ΠΡΕΣΒΕΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔAΣ ΣΤΑ ΤΙΡΑΝΑ ΓΡΑΦΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΕΜΠΟΡΙΚΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ ΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΚΑΙ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ ΕΜΠΟΡΙΟΥ ΑΛΒΑΝΙΑΣ, Α ΕΞΑΜΗΝΟΥ 2011

ΠΡΕΣΒΕΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔAΣ ΣΤΑ ΤΙΡΑΝΑ ΓΡΑΦΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΕΜΠΟΡΙΚΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ ΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΚΑΙ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ ΕΜΠΟΡΙΟΥ ΑΛΒΑΝΙΑΣ, Α ΕΞΑΜΗΝΟΥ 2011 Τίρανα, Οκτώβριος 2011 Πηγές στοιχείων: Κεντρική Τράπεζα, Υπουργείο Οικονομικών και Στατιστική Υπηρεσία (Instat) Αλβανίας Επεξεργασία στοιχείων: Σπυρίδων Οικονόμου, Γραμματέας ΟΕΥ Α 1

Α. Γενική Οικονομική Κατάσταση Μακροοικονομικοί δείκτες Παρά τη δυσμενή οικονομική συγκυρία, η αλβανική οικονομία συνέχισε και το Α εξάμηνο του 2011 την αναπτυξιακή της πορεία, αν και με βραδύτερο ρυθμό σε σχέση με τη διετία 2009 2010. Σύμφωνα με τα στοιχεία του αλβανικού Υπουργείου Οικονομικών, το ΑΕΠ της χώρας διευρύνθηκε το Α εξάμηνο τ.έ., σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του προηγούμενου έτους, σε ποσοστό 3,4%, το οποίο στα τέλη του 2011 εκτιμάται ότι θα ανέλθει στο 5,0% και στα 1.320 δις ALL σε πραγματικές τιμές. Θα πρέπει όμως να σημειωθεί ότι, με βάση εκθέσεις διεθνών οργανισμών, όπως το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και η της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης (ΕΤΑΑ), ο ρυθμός ανάπτυξης της αλβανικής οικονομίας εκτιμάται ότι, το τρέχον έτος, θα διαμορφωθεί τελικά στο 2,0 3,0%. Θετικό ετήσιο ρυθμό ανάπτυξης κατέγραψαν το Α εξάμηνο 2011 οι τομείς των μεταφορών, της βιομηχανίας, των κατασκευών, του εμπορίου, ξενοδοχείων και εστιατορίων και ο αγροτικός, σε αντίθεση με τους κλάδους των ταχυδρομικών και τηλεφωνικών, όπως και των λοιπών υπηρεσιών, που κατέγραψαν μείωση. Ο θετικός ρυθμός ανάπτυξης το Α εξάμηνο τ.έ. στη χώρα οφείλεται σε ποσοστό 80% περίπου στον ιδιωτικό τομέα, οι δραστηριότητες του οποίου ενισχύθηκαν από το κατάλληλο μίγμα νομισματικής πολιτικής της Κεντρικής Τράπεζας της Αλβανίας, που ευνόησε τη λελογισμένη πιστωτική επέκταση. Ωστόσο, η Αλβανία δεν παρέμεινε αλώβητη από την κρίση, αφού τον Ιούνιο του 2011 καταγράφεται μείωση των καθαρών εισροών άδηλων πόρων, κυρίως μεταναστευτικών εμβασμάτων, σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του προηγούμενου έτους και επιβράδυνση του ρυθμού πιστωτικής επέκτασης, πέραν της αναμενόμενης. Σημειώνεται, ότι το κατά κεφαλή ΑΕΠ, σε μονάδες αγοραστικής δύναμης, εκτιμάται στο 25% του μέσου όρου της ΕΕ-27, σύμφωνα με την πλέον πρόσφατη έκθεση της Επιτροπής της ΕΕ για την Αλβανία. Το δημόσιο έλλειμμα, το χρονικό διάστημα Ιανουαρίου Ιουνίου 2011, ανήλθε στα 26,3 δις ALL, έναντι 21 δις ALL το Α εξάμηνο του προηγουμένου έτους, καταγράφοντας αύξηση 5,3 δις ALL. Τα δημόσια έσοδα αυξήθηκαν το πρώτο εξάμηνο του 2011 κατά 1,1% σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του 2010 και ανήλθαν στα 155,3 δις ALL, αποκλίνοντας του προϋπολογισμού 2011 κατά 6,8%. Τα φορολογικά έσοδα ανήλθαν στα 143,2 δις ALL, καταγράφοντας αύξηση ποσοστού 4,7%, σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του 2010, αλλά και απόκλιση κατά 7,5% έναντι του στόχου. Οι δημόσιες δαπάνες κατέγραψαν πολύ μεγαλύτερη αύξηση, σε σύγκριση με εκείνη των δημοσίων εσόδων, της τάξης του 7,4% το Α εξάμηνο τ.έ. έναντι του ίδιου διαστήματος του 2010 και ανήλθαν στα 181,6 δις ALL, αποκλίνοντας κατά 2,7% σε σχέση με την αρχική πρόβλεψη στον προϋπολογισμό του 2011. Οι τρέχουσες δημόσιες δαπάνες σημείωσαν αύξηση ποσοστού 7,4%, σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του 2010, υπερκαλύπτοντας την αρχική πρόβλεψη του προϋπολογισμού κατά 2,6%, ενώ οι κεφαλαιακές δαπάνες αυξήθηκαν κατά 0,1% 2

μόλις, έναντι του Α εξαμήνου 2010, σημειώνοντας σημαντική μείωση, ποσοστού 17,8% σε σχέση με τον προϋπολογισμό τ.έ.. Οι προτεραιότητες της δημόσιας πολιτικής το 2011 είναι ο εξορθολογισμός των δημοσίων οικονομικών, η μείωση του ελλείμματος των τρεχουσών λογαριασμών και η σταθεροποίηση του επιπέδου των τιμών. Σύμφωνα με τον προϋπολογισμό του 2011, οι δαπάνες για υποδομές θα ανέλθουν στο 3,64% του ΑΕΠ, για την παιδεία στο 3,22%, για την υγεία στο 2,75% και οι δαπάνες για την περιφερειακή ανάπτυξη θα ανέλθουν στο 2,6% του ΑΕΠ. Το δημόσιο χρέος της χώρας αναμένεται το 2011 να κυμανθεί στο 59% του ΑΕΠ από 59,5% το 2010 και 59,6% το 2009, με απώτερο στόχο το 2013 το ύψος του να περιοριστεί στο 54% του ΑΕΠ. Για το σκοπό αυτό κι έχει τεθεί ως στόχος, το δημόσιο έλλειμμα και οι πληρωμές για τόκους ως ποσοστό του ΑΕΠ να μην υπερβούν κατά πολύ τα επίπεδα του 2010 και να διαμορφωθούν στο 3,5% και 3,6% το 2011, αντίστοιχα (2010: 3,0% και 3,4% του ΑΕΠ). Η ανεργία το δεύτερο τρίμηνο του 2011 κυμάνθηκε στο 13,26%, με το εργατικό δυναμικό να ανέρχεται στα 1.071.581 άτομα, σύμφωνα με τα στοιχεία της Στατιστικής Υπηρεσίας της Αλβανίας. Ο μέσος αριθμός εγγεγραμμένων ανέργων το δεύτερο τρίμηνο τ.έ. ήταν 142.068 άτομα και των ανέργων που ελάμβαναν επίδομα ανεργίας 7.979 άτομα. Από το ως άνω σύνολο του εργατικού δυναμικού, στη γεωργία απασχολούνταν το δεύτερο τρίμηνο τ.έ. 506.664 άτομα, στον ιδιωτικό μη αγροτικό τομέα 242.160 (6,47% περισσότεροι σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του 2010) και στο δημόσιο τομέα 166.500 άτομα. Το μέσο ποσό κοινωνικής μέριμνας, ανά δικαιούχο οικογένεια, είναι ύψους 3.386 ALL, σε περιπτώσεις ολικής απορίας στα 4.190 ALL, ενώ σύμφωνα με την υπ αριθ. 697/18.08.2010 απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου, τo επίδομα ανεργίας ανέρχεται στα 6.565 ALL. Με βάση την υπ αριθ. 566/14.07.2010 απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου, ο ελάχιστος μισθός στην Αλβανία διαμορφώθηκε στα 19.000 ALL. Ο Δείκτης Τιμών Καταναλωτή (ΔΤΚ) κατέγραψε τον Ιούνιο του 2011 ετήσιο ρυθμό αύξησης της τάξης του 3,6% και ανήλθε στο 109% σε σχέση το Δεκέμβριο του 2007 (έτος βάσης), ενώ σημείωσε μείωση σε σχέση με τον προηγούμενο μήνα ποσοστού 1,1%. Όλες οι κατηγορίες στάθμισης του ΔΤΚ πλην δύο, σημείωσαν τον Ιούνιο 2011, ετήσιο ρυθμό αύξησης που κυμαίνεται από 0,1% για την κατηγορία «διάφορα αγαθά και υπηρεσίες» μέχρι 11,6 % για την κατηγορία «αλκοολούχα ποτά και καπνά». Ο δείκτης της κατηγορίας «τρόφιμα και μη αλκοολούχα ποτά» κατέγραψε αύξηση της τάξης του 5,7% έναντι του Ιουνίου 2010. Από τη συγκεκριμένη κατηγορία, ο μεγαλύτερος ετήσιος ρυθμός αύξησης, της τάξης του 16,0%, καταγράφηκε στην υποκατηγορία «άρτος και δημητριακά», στην υποκατηγορία «φρούτα» ο ρυθμός αύξησης ήταν 14,1% και στην «ζάχαρη, μαρμελάδες, σιρόπια, σοκολάτες κ.λπ. συναφή» ο ετήσιος ρυθμός αύξησης ανήλθε σε ποσοστό 11,2%. Αντίθετα μείωση κατέγραψε η υποκατηγορία «λαχανικά και πατάτες», της τάξης του 11,3%, σε ετήσια βάση. 3

Οι κατηγορίες «ένδυση-υπόδηση» και «υπηρεσίες εκπαίδευσης» ήταν οι δύο που κατέγραψαν ετήσιο ρυθμό μείωσης, ποσοστού 1,6% και 0,3%, αντίστοιχα. Ο Δείκτης Τιμών Παραγωγού (ΔΤΠ), το δεύτερο τρίμηνο του 2011, ανήλθε στο 112,4% (έτος βάσης 2005=100), καταγράφοντας ετήσια αύξηση της τάξεως του 3,3% και σε σχέση με το προηγούμενο τρίμηνο, ποσοστού 0,5%. Ο δείκτης του τομέα «ορυχεία και λατομεία» αυξήθηκε σε ετήσια βάση κατά 4,2%, με την υποκατηγορία «εξόρυξη και λατόμηση ενεργειακών υλικών να σημειώνει άνοδο 6%. Ο ΔΤΠ του τομέα της «βιομηχανίας μεταποίησης» διευρύνθηκε κατά 4,4% σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα 2010, με την υποκατηγορία «παραγωγή τροφίμων και ποτών» να παρουσιάζει ετήσια αύξηση της τάξης του 11,5%, σε αντίθεση με την υποκατηγορία «μεταποίησης προϊόντων καπνού» που σημείωσε μείωση ποσοστού 9,4%. Ο Δείκτης Τιμών Παραγωγού στον τομέα της «μεταποίησης υφασμάτων και υφασμάτινων προϊόντων, κατέγραψε το δεύτερο τρίμηνο του 2011 αύξηση σε ετήσια βάση της τάξης του 3,6%, ενώ στον τομέα «μεταποίησης βασικών μετάλλων και τυποποιημένων μεταλλικών προϊόντων μείωση ποσοστού 4,2%. Ο Δείκτης Τιμών Εξαγωγών σημείωσε, το δεύτερο τρίμηνο του 2011, αύξηση 1,6% έναντι του προηγούμενου τρίμηνου, φθάνοντας στο 119% σε σχέση με το 2005 (έτος βάσης). Ο Δείκτης Κόστους Κατασκευών ανήλθε το πρώτο τρίμηνο τ.έ. στο 129,2% (έτος βάσης 1999=100), καταγράφοντας ετήσια αύξηση της τάξης του 0,5%. Σε σχέση με το τελευταίο τρίμηνο του 2010, ανοδική εξέλιξη κατέγραψαν ειδικότερα οι υποκατηγορίες «άμεσες δαπάνες» κατά 0,3%, «δαπάνες υλικών» 0,4% και «τέλη μεταφοράς» κατά 0,1%, ενώ αξιοσημείωτο είναι ότι για την κατηγορία «προσδοκώμενο κέρδος», ο δείκτης μειώθηκε σε σχέση με το προηγούμενο τρίμηνο κατά 0,3%. Ο Όγκος Λιανεμπορίου, το πρώτο τρίμηνο τ.έ., διαμορφώθηκε στο 155% σε (2005=100), σημειώνοντας μείωση σε ετήσια βάση της τάξης του 5,9% και σε σχέση με το προηγούμενο τρίμηνο ποσοστού 12,3%. Ειδικότερα, η κατηγορία «συνολικές πωλήσεις και επισκευές οχημάτων» κατέγραψε ετήσια μείωση 1,8% και σε σχέση με το προηγούμενο έτος τρίμηνο ποσοστού 0,6%. Ο Δείκτης Απασχόλησης στο Λιανικό Εμπόριο, ανήλθε το πρώτο τρίμηνο του 2011 στο 165% (2005=100), καταγράφοντας μείωση, σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του προηγουμένου έτους κατά 1,7%, με την υποκατηγορία του δείκτη απασχόλησης «πώληση και επισκευή οχημάτων» να ανέρχεται στο 191,2% (2005 = 100), σημειώνοντας μείωση της τάξης του 1,3% σε ετήσια βάση. Η συνολικά προσφερθείσα ποσότητα ηλεκτρικής ενέργειας, το διάστημα Ιανουαρίου Ιουνίου 2011, στην Αλβανία κατέγραψε μείωση της τάξης του 16,4% σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του προηγουμένου έτους. Η εγχώρια παραγωγή αντιστοιχούσε στο 63,3% της συνολικά προσφερθείσας ποσότητας ηλεκτρικής ενέργειας και ανήλθε στις 2.502 GWh, καταγράφοντας πτώση κατά 45,1%, σε σχέση με το αντίστοιχο εξάμηνο του προηγουμένου έτους, που οφείλεται κυρίως στη μείωση κατά 46,1% της παραγωγής των υδροηλεκτρικών 4

μονάδων, οι οποίες και κάλυψαν το 96,1% της συνολικής εγχώριας παραγωγής. Η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, στο πλαίσιο συμβάσεων παραχώρησης προς ιδιώτες αυξήθηκε, το Α εξάμηνο τ.έ., κατά 9,9% σε σύγκριση με το αντίστοιχο διάστημα του προηγούμενου έτους, ενώ τα θερμοηλεκτρικά εργοστάσια δεν είχαν παραγωγή. Η συνολική κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας στην Αλβανία αυξήθηκε, το Α εξάμηνο τ.έ., κατά 8,7% σε σύγκριση με το πρώτο εξάμηνο του 2010 και ανήλθε στις 2.389 GWh, ποσότητα ίση με το 60,4% της συνολικά διατεθείσας, η πλειονότητα της οποίας, δηλ. ποσοστό 52,2%, να έχει καταναλωθεί από τα νοικοκυριά. Ωστόσο, το Α εξάμηνο του 2011, τα νοικοκυριά κατανάλωσαν περισσότερη ηλεκτρική ενέργεια, με το ποσοστό να διαμορφώνεται στο 0,3% μόνο, σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του 2010, ενώ η αντίστοιχη αύξηση της καταναλωθείσας από τους λοιπούς χρήστες ηλεκτρικής ενέργειας ήταν της τάξης του 19,8%. σε σύγκριση με το αντίστοιχο διάστημα του προηγουμένου έτους. Πολύ μεγάλη αύξηση, ποσοστού 720,3%, σημείωσαν, το Α εξάμηνο του 2011 οι αλβανικές εισαγωγές (συμπεριλαμβανόμενων των ανταλλαγών) ηλεκτρικής ενέργειας, που από 177 GWh το ίδιο διάστημα του 2010, ανήλθαν σε 1.452 GWh, ποσότητα ισόποση με το 36,7% της παραχθείσας (Α εξάμηνο 2010: 3,7%). Οι συνολικές απώλειες ηλεκτρικής ενέργειας, το Α εξάμηνο 2011, ανήλθαν στις 1.237 GWh, δηλαδή σε ποσοστό 31,3% της διαθέσιμης για τελική χρήση ποσότητας, καταγράφοντας μείωση της τάξης του 3,8% σε σχέση με το ίδιο διάστημα του 2010. Οι απώλειες στον τομέα της διανομής αντιστοιχούσαν στο 92,3% των συνολικών απωλειών του δικτύου. Βελτιωμένη κατά 10 θέσεις παρουσιάζεται η Αλβανία στη φετινή Παγκόσμια Έκθεση για την Ανταγωνιστικότητα 2011 2012 του World Economic Forum (WEF), όπου κατέλαβε την 78 η θέση σε σχέση με την 88 η, στην οποία είχε καταταχθεί στην αντίστοιχη έκθεση του 1009 2010. Όπως είναι γνωστό, η βαθμολογία και κατάταξη των 142 κρατών που καλύπτει η έρευνα γίνεται από το WEF, με βάση στοιχεία που αφορούν 12 τομείς (πυλώνες) της οικονομίας και γενικότερα της κοινωνίας τους, καθώς και με βάση συνεντεύξεις με εκπροσώπους του επιχειρηματικού κόσμου κάθε χώρας, από τους οποίους ζητούνται οι εκτιμήσεις τους για το επιχειρηματικό περιβάλλον. Από την έρευνα προέκυψε, ότι ως οι τρεις πλέον προβληματικοί τομείς για την επιχειρηματικότητα στην Αλβανία αναδεικνύονται η πρόσβαση στη χρηματοδότηση, το ύψος της φορολογίας και η διαφθορά και ακολουθούν οι φορολογικοί κανονισμοί και η μη αποδοτική κρατική γραφειοκρατία. Στη φετινή έκθεση οικονομικής ελευθερίας «2010 Index of Economic Freedom» των Heritage Foundation και Wall Street Journal, η Αλβανία κατατάχθηκε στην 70 ή θέση και στην 33 η ανάμεσα στις 43 χώρες της Ευρώπης, κυρίως λόγω μείωσης του βαθμού ελευθερίας στους τομείς του εμπορίου, των επενδύσεων και της εργασίας, όπως και επιδείνωσης της αξιολόγησής της στους τομείς της διαφθοράς και των δημόσιων δαπανών. Όπως αναφέρεται στην έκθεση, η Αλβανία πέτυχε την τελευταία 5ετία υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης, κυρίως λόγω της ανοδικής εξέλιξης του τομέα των κατασκευών και των υπηρεσιών, ενώ και η Κυβέρνηση έλαβε μέτρα για τη βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος και υιοθέτησε διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις για 5

την προώθηση του ιδιωτικού τομέα. Το επίπεδο όμως των άμεσων ξένων επενδύσεων στη χώρα, παρά την άνοδό τους, παραμένει μεταξύ των χαμηλότερων στην περιοχή, ενώ προβλήματα εντοπίζονται και στους τομείς της προστασία των πνευματικών δικαιωμάτων και της καταπολέμησης της διαφθοράς. Β. Εξωτερικό Εμπόριο 1. Εμπορικό ισοζύγιο έλλειμμα Το χρονικό διάστημα Ιανουαρίου Ιουνίου 2011, σημειώθηκε αύξηση του ελλείμματος του εμπορικού ισοζυγίου της Αλβανίας, της τάξης του 9,4% ή ποσού 16.002 εκ. ALL, έναντι της αντίστοιχης περιόδου του 2010. Ειδικότερα, το εμπορικό έλλειμμα ανήλθε το Α εξάμηνο του 2011 στα 185.750 εκ. ALL από 169.748 εκ. ALL το Α εξάμηνο του 2010, με την αξία εξαγωγών της Αλβανίας να αυξάνεται κατά 20.960 εκ. ALL και ρυθμό της τάξης του 22,0% σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του προηγούμενου έτους και την αξία των αλβανικών εισαγωγών να αυξάνεται από 265.348 εκ. ALL το Α εξάμηνο του 2010, στα 302.310 εκ. ALL το Α εξάμηνο του 2011, καταγράφοντας ρυθμό αύξησης ποσοστού 13,9%. Πίνακας 1:Εξωτερικό Εμπόριο Αλβανίας Α εξάμηνο 2009 2011 (σε εκ. ALL) Εξωτερικό Εμπόριο 2009 2010 2011 Μάιος Ιούνιος Εξαγωγές (σε εκ. ALL) 57.377 95.600 116.560 16.210 16.558 Εισαγωγές (σε εκ. ALL) 238.213 265.348 302.310 46.299 46.634 Εμπορικό Ισοζύγιο -180.836-169.748-185.750-30.089-30.076 Δείκτης κάλυψης εξ./εισ. 24 36 38,5 35 35,5 % Το ποσοστό κάλυψης των εισαγωγών από τις εξαγωγές το Α εξάμηνο 2011 ήταν 38,5%, δηλαδή αυξημένο κατά 2,5 ποσοστιαίες μονάδες, σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του προηγούμενου έτους (36%). Το εμπορικό έλλειμμα της Αλβανίας με τις χώρες της ΕΕ αυξήθηκε, το Α εξάμηνο του 2011, κατά 6.832 εκ. ALL, παρουσιάζοντας ποσοστιαία μεταβολή της τάξης του 6,5%. Από τα κ-μ της ΕΕ, αύξηση του ελλείμματος του εμπορικού ισοζυγίου καταγράφηκε με την Ιταλία κατά 19,5%, την Ισπανία κατά 245% και με την Αυστρία κατά 39%, ενώ μείωση με την Ελλάδα, κατά 11,5%, τη Γερμανία κατά 3,8% και τη Μεγάλη Βρετανία κατά 13,2%. Με τις υπόλοιπες χώρες της ΕΕ συνολικά, το εμπορικό έλλειμμα της Αλβανίας διευρύνθηκε το Α εξάμηνο του 2011 κατά 11,2%. Με τις εκτός ΕΕ παρατηρήθηκε κατά κανόνα βελτίωση του εμπορικού ισοζυγίου υπέρ της Αλβανίας, με πλέον θεαματική τη μείωση του εμπορικού ελλείμματος με την Τουρκία, κατά 3.711 εκ. ALL ή ποσοστό 39%, που κυρίως οφείλεται στο διπλασιασμό των αλβανικών προς τη χώρα εξαγωγών το Α εξάμηνο του 2011, έναντι του Α εξαμήνου του 2010. Επίσης, σημαντική ήταν και η βελτίωση 6

του εμπορικού ισοζυγίου της Αλβανίας με το Κοσσυφοπέδιο, κατά 1.236 εκ. ALL ή ποσοστό 39%, που οφείλεται κυρίως στην αύξηση των αλβανικών προς το Κοσσυφοπέδιο εξαγωγών. Αξιοσημείωτη εξαίρεση αποτέλεσε η Κίνα, με την οποία σημειώθηκε σημαντική διεύρυνση του εμπορικού ελλείμματος, κατά 5.250 εκ. ALL ή ποσοστού 50%, που κατά κύριο λόγο οφείλεται στη μείωση (σε ποσοστό 50% περίπου) της αξίας των αλβανικών εξαγωγών στη χώρα, με παράλληλη αύξηση της αξίας των αλβανικών εισαγωγών από την Κίνα στην Αλβανία. Πίνακας 1: Εμπορικό ισοζύγιο Αλβανίας με κυριότερους εμπορικούς εταίρους Α εξάμηνο 2010 2011 (σε εκ. ALL) Εξαγωγές Ά εξάμηνο Εισαγωγές Ά εξάμηνο 2010 Εξαγωγές Ά εξάμηνο Εισαγωγές Ά εξάμηνο 2011 Ισοζύγιο Ά εξάμηνο Ισοζύγιο Ά εξάμηνο Σύνολο 95.600 265.348 116.560 302.310-185.750-169.748 Χώρες ΕΕ 66.075 170.391 83.288 194.436-111.148-104.316 Ιταλία 48.121 73.183 61.394 91.352-29.958-25.062 Ελλάδα 5.175 35.676 5.936 32.945-27.009-30.501 Γερμανία 2.547 15.325 3.046 15.340-12.294-12.778 Ισπανία 3.153 4.036 4.194 7.240-3.046-883 Αυστρία 1.351 3.891 1.581 5.116-3.535-2.540 Μεγάλη 179 3.860 125 3.319-3.194-3.681 Λοιπές Βρετανία ΕΕ 5.549 34.420 7.012 39.124-32.112-28.871 Κίνα 5.851 16.438 2.756 18.593-15.837-10.587 Τουρκία 4.765 14.192 9.329 15.090-5.761-9.427 Ελβετία 6.360 3.604 4.744 7.033-2.289 2.756 ΗΠΑ 1.276 4.677 1.119 5.122-4.003-3.401 Ρωσία - 7.083 13 5.109-5.096 πγδμ 1.429 4.163 2.162 4.771-2.609-2.734 Κροατία 155 4.355 183 4.449-4.266-4.200 Ουκρανία - 2.455 3 4.165-4.162 Κοσσυφοπέδιο 5.265 2.022 7.101 2.622 4.479 3.243 Λοιπές χώρες 4.424 35.968 5.862 40.920-35.058-31.544 Ειδικά όσον αφορά στη χώρα μας, η μείωση κατά 11,5% της αξίας του εμπορικού ελλείμματος με την Αλβανία το Α εξάμηνο τ.έ., έναντι του Α εξαμήνου του 2010, οφείλεται στη μείωση των αλβανικών από την Ελλάδα εισαγωγών, κατά 2.731 εκ. ALL ή ποσοστό 7,6%. Σημειώνεται, ότι η εν λόγω εξέλιξη οφείλεται κατά κύριο λόγο στη συνεχιζόμενη μείωση των εξαγωγών ελληνικών πετρελαίων και προϊόντων υδρογονανθράκων, τα οποία παραδοσιακά καλύπτουν ένα ιδιαίτερα σημαντικό μέρος της αξίας των αλβανικών από την Ελλάδα εισαγωγών. Η ΕΕ παρέμεινε σταθερά και στο διάστημα Ιανουαρίου Ιουνίου 2011 ο σημαντικότερος εμπορικός εταίρος της Αλβανίας, κατέχοντας το μεγαλύτερο 7

μερίδιο των εξωτερικών εμπορικών συναλλαγών της χώρας, της τάξης του 66,30%, αυξημένο κατά 0,79 ποσοστιαίες μονάδες σε σχέση με το ποσοστό (65,51%) του αντίστοιχου διαστήματος του προηγουμένου έτους. Από τα κ-μ της ΕΕ, σημαντικότεροι εμπορικοί εταίροι της Αλβανίας για το Α εξάμηνο 2011, εξακολούθησαν να είναι η Ιταλία με ποσοστό 36,47% και η Ελλάδα με 9,28% και ακολούθησαν η Γερμανία και η Ισπανία με ποσοστό 4,39% και 2,73%, αντίστοιχα. Από τις χώρες εκτός ΕΕ, σημαντικοί εμπορικοί εταίροι της Αλβανίας παρέμειναν η Τουρκία με ποσοστό της τάξης του 5,38% το Α εξάμηνο τ.έ., η Κίνα με 5,1%, η Ελβετία με ποσοστό της τάξης του 2,81% και το Κοσσυφοπέδιο με ποσοστό 2,32%. 2. Εισαγωγές Κυριότεροι εμπορικοί εταίροι H EE εξακολούθησε να αποτελεί το βασικό προμηθευτή της Αλβανίας και για το Α εξάμηνο του 2011, με ποσοστό στη συνολική αξία των αλβανικών εισαγωγών της τάξης του 64,32%, έναντι 64,2% το Α εξάμηνο του 2010 (αύξηση ύψους 37 εκ. ALL). Πίνακας 2: Εισαγωγές Αλβανίας Α εξάμηνο 2010 2011 (σε εκ. ALL) Α εξάμηνο 2010 Α εξάμηνο 2011 Μεταβολή 10/11 Μερίδιο στο σύνολο Α εξάμηνο 2011 Σύνολο 265.348 302.310 13,92% 100,00% Χώρες ΕΕ 170.391 194.436 14,11% 64,32% Ιταλία 73.183 91.352 24,83% 30,22% Ελλάδα 35.676 32.945-7,66% 10,90% Γερμανία 15.325 15.340 0,10% 5,07% Ισπανία 4.036 7.240 79,39% 2,39% Αυστρία 3.891 5.116 31,48% 1,69% Μεγάλη 3.860 3.319-14,02% 1,10% Λοιπές Βρετανία ΕΕ 34.420 39.124 13,67% 12,94% Κίνα 16.438 18.593 13,11% 6,15% Τουρκία 14.192 15.090 6,33% 4,99% Ελβετία 3.604 7.033 95,14% 2,33% ΗΠΑ 4.677 5.122 9,51% 1,69% Ρωσία 7.083 5.109-27,87% 1,69% πγδμ 4.163 4.771 14,60% 1,58% Κροατία 4.355 4.449 2,16% 1,47% Ουκρανία 2.455 4.165 69,65% 1,38% Κοσσυφοπέδιο 2.022 2.622 29,67% 0,87% Λοιπές χώρες 35.968 40.920 13,77% 13,54% 8

Η Ιταλία αύξησε την αξία των εξαγωγών της στην Αλβανία το Α εξάμηνο 2011, έναντι του αντίστοιχου διαστήματος του προηγούμενου έτους, κατά 18.169 εκ. ALL (ή σε ποσοστό 24,83%), ενώ ιδιαίτερα σημαντική ήταν και η αύξηση της αξίας των αλβανικών εισαγωγών από την Αυστρία κατά 1.225 εκ. ALL (31,48%), την Ισπανία κατά 3.204 εκ. ALL (79,39%), την Ελβετία κατά 3.429 εκ. ALL (95,14%), το Κοσσυφοπέδιο κατά 600 εκ. ALL (29,67%) και την Ουκρανία κατά 1.710 εκ. ALL (69,65%). Διάγραμμα 1: Κατανομή αξίας εισαγωγών Αλβανίας Α εξάμηνο 2011 Λοιπές χώρες 14% Λοιπές ΕΕ 14% Ιταλία 30% Κοσσυφοπέδιο 1% Ουκρανία 1% Κροατία 1% πγδμ 2% Ρωσία 2% Ελβετία 2% ΗΠΑ 2% Τουρκία 5% Κίνα 6% Αυστρία 2% Ισπανία 2% Γερμανία 5% Ελλάδα 11% Σε αντίθεση, από τους σημαντικούς εμπορικούς εταίρους της Αλβανίας, μείωσαν τη συμμετοχή τους στη συνολική αξία των αλβανικών εισαγωγών το Α εξάμηνο του 2011, σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του 2010, η Ελλάδα κατά 2.731 εκ. ALL (ή σε ποσοστό 7,66%), η Ρωσία κατά 1.974 εκ. ALL (27,87%) και η Μεγάλη Βρετανία κατά 541 εκ. ALL (14,02%). Ειδικότερα, η Ελλάδα διατήρησε μεν τη 2 η θέση μεταξύ των κυριότερων προμηθευτριών χωρών της Αλβανίας, σημείωσε όμως σημαντικό αρνητικό ρυθμό μεταβολής, της τάξης του 7,66% στη συνολική αξία των αλβανικών εισαγωγών, το Α εξάμηνο του 2011 σε σχέση με το αντίστοιχο εξάμηνο του 2010, ενώ μείωσε και κατά 2,54 ποσοστιαίες μονάδες, το μερίδιό της στην αλβανική αγορά, πτώση που όπως προαναφέρθηκε οφείλεται κατά κύριο λόγο στη συνεχιζόμενη μείωση της αξίας των ελληνικών εξαγωγών προϊόντων υδρογονανθράκων και πετρελαιοειδών. Όσον αφορά στις κατηγορίες εισαγόμενων αγαθών, περίπου το 1/5 της συνολικής αξίας των εισαγόμενων αγαθών στην Αλβανία για το Α εξάμηνο του 2011 αφορά στην κατηγορία «μηχανήματα και ανταλλακτικά», ενώ το 18,3% αφορά «ορυκτά, καύσιμα, ενέργεια» και το 17,3% στην κατηγορία «τρόφιμα, ποτά και τσιγάρα». Τα μερίδια αυτών των κατηγοριών προϊόντων στη συνολική αξία των εισαγωγών της Αλβανίας, το Α εξάμηνο 2011, διαμορφώθηκαν σχεδόν στο ίδιο επίπεδο με εκείνα των προηγούμενων ετών, γεγονός που σημαίνει ότι η διάρθρωση 9

των αλβανικών εισαγωγών ως προς τις κατηγορίες προϊόντων, δεν παρουσιάζει διαφοροποιήσεις. Πίνακας 3: Εισαγωγές Αλβανίας 2008 Α εξάμηνο 2011 ανά κατηγορία (σε εκ. ALL) Κατηγορία προϊόντων % στη συνολική αξία 2008 2009 2010 Α εξάμηνο 2011 Τρόφιμα, ποτά και τσιγάρα 17,3% 17,6% 17,4% 17,3% Ορυκτά, καύσιμα, ενέργεια 18,8% 14,4% 18,8% 18,3% Χημικά και πλαστικά προϊόντα 10,3% 11,8% 11,6% 11,0% Δέρμα και προϊόντα δέρματος 1,6% 1,5% 1,7% 1,8% Κατασκευές ξύλου και είδη από χαρτί 3,3% 4,1% 3,8% 3,9% Κλωστοϋφαντουργία και 9,1% 8,8% 9,1% 9,2% υποδηματοποιία Κατασκευαστικά υλικά κα μέταλλα 15,3% 15,5% 16,2% 16,4% Μηχανήματα και ανταλλακτικά 20,8% 23,3% 20,1% 19,0% 3. Εξαγωγές Κυριότεροι εμπορικοί εταίροι H EE αποτέλεσε και το Α εξάμηνο 2011 τη βασική αγορά για τα αλβανικά προϊόντα, συμμετέχοντας στη συνολική αξία των αλβανικών εξαγωγών με ποσοστό της τάξης του 71,46% έναντι 69,12% το Α εξάμηνο του 2010 και καταγράφοντας αύξηση στην αξία των αλβανικών εξαγωγών προς τα κ-μ της κατά 17.213 εκ. ALL (μεταβολή 26,05%). Η αξία των εξαγωγών της Αλβανίας το Α εξάμηνο 2011 σημείωσε θετικούς ρυθμούς μεταβολής προς όλες τις αγορές, πλην της Κίνας, των ΗΠΑ, της Ελβετίας και της Μεγάλης Βρετανίας. Η Ιταλία, η Τουρκία, το Κοσσυφοπέδιο και η Ελλάδα αποτέλεσαν τους σημαντικότερους προορισμούς των αλβανικών προϊόντων, για το διάστημα Ιανουαρίου- Ιουνίου 2011, προς τις οποίες κατευθύνθηκε το 52,67%, το 8,00%, το 6,09% και το 5,09%, αντίστοιχα, της συνολικής αξίας των αλβανικών εξαγωγών. Μεταξύ αυτών, το μεγαλύτερο ρυθμό θετικής μεταβολής επέδειξε η αγορά της Τουρκίας, προς την οποία οι αλβανικές εξαγωγές σχεδόν διπλασιάστηκαν (αύξηση κατά 95,78% ή 4.564 εκ. ALL). Υψηλό θετικό ρυθμό μεταβολής επέδειξε και η αγορά του Κοσσυφοπεδίου με 34,87%, αλλά και της Ιταλίας με 27,58% (από 48.121 εκ ALL το Α εξάμηνο του 2010 σε 61.394 εκ. ALL το Α εξάμηνο του 2011), προς την οποία την τελευταία τετραετία κατευθύνεται πάνω από το 50% της αξίας των αλβανικών εξαγωγών. Η αξία των εξαγωγών της Αλβανίας προς την Ελλάδα το Α εξάμηνο του 2011 αυξήθηκε σε 5.936 εκ. ALL, έναντι 5.175 εκ ALL το Α εξάμηνο του 2010, σημειώνοντας ποσοστιαία αύξηση 14,71%. Όσον αφορά στους υπόλοιπους σημαντικούς εμπορικούς εταίρους της Αλβανίας, εντυπωσιακή ήταν η μείωση της αξίας των αλβανικών εξαγωγών προς την Κίνα, το Α εξάμηνο του 2011, σχεδόν κατά 53% σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του προηγουμένου έτους, αλλά και η μείωση της αξίας εξαγωγών προς την Ελβετία κατά 25,41%. 10

Αντίθετα, σημαντική ήταν η αύξηση της αξίας εξαγωγών της Αλβανίας, το Α εξάμηνο του 2011, προς την πγδμ κατά 51,29% και προς το Κοσσυφοπέδιο κατά 34,87%. Πίνακας 4: Εξαγωγές Αλβανίας Α εξάμηνο 2010 2011 (σε εκ. ALL) Α εξάμηνο 2010 Α εξάμηνο 2011 Μεταβολή 2010/2011 Μερίδιο στο σύνολο Α εξάμηνο 2011 Σύνολο 95.600 116.560 21,92% 100,00% Χώρες ΕΕ 66.075 83.288 26,05% 71,46% Ιταλία 48.121 61.394 27,58% 52,67% Ελλάδα 5.175 5.936 14,71% 5,09% Γερμανία 2.547 3.046 19,59% 2,61% Ισπανία 3.153 4.194 33,02% 3,60% Αυστρία 1.351 1.581 17,02% 1,36% Μεγάλη 179 125-30,17% 0,11% Λοιπές Βρετανία ΕΕ 5.549 7.012 26,37% 6,02% Κίνα 5.851 2.756-52,90% 2,36% Τουρκία 4.765 9.329 95,78% 8,00% Ελβετία 6.360 4.744-25,41% 4,07% ΗΠΑ 1.276 1.119-12,30% 0,96% Ρωσία - 13 0,01% πγδμ 1.429 2.162 51,29% 1,85% Κροατία 155 183 18,06% 0,16% Ουκρανία - 3 Κοσσυφοπέδιο 5.265 7.101 34,87% 6,09% Λοιπές χώρες 4.424 5.862 32,50% 5,03% Η διάρθρωση των αλβανικών εξαγωγών συνεχίζει να βασίζεται στην επανεξαγωγή αγαθών, τα οποία παράγονται με εισαγόμενες πρώτες ύλες των επιχειρήσεων παραγγελιοδόχων. Το Α εξάμηνο του 2011, η κατηγορία «κλωστοϋφαντουργικά και υποδήματα», η οποία αποτελούσε το 48,4% της αξίας των συνολικών εξαγωγών της Αλβανίας, το 2009 και το 34,4% το 2010, κυμάνθηκε στο 33,4%, ενώ η κατηγορία «ορυκτά, καύσιμα, ενέργεια» κυμάνθηκε στο 29,1% της αξίας των συνολικών εξαγωγών της Αλβανίας, έναντι ποσοστού της τάξης του 20% το 2010 και 28% του 2010. Επίσης, πολύ υψηλή αύξηση, πάνω από 10 ποσοστιαίες μονάδες, σε σχέση με το μερίδιο των προηγούμενων ετών, κατέγραψε και η αξία των αλβανικών εξαγωγών της κατηγορίας προϊόντων «κατασκευαστικά υλικά και μέταλλα», η οποία το Α εξάμηνο 2011 κυμάνθηκε στο 22,3%. Οι τρεις αυτές κατηγορίες από κοινού, αντιστοιχούσαν στο 85% περίπου της συνολικής αξίας των αλβανικών εξαγωγών το Α εξάμηνο του 2011. 11

Πίνακας 5: Εξαγωγές Αλβανίας Α εξάμηνο 2011 ανά κατηγορία (σε εκ. ALL) Κατηγορία προϊόντων % στη συνολική αξία 2008 2009 2010 Α εξάμηνο 2011 Τρόφιμα, ποτά και τσιγάρα 5,7% 7,3% 5,8% 5,31% Ορυκτά, καύσιμα, ενέργεια 20,2% 19,2% 27,8% 29,09% Χημικά και πλαστικά προϊόντα 1,0% 1,6% 1,0% 0,96% Δέρμα και προϊόντα δέρματος 1,6% 1,4% 1,6% 1,48% Κατασκευές ξύλου και είδη από χαρτί 3,0% 3,0% 3,0% 2,14% Κλωστοϋφαντουργία και 42,4% 48,4% 34,4% 33,39% υποδηματοποιία Κατασκευαστικά υλικά και μέταλλα 19,9% 12,1% 20,0% 22,32% Μηχανήματα και ανταλλακτικά 4,0% 4,7% 4,2% 3,64% Γ Διμερείς Εμπορικές Συναλλαγές (Ελλάδας Αλβανίας) 1. Εμπορικό Ισοζύγιο Έλλειμμα Σύμφωνα με τα στοιχεία της Στατιστικής Υπηρεσίας της Αλβανίας, το εμπορικό ισοζύγιο μεταξύ των δύο χωρών το Α εξάμηνο του 2011, παρέμεινε θετικό για την Ελλάδα και ανήλθε στα 27.009 εκ. ALL. Πίνακας 6: Διμερείς εμπορικές συναλλαγές Α εξάμηνο 2010 2011 (σε εκ. ALL) Εξωτερικό Εμπόριο Α εξάμηνο 2010 Α εξάμηνο 2011 Μεταβολή Εξαγωγές προς Ελλάδα 5.175 5.936 14,7% Εισαγωγές από Ελλάδα 35.676 32.945-7,66% Εμπορικό Ισοζύγιο -30.501-27.009-11,45% Δείκτης κάλυψης εξ./εισ.% 14,5 18 Ωστόσο, το έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου με την Ελλάδα, έχει μειωθεί το Α εξάμηνο τ.έ., σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του προηγουμένου έτους, κατά 3.492 εκ. ALL ή ποσοστό της τάξης του 11,45%, γεγονός που οφείλεται στην πτώση των ελληνικών εξαγωγών στην Αλβανία κατά 2.731 εκ. ALL ή σε ποσοστό 7,66%, ως αποτέλεσμα της μείωσης της αξίας των εξαγωγών ελληνικών πετρελαίων και προϊόντων υδρογονανθράκων που συνεχίστηκε το τρέχον έτος. 2. Εισαγωγές Αλβανίας από την Ελλάδα Η αξία εισαγωγών της Αλβανίας από την Ελλάδα, το Α εξάμηνο του 2011, ανήλθε σε 32.945 εκ. ALL από 35.676 εκ. ALL το ίδιο διάστημα του προηγούμενου έτους, σημειώνοντας μείωση της τάξης του 7,66% (ή ποσού 2.731 εκ. ALL). Η χώρα μας παραμένει στη 2 η θέση μεταξύ των προμηθευτών της αλβανικής αγοράς, με μερίδιο στη συνολική αξία των αλβανικών εισαγωγών, 10,09% (μειωμένο κατά 2,54 ποσοστιαίες μονάδες σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του 2010). Διάγραμμα 2: Διάρθρωση αλβανικών από την Ελλάδα εισαγωγών Α εξάμηνο 2011 12

Μηχανουργική, εξοπλισμός και ανταλλακτικά Άλλα Τρόφιμα, ποτά, καπνός Ορυκτά, καύσιμα, ηλεκτρικό ρεύμα Χημικά προϊόντα και πλαστικά υλικά Κατασκευαστικά υλικά κα μέταλλα Κλωστοϋφαντουργία και υποδηματοποιία Κατασκευές ξύλου και είδη από χαρτί Δέρματα και δερμάτινα προϊόντα Πίνακας 7: Μεταβολή ανά κατηγορία προϊόντων αλβανικών από την Ελλάδα εισαγωγών Α εξάμηνο 2010/2011 Τρόφιμα, ποτά, καπνός -8,8% Ορυκτά, καύσιμα, ηλεκτρικό ρεύμα -38,0% Χημικά προϊόντα και πλαστικά υλικά 63,9% Δέρματα και δερμάτινα προϊόντα 14,0% Κατασκευές ξύλου και είδη από χαρτί -35,7% Κλωστοϋφαντουργία και υποδηματοποιία -14,6% Κατασκευαστικά υλικά κα μέταλλα -72,6% Μηχανουργική, εξοπλισμός και ανταλλακτικά 35,2% Άλλα 38,6% 3. Εξαγωγές Αλβανίας προς την Ελλάδα Το σύνολο της αξίας των αλβανικών προς την Ελλάδα εξαγωγών, το Α εξάμηνο του 2011, ανήλθε σε 5.936 εκ. ALL, έναντι 5.175 εκ. ALL το Α εξάμηνο του 2010, καταγράφοντας αξιοσημείωτη ποσοστιαία αύξηση της τάξης του 14,7% και κατατάσσοντας τη χώρα μας στην 4 η θέση μεταξύ των κυριότερων πελατών της Αλβανίας (Α εξάμηνο 2010: 5 η ). Όσον αφορά στις κατηγορίες των αλβανικών προϊόντων που εξήχθησαν στην Ελλάδα το Α εξάμηνο 2011, πάνω από 1/3 (38,43%) αφορούσε σε «κατασκευαστικά υλικά και μέταλλα», άλλο 1/3 (33,37%) στον κλάδο «κλωστοϋφαντουργία και υποδηματοποιία» και σημαντικό ποσοστό της τάξης του 12,58% σε «τρόφιμα, ποτά, καπνό», ενώ οι τρεις αυτές κατηγορίες από κοινού κάλυψαν το 84% της συνολικής αξίας των αλβανικών προς τη χώρα μας εξαγωγών. Διάγραμμα 3: Διάρθρωση αλβανικών προς την Ελλάδα εξαγωγών Α εξάμηνο 2011 13

Κατασκευαστικά υλικά κα μέταλλα Μηχανουργική, εξοπλισμός και ανταλλακτικά Άλλα Τρόφιμα, ποτά, καπνός Ορυκτά, καύσιμα, ηλεκτρικό ρεύμα Χημικά προϊόντα και πλαστικά υλικά Δέρματα και δερμά προϊόντα Κατασκευές ξύλου και είδη από χαρτί Κλωστοϋφαντουργία και υποδηματοποιία Πίνακας 7: Διάρθρωση αλβανικών προς την Ελλάδα εξαγωγών Α εξάμηνο 2011 Τρόφιμα, ποτά, καπνός 12,58% Ορυκτά, καύσιμα, ηλεκτρικό ρεύμα 1,17% Χημικά προϊόντα και πλαστικά υλικά 2,85% Δέρματα και δερμάτινα προϊόντα 0,26% Κατασκευές ξύλου και είδη από χαρτί 5,96% Κλωστοϋφαντουργία και υποδηματοποιία 33,37% Κατασκευαστικά υλικά κα μέταλλα 38,43% Μηχανουργική, εξοπλισμός και ανταλλακτικά 1,19% Άλλα 0,30% 14