Έλα. και διάβασέ με! Ein Vorleseratgeber für Eltern mit Kleinkindern



Σχετικά έγγραφα
Griechisches Staatszertifikat - Deutsch

Griechisch Ελληνικά. Έλα, διάβασέ μου! Ein Vorleseratgeber für Eltern mit Kleinkindern Επισκεφθείτε την «Εναρξη ανάγνωσης» στο Facebook

Griechisches Staatszertifikat - Deutsch

DEUTSCHE SCHULE ATHEN ΓΕΡΜΑΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΑΘΗΝΩΝ

Mission Berlin. Deutsch lernen und unterrichten Arbeitsmaterialien. Mission Berlin 22 Έλα τώρα, κουνήσου

1. Ταξινόμησε τα ρήματα στον παρακάτω πίνακα, ανάλογα με την αλλαγή του φωνήεντος στο θέμα τους. 2. Ξανάγραψε τις προτάσεις σε χρόνο Παρακείμενο

Niveau A1 & A2 PHASE 3 ΚΡΑΤΙΚΟ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΤΙΚΟ ΓΛΩΣΣΟΜΑΘΕΙΑΣ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙ ΕΙΑΣ, ΙΑ ΒΙΟΥ ΜΑΘΗΣΗΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ

Griechisches Staatszertifikat - Deutsch

DEUTSCHE SCHULE ATHEN ΓΕΡΜΑΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΑΘΗΝΩΝ

1. Βρες το σωστό αντικείμενο και συμπλήρωσε το σε αιτιατική. 2. Μπορείς να το πεις κι αλλιώς. Χρησιμοποίησε τα ρήματα schmecken και gefallen

Griechisches Staatszertifikat - Deutsch

Teil 2. Ελα να μου διαβάσεις! Μέρος 2. Griechisch Ελληνικά

Μεταγραφή ηχητικού κειμένου. Έναρξη δοκιμασίας κατανόησης προφορικού λόγου Anfang des Testteils Hörverstehen AUFGABE 1

Griechisches Staatszertifikat - Deutsch

Mission Berlin. Deutsch lernen und unterrichten Arbeitsmaterialien. Mission Berlin 13 Βοήθεια εκ Θεού

ΚΡΑΤΙΚΟ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΤΙΚΟ ΓΛΩΣΣΟΜΑΘΕΙΑΣ HÖRVERSTEHEN. Mai 2012

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ ΒΕΡΝΗΣ Bern

Aufgaben 1. Κλίνε τα ρήματα. gehen lernen arbeiten fragen (πθγαίνω) (μαθαίνω) (δουλζυω) (ρωτώ) ich du er/sie/es wir ihr sie, Sie

Mission Berlin. Deutsch lernen und unterrichten Arbeitsmaterialien. Mission Berlin 26 Πειράµατα µε τον χρόνο

1. Ταξινόμησε τα ρήματα στον παρακάτω πίνακα, ανάλογα με την αλλαγή του φωνήεντος στο θέμα τους. 2. Ξανάγραψε τις προτάσεις σε χρόνο Παρακείμενο

PASSANT A: Ja, guten Tag. Ich suche den Alexanderplatz. Können Sie mir helfen?

Wenn ihr nicht werdet wie die Kinder...

Mission Berlin. Deutsch lernen und unterrichten Arbeitsmaterialien. Mission Berlin 24 Το ρολόι χτυπάει

Εμπορική αλληλογραφία Ηλεκτρονική Αλληλογραφία

Mission Berlin. Deutsch lernen und unterrichten Arbeitsmaterialien. Mission Berlin 23 Θα τα πούµε µετά

Aufgabe 1 Dreierkette Legt mit den Bild- und Wortkarten eine Dreierkette. Τρεις στη σειρά. Σχηματίστε τριάδες με εικόνες και λέξεις που ταιριάζουν.

ΚΠγ / Griechisches Staatszertifikat Deutsch Mai 2008 ΚΑΤΑΝΟΗΣΗ ΠΡΟΦΟΡΙΚΟΥ ΛΟΓΟΥ. Μεταγραφή ηχητικού κειμένου

Teil 2. Griechisch Ελληνικά. Έλα, διάβασέ μου! Μέρος 2

2. Σε καθεμία από ηις παρακάηφ προηάζεις σπάρτει ένα οσζιαζηικό ζε αιηιαηική ή ζε δοηική. Υπογράμμιζε ηο και ζσμπλήρφζε ηο ζε ονομαζηική

Weihnachtsbrief aus Kindergarten und Vorschule Χριστουγεννιάτικο γράμμα από το προνηπιακό/νηπιακό τμήμα

Fragen, ob Gebühren anfallen, wenn man in einem bestimmten Land Geld abhebt

Mission Berlin. Deutsch lernen und unterrichten Arbeitsmaterialien. Mission Berlin 17 Οδοφράγµατα

Mission Berlin. Deutsch lernen und unterrichten Arbeitsmaterialien. Mission Berlin 14 Στο παρελθόν για το µέλλον


Mission Berlin. Deutsch lernen und unterrichten Arbeitsmaterialien. Mission Berlin 25 Απρόοπτες δυσκολίες

3 Lösungen zu Kapitel 3

Mission Berlin. Deutsch lernen und unterrichten Arbeitsmaterialien. Mission Berlin 16 Παλιοί γνωστοί

BIOABFALL. Beantworte folgende Fragen: 1. Welche Farbe hat die Biotonne a) blau b) grün c) gelb d) rot. 2. Was kommt in die Biotonne?

22 είκοσι δύο. Κύπρος. Ελλάδα. Ελβετία. Αυστρία. Γερμανία. Από πού είσαι; Είμαι από τη Γερμανία. Εσύ; Από την Κύπρο. Από πού είσαι; Είμαι από

Auswandern Studieren Studieren - Universität Griechisch Θα ήθελα να εγγραφώ σε πανεπιστήμιο. Angeben, dass man sich einschreiben will Japanisch Θα ήθε

Το σύστημα των αξιών της ελληνικής κοινωνίας μέσα στα σχολικά εγχειρίδια της Λογοτεχνίας του Δημοτικού Σχολείου

Η παράσταση αυτή ήταν πολύ καλή και οργανωµένη, να συνεχίσουµε έτσι. Langer ( ιευθύντρια του Albrecht-Ernst Gymnasium)

Προσοχή! Ο πληθυντικός αριθμός είναι ίδιος και για τα τρία γένη.

Mission Berlin. Deutsch lernen und unterrichten Arbeitsmaterialien. Mission Berlin 09 Στοιχεία που λείπουν

Mathematik. Note. Fußball. Müsli. Stadion

Μεταγραφή ηχητικού κειµένου. Έναρξη δοκιµασίας κατανόησης προφορικού λόγου Anfang des Testteils Hörverstehen AUFGABE 1

Die Adjektivdeklination Η κλίςη των επιθέτων

FLASHBACK: Die Spieldose, aha? Sie ist kaputt. Kein Problem Anna, ich repariere sie dir.

Der Dativ Δοτική. Nom. Akk. Dativ maskulin der den dem feminin die die der neutral das das dem die die den

FLASHBACK: Anna, Ihre Mission ist riskant. Sie sind in Gefahr. Die Frau in Rot sucht Sie.

Εμπορική αλληλογραφία Ηλεκτρονική Αλληλογραφία

Auswandern Dokumente Dokumente - Allgemeines Griechisch Koreanisch Dokumente - Persönliche Informationen

Das Partizip Η μετοχή

ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ Bildung älterer Arbeitnehmer

Μεταγραφή ηχητικού κειµένου. Έναρξη δοκιµασίας κατανόησης προφορικού λόγου Anfang des Testteils Hörverstehen

LEKTION 4. Prüfungsvorbereitung. Lesen Teil 5. Was für ein Tag! (Τι μέρα κι αυτή!) 7B Ú ÙÂ ÙËÓ ÈÛÙÔÚ Û Ó ÔÓÙ ÙÈ appleúôù ÛÂÈ ÌÂÙ Í ÙÔ.

ΜΗΝΙΑΙΑ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟ ΓΕΡΜΑΝΙΑ ΚΑΙ ΕΥΡΩΠΗ GRIECHISCH-DEUTSCHE MONATSZEITUNG DEUTSCHLAND UND EUROPA

Mission Berlin. Deutsch lernen und unterrichten Arbeitsmaterialien. Mission Berlin 18 Η κρυµµένη θήκη

ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΤΗΣ ΥΛΗΣ ΤΟΥ MAGNET neu A2

Test zu Lektion 1. 1 Ordne zu und verbinde. Ποια απάντηση ταιριάζει; Βάλε ένα βέλος. 2 Ergänze. Συμπλήρωσε.

Hauptseminar Mathematische Logik Pcf Theorie (S2A2) Das Galvin-Hajnal Theorem

Mission Berlin. Deutsch lernen und unterrichten Arbeitsmaterialien. Mission Berlin 04 Σήµατα κινδύνου

FLASHBACK: Der Mechanismus ist nicht komplett, verstehst du? Es fehlt ein Teil. Seit neunzehnhunderteinundsechzig.

Präpositionen ΠΡΟΣ (Ερώτηση με wohin?) nach προς (χώρα χωρίς άρθρο, πόλη, ήπειρο) προς (τοπικό επίρρημα)

Κινητά τηλέφωνα στο Σχολείο - Handys in der Schule

Auswandern Wohnen. Wohnen - Mieten. Θα ήθελα να ενοικιάσω ένα. Äußern dass man etwas mieten möchte. δωμάτιο Art der Unterbringung

1. Γράψτε το οριστικό άρθρο (der, die, das) στη σωστή πτώση! z.b. Nom. Akk. der Freund den Freund. 1. Nom. Frau. 2. Nom. Herr. 3. Nom.

Mission Berlin. Deutsch lernen und unterrichten Arbeitsmaterialien. Mission Berlin 02 Η φυγή

Ρ Η Μ Α Τ Ι Κ Η Δ Ι Α Κ Ο Ι Ν Ω Σ Η

ἀξιόω! στερέω! ψεύδομαι! συγγιγνώσκω!

ΟΔΟΘ ΔΘΖΗΣΘΟΣ Θ,28-32

Auswandern Dokumente. Dokumente - Allgemeines. Fragen wo man ein Formular findet. Fragen wann ein Dokument ausgestellt wurde

Auswandern Dokumente. Dokumente - Allgemeines. Dokumente - Persönliche Informationen. Fragen wo man ein Formular findet

Komm, wir lesen! Ελα, διαβάζουμε! Συμβουλές για γονείς με παιδιά στην πρώτη τάξη. Griechisch Ελληνικά

FLOTT 1 - LEKTION 1. 1 η. S.13, Übungen 1, 2. 2 η ώρα S. 18, Das bin ich! Hausaufgaben: ΑΒ Übungen 3, 4 S. 13 Übungen S S. 19, Ηörverstehen 1

Niveau A1 & A2 PHASE 1 ΚΡΑΤΙΚΟ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΤΙΚΟ ΓΛΩΣΣΟΜΑΘΕΙΑΣ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΔΙΑ ΒΙΟΥ ΜΑΘΗΣΗΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ. Mai 2012

FLASHBACK: «Nostalgie» von Friedrich August Dachfeg. Unsere Melodie, Anna! Erinnerst du dich?

Tipologie installative - Installation types Type d installation - Installationstypen Tipos de instalación - Τυπολογίες εγκατάστασης

Herzlich Willkommen zu unserem 1. Elternabend für Kindergarten und Vorschule

Ηλεκτρισμός 2ο μάθημα

FLASHBACK: Das Etui ist in Sicherheit. Niemand weiß, wo es ist. (teuflisches Lachen) Außer mir!

Preisliste AB JUNI 2019

Mission Berlin. Deutsch lernen und unterrichten Arbeitsmaterialien. Mission Berlin 15 Ταξίδι στον χρόνο

ΚΟΙΝΗ ΕΞΕΤΑΣΗ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΥΠΟΨΗΦΙΩΝ ΣΤΗ ΓΕΡΜΑΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΥΠΟΨΗΦΙΟΥΣ ΚΑΙ ΤΙΣ ΥΠΟΨΗΦΙΕΣ

ΚΟΙΝΗ ΕΞΕΤΑΣΗ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΥΠΟΨΗΦΙΩΝ ΣΤΗ ΓΕΡΜΑΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΥΠΟΨΗΦΙΟΥΣ ΚΑΙ ΤΙΣ ΥΠΟΨΗΦΙΕΣ

Προσωπική Αλληλογραφία Επιστολή

Συνέντευξη στην FRANKFURTER ALLGEMEINE ZEITUNG 26/6/2009. Στον Reinhard Vesser. "Wir liegen weit auseinander"

Mission Berlin. Deutsch lernen und unterrichten Arbeitsmaterialien. Mission Berlin 21 Ένα καινούργιο σχέδιο

Griechische und roemische Rechtsgeschichte

Mission Berlin. Deutsch lernen und unterrichten Arbeitsmaterialien. Mission Berlin 20 Από καιρό σε καιρό

Niveau A1 & A2 PHASE 1 LESEVERSTEHEN ΚΡΑΤΙΚΟ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΤΙΚΟ ΓΛΩΣΣΟΜΑΘΕΙΑΣ ACHTUNG ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ, ΕΡΕΥΝΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ 2016 A

QC5015 A D E F M H B G 2 I J K L 2 C

Sonata op. 11 for Guitar. Giacomo Monzino. Edition Panitz

Tipologie installative - Installation types Types d installation - Die einbauanweisungen Tipos de instalación - Τυπολογίες εγκατάστασης

Griechische und römische Rechtsgeschichte

Das Präpositionalobjekt Εμπρόθετο αντικείμενο

Die Präposition Πρόθεςη

IMPARA LE LINGUE CON I FILM AL CLA

Μπορώ να κάνω ανάληψη στην [χώρα] χωρίς να πληρώσω προμήθεια; Fragen, ob Gebühren anfallen, wenn man in einem bestimmten Land Geld abhebt

Can I withdraw money in [country] without paying fees? Fragen, ob Gebühren anfallen, wenn man in einem bestimmten Land Geld abhebt

Transcript:

Komm, Ven, léeme lies un cuento! mir Vieni a leggere per me! vor! Έλα και διάβασέ με! Ein Vorleseratgeber für Eltern mit Kleinkindern Una guía de lectura para padres e hijos a partir de un año de edad Una guida alla lettura per genitori con figli a partire da 1 anno Ένα συμβουλευτικό έντυπο για γονείς με παιδιά από ηλικία ενός έτους

INHALT Vorwort 2 Das Abenteuer Buch beginnt 4 Vorlesen ist ein Wundermittel 8 Kinder lieben Rituale 14 Alles rund ums Vorlesen 18 Welche Bücher lieben kleine Kinder? 22 Fingerspiele für die Kleinsten 24 Übersetzungen Ven, léeme un cuento! 26 Una guía de lectura para padres e hijos a partir de un año de edad Vieni a leggere per me! 30 Una guida alla lettura per genitori con figli a partire da 1 anno Έλα και διάβασέ με! 34 Ένα συμβουλευτικό έντυπο για γονείς με παιδιά από ηλικία ενός έτους

Vorwort Liebe Eltern, nun ist schon ein Jahr vergangen, seit Ihr Kind auf die Welt gekommen ist. Jeden Tag erleben Sie mit ihm neue spannende Dinge! Besonders aufregend ist es, wenn aus Baby-Lauten Wörter werden: Mama, Papa oder Ball das erste Wort Ihres Kindes werden Sie sicher nie vergessen. Es zeigt, wie neugierig Ihr Kind ist! Sie können viel tun, um es in dieser frühen Lernphase zu unterstützen. Es ist ganz leicht und bringt so viel: Nehmen Sie sich Zeit, schauen Sie zusammen Bilderbücher an und lesen Sie ihm vor. Damit tragen Sie von Anfang an dazu bei, dass Ihr Kind erst gut sprechen und später gut lesen lernt. Sie legen den Grundstein für seine Bildungschancen! In unserem Lesestart-Ratgeber Komm, lies mir vor! finden Sie viele Tipps rund um die Entwicklung Ihres Kindes und Sie erfahren, wie Sie die Zeit für Bilderbücher ganz leicht in Ihren Alltag einbauen können. Dabei wünschen wir Ihnen und Ihrem Kind viel Vergnügen und viele schöne gemeinsame Vorlesestunden! Ihr Kind wird begeistert sein, auch wenn es noch nicht alles erkennt, was auf den Bildern zu sehen ist und die Geschichte noch nicht ganz versteht. Täglich entdeckt es dabei Neues und erkennt anderes wieder. Und es erfährt: Mama und Papa nehmen sich Zeit für mich. Prof. Dr. Annette Schavan, MdB Bundesministerin für Bildung und Forschung Dr. Jörg F. Maas Hauptgeschäftsführer Stiftung Lesen 2 3

Das Abenteuer Buch beginnt Lesen und Schreiben gehören zum modernen» D a s Vo r l e s e n i s t d i e p e r s ö n l i c h s te A r t d e r W i s s e n s ve r m i t t l u n g, g e p r ä g t vo n Leben Zu n e i g u n g u n d O f f e n h e i t. We r s e i n e n K i n d e r n vo r l i e s t, we c k t i h re N e ug i e r u n d ö f f n et i h n e n T ü re n i n s Le b e n. «dazu. Buchstaben sind überall Wir leben in einer Welt voller Buchstaben. Sie sind einfach überall: auf Verpackungen und Prospekten, auf Geld- und Fahrscheinautomaten, in Zeitungen, in Zeitschriften und in Büchern, im PC und im Fern - seher. Mit Buchstaben etwas anfangen können, muss man lernen. Von klein auf. Schon lange vor der Schulzeit ahnen die Kinder, dass das A auf den Apotheken, die Schilder auf den Autos und das Geflimmere auf dem PC-Bildschirm etwas Besonderes sind. Ranga Yogeshwar, Wissenschaftsredakteur und Fernsehmoderator 4 5

Lesen lernen fängt mit Bildern an 6 das ganze Leben lang Das Lesen ist eine der wichtigsten Voraussetzungen, um in unserer Gesellschaft zurechtzukommen. Wer gut lesen kann, dem wird das Lernen in der Schule in allen Fächern leichter fallen. Und wer sicher mit Geschriebenem umgehen kann, der wird den Anforderungen der modernen Arbeitswelt später einmal besser gewachsen sein. Die Medienwelt ist groß und Bücher gehören dazu Wir sind im Alltag von einer Vielzahl von Medien umgeben: Radio und Fernseher, Computer und DVD- Player, Spielekonsolen und Handy. Unsere Kinder wachsen mit all diesen Medien auf. Darum brauchen sie konkrete Anregungen, um auch den Spaß am Lesen und an Büchern zu ent decken. Der kleine Tim sitzt auf dem Küchenboden und blättert eine Seite in seinem Lieblings-Bilderbuch um. Das macht er schon richtig gut. Aber bislang hat er noch nichts darauf erkannt. Jetzt wird er auf einmal ganz aufgeregt: Da, da, da! Er zeigt auf das Auto, das er entdeckt hat: Auto, Auto! Voller Staunen schaut er seine Mutter an. Ja, das ist ein Auto. Kannst du das erkennen? fragt sie. Da, da, Auto. Immer wieder schaut Tim auf die Buchseite. Kein Zweifel, da ist ein Auto zu sehen aber nicht zu fühlen. Tim hat soeben eine großartige Entdeckung gemacht: Er hat begonnen zu lesen. Es ist ihm gelungen, sein Bild vom Auto, das er im Kopf hat, auf dem Bild im Buch wiederzuerkennen. Diese Fähigkeit wird er nicht mehr verlieren, sondern er wird sie verfeinern. Erst wird er einen Gegenstand sehen, dann mehrere, nun kleine Szenen und Jahre später die Buchstaben. Vorlese-Checkliste für Eltern 1. Suchen Sie sich einen ruhigen Ort, an dem Sie es sich mit Ihrem Kind gemütlich machen können 3. Haben Sie Geduld mit Ihrem Kind. Gehen Sie auf seine Zwischenfragen ein. Lassen Sie auch Ihr Kind Bücher auswählen. Gehen Sie auf seine Interessen ein und lesen Sie sein Lieblingsbuch immer wieder vor. 2. Wählen Sie zum Bilderbücheranschauen einen günstigen Augenblick: einen ruhigen Moment am Tag oder die Zeit vor dem Schlafengehen. Am besten findet das Vorlesen zu regelmäßigen Zeiten statt und wird nicht gestört. 5. Aber nicht vergessen: Jedes Kind ist anders und hat unterschiedliche Wünsche und Bedürfnisse, die auch beim Vorlesen und Geschichtenerzählen berücksichtigt werden müssen. Sie wissen am besten, was Ihr Kind mag und was ihm gut tut! Vermeiden Sie das Runterleiern, denn Kinder spüren, wenn Sie mit Ihren Gedanken woanders sind. 6. 4. Besonders viel Spaß macht das Vorlesen und gemeinsame Bücheranschauen, wenn auch Ihnen die Bücher gefallen. 7. Nehmen Sie sich Zeit, um nach dem Vorlesen mit Ihrem Kind zu sprechen. Vorlesen macht schlau! 7

Vorlesen ist ein Wundermittel Kinder lieben das Mitmachen beim Vorlesen. Was heißt Vorlesen für Kleinkinder? Die meisten Erwachsenen haben beim Begriff Vorlesen eine typische Szene im Kopf: Oma oder Opa sitzt im Ohrensessel, mit einem dicken Buch in der Hand, und liest und liest. Ein Kind sitzt dabei und lauscht andächtig. Vorlesen mit Kleinkindern sieht in der Regel aber ganz anders aus, denn sie können noch keinen langen Erzählungen zuhören. Aber sie können Seiten umblättern und sich zu dem Gesehenen etwas erzählen lassen: Schau, das ist ein Ball. So einer wie du ihn hast. Nachher können wir wieder damit spielen.» I m m e r, we n n i c h d i e Ze i t f i n d e, l e s e i c h m e i n e r N i c h te u n d m e i n e n N ef f e n vo r! E s i s t s o s ü ß z u s e h e n, w i e s c h o n m e i n e k l e i n e N i c h te au f G e g e n s t ä n d e i m B uc h ze i g t u n d ve r s uc h t, Ti e rg e r ä u s c h e n ac h z u m ac h e n. Vo r l e s e n m ac h t tot a l Sp a ß! «Gülcan Kamps, Fernsehmoderatorin 8 9

Vorlesen richtig gemacht Gemeinsam Viele Erwachsene sind unsicher, wie sie richtig vorlesen. Dabei ist es ganz einfach: Ein gemütlicher, kuscheliger Ort ist die ideale Umgebung für das Vorlesen. Wichtig beim Vorlesen ist die Stimme des Erzählers. Sie sollte zur Handlung passen, also freudig, aufgeregt, ängstlich, wütend klingen. Denn wie wir Großen finden auch Kinder Leierstimmen langweilig. ist Bilderbücher und darüber Lesen von anschauen sprechen, Anfang an. das 10 11

Beim Vorlesen spürt das Kind, dass Sie sich ihm liebevoll zuwenden. Vorlesen ist Sprachförderung Die Grundlage für die Sprachfertigkeiten Ihres Kindes legen Sie in den ersten Jahren! Das haben Wissenschaftler immer wieder bewiesen. Gut sprechen lernt Ihr Kind am besten durch die Kommunikation mit vertrauten Menschen. Keine Kassette, kein Fernseher oder Computer können das ersetzen. Bücher sind ein ideales Mittel, um mit Kindern ins Gespräch zu kommen. Sie stellen vertraute oder fremde Welten vor und jedes Kind kann sie so oft und lange anschauen, wie es will. Vorlesen ist Zuwendung Eltern fragen sich oft, wie lange sie sich mit ihrem Kind beschäftigen sollen. Im hektischen Alltag ist manchmal wenig Zeit dafür übrig. Umso wichtiger ist es, dass sich Eltern und andere Bezugspersonen ganz dem Kind zuwenden: mit ihm reden, spielen, kitzeln, essen und draußen toben. Vorlesen ist ideal, um Ihr Kind spüren zu lassen, dass Sie sich gerade ganz viel Zeit für es nehmen. Vorlesen hilft Probleme zu lösen Der Tag eines kleinen Kindes besteht aus vielen kleinen Erlebnis - sen. Über die kann es aber noch nicht reden. Darum lieben Kinder Bilderbücher, die sich um ihren Alltag drehen. Mal sitzt da ein kleiner Junge strahlend auf einem Bobbycar oder eine Mutter kommt müde mit dem neuen Baby aus der Klinik. Mal sagt ein kleines Mädchen auf einmal nur noch trotzig Nein!. All das erkennt Ihr Kind wieder. Es sieht im Buch, wie sich Alltagsprobleme lösen lassen. Sich konzentrieren lernen Vorzulesen und Bilderbücher anzuschauen steigern die Aufmerksamkeit. Beim Vorlesen üben die kleinen Jungen und Mädchen, sich ganz einer Sache zu widmen. Damit Sie beim Vorlesen nicht gestört werden, lassen Sie das Telefon einfach einmal klingeln und beantworten Sie die SMS erst später. 12 Bücher laden zum ein. Erzählen 13

Kinder lieben Rituale Rituale geben Kindern Sicherheit und Rituale sind wichtig Halt. Kinder brauchen Regeln, Grenzen und Rituale. Für sie hat der Tag eine unüberschaubare Menge an Zeit. Für sie passiert alles neu und wie zum ersten Mal. Erst im Laufe der Jahre entwickeln Kinder ein Zeitverständnis. Rituale geben ihnen Sicherheit, Halt und Struktur. Eltern tun ihren Kindern somit einen großen Gefallen, wenn es z. B. feste Essenszeiten gibt, bei denen man sich unterhalten kann.» M i r w u rd e a l s K i n d v i e l vo rg e l e s e n : J e d e n A b e n d vo r m Zu b et tg e h e n g a b e s e i n e G u te - N ac h t - G e s c h i c h te vo n m e i n e r M u t te r o d e r m e i n e m Vate r. I c h h a b e d a s g e l i e bt u n d wo l l te s o s c h n e l l w i e m ö g l i c h s e l b s t Le s e n l e r n e n. «Marietta Slomka, Fernsehjournalistin 14 15

Für Kinder bietet ein Tag unendlich viele Möglichkeiten Vorlesen am Tag Es gibt im Tagesablauf Situationen, in denen es sinnlos ist, vorzulesen oder in Ruhe mit dem Kind sprechen zu wollen: z. B. wenn es Hunger hat oder toben will. In Momenten, in denen Ihr Kind Ruhe braucht, sind Bücher genau richtig. Das sind die Minuten oder halben Stunden nach dem Essen, nach dem Spaziergang oder vor dem Schlafengehen. Oder es sind Wartezeiten, z. B. beim Arzt oder in der Bahn. Nutzen Sie sie zum Vorlesen! Vorlesen am Abend Das Ins-Bett-Gehen fällt kleinen Kindern nicht immer leicht. Sie sind scheinbar nicht müde, liegen im Bett und rufen immer wieder nach ihren Eltern. Um den Tag in Ruhe ausklingen zu lassen, bietet sich das Vorlesen an. Eltern, die das von Anfang an machen, haben meist für viele, viele Jahre ein wunderbares Mittel, um ihre Kinder zu beruhigen. Ihre Stimme und Ihre Zuwendung wirken entspannend auf Ihr Kind. 16 17

Alles rund ums Vorlesen Seien Sie ein Lesevorbild für Ihr Kind! Eltern sind Vorbilder Kleine Kinder lernen sehr viel durch Nachmachen. Manchmal ist noch eine kurze Erklärung nötig und schon wissen sie, wie man den Löffel und das Glas hält, wie man den Ball wirft oder einen Baustein auf den anderen setzt. Und genau so ist es auch mit dem Lesen: Kleine Kinder spüren, dass es spannend ist, ein Buch aufzuschlagen und sich darin zu vertiefen das sehen sie bei den Großen: Wenn die Eltern auf dem Sofa sitzen und lesen, wenn der Papa ins Kochbuch schaut oder wenn die Mama auf der Straßenkarte die Strecke in den nächsten Urlaubsort sucht. All diese Bilder setzen sich in Kinderköpfen fest.» V i e l e K i n d e r u n d J ug e n d l i c h e ve r b i n d e n Le s e n m i t Zwa n g, s i e e n td e c ke n v i e l z u s p ä t o d e r g a r n i c h t, d a s s Le s e n u n g l au b l i c h v i e l Sp a ß m ac h t u n d h i l f t, d a s Le b e n u n d d i e M e n s c h e n b e s s e r z u ve r s te h e n. D i e s e s I n te re s s e m u s s n u r g e z i e l t g ef ö rd e r t we rd e n, d a m i t e s n i c h t ve r l o re n g e h t. «Nazan Eckes, Fernsehmoderatorin 18 19

Wohnen mit Büchern Wenn kleine Kinder mit Büchern aufwachsen, gehören diese zum Leben dazu. Sie stehen in verschiedenen Zimmern und werden benutzt. Eltern können das unter - stützen, wenn sie dem Kind Bücher schenken und ein eigenes Bücherregal einrichten. Entweder in seinem Zimmer oder in der untersten Reihe des Wohnzimmerregals. Was ist mit Fernseher und Computer? In den meisten Haushalten steht ein Fernseher. Oft sogar zwei oder drei. Dazu kommen viele andere Bildschirmmedien wie Computer, DVD-Player, Handys und Spielekonsolen. Das sind alles Medien, mit denen Einjährige noch nicht umgehen können. Für ihre Wahrnehmung sind die schnellen Bildfolgen zu viel. Darum ist es gut, wenn Sie darauf achten, dass Babys und Kleinkinder davon nicht lange umgeben sind. 20 21

Welche Bücher lieben kleine Kinder? Für jedes Alter gibt es die passenden Bücher. Die richtigen Bücher Das Material Bücher für ganz kleine Kinder sind auch oft klein, damit die Jungen und Mädchen selber umblättern können. Sie bestehen aus robustem Material: dicker Pappe, haltbarem Plastik oder knautschfestem Stoff. Denn Kinder spielen mit den Büchern wie mit anderen Dingen auch. Sie wollen Bücher stapeln, mit ihnen bauen, sie mit in die Badewanne und auf den Spielplatz nehmen oder sie bei einem Wut - anfall in die Ecke feuern. Die Geschichten Die ersten Bücher zeigen Abbildungen von einfachen Dingen: einzelne Gegenstände, die ein Kind aus seinem Lebensumfeld kennt aus dem Kinderzimmer, dem Bad oder der Küche. Oder sie zeigen Tiere, die auf einem Bauernhof oder im Zoo leben. Im Laufe der Zeit können die Kinder dann mehr Gegenstände auf einer Seite zuordnen und später auch erste Szenen, in denen Menschen etwas tun, verstehen. Lieder, Reime und Fingerspiele Kinder lieben es, wenn Er wachsene ihnen etwas vorsingen oder Fingerspiele und Kniereiter mit ihnen spielen. Sie genießen die Mischung aus Worten und Klängen und lernen dabei die Sprache kennen. Wo gibt es Tipps für Bücher? Der Kinderbuch-Markt ist riesig. Für Eltern ist es nicht leicht, sich da zurechtzufinden. Um die passenden Bücher für ihr Kind zu finden, benötigen Eltern Informationen. Die bekommen sie u. a. in Biblio - theken und in Buchhandlungen. In Ihrer Gemeindebibliothek können Sie nach Herzenslust stöbern, sich ausführlich beraten lassen und alle Bücher, die Ihnen und Ihrem Kind gefallen, ausleihen. Buchhandlungen haben oft eigene Kinderbuch- und Spielecken, in denen sich die kleinen Kinder umschauen, während Sie sich geeignete Bücher für Ihr Kind empfehlen lassen. Viele Buchtipps finden Eltern auch in Familien-Zeitschriften, Zeitungen und im Internet, z. B. unter www.stiftunglesen.de oder www.lesestart.de. Bilderbücher sind auch Spielzeug. 22 23

Fingerspiele für die Kleinsten Kleine Kinder lieben Reime! Sie genießen aus die Mischung aus Worten und Wiederholungen und Rhythmus. Klängen, Mein Häuschen ist nicht ganz gerade. Hände zu einem schiefen Hausdach falten, Das ist aber schade! Mein Häuschen ist ein bisschen krumm. Hausdach in die andere Richtung neigen, Fünf Freunde sitzen dicht an dicht, sie wärmen sich, sie frieren nicht. Der Erste sagt: Ich muss jetzt gehn. Der Zweite sagt: Auf Wiedersehn. Der Dritte, der verlässt das Haus. Der Vierte geht zur Türe raus. Der Fünfte ruft: Hey ihr, ich frier. Da wärmen ihn die anderen vier. Den Daumen in der Faust verstecken, nach und nach jeden Finger öffnen und wackeln, in der offenen Hand mit dem Daumen wackeln und ihn dann wieder in der Faust verstecken. Das ist aber dumm! Und bläst der böse Wind hinein PFFFT! PFFFT! auf die Hände pusten, Bumms fällt mein ganzes Häuschen ein! Hände auf die Oberschenkel klatschen lassen. Wie das Fähnlein auf dem Turme sich kann drehn bei Wind und Sturme, so soll sich mein Händchen drehn, dass es schön ist anzusehn. Hände nach oben halten und dabei kreisende und drehende Bewegungen machen. 24 Noch mehr Reime, Lieder, Finger- und Bewegungsspiele gibt es auf www.lesestart.de 25

Ven, Apreciado padre, apreciada madre: léeme Una guía de lectura Ya ha pasado un año desde el nacimiento de su hijo. Y cada día que pasa, usted vive con él nuevas e interesantes experiencias! Especialmente emocionante es cuando los sonidos de bebé se convierten en palabras: «Mamá», «Papá» o «Pelota» la primera palabra de su hijo es, con toda seguridad, inolvidable. Su hijo se muestra muy curioso! Y usted puede hacer mucho para apoyarlo en esta temprana fase de aprendizaje. Es muy fácil y le aporta mucho: tómese tiempo, mire libros de dibujos con él y léale cuentos. Su hijo estará encantado, aún cuando todavía no pueda reconocer todo lo que se ve en los dibujos y no entienda completamente el cuento. Pero, de esta forma, cada día descubre algo nuevo, que es capaz de reconocer posteriormente. Y, además, se da cuenta de que papá y mamá se toman tiempo para él. De esta forma, usted colabora desde un principio a que su hijo aprenda, primero a hablar bien y, posteriormente, también a leer bien. Usted sienta los precedentes para que tenga un buen aprendizaje. En nuestra guía de los primeros pasos en la lectura Ven, léeme un cuento!, usted encuentra muchos consejos en torno al desarrollo de su hijo y conoce cómo puede incluir en su vida diaria un tiempo para los libros ilustrados. Le deseamos que tanto usted como su hijo se diviertan con esta actividad y pasen conjuntamente muchas agradables horas de lectura! Prof. Dr. Annette Schavan, MdB Ministra Federal de Educación e Investigación Dr. Jörg F. Maas Secretario general de la Stiftung Lesen [Fundación Lectura] un cuento! para padres e hijos a partir de un año de Empieza la aventura «Libro» Hay letras en todas partes Vivimos en un mundo lleno de letras. Están en todas partes. En los envoltorios, prospectos, periódicos, revistas y libros, en el ordenador y en la tele. Pero, para poder vivir con las letras hay que aprender. Desde pequeño. durante toda la vida El que domina la lectura tiene menos dificultades en el colegio. La capacidad de leer entendiendo el sentido de lo leído da a los niños la base para superar sus estudios. edad Por dónde pasa el camino hacia las letras? El camino hacia las letras pasa por el lenguaje. En primer lugar, se trata de acercar su hijo al libro, es decir, hojear y mirar esa cosa. Para aprender a leer se empieza con los dibujos Tim pasa una página del libro ilustrado. Ahora está muy excitado y dice: «da, da! mostrando el coche que ha descubierto al que identificará con «brum, brum, brum!» en un principio, hasta aprender posteriormente a pronunciar la palabra «coche». Tim acaba de hacer un grandioso descubrimiento: ha empezado a «leer». Capacidad que no volverá a perder, sino que irá perfeccionando con el tiempo. Leer en voz alta es un medio milagroso Leer en voz alta correctamente A los niños les encanta escuchar. Es ideai encontrar un lugar agradable y cómodo. Si se lee al niño por la noche, p. ej., es ideal hacerlo en su propia cama. En la lectura en voz alta también es importante la voz del narrador. Muestre que usted también se divierte con la lectura. Leer en voz alta como fomento del lenguaje Usted sienta la base de la capacidad idiomática de su hijo en sus primeros años de vida. Esta afirmación es repetidamente confirmada por los científicos. Los libros son el medio ideal para conversar con los niños. Leer en voz alta como muestra de dedicación exclusiva Durante la lectura en voz alta, el niño siente que el adulto le presta toda su atención, que, en ese momento, el resto de cosas carecen de importancia. Leer en voz alta como solución de problemas El día de un niño pequeño está formado por muchos pequeños momentos culminantes y muchos pequeños dramas. Los pequeños observadores reconocen todo lo que hay en el libro y ven cómo pueden solucionarse las dificultades. 26 27

Qué pasa con el televisor y el ordenador? La mayoría de hogares tienen una televisión, a la que hay que añadir, normalmente, muchos otros medios con pantalla como ordenadores, consolas de juego y teléfonos móviles. Todos ellos son medios con los que todavía no tratan los pequeños con un año de vida. Por eso es bueno que usted procure que los bebés y niños pequeños no estén mucho tiempo en ambientes rodeados por esos medios. El ritual diario de la lectura Los minutos, el cuarto o la media hora después de las comidas, después del paseo o del juego son ideales para la lectura. El ritual nocturno de la lectura. Leer en voz alta es ideal para terminar el día con tranquilidad. Canciones, rimas y juegos infantiles Los niños disfrutan con la combinación de palabras y sonidos a partir de repeticiones de palabras y ritmos. De esta forma se tranquilizan y entretienen. Piense que a los niños les encantan los versos clásicos y las canciones populares. Aprender a concentrarse Leer en voz alta o hablar sobre el contenido de libros ilustrados es un buen medio para aumentar la atención del niño. Lo importante es no interrumpir la situación. A los niños les gustan los rituales Los rituales son importantes Los niños necesitan reglas, límites y rituales. Los rituales dan a los niños orientación, seguridad, soporte y estructura. Los padres hacen un gran favor a sus hijos si introducen un determinado ritmo en la vida diaria del pequeño. Todo en torno a la lectura Los padres son ejemplos El aprendizaje de los niños pequeños se produce principalmente por imitación. Y justo así funciona también la educación de la lectura pues si, p. ej., un niño se levanta por la noche y ve a mamá y papá enfrascados en la lectura de un libro en el sofá, grabará esta imagen en su cabeza. Vivir con libros Si los niños crecen con libros, éstos formarán parte de su vida. Organice una estantería de libros propia para su hijo. Cuáles son los libros preferidos de nuestros pequeños? Historias Los primeros libros muestran dibujos de cosas sencillas del entorno directo del niño, p. ej. de su habitación, del cuarto de baño y de la cocina, o bien de animales domésticos u otros animales que conoce. Sobre ellos se explican frecuentemente pequeñas historias. Dónde se encuentran recomendaciones de libros? Usted puede revolver, p. ej., la biblioteca de su ciudad en busca de los libros adecuados, o bien pedir consejo en la misma y tomar prestados todos los libros que les gusten a usted y a su hijo. Además, en www.stiftunglesen.de y www.lesestart.de también se recomiendan libros. Recomendaciones sobre libros para leer en voz alta se consiguen en bibliotecas, librerías, revistas, en Internet o en la Stiftung Lesen [Fundación Lectura]. 28 29

Cari Genitori, Vieni a leggere per me! Una guida alla lettura per genitori con è già passato un anno da quando vostro figlio è venuto al mondo. Ogni giorno vivete con lui nuove emozioni! Particolarmente emozionanti sono le parole date dai suoni dei bambini; «mamma», «papà» oppure «palla» Non scorderete mai la prima parola del vostro bambino. Questo mostra quanto il vostro bambino sia curioso! Potete fare molto per affiancarlo durante questa prima fase di apprendimento. E' estremamente facile e si ottiene molto: prendetevi tempo, guardate insieme libri illustrati e leggeteli davanti a lui. Anche se il vostro bambino non è ancora in grado di riconoscere tutto né comprendere completamente la storia, sarà entusiasta di quanto ci sarà da vedere nelle illustrazioni. Ogni giorno scoprirà qualcosa di nuovo e riconoscerà altro ancora. E apprenderà: mamma e papà si prendono del tempo per me. Inizialmente con questo contribuirete inoltre a far apprendere al vostro bambino prima a parlare bene ed in seguito a leggere. Voi gettate le basi per la sue opportunità di formazione! Nella nostra guida all'apprendimento della lettura «Vieni a leggere per me!» troverete molti consigli per lo sviluppo del vostro bambino e imparerete come sia facile impostare quotidianamente il tempo per i libri illustrati. Pertanto auguriamo a voi e a vostro figlio buon divertimento e tante ore piacevoli di letture insieme. figli a partire da 1 anno Inizia l'avventura libro Ovunque vi sono lettere Viviamo in un mondo di lettere. Sono ovunque. Sulle confezioni, sugli opuscoli, sui giornali, sulle riviste e nei libri, sul computer e in televisione. Saper iniziare con le lettere lo si deve imparare. Fin da piccoli. per tutta la vita Chi sa leggere, riesce più facilmente a scuola. La capacità di lettura consapevole offre ai bambini le basi per gestire con successo il proprio percorso scolastico. La via che conduce alle lettere Il percorso per giungere alle lettere si conduce attraverso la lingua. Si tratta prima di tutto di avvicinare il bambino al libro, a questa cosa da sfogliare e osservare. Per imparare a leggere si inizia con le illustrazioni Tim sfoglia una pagina del libro illustrato. D'un tratto viene colpito: «qui, qui, qui!» Indica l'auto che ha scoperto: «Auto, Auto!» Tim ha appena fatto una grande scoperta ha iniziato a «leggere». Questa abilità non sarà più persa, ma anzi la perfezionerà. Leggere a voce alta è un toccasana Una corretta lettura a voce alta I bambini amano ascoltare. L'ideale è un luogo comodo e accogliente. La lettura della sera può, ad esempio, essere opportunamente fatta al capezzale del letto del bambino. Anche la voce di chi legge è importante durante la lettura. Fate vedere che la lettura diverte anche voi. Lettura come supporto per la lingua Voi ponete le basi per le competenze linguistiche del vostro bambino durante i primi anni di vita. Questo lo hanno sempre dimostrato gli studiosi. I libri sono uno strumento ideale per dialogare con i bambini. La lettura come dono concesso Durante la lettura il bambino sente che l'adulto è lì soltanto per lui e che tutto il resto in quel momento non ha nessuna importanza. La lettura come risoluzione dei problemi La giornata di un bambino consiste di piccoli momenti clou e piccoli drammi. I piccoli osservatori riconosceranno tutto questo nel libro e vedranno come le difficoltà si possano risolvere. prof. Dr. Annette Schavan, deputato Ministro per l'istruzione e la ricerca dr. Jörg F. Maas Amm. Del. Fondazione Lesen 30 31

E per quanto riguarda televisore e computer? Nella maggior parte delle famiglie vi è un televisore. Inoltre vi sono molti altri mezzi di comunicazione come il PC, consolle di gioco e cellulari. Tutti mezzi che bambini di un anno non possono evitare. Pertanto è bene fare in modo che i neonati e i bambini non siano attorniati a lungo da queste cose che si alternano fra loro. Imparare a concentrarsi Leggere o discutere dei libri è un valido strumento per aumentare l'attenzione. E' importante che la situazione non sia interrotta. I bambini amano i rituali. I rituali sono importanti I bambini hanno bisogno di regole, limiti e rituali. I rituali, per i bambini, significano orientamento, sicurezza, sostegno e struttura. I genitori renderanno così un grosso favore ai bambini se faranno in modo che le giornate abbiano a svolgersi nel modo più uniforme possibile. Il rituale quotidiano della lettura Pochi minuti, un quarto d'ora o una mezz'ora dopo i pasti, dopo la passeggiata oppure dopo uno sfogo, ben si adattano per la lettura. Il rituale serale della lettura La lettura serale è ideale per concludere la giornata in pace. Tutto gira intorno alla lettura I genitori sono un modello L'apprendimento in età infantile avviene per imitazione. Allo stesso modo funziona anche l'insegnamento della lettura. Ad esempio quando il bambino la sera sguscia fuori dal letto e mamma e papà sono sul divano immersi in un libro. Queste immagini si fissano nella mente del bambino. Abitare con i libri Quando i bambini crescono con i libri, questi diventano parte della loro vita. Allestite al vostro bambino un suo scaffale per i libri. Quali libri preferiscono i nostri piccoli? Storie I primi libri mostrano illustrazioni di cose semplici che fanno parte dell'ambiente del bambino e che lui conosce come ad esempio oggetti della sua stanza, del bagno e della cucina oppure animali domestici e animali in genere. Con questi vengono spesso raccontate delle storielle. Canzoni, filastrocche e giochi da fare con le dita I bambini godranno della combinazione di parole e suoni tipici dei ritmi e ripetizioni linguistiche. Si lasciano rassicurare e coinvolgere da tutto ciò. Pensate che i bambini adorano i versi classici e i canti popolari. Dove si trovano consigli per i libri? Ad esempio potete rovistare a piacere nella vostra biblioteca comunale, farvi consigliare dettagliatamente e prendere in prestito tutti i libri che piacciono a voi e ai vostri bambini. Potete trovare consigli anche all'indirizzo www.stiftunglesen.de e www.lesestart.de. Spunti di lettura si trovano nelle biblioteche, librerie, periodici, internet e presso la Fondazione Lesen. 32 33

Έλα και διάβασέ με! Ένα συμβουλευτικό έντυπο για γονείς με παιδιά από ηλικία ενός έτους Αγαπητοί γονείς, Πέρασε ήδη ένας χρόνος από τη στιγμή που ήρθε στον κόσμο το παιδί σας. Κάθε ημέρα ανακαλύπτετε μαζί του νέα και συναρπαστικά πράγματα! Εξαιρετικά συναρπαστικό είναι όταν από το στόμα του μωρού σας αρχίζουν να βγαίνουν καθαρές λέξεις: «Μαμά», «Μπαμπά» ή «Μπάλα» οι πρώτες λέξεις του παιδιού σας που ποτέ δεν θα ξεχάσετε. Αυτό είναι ένα σημάδι της μεγάλης περιέργειας του παιδιού σας! Πολλά είναι αυτά που μπορείτε να κάνετε για να το υποστηρίξετε σε αυτή την πρώιμη φάση της μάθησης. Είναι πραγματικά τόσο απλό και συνάμα τόσο επωφελές: Αφιερώστε χρόνο και κοιτάξτε μαζί με το μωρό σας εικονογραφημένα βιβλία και διαβάστε τα στο παιδί σας. Το παιδί σας θα το ευχαριστηθεί ακόμα και αν δεν μπορεί να αναγνωρίσει όλα όσα φαίνονται στις εικόνες και όλα όσα διαδραματίζονται στην ιστορία. Μέρα με την ημέρα θα ανακαλύπτει κάτι άλλο και θα αναγνωρίζει πολλά περισσότερα. Ενώ ταυτόχρονα αντιλαμβάνεται: Η μαμά και ο μπαμπάς αφιερώνουν χρόνο για εμένα. Με τον τρόπο αυτό μπορείτε να συνεισφέρετε, από την αρχή κιόλας, στο να μιλήσει και να μάθει να διαβάζει καλά το παιδί σας. Βάζετε το θεμέλιο λίθο για τη μελλοντική του εκπαίδευση! Στο συμβουλευτικό έντυπο «Έλα και διάβασέ με!» θα βρείτε πολλές συμβουλές σχετικά με την ανάπτυξη του παιδιού σας και θα γνωρίσετε από κοντά τον απλό τρόπο, με τον οποίο μπορείτε να ενσωματώσετε το χρόνο για εικονογραφημένα βιβλία στην καθημερινότητά σας. Ευχόμαστε καλή διασκέδαση σε εσάς και στο παιδί σας και πολλές ώρες ανάγνωσης! Καθηγήτρια Δρ. Annette Schavan, MdB Ομοσπονδιακή Υπουργός Παιδείας και Έρευνας Dr. Jörg F. Maas Γενικός διευθυντής του ιδρύματος Lesen (Διάβασμα) Η περιπέτεια του βιβλίου ξεκινάει Παντού υπάρχουν γράμματα Ζούμε σε έναν κόσμο που έχει κατακλυστεί από γράμματα. Όπου και να κοιτάξουμε υπάρχουν γράμματα. Πάνω σε συσκευασίες, σε φυλλάδια, σε περιοδικά, σε εφημερίδες και σε βιβλία, σε Η/Υ και στην τηλεόραση. Το να μάθει κανείς να κατανοεί το νόημα που κρύβουν τα γράμματα είναι μία επίκτητη διαδικασία. Από μικρή ήδη ηλικία. για ολόκληρη τη ζωή Το σχολείο είναι πιο εύκολο σε όποιον μπορεί να διαβάζει. Η ικανότητα της κατανόησης του νοήματος αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο για την επιτυχημένη περαιτέρω σχολική εξέλιξη των παιδιών. Ποιος είναι ο σωστός τρόπος καθοδήγησης στον κόσμο των γραμμάτων; Ο δρόμος που οδηγεί στα γράμματα είναι η γλώσσα. Αρχικά, για να μπορέσετε να συστήσετε τον κόσμο των βιβλίων στα παιδιά σας, πρέπει να τους δώσετε τη δυνατότητα να ξεφυλλίσουν και να κοιτάξουν αυτό το αντικείμενο (βιβλίο). Η εκμάθηση της ανάγνωσης ξεκινάει από τις εικόνες Ο Βασίλης γυρνάει μία σελίδα του παιδικού του βιβλίου. Ξαφνικά ενθουσιάζεται και αναφωνεί: «Να, να, να!» Δείχνει ένα αυτοκίνητο που ανακάλυψε στη σελίδα: «Αυτοκίνητο, αυτοκίνητο!» Ο Βασίλης με τον τρόπο αυτό έκανε μία μεγάλη ανακάλυψη - ξεκίνησε να «διαβάζει». Δεν θα χάσει ποτέ αυτή την ικανότητα, αντίθετα θα τη βελτιώσει. Η αφήγηση είναι ένα θαυμάσιο βοήθημα Ο σωστός τρόπος της αφήγησης Τα παιδιά λατρεύουν να ακούνε. Ιδανικά, βρείτε μία άνετη και ζεστή θέση. Η αφήγηση το βράδυ μπορεί π.χ. να πραγματοποιηθεί στο κρεβάτι του παιδιού. Κατά την αφήγηση παίζει σημαντικό ρόλο η φωνή του αφηγητή. Δείξτε και εσείς ότι η αφήγηση σας αρέσει. 34 35

Η αφήγηση ως μέσο προώθησης της ομιλίας Βάζετε τα θεμέλια για την ομιλία του παιδιού σας στα πρώτα χρόνια της ζωής του. Αυτή είναι άλλωστε και η γνώμη των επιστημόνων. Τα βιβλία είναι το ιδανικό μέσο για να βοηθήσετε το παιδί σας να μιλήσει. Η αφήγηση είναι μία έκφανση της στοργής Κατά τη διάρκεια της αφήγησης το παιδί αντιλαμβάνεται ότι ο ενήλικας του είναι αποκλειστικά αφιερωμένος, ότι σε αυτό το σημείο όλα τα άλλα δεν έχουν καμία σημασία. Η αφήγηση συνεισφέρει στην επίλυση προβλημάτων Η ημέρα ενός μικρού παιδιού αποτελείται από σημαντικούς, μικρούς θριάμβους και σημαντικά, μικρά δράματα. Οι μικροί παρατηρητές μπορούν να εντοπίσουν όλα αυτά μέσα στο βιβλίο και να δουν τον τρόπο, με τον οποίο μπορούν να ανταπεξέλθουν στις δυσκολίες. Η διαδικασία της μάθησης θα πρέπει να γίνεται με απόλυτη συγκέντρωση Η αφήγηση ή η συζήτηση σχετικά με εικονογραφημένα βιβλία είναι ένα καλό μέσο για την ενίσχυση της παρατηρητικότητας. Θα πρέπει να λάβετε σοβαρά υπόψη όμως ότι η διαδικασία δεν πρέπει να διακόπτεται. Τα παιδιά είναι λάτρεις των τελετουργικών Τα τελετουργικά έχουν μεγάλη σημασία Τα παιδιά χρειάζονται κανόνες, όρια και τελετουργικά. Τα τελετουργικά δίνουν στα παιδιά το αίσθημα του προσανατολισμού, της ασφάλειας, της στήριξης και της δομής. Οι γονείς κάνουν μεγάλη χάρη στα παιδιά όταν ο προγραμματισμός της ημέρας είναι σταθερός. Το καθημερινό τελετουργικό της ανάγνωσης Λίγα λεπτά, ένα τέταρτο ή μισή ώρα αφήγησης μετά το φαγητό, μετά τη βόλτα ή μετά το παιχνίδι είναι ιδανικά. Το απογευματινό τελετουργικό της ανάγνωσης Η αφήγηση είναι ο ιδανικός τρόπος για να κλείσει ήρεμα η ημέρα. Τα πάντα γύρω από την ανάγνωση Οι γονείς είναι πρότυπα Η μάθηση στη νηπιακή ηλικία πραγματοποιείται κυρίως μέσω της διαδικασίας της μίμησης. Το ίδιο ισχύει και για τη μίμηση στην ανάγνωση. Π.χ. όταν ένα παιδί σηκώνεται το απόγευμα από το κρεβάτι του και βρίσκει τη μαμά και το μπαμπά του βυθισμένους σε ένα βιβλίο στον καναπέ. Αυτές οι εικόνες αποτυπώνονται βαθιά στα κεφαλάκια των παιδιών. Η «συγκατοίκηση» με βιβλία Όποιος μεγαλώνει μικρά παιδιά με βιβλία καταφέρνει να ενσωματώσει τα βιβλία στον τρόπο ζωής του παιδιού. Δημιουργήστε ένα ράφι για τα βιβλία του παιδιού σας. Τι πρέπει να γίνει με την τηλεόραση και τον υπολογιστή; Στα περισσότερα σπίτια υπάρχει μία τηλεόραση. Εκτός από τις τηλεοράσεις υπάρχουν και πολλές άλλες συσκευές με οθόνες όπως οι Η/Υ, οι κονσόλες παιχνιδιών και τα κινητά. Όλα αυτά δεν είναι ακόμα κατάλληλα για το ενός έτους παιδί σας. Συνεπώς καλό θα ήταν να φροντίσετε τα μωρά και τα μικρά παιδιά να μην περιβάλλονται από αυτά τα αντικείμενα που τους προκαλούν σύγχυση. Ποια είναι τα αγαπημένα βιβλία των παιδιών μας; Παραμύθια Τα πρώτα βιβλία δείχνουν εικόνες απλών αντικειμένων από το άμεσο περιβάλλον του παιδιού, π.χ. από το παιδικό δωμάτιο, το μπάνιο ή την κουζίνα ή εικόνες κατοικίδιων και ζώων, τα οποία γνωρίζει. Τα αντικείμενα αυτά μπορούν να αποτελούν μέρος ενός μικρού παραμυθιού. Τραγούδια, στίχοι και παιχνίδια με τα δάχτυλα Τα παιδιά απολαμβάνουν τις μίξεις λέξεων και ήχων που βρίσκονται μέσα σε ηχητικές επαναλήψεις και ρυθμούς. Τα ηρεμούν και είναι για αυτά μία ενδιαφέρουσα απασχόληση. Αναλογιστείτε ότι τα παιδιά είναι λάτρεις κλασικών στίχων και παραδοσιακών τραγουδιών. Που μπορώ να βρω συμβουλές για τα βιβλία; Για παράδειγμα, στη δημοτική βιβλιοθήκη μπορείτε να αναζητήσετε ό,τι επιθυμείτε, να πάρετε συγκεκριμένες συμβουλές και να δανειστείτε όλα τα βιβλία που αρέσουν σε εσάς και στο παιδί σας. Συμβουλές μπορείτε να βρείτε και στις διευθύνσεις www.stiftunglesen.de και www.lesestart.de. Συμβουλές για την αφήγηση μπορείτε να βρείτε σε βιβλιοθήκες, σε εκθέσεις βιβλίων, σε εφημερίδες, στο διαδίκτυο και στο ίδρυμα Lesen (Διάβασμα). 36 37

Ausführliche Infos im Internet: www.lesestart.de Kontaktadresse Stiftung Lesen Römerwall 40 55131 Mainz Kostenfreie Lesestart-Servicehotline: 0800 3103103 E-Mail: info@lesestart.de Komm, lies mir vor! Impressum Herausgeber und Verleger: Stiftung Lesen, Römerwall 40, 55131 Mainz Verantwortlich: Dr. Jörg F. Maas Programme u. Projekte: Sabine Uehlein Redaktion: Sabine Bonewitz, Ulrike Annick Weber Textvorlagen: Bettina Mähler Übersetzungen: Ü.-Bu ro Engin, Frankfurt Layout/Illustration: Hildegard Müller Fotos: Stiftung Lesen, Oliver Rüther, Ravensburger Buchverlag, WDR/Herby Sachs (S. 5), VIVA (S. 9), ZDF/Thomas Morice (S. 15), msc Promotion (S. 19) Druck: Bechtle Druck & Service, Zeppelinstraße 116, 73730 Esslingen Auflage: 400.000 Stiftung Lesen 2011