4η ΕΝΟΤΗΤΑ ΒΑΣΙΚΕΣ ΔΕΞΙΟΤΗΤΕΣ ΣΤΟΥΣ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟΥΣ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΕΣ (WORD & ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ) ΠΡΟΟΙΜΙΟ 4 η Ενότητα Στην 4 η Ενότητα ΒΑΣΙΚΕΣ ΔΕΞΙΟΤΗΤΕΣ ΣΤΟΥΣ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟΥΣ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΕΣ (WORD & ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ) έχουμε δημιουργήσει ένα οδηγό βήμα-βήμα στις Βασικές Δεξιότητες στους Η/Υ για τους αρχάριους που θέλουν να μάθουν πώς να χρησιμοποιούν το WORD και το Διαδίκτυο είτε από συμβατό ηλεκτρονικό υπολογιστή είτε από φορητό υπολογιστή. ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 4 η ΕΝΟΤΗΤΑ Εισαγωγή: ΓΕΝΙΚΟΣ ΟΔΗΓΟΣ 1. ΠΡΩΤΑ ΒΗΜΑΤΑ ΣΤΗ ΧΡΗΣΗ Η/Υ, ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ ΚΑΙ ΧΡΗΣΗ ΤΟΥ «WORD» 2. ΠΩΣ ΝΑ ΧΕΙΡΙΖΕΣΘΕ ΤΟ ΠΛΗΚΤΡΟΛΟΓΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΠΟΝΤΙΚΙ 3. ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ: ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΚΑΙ ΠΩΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΕΙ
Εισαγωγή: Γενικός οδηγός Προετοιμάσαμε ένα CD που περιέχει δύο οδηγούς που βήμα-βήμα θα βοηθήσουν τους μαθητές να αρχίσουν να χρησιμοποιούν ένα πρόγραμμα επεξεργασίας κειμένων (WORD) και το διαδίκτυο. Με τον οδηγό θα αρχίσετε να γράφετε, αποθηκεύετε και να εκτυπώνετε μια επιστολή ή ένα έγγραφο, να ανοίγετε μια μηχανή αναζήτησης, να περιηγείσθε στο διαδίκτυο, και να μετατρέπετε ένα κείμενο από τις σελίδες του διαδικτύου στη γλώσσα σας. Σε αυτή την ενότητα θα βρείτε μια γενική και βασική προσέγγιση στις δεξιότητες των υπολογιστών που θα σας παρουσιάσουν τους εκτυπώσιμους οδηγούς που επισυνάπτονται στα αρχεία του CD που ονομάζονται «Οδηγός Word» και «Οδηγός Internet». Επίσης θα σας παρέχουμε μια Κάρτα Οδηγό (στο μέγεθος μιας πιστωτικής κάρτας) με όλες τις βασικές οδηγίες που είναι χρήσιμες για να αρχίσετε να περιηγείσθε στο διαδίκτυο.
1. Πρώτα βήματα στη χρήση Η/Υ, περιήγηση στο διαδίκτυο και χρήση του «WORD» 1.α. Ξεκίνημα και κλείσιμο του Η/Υ Όπως κάθε άλλη συσκευή που λειτουργεί με ηλεκτρισμό, θα πρέπει να ακολουθήσετε μερικούς απλούς κανόνες για να μη βλάψετε τον υπολογιστή σας. Αν ο υπολογιστής σας είναι συμβατικός (κλασσικός υπολογιστής για χρήση στο σπίτι που συνήθως έχει γείωση), η πρώτη κίνηση είναι να τον ενώσετε με το ρεύμα σε μια πρίζα που λειτουργεί. Αν είναι φορητός υπολογιστής, μπορείτε να τον ανοίξετε χρησιμοποιώντας την ενσωματωμένη επαναφορτιζόμενη μπαταρία του. Βρείτε το κουμπί με την ένδειξη του ρεύματος και πιέστε το. Ο υπολογιστής αρχίζει την διαδικασία ανοίγματος. Μετά από λίγα λεπτά, επιτέλους, εμφανίζεται η οθόνη με το καλοσώρισμα. Σε αυτό το σημείο πρέπει να επιλέξετε τον «χρήστη» για να έχετε πρόσβαση σε όλα τα προγράμματα. Η ερώτηση που προκύπτει φυσικά είναι «Ποιοί είναι οι χρήστες;»
1.β. Χρήστες Αν χρησιμοποιείτε υπολογιστή σε σημείο πρόσβασης στο διαδίκτυο («Internet Point»), είναι πιθανό ο κάθε πελάτης του καταστήματος να έχει το δικό του προφίλ χρήστη. Το να έχετε το δικό σας προφίλ χρήστη είναι σαν να έχετε δικό σας ιδιωτικό χώρο. Όταν κάνετε έναρξη λειτουργίας του υπολογιστή σας και έχετε πρόσβαση στο δικό σας προφίλ χρήστη είναι σαν να λέτε στον υπολογιστή: «Είμαι ο Γιάννης και ήμουν εδώ χθές!» ή «Είμαι η Μαρία, και αυτή είναι η πρώτη φορά που έρχομαι εδώ!». Με κάθε προφίλ χρήστη μπορείτε να προσαρμόσετε τον τρόπο που χρησιμοποιείτε τον υπολογιστή σας. Ηρεμείστε! Έτσι λοιπόν, έχετε ξεκινήσει τον υπολογιστή σας και έχετε πρόσβαση στο δικό σας προφίλ χρήστη. Τώρα θα βρείτε στην οθόνη ένα εικονικό χώρο εργασίας που είναι κοινά γνωστός στην Αγγλική γλώσσα ως desktop. Τώρα μπορείτε να αρχίσετε να χρησιμοποιείτε τον υπολογιστή σας. Τί μπορείτε να κάνετε; Θα το δούμε σε λίγο. Υπομονή αυτή τη στιγμή. Μόλις ξεκινάμε! Μέχρι τώρα έχουμε μάθει πώς να ανάβουμε τον υπολογιστή. Τώρα θα δούμε ένα άλλο θέμα: πώς να σβήνουμε τον υπολογιστή! 1.γ. Πώς να σβήνετε τον υπολογιστή σας Ο υπολογιστής είναι μια ιδιαίτερη συσκευή. Για να τον σβήσουμε δεν πατάμε απλά ένα κουμπί όπως κάνουμε για να τον ανάψουμε. Η διαδικασία που χρειάζεται είναι να σιγουρευτούμε ότι δεν χάθηκαν τα δεδομένα ή δεν έχουν πάθει κάτι. Πρέπει λοιπόν να τον «προειδοποιήσουμε» ότι πρόκειται να τον σβήσουμε. Ναί, αλλά πώς;
Μην πανικοβάλλεσθε! Τίποτα δεν είναι απλούστερο. Επιλέγοντας μια έγχρωμη σημαιούλα κάτω αριστερά στην οθόνη, εμφανίζεται ένα παράθυρο. Στην κάτω δεξιά πλευρά του παραθύρου θα βρείτε το εικονίδιο που λέει «σβήσιμο». Επιλέξτε με το αριστερό πλήκτρο του ποντικιού το εικονίδιο και σε λίγα δευτερόλεπτα ο υπολογιστής θα σβήσει αυτόματα. Τέλος! 2. Πώς να χειρίζεσθε το πληκτρολόγιο και το ποντίκι Λοιπόν! Έχουμε μάθει πώς να ανάβουμε και να σβήνουμε τον ηλεκτρονικό υπολογιστή. Τώρα θα μάθουμε πώς να χειριζόμαστε το πληκτρολόγιο και το ποντίκι. Μόλις καταλάβετε πώς να τα χρησιμοποιείτε, θα μπορείτε να έχετε πρόσβαση σε πολλές κρυμένες λειτουργίες. 2.α Πληκτρολόγιο 105 πλήκτρα είναι (σχεδόν) όλα όσα χρειάζεσθε για να χρησιμοποιείτε έναν υπολογιστή! Τα πάγια πληκτρολόγια ονομάζονται QWERTY. Αυτό το όνομα είναι η σειρά των γραμμάτων στα πρώτα έξι πλήκτρα που βρίσκονται στο επάνω αριστερό μέρος του πληκτρολογίου. Κοιτάξετε την συνηθισμένη σύνθεση ενός πληκτρολογίου.
Πλήκτρα με ειδικές λειτουργίες: Πλήκτρα με ειδικές λειτουργίες: Είναι το «F» και τα πλήκτρα με τις συντομεύσεις όπως «CTRL», «Esc», «Menu», «Alt», κλπ. Η λειτουργία τους μπορεί να διαφέρει αλλά γενικά: το ESC κλείνει την εφαρμογή που χρησιμοποιείται εκείνη τη στιγμή, το «Menu» ανοίγει τις επιλογές, το «F1» ανοίγει το μενού. Πλήκτρα για να γράφετε γράμματα, και διάφορα σύμβολα (όπως αστερίσκος, σημεία στίξης, απόστροφος, κλπ), αριθμούς, τονιζόμενα γράμματα. Το μεγάλο πλήκτρο που βρίσκεται στο κέντρο κάτω, «Space Bar», είναι για να προσθέτετε κενό ανάμεσα στις λέξεις. Κουμπιά με αριθμούς και βοηθητικά: Εκτός από αριθμούς, βρείτε το κουμπί «TAB» που είναι χρήσιμο για την εισαγωγή κενού στα κείμενα, το «Caps lock», που ενεργοποιεί ή απενεργοποιεί τα κεφαλαία γράμματα, το «Alt GR» που είναι για το Internet, το «Delete» που διαγράφει το γράμμα στα δεξιά του βέλους του ποντικού, το «Enter» που χρησιμοποιείται να πάμε στην επόμενη γραμμή ή να επιβεβαιώσουμε.
2.β. Ποντίκι Αυτή η όμορφη συσκευή θα σας επιτρέψει να μεταφέρετε τις κινήσεις του χεριού σας κατευθείαν στον υπολογιστή σας με ένα απλό πάτημα. Με τα πλήκτρα που έχει μπορείτε να επιλέξετε αντικείμενα, να ανοίξετε αρχεία, να περιηγηθείτε και να κινείσθε ελεύθερα στην οθόνη. Υπάρχουν πολλά είδη στην αγορά αλλά ο τύπος που χρησιμοποιείται περισσότερο είναι αυτός με τα δύο πλήκτρα μπροστά και το μεσαίο πλήκτρο με τη ροδέλλα. Το αριστερό πλήκτρο είναι αυτό που χρησιμοποιείται συχνότερα. Με αυτό μπορείτε να κλείνετε παράθυρα, να επιλέγετε, να μετακινείτε αντικείμενα και ακόμα περισσότερα, απλά με ένα κλικ ή διπλό κλικ στα πλήκτρα του ίδιου ποντικιού. Το δεξί πλήκτρο χρησιμοποιείται για δευτερεύουσες λειτουργίες που συνήθως κρύβονται στο «Μενού περιεχομένου» ή στο «Sub». Με την κεντρική ροδέλλα μπορείτε να κινηθείτε κάθετα πάνω-κάτω καθώς διαβάζετε το περιεχόμενο ενός εγγράφου ή ενός παραθύρου. Οπτικά οι κινήσεις που γίνονται με το ποντίκι αναγνωρίζονται από ένα λευκό βέλος στην οθόνη που ακολουθεί πιστά όλες τις κινήσεις που κάνετε με το χέρι σας. 3. Διαδίκτυο: Τί είναι και πώς λειτουργεί Διαδίκτυο: αυτό το άγνωστο... Οταν λέμε «Διαδίκτυο», γενικά μιλάμε για ένα μεγάλο εικονικό δίκτυο όπου μπορούμε να κάνουμε σχεδόν τα πάντα: να εργασθούμε, να παίξουμε, να μάθουμε, να
γράψουμε, να τηλεφωνήσουμε, να ακούσουμε μουσική, να δούμε ταινίες, και πολλά περσσότερα με απλό και διαισθητικό τρόπο. Πώς να έχετε πρόσβαση στο Διαδίκτυο Το Διαδίκτυο στο οποίο έχετε πρόσβαση μέσω μιας να τις ανακαλύψετε! μηχανής πλοήγησης σας δίνει την δυνατότητα να περιηγείσθε στον παγκόσμιο ιστό. Σκεφθείτε την μηχανή πλοήγησης σαν ένα αυτοκίνητο και το διαδίκτυο σαν ένα μεγάλο δίκτυο δρόμων γεμάτων με δρομάκια, μεγαλουπόλεις, πόλεις που περιμένουν Ποιός γράφει αυτά που βρίσκουμε στο Διαδίκτυο; Η κύρια ιδέα του Διαδικτύου είναι πως οποιοσδήποτε μπορεί να συνεισφέρει στην ανάπτυξη του δημιουργώντας ένα μικρό κομμάτι (κείμενα, εικόνες, ιστοτόπους, κλπ.). Από κάθε ένα από αυτά τα κομμάτια ο κάθε χρήστης μπορεί να κάνει την έρευνα του ή να αναπτύξει ένα άλλο κομμάτι συνεισφέροντας στην ανάπτυξη του παγκόσμιου ιστού. 3.α Ας αρχίσουμε την περιήγηση! Μπορούμε να συγκρίνουμε το διαδίκτυο με μια εθνική οδό με στενά δρομάκια, με στενά περάσματα, με κεντρικούς δρόμους και διευθύνσεις. Αν χρειάζεσθε να βρείτε κάτι που σας ενδιαφέρει, το πρώτο πράγμα που χρειάζετε να κάνετε είναι να πληκτρολογήσετε μια λέξη κλειδί (όπως «φαρμακεία στην πόλη» αν χρειάζεσθε ασπιρίνη) στο πλαίσιο της μηχανής αναζήτησης του «Google». Αυτή η μηχανή αναζήτησης είναι εύκολα προσβάσιμη με κάθε μηχανή πλοήγησης στην διεύθυνση
http:www.google.com. Ανάμεσα στις δημοφιλείς μηχανές αναζήτησης, το Google είναι σίγουρα η πιό φημισμένη. Σας δίνει την δυνατότητα να βρείτε ο,τιδήποτε βρίσκεται στο διαδίκτυο χωρίς να γνωρίζετε την ακριβή διεύθυνση. 3.α.1 Πώς κάνουμε αναζήτηση στο Google Τίποτα δεν θα μπορούσε να είναι ευκολότερο. Απλά γράψετε κάτι που σας ενδιαφέρει στο σημείο που βρίσκεται κάτω από το έγχρωμο σήμα του Google και μετά πιέσετε «Enter». Σαν αποτέλεσμα θα έχετε μια σειρά σελίδων που είναι σχετικές με αυτό που ψάχνατε. Επιλέξετε τη σελίδα (σύνδεση) που περιέχει αυτό που σας ενδιαφέρει περισσότερο και καλή περιήγηση! Προσπαθήστε το και θα δείτε πόσο απλό είναι. 3.β Αποστολή ηλεκτρονικού ταχυδρομείου Τί είναι το ηλεκτρονικό μήνυμα; Στην κυριολεξία σημαίνει «ηλεκτρονινό ταχυδρομείο». Σε σύγκριση με τις γραπτές επιστολές είναι απλούστερο,ταχύτερο και δεν κοστίζει τίποτα. Τουλάχιστον όχι άμεσα!
Τί μπορώ να στείλω με το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο; Λοιπόν! Σχεδόν τα πάντα! Για παράδειγμα, φωτογραφίες, λήψεις με βίντεο, μουσική, συνδέσεις με ιστοσελίδες που θέλετε να μοιραστείτε Προφανώς, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε αυτές τις λειτουργίες πέρα από τον κύριο σκοπό ενός ηλεκτρονικού μηνύματος που είναι σαν να στέλνετε απλά κάποιο γραπτό κείμενο! Η μεγάλη ευκολία αυτής της υπηρεσίας είναι ότι μπορείτε να στείλετε ηλεκτρονικά μηνύματα από οποιοδήποτε υπολογιστή που έχει σύνδεση στο Internet. Μόλις έχετε τον δικό σας «λογαριασμό» (θα είναι η εικονική σας διεύθυνση!), θα μπορείτε να στέλνετε τα ηλεκτρονικά σας γράμματα σε οποιονδήποτε έχει έναν αντίστοιχο λογαριασμό. 3.β.1. Πώς μπορώ να δημουργήσω λογαριασμό ηλεκτρονικού ταχυδρομείου; Μόλις έχετε επιλέξει τον πάροχο της υπηρεσίας ηλεκτρονικού ταχυδρομείου που σας ταιριάζει καλύτερα, απλά ακολουθήσετε τις οδηγίες που παρέχονται από την υπηρεσία ταχυδρομείου που έχετε επιλέξει. Δείτε, για παράδειγμα πώς λειτουργεί το «Gmail», η δωρεάν υπηρεσία ταχυδρομείου που την παρέχει το Google. Ανοίξετε την μηχανή πλοήγησης και πληκτρολογήσετε την διεύθυνση
http://www.gmail.com. Μόλις βρεθείτε στην αρχική σελίδα του Gmail, επιλέξετε «Δημιουργήσετε λογαριασμό» και συμπληρώσετε τα πεδία που παρουσιάζονται. Μόλις δημιουργήσετε την ηλεκτρονική σας διεύθυνση, θα μπορείτε και να διαβάζετε και να γράφετε μηνύματα. Μην αποθαρρυνθείτε από την πρώτη προσπάθεια! 4. Μικρός οδηγός για τη χρήση του «Word» και πώς να δημιουργείτε ένα έγγραφο Το «Word» είναι από τα πιό δημοφιλή προγράμματα για την δημιουργία οπτικών εγγράφων. Χρησιμοποιείται για να γράφουμε επιστολές, κείμενα και οποιοδήποτε τύπο εγγράφων κι έτσι να κάνουμε τον υπολογιστή μας να μοιάζει με την παλιά γραφομηχανή ή το σημειωματάριο μας αλλά με πολλές περισσότερες ιδιότητες. Άνοιγμα του «Word» Στην επιφάνεια εργασίας του υπολογιστή σας θα βρείτε το «Word» με το κλασσικό του σήμα. Πατώντας με διπλό κλικ με το αριστερό πλήκτρο του ποντικιού θα ανοίξετε το πρόγραμμα και θα βρείτε πόσο απλό είναι να γεμίσετε τη σελίδα με λέξεις. Ένας άλλος τρόπος να ανοίξετε το πρόγραμμα είναι να το ψάξετε στο μενού που ανοίγει αν πατήσετε κάτω αριστερά της οθόνης στο εικονίδιο «ΕΝΑΡΞΗ».
Κενό έγγραφο Όταν αρχίζετε το Word, θα βρείτε κάτι παρόμοιο με μια όμορφη σελίδα λευκού χαρτιού με μια εργαλειοθήκη στην επάνω πλευρά και μια ένδειξη που αναβοσβήνει πάνω αριστερά στη σελίδα που αναμένει τις εντολές σας. Αφού γράψετε το κείμενο Θα χρειασθεί να το αποθηκεύσετε με την σωστή διαδικασία. Στο επάνω αριστερό μέρος της οθόνης θα βρείτε το εικονίδιο OFFICE και μόλις κάνετε κλικ σε αυτό θα ανοίξει ένα κυλιόμενο μενού όπου θα βρείτε την λειτουργία «Αποθήκευση ως». Επιλέξετε το και ακολουθήσετε τις οδηγίες που θα βρείτε στην επόμενη σελίδα που θα εμφανισθεί αυτόματα. Αποτέλεσμα του προγράμματος γραφής Μόλις τελειώσετε, και αφού το έχετε αποθηκεύσει σε ένα ειδικό αρχείο, απλά χρειάζεται να κλείσετε το πρόγραμμα και να επιστρέψετε στην αρχική οθόνη. Στην εργαλειοθήκη στο πάνω μέρος της οθόνης επιλέγετε πάντα το εικονίδιο του OFFICE στο μενού που ανοίγει. Ψάξετε την ένδειξη «έξοδος».