ΣΥΜΜΕΤΟΧΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΣΧΟΛΕΙΩΝ 29-6-2011 ΠΛΟΥΜΙΔΟΥ ΠΕΛΑΓΙΑ Σχολική Σύμβουλος ΠΕ12 MSc Αρχιτέκτων ΕΜΠ
ΣΥΜΜΕΤΟΧΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΣΧΟΛΕΙΩΝ Σημερινή μεταβιομηχανική κοινωνία Κοινωνία της πληροφορίας H τεράστια έκταση του τομέα των υπηρεσιών Το εργατικό δυναμικό δεν αποτελείται κατά κύριο λόγο από άτομα που εργάζονται σε μηχανήματα αλλά από χειριστές πληροφοριών Οι αλλαγές λαμβάνουν χώρα με γεωμετρικό (εκθετικό) ρυθμό και όχι γραμμικό
εκπαιδευτικό σύστημα- ανάπτυξη Το εκπαιδευτικό σύστημα και ιδιαίτερα της τεχνικής επαγγελματικής εκπαίδευσης έχει μεγάλη σημασία για την ανάπτυξη μιας χώρας Η τεχνική εκπαίδευση από τη φύση της λειτουργεί και απευθύνεται στον αστικό χώρο
τρόπος παροχής εκπαίδευσης Είναι φανερό ότι η κοινωνικήοικονομική πραγματικότητα των ημερών απαιτεί αναπροσδιορισμό των στόχων της τεχνικής εκπαίδευσης και μάλιστα αναδιατάξεις και αλλαγές στον τρόπο παροχής της.
χωρική έκφραση Ο τρόπος παροχής δεν πρέπει να περιορίζεται μόνο στο περιεχόμενο της εκπαιδευτικής διαδικασίας αλλά θα αφορά και την χωρική του έκφραση που είναι το δίκτυο των σχολικών μονάδων και το σχολικό κτίριο σαν μια συνιστώσα της ίδιας της εκπαιδευτικής διαδικασίας.
εκπαιδευτική πολιτική - λειτουργία Είναι λοιπόν πολύ σημαντικό η εκπαιδευτική πολιτική να λαμβάνει υπόψη της την χωρική λειτουργία των σχολικών μονάδων.
Ο προγραμματισμός και η χωροθέτηση των σχολικών εγκαταστάσεων στις πόλεις και ιδιαίτερα της παραμελημένης τεχνικής εκπαίδευσης αποτελεί βασικό στοιχείο της αστικής ανάπτυξης, είναι ουσιαστικής σημασίας για την άνοδο της ποιότητας ζωής της πόλης και αποτελεί έκφραση του ιδιαίτερου χαρακτήρα της. ΣΥΜΜΕΤΟΧΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΣΧΟΛΕΙΩΝ χωροθέτηση ανάπτυξη
κοινωνικές υπηρεσίες/δραστηριότητες Η δραστηριότητα της εκπαίδευσης ανήκει στις «κοινές» κοινωνικές υπηρεσίες/δραστηριότητες, υγείας παιδείας κλπ. που παρέχονται σε μία «πελατεία» και χωροθετούνται κοντά σε αυτήν.
κοινωνικές υπηρεσίες/δραστηριότητες Σε αντίθεση με μία ιδιωτική επιχείρηση υπηρεσιών, η οποία εγκαθίσταται στο μέρος όπου είναι σίγουρη ότι οι πελάτες της θα έχουν την οικονομική δυνατότητα να την πληρώσουν
κοινωνικές υπηρεσίες/δραστηριότητες η δημόσια εκπαίδευση οφείλει να εξυπηρετείτοσύνολοτωνπολιτών, εφόσον αυτοί ( οι πελάτες της ) έμμεσα, δια μέσου των φόρων, πληρώνουν τις σχετικές δαπάνες της.
ΤΕΧΝΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ κοινωνικές υπηρεσίες/δραστηριότητες Αφού λοιπόν αυτές οι υπηρεσίες δεν πληρώνονται άμεσα από τον χρήστη μπορούν να εγκατασταθούν σε περιοχές που διαφέρουν σημαντικά από την άποψη του επιπέδου ζωής.
ΤΕΧΝΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ αποκέντρωση-συνεργασία Η εμπειρία έδειξε ότι για να είναι αποτελεσματικότερη η παρέμβαση στην αναπτυξιακή διαδικασία πρέπει να σχεδιάζεται και να εφαρμόζεται «κοντά στα πράγματα» με τη σύμπραξη, συνεργασία, εταιρικότητα των δημόσιων και ιδιωτικών φορεων Προτεραιότητα επομένως αποκτά η αποκέντρωση, η συνεργασίακαιο στρατηγικός σχεδιασμός.
σημερινή πραγματικότητα Για την χωροθέτηση των σχολικών μονάδων της τεχνικής εκπαίδευσης δεν προηγήθηκε κανένας προγραμματισμός αλλά χρησιμοποιήθηκαν οι υπάρχουσες εγκαταστάσεις των παλιών τεχνικών σχολείων, με τις ελλείψεις τους.
σημερινή πραγματικότητα Στην πραγματικότητα έγινε μία μετονομασία, στην ίδια θέση μέσα στο χώρο χρησιμοποιώντας το ήδη διαμορφωμένο σχολικό δίκτυο. Γενικά δεν υπολογίστηκε ο αριθμός των μαθητών ανάλογα με τις ειδικές κοινωνικοπολιτιστικές και οικονομικές συνθήκες κάθε περιοχής και ανάλογα με τις σπουδές που ακολουθούν οι νέοι.
σημερινή πραγματικότητα Η χωρική κατανομή των Τεχνικών Λυκείων αποτελεί ένα τυχαίο γεγονός χωρίς προγραμματισμό και πρόβλεψη για τις απαιτήσεις της λειτουργίας τους. Η συμμετοχή της τοπικής κοινωνίας για την πρόβλεψη και εγκατάσταση μιας τέτοιας λειτουργίας, δηλαδή της εκπαίδευσης του απαραίτητου γι αυτήν εργατικού δυναμικού είναι ανύπαρκτη.
πολεοδομικός σχεδιασμός-προδιαγραφές Από την μέση πυκνότητα μιας πολεοδομικής ενότητας, κάτοικοι / εκτάριο, προκύπτει ο πληθυσμός της. Κατεκτίμηση υπολογίζεται ότι το 12% του πληθυσμού μιας ενότητας ή πόλης αποτελείται από παιδιά ηλικιών Δημοτικού σχολείου και ότι το 10% αποτελείται από παιδιά ηλικίας 13-17 ετών που αποτελούν το δυναμικό των
πολεοδομικός σχεδιασμός-προδιαγραφές Κατά μέσο όρο απαιτούνται περίπου 12 τ. μ. γηπέδου ανά μαθητή, όταν η αναλογούσα επιφάνεια του κτιρίου είναι 6-7 τ. μ. ανά μαθητή, με αριθμό μαθητών 30 ανά τάξη ( προδιαγραφές ΟΣΚ). Με αυτό τον τρόπο υπολογίζονται οι επιφάνειες για τα σχολεία.
πολεοδομικός σχεδιασμός-προδιαγραφές Όμως, κατά γενική ομολογία, ακόμη και οι προδιαγραφές στην πράξη δεν τηρούνται. Όσον αφορά την τεχνική επαγγελματική εκπαίδευση δεν υπάρχει κανείς διαχωρισμός από την γενική παρόλο που οι απαιτήσεις της λειτουργίας της διαφέρουν ουσιαστικά από αυτήν.
πολεοδομικός σχεδιασμός-προδιαγραφές Περισσότεροι εργαστηριακοί χώροι, λιγότεροι μαθητές ανά τμήμα, περισσότεροι διδάσκοντες κλπ κατά συνέπεια μεγαλύτερη επιφάνεια γηπέδου ). Ο προγραμματισμός αφορά το δυναμικό των Λυκείων γενικά η Τεχνική Επαγγελματική Εκπαίδευση είναι ανύπαρκτη.
πολεοδομικός σχεδιασμός-προδιαγραφές Νεότεροι πίνακες προδιαγραφών και κτιριολογικά προγράμματα που έχουν συνταχθεί από αρχιτέκτονες, σε ομάδα μελέτης που σύνεστησε το Υπουργείο Παιδείας ( το Μάρτιο του 1999 ) δεν αφορούν την Τεχνική εκπαίδευση
διοικητικά όρια δήμων Παράλληλα οι ανθρωπογεωγραφικές ενότητες που απευθύνονται (τα ΤΛ) διαφέρουν από τα επίσημα διοικητικά όρια των δήμων. ΗεγγραφήσεέναΤ.Λ ενόςδήμουδεν προϋποθέτει να είναι ο μαθητής κάτοικος αυτού του Δήμου. Aυτότοστοιχείοθεωρήθηκε ως κίνητρο εκ μέρους της πολιτείας για προσέλκυση περισσοτέρων μαθητών αλλά και συγκάλυψη των αδυναμιών της να προσφέρει ένα καλά χωροθετημένο σχολικό δίκτυο δευτεροβάθμιας τεχνικής εκπαίδευσης.
προγραμματισμός Σήμερα η αρμοδιότητα του προγραμματισμού και πολλές φορές της μελέτης των σχολικών κτιρίων έχει περάσει στους Δήμους από τις τεχνικές υπηρεσίες των Νομαρχιών
μελέτη περίπτωσης Δήμος Χαλανδρίου
μελέτη περίπτωσης Δήμος Χαλανδρίου ΚΑΤΟΙΚΙΑ ΣΤΟ ΧΑΛΑΝΔΡΙ 200 150 100 50 0 ΝΑΙ ΌΧΙ
μελέτη περίπτωσης Δήμος Χαλανδρίου ΠΩΣ ΦΘΑΝΕΙΣ ΣΤΟ ΤΕΕ 80 70 60 50 40 30 20 10 0 ΠΟΔΙΑ 1ΣΥΓΚ. 2ΣΥΓΚ. ΆΛΛΟ ΌΧΙ
μελέτη περίπτωσης Δήμος Χαλανδρίου ΧΡΟΝΟΣ ΓΙΑ ΤΑ ΤΕΕ 80 70 60 50 40 30 20 10 0 15Λ 30Λ 1Ω 2Ω
μελέτη περίπτωσης Δήμος Χαλανδρίου ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ ΓΙΑ ΤΑ ΤΕΕ 100 80 60 40 Σειρά1 20 0 ΣΧΟΛ. ΓΟΝΕΙΣ ΤΗΛ/ΡΑΔ. ΕΦΗΜ. ΚΑΘΗΓ. ΦΙΛΟΥΣ ΆΛΛΟ
μελέτη περίπτωσης Δήμος Χαλανδρίου
συμπεράσματα Η δευτεροβάθμια τεχνική επαγγελματική εκπαίδευση εξακολουθεί να παραμένει εκτός προγραμματισμού και δεν έχει συμπεριληφθεί μέσα στους σκοπούς και στόχους των πολεοδομικών μελετών.
συμπεράσματα Η συμμετοχή της τοπικής κοινωνίας για την πρόβλεψη και εγκατάσταση μιας τέτοιας λειτουργίας, δηλαδή της εκπαίδευσης του απαραίτητου γι αυτήν εργατικού δυναμικού είναι ανύπαρκτη
συμπεράσματα Το Υπουργείο Παιδείας δεν συνεργάζεται με το Υπουργείο Χωροταξίας για την χωροθέτηση των σχολικών δικτύων. Στα περισσότερα πολεοδομικά σχέδια εκεί όπου πρόκειται να εγκατασταθεί ένα σχολικό κτίριο υπάρχει μόνον η ένδειξή του (Σ Κ.)
συμπεράσματα Παράλληλα ο μεγάλος χρόνος που απαιτείται για την μετάβαση σημαίνει ότι δεν υπάρχει καλή χωροταξική κατανομή και προγραμματισμός. Δηλαδή η εκπαιδευτική πολιτική δεν έλαβε καθόλου υπόψη της την χωρική λειτουργία του σχολείου. Τα σχολείο δεν είναι αυθύπαρκτο στο χώρο. Η ακτίνα της «λεκάνης» από όπου προέρχεται ο μαθητικός πληθυσμός βάζει προβλήματα που έχουν αρνητικές επιπτώσεις όχι μόνο στην εκπαιδευτική διαδικασία, στους μαθητές, στις σχολικές μονάδες, στο δήμο και στην κοινωνία γενικότερα.
συμπεράσματα Παράλληλα το σχολικό δίκτυο των Τ.Λ δεν μπορεί να συναγωνιστεί το αντίστοιχο δίκτυο των Γενικών Λυκείων Δηλαδή το δίκτυο της ΤΕΕ πρέπει να διαφοροποιηθεί απόαυτότων Γενικών Λυκείων το οποίο είναι ομοιόμορφα κατανεμημένο.
συμπεράσματα Στη χώρα μας δεν έχουμε ακόμη αφυπνιστεί για την ανάγκη ύπαρξης μιας λεπτομερούς και ευρέως φάσματος πληροφόρησης για τα εκπαιδευτικά πράγματα σε συνδυασμό με τα θέματα της πόλης.
συμπεράσματα Στοιχεία δαπανών δεν δημοσιεύονται, ούτε οι συνθήκες στέγασης και δεν υπάρχουν καθόλου στοιχεία που να αναφέρονται στην προέλευση μαθητών από άποψη κατοικίας γονέων.
συμπεράσματα Χρειάζεται όμως πληροφόρηση και συνειδητοποίηση από όλους ώστε όλοι οι παράγοντες που αποτελούν μια σχολική κοινότητα να προσανατολιστούν προς αυτή την κατεύθυνση.
συμπεράσματα Οι τοπικές αρχές μπορεί να συμβάλουνπροςαυτότοσκοπό. Ευρύτατη πληροφόρηση απαιτείται και για τα είδη των Λυκείων που λειτουργούν στα όρια του Δήμου
προτάσεις Οσχεδιασμόςθαπρέπειναδιαπερνά όλα τα κέντρα λήψης αποφάσεων για το χώρο της πόλης, από τον ανώτερο έως τον κατώτερο. Με την ταχύτητα που εμφανίζονται οι αλλαγές στη σημερινή πόλη, δραστηριότητα που έχει προγραμματισθεί με συγκεκριμένα δεδομένα, ότανέλθειηφάσητης
προτάσεις Η πλήρης ανάπτυξη μιας συνεχούς πολιτικής παρακολούθησης απαιτεί μια σημαντική αποκέντρωση καθώς επίσης φροντίδα από τις τοπικές κοινωνίες.
προτάσεις Η ανάπτυξη των σχολικών συγκροτημάτων στο χώρο δεν πρέπει να είναι μόνο θέμα των ειδικών. Είναι απαραίτητη η υποστήριξη των πολιτών. Ο πληθυσμός με βάση την πλήρη και αντικειμενική πληροφόρηση πρέπει να παίρνει μέρος σε κάθε στάδιο τωνεργασιώναπότηναρχική ιδέα μέχρι την προετοιμασία των αποφάσεων.
προτάσεις Αλλά και οι φορείς της τοπικής αυτοδιοίκησης πρέπει να έχουν καθορισμένες ευθύνες για την προστασία της σχολικής κοινωνίας Θα πρέπει να δημιουργηθεί στους Δήμους Γραφείο Παιδείας με διαφανές σύστημα κατανομής πιστώσεων
προτάσεις Επίσης (οι Δήμοι) θα πρέπει να βελτιώσουν την τεχνική των διαβουλεύσεων τους ώστε να εξακριβώνουν τις γνώμες των ομάδων που ενδιαφέρονται για αλλαγές και να λαμβάνουν υπόψη τους αυτές τις γνώμες από το πρώτο στάδιο του σχεδιασμού. Προτάσεις η εναλλακτικές λύσεις που προτείνονται πρέπει να θεωρούνται σημαντική συμβολή στον σχεδιασμό.
προτάσεις Ηκάθεπρότασηθαπρέπεινα εκτίθεται σε δημόσιο διάλογο στα αντίστοιχα σχολεία.με αυτό τον τρόπο θα γίνει η ευαισθητοποίηση των γονέων των καθηγητών και των μαθητών. Εδώ πιθανόν να χρειασθεί να συνδράμει η επιστημονική κοινότητα (ομιλίες ).
προτάσεις Μια διεπιστημονική ομάδα εργασίας στα πλαίσια του Δήμου η άλλου ανώτερου φορέα μπορεί να αναλάβει τον στρατηγικό και χωροταξικό σχεδιασμό των Λυκείων της τεχνικής εκπαίδευσης
προτάσεις Κάθε Τεχνολογικό Λύκειο θα έχει συγκεκριμένες συναφείς ειδικότητες και όχι όλες για να μπορούν να εξασφαλιστούν οι εργαστηριακοί χώροι. Οι ειδικότητες θα καλύπτονται σε μία περιοχή από ένα πλέγμα Λυκείων
προτάσεις Τα Τεχνολογικά Λύκεια μπορούν να πρωτοστατήσουν στο νέο πρόγραμμα «Βιοκλιματικές Αστικές Αναπλάσεις» που χρηματοδοτείται από το Ε.Π. «Περιβάλλον και Αειφόρος Ανάπτυξη» για αναβάθμιση πολεοδομική, αρχιτεκτονική, ενεργειακή όχι μόνο του σχολείου αλλά και της γειτονιάς τους (Γκράβα)
προτάσεις Θα πρέπει όμως να υπάρχουν κίνητρα για την εμπλοκή των μαθητών αλλά και των καθηγητών και Διευθυντών για την συμμετοχή τους σε τέτοιου είδους προγράμματα καθώς και κάποιο είδος ηθικής ανταμοιβής
προτάσεις Οι παράγοντες της σχολικής μονάδας Διευθυντές,εκπαιδευτικοί, γονείς αλλά και μαθητές έχουν όλοι το μερίδιο της ευθύνης για την κατάσταση η αλλαγή της μονάδας τους. Οι παραπάνω παράγοντες έχουν ευθύνη για τον προσδιορισμό και μεθόδευση διεκδικήσεων για τη βελτίωση του σχολείου.
προτάσεις Εδώ υπάρχει η ανάγκη για άτομα τα οποία θα παίζουν το ρόλο του εμψυχωτή-διαμεσολαβητή τα οποία θα αναλάβουν να πλαισιώσουν ορισμένες δραστηριότητες και θα αποτελούν τον συνδετικό κρίκο μεταξύ των νέων, του σχολείου και του Δήμου.
προτάσεις Τα άτομα που θα παίξουν αυτό το ρόλο, πέρα από τους άλλους που έχουν επιφορτιστεί, δεν είναι άλλα από τους Διευθυντές των Λυκείων.
ΣΥΜΜΕΤΟΧΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΣΧΟΛΕΙΩΝ Ευχαριστώ για την προσοχή σας 29-6-2011 ΠΛΟΥΜΙΔΟΥ ΠΕΛΑΓΙΑ Σχολική Σύμβουλος ΠΕ12 MSc Αρχιτέκτων ΕΜΠ