ΘΕΜΑ: Προϊόντα / υπηρεσίες υψηλής ζήτησης στη Ν. Αφρική και παράγοντες εισόδου στην αγορά.

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- -------------------------------------------------------------------------------- ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΩΝ ΠΡΕΣΒΕΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΠΡΕΤΟΡΙΑ ΓΡΑΦΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ & ΕΜΠΟΡΙΚΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ ΓΙΟΧΑΝΕΣΜΠΟΥΡΓΚ Τηλ.: (+2711) 214 2300 / 2317 E-mail: ecocom-johannesburg@mfa.gr FAX: (+2711) 214 2304 Γιοχάνεσμπουργκ 6 Σεπτεμβρίου 2014 ΘΕΜΑ: Προϊόντα / υπηρεσίες υψηλής ζήτησης στη Ν. Αφρική και παράγοντες εισόδου στην αγορά. Σημειώνεται ότι η ακόλουθη καταγραφή προϊόντων και υπηρεσιών αποτελεί γενική ενδεικτική προσέγγιση και όχι αναλυτική / εξαντλητική των δυνητικών ευκαιριών που υφίστανται στην τοπική αγορά. ΣΥΝΟΨΗ ΑΓΟΡΑΣ 1 Η Ν. Αφρική έχει πληθυσμό περίπου 53 εκ. κατοίκων με μεγάλη πολιτισμική ποικιλότητα διαφορετικών λαών και πλούσια κληρονομιά σε φυσικούς πόρους. Απολαμβάνοντας σχετική μακροοικονομική σταθερότητα και οικονομικό περιβάλλον υποστήριξης της επιχειρηματικότητας, η χώρα είναι λογική και ελκυστική επιλογή εισόδου ξένων εταιρειών στην ευρύτερη αγορά της Υποσαχαρικής Αφρικής. Η οικονομία της χώρας είναι η πιο προηγμένη, διαφοροποιημένη και παραγωγική της Αφρικής (ως προς το ΑΕΠ, 2 η στην Αφρική μετά τη Νιγηρία από τον Απρίλιο 2014). Ωστόσο, ο ρυθμός ανάπτυξης της Ν. Αφρικής υστερεί πλέον σημαντικά έναντι άλλων γρήγορα αναπτυσσόμενων υποσαχαρικών / αφρικανικών οικονομιών (π.χ. Μαυρίκιος, Γκάνα, Ρουάντα, Αγκόλα, Μποτσουάνα, Μοζαμβίκη, Ναμίμπια, Ζάμπια, Τανζανία, Νιγηρία, Κένυα), δεδομένου ότι το 2013 το ΑΕΠ της αυξήθηκε μόλις κατά 1,9%, σε 3,385 δισ. ραντ 2 (από 2,5% το 2012), και ενώ το δεύτερο τρίμηνο του 2014 αυξήθηκε μόλις κατά 0,6% μετά από συρρίκνωση κατά το ίδιο μέγεθος 0,6% του πρώτου τριμήνου τ.έ. Ο βαθμός εξέλιξης και ωριμότητας της οικονομίας της Ν. Αφρικής διαφαίνεται από την παραγωγική σύνθεση των οικονομικών τομέων: πρωτογενής 13% (συμπεριλαμβανομένων των τομέων γεωργίας, αλιείας και εξόρυξης), δευτερογενής 20% (βιομηχανία, κατασκευές και κοινωφελείς υπηρεσίες) και τριτογενής 67% (εμπόριο, μεταφορές και υπηρεσίες). 1 Για γενική ενημέρωση αναφορικά με την οικονομία της Ν. Αφρικής οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να ανατρέχουν στα έγγραφά μας Σημείωμα Οικονομίας Ν. Αφρικής και Διμερών Σχέσεων με Ελλάδα 2013 (3.2014) και Ρυθμός οικονομικής ανάπτυξης Ν. Αφρικής (8.2014) (Agora, http://agora.mfa.gr). 2 Εθνικό νόμισμα ραντ, με ισοτιμία 6.10.2014: 1ευρώ = 14,17 ραντ. Σελίδα 1 από 8

ΕΥΚΑΙΡΙΕΣ ΑΓΟΡΑΣ Επισημαίνεται ότι αν και η Ν. Αφρική παράγει σειρά διαφορετικών εξαγώγιμων προϊόντων υψηλής ποιότητας εντούτοις είναι μεγάλος εισαγωγέας πολλών διαφορετικών προϊόντων από σειρά ξένων χωρών (οι εισαγωγές αντιστοιχούν σε 36% του ΑΕΠ της χώρας). Το 2013 ο συνολικός όγκος εισαγωγών της Ν. Αφρικής αυξήθηκε κατά 15,99% σε 969,19 δισ. ραντ (εν συγκρίσει το 2012 κατεγράφη αύξηση 14,6%) αύξηση που αντανακλά την τόνωση της εγχώριας ζήτησης για ξένα προϊόντα. 3 Οι ευκαιρίες για εξαγωγείς και επενδυτές στη Ν. Αφρική αντανακλούν την γρήγορη ανάπτυξη της εγχώριας καταναλωτικής βάσης καθώς και τις προσπάθειες της χώρας να αναβαθμίσει και αναπτύξει τις υποδομές της ώστε να βελτιώσει και επιταχύνει την πορεία οικονομικής της ανάπτυξης. Παράγοντες που ευνοούν τις εξαγωγές ξένων προϊόντων: Καλές χρηματοπιστωτικές και νομικές υπηρεσίες. Συνεχής βελτίωση υποδομών. Αυξανόμενη μεσαία τάξη. Γεωστρατηγική θέση της Ν. Αφρικής ως πύλης εισόδου σε άλλες χώρες της Υποσαχαρικής Αφρικής. Καλύτερες προοπτικές αναφέρονται γενικώς για εξαγωγές κεφαλαιουχικών αγαθών, αν και υπάρχουν ευκαιρίες σε μεγάλο φάσμα καταναλωτικών προϊόντων και υπηρεσιών. Ιδιαιτέρως επισημαίνονται τα ακόλουθα: Αγροτικός Τομέας / Προϊόντα. Λόγω ανεπαρκούς τοπικής παραγωγής σε ορισμένους τομείς για κάλυψη της εσωτερικής ζήτησης η Ν. Αφρική πραγματοποιεί εισαγωγές δασοκομικών προϊόντων, ενδιάμεσων προϊόντων και έτοιμων / τελικού καταναλωτή (ανερχόμενα πεδία σε τρόφιμα / ποτά: υγιεινή διατροφή, προ-επεξεργασμένα / προ-συσκευασμένα τρόφιμα ταχείας παρασκευής). Ειδικότερα, επίσης αναφέρονται ευκαιρίες σε παραγωγικές / κεφαλαιουχικές επενδύσεις, προμήθειες αγροτικού εξοπλισμού, αγροτικά προϊόντα υψηλής προστιθέμενης αξίας ( βλ. αγρο-επεξεργασία). Ως προς εκπαίδευση: κτηνιατρική, αγρο-οικονομία, επιστήμη τροφίμων, οινοποιία, κηπευτική, φυτοπαθολογία, βιοτεχνολογία. Ως προς τεχνολογίες αλυσίδας προμηθειών τροφίμων: αν και η Ν. Αφρική είναι σημαντικός παραγωγός και εξαγωγέας τροφίμων αναγνωρίζεται (τόσο από την κυβέρνηση όσο και από τη βιομηχανία) ότι η χώρα υπολείπεται σε ποιότητα συστημάτων ασφάλειας / υγειονομίας τροφίμων καθώς και ποιοτικής παρακολούθησης αλυσίδας προμηθειών. Μηχανολογικός Εξοπλισμός / Μηχανήματα. Είναι από τους σημαντικότερους τομείς εισαγωγών της χώρας σημειώνοντας μάλιστα κατά το 2013 αύξηση 22,9 % συνεπεία του προγράμματος δημοσίων δαπανών της χώρας για ανάπτυξη υποδομών, ενώ σημαντικό μερίδιο εισαγωγής μηχανολογικού εξοπλισμού αναφέρεται σχετικώς με τον τομέα μεταφορών. Κατασκευές Δομικά Υλικά. Θεωρείται δεδομένη η διαρκής ζήτηση στον κατασκευαστικό τομέα Ν. Αφρικής (και γενικότερα των αφρικανικών χωρών), λόγω του παγκοσμίως ταχύτερου ρυθμού οικονομικής ανάπτυξης της αφρικανικής ηπείρου (για το 2014 εκτιμάται ότι οι αφρικανικές οικονομίες θα 3 Για ειδικότερη ενημέρωση αναφορικά με το εξωτερικό εμπόριο της Ν. Αφρικής οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να ανατρέχουν στο έγγραφό μας Εξωτερικό Εμπόριο Προϊόντων Νοτίου Αφρικής 2013 (Agora, http://agora.mfa.gr). Σελίδα 2 από 7

επιδείξουν ανάπτυξη περί το 4,7% εν συγκρίσει προς 1,5% για τη Δυτική Ευρώπη ή/και την Ιαπωνία και 2,5% για τις ΗΠΑ), αλλά και της διαρκούς οικιστικής ανάπτυξης στις αφρικανικές χώρες: υποδομές, δημογραφική ανάπτυξη, συνεχής αύξηση της μεσαίας τάξης και αστικοποίηση (εκτιμήσεις αναφέρουν ετήσια αύξηση κατασκευαστικού τομέα Ν. Αφρικής περί το 3,8% για την περίοδο 2014 έως 2023). Πράσινες Κατασκευαστικές Τεχνολογίες: ο εμπορικός κατασκευαστικός τομέας έχει υιοθετήσει σχετικές αρχές ενεργειακής αποδοτικότητας και η πράσινη δόμηση θεωρείται παράγοντας στρατηγικής κάθε μεγάλου κατασκευαστή της χώρας (αν και ο τομέας υπολείπεται ήδη σημαντικά με κριτήρια αναπτυγμένων οικονομιών). Καλύτερες προοπτικές αναφέρονται για συστήματα κλιματισμού, φωτισμού, παραγωγής ενέργειας (φωτοβολταϊκά / ηλιοθερμικά), ενεργειακής οικονομίας, κουφώματα, στέγαση / ηλιοπροστασία, μονωτικά υλικά κ.ά. Συστήματα Παραγωγής / Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας. Προϊόντα και υπηρεσίες αμέσου ανάγκης (ή δυνητικής ζήτησης): ανεξάρτητοι παραγωγοί (IPPs / Independent Power Producers), ενεργειακή αποδοτικότητα και τεχνολογίες DSM (Demand Side Management), εξοπλισμός μετάδοσης και διανομής, εξοπλισμός νέων εργοστασίων και συστήματα, εξοπλισμός αυτοματοποίησης και αποδοτικότητας συστημάτων. Υπηρεσίες / Εξοπλισμός Τηλεπικοινωνιών. Η εγχώρια αγορά τηλεπικοινωνιών είναι η πιο προηγμένη, και περαιτέρω γρήγορα αναπτυσσόμενη, της αφρικανικής ηπείρου σε όρους εφαρμοσμένων τεχνολογιών και προσφοράς υπηρεσιών (99,9% ψηφιακό δίκτυο). Καλύτερες προοπτικές αναφέρονται για ανάπτυξη εθνικού και περιφερειακού δικτύου οπτικών ινών, υπηρεσίες / προϊόντα κινητής τηλεφωνίας, ανάπτυξη δεξιοτήτων τομέα τηλεπικοινωνιών. Εξαρτήματα Οχημάτων. Καταγράφεται μεγάλη αύξηση της ζήτησης για συμπληρωματικά προϊόντα της αυτοκινητοβιομηχανίας, εξοπλισμό και αξεσουάρ ειδικών χρήσεων (εσωτερικά και εξωτερικά αξεσουάρ όπως καθίσματα, ζάντες, αναρτήσεις, τιμόνια, φώτα κλπ.). Συναφώς, η γενική δασμολογική κατηγορία εισαγωγών μερών / ανταλλακτικών οχημάτων παρουσίασε αύξηση 14,6 % κατά το 2013. Μεταφορές, Υποδομές 4 και Κατασκευές. Ανάπτυξη / επέκταση λιμένων, 5 συστήματα διαχείρισης και εξοπλισμός, σιδηροδρομικό δίκτυο και εξοπλισμός, υποδομές ενέργειας, οδικό δίκτυο, τηλεπικοινωνίες, διαχείριση υδάτινων πόρων. Συναφώς, στον Εθνικό Προϋπολογισμό έτους 2014 της χώρας έχουν προϋπολογισθεί 847 δισ. ραντ για δαπάνες του προγράμματος ανάπτυξης υποδομών κατά την τριετία 2014-2017. Δικαιοχρησία (Franchising). Επισημαίνεται συνεχής διαχρονική ανάπτυξη της τοπικής επιχειρηματικότητας μέσω δικαιοχρησίας καθώς η εν λόγω πρακτική εκλαμβάνεται ως αποτελεσματικός τρόπος ανάπτυξης επιχειρηματικών δραστηριοτήτων σε σειρά υπηρεσιών. Καλύτερες προοπτικές αναφέρονται για υπηρεσίες B2B, πράσινα προϊόντα, αυτοκινητοβιομηχανία, προϊόντα οικιακής χρήσης / διακόσμησης, υπηρεσίες παιδικής φύλαξης, ψυχαγωγία, περιποίηση / ομορφιά, εστιατόρια / ταχεία εστίαση κ.ά. 4 Βλ. έγγραφό μας Πρόγραμμα Ανάπτυξης Υποδομών Ν. Αφρικής (Agora, http://agora.mfa.gr). 5 Βλ. έγγραφό μας Πρόγραμμα ανάπτυξης λιμένων Ν. Αφρικής (Transnet) (Agora, http://agora.mfa.gr). Σελίδα 3 από 7

Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας. 6 Υπενθυμίζεται ότι σύμφωνα με το εθνικό πρόγραμμα ανάπτυξης ΑΠΕ (κυρίως για αιολική και ηλιοθερμική ενέργεια) έχει προγραμματισθεί αύξηση της εγχώριας παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ σε 21% της εθνικής ενεργειακής σύνθεσης έως το 2030 (και, συναφώς, διεξάγονται έξη κατά σειρά διεθνείς δημόσιοι διαγωνισμοί, ένας ετησίως από το 2011, για παραχώρηση δικαιωμάτων παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας στον ιδιωτικό τομέα). Εξοπλισμός Περιβαλλοντικής Προστασίας. Βιομηχανικοί τομείς υπό πίεση βελτίωσης των περιβαλλοντικών τους επιπτώσεων είναι οι σιδήρου / χάλυβα, τσιμέντου, χάρτου και διύλισης πετρελαίου. Προϊόντα και υπηρεσίες αμέσου ανάγκης (ή δυνητικής ζήτησης) περιλαμβάνουν: διαχείριση / ανακύκλωση απορριμμάτων, τεχνολογίες και υπηρεσίες διαχείρισης υδάτινων πόρων, συστήματα ελέγχου / καταπολέμησης της ατμοσφαιρικής μόλυνσης, διαχείριση επικίνδυνων υλικών, δέσμευση / αποθήκευση διοξειδίου του άνθρακα, διαχείριση / επεξεργασία λυμάτων, τεχνολογίες πράσινων κατασκευών. Εξοπλισμός Εξόρυξης. Λόγω της παγκόσμιας κρίσης τιμών των υλών εξόρυξης του 2008 υπήρξε στη χώρα σοβαρή μείωση επενδύσεων, έργων και απασχόλησης, ενώ παραμένουν δυσεπίλυτες διαρθρωτικές προκλήσεις με σοβαρές επιπτώσεις στην οικονομία της χώρας. Λόγω δεδομένης ανάπτυξης του εγχώριου τομέα εξόρυξης υφίστανται δομές που διευκολύνουν την εισαγωγή και διανομή προϊόντων και υπηρεσιών δυνητικής ζήτησης όπως: λογισμικού, υψικαμίνων, πλατφορμών (rigs), συστημάτων αυτοματοποίησης, συστημάτων GIS, συστημάτων τηλεπικοινωνιών, τεχνολογιών εξόρυξης και επεξεργασίας υλών. Ιατρικός Εξοπλισμός και Προϊόντα / Υπηρεσίες Περίθαλψης. Η κρατική δαπάνη τομέα υγείας των τελευταίων εθνικών προϋπολογισμών της χώρας αναφέρεται σε ανάγκες αναβάθμισης νοσοκομειακών υποδομών και ιατρικού εξοπλισμού, αλλά και ανάπτυξης ανθρώπινου δυναμικού. Καλύτερες προοπτικές αναφέρονται για διαγνωστικά συστήματα, ιατρικό εξοπλισμό (εισαγωγές άνω του 95% του εξοπλισμού της χώρας), υπηρεσίες, υποδομές. Φαρμακευτικά. Η χώρα έχει περιορισμένη βιομηχανική βάση παραγωγής φαρμακευτικών προϊόντων ενώ οι εισαγωγές φαρμακευτικών αντιστοιχούν σε 2% του συνόλου εισαγωγών. Ιδιαίτερα, επισημαίνεται, η χώρα έχει μηδενική παραγωγή δραστικών φαρμακευτικών ουσιών ( Active Pharmaceutical Ingredients / APIs), αγορά η οποία εκτιμάται ότι θα αυξηθεί 7,9% έως το 2015. Προϊόντα / Υπηρεσίες Πληροφορικής. Η αγορά πληροφορικής της χώρας αναφέρεται ως η μεγαλύτερη στην Αφρική, 20ή στον κόσμο κατά συνολικό μέγεθος, και 8 η κατά τη συνολική δαπάνη ως ποσοστό του ΑΕΠ. Περίπου 2/3 των τοπικών εταιρειών ICT εντοπίζονται στην περιφέρεια Gauteng ενώ η εγχώρια αγορά εκτιμάται σε 4,7 δισ. ευρώ και σύμφωνα με την διεθνή εταιρεία οικονομικών αναλύσεων BMI αναμένεται να αυξηθεί σε 9,5 δισ. ευρώ έως το 2016. Καλύτερες προοπτικές αναφέρονται για εξοπλισμό, λογισμικό, απομακρυσμένες υπηρεσίες διαδικτύου (cloud computing) και εξωτερική ανάθεση επιχειρηματικών δραστηριοτήτων (BPO). Εξοπλισμός Ασφάλειας / Προστασίας. Αναφέρεται σημαντική αύξηση ζήτησης / προσφοράς τεχνολογιών ιδιωτικής ασφάλειας / προστασίας, όπως για συστήματα παρακολούθησης CCTV, φυλασσόμενης πρόσβασης 6 Βλ. έγγραφό μας Τέταρτος γύρος διεθνών δημόσιων διαγωνισμών έργων ΑΠΕ Ν. Αφρικής, προθεσμία 18.8.2014 (Agora, http://agora.mfa.gr). Σελίδα 4 από 7

χώρων κλπ., ενώ η ζήτηση διακρίνεται σε ανάγκες φύλαξης εταιρειών όσο και προσωπικής προστασίας ιδιωτών (κατοικιών). Λιανική Αγορά, Επώνυμα Προϊόντα. Στη Ν. Αφρική καταγράφεται συνεχής τάση αύξησης της καταναλωτικής βάσης (διευρυνόμενη μεσαία τάξη με αυξανόμενο διαθέσιμο εισόδημα), με καταναλωτές οι οποίοι διατίθενται να καταβάλλουν υψηλότερο τίμημα για επώνυμα ή/και ξένα προϊόντα. Σημαντικότερες ευκαιρίες αναφέρονται: ποιοτική ένδυση, υποδήματα και αξεσουάρ, προϊόντα πολυτελείας εξειδικευμένων αγορών εσωρούχων και καλλυντικών, δικαιοχρησία. Τουρισμός. Η τουριστική αγορά της Ν. Αφρικής εμφανίζει τάση ταχείας ανάπτυξης (ως τουριστικός προορισμός). Δεδομένης της σημαντικής συμβολής του τουριστικού τομέα στο συνολικό ΑΕΠ της χώρας (περίπου 5%) η περαιτέρ ω ανάπτυξη του τομέα συνιστά υψηλή προτεραιότητα της κυβέρνησης της χώρας (ευκαιρίες σε φάσμα τουριστικών υπηρεσιών / συνεργασιών). Προϊόντα / Υπηρεσίες Παιδείας. Παρά το σημαντικό μέγεθος της δημόσιας δαπάνης στον τομέα της παιδείας των τελευταίων ετών, η πρόσβαση σε "ποιοτική παιδεία για όλους" παραμένει σημαντική αναπτυξιακή πρόκληση ενώ υφίσταται εθνική "Πράσινη Βίβλος" για την ανάπτυξη της τριτοβάθμιας παιδείας και της επαγγελματικής εκπαίδευσης. Σημαντικότερες ευκαιρίες επιχειρηματικής δραστηριοποίησης σημειώνονται στα πεδία: προσχολική εκπαίδευση, επαγγελματική κατάρτιση και ανάπτυξη δεξιοτήτων, εκπαίδευση μέσω πληροφορικής και καινοτόμα προϊόντα, ιδιωτική εκπαίδευση, υποδομές σχολείων και πανεπιστημίων. ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΤΟΜΕΩΝ Συναφώς, σε εθνικό επίπεδο εσωτερικής αγοράς, σημειώνεται ότι βάσει του Εθνικού Σχεδίου Ανάπτυξης (National Development Plan - Vision 2030) και του τρέχοντος (εγκεκριμένου από 4.2014) 6 ου Σχεδίου Δράσης Βιομηχανικής Πολιτικής 2014-2017 (IPAP 7 / South Africa's Industrial Policy Action Plan) της χώρας, προωθείται / υποστηρίζεται η ανάπτυξη των τομέων: πράσινη βιομηχανία βιομηχανική παραγωγή αγροτική παραγωγή, αγρο-επεξεργασία (ΑΠΕ, ενεργειακή αποδοτικότητα, καταπολέμηση μόλυνσης, διαχείριση αποβλήτων και ανακύκλωση, βιοκαύσιμα) (ρουχισμός, κλωστοϋφαντουργικά, επεξεργασία δερμάτων και υπόδηση, αυτοκινητοβιομηχανία, μέρη / ανταλλακτικά, παραγωγή μεσαίων και βαρέων εμπορικών οχημάτων, μεταλλουργία, μεταφορές και εξοπλισμός, δασοκομία, ξυλεία, παραγωγή χάρτου και έπιπλα, φαρμακευτικά, πλαστικά και χημικά) ιχθυοκαλλιέργειες, 8 ανθοκομία, φρούτα / λαχανικά, γαλακτοκομικά, κρεατικά, σιτηρά, ποτά, βρώσιμα έλαια, ζαχαρώδη, καπνός 7 Το ετήσιο IPAP καλύπτει περίοδο τριετίας σε πλαίσιο δεκαετούς χρονικού ορίζοντα, βλ. σχετικές πληροφορίες Υπουργείου Εμπορίου και Βιομηχανίας Ν. Αφρικής στη δ/νση http://www.thedti.gov.za/industrial_development/industrial_development.jsp. 8 Βλ. έγγραφά μας Πρόγραμμα Ανάπτυξης Ιχθυοκαλλιεργειών Ν. Αφρικής και Ανάπτυξη ιχθυοκαλλιεργειών σε ειδική Βιομηχανική Αναπτυξιακή Ζώνη υπό το εθνικό Πρόγραμμα Ανάπτυξης Ιχθυοκαλλιεργειών Ν. Αφρικής (Agora, http://agora.mfa.gr). Σελίδα 5 από 7

τουρισμός και (εξωτερική ανάθεση επιχειρηματικών δραστηριοτήτων, τουρισμός) προηγμένες υπηρεσίες οικονομία γνώσης εξόρυξη-ορυχεία (υγεία, ICT, βιοτεχνολογία) (παράγωγα βιομηχανίας εξόρυξης, τεχνολογίες εξόρυξης) δημιουργικές βιομηχανίες: (χειροτεχνία / καλλιτεχνήματα, παραγωγή οπτικοακουστικού υλικού, μέσα επικοινωνίας / πολυμέσα παράγωγα βιομηχανίας μέσων επικοινωνίας, ραδιόφωνο / τηλεόραση, μουσική, κινηματογράφος) πετρέλαιο / φυσικό αέριο προηγμένα υλικά, προηγμένες τεχνολογίες θαλάσσια σκάφη, ναυπήγηση πυρηνική ενέργεια αεροναυπηγική και άμυνα ηλεκτροτεχνικός τομέας και πληροφορική ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ ΑΓΟΡΑΣ υπηρεσίες και εξοπλισμός έρευνα και καινοτομία, διανοητική ιδιοκτησία, έξυπνα υπολογιστικά συστήματα, προηγμένες κατασκευαστικές τεχνολογίες, υπηρεσίες / προϊόντα υψηλής προστιθέμενης αξίας, διεργασίες / προϊόντα / τεχνολογίες υψηλής εξειδίκευσης ανάπτυξη τεχνολογιών, προϊόντων, συνεργασιών, εξαγωγών παραγωγή ποιοτικών προϊόντων λογισμικού, ανάπτυξη ευρυζωνικών υπηρεσιών και παραγωγής ηλεκτροτεχνικών προϊόντων, ανάπτυξη παραγωγής λευκών οικιακών συσκευών, αναβάθμιση ποιοτικών προδιαγραφών Οι ξένες εταιρείες επιχειρούν στη Ν. Αφρική σε ώριμη αγορά με καθιερωμένο ανταγωνισμό από την Ευρώπη, Β. Αμερική και Ασία. Υπογραμμίζεται ωστόσο ότι οι υφιστάμενες εμπορικές συμφωνίες με την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΣΣΕΑ / Συμφωνία Συνεργασίας για το Εμπόριο και την Ανάπτυξη - TDCA Trade and Development Cooperation Agreement και η πρόσφατα συνομολογηθείσα ΣΟΕΣ / Συμφωνία Οικονομικής Εταιρικής Σχέσης - EPA / Economic Partnership Agreement 9 ) επιτρέπουν την είσοδο στη χώρα πολλών ευρωπαϊκών προϊόντων με ευνοϊκό δασμολογικό καθεστώς. Η πολιτική ΒΒΒΕΕ / Μαύρη Οικονομική Ενδυνάμωση Ευρείας Βάσης (Broad-Based Black Economic Empowerment), η οποία εφαρμόζεται για αντιστροφή των κοινωνικών-οικονομικών αρνητικών συνθηκών που αφορούν στα προηγουμένως αδικημένα κοινωνικά στρώματα και τη διανομή πλούτου στο ευρύτερο δυνατό φάσμα της νοτιοαφρικανικής κοινωνίας, πρέπει να ληφθεί υπόψη από όλες τις επιχειρήσεις που σχεδιάζουν να συνδιαλλαγούν με την Κυβέρνηση της χώρας αλλά και, γενικότερα, στο πλαίσιο του τοπικού επιχειρηματικού περιβάλλοντος. Συναφή δεδομένα: υψηλή ανεργία, φτώχεια, υψηλός δείκτης εγκληματικότητας. Σύμφωνα με την ειδική έρευνα / έκθεση για το εμπόριο και τις επενδύσεις των Κ-Μ της Ευρωπαϊκής Ένωσης στη Ν. Αφρική, βλ. Λευκή Βίβλος για το Εμπόριο και τις Επενδύσεις της ΕΕ ( EU White Book on Trade and Investment), σημαντικότερα τοπικά προβλήματα 9 Βλ. έγγραφό μας Συνομολόγηση της Συμφωνίας Οικονομικής Εταιρικής Σχέσης (EPA) μεταξύ της ΕΕ και της Αναπτυξιακής Κοινότητας Νοτιοαφρικανικών Χωρών (SADC) (Agora, http://agora.mfa.gr). Σελίδα 6 από 7

επιχειρηματικότητας έχουν επισημανθεί: 1) επίπεδο εκπαίδευσης και δεξιοτήτων του τοπικού εργατικού δυναμικού, 2) νομοθεσία ΒΒΒΕΕ, 3) κρατική γραφειοκρατία, 4) διαφθορά, 5) μεταβλητότητα των τιμών συναλλάγματος. 10 ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΕΙΣΟΔΟΥ ΣΤΗΝ ΑΓΟΡΑ Δεδομένου του υψηλού βαθμού ανάπτυξης της τοπικής αγοράς η στρατηγική εισόδου θα πρέπει να είναι καλά σχεδιασμένη, λαμβάνοντας υπόψη τους ακόλουθους παράγοντες: Στρεβλή δημογραφική διάρθρωση διανομής εισοδήματος (το 10% του πληθυσμού κερδίζει 45% του εθνικού εισοδήματος). Ευαίσθητη στις τιμές στάση της πλειοψηφίας της ζήτησης των καταναλωτών. Θέματα δικτύων διανομής, δεδομένου ότι τα μεγάλα κέντρα λιανικής αγοράς συγκεντρώνονται στις πέντε μητροπολιτικές περιοχές: Γιοχάνεσμπουργκ, Κέιπ Τάουν, Ντέρμπαν, Πρετόρια και Πορτ Ελίζαμπεθ. Αναπτυγμένο σύστημα κανονισμών προστασίας καταναλωτών και εφαρμοστικού πλαισίου. Συντηρητική αγορά με τάση διατήρησης των γνωστών προμηθευτών (ως εκ τούτου απαιτείται διαρκής ανάπτυξη επιχειρηματικότητας). Θέση της Ν. Αφρικής ως πύλης εισόδου στις αγορές της Υποσαχαρικής Αφρικής: το μίγμα μάρκετινγκ πρέπει να προβλέψει αυτήν την μέσο-μακροπρόθεσμη επιλογή. Ωστόσο, ο νεοεισερχόμενος στην αγορά ξένος προμηθευτής θα αντιμετωπίσει σημαντικά διαφορετικές συνθήκες σε άλλες χώρες βορείως της Ν. Αφρικής: η έλλειψη περιφερειακής ολοκλήρωσης σχετίζεται κυρίως με τις χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες, την έγγραφη εμπορική τεκμηρίωση και τα οδικά δίκτυα μεταφορών - παράγοντες οι οποίοι μπορεί να έχουν σημαντικές επιπτώσεις στο κόστος της επιχειρηματικής δραστηριότητας. Παναγιώτης Δερμεντζόγλου Σύμβουλος ΟΕΥ Α' 10 Βλ. έγγραφό μας Λευκή Βίβλος της ΕΕ & Οικονομικές Σχέσεις ΕΕ-Ν. Αφρικής (Agora, http://agora.mfa.gr). Σημειώνεται ότι την τρέχουσα χρονική περίοδο διενεργείται από την εδώ Αντιπροσωπεία της ΕΕ ανάλογη έρευνα επικαιροποίησης της Λευκής Βίβλου εντός του 2014 ( η ολοκλήρωση της έρευνας αναμένεται περί τα τέλη του τρέχοντος μηνός). Σελίδα 7 από 7