ΤΕΛΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ «Γνωρίζοντας καλύτερα την Ευρωπαϊκή Ένωση» Εκπαιδευτικός: Σοφία-Παρασκευή Ταμπάκη Επιβλέπουσα επιμορφώτρια: Αργυρή Μπιλιούρη 6/θεσιο Δημοτικό Σχολείο Δρεπάνου Απρίλιος 2014
ΠΕΡΙΛΗΨΗ Η παρούσα εκπαιδευτική δράση πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο του προγράμματος «Teachers 4 Europe», το οποίο στοχεύει στην καλύτερη ενημέρωση των εκπαιδευομένων σχετικά με τα Ευρωπαϊκά θέματα και την υποστήριξη τους με καινοτόμες μεθόδους διδασκαλίας, αλλά και με την βοήθεια και την αξιοποίηση των ΤΠΕ. Το πρόγραμμα εφαρμόστηκε από το Ε1 τμήμα του 6/θεσιου Δημοτικού Σχολείου Δρεπάνου Αργολίδας, στο οποίο φοιτούν μαθητές με χαμηλό κυρίως κοινωνικοοικονομικό υπόβαθρο, γεγονός που τους καθιστά μη εξοικειωμένους με τις έννοιες και το περιεχόμενο «Ευρώπη» και «Ευρωπαϊκή Ένωση». Βασικός σκοπός του προγράμματος ήταν να αντιληφθούν οι μαθητές καίρια στοιχεία που σχετίζονται με την «Ευρώπη» και την «Ευρωπαϊκή Ένωση», καθώς και, ο σεβασμός και η αποδοχή των διαφορετικών λαών της. Επίσης, οι μαθητές με την παιδαγωγική αξιοποίηση ευρείας γκάμας Νέων Τεχνολογιών (εκπαιδευτικό λογισμικό, λογισμικό γενικής χρήσης, λογισμικό πολυμέσων, διαδίκτυο), αλλά και συμβατικού υλικού (βιβλία, χάρτες) γνώρισαν καλύτερα την Ευρωπαϊκή Ένωση, τον πολιτισμό, την ιστορία, της γλώσσες, τη συνεργασία και την αλληλεγγύη, πληροφορήθηκαν για τους βασικούς θεσμούς και τις λειτουργίες της, και καλλιέργησαν την κριτική τους σκέψη. 2
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Σελίδα 1. ΠΡΟΦΙΛ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 4 2. ΕΙΣΑΓΩΓΗ 5 3. ΣΚΟΠΟΣ-ΣΤΟΧΟΙ...5 4. ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ..6 5. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ-ΕΠΙΛΟΓΟΣ..7 6. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ-ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ.9 7. ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ..10 3
1. ΠΡΟΦΙΛ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Σχολείο υλοποίησης προγράμματος: 6/θεσιο Δημοτικό Σχολείο Δρεπάνου Αργολίδας Τμήμα υλοποίησης προγράμματος: Ε 1 Αριθμός μαθητών: 13 Ονοματεπώνυμα μαθητών: 1. Άλα Σάρα 2. Ασωνίτης Μάριος 3. Βοριάς Γιώργος 4. Γαβρήλος Αναστάσης 5. Γαβρήλος Μιχάλης 6. Γαβρήλου Κατερίνα 7. Γκερδάτη Γκέρτα 8. Γκίστι Ζάνα 9. Δημήτροβα Αλμπένα 10. Κοκκώνης Ιάσωνας 11. Κοκκώνη Μαρίσα 12. Κοκκώνη Πέγκυ 13. Κολάι Χριστίνα 4
2. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Αφορμή για την υλοποίηση του συγκεκριμένου προγράμματος στάθηκε η διδασκαλία της ενότητας «Οι χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης» στο μάθημα της Γεωγραφίας στην Έ τάξη και η διαπίστωση ότι οι μαθητές μπερδεύουν τις έννοιες «Ευρώπη» και «Ευρωπαϊκή Ένωση». Η καινοτομία που εισάγεται με την υλοποίηση αυτής της εκπαιδευτικής δράσης είναι η εμπλοκή των νέων τεχνολογιών που λειτουργούν προσθετικά στις παραδοσιακές μορφές διδασκαλίας με την χρήση μόνο του σχολικού εγχειριδίου. Τα αποτελέσματα από την πραγματοποίηση του εν λόγω Project ήταν ιδιαίτερα ενθαρρυντικά για μελλοντικές και ανάλογες δράσεις, διότι, οι μαθητές, εκτός από των εμπλουτισμό των γνώσεων σχετικά με τα ευρωπαϊκά θέματα, υιοθέτησαν θετικές στάσεις και αντίστοιχες συμπεριφορές σχετικά με την αποδοχή των πολιτισμικών ιδιαιτεροτήτων των άλλων λαών. 3. ΣΚΟΠΟΣ-ΣΤΟΧΟΙ Ο βασικός σκοπός του εκπαιδευτικού προγράμματος ήταν να γνωρίσουν οι μαθητές μέσα από βιωματικές και ομαδοσυνεργατικές δραστηριότητες την Ευρώπη και την Ευρωπαϊκή Ένωση. Επίσης, οι μαθητές με την παιδαγωγική αξιοποίηση ευρείας γκάμας των Τεχνολογιών της Πληροφορίας και των Επικοινωνιών (διαδίκτυο, εκπαιδευτικό λογισμικό, λογισμικό γενικής χρήσης, λογισμικό πολυμέσων), αλλά και συμβατικού υλικού (βιβλία, χάρτες, υδρόγειος σφαίρα) να γνωρίσουν καλύτερα τα ευρωπαϊκά θέματα, να εντοπίσουν τα κράτη της Ευρώπης και να πληροφορηθούν για τον πολιτισμό της. Πιο συγκεκριμένα, ενδεικτικοί επιμέρους στόχοι ήταν: Να γνωρίσουν τα βασικά χαρακτηριστικά των κρατών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. 5
Να κατανοήσουν τις ανάγκες που οδήγησαν στη δημιουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης και την σταδιακή χρονολογική ένταξη των κρατών- μελών. Να γνωρίσουν τα βασικά χαρακτηριστικά της δομής, της οργάνωσης και της λειτουργίας των κυριότερων κοινοτικών οργάνων. Να διακρίνουν τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά κάθε χώρας (τον πληθυσμό, το νόμισμα, τη θρησκεία, τη γλώσσα, την έκταση) και να τα συγκρίνουν με τις άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Να μάθουν τις πρωτεύουσες των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Να αξιοποιούν διδακτικά το διαδίκτυο αναζητώντας πληροφορίες και να τις διαχειρίζονται κριτικά. 4. ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ Το πρόγραμμα υλοποιήθηκε με βάση τη μέθοδο project. Aρχικά, στη φάση της διερεύνησης του θέματος, οι μαθητές διάβασαν βιβλία, παρατήρησαν αφίσες, εικόνες, φωτογραφικό υλικό από βιβλία, περιοδικά, ταξιδιωτικά έντυπα, συζήτησαν, αντάλλαξαν εμπειρίες, προβληματισμούς και πληροφορίες (ιστορία, γεωγραφία, πολιτισμός κλπ) για την Ευρώπη. Έτσι, λοιπόν, δόθηκε στους μαθητές ένα ερωτηματολόγιο για να γίνει διερεύνηση των βασικών γνώσεων και ενδιαφερόντων σχετικά με την Ευρωπαϊκή Ένωση. Η αξιολόγηση και τα αποτελέσματα που θα προέκυψαν από τα ερωτηματολόγια αποτέλεσαν τη βάση για το σχεδιασμό των δραστηριοτήτων του Project. Παράλληλα, συντάχθηκε και στάλθηκε στους γονείς των μαθητών ένα έντυπο γονικής συγκατάθεσης για συμμετοχή στο πρόγραμμα Teachers 4 Europe. Ακολούθησε καταιγισμός ιδεών ώστε να διαπιστωθεί το επίπεδο των μαθητών, και να γίνει διασαφήνιση εννοιών. Οι ΤΠΕ έδωσαν τη δυνατότητα στους μαθητές να αξιοποιήσουν τα εκπαιδευτικά εργαλεία που επιλέχθηκαν και να υλοποιήσουν δομημένες δραστηριότητες οικοδομώντας τις νέες γνώσεις. 6
Αρχικά, οι μαθητές, χωρίστηκαν σε ομάδες και έκαναν κατανομή των δραστηριοτήτων. Πιο συγκεκριμένα, οι μαθητές, χρησιμοποιώντας συγκεκριμένες ιστοσελίδες, κλήθηκαν να αναζητήσουν και να συλλέξουν πληροφορίες που αφορούν την ιστορία της Ευρώπης, όπως, μύθους, πρωτεύουσες, σημαίες, αξιοθέατα, βασικά χαρακτηριστικά, εθνικούς ύμνους των χωρών της Ευρώπης,αλλά και της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Κατέγραψαν σε ένα τετράδιο, υπό μορφής σημειώσεων, τα ευρήματά τους και τα παρουσίασαν στην τάξη, αφού πρώτα, είχαν συμπληρώσει κάποια σχετικά φύλλα εργασίας. Στη συνέχεια, η κάθε ομάδα επέλεξε μια ευρωπαϊκή χώρα και ζωγράφισε τη σημαία της, Ύστερα, όλοι μαζί, έψαξαν πληροφορίες για τη σημαία της Ευρωπαϊκής Ένωσης και την ζωγράφισαν, αφού πρώτα, σχεδίασαν τον κύκλο με τα 12 αστέρια. Επίσης, άκουσαν από τον υπολογιστή τους ύμνους της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αλλά των χωρών της Ευρώπης, τις οποίες και εντόπισαν στον πολιτικό χάρτη της τάξης. Τέλος, ταξίδεψαν σε συγκεκριμένες ιστοσελίδες και έπαιξαν πολλά ψηφιακά παιχνίδια σχετικά με την Ευρώπη και την Ευρωπαϊκή Ένωση. 5. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ-ΕΠΙΛΟΓΟΣ Σε γενικές γραμμές, το παρόν εκπαιδευτικό πρόγραμμα πέτυχε τόσο τον βασικό στόχο όσο και τους επιμέρους στόχους. Τα αποτελέσματα που πρόεκυψαν από την αξιολόγηση του προγράμματος ήταν πολύ καλά, αφού οι μαθητές συμμετείχαν ενεργά σε όλες τις φάσεις υλοποίησης του Project, ατομικά (συμπλήρωση φύλλων εργασίας), αλλά και ομαδικά. Κατά τη διάρκεια υλοποίησης των δραστηριοτήτων που σχετιζόταν με τον εντοπισμό της θέσης της Ευρώπης μέσα από το λογισμικό Google Earth, οι μαθητές εντυπωσιάστηκαν από τη χρήση του συγκεκριμένου λογισμικού και από την εικονική περιήγηση που έκαναν στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και συμπλήρωναν με σχετική άνεση τα αντίστοιχα φύλλα εργασίας. Επίσης, οι μαθητές, ενθουσιάστηκαν πολύ με τα ψηφιακά παιχνίδια και ζητούσαν επίμονα να επαναληφθούν. Άλλωστε, μέσω των ερωτήσεων των παραπάνω παιχνιδιών, γινόταν και έμμεσος έλεγχος με παιγνιώδη μορφή των γνώσεων που αποκόμισαν οι μαθητές από το συγκεκριμένο Project. Τέλος, ο κάθε μαθητής ξεχωριστά, παρουσίασε στην ολομέλεια στην τάξης, μία ευρωπαϊκή χώρα, αλλά και ένα θεσμικό όργανο της Ευρωπαϊκής Ένωσης που ο ίδιος επέλεξε. Γενικά, ο τρόπος που εργάστηκαν οι μαθητές στις ομάδες, ήταν ιδιαίτερα εποικοδομητικός. 7
Tέλος, όσα παιδιά ήθελαν, μίλησαν για την εμπειρία τους, τα συναισθήματά τους και τις γνώσεις που τυχόν αποκόμισαν από τη συμμετοχή τους στις δραστηριότητες του συγκεκριμένου Project. Συνοψίζοντας, θα λέγαμε πως, στο συγκεκριμένο εκπαιδευτικό πρόγραμμα, οι μικροί μαθητές, ερεύνησαν, έπαιξαν και έμαθαν πολλά πράγματα σχετικά με την Ευρώπη και την Ευρωπαϊκή Ένωση, με τη βοήθεια των ΤΠΕ, των παιχνιδιών, αλλά και των φύλλων εργασίας. 8
6. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ-ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ Frey, K., (1986), Η μέθοδος Project: Μια μορφή συλλογικής εργασίας στο σχολείο ως θεωρία και πράξη, Θεσσαλονίκη, Αφοί Κυριακίδη. Ματσαγγούρας, Η., (1994), Στρατηγικές διδασκαλίας: Από την πληροφόρηση στην κριτική σκέψη, Αθήνα, Εκδόσεις Γρηγόρη. Μείζον Πρόγραμμα Επιμόρφωσης (2011), Βασικό Επιμορφωτικό Υλικό, Τόμος Α, Γενικό μέρος, Αθήνα: Παιδαγωγικό Ινστιτούτο Ταξίδι στη σύγχρονη Ευρώπη, εκδ. Σαββάλας http://www.youtube.com/watch?v=o0fir6ewgie http://europa.eu/index_el.htm http://europa.eu/about-eu/countries/index_el.htm http://europa.eu/kids-corner/countries/flash/index_el.htm http://el.wikipedia.org/wiki/%ce%95%cf%85%cf%81%cf%89%cf %80%CE%B1%CF%8A%CE%BA%CE%AE_%CE%88%CE%BD%CF %89%CF%83%CE%B7 http://bestunipi.eu/sites/all/egame/ http://www.bestunipi.eu/e-book Λογισμικό Google Earth 9
7. ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 10
1 ο ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 1. Πόσες χώρες έχει η Ευρώπη; 2. Πόσες χώρες έχει η Ευρωπαϊκή Ένωση; Ποιες είναι αυτές; 3. Παρατηρήστε τον παρακάτω χάρτη και βρείτε τις ηπείρους, τους ωκεανούς και τις θάλασσες που βρίσκονται γύρω από την Ευρώπη. Ήπειροι: Θάλασσες:... Ωκεανοί:. 11
2 ο ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 1. Συμπλήρωσε τις πρωτεύουσες στα παρακάτω κράτη. Αλβανία Αυστρία Βέλγιο Βουλγαρία Γαλλία Γερμανία Γιουγκοσλαβία Δανία Ελβετία Ελλάδα Εσθονία Ιρλανδία Ισλανδία Ισπανία Ιταλία Κροατία Λετονία Λευκορωσία Λιθουανία Λουξεμβούργο Μ. Βρετανία Νορβηγία 12
Ολλανδία Ουκρανία Ουγγαρία Πολωνία Πορτογαλία Σκόπια Ρουμανία Ρωσία Σλοβακία Σλοβενία Σουηδία Τουρκία (ευρωπαϊκή ) Τσεχία Φιλανδία Μάλτα 2. Συμπλήρωσε στον πίνακα την πρωτεύουσα από την οποία περνάει ο ποταμός. ΠΟΤΑΜΟΣ ΣΗΚΟΥΑΝΑΣ ΤΑΜΕΣΗΣ ΤΙΒΕΡΗΣ ΒΙΣΤΟΥΛΑΣ ΔΝΕΙΠΕΡΟΣ ΔΟΥΝΑΒΗΣ ΤΑΓΟΣ ΠΡΩΤΕΥΟΥΣΑ 13
3 ο ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 1. Τι γνωρίζετε για τη σημαία και τον ύμνο της ΕΕ;. 2. Χρωμάτισε τις σημαίες που ανήκουν στην Ε.Ε. 14
4 ο ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 1. Υπάρχουν χώρες οι οποίες διεκδικούν την ένταξή τους στην Ε.Ε.; Επισκεφθείτε την παρακάτω ιστοσελίδα και αναφέρατε τις. http://europa.eu/about-eu/countries/index_el.htm......... 2. Αντιστοχίστε τις φωτογραφίες με τα ονόματα πόλεων, χωρών, βουνών κ.λ.π. Παρίσι Μόσχα Αθήνα Ρώμη Άλπεις 15
5 ο ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 1. Για ποιο λόγο η Ευρώπη θεωρείται «σταυροδρόμι τριών ηπείρων»; 2. Διάλεξε μία χώρα της Ε.Ε., της αρεσκείας σου, και συμπλήρωσε τα παρακάτω στοιχεία: Σημαία: Πρωτεύουσα:.. Νόμισμα: Έκταση :.... Πληθυσμός:.. Γλώσσα:... Γειτονικές χώρες:.. Εθνικό φαγητό/γλυκό:. Προϊόντα: Γνωστές προσωπικότητες:... Αξιοθέατα:.. Θέση στο χάρτη (χρωμάτισέ την) 16
6 ο ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Χρωμάτισε τα κράτη της Ευρώπης με τα παρακάτω χρώματα. γαλάζιο: θάλασσες και ωκεανούς μπλε: Γερμανία, Λευκορωσία, Εσθονία, FYROM κίτρινο: Λιθουανία, Βέλγιο, Αυστρία, Ρουμανία, Ισπανία-Βαλεαρίδες, Βοσνία- Ερζεγοβίνη πορτοκαλί: Ισλανδία, Σουηδία, Λετονία, Πολωνία, Ιταλία-Σαρδηνία κόκκινο: Μ. Βρετανία-Ν. Ιρλανδία, Λουξεμβούργο, Τσεχία, Ουκρανία, Κροατία, Ανδόρα πράσινο: Ιρλανδία, Ολλανδία, Δανία, Ελβετία, Σλοβενία, Γιουγκοσλαβία, Ρωσία, Ελλάδα μοβ: Γαλλία-Κορσική, Φιλανδία, Ουγγαρία, Βουλγαρία, Αλβανία καφετί: Πορτογαλία, Σλοβακία, Μολδαβία, Νορβηγία, Τουρκία ροζ: Κύπρος 17