 15. Να συμπληρώσετε τον παρακάτω πίνακα: Mάζα 1 ol Αριθμός ol που υπάρχουν σε 150g της ένωσης CO 2 44 44 150 44 = 3,41 Ν 2 28 28 150 28 = 5,36 H 2 S 34 34 150 34 = 4,41 Na 2 S 78 78 150 78 = 1,92 Δίνονται τα Ar: C=12, O=16, Cl=35,5 H=1, S=32, Na=23, N=14 5