ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΣΧΟΛΗ ΑΓΡΟΝΟΜΩΝ & ΤΟΠΟΓΡΑΦΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΤΟΜΕΑΣ ΓΕΩΓΡΑΦΙΑΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΓΕΩΓΡΑΦΙΑΣ ΚΑΙ ΑΝΑΛΥΣΗΣ ΧΩΡΟΥ ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ ΚΑΙ ΣΥΓΧΡΟΝΕΣ ΠΟΛΕΙΣ: ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣΗΣ ΤΩΝ ΕΠΙΠΕΔΩΝ ΒΙΩΣΙΜΟΤΗΤΑΣ ΤΡΙΑΝΤΑ ΔΥΟ ΓΕΙΤΟΝΙΩΝ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ ΑΤΤΙΚΗΣ ΣΕ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ GIS Ξενοφών - Ορφέας Καρούντζος Επιβλέπων καθηγητής: Γεώργιος Ν. Φώτης Αθήνα Οκτώβριος 2017
Στόχος Ανάλυση δυνατοτήτων και αδυναμιών των γειτονιών, με βάση τις αρχές της βιώσιμης ανάπτυξης για την δημιουργία ευνοϊκότερων συνθηκών ποιότητας ζωής Ανάλυση χωρικών κατανομών των στοιχείων κάθε γειτονιάς Αξιολόγηση οικονομικών παραγόντων κάθε γειτονιάς
Μεθοδολογικό πλαίσιο εφαρμογής Εφαρμογή του μεθοδολογικού πλαισίου σε 2 επίπεδα αναφοράς: Στο σύνολο των υπό μελέτη γειτονιών Σε κάθε υπό μελέτη γειτονιά ξεχωριστά, με ανάλυση των τόξων που την συνθέτουν Εφαρμογή στη συνολική περιοχή μελέτης Στατιστική επεξεργασία: υπολογισμός δεικτών απόδοσης (υποδομών, χρήσεων γης, μεταφορών) Μελέτη χωρικών προτύπων που προκύπτουν από τους δείκτες απόδοσης Συσχέτιση δεικτών μεταξύ τους και με αντικειμενικές αξίες περιοχών Εφαρμογή σε επίπεδο γειτονιάς (Μελέτη τόξων γειτονιών) Στατιστική επεξεργασία: υπολογισμός δεικτών απόδοσης (υποδομών, χρήσεων γης) Μελέτη χωρικών προτύπων που προκύπτουν από τους δείκτες απόδοσης
Στάδια εφαρμογής μεθοδολογικού πλαισίου
Μεθοδολογικό πλαίσιο εφαρμογής Σύνολο γειτονιών Υποδομές Χρήσεις γης Μεταφορές Υποδομές για Α.Μ.Ε.Α. Ύπαρξη διαβάσεων πεζών Ύπαρξη λειτουργικών/κοινόχρηστων χώρων Ύπαρξη χώρων εμπορικής χρήσης Στοιχεία οδικού δικτύου Πλάτος οδού Ύπαρξη νησίδας Ύπαρξη επαρκούς φωτισμού Επάρκεια Μ.Μ.Μ. Ύπαρξη κατοικιών Στοιχεία πεζοδρομίου Ύπαρξη εμποδίων για την κίνηση των πεζών Ύπαρξη υπηρεσιών Πλάτος πεζοδρομίου Κατάσταση πεζοδρομίου Ύπαρξη ποδηλατοδρόμου
Μεθοδολογικό πλαίσιο εφαρμογής Γειτονιά Υποδομές Χρήσεις γης Υποδομές για Α.Μ.Ε.Α. Ύπαρξη λειτουργικών/κοινόχρηστων χώρων Ύπαρξη διαβάσεων πεζών Επάρκεια Μ.Μ.Μ. Στοιχεία πεζοδρομίου Πλάτος πεζοδρομίου Κατάσταση πεζοδρομίου Ύπαρξη ποδηλατοδρόμου Ύπαρξη χώρων εμπορικής χρήσης Ύπαρξη κατοικιών Ύπαρξη εμποδίων για την κίνηση των πεζών Ύπαρξη υπηρεσιών
Απόδοση βαρών μεταβλητών Σημαντικότητα μεταβλητών ΑΝΥΠΑΡΞΙΑ ΕΜΠΟΔΙΩΝ ΥΠΑΡΞΗ ΔΙΑΒΑΣΕΩΝ ΚΑΤΟΙΚΙΕΣ ΥΠΑΡΞΗ ΜΜΜ ΕΜΠΟΡΙΚΕΣ ΧΡΗΣΕΙΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΟΙ ΧΩΡΟΙ ΥΠΟΔΟΜΕΣ Α.Μ.Ε.Α. ΟΔΙΚΟ ΔΙΚΤΥΟ ΠΕΖΟΔΡΟΜΙΑ 0,35 0,51 0,55 0,58 0,67 0,76 0,83 0,88 0,95 1,00 0,00 0,10 0,20 0,30 0,40 0,50 0,60 0,70 0,80 0,90 1,00
Εξισώσεις μεθοδολογικού πλαισίου Διαδικασία Υποδομές Χρήσεις γης Μεταφορές Πυκνότητες Μέσοι όροι dd vvvvvv = ii nn vvvvvv ΑΑ Μέσοι όροι aaaaaa vvvvvv = ii nn vvvvvv nn Πυκνότητες dd vvvvvv = ii nn vvvvvv ΑΑ Αναγωγή (κλίμακα 0 1) ssssssssss vvvvvv = 11 dd vvvvvv mmmmmm mmmmmm mmmmmm ssssssssss vvvvvv = 11 11 (dd vvvvvv mmmmmm) (mmmmmm mmmmmm) (θετική επιρροή) (αρνητική επιρροή) ssssssssss vvvvvv = 11 dd vvvvvv mmmmmm mmmmmm mmmmmm Σύνδεση με βάρη Βαθμολογία κατηγορίας Επιμέρους δείκτες απόδοσης Συνολικός δείκτης απόδοσης ssssssssss vvvvvv = ww vvvvvv ssssssssss vvvvvv ssssssssss ssssss ww ssssss = ww ssssss ww vvvvvv nn ssssssssss cccccccccccccccc = ssssssssss vvvvvv ssssssssss cccccccccccccccc = ii xx cccccccccccccccc = 11 ssssssssss cccccccccccccccc mmmmmm ΣΣvvvvvv mmmmmm ΣΣvvvvvv mmmmmm ΣΣvvvvvv nn ssssssssss tttttttttt = ssssssssss cccccccccccccccc, xx tttttttttt = 11 ssssssssss tttttttttt mmmmmm ΣΣcccccc ii (mmmmmm ΣΣcccccc mmmmmm ΣΣcccccc ) = ssssssssss ssssss ww ssssss nn ii ssssssssss vvvvvv,ssssss
Αποτελέσματα στατιστικής επεξεργασίας ΣΧΟΛΕΙΑ ΧΡΗΣΕΙΣ ΓΗΣ (%) ΥΠΟΔΟΜΕΣ (%) ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ (%) ΣΥΝΟΛΙΚΟΣ ΔΕΙΚΤΗΣ (%) 106ο Δημοτικό Σχολείο Αθηνών 27,87 40,39 37,33 36,48 11ο Δημοτικό Σχολείο Χαλανδρίου 9,64 31,65 33,16 28,08 13ο & 16ο Νηπιαγωγείο Ζωγράφου 17,53 18,88 34,97 26,34 142ο Δημοτικό Σχολείο Αθηνών 24,19 28,19 48,12 36,98 16ο Γυμνάσιο Αθηνών 31,07 25,09 32,70 29,91 1ο & 19ο Δημοτικά Σχολεία Ζωγράφου 12,39 17,65 32,77 23,88 1ο & 2ο Γυμνάσιο Ζωγράφου 17,67 23,65 26,81 24,00 1ο & 3ο Γυμνάσιο Χολαργού 7,18 23,78 32,40 24,68 1ο Γενικό Λύκειο Αγίου Δημητρίου 21,17 34,03 43,23 35,94 1ο Δημοτικό Σχολείο Ιλίου 29,23 32,08 75,69 52,46 1ο Δημοτικό Σχολείο Κορυδαλλού 19,43 23,74 45,96 33,57 1ο Δημοτικό Σχολείο Νέου Ψυχικού 8,61 17,29 17,71 15,80 1ο Δημοτικό Σχολείο Χαλανδρίου 15,19 19,83 25,26 21,53 1ο, 5ο & 7ο Δημοτικό Σχολείο Αθηνών 33,88 54,27 52,62 49,51 2ο Γυμνάσιο Χαλανδρίου 3,61 32,70 25,58 23,62 2ο Δημοτικό Σχολείο Αθηνών 41,80 73,71 58,20 60,05
Αποτελέσματα στατιστικής επεξεργασίας ΣΧΟΛΕΙΑ ΧΡΗΣΕΙΣ ΓΗΣ (%) ΥΠΟΔΟΜΕΣ (%) ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ (%) ΣΥΝΟΛΙΚΟΣ ΔΕΙΚΤΗΣ(%) 2ο Δημοτικό Σχολείο Μεταμόρφωσης 10,09 33,33 29,46 26,94 3ο Γενικό Λύκειο Αγ. Αναργύρων 8,42 40,86 35,14 31,79 3ο Δημοτικό Σχολείο Βριλησσίων 11,26 31,40 43,91 39,58 49ο Γυμνάσιο Αθηνών 17,07 32,64 29,23 27,97 4ο ΓΕΛ Χαλανδρίου 5,20 35,12 36,22 29,82 4ο Γυμνάσιο Αργυρούπολης 14,15 48,49 60,18 47,41 4ο Ενιαίο Λύκειο Ζωγράφου 43,84 42,28 42,44 42,66 56ο Γυμνάσιο Αθηνών 14,73 31,84 62,35 43,15 57ο Γυμνάσιο Αθηνών 18,96 27,74 37,19 30,56 5ο Δημοτικό Σχολείο Ζωγράφου 32,25 48,64 25,01 34,10 5ο Ενιαίο Λύκειο Αθηνών 37,47 45,51 40,82 41,69 6ο ΕΠΑΛ Α' Αθήνας 48,03 19,57 60,80 44,91 6ο Νηπιαγωγείο & 5ο Γυμνάσιο Νέας 43,89 45,09 30,53 37,87 Ιωνίας 77ο Δημοτικό Σχολείο Αθηνών 16,18 45,82 30,98 32,92 7ο Ενιαίο Λύκειο Αθηνών 26,56 37,77 54,62 43,68 8ο Δημοτικό Αγίου Δημητρίου 47,51 17,86 40,99 34,74 Ειδικό Δημ. Σχολείο Παιδαγωγικού Τμήματος Παν. Αθηνών 14,54 37,23 40,19 34,23
Σχέση ποιότητας και τιμής (Value for money) γειτονιών xx VVVVVV = xx tttttttttt vvvvvvvvvv 1000 = xx tttttttttt vvvvvvvvvv 1000 ΣΧΟΛΕΙΑ ΣΥΝΟΛΙΚΟΣ ΔΕΙΚΤΗΣ ΑΠΟΔΟΣΗΣ (%) ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΙΚΗ ΑΞΙΑ ( ) ΔΕΙΚΤΗΣ VFM (%) 106ο Δημοτικό Σχολείο Αθηνών 36,48 1500 24,32 11ο Δημοτικό Σχολείο Χαλανδρίου 28,08 2000 14,04 13ο & 16ο Νηπιαγωγείο Ζωγράφου 26,34 1500 17,56 142ο Δημοτικό Σχολείο Αθηνών 36,98 1500 24,65 16ο Γυμνάσιο Αθηνών 29,91 1800 16,62 1ο & 19ο Δημοτικά Σχολεία Ζωγράφου 23,88 1500 15,92 1ο & 2ο Γυμνάσιο Ζωγράφου 24,00 1500 16,00 1ο & 3ο Γυμνάσιο Χολαργού 24,68 2200 11,22 1ο Γενικό Λύκειο Αγίου Δημητρίου 35,94 1300 27,65 1ο Δημοτικό Σχολείο Ιλίου 52,46 1000 52,46 1ο Δημοτικό Σχολείο Νέου Ψυχικού 15,80 2400 6,58 1ο Δημοτικό Σχολείο Χαλανδρίου 21,53 1550 13,89 1ο, 5ο & 7ο Δημοτικό Σχολείο Αθηνών 49,51 1250 39,61 2ο Γυμνάσιο Χαλανδρίου 23,62 2000 11,81 2ο Δημοτικό Σχολείο Αθηνών 60,05 1550 38,74
Σχέση ποιότητας και τιμής (Value for money) γειτονιών ΣΧΟΛΕΙΑ ΣΥΝΟΛΙΚΟΣ ΔΕΙΚΤΗΣ ΑΠΟΔΟΣΗΣ (%) ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΙΚΗ ΑΞΙΑ ( ) ΔΕΙΚΤΗΣ VFM (%) 2ο Δημοτικό Σχολείο Μεταμόρφωσης 26,94 1100 24,49 3ο Γενικό Λύκειο Αγ. Αναργύρων 31,79 1050 30,28 3ο Δημοτικό Σχολείο Βριλησσίων 39,58 1800 18,60 49ο Γυμνάσιο Αθηνών 27,97 1350 20,72 4ο ΓΕΛ Χαλανδρίου 29,82 1800 16,57 4ο Γυμνάσιο Αργυρούπολης 47,41 1300 36,47 4ο Ενιαίο Λύκειο Ζωγράφου 42,66 1500 28,44 56ο Γυμνάσιο Αθηνών 43,15 1500 28,77 57ο Γυμνάσιο Αθηνών 30,56 1500 20,38 5ο Δημοτικό Σχολείο Ζωγράφου 34,10 1500 22,73 5ο Ενιαίο Λύκειο Αθηνών 41,69 2300 18,13 6ο ΕΠΑΛ Α' Αθήνας 44,91 1500 29,94 6ο Νηπιαγωγείο & 5ο Γυμνάσιο Νέας Ιωνίας 37,87 1250 30,29 77ο Δημοτικό Σχολείο Αθηνών 32,92 1400 23,52 7ο Ενιαίο Λύκειο Αθηνών 43,68 2050 21,30 8ο Δημοτικό Αγίου Δημητρίου 34,74 1150 30,21 Ειδικό Δημ. Σχολείο Παιδαγωγικού Τμήματος Παν. Αθηνών 34,23 4000 8,56
Συνολικός δείκτης απόδοσης γειτονιών
Δείκτης Value for Money γειτονιών
Ανάλυση δεικτών απόδοσης σε επίπεδο τόξων Η ανάλυση των δεικτών απόδοσης στο δίκτυο κίνησης πεζών (επίπεδο τόξων) κάθε περιοχής κρίνεται απαραίτητη καθώς: Από αυτήν προκύπτουν στοιχεία για τις συγκεντρώσεις του δείκτη σε περιοχές ιδιαίτερου ενδιαφέροντος Συμβάλλει στην καλύτερη κατανόηση των υποπεριοχών της γειτονιάς και ιδιαίτερα των περιοχών που περιβάλλουν το επίκεντρό της, δηλαδή τη σχολική μονάδα Μια γειτονιά που θεωρείται «καλύτερη» από μια άλλη συνολικά, μπορεί να παρουσιάζει χαμηλές συγκεντρώσεις του δείκτη απόδοσης σε μικρές αποστάσεις από τη σχολική μονάδα, σε σχέση με μια «υποδεέστερη».
Περίπτωση συγκεντρώσεων υψηλού δείκτη απόδοσης Ειδικό Δημοτικό Σχολείο Παιδαγωγικού Τμήματος Πανεπιστημίου Αθηνών Συνολικός δείκτης απόδοσης: 32,92%
Περίπτωση συγκεντρώσεων χαμηλού δείκτη απόδοσης 4 ο Ενιαίο Λύκειο Ζωγράφου Συνολικός δείκτης απόδοσης: 42,66%
Συμπεράσματα του μεθοδολογικού πλαισίου Ανάλυση και αξιολόγηση της πληρότητας των στοιχείων κάθε γειτονιάς: μια πρώτη γενική εικόνα της «απόδοσης» των γειτονιών Ανάλυση των χωρικών προτύπων που δημιουργούνται μεταξύ των γειτονιών: πως και που κατανέμονται στον Νομό Αττικής οι «καλύτερες» και «χειρότερες» γειτονιές του Αξιολόγηση της σχέσης ποιότητας και τιμής: ποια θεωρείται η πιο «Value for Money» γειτονιά Ανάλυση και αξιολόγηση της πληρότητας των στοιχείων σε επίπεδο τόξων: πως και που κατανέμονται οι «καλύτερες» και «χειρότερες» περιοχές του δίκτυο κίνησης πεζών Απαραίτητη η αξιολόγηση κάθε γειτονιάς σε ποσοτικό και ποιοτικό επίπεδο Το μεθοδολογικό πλαίσιο αποτελεί μια πρώτη πρακτική προσέγγιση για την επιλογή της «καλύτερης» γειτονιάς. Όμως, η τελική επιλογή παραμένει υποκειμενική με βάση τις ανάγκες των ανθρώπων.