ΘΕΜΑ Α ΧΗΜΕΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ 7 ΜΑΪΟΥ 015 ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ Α1. γ, Α. β, Α. γ, Α4. α, Α5. β. ΘΕΜΑ Β Β1. α) Λάθος (Μ) NaF Na F Αρχ. C - - Iστ./ Παρ. C C C Τελ. - C C (Μ) F HO HF I.I. C-x x x Mε προσθήκη διαλύµατος ισχυρής βάσης αυξάνονται ταυτόχρονα τα mol ΟΗ, λόγω διάστασης της ισχυρής βάσης, αλλά και ο όγκος του διαλύµατος. Οπότε δεν µπορούµε να γνωρίζουµε αν η συγκέντρωση ΟΗ στο διάλυµα αυξάνεται ή ελαττώνεται. Συνεπως το ph του διαλύµατος αυξάνεται ή ελαττώνεται µε την αντίστοιχη αύξηση ή ελάττωση της ΟΗ. β) Σωστό Ισοµερή C 4 H 6 : CH CH C CH 1-βουτίνιο CH C C CH -βουτίνιο Με διάλυµα CuCl/NH αντιδρά το 1-βουτίνιο και σχηµατίζεται καστανέρυθρο ίζηµα. CH CH C CH CuCl NH CH CH C CCu NH4Cl γ) Σωστό Στο διάλυµα περιέχεται ένα ασθενές οξύ, το CH CO, και η συζυγής του βάση, η CH COO, η οποία προέρχεται από την διάσταση του άλατος CH COONa, µε ίσες συγκεντρώσεις. (Μ) CH CO H O CH COO H O I.I.. 0,1 x 0,1 x x (Μ) CH COONa CH COO Na τελ.. 0,1 0,1 1
Η παρουσία του άλατος NaCl (NaCl Na Cl ) δεν επηρεάζει τα συστατικά του διαλύµατος, διότι δεν αντιδρά µε αυτά. Συνεπώς το διάλυµα είναι ρυθµιστικό. δ. Λάθος Το πρώτο ευγενές αέριο είναι στοιχείο πρώτης περιόδου µε διαµόρφωση Κ: 1s. ε. Λάθος Η CH όπως και όλες οι αλκοόλες ανήκει στους δότες πρωτονίων (οξέα κατά Βrösted Lowry). Η σχετική της όµως ισχύ ως προς το Η Ο είναι µικρή (Κα R από 10 16 έως 10 18 στους 5 ºC). Συνεπώς µπορούµε να θεωρήσουµε πως «πρακτικά» δεν ιοντίζεται µε το Η Ο ή ακριβέστερα πως η ισορροπία του ιοντισµού της µε το Η Ο είναι µετατοπισµένος αριστερά. Άρα η πρόταση είναι Λάθος. Β. α. 7 Χ : 1s,s,p 1Ψ : 1s, s, p 6, s 8Ο : 1s, s, p 4 1Η : 1s 1 Άρα το Χ η περίοδο, 15η οµάδα Ψ η περίοδο, η οµάδα. β. Το Ψ έχει µεγαλύτερη ατοµική ακτίνα από το Χ γιατί έχει µία στοιβάδα περισσότερη. Ψ :η περίοδο άρα R Ψ > R Χ Χ : η περίοδο και Ε iψ < Ε iχ γιατί όσο µεγαλώνει η ατοµική ακτίνα, µεγαλώνει η ηλεκτροθετικότητα άρα µικραίνει η ενέργεια ιοντισµού. γ.
ΘΕΜΑ Γ Γ1. (Α) CH CH (Β) CH CH O (Γ) CH CO ( ) CHCOONa (Ε) CH CH (Ζ) CH CH Cl (Θ) CH CH MgCl (Κ) CH CH CH CH OMgCl CH CH CH CH (Λ) CH COO CH CH CH (Μ) CH Γ. α) Από τα ισοµερή του βουτενίου, τα οποία διαθέτουν ευθύγραµµη αλυσίδα δηλ το 1 και βουτένιο µόνο το 1-βουτένιο οδηγεί µε προσθήκη H O, σε διαφορετικά προϊόντα (Β) και (Γ). Γιατί H = CH CH CH CH H O CH CH CH CH ΟΗ Αποκλειστικόπροϊόν Εποµένως CH CH CH CH ΟΗ (B) (A) κύριο προϊόν H CH = CH CH CH HO CH CH CH CH ΟΗ ( Γ) δευτερεύον προϊόν β) Έστω ΟΛΙΚΑ = φ mol και από αυτά τα x mol µετατρέπονται στην (Β), ενώ y mol µετατρέπονται στην (Γ) αλκοόλη. Εποµένως φ = x y (1)
1 o (ΙΣΟ)µέρος: Υπάρχουν x mol (B) και y mol (Γ) και οι αλκοόλες αντιδρούν µε Na. 1 C4H9 Na C4H9ONa H φ x y φ = mol?= mol 6 V 1,1 φ H = = = 0,05 mol = 0,05 φ = 0,mol (),4,4 6 ο (ΙΣΟ) Μέρος Μόνο η Β αλκοόλη «δίνει» την αλογονοφορµική αντίδραση. Εποµένως CH CHCH CH 4I 6Na CH CH COONaCHI 5Να Ι 5Η Ο x/ mol?= x/ mol x CHI = 0,08 0,08 = x = 0, 4 mol 1 y = 0,06 mol ( ) ο (ΙΣΟ) Μέρος H (Γ) οξειδώνεται προς οξύ (1 ο ταγής R) H (B) οξειδώνεται προς κετόνη (ο ταγής R) (Γ) 5CH CH CH CH 4KMO 6H SO 5CH CH CH CO 4MSO K SO 11H O 4 4 4 4 y/ = 0,0 mol =? 4 0,0 0,08 KMO 4 = = mol KMO 4 καταναλώνονται στη (Γ). 5 5 (Β) 5CH CH CH CH KMO H SO 5CH C CH CH MSO K SO 8H O 4 4 4 4 x = 0,08 =??= 0,16 5 mol KMO 4 καταναλώθηκαν στην οξείδωση της (Β) () 0, 08 0,16 0, 4 Από τις () και () O λικά = = mol ΚΜO4 5 5 5 4
0,4, 4 C 5 KMO = V 4 ( διαλ/ τος ) KMO = = = 0, 48 L διαλύµατος ΚΜΟ 4 4. V 0,1 5 ΘΕΜΑ 1. ω L στο Υ 1 L στο Υ1 ------------------ ph= 4 V = ω διαλ/ τος 1 ( ) L = C V = 0,1 ω mol / = C V = 0,1 1 = 0,1 mol Na HCO Το HCO αντιδρά µε το Nα: HCO Na HCOONa HO 0,1 0,1ω ιερεύνηση: = α) HCO Na Τελικό διάλυµα : HCOONa HCOONa HCOO Na Na / Na : ισχυρή HCOO / HCO : ασθενές HCOO H O HCO β) HCO< Na Τελικό διάλυµα : Nα, HCOOΝα / ph > 7 γ) HCO> Na, ph > 7 µη δεκτό. HCO Na HCOONa HO 0,1 0,1ω -- Αρχικά (mol) 0,1ω 0,1ω -- Αντιδρούν 0,1ω Παράγονται 0,1-0,1ω -- 0,1ω -- Τελικά Τελικά: 0,1ω CHCOONa = = Μ V 1 ω Ρυθµιστικό 0,1ω CHCOO Η = = Μ V 1 ω 5
0,1ω HCOO 0,1 Ισχύει: log 4 4 log 1 ω ph = pka = ω 1 = [ HCO ] 0,1 0,1ω 0,1 0,1ω 1 ω 0,1 0,1ω = 0,1ω 0,1 = 0, ω ω = 0,5 L / 500ml Υ.. 500ml δτος Y 1 500ml δτος Y Y 4 ph = Vδτος = 500 500 = 1000 ml/ 1L 0,1 0,5 CHCO = = = 0,05 M V 1 C CHCO 1 0,5 = = = 0,5 M V 1 Τα οξέα ιοντίζονται: HCO H O HCOO H O (0,05 x)m xm xm CH COONa H O CH COO H O (0,05 y)m ym ym Όµως [Η Ο ] δ = (x y)m HCOO HO ισχύει: Ka HCO = HCO [ ] x(x y) x(x y) 0,05 x 0,05 4 4 10 = 10 6 5 10 =x(x y) (1) CHCOO HO 5 y(x y) Ka CHCO = 10 = CH CO 0,5 y [ ] y(x y) 0,5 5 6 10 5 10 =y(x y) () 6 (1) () 5 10 =x(x y) y(x y) 5 5 10 =(x y)(x y) (x y)= H O = 10 M ph =,5 6
. HCO = C V = 0,1 0,5 = 0,05 mol = C V = 1 0,5 = 0,5 mol CHCO Τα οξέα αντιδρούν µε το Mg: HCΟΟΗ Μg (HCOO) Mg H 0,05 mol ; = 0,05 mol CH CΟΟΗ Μg (CH COO) Mg H 0,05 mol ; = 0,05 mol = 0,05 mol / V = V = 0,05, 4 = 0,56 L 1H 1H = 0, 5 mol / V = V = 0,5, 4 = 5,6 L H H V = 0,56 5, 6= 6,16 L οξh 4. Είναι δυνατός ο προσδιορισµός της συγκέντρωσης του διαλύµατος HCΟΟΗ καθώς µπορούµε να βασιστούµε στη στοιχειοµετρία της εξίσωσης του HCΟΟΗ από το ΚΜO 4 : 5HCO KMO 4 H SO 4 5CO MSO 4 K SO 4 8H O. εν απαιτείται δείκτης γιατί ο προσδιορισµός του τελικού σηµείου θα γίνει από τη στιγµή που θα σταµατήσει ο αποχρωµατισµός του διαλύµατος ΚΜO 4 /Η ( µωβ ) καθώς το διάλυµα προστίθεται σταδιακά στο διάλυµα HCΟΟΗ ηλαδή η πρώτη σταγόνα που δεν θα αποχρωµατιστεί θα καθορίσει το τελικό σηµείο της ογκοµέτρησης 7