Εκπαιδευτική Διαδικασία και Μάθηση στο Νηπιαγωγείο Ενότητα 5: Διαφοροποιημένη Διδασκαλία Διδάσκουσα: Μαρία Καμπεζά Τμήμα Επιστημών της Εκπαίδευσης και της Αγωγής στην Προσχολική Ηλικία
Σκοποί ενότητας Να γνωρίσουν οι φοιτητές τα βασικά χαρακτηριστικά της διαφοροποιημένης διδασκαλίας στην προσχολική εκπαίδευση
Περιεχόμενα ενότητας Αναγκαιότητα διαφοροποίησης Βασικοί άξονες διαφοροποίησης: Μαθησιακή ετοιμότητα Ενδιαφέροντα Μαθησιακό Προφίλ Περιεχόμενο Διαδικασία Αποτέλεσμα
Λέξεις κλειδιά Διαφοροποίηση, περιεχόμενο, διαδικασία, αποτέλεσμα, μαθησιακή ετοιμότητα, ενδιαφέροντα, ατομικό προφίλ
Διαφοροποιημένη διδασκαλία (1) Κάθε παιδί μαθαίνει μέσα από πολλούς και διαφορετικούς τρόπους (οπτικά, ακουστικά, μέσα από κίνηση, ατομικά, σε ομάδες.) Πώς ο εκπαιδευτικός θα ανταποκριθεί αποτελεσματικά στα διαφορετικά χαρακτηριστικά των παιδιών της τάξης του; Χρειάζεται αλλαγή στάσης και τρόπου διδασκαλίας.
Διαφοροποιημένη διδασκαλία (2) Διαφοροποίηση - Διδακτική προσέγγιση (επιλογή μεθόδων) -Παιδαγωγική αρχή Οδηγός Εκπαιδευτικού για το Πρόγραμμα Σπουδών Νηπιαγωγείου (2011), σελ. 31 http://ebooks.edu.gr /new/ps.php
Διαφοροποιημένη διδασκαλία (3) Η Carol An Tomlinson (2001) προσδιορίζει επίσης και τι είναι η διαφοροποιημένη διδασκαλία: Προγραμματισμός ποικιλίας τρόπων για τη διευκόλυνση της έκφρασης των παιδιών που ανταποκρίνονται σε διαφορετικές μαθησιακές ανάγκες Προσαρμογή της φύσης των δραστηριοτήτων και όχι της ποσότητας (όποιος τελειώνει πιο γρήγορα να κάνει περισσότερα)
Σύνδεση με την αξιολόγηση των παιδιών Παρέχει πολλούς τρόπους προσέγγισης του περιεχομένου, της διαδικασίας και του αποτελέσματος Είναι παιδοκεντρική και δίνει δυνατότητα τόσο για διδασκαλία με όλη την ομάδα, όσο και για εργασία σε μικρές ομάδες αλλά και ατομική εργασία Είναι διαδικασία όπου παιδιά και εκπαιδευτικοί μαθαίνουν μαζί
Διαφοροποιημένη διδασκαλία (4) Τα παιδιά μαθαίνουν καλύτερα όταν οι δραστηριότητες (Tomlinson, 2001) ταιριάζουν με τις δεξιότητες και τις γνώσεις τους για ένα θέμα (μαθησιακή ετοιμότητα) Προκαλούν την περιέργεια και τα κινητοποιούν να εμπλακούν σε αυτές (ενδιαφέρον) επιτρέπουν την επιλογή επιθυμητού τρόπου εργασίας (μαθησιακό προφίλ)
Διαφοροποιημένη διδασκαλία (5) Σημαντικά στοιχεία στην τάξη: ποικιλία & εναλλακτικοί τρόποι (= δυνατότητα επιλογής) παρουσίασης του διδακτικού περιεχομένου ανάπτυξης της διαδικασίας/τρόποι συμμετοχής των παιδιών έκφρασης αυτών που κατανοούν και επεξεργάζονται τα παιδιά
Διαφοροποίηση- περιεχόμενο (1) Διαφορετικές ομάδες εργασίας ασχολούνται με διαφορετικές πτυχές του θέματος/έννοιας. Ο εκπαιδευτικός μπορεί Να διαφοροποιήσει τι διδάσκει (π.χ. δίνει ευκαιρία στα παιδιά να επεξεργαστούν βασικά στοιχεία μιας έννοιας αλλά και σε όσα τα καταφέρνουν να εμβαθύνουν περισσότερο) Να διαφοροποιήσει πώς τα παιδιά θα προσεγγίσουν το θέμα
Διαφοροποίηση- περιεχόμενο (2) Τι βοηθάει: Η ανίχνευση των εμπειριών και ιδεών των παιδιών Η δυνατότητα έκφρασης των παιδιών με τον τρόπο που προτιμούν (λεκτικά, με σχέδιο, κίνηση) Η σύνδεση των θεμάτων με τα ενδιαφέροντα των παιδιών
Διαφοροποίηση- διαδικασία (1) Σχετίζεται με τη μεθοδολογία και το είδος των δραστηριοτήτων πώς ο εκπαιδευτικός βοηθά τα παιδιά να κατανοήσουν (να αναλύσουν, διερωτηθούν, εφαρμόσουν, επιλύσουν ένα πρόβλημα);
Διαφοροποίηση- διαδικασία (2) Τι βοηθάει: ποικιλία υλικών και εργαλείων διαβαθμισμένη δυσκολία σε δραστηριότητες σαφείς οδηγίες και ανατροφοδότηση στα παιδιά (π.χ. γραπτά, με σύμβολα, προφορικά ) επιλογή ατομικής εργασίας ή σε ομάδες
Διαφοροποίηση αποτέλεσμα (1) Το αποτέλεσμα αφορά στο πώς τα παιδιά παρουσιάζουν αυτό που έχουν κατανοήσει (εφαρμογή και παρουσίαση γνώσεων ή δεξιοτήτων με διαφορετικούς τρόπους). Βοηθά τα παιδιά (ατομικά ή σε ομάδες) να ξανασκεφτούν και να επεκτείνουν όσα έμαθαν σε ένα συγκεκριμένο χρονικό διάστημα.
Διαφοροποίηση αποτέλεσμα (2) Τι βοηθάει: Να ενθαρρύνονται τα παιδιά να συμβάλλουν ανάλογα με το τι γνωρίζουν & μπορούν να κάνουν καλύτερα Να χρησιμοποιούνται τρόποι αξιολόγησης που σέβονται τον ρυθμό κάθε παιδιού.
Ο εκπαιδευτικός Συστηματική παρατήρηση Καταγραφή Αξιολόγηση της μάθησης των παιδιών Ευελιξία στη δημιουργία ομάδων: εργάζονται σε πολλά διαφορετικά πλαίσια (π.χ. παιδιά με παρόμοιες ή διαφορετικές ικανότητες κοινά ή διαφορετικά ενδιαφέροντα) Συνεργασία με οικογένεια
Βιβλιογραφικές αναφορές Οδηγός Εκπαιδευτικού για το Πρόγραμμα Σπουδών του Νηπιαγωγείου (2011), ανακτήθηκε από http://ebooks.edu.gr/new/ps.php Tomlinson, C. A. (2001). How to differentiate instruction in mixed-ability classrooms. Alexandria, Virginia USA: ASCD.
Τέλος Ενότητας
Χρηματοδότηση Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στo πλαίσιo του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα. Το έργο «Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο Πανεπιστήμιο Πατρών» έχει χρηματοδοτήσει μόνο την αναδιαμόρφωση του εκπαιδευτικού υλικού. Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους.
Σημείωμα Αναφοράς Copyright Πανεπιστήμιο Πατρών, Σχολή Κοινωνικών και Ανθρωπιστικών Επιστημών, Τμήμα Επιστημών της Εκπαίδευσης και Αγωγής στην Προσχολική Ηλικία, Μαρία Καμπεζά, «Εκπαιδευτική Διαδικασία και Μάθηση στο Νηπιαγωγείο». Ενότητα 5: Διαφοροποιημένη Διδασκαλία. Έκδοση: 1.0. Πάτρα 2015. Διαθέσιμο από τη δικτυακή διεύθυνση: https://eclass.upatras.gr/courses/pn1572/index.php?vis=5767
Σημείωμα Αδειοδότησης Το παρόν υλικό διατίθεται με τους όρους της άδειας χρήσης Creative Commons Αναφορά, Μη Εμπορική Χρήση Παρόμοια Διανομή 4.0 [1] ή μεταγενέστερη, Διεθνής Έκδοση. Εξαιρούνται τα αυτοτελή έργα τρίτων π.χ. φωτογραφίες, διαγράμματα κ.λ.π., τα οποία εμπεριέχονται σε αυτό και τα οποία αναφέρονται μαζί με τους όρους χρήσης τους στο «Σημείωμα Χρήσης Έργων Τρίτων». [1] http://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/ Ως Μη Εμπορική ορίζεται η χρήση: που δεν περιλαμβάνει άμεσο ή έμμεσο οικονομικό όφελος από την χρήση του έργου, για το διανομέα του έργου και αδειοδόχο που δεν περιλαμβάνει οικονομική συναλλαγή ως προϋπόθεση για τη χρήση ή πρόσβαση στο έργο που δεν προσπορίζει στο διανομέα του έργου και αδειοδόχο έμμεσο οικονομικό όφελος (π.χ. διαφημίσεις) από την προβολή του έργου σε διαδικτυακό τόπο Ο δικαιούχος μπορεί να παρέχει στον αδειοδόχο ξεχωριστή άδεια να χρησιμοποιεί το έργο για εμπορική χρήση, εφόσον αυτό του ζητηθεί.